Przedsiębiorcy Ziemi Łódzkiej Fakty, liczby, przykłady Zwycięzcy konkursu Biznes Dobry wybór 1
Uwagi metodologiczne do części Przedsiębiorcy Ziemi Łódzkiej : 1. w kilku miejscach podano liczbę przedsiębiorstw wpisanych do rejestru REGON. Aktywna jest tylko połowa z nich, co zostało zaznaczone zarówno w tekstach wprowadzających, jak i na karcie Wszyscy jesteśmy przedsiębiorcami. W przypadku danych powiatowych dostępne są tylko informacje z REGON, dlatego na karcie tej pokazano przede wszystkim firmy zarejestrowane w 2011 roku. Z badań GUS wynika, że większość z nich (75 80 procent) nadal działa po roku od rejestracji. Podano także liczbę firm zarejestrowanych w REGON w działach informatyka i komunikacja oraz ochrona środowiska, gdyż ma danych, ile z nich jest aktywnych. 2. Jako zasadę przyjęto jednakowe traktowa przedsiębiorstw prywatnych i publicznych każde z nich kierowane jest bowiem przez menedżera przedsiębiorcę. Jednak na karcie Płaca ważjsza od świadczeń ze względu na dostępność danych skoncentrowano się na firmach prywatnych. 3. na karcie Miejsca pracy są w przedsiębiorstwach, zgod ze stanem faktycznym i dostępnością danych, podając informacje działowe, zastosowano określe głów sektor publiczny i głów sektor prywatny. 4. starano się podawać informacje dotyczące całej populacji przedsiębiorstw, włącz z mikrofirmami. Tam, gdzie było to możliwe, wykorzystano dane o firmach zatrudniających powyżej dziewięciu osób. Zostało to zaznaczone w tekście. 5. w kilku przypadkach badań ogólnopolskich (karty: Tysiące przedsiębiorczych kobiet i Odpowiedzialny biznes to my ) dostępne są tylko dane dotyczące makroregionów, a poszczególnych województw. Takie dane zostały tam przedstawione. 6. raport przedstawia stan danych dostępnych na koc października 2012 r. Przedsiębiorcy Ziemi Łódzkiej Raport został przygotowany w oparciu o następujące źródła: GUS, Eurostat, Centrum Badania Opinii Społecznej (bada dla PKPP Lewiatan), GfK Polonia (bada dla PKPP Lewiatan), materiały Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, MillwardBrown SMG KRC (bada dla PARP), własne ankiety rozsyłane do urzędów i przedsiębiorstw. Te instytucje i firmy wykonały w dużej mierze obliczenia specjal dla nas, za co gorąco dziękujemy. Wykorzystano rówż m.in. listy 500 i 2000 Rzeczpospolitej, raporty Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i Instytutu Badań nad Gospodarka Rynkową, rankingi międzynarodowe, strategie województw, dane warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych, raporty instytucji, stowarzyszeń i fundacji. W informacjach historycznych dotyczących dziejów gospodarczych podstawowym źródłem była Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski (Wiedza Powszechna), a w opisaniu walorów turystycznych pomogły przewodniki Polska Niezwykła (Demart). Uwagi do danych zawartych w raportach prosimy kierować na adres p.a.aleksandrowicz@gmail.com. Zostaną one sprawdzone, a ewentualne poprawki nasione w raportach udostępnionych elektronicz. Uwaga do części Biznes. Dobry wybór. Przygotowując sylwetki nagrodzonych przedsiębiorców staraliśmy się zawsze dotrzeć bezpośrednio do osób nagrodzonych przez Kapituły. Nie w każdym przypadku się to udało, ale w takich sytuacjach laureaci wskazywali osobę, z którą rozmawialiśmy na temat firmy i zwycięzcy/ów konkursu Biznes. Dobry wybór. W kilku przypadkach sylwetki zostały opracowane na podstawie powszech dostępnych informacji, m.in. publikacji prasowych i stron internetowych firm. Raport na temat wkładu przedsiębiorców w rozwój województwa łódzkiego Prezentacje laureatów konkursu Biznes. Dobry wybór ISBN 978-83-61796-59-6 Copyright PKPP Lewiatan Wersję elektroniczną publikacji można pobrać ze strony www.wizerunekprzedsiebiorcow.pl. Publikacja przygotowana w ramach projektu Poprawa wizerunku przedsiębiorców współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Autorzy Zespół PKPP Lewiatan: Kuba Giedrojć (redaktor prowadzący), Joanna Zaręba, Zbigw Gajewski. Raport Przedsiębiorcy ziemi łódzkiej : Beata Gąsiorowska (infografika), Anna Rejer (gromadze i przetwarza danych, zarządza ankietami), Grzegorz Brodowski (projekt okładki, layout, DTP), Lech Mazurczyk (koncepcja i wykona modelowych infografik), Piotr Aleksandrowicz (koncepcja całości, teksty i kierownictwo zespołu). Biznes. Dobry wybór oraz opracowa publikacji: Wydawnictwo Tartak Wyrazów (www.tartakwyrazow.com.pl), Magdalena Tokarska-Romańska (redakcja), Krzysztof Machocki, Anna Maria Sobocińska, Marta Pisarska (teksty), Radosław Pasterski (zdjęcia laureatów), Aneta Siwiec (fotoedycja), Adam Dziewicki (layout, skład folderu), Wojciech Romański (koordynacja produkcji). Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego g rudzień 2012 r. 2 3
Fakty, liczby, wnioski OD WYDAWCY 1. Założycielką lub szefową co trzeciej firmy jest kobieta 2. Pa dominują w ochro zdrowia, edukacji, gastronomii, części usług 1. Co tydzień w regio rejestrowanych jest 405 firm 2. Po trzech latach połowa nowych firm w Polsce nadal istje i się rozwija 3. W regio jest 33 razy więcej podmiotów prywatnych niż publicznych 3. Polki są bardziej przedsiębiorcze niż pa w Europie 1. Majątek firm w woj. łódzkim wzrósł o 50 proc. w ciągu 8 lat 2. Wynosi ponad 29 tysięcy złotych w przeliczeniu na każdego mieszkańca regionu 3. W woj. łódzkim mamy ponad 5 groszy zysku z każdej złotówki sprzedaży 1. Inwestycje biznesu są trzy razy większe niż samorządów 2. 65 proc. inwestycji przedsiębiorcy finansują ze środków własnych 3. Łódzkie mikrofirmy w 2010 r. zainwestowały ponad 1,2 mld zł 1. W tym roku notowania Kofoli wzrosły o ponad 30 procent 2. Wartość giełdowa łódzkich spółek to ponad 2 mld zł 3. Pelion wypłacił 23-procentową dywidendę 1. W firmach powstaje trzy czwarte produktu krajowego 2. 73 proc. osób w woj. łódzkim docenia wkład przedsiębiorców w zamożność kraju 3. Produkt krajowy przypadający na mieszkańca wzrósł o 10 procent w ostatnich trzech latach 1. Przychody firm w woj. łódzkim wzrosły o 59 procent w ciągu siedmiu lat 2. Blisko 80 procent firm przynosi zyski 3. 