Gospodarka odpadami komunalnymi w świetle znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Urząd Miejski Wrocławia Departament Nieruchomości i Eksploatacji Wydział Środowiska i Rolnictwa
W dniu 1 lipca 2011 roku została przyjęta nowelizacja ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (uoucipwg). Nowelizacja ta objęła przepisy uoucipwg oraz ustawy o odpadach i weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 roku. Zgodnie z ustawą nowy system gospodarki odpadami powinien zacząć funkcjonować nie później niż 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Ważne terminy wynikające z ustawy 1 stycznia 2012 r. zaczął funkcjonować rejestr działalności regulowanej przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości 1 lipca 2012 r. - sejmik województwa uchwala aktualizację wojewódzkiego planu gospodarki odpadami oraz uchwałę w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, w której określone zostaną regiony oraz regionalne instalacje do zagospodarowania odpadów. 1 stycznia 2013 r. - przedsiębiorcy, którzy przed wejściem w życie ustawy działali na podstawie zezwoleń są zobowiązani uzyskać wpis do rejestru. do 31 marca 2013 r. - termin złożenia przez gminy pierwszych sprawozdań do Marszałka Województw. Z dniem 1 lipca 2013 r. zaczyna funkcjonować nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi w gminach
Założenia nowelizacji Gminy stają się posiadaczem odpadów komunalnych wytworzonych na ich terenie. Zasady gospodarowania odpadami są określane w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami. WPGO zawiera podział województwa na regiony gospodarki odpadami oraz wskazuje gminy wchodzące w skład danego regionu.
Założenia nowelizacji Region obejmuje obszar zamieszkały przez co najmniej 150 tys. mieszkańców, gmina może być samodzielnym regionem, jeżeli liczy powyżej 500 tys. mieszkańców. Zmieszane odpady komunalne odebrane przez gminy, odpady zielone oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczone do składowania mogą być zagospodarowane wyłącznie w regionie w jakim zostały wytworzone
Cel nowelizacji Uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Prowadzenie selektywnego zbierania odpadów komunalnych u źródła. Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych, w tym odpadów ulegających biodegradacji kierowanych na składowisko odpadów. Zwiększenie liczby nowoczesnych instalacji do odzysku, recyklingu oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych w sposób inny niż składowanie odpadów.
Cel nowelizacji Prowadzenie właściwego sposobu monitorowania postępowania z odpadami komunalnymi zarówno przez właścicieli nieruchomości, jak i prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Zmniejszenie dodatkowych zagrożeń dla środowiska wynikających z transportu odpadów komunalnych z miejsc ich powstania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania, przez podział województw na regiony gospodarki odpadami, w ramach których prowadzone będą wszelkie czynności związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi.
Nowe obowiązki gmin po wdrożeniu ustawy Gmina przejmuje obowiązek odbierania odpadów od mieszkańców i tym samy staje się posiadaczem odpadów komunalnych wytworzonych na terenie nieruchomości zamieszkałych. Gmina, po podjęciu przez radę gminy stosownej uchwały, może przejąć ten obowiązek również z nieruchomości niezamieszkałych. Gmina musi zorganizować odbiór odpadów z nieruchomości zamieszkałych i ewentualnie z pozostałych nieruchomości.
Nowe obowiązki gmin po wdrożeniu ustawy W celu zorganizowania systemu odbioru odpadów komunalnych gminy powyżej 10 tys. mieszkańców mogą być podzielone na sektory podział ten następuje w trybie uchwały rady Gminy Gmina organizuje przetarg na odbieranie odpadów komunalnych oddzielnie dla każdego sektora. Przetarg może dotyczyć tylko odbierania lub odbierania i zagospodarowania odpadów.
Nowe obowiązki gmin po wdrożeniu ustawy Gmina odbiera od mieszkańców odpady w sposób selektywny w zakresie: papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło, opakowania wielomateriałowe, odpady komunalne ulegające biodegradacji. W ramach sektorów powinny zostać utworzone punkty selektywnego zbierania pozostałych odpadów (np. baterie, sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady zielone i gabarytowe) Zakres i sposób selektywnej zbiórki powinny uwzględniać specyfikę sektora (np. rodzaj i gęstość zabudowy, rodzaje wytwarzanych odpadów)
Nowe obowiązki gmin po wdrożeniu ustawy W celu zagospodarowania odebranych odpadów gminy zapewniają budowę, eksploatację i utrzymanie własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji zagospodarowania odpadów. Gminy realizując budowę instalacji do zagospodarowania odpadów zobowiązane są do: - przeprowadzenia przetargu na wybór podmiotu, który wybuduje i będzie eksploatował instalację, - wyboru podmiotu j.w w trybie partnerstwa pp lub koncesji na roboty budowlane lub usługi.
Nowe obowiązki gmin po wdrożeniu ustawy Gminy zobowiązane są osiągnąć do 31 grudnia 2020r.: poziom odzysku odpadów papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła zawartych w odpadach komunalnych - 50 % wagowo odebranych odpadów, poziom recyklingu odpadów budowlanych i rozbiórkowych 70 % wagowo wytworzonych na terenie gminy.
