Seniorzy w Bo?ni i Hercegowinie cz. 2 Autor: Jolanta i Tadeusz Dach gorawino.net Po dwóch dniach pobytu w go?cinnym Kagtelu Stafilic w Chorwacji, wyjechali?my do s?siedniego pa?stwa Bo?ni i Hercegowiny. Tam odwiedzili?my dwie miejscowo?ci: Mostar i Medjugorie. Najpierw jechali?my autostrad? po terenie Chorwacji. Bieg?a ona chwilami bardzo wysoko, w górach. Podziwiali?my sposób wykonywania dróg w tym górskim terenie, w wi?kszo?ci wykutych w ska?ach. Za oknami autokaru ukazywa?y nam si? coraz pi?kniejsze widoki. Przejazd przez granic? z Bo?ni? i Hercegowin? odby? si? bez?adnej kontroli w jednej z niewielkich miejscowo?ci. Wsz?dzie widoczne by?y?lady wojny zako?czonej w 1994 roku. Wojna ta wywar?a wielki wp?yw na tereny obecnych pa?stw dawnej Jugos?awii. Przypomnijmy kilka faktów z tego okresu. Od marca 1992 roku Mostar znajdowa? si? w granicach niepodleg?ej Bo?ni i Hercegowiny. Jednak w maju 1992 roku rozp?ta?y si? bratobójcze walki. W mie?cie toczy?y si? najpierw walki Bo?niaków i Chorwatów przeciwko Serbom, a nast?pnie, od maja 1993 roku, Chorwatów z Bo?niakami. Przez 10 miesi?cy Chorwaci oblegali wschodni? cz??? miasta zamieszkan? przez bo?niackich muzu?manów. Zosta?a ona niemal doszcz?tnie zniszczona. Zburzono wi?kszo?? zabytków architektury, w tym wszystkie meczety z XVII-XVIII wieku. Zawieszenie broni pomi?dzy Chorwatami i Bo?niakami podpisano 25 lutego 1994 roku. Od tego czasu miasto, pod nadzorem mi?dzynarodowym, pozostawa?o podzielone na dwie niech?tne sobie cz??ci - bo?niack? (muzu?ma?sk?) i chorwack?. Obecnie miasto jest ponownie jedn? ca?o?ci?. Wsz?dzie wida? budynki zniszczone w czasie wojny. Cz??? z nich pozostawiono celem pokazania nast?pnym pokoleniom czym jest wojna. Na wielu budynkach, czy te? blokach mieszkalnych, do dzi? widoczne s??lady po ostrzale z broni maszynowej.
Nazwa miasta pochodzi od s?owa mostari - stra?nicy mostu. Najwi?kszym zabytkiem miejscowo?ci jest kamienny most wybudowany w 1566 roku, który pod ostrza?em chorwackich czo?gów zosta? zniszczony podczas wojny. W 2004 roku uroczy?cie otwarto pieczo?owicie odtworzony Stary Most, a ju? w 2005 Stary Most i jego najbli?sze otoczenie zosta?y wpisane na list??wiatowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Most jest symbolem Mostaru, pi?knie si? komponuje na tle starego miasta. B?d?c na mo?cie mogli?my podziwia? skacz?cych z mostu (oczywi?cie za drobnymi op?atami) do p?yn?cej pod nim rzeki Neretwy, m?odych ch?opców. Jest to bardzo niebezpieczne - most ma wysoko?? ok. 28 m, a g??boko?? rzeki pod nim to w niektórych miejscach ok. 9 m. Po obydwóch stronach mostu i na ca?ej starówce znajduje si? wielki bazar, który jest wielk? atrakcj? dla t?umu turystów. Byli?my w jednym z meczetów. Dla wielu z nas, by? to pierwszy pobyt w takim miejscu, a nasza przewodniczka p. Nadine, ze szczegó?ami opowiada?a nam o?yciu bo?niackich muzu?manów. Byli?my te? w typowym domu tureckim, gdzie dwie
osoby z naszej wycieczki zosta?y przebrane w stroje tureckie. Czas wolny w tym mie?cie po?wi?cili?my chyba wszyscy na buszowanie w?ród poszczególnych stoisk miejscowego bazaru, które by?y bardzo kolorowe i przyci?ga?y wzrok ogromn? ilo?ci? ró?norodnych towarów. gorawino.net