71 procent mieszkańców regionu uważa, że jesteśmy pożyteczni dla społeczeństwa Szanowni Czytelnicy, Oddajemy w Państwa ręce wyjątkowe wydawnictwo pierwsze w Polsce opracowa na temat roli przedsiębiorstw i przedsiębiorców w rozwoju województwa. Dane w raporcie zostały zaprezentowane w prosty i bardzo obrazowy sposób. Ich analiza wymaga wykształcenia ekonomicznego. Mówimy o rzeczach kluczowych dla gospodarki, ale przede wszystkim ważnych dla mieszkańców o płacach, miejscach pracy, ochro środowiska itd. Wreszcie każdy mieszkac Polski ma dostęp do materiału, który może samodziel analizować i wyrobić sobie zda, jaką rolę pełnią przedsiębiorcy w Polsce. Raport został opracowany przez czołowych dziennikarzy ekonomicznych. Zespół pod przewodnictwem red. Piotra Aleksandrowicza wykonał ogromną pracę. Powstało łącz 17 raportów dla każdego województwa oraz zbiorczy raport ogólnopolski. Łącz wykorzystano w nich ponad 30 tysięcy danych! Prace nad nimi trwały pół roku. Myślę, że efekt jest imponujący. Choć od transformacji gospodarczej minęło już ponad 20 lat, nikt dotychczas pokusił się o przygotowa takiego opracowania. Tym bardziej jego znacze jest ogromne. Zachęcam media, samorządy i polityków do wykorzystywania zawartych w raporcie danych i analiz, a także nauczycieli do propagowania tej wiedzy wśród uczniów. Drugą część tego wydawnictwa stanowią sylwetki laureatów konkursu Biznes. Dobry wybór, zorganizowanego przez Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Wśród nich odnajdą Państwo twarze biznesu swojego regionu. Ich dokonania i sukcesy pokazują, że bycie przedsiębiorcą to dobry wybór. Im więcej takich prężnych firm w województwie, tym większe szanse na jego rozwój, a w konsekwencji korzyści dla mieszkańców. Warto zatem wspierać przedsiębiorców w ich rozwoju, bo to inwestycja, która opłaca się każdemu. Zapraszam do lektury! Henryka Bochniarz Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan 4 5
Przedsiębiorcy największe ośrodki przemysłowe lotniska muzeum muzeum, skansen związane z gospodarką, przedsiębiorczością, rolnictwem zamek, pałac podziemna trasa turystyczna (kopal, jaski, fortyfikacje, lochy) świątynia inne atrakcje turystyczne Ziemi Łódzkiej woj. kujawsko- -pomorskie woj. mazowieckie 8 woj. wielkopolskie 12 1 2 Łęczyca A2 Ujów Poddębice 72 jez. Jeziorsko Łask Sieradz Zduńska Wola 14 Wieluń 8 Ożarów 45 43 woj. opolskie woj. śląskie 14 Tum Zgierz Łódź 71 Kutno Pabianice 12 1 Bełchatów Oporów A1 Kamieńsk Radomsko Łowicz Arkadia 14 8 Piotrków Trybunalski Tomaszów Mazowiecki 2 Nieborów A2 Lipce Reymontowskie 72 Spała Zal. Sulejowski 12 74 Konewka Inowłódź 8 woj. świętokrzyskie Gospodarka to, po pierwsze, przedsiębiorcy. To oni tworzą miejsca pracy, płacą większość podatków, inwestują. Państwo mogłoby realizować swoich celów, gdyby było biznesu. I choć brzmi to może górnolot, jest faktem, że Polska rozwija się dzięki przedsiębiorcom. W województwie łódzkim aktywnych przedsiębiorców jest ponad 120 tysięcy. Atlas ten zawiera 16 kart, na których setki informacji, map, liczb i wykresów pokazują, jaka jest skala ich działania. Popatrzmy najpierw, jak sytuuje się województwo łódzkie na mapie Polski. Mamy sporo przemysłu, w tym fabryki wielkich światowych koncernów i znane w kraju firmy przemysłu spożywczego. Mamy kilka dobrych uczelni wyższych w Łodzi, a także więcej walorów turystycznych, niż zwykle się sądzi od zabytków romańskich do architektury przemysłowej. I wszędzie tysiące przedsiębiorczych ludzi. Przedsiębiorczość na tym tere zaczęła się w III Rzeczypospolitej. Już w XVIII wieku w okolicach Łodzi wielu ludzi trudniło się domową produkcją tkanin, ale łódzki okręg włókienniczy powstał dopiero po 1815 roku, gdy pruska granica celna odcięła Wielkopolskę i Śląsk od rynków zbytu na Wschodzie. Liczne manufaktury zakładano w Łodzi, Aleksandrowie, Ozorkowie, Zduńskiej Woli. Po 1830 roku wzsiona została z kolei granica celna między Królestwem Polskim a Rosją, jednak łódzkim przedsiębiorcom udało się wzmocnić rynek wewnętrzny i zrestrukturyzować produkcję, rozwijając przemysł bawełniany. Wprowadzono wydajjsze maszyny na napęd parowy i gdy granica zsiona została w 1851 roku, nowoczesne fabryki Geiera, Scheiblera i Poznańskiego stopniowo odzyskały rynek wschodni; założono nawet własne plantacje bawełny na Kaukazie, a Łódź stała się najważjszym ośrodkiem przemysłowym w Polsce, licząc przed I wojną światową ponad pół miliona Łódzkie w pigułce Polska województwo łódzkie Przyrost naturalny na 1000 ludności 0,3-2,7 Produkt krajowy brutto na mieszkańca w 2009 roku, w zł 35 210 32 162 Produkcja sprzedana przemysłu na 1 zatrudnionego, w zł 438 819 349 085 Produkcja sprzedana budownictwa na 1 zatrudnionego, w zł 394 783 335 191 Przeciętne wynagrodze w sektorze przedsiębiorstw 3 604 3 192 Przeciętna powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie, w ha 6,8 5,9 Podmioty gospodarcze w rejestrze Regon na 10 tys. ludności 1 013 902 Spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego na 10 tys. ludności 19 11 ŻrÓdło: gus, dane za 2011 r. 6 7
mieszkańców. Rozwijały się też banki i handel. W 1866 roku Łódź otrzymała połącze kolejowe z Warszawą. Takie są tradycje. W 1990 roku do Polski powrócił system rynkowy. Mamy od 20 lat bezprecedensowy wzrost gospodarczy, powstały tysiące firm, dziesiątki tysięcy ludzi stały się przedsiębiorcami. Z jakim efektem? Popatrzmy na początek XXI wieku. W latach 2000-2011 wynagrodzenia realne zwiększyły się Polsce o 32,9 procent, a liczba bezrobotnych zmjszyła z 2,7 mln do 2,0 mln. Sprzedaż detaliczna wzrosła o 30,7 procent. Przybyło 2,4 miliona mieszkań (mamy ich 13,4 miliona). Eksport wzrósł sześciokrot do prawie 190 mld dolarów. Produkt krajowy brutto jest o ponad połowę wyższy niż w 2000 roku i ponad 2 razy wyższy niż u progu przemian. A w poszczególnych regionach? Posłużymy się tylko jedną liczbą. W 2000 roku produkt krajowy brutto na mieszkańca wynosił w województwie łódzkim 17 072 zł. W 2009 (ostat dostępne dane) 32 162 zł, czyli był o 88 proc. wyższy. Wzrost bardzo duży, nawet jeżeli uwzględnić ok. 28-procentową inflację w tym 20 lat minęło 1990 czasie. Przedsiębiorcy i firmy mają w tym decydujący udział. Niektóre wydarzenia gospodarcze regionu w czasach III Rzeczypospolitej przedstawiamy poniżej w kalendarium. Województwo łódzkie jest dziś jeszcze w czołówce gospodarczej Polski, ale przedsiębiorcy mają tu wiele powodów do dumy. Nadal istje przemysł odzieżowy, obok go rozwinęła się produkcja dóbr AGD. Tu jest centrala sieci Rossman, zaś kilka dużych firm z Listy 500 ma siedzibę w mjszych miastach Kut, Sieradzu, Radomsku czy Opocz. Znaczącym eksporterem jest Indesit. Wybitni polscy przedsiębiorcy stworzyli od podstaw Polską Grupę Farmaceutyczną (dziś Pelion) z siedzibą w Łodzi czy Wielton w Wieluniu. Co roku też kilka zagranicznych firm lokuje tu swoje inwestycje, a tysiące innych zakładają i rozwijają polscy przedsiębiorcy. To pokazuje, że panuje tu duch przedsiębiorczości. Wystarczy spojrzeć, ile firm działa w obszarze telekomunikacji i informatyki. Ponad 3500! Co roku o kilka punktów rozszerza się zasięg 1990 Jacek Szwejcowski i Zbigw Molenda zakładają hurtownię leków Medicines (potem Polska Grupa Farmaceutyczna, dziś Pelion) szerokopasmowego Internetu dziś ma do go dostęp 36,4 procent gospodarstw domowych, a większość przedsiębiorstw posiada własne sieci komputerowe. Za każdym z tych wydarzeń i wskaźników stoją przedsiębiorcy i ich firmy. Dodajmy, że rówż w rolnictwie mamy setki nowoczesnych gospodarstw rodzinnych, które są rów efektywne jak mikrofirmy przemysłowe czy usługowe. Województwo łódzkie ma szereg silnych stron: centralne położe w kraju tradycje przemysłowe i zróżnicowany przemysł względ tania siła robocza dość wysoki produkt krajowy na mieszkańca i popyt wewnętrzny dość silny ośrodek akademicki w Łodzi, dobre zdam ekspertów zaplecze naukowo-badawcze i medyczne m.in. dla biotechnologii, mechatroniki, a także przemysłu ogrodniczego i warzywnictwa Są rówż słabe strony np. ujemne saldo migracji, zwłaszcza ludzi młodych i dobrze wykształconych, ujemny przyrost naturalny, relatyw niskie nakłady inwestycyjne. 