2012 r. 2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. 2017 r. 2018 r. 2019 r. 2020 r. 10 12 14 16 18 20 30 40 50 Tabela 1. Poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych: papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło [%] Należy brać pod uwagę odpady o kodach: 20 01 01, 15 01 01, 20 01 40, 15 01 04, 20 01 39, 15 01 02, 20 01 02, 15 01 07, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Za masę zebranych odpadów papieru, metalu, tworzyw sztucznych i szkła uważa się masę tych odpadów: odebranych od właścicieli nieruchomości, zebranych w punktach selektywnego zbierania, wysortowanych ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych w regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych. 2012 r. 2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. 2017 r. 2018 r. 2019 r. 2020 r. 30 36 38 40 42 45 50 60 70 Tabela 2. Poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami dla odpadów budowlanych i rozbiórkowych [%]
Nowe obowiązki gmin po wdrożeniu ustawy Gminy obowiązane są ograniczyć masę odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania: do 16 lipca 2013r. do nie więcej niż 50% wagowo całkowitej masy tych odpadów do 16 lipca 2020r. Do nie więcej niż 35 % wagowo całkowitej masy tych odpadów w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w1995r.
Rozporządzenie z dnia 25.05.2012 r. w sprawie poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania oraz sposobu obliczania poziomu ograniczania masy tych odpadów (Dz.U. 2012 poz. 676) Rozporządzenie określa: 1) poziomy ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, które gmina jest obowiązana osiągnąć w poszczególnych latach załącznik 1 2) sposób obliczania poziomu ograniczenia masy odpadów. Dopuszczalne poziomy składowania odpadów [%] 2012 r. 16.07. 2013 r. 2014 r. 2015 r. 2016 r. 2017 r. 2018 r. 2019 r. 16.07. 2020 r. 75 50 50 50 45 45 40 40 35
Uchwały obowiązkowe Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy (art. 4) Uchwała w sprawie górnych stawek opłat (art. 6 ust. 2) - dotyczy właścicieli nieruchomości którzy nie są zobowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy. Uchwała dotycząca wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz o wysokości stawki (art. 6k). Uchwała dotycząca terminu, częstotliwości i trybu uiszczania opłaty od mieszkańców za gospodarowanie odpadami komunalnymi (art. 6l) Uchwała dotycząca wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości (art. 6n ust. 1) Uchwała dotycząca szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości (art. 6r ust. 3) Uchwała w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych(art. 7 ust. 3a)
Uchwały dodatkowe Uchwała dotycząca odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy (art. 6c ust. 2). Uchwała o podziale obszaru gminy na sektory (art. 6d ust. 2). Uchwała o rodzajach dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie odbierania odpadów (art. 6r ust. 4). Uchwała o przejęciu obowiązków w zakresie pozbywania się nieczystości ciekłych (art. 6a ust. 1). Uchwała o innym dokumentowaniu wykonywania obowiązków dotyczących pozbywania się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi (art. 6 ust. 1a).
Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Zgodnie z art. 4 u.c.p.g. rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Regulamin jest aktem prawa miejscowego, który określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dla właścicieli nieruchomości oraz obowiązki osób utrzymujących zwierzęta domowe.
Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Regulamin określi w szczególności: Obowiązki i wymagania w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości. Rodzaje pojemników do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości, na drogach publicznych, oraz wymagania dotyczące ich minimalnej pojemności oraz rozmieszczania i utrzymywania. Częstotliwość i sposób pozbywania się odpadów komunalnych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego. Rodzaje odpadów, które należy zbierać i odbierać selektywnie;
Zasady naliczania i wnoszenia opłat za gospodarowanie odpadami Właściciele nieruchomości obowiązani są ponosić na rzecz gminy opłatę za odbieranie odpadów komunalnych Właściciele nieruchomości zobowiązani są złożyć w oznaczonym terminie deklarację o wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami, zgodnie z wzorem określonym w uchwale rady gminy
Zasady naliczania i wnoszenia opłat za gospodarowanie odpadami Sposób naliczania opłaty dla nieruchomości zamieszkałych określany jest w uchwale rady gminy na podstawie: liczby osób zamieszkujących nieruchomość lub ilości wody zużytej dla danej nieruchomości lub powierzchni lokalu mieszkalnego i stanowi iloczyn jednego z ww wskaźników i jednostkowej stawki opłaty
Zasady naliczania i wnoszenia opłat za gospodarowanie odpadami Opłata za gospodarowanie odpadami stanowi dochód gminy Opłata ta służy pokryciu kosztów: odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych obsługi administracyjnej systemu W sprawach opłat za gospodarowanie odpadami stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej
Schemat przepływu odpadów komunalnych Zgodnie z głównymi założeniami nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach: zmieszane odpady komunalne, odpady zielone (z pielęgnacji terenów zielonych oraz targowisk), pozostałości po sortowaniu odpadów komunalnych przeznaczone do składowania (z selektywnej zbiórki) należy kierować do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (tzw. RIPOK). Powyższe odpady powinny zostać zagospodarowane w regionie gospodarki odpadami (z wyjątkiem kierowania ich do instalacji zastępczej wyznaczonej w WPGO w sytuacji awaryjnej lub braku RIPOK).
Schemat przepływu odpadów komunalnych zmieszane odpady komunalne odpady selektywnie zebrane odpady zielone Podmiot odbierający odpady od właścicieli nieruchomości RIPOK mechanicznobiologiczne przetwarzanie Instalacja do odzysku odpadów z selektywnej zbiórki RIPOK kompostowanie odpadów zielonych Pozostałości po sortowaniu odpadów komunalnych przeznaczone do składowania RIPOK składowisko odpadów
Istniejące regionalne instalacje przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) w regionach
Istniejące instalacje zastępcze (IZ) przetwarzania odpadów komunalnych w regionach
Planowane potencjalne regionalne instalacje odpadów komunalnych w regionach
Dziękuję