Pó?niej pojechali?my do miejscowo?ci Medjugorie (po polsku: Medziugorie inaczej Mi?dzygórze). Poniewa? Mostar le?y bardzo nisko (ok. 65 m npm.) wspinali?my si? autokarem na bardzo wysok? gór?, niezbyt szerok? serpentyn?, co u niektórych uczestników naszej wycieczki, doprowadza?o do dr?enia serca Do lat 80-tych parafia Medjugorie stanowi?a typow? wiejsk? parafi?. Wtedy w zwi?zku z maj?cymi tutaj mie? miejsce objawieniami Matki Bo?ej oraz w konsekwencji z nap?ywem wielu pielgrzymów i turystów, miejscowo?? do tej pory ca?kowicie zamieszkana przez Chorwatów, zmieni?a swój charakter. Z ma?ej wioski, sk?adaj?cej si? pierwotnie z trzech osad, sta?a si? miejscem kultu religijnego dla przybywaj?cych tam licznie pielgrzymów, a przy tym baz? gastronomiczno-noclegow? oraz miejscem handlu dewocjonaliami i pami?tkami. Jak twierdzi sze?cioro widz?cych Matka Bo?a zacz??a si? im ukazywa? 24 czerwca 1981 roku, w miejscu zwanym Podbrdo, u podnó?a wzgórza Crnica. Objawia si? im do dnia dzisiejszego. Trójce z nich (Ivan, Vicka, Marija) przez czas ju? ponad 31 lat objawie? prawie codziennie, pozosta?ej trójce (Mirjana, Ivanka, Jakov) z ró?n? cz?stotliwo?ci?, raz w roku b?d? raz w miesi?cu. Matka Bo?a objawia si? widz?cym tam, gdzie aktualnie przebywaj?. Wzywa ca?y?wiat do modlitwy i nawrócenia, przekazuje liczne or?dzia, w których zach?ca do pog??bienia?ycia wiary i?ycia sakramentalnego, do lektury Pisma?wi?tego, oraz wszelkiej pobo?nej praktyki, do pokuty oraz oddania
swojego?ycia Jezusowi. Przekazuje widz?cym tajemnice dotycz?ce przysz?ych losów Ko?cio?a i?wiata. Ko?ció? Katolicki w swoim oficjalnym stanowisku wobec wydarze? z Medjugorie (O?wiadczenie Konferencji Episkopatu by?ej Jugos?awii z Zadaru z 1991 roku) wstrzymuje si? na razie z ostatecznym os?dem objawie? - do tej pory ani nie uznaje ich jako prawdziwych ani te? nie odrzuca jako fa?szywych. Obecnie objawienia bada specjalna komisja powo?ana przez papie?a Benedykta XVI w 2010 roku, której przewodniczy Kardyna? Camillo Ruini. Komisja jeszcze nie przedstawi?a wyników swoich bada?. (Wikipedia) Id?c na Wzgórze Objawie? drog? asfaltow? prowadz?c? do?? mocno pod gór? mijali?my wszelkiego rodzaju stragany, gdzie sprzedawano g?ównie dewocjonalia. Pó?niej zobaczyli?my, jak t?umy ludzi id? w kierunku Wzgórza Objawie? drog? z mnóstwem wystaj?cych ska?. Trudno by?o znale?? tam miejsce na bezpieczne postawienie stopy. Do tego wsz?dzie te? by?a?liska, czerwona glina. Wej?cie na wzgórze chyba najlepiej oddaj? zdj?cia. Dla wielu trasa ta by?a bardzo trudna, tym wi?ksze s?owa uznania nale?? si? naszym Seniorom za wej?cie na Wzgórze Objawie?, gdzie na szczycie znajduje si? figura Matki Bo?ej z Medjugorie. Tam wszyscy si? modlili, a nasi Seniorzy odmówili ró?aniec oraz?piewali pie?ni ko?cielne. Pobyt w tym miejscu by? dla wielu wielkim prze?yciem, a na twarzach by?o wida? wyraz skupienia oraz?zy wzruszenia.
By?o tam du?o pielgrzymek z wielu krajów?wiata. Niektóre grupy wchodzi?y na Wzgórze Objawie? modl?c si? g?o?no. S?yszeli?my j?zyk w?oski, hiszpa?ski, niemiecki, widzieli?my te? Korea?czyków i Japo?czyków. Niesamowite wra?enie sprawia?y grzmoty nadchodz?cej burzy, której ciemne chmury by?o wida? ze Wzgórza. Postanowili?my wraca? do autokaru. Okaza?o si?,?e droga powrotna wcale nie by?a?atwiejsza, a dla wielu wr?cz bardziej trudna. Po powrocie do autokaru rozszala?a si? burza z bardzo intensywnym opadem deszczu. Nasi Seniorzy podkre?lali,?e nie wyobra?aj? sobie drogi powrotnej ze Wzgórza Objawie? w takim deszczu, a przecie? wiele grup zosta?o jeszcze na Wzgórzu. Po burzy, ju? w trakcie jazdy autokarem zauwa?yli?my nad okolicznymi wzgórzami pi?kn? t?cz?, która niejako podsumowa?a nasz pobyt w Medjugorie. Kolejne dwa noclegi mieli?my na terenie Bo?ni i Hercegowiny w hotelu Luna w miejscowo?ci Neum. Jest to jedyne miasto w Bo?ni i Hercegowinie z dost?pem do Morza Adriatyckiego, a wybrze?e tego kraju ma zaledwie
17 km d?ugo?ci! Dzieli ono Chorwacj? niejako na dwie cz??ci. Fakt posiadania przez Bo?ni? i Hercegowin? skrawka wybrze?a adriatyckiego, a tym samym podzielenia Chorwacji na dwie cz??ci, by? cz?sto przedmiotem sporu mi?dzy oboma krajami. Z tego miejsca jest tylko 60 km do chorwackiego Dubrownika, który zwiedzali?my nast?pnego dnia. gorawino.net
gorawino.net
Zdj?cia : Jola i Tadeusz Dach