1995 Denominacja złotego 1991 1998 BSH (Bosch Siemens Hausgerate) otwiera pierwszą z trzech fabryk sprzętu AGD w Łodzi 1998 Gdzie zatem są szanse na rozwój gospodarczy województwa łódzkiego? Zapewne w obszarach, które już są mocną stroną województwa: w zróżnicowanej gospodarce i dobrym kapitale ludzkim. Także w przemyśle odzieżowym i projektowaniu odzieży. W centralnym położeniu regionu, ważnym dla np. logistyki i handlu hurtowego. Może w zasobach wód termalnych i złych warunkach wiatrowych, co w połączeniu z zasobami ziemi uprawnej tworzy pewne szanse dla energetyki odnawialnej (wiatr, biogaz, biomasa, energia geotermalna). Szansą dla przedsiębiorczych jest też ciągle względ niski udział usług w produkcie krajowym regionu. W rankingu atrakcyjności inwestycyjnej województw Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową woj. łódzkie jest na 8. miejscu, a jego najsiljszy atut to zasoby i koszty pracy. Nasz region może rozwijać się dalej głów dzięki przedsiębiorcom, których dotychczasowe osiągnięcia i znacze dla regionu pokazujemy na kartach naszego atlasu. Zapraszamy do lektury. PKPP Lewiatan Reforma Balcerowicza. Początki go- na giełdzie w Warszawie czołowy polski województwo Ożywa lotnisko ka autostrady A2 Próchnik SA debiutuje Powstaje Monnari, Powstaje Otwarcie odcinspodarki rynkowej jako jedna z pierwszych projektant i sprzedawca odzieży Pierwsze loty Warszawy łódzkie w Łodzi (Lublinek). ze Strykowa do w Polsce pięciu spółek giełdowych damskiej Ryanair 8 9 1999 1999 Indesit otwiera pierwszą fabrykę sprzętu AGD w Łodzi (druga w 2004 roku) 2005 Łódź Skarby i biznes Mimo że ma tu gór i jezior, turystyka jest jedną z szans dla ludzi przedsiębiorczych i całego województwa łódzkiego. Według danych GUS zakwaterowa i gastronomia przynoszą 1,2 proc. wartości dodanej wytworzonej w dużych firmach w województwie łódzkim. Ten wskaźnik zapewne byłby wyższy, gdyby uwzględnić setki małych pensjonatów czy kwater agroturystycznych. Turyści przyjeżdżają tu obejrzeć m.in. zamek królewski w Łęczycy i jeden z najpiękjszych w Polsce renesansowych dworów w Poddębicach, szlachecki dworek w Ożarowie, pałac w Nieborowie, kilka romańskich kościołów m.in. 2006 Otwarcie odcinka autostrady A2 z Konina do Strykowa 2006 Procter & Gamble uruchamia w Łodzi największą na świecie fabrykę maszynek do golenia Gillette w Tumie i Inowłodzu oraz zamek obronny w Oporowie. Można zwiedzić dwa parki kulturowe wzgórze zamkowe w Sieradzu i miasto tkaczy w Zgierzu. Są też obiekty historyczne i turystyczne, których źródła tkwią w gospodarce i przedsiębiorczości. W Łodzi atrakcją łączącą walory historyczne (budynki fabryczne, muzeum fabryki), estetyczne (muzeum sztuki) z komercyjnymi (centrum handlowe i rozrywkowe) jest Manufaktura zrewitalizowany kompleks 13 budynków fabryki Izraela Kalmanowicza Poznańskiego. Można też w Łodzi znaleźć XIX-wieczne kompleksy mieszkaniowo-fabryczne, np. Księży 2008 Czeska firma Kofola przejmuje polskiego producenta napojów Hoop (m.in. zakłady w Kut) 2012 Otwarcie nowego terminalu na lotnisku Łódź Lublinek 2012 Młyn, oraz pałace fabrykantów żydowskich i mieckich. Atrakcją sportowo-turystyczną województwa jest góra Kamieńsk, najwyższe wzsie w środkowej Polsce usypane z wierzchj warstwy ziemi zalegającej nad pokładami węgla brunatnego eksploatowanymi w okolicy Bełchatowa. Góra ma 386 metrów wysokości, trzy wyciągi i trasę zjazdową długości 760 metrów. Ciekawostką dla fanów baseballa jest centrum sportowe tej dyscypliny w Kut z dwoma stadionami. Można być też pewnym, że atrakcją turystyczną sta się nowe centrum powstające w pobliżu dworca Łódź Fabryczna. Fot. foto 10/photogenica
Rozwijamy Nasz PKB wart jest tyle co 82 mld zł to równowartość: 115 308 się 476 20 467 250 Czy przedsiębiorcy wytwarzają większość dochodu Polski? wiem zdecydowa tak 12 10 zdecydowa 13 2 % 63 raczej raczej tak ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, 2012 ton złota Wciągu ostatnich trzech lat produkt krajowy wzrósł o blisko 10 proc. Trzy czwarte z go powstaje w gospodarce, Produkt krajowy W woj. łódzkim w latach 1999 2009 PKB wzrósł o: 100 brutto w sferze budżetowej jedna czwarta. Dostrzegają to mieszkańcy woje- 81,9 (w mld zł) 80 wództwa łódzkiego, 73 proc. z nich 60 (1 tona złota - 172 mln zł) zgadza się ze stwierdzem, że to 41,5 przedsiębiorcy wytwarzają większość 40 97,4proc. i wyniósł 1999 2009 dochodu Polski. W naszym województwie powstaje 6,1 proc. polskiego PKB. 81,9 mld zł Województwo łódzkie jest tak bogate jak Mazowsze z Warszawą, w 2009 r.* ale nasz dystans do Europy stale się autobusów miejskich Solaris Urbino 12 (koszt 1 autobusu to ok. 700 tys. zł) zmjsza. W 2003 roku produkt krajowy w Polsce na głowę mieszkańca, * DANE DLA WOJ. ŁÓDZKIEGO Produkt krajowy na mieszkańca Przedsiębiorcy wypracowują Łódzki PKB stanowi liczony według siły nabywczej, wynosił mj niż 50 procent średj w Unii 32,2 w woj. łódzkim wynosi już 3/4 6,1 Europejskiej. W 2011 roku już 65 procent i można być pewnym, że w 2012 proc. najtańszych biletów lotniczych dookoła świata (cena biletu: 4 tys. zł) roku wskaźnik ten znowu się zwiększy. PKB tys. zł Polski Produkt krajowy jest bardzo ważny, ale dla jakości życia istotne są także całego produktu krajowego 342 749 Mamy niższy produkt krajowy brutto niż w sąsiednich województwach, Wartość dodaną, która jest liczbowo edukacja czy infrastruktura. W tych kategoriach woj. łódzkie ma dobrą pozy- woj. wielkopolskie woj. kujawsko-pomorskie woj. mazowieckie a także w szybko rozwijającym się regio na Słowacji zbliżona do PKB, wypracowują przede (Stredné Slovensko) wszystkim przedsiębiorcy cję na tle innych regionów. rolnictwo, leśnictwo 4,9 mieszkań w Łodzi i rybactwo (cena 60-metrowego mieszkania to 239 tys. zł) 37,4 tys. zł 29,8 tys. zł 56,4 tys. zł przemysł podregion skierwicki woj. świętokrzyskie 29,3 27 290 budownictwo i 2 razy więcej niż koszt pierwszej elektrowni atomowej woj. opolskie w Polsce, który wysie około 24,7 tys. zł 27,3! tys. zł 42 mld zł podregion łódzki handel, naprawa mln 28,8 tys. zł pojazdów, transport 7,0 butelek piwa i gospodarka magazynowa, (cena butelki: 3 zł) 29,3 tys. zł zakwaterowa 1. W firmach powstaje trzy podregion i gastronomia, informacja czwarte produktu krajowego sieradzki Łódź i komunikacja 26,8 1 330 338 22,9 42,8 tys. zł 2. 73 proc. osób w woj. łódzkim finanse tys. zł podregion i ubezpieczenia, docenia wkład przedsiębior- piotrkowski obsługa rynku ców w zamożność kraju woj. śląskie ruchomości samochodów Opel Astra 9,0 (sztuka za 61 450 zł) 3. Produkt krajowy przypadający 32,5 tys. zł pozostałe usługi, m.in. administracja na mieszkańca wzrósł 37,8 tys. zł publiczna, obrona 23,1 o 10 procent w ostatnich narodowa, edukacja, Słowacja - Stredné Slovensko nauka, opieka zdrowotna, trzech latach kultura ŹRÓDŁO: OBLICZENIA WŁASNE 40,3 tys. zł ŹRÓDŁO: GUS, EUROSTAT 10 11
Wszyscy jesteśmy przedsiębiorcami Województwo łódzkie ma ogromny potencjał przedsiębiorczości: ponad 14,7 tys. spółek prawa handlowego i 15,8 tys. cywilnych, ponad 176 tys. osób fizycznych, które zarejestrowały działalność gospodarczą. W 2011 roku ok. 21 tys. osób rozpoczęło swoją przygodę z biznesem. Nie zawsze odnoszą sukces. Działalność gospodarcza z natury związana jest z ryzykiem. Błędy w zarządzaniu, trafiony produkt, zbyt silna konkurencja, która wpuści na rynek debiutanta wszystko to sprawia, że co druga nowa firma zamyka działalność w ciągu pierwszych trzech lat istnia. Co wtedy? Jak powiedział Henry Ford: Porażka to po prostu okazja, by zacząć od początku, tym razem inteligentj. Mimo problemów działalność w biznesie jest dobrze postrzegana. Większość mieszkańców woj. łódzkiego chciałaby, aby ich syn czy córka zostali przedsiębiorcami.! 1. Co tydzień w regio rejestrowanych jest 405 firm 2. Po trzech latach połowa nowych firm w Polsce nadal istje i się rozwija 3. W regio jest 33 razy więcej podmiotów prywatnych niż publicznych W naszym województwie codzien Firmy z sektora prywatnego w powiatach (2011 r.) nowo rejestrowane 251 (2922) w nawiasie podano liczbę firm ogółem powierzchnia koła proporcjonalna do liczby firm nowo rejestrowanych wieruszowski 305 (3194) sieradzki 874 (8192) wieluński 561 (6072) Firmy prywatne w województwie łódzkim nowo rejestrowane w 2011 r. 20 963 poddębicki 251 (2922) zduńskowolski 578 (5894) 353 (4039) 360 (3443) łęczycki łaski 266 (2877) pajęczański pabianicki 1075 (11 417) zgierski 1474 (14 403) bełchatowski 797 (8137) kutnowski Łódź 7678 (84 882) 823 (8259) 689 (7250) radomszczański łódzki wsch. 766 (7200) 662 (7141) łowicki 504 (5455) Piotrków Trybunalski brzeziński 224 (2509) piotrkowski 535 (4884) 221 ogółem stan na 31 XII 889 2011 r. Czy poparlibyście decyzję swojego dziecka, gdyby zamierzało zostać prywatnym przedsiębiorcą? zdecydowa wiem zdecydowa tak bym się 8 1 sprzeciwił 0 26 raczej bym się 19 % sprzeciwił 45 ani, ani tak raczej tak ŹRÓDŁO: BADANIA OPINII O PRZEDSIĘBIORCACH. GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN STYCZEŃ 2012 rejestrowanych jest Skierwice 380 (4833) skierwicki 162 (2130) rawski tomaszowski 930 (8689) opoczyński 428 (4309) 288 (3758) ŹRÓDŁO: GUS -BANK DANYCH LOKALNYCH, DZIAŁALNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW NIEFINANSOWYCH W 2010 ROKU 81firm Czyli jeden podmiot gospodarczy powstaje co 6 minut * * zakładając, że rejestracja jest możliwa 5 dni w tygodniu, 8 godzin dzien 228 W sumie na koc 2011 r. w woj. łódzkim zarejestrowanych 537 było podmiotów gospodarczych Z badań GUS wynika, że aktywnych firm jest ponad 54 procent. W 2011 r. było ich 123 005, 96 procent z nich to mikrofirmy, najczęściej jedno- i dwuosobowe. Firmy aktywne w 2011 r. mikroprzedsiębiorstwa (do 9 pracujących) małe (10-49) * 3571 śred ( 50-249) 1024 * duże (powyżej 249) * 183 118 085 *DANE ZA 2010 R. Mamy 46 aktywnych firm na 1000 mieszkańców. We wszystkich pracuje 552 001 ludzi, średnio 5 osób w firmie. Struktura pracujących w firmach aktywnych pozostałe przemysł 23,2 37,9 transport i magazyny % 5,7 24,2 9,0 handel i naprawa budownictwo W tym: 6,6 tys. 221,9 tys. w sektorze publicznym w prywatnym Średnio każda firma miała w 2010 roku przychody 1,4 mln zł, 0,4 mln zł 309,3 od w firmach mikro do mln zł w dużych przedsiębiorstwach ŹRÓDŁO: GUS 12 13
Zaskakujące, jak mało jest danych o firmach zarządzanych przez kobiety bądź których właścicielkami są pa. Dlatego obok prezentujemy porówna firm kobiecych i męskich w makroregio centralnym (woj. mazowieckie i łódzkie; danych dla poszczególnych województw stety ma). Różnice między wspomnianymi rodzajami firm wynikają jedy z różnic w charakterach obu płci. Faktem jest bowiem, że mężczyźni częściej zakładają firmy w przemyśle, budownictwie i transporcie, a kobiety w sektorze opieki zdrowotnej, edukacji, gastronomii czy innych usługach, gdzie np. o innowacje trudj, podob jak o ekspansję w kraju i świecie. Ponadto obecne spowol gospodarcze jest siljsze w męskim transporcie i budownictwie niż w usługach, co rzutuje na strategie tych firm. W tym regio, inaczej niż w Polsce, firmy kobiece częściej niż męskie modernizują się i zapowiadają nowe produkty. Mimo to więcej jest zagrożonych, ale wskaźniki przeżywalności są podobne. Tysiące Przedsiębiorczych Kobiet- szefów firm jest Firmy zarządzane przez kobiety w porównaniu z męskimi...są ostrożjsze przy przyjmowaniu nowych pracowników (proc.) 19,5 13,6 9,7 7,5 wzrost zatrudnia w 2011 r. (fakt) wzrost zatrudnia w 2012 r. (prognoza)...ostroż oceniają i prognozują wzrost zysków i sprzedaży (proc.) 20,8 26,3 prognoza wzrostu zysku w 2012 r. 20,8 23 prognoza wzrostu sprzedaży w 2012 r. kobiet 16,7 17,9 prognoza wzrostu udziału w rynku w 2012 r. 3 W Unikatowe badania CBOS dla PKPP Lewiatan przeprowadzono w 2012 r. Próba obejmowała w całej 18,8 18 Polsce 1500 przedsiębiorstw mikro, małych i średnich, w których wyodrębniono firmy kobiece (ich szefami lub właścicielami są kobiety) i męskie. Udział kobiet wśród pracujących na własny rachunek w Polsce razy więcej niż pielęgniarek W woj. łódzkim w zakładach opieki zdrowotnej i prywatnych praktykach pracuje 11 849 pielęgniarek (GUS, Zdrowie i ochrona zdrowia w 2010 r.). Z kolei z danych Eurostatu i GUS wynika, że na tere...są rów ostrożne w inwestycjach modernizujących i zwiększających moce produkcyjne (proc.) wzrost nakładów na inwestycje w 2011 r. (fakt) 34,2 30,6 38,5 17,8 3,9 % % % % %...planują niższe inwestycje w innowacje,...są też bardziej niż męskie zorientowane na jakość obsługi klienta i cenę,...co potwierdza innowacyjność - ogól słabsza niż męskich firm, z wyjątkiem produktowej W 18 łódzkich spółkach W ich radach nadzorczych zasiadają nowe technologie, ale zapowiadają mj zaś na jakość produktu lub usługi. Najważjszy czynnik (procent firm, które wdrożyły innowacje w latach 2009-2011) 44,1 giełdowych w zarządzie zasiada 6 kobiet, 22 kobiety. więcej nowych produktów konkurencyjny w horyzoncie dwóch, trzech lat: (proc.) (proc.) 37 38,3 31,4 41,2 41,6 w tym 1 pełni funkcję prezesa. 25,2 18,3 17,8 25,2 28 24 22,7 20,1 14,9 9,4 13,1 0,8! wzrost inwestycji w badania wzrost liczby nowych produktów i rozwój w 2012 r. (prognoza) w 2012 r. (prognoza) jakość obsługi klienta cena jakość produktu (usługi) produktowe procesowe organizacyjne marketingowe ŹRÓDŁO: GPW - WYLICZENIA WŁASNE...są bardziej zorientowane na wzrost sprzedaży i wzrost zysku, mj zaś na utrzyma się na rynku. Rów ostroż Efekt - wśród firm kobiecych więcej jest firm zagrożonych, mj dynamicznych i innowacyjnych. Wskaźniki przeżywalności dla firm założonych przez kobiety Cel strategiczny: (proc.) korzystają z kredytów Podział firm według typów: (proc.) i mężczyzn są podobne (proc.) 1. Założycielką lub szefową 34,2 (proc.) 34,5 co trzeciej firmy jest kobieta 30 27,4 28,9 23,9 31,9 25,5 Firmy założone w 2009 r. aktywne nadal w 2011 r. Firmy założone w 2006 r. aktywne nadal w 2011 r. 2. Pa dominują w ochro 56,3 20,2 20 zdrowia, edukacji, 13,7 14,2 9,9 5,8 8,9 gastronomii, części usług 2,5 2,3 3. Polki są bardziej 76,3 76,7 43,8 46,1 przedsiębiorcze niż pa w Europie utrzyma się na rynku wzrost sprzedaży wzrost zysku wzrost udziału w rynku zagrożony (przewidują spadek na rozdrożu (spadek przychodów, stabilny innowator (przewidują dynamiczny innowator (wzrost przychodów, zatrudnia, zysku, zatrudnia, zysku, nadal wzrost przychodów, zysku, przychodów, zysków, inwestycji, brak inwestycji i innowacji) inwestują, ale brak innowacji) inwestycji, nowe produkty) zatrudnia, dużo nowych produktów) ŹRÓDŁO: GUS; DANE 14 OGÓLNOPOLSKIE 15 11,6 10,3 wzrost nakładów na inwestycje w 2012 r. (prognoza) Udział kobiet wśród pracodawców w Polsce* * KOBIETY PRACUJĄCE NA WŁASNY RACHUNEK, ZATRUDNIAJĄCE PRACOWNIKÓW woj. łódzkiego ponad 39,6 tys. kobiet kieruje przedsiębiorstwami, choćby jednoosobowymi. Podob zaskakujące jest porówna z nauczycielkami. Otóż jest ich w woj. łódzkim mj niż przedsiębiorczych kobiet*. * NAUCZYCIELI W WOJ. ŁÓDZKIM JEST PONAD 31 TYS., A PONIEWAŻ W EDUKACJI 3 NA 4 ZATRUDNIONE OSOBY TO KOBIETY, MOŻNA PRZYJĄĆ, ŻE NAUCZYCIELEK JEST OKOŁO 23 TYS. (GUS, OŚWIATA I WYCHOWANIE W ROKU SZKOLNYM 2010/2011)....i mj zorientowane na ekspansję międzynarodową i ogólnopolską niż męskie. Odsetek firm wskazujących jako priorytet biznesowy: (proc.) 34,3 6,7 10,3 działa w Unii Europejskiej i świecie Udział kobiet wśród zakładających firmy w 2010 r. 13,4 działa w skali całej Polski Procent kobiet pracujących na własny rachunek powyżej 50 godzin tygodniowo Procent kobiet-pracowników najemnych pracujących powyżej 50 godzin tygodniowo ŹRÓDŁO: GUS, AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI POLSKI, IV KW. 2011; DANE OGÓLNOPOLSKIE zestawieniu z naszymi sąsiadami mamy najwyższe odsetki kobiet-pracodawców i pań pracujących na własny rachunek w jednoosobowych firmach. 5,1 ŹRÓDŁO: EUROSTAT Odsetek kobiet samozatrudnionych mających pracowników wśród kobiet pracujących ogółem (pracodawcy) Odsetek kobiet samozatrudnionych pracujących na własny rachunek (bez pracowników) wśród kobiet pracujących ogółem Odsetek kobiet samozatrudnionych mających pracowników wśród kobiet samozatrudnionych ogółem Szwecja Niemcy 2,5 32,8 29,3 Czechy 1,7 4,1 1,8 10,1 15,3 Polska 2,9 11,5 19,9 2,1 7,5 21,9 Litwa 1,3 5,9 18,2 Słowacja
46 Pomnażamy Czy typowy przeciętny przedsiębiorca jest osobą zamożną? wiem zdecydowa tak zdecydowa 11 12 18 % nasz majątek raczej 68 raczej tak ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, 2012 Majątek firm w regio dziś jest wart tyle co Stadionów Wwojewództwie łódzkim środki trwałe brutto miały w 2010 roku wartość 144 mld Narodowych zł. Ponad połowa tego majątku należy do przedsiębiorców i przedsiębiorstw. Pozostała część to drogi, mosty, li kutnowski kolejowe, budynki publiczne, szkoły, 29,0 łowicki 15,7 szpitale, mieszkania. 16,3 10,1 Pew dlatego przedsiębiorców łęczycki uważa się za zamożnych tak sądzi 86 12,9 5,2 procent mieszkańców naszego regionu. To pogląd uprawniony w odsieniu do średnich i dużych firm. Jednak 23,9 zgierski poddębicki 11,6 znakomitą większość polskich przedsiębiorstw ponad 95 procent sta- 2,5 skierwicki 22,5 3,8 6,5 Skierwice brzeziński nowią małe firmy, których majątek to 24,9 17,9 Łódź 5,5 często tylko komputer, biurko i samochód. Średnio majątek brutto mikro- 23,6 4,3 39,5 pabianicki rawski (wartość Stadionu Narodowego: 1,6 mld zł) zduńskowolski 14,5 21,3 łódzki wsch. firmy (do dziewięciu zatrudnionych) 20,9 Środki trwałe w przedsiębiorstwach* maszyny, 8 lat wcześj wartość środków Przez 8 lat wzrosły o: 17,4 19,1 6,1 sieradzki 9,0 budynki, urządzenia są warte w naszym województwie trwałych wynosiła tylko w Polsce wynosi 101 tys. zł. 13,1 tomaszowski 14,1 10,2 24,9 11,5 74 50 Jest zatem dość skromny, ale przedsiębiorcy stale starają się go powiększać. Jak mówi właściciel Getin Holding Leszek Czarnecki: Pieniądze są 6,2 opoczyński łaski 9,5 Piotrków Trybunalski 24,1 mld zł 49mld zł proc. jedy miernikiem skali sukcesu, a liczą się ambicja, porównywa się do bełchatowski 15,4 18,7 13,4 * tylko firmy zatrudniające powyżej 9 pracowników wieruszowski innych i inwestowa w firmę. Ponad Aktywa trwałe netto tylko Te aktywa to: środki trwałe 42,4 środki trwałe w budowie 20,0 111,8 9 109,3 w firmach składających bilans w tym: grunty 2,3 9,1 15,8 piotrkowski 5,4 Środki trwałe 61,7 i rachunek wyników mają wartość wartości budynki 19,8 materialne wieluński 2,5 na mieszkańca i prawne 16,0 (w tys. zł) urządzenia techniczne mld zł 1,4! 10,3 w 2010 r. w 2002 r. i maszyny długoterminowe pajęczański mld zł 18,1 aktywa finansowe 5,8 21,0 warte są środki środki transportu 1,6 1. Majątek firm w woj. 11,0 radomszczański trwałe w rolnictwie mld zł pozostałe 0,6 pozostałe 3,0 łódzkim wzrósł o 50 proc. 22,7 11,6 Aktywa obrotowe W tym: Można by za zbudować w ciągu 8 lat mają wartość należności 2. Wynosi ponad 29 tysięcy Środki trwałe na mieszkańca krótkoterminowe złotych w przeliczeniu na Wartość brutto w ciągu ośmiu lat wzrosły o środków trwałych 54,6 37,9 16,2 mld zł Stadiony zapasy Narodowe każdego mieszkańca regionu w przedsiębiorstwach proc. 11,4 3. W woj. łódzkim mamy ponad w 2010 r. (w tys. zł na mieszkańca)* inwestycje finansowe Z każdej złotówki kapitału Wskaźnik rentowności 5 groszy zysku z każdej krótkoterminowe własnego wypracowujemy obrotu wynosi 5,6 proc. * CZARNYM KONTUREM 9,4 przychody 2,1 zł Mamy więc 5,6 grosza zysku złotówki sprzedaży I MNIEJSZĄ LICZBĄ POKAZANO WARTOŚCI Z ROKU 2002 pozostałe i 12 groszy zysku netto. z każdej złotówki sprzedaży. ŹRÓDŁO: GUS, DANE DOTYCZĄ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH, W KTÓRYCH LICZBA PRACUJĄCYCH PRZEKRACZA DZIEWIĘĆ OSÓB mld zł 0,9 ŹRÓDŁO: GUS, DANE ZA 2010 R. 16 17 29,2 18,9 Kapitały własne to już 52 32 mld zł
Więksi niż fiat i PZU Cywilizacja i zysk idą ręka w rękę powiedział kiedyś prezydent USA Calvin Coolidge. To prawda. Bez zysków firm byłoby rozwoju gospodarczego. Z zysków finansowane są innowacje i inwestycje, z zysków rodzą się nowe miejsca pracy. A skąd biorą się zyski? Oczywiście, to nadwyżka przychodów nad kosztami, ale żeby uzyskać przychody, potrzebne są towary lub usługi, na które jest popyt. Wówczas konsumenci oceniają, że przedsiębiorcy są pożyteczni. W woj. łódzkim tak właś uważa 71 proc. mieszkańców. Ale też, by pojawiły się przychody i zyski, potrzebna jest praca samych przedsiębiorców. Dużo pracy. Cieszy, że ten wysiłek jest dostrzegany. 61 proc. mieszkańców naszego województwa i dwie trzecie w całej Polsce uważa, że przedsiębiorcy pracują więcej niż inni. 158,9 1,6 Przedsiębiorcy wypracowali* Zyski są o 6,2 166 * firmy zatrudniające 9 osób Czy przedsiębiorca pracuje więcej niż inni? zdecydowa wiem tak 4 5 11 mld zł wyniosły przychody Są mld zł firm w woj. łódzkim zdecydowa zysków 200 8 % 158,9 7 zysk netto 6,2 procent większe 29 150 razy większe 6 dochody firm niż w 2005 r. 50 5 100 niż w 2004 r. 4 raczej raczej tak 3 99,9 2,3 50 2 ŹRÓDŁO: GUS ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, 2012 R. 04 05 06 07 08 09 10 05 06 07 08 09 10 ŹRÓDŁO: LISTA 500 RZECZPOSPOLITA, GUS, razy większe niż dochody gmin OBLICZENIA WŁASNE Są także większe od dochodów wielu firm znanych z działalności w całej Polsce Grupa PZU (18,6 mld zł) 9 razy Fiat Auto Poland (16,5 mld zł) 10 razy 277 2185 łowicki kutnowski (5 razy) łęczycki (9 razy) (8 razy) 136 1274 220 1087 Skierwice PKO BP (16,2 mld zł) 10 razy zgierski (7 razy) (5 razy) 395 2905 skierwicki (3 razy) 174 810 78 282 99 252 poddębicki (5 razy) 156 791 * brzeziński rawski (5 razy) (4 razy) 134 680 Przychody firm w naszym regio są W większości powiatów woj. łódzkiego produkcja sprzedana przemysłu jest wielokrot większa niż dochody samorządów. Tylko w 1 powiecie mjsza - tam, gdzie ma dużych przedsiębiorstw. sieradzki 302 252 * zduńsko-wolski (7 razy) 165 1234 pabianicki (7 razy) 291 2070 Łódź (5 razy) 2547 12 155 łódzki wsch. (5 razy) 182 835 tomaszowski (5 razy) 310 1646 Orange Polska (14,9 mld zł) 11 razy! 1. Przychody firm w woj. łódzkim wzrosły o 59 procent w ciągu siedmiu lat 2. Blisko 80 procent firm przynosi zyski 3. 71 procent mieszkańców regionu uważa, że jesteśmy pożyteczni dla społeczeństwa wieluński (6 razy) 122 1189 201 1233 wieruszowski (10 razy) * GUS podaje produkcji sprzedanej dla tego powiatu ze względu na tajemnicę statystyczną (w powiecie dominuje jedna firma). Podajemy wartość produkcji sprzedanej tej firmy na podstawie Listy 2000 Rzeczpospolitej. łaski (5 razy) 136 614 bełchatowski (4 razy) 524 2424 * pajęczański (5 razy) 165 802 radomszczański (3 razy) 328 1135 Piotrków Trybunalski (4 razy) 298 1322 piotrkowski (2 razy) 249 423 opoczyński (3 razy) 240 739* dochody gmin (w mln zł) produkcja sprzedana przemysłu w mln zł i jako wielokrotność dochodów gmin Auchan Polska (6,5 mld zł) 24 razy Grupa Empik Media & Fashion (3,2 mld zł) 49 razy ŹRÓDŁO: LISTA 500 RZECZPOSPOLITA, OBLICZENIA WŁASNE 18 19
Pączkowa Wwojewództwie łódzkim jest 18 spółek giełdowych (rynek podstawowy), jednak te najważjsze, w tym lider pod względem przychodów, dystrybutor leków Pelion, ostatnio przynoszą zysków inwestorom. Mimo że Pelion, podob jak budowlany Mirbud, jest dochodowy. To efekt spadku zainteresowania giełdą, kryzysu finansowego i mjszej skłonności inwestorów do ryzyka. Na tym tle na uwagę zasługuje Kofola, czeski producent napojów, który przejął firmę Hoop z Kutna. Jej notowania są lepsze niż indeks przemysłu spożywczego (patrz wykres notowań). Obok rynku podstawowego na giełdzie istje także rynek NewConnect, przeznaczony dla młodych firm działających przede wszystkim w sektorach tzw. nowych technologii. Ich aktywa to głów walory intelektualne założycieli, pomysły i patenty. W woj. łódzkim jest już 19 spółek notowanych na NewConnect, m.in. informatycznych i z obszaru usług zdrowotnych. kapitału Wartość giełdowa naszych spółek jest Przychody ze sprzedaży wybranych firm giełdowych z woj. łódzkiego (w mln zł) Pelion 5799 6570 5427 5095 Kofola Mirbud Pamapol 4411 1532 1114 1239 1336 586 205 235 214 301 548 316 379 479 551 664 07 08 09 10 11 07 08 09 10 11 07 08 09 10 11 07 08 09 10 11 Zysk/strata netto ŹRÓDŁO: RAPORTY SPÓŁEK (w mln zł) Pelion Kofola Mirbud Pamapol 73 65 71 81 73 44 39 20 26 11 9 15 27 25 14 10 08 09 3 11 07 08 09 10 11 07 08 09 11 07 08 09 10 11 07-1 10-3 -29-41 ŹRÓDŁO: RAPORTY SPÓŁEK 1170 910 1091 56,9 361 20,6 10. 2007 r. 5,1 07 11 08 09 10 11 09 10-53 ŹRÓDŁO: GPW (w proc.) Stopa zwrotu (w proc.) Pelion Kofola Mirbud Pamapol 36,3 46,3 63,5 07 08 11 b.d. b.d. 09 10 11 b.d. * b.d. * 7,3 11 2,2 08 09 10 07 08 07 08 09 10 07-14,3-5,6-11,3-45 -43,4-54,5-69,3 * SPÓŁKA NIE BYŁA NOTOWANA NA GIEŁDZIE -87 Liczba transakcji Stopa dywidendy (dane za rok 2011) (w szt.) Pelion Kofola Mirbud Obrót akcjami spółek giełdowych z regionu (w mln zł) 3657 razy większa niż ich kapitał akcyjny 30 czerwca 2012 r. wartość giełdowa spółek z woj. łódzkiego notowanych na WGPW wynosiła 2322,6 mln zł Tymczasem ich nominalny kapitał akcyjny tylko 458,9 mln zł 109,2 62,2! 1. W tym roku notowania Kofoli wzrosły o ponad 30 procent 2. Wartość giełdowa łódzkich spółek to ponad 2 mld zł 3. Pelion wypłacił 23-procentową dywidendę Kalendarium spółek zysk Zmiana kursu od debiutu do 24.10.2012 r., w proc., powierzchnia koła proporcjonalna do zysku (straty) z inwestycji DEBIUT: 04.1991 r. Próchnik -96,4% 20 21 1991 6848 23,5 1003 3,3 15 028 0 1992 1994 1993 strata DEBIUT: 02.1998 r. Pelion -21% Zmiana kursu (w proc., 10. 2007=100) Żywiec Kofola Belvedere Indeks sektora spożywczego DEBIUT: 11.1999 r. POLLENA-EWA -47,7% DEBIUT: 08.2003 r. Kofola -0,9% DEBIUT: 06.2006 r. Pamapol -75,3% DEBIUT: 12.2006 r. Monnari Trade -94,9% DEBIUT: 11.2007 r. Wielton 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012-48,8% DEBIUT: 12.2008 r. Mirbud -50,4% DEBIUT: 12.2009 r. Redan -88,9% 42,9 35,7 ŹRÓDŁO: GPW 10.2012 r.
Naprzód Czyli inwestycje Inwestycje są najważjsze dla rozwoju. Dlatego co roku przedsiębiorcy prywatni inwestują w województwie łódzkim 7 8 mld zł. Ktoś powiedział, że droga do sukcesu w biznesie jest zawsze w budowie. To trafne powiedze, dosłow i w przenośni. Dlatego każdy przedsiębiorca inwestuje na miarę swoich możliwości finansowych. Przeciętna duża firma (powyżej 249 zatrudnionych) zainwestowała w Polsce w 2010 roku 22,3 mln zł, firma mikro (do 9 zatrudnionych) 15,1 tys. zł. Prywatny przedsiębiorca inwestuje, ile może, w firmę, nawet kosztem własnej konsumpcji (w proc.) wiem zdecydowa tak zdecydowa 7 7 8 raczej 42 37 ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, STYCZEŃ 2012 raczej tak Mieszkańcy regionu doceniają to zaangażowa. Jak widać na wykresie powyżej, 45 proc. z nich uważa wręcz, że prywatny przedsiębiorca inwestuje w firmę, ile może, nawet kosztem własnej konsumpcji. kilometrów dróg (koszt budowy drogi gminnej to 2 mln zł za kilometr) kilometrów wodociągów (60 tys. zł za kilometr sieci w tere wiejskim) 6,8 2672 6,78 3 391 113 031 385 339 mld złotych to równowartość: 13 564 33 909 968 840 169 547 6 165 Nakłady inwestycyjne według liczby pracujących (mld zł) 250 osób 50-249 osób do 9 osób 5,4 1,2 ogółem 9,3 0,9 1,8 10-49 osób Nakłady inwestycyjne w środki trwałe (mld zł) środki transportu maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia budynki 0,4 1,9 ogółem 5,9 3,5 TYLKO PRZEDSIĘBIORSTWA NIEFINANSOWE, W FIRMACH ZATRUDNIAJĄCYCH POW. 49 OSÓB, WEDŁUG SIEDZIBY FIRMY ŹRÓDŁO: GUS WYBRANE SEKCJE ŹRÓDŁO: GUS mld złotych zainwestowali w 2010 r. przedsiębiorcy w woj. łódzkim* kilometrów światłowodu (40 tys. zł za kilometr sieci głównej) * Tylko sektor prywatny, wszystkie sekcje PKD, według lokalizacji inwestycji Nakłady inwestycyjne firm Na jednego mieszkańca (w mld zł, sektor prywatny) wyniosły w 2010 r. 4,7 5,46 6,34 8,56 8,24 7,95 6,78 zł 04 05 06 07 08 09 10 65 To więcej o 210 proc. proc. inwestowanych niż inwestycje przez firmy pieniędzy samorządów: pochodzi z ich 2188 własnych środków mln zł zainwestowały najmjsze firmy mln zł (poniżej 10 osób zatrudnionych) Nakłady inwestycyjne (w zł na mieszkańca w 2010 r.) 909 boisk piłkarskich Orlików poddębicki 927 Skierwice (koszt budowy Orlika to 1,1 mln zł) 2102 brzeziński 3526 314 rawski Łódź 2903 1423 sieradzki zduńskowolsknicki łódzki tomaszowski pabia- kilometrów chodników33! 1464 1341 (200 zł za metr bieżący łaski wsch. chodnika o szerokości 1,5 metra) miejskich latarni 1679 2345 1. Inwestycje biznesu 1489 (koszt latarni to 7 tys. zł) 766 bełchatowski są trzy razy większe niż samorządów Piotrków opoczyński 1712 Trybunalski 2. 65 proc. inwestycji 26 543 665 krytych basenów wieruszowski przedsiębiorcy finansują (koszt budowy kompleksu piotrkowski basenów to 20 mln zł) kilometrów kanalizacji 625 wieluński ze środków własnych (200 tys. zł za kilometr 637 małych wiejskich sieci w tere wiejskim) 1465 3. Łódzkie mikrofirmy oczyszczalni ścieków pajęczański w 2010 r. zainwestowały (koszt to 500 tys. złotych) 1433 radomszczański DANE DOTYCZĄ PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH, W KTÓRYCH ponad 1,2 mld zł LICZBA PRACUJĄCYCH ŹRÓDŁO: GUS, PARP, MF, INFORMACJE WŁASNE 3050 PRZEKRACZA 9 OSÓB 22 23 woj. łódzkie 2672 woj. opolskie 2610 woj. mazowieckie 5531 łęczycki 1141 3139 woj. kujawsko- -pomorskie kutnowski 1229 woj. wielkopolskie 3501 3443 zgierski łowicki 2296 woj. śląskie woj. świętokrzyskie 2986 2834 skierwicki 1176
Budujemy Zieloną polskę Inwestycje w ochronę środowiska w REGION SKIERNIEWICKI 57,3 REGION ŁÓDZKI 129,2 REGION SIERADZKI 180,8 procentach finansowane są w naszym województwie przedsiębiorców Ponad 40 proc. nakładów Podob jest z nakładami na ochronę środowiska to środki na gospodarkę wodną. własne przedsiębiorców Około 40 proc. pochodzi od przedsiębiorców struktura nakładów struktura nakładów (w proc.) (w proc.) środki kredyty inne środki inne własne i pożyczki (2 087 tys. zł) własne (35 977 tys. zł) (344 017 tys. zł) krajowe (69 710 tys. zł) 1,2 4,5 (6 174 tys. zł) 40,1 43przez 42,9 3,6 Przedsiębiorcy konstruują i produkują urządzenia chroniące ziemię, wodę i powietrze, budują instalacje zmjszające za- łowicki czyszczenia. W województwie łódzkim w tym sektorze zarejestrowanych 23,0 5,2 kutnowski 10,7 rawski łęczycki 12,5 jest ponad 700 firm. Na dodatek to przedsiębiorcy finansują ochronę środowiska. Płacą większość podatków skierwicki 5,1 Skierwice i zasilają w ten sposób budżet państwa i samorządów, które za te środki 0,9 budują oczyszczal ścieków, ujęcia wody, sieci kanalizacyjne itd. Równocześ przedsiębiorcy sami, z wła- kredyty i pożyczki bełchatowski krajowe snych środków, finansują instalacje (53 540 tys. zł) 189,7 w swoich firmach. W poszczególnych 6,1 środki Łódź z budżetu województwach od 20 do nawet ponad 60 procent nakładów na ochro- 312,6 fundusze (8 358 tys. zł) ekologiczne środki fundusze 4,8 opoczyński (184 902 tys. zł) środki z zagranicy z budżetu ekologiczne nę środowiska i gospodarkę wodną stanowią bezpośred wydatki 20,5 2,3 28,9 21,4 środki z zagranicy (164 111 tys. zł) (18 571 tys. zł) (50 228 tys. zł) 29,3 23,1 (37 1693 tys. zł) przedsiębiorców (średnio w Polsce Tylko w 2010 roku przybyło: 44 proc.). Dlatego błędna jest opinia, że przedsiębiorcy zwracają uwagi pabianicki Piotrków brzeziński na to, jaki wpływ na otocze ma ich 58,8 Trybunalski tomaszowski 2,9 działalność, a tak twierdzi, stety, 57 11,7 25,5 proc. mieszkańców regionu. Zielona Polska powstaje w dużej mierze dzięki przedsiębiorcom. zgierski 8 oczyszczalni oraz instalacje do redukcji zaczyszczeń gazowych o zdolności 517 * ton/rok =10 ton/rok * dane z 2009 r. 47,7 łódzki piotrkowski Inwestycje na jednego mieszkańca wyniosły (w zł) to znaczy poddębicki wschodni 22,2 384 400 384 32,5 20,1! radomszczański 325 16,5 250 202 1. 975 mln zł wyniosły zduńskowolski 175 78proc. w regio inwestycje 2,7 zł łaski 100 03 04 05 06 07 08 09 10 więcej niż 5 lat wcześj w środowisko i gospodarkę 17,5 wodną w 2010 r. Nakłady W 411 naszym regio działa 21 96 198 na inwestycje 2. W woj. łódzkim przedsiębiorcy sfinansowali wieluński środowiska w ochronę 42 proc. z nich 15,0 WOJEWÓDZTWO i gospodarkę wodną 3. Mamy 726 firm zarejestrowanych w tym 63,4 wieruszowski firm zajmujących się recyklingiem rekultywacją poborem, uzdatniam ściekami sieradzki ŁÓDZKIE w 2010 r. 974,8 mln zł (w mln zł) ŹRÓDŁO: GUS i dostarczam wody sektorze 34,4 pajęczański 24 15,5 25 294,9 REGION PIOTRKOWSKI Przedsiębiorcy zwracają uwagi na to, jaki wpływ na otocze ma ich działalność wiem zdecydowa raczej 28 6 8 % 11 ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, 2012 zdecydowa tak 46 raczej tak
Miejsca pracy są w przedsiębiorstwach W 2010 r. przedsiębiorcy przyjęli Głów to przedsiębiorcy do pracy w woj. łódzkim stworzyli w regio 74 746 36 400 osób nowych miejsc pracy Wskaźnik zatrudnia doszedł już do 62,2 proc. A liczba pracujących roś W 2011 r. zatrudniliśmy 1000 w tys. osób 943 24 059 950 * osób pełnosprawnych 900 Pracujący do 2009 r. W 2010 przyjęliśmy do pracy 883 (bez rolnictwa) 850 800 03 04 05 06 07 08 09 10** 9720 absolwentów ŹRÓDŁO: GUS; *2011 WSKAŹNIK WG BAEL W GRUPIE 15-64 LAT, ** DANE PO AKTUALIZACJI SPISU ROLNEGO Z 2010 R. Większość mieszkańców województwa łódzkiego pracuje w przedsiębiorstwach oraz gospodarstwach rolnych. W sektorze prywatnym takich osób w regio jest 736 tys. Do tego należy doliczyć ponad 40 tys. pracujących w przedsiębiorstwach publicznych, głów w przemyśle i transporcie. Dlatego mieszkańcy naszego województwa uważają (84 proc.), że to przedsiębiorcy dają zatrud większości Polaków. Niestety częściej słyszymy w mediach o tworzonych miejscach pracy, lecz o zwolniach. Zwol to zawsze trudna decyzja dla przedsiębiorcy, tym trudjsza, im bardziej uwarunkowana czynnikami zewnętrznymi, na przykład pogorszem koniunktury. Dane GUS na temat płac i zatrudnia wskazują jednak, że w kryzysie przedsiębiorcy starają się chronić miejsca pracy, a jeśli to koczne, ograniczają koszty, zmjszając wynagrodzenia. Pamiętajmy też, że nawet jeżeli 5 proc. osób trzeba zwolnić, to dzięki poprawie konkurencyjności firmy 95 proc. pozostałych ma nadal pracę.! 1. Większość miejsc pracy jest w przedsiębiorstwach 2. W sektorze prywatnym pracuje prawie cztery razy więcej ludzi niż w publicznym 3. W 2010 roku to głów przedsiębiorcy stworzyli 36,4 tys. miejsc pracy W regio na każde 5 osób Struktura pracyjących w powiatach sektor prywatny 11 138 2149 wieruszowski sektor publiczny Według faktycznego miejsca pracy; bez podmiotów gospodarczych zatrudniających do 9 osób. Struktura pracujących w woj. łódzkim sektor prywatny (razem z mikrofirmami) 736 300 sektor publiczny 206 869 29 470 8576 sieradzki 21 815 6751 kutnowski 20 330 4489 12 892 3 221 łowicki łęczycki 10 149 2155 poddębicki 5 885 1750 brzeziński 29 739 9210 152 820 81 248 zgierski4łódź 12 545 3896 łódzki wsch. 13 808 4579 zduńskowolski 2866 10 612 łaski 20 624 4181 wieluński 11 437 2733 pajęczański 21 113 23 085 bełchatowski ŹRÓDŁO: GUS 6442 22 406 pabianicki 23 272 6940 radomszczański 16 832 8649 Piotrków Trybunalski 3297 20 110 piotrkowski pracują w firmach i gospodarstwach rolnych 9452 4724 Skierwice 10 844 1306 skierwicki 13 033 2618 rawski 22 696 7 047 tomaszowski 17 343 4957 opoczyński Pracujący - według branży, dane za 2010 r. przemysł - ogółem 225 111 transport i gospodarka magazynowa 45 012 administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 41 485 budownictwo 48 638 działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 25 990 opieka zdrowotna i pomoc społeczna 52 075 działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 33 999 głów sektor prywatny edukacja 68 751 działalność finansowa i ubezpieczeniowa 20 578 pozostała działalność usługowa 11 252 działalność związana z zakwaterowam i usługami gastronomicznymi 12 566 informacja i komunikacja 11 278 działalność związana z obsługą rynku ruchomości 11 702 głów sektor publiczny rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 179 155 handel hurtowy i detaliczny; naprawa samochodów i motocykli 146 597 działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 8980 ŹRÓDŁO: GUS 26 27
z naszych podatków Przedsiębiorcy płacą CIT (podatek od zysków) i VAT. W skali kraju jest to kwota około 160 mld zł. W woj. łódzkim wpływy te są umiarkowane, ale to dlatego, że wiele ogólnopolskich firm płaci podatki 44,2 w Warszawie. Rówż indywidualny II US Łódź-Górna podatek dochodowy PIT w części pochodzi od przedsiębiorców tak rozliczają się m.in. osoby prowadzące działalność gospodarczą. Znaczna kwota podatków zasila budżety lokalne. Samorządy mają II US Łódź-Bałuty 13 14105 374proc. proc. udział w podatku CIT i PIT. Wpływy z VAT też w znacznej części wracają I US Łódź-Górna do regionów, jako dotacje dla samorządów np. na oświatę. Takie dotacje i subwencje stanowią ponad połowę Wpływy z podatków na tere Izby dochodów gmin. US Łódź-Śródmieście PCC * 82,8 Do tego dochodzą podatki Rawa Łódź Mazowiecka 8000 i opłaty lokalne. Przedsiębiorcy płacą w miastach i gminach podatek od 6000 VAT kutnowski 2,5 29,1 108,0 278 4890,2 łowicki 28,7 63,0 łęczycki 240 3440,7 ruchomości i od środków transportowych oraz wnoszą liczne opłaty I US Łódź-Bałuty 44,3 180 4000 1359,3 136,9 82,2 Zduńska Wola Pabianice Skierwice 879,5 CIT zgierski 26,7 1,6 143,9 4,6 59,5 48,0 277 417 2000 wynikające z działalności. 64,5 proc. Sieradz Tomaszów PIT brzeziński 41,4 poddębicki 3100,2 Mazowiecki 210 3585,7 163 0 ŹRÓDŁO: MF wszystkich wpływów podatkowych 5,9 2,8 skierwicki 07 08 09 10 11 3,7 Łódź 178 budżetu centralnego i samorządów 21,8 19,8 rawski 449 W porównaniu z sąsiadami podatki Łask 95,7 70 łódzki wsch. 242 zduńskowolski pochodzi od pracodawców, głów w Polsce są umiarkowa wysokie Piotrków 377 sieradzki 234 pabianicki 1 Trybunalski przedsiębiorców. 22,5 22,1 tomaszowski całkowite wpływy podatkowe i na ubezpiecze społeczne (proc. PKB) 8,6 Opoczno 204 320 52,5 39 225 Wieruszów udział podatków i składek od pracodawców Bełchatów 4,7 w całkowitych wpływach podatkowych (w proc.) 2,3 2,7 łaski Piotrków! 17,9 231 Trybunalski 32,8 31,2 5,3 363 opoczyński Szwecja Wieluń -9,3 210 bełchatowski 46,3 Dania Pajęczno Litwa wieruszowski 553 64,6 1. W 2011 roku Izba 21,7 48,5 1,5 2,1 215 wieluński piotrkowski 27,4 220 174 40,6 75,9 Skarbowa w Łodzi zebrała pajęczański 1,4 mld zł podatku 57,4 38,5 243 Polska Radomsko od zysku CIT radomszczański 31,8 230 2. Dwie trzecie podatków 64,5 Wpływy z podatków 2,2 195,9 78,2 258,7 120,6 Niemcy w Polsce płacą przedsiębiorcy (dane za 2011 r., w mln zł) 39,5 US Łódź-Polesie US Łódź-Widzew Na budżety samorządowe składają się podatki płacone przez przedsiębiorców, m.in. udział w podatku CIT, 51,6 Czechy 3. Jesteśmy najważjszym Słowacja 13,8 VAT osoby prowadzące 17,7 podatek od środków transportowych, opłata targowa, podatek od ruchomości, opłata za zezwole na 33,8 28,3 źródłem dochodów dla działalność gospodarczą sprzedaż alkoholu, opłata eksploatacyjna. Na mapie uwzględniliśmy tylko część podatków stanowiących dochód 72,8 70,0 samorządów CIT ŹRÓDŁO: MF samorządów, którą jednoznacz można przypisać przedsiębiorcom. ŹRÓDŁO: MF, MSW, OBLICZENIA WŁASNE ŹRÓDŁO: EUROSTAT 28 29 6 W woj. łódzkim o stwierdzeniu: Mieszkańcy woj. łódzkiego doceniają, typowy prywatny przedsiębiorca jest uczciwy że podatki od biznesu finansują wobec państwa (płaci podatki i przestrzega np. budowę dróg czy administrację prawa), takie zebraliśmy opi: zdecydowa wiem wiem zdecydowa tak 8 4 zdecydowa 8 2 11 5 tak zdecydowa raczej tak % % 52 31 41 39 ŹRÓDŁO: GFK POLONIA raczej raczej tak raczej DLA PKPP LEWIATAN, 2012 Przedsiębiorcy z regionu w 2011 r. mld zł podatków CIT i VAT, 3 razy więcej, wpłacili ok. niż kosztuje utrzyma szpitali w województwie łódzkim 20,5 1234,8 Łódzki Urząd Skarbowy Łódzki US 1,2 w Łodzi obsługuje tylko firmy To równocześ: 2986,2 - największych płatników w województwie 131,4 46,4 i przynosi ponad 10,2 połowę dochodów z CIT i VAT. 55,4 34,5 Kutno 32,7 Łęczyca Łowicz 28,9 1,4 0,4 1,9 128,1 61,1 2,3 10,8 kosztu utrzymania szkolnictwa razy więcej niż wydatki razy więcej niż wydatki wydatków z budżetu 3,9 10,6 podstawowego i średgo na policję w województwie samorządów na kulturę państwa na sądownictwo 14,4 64,7 40,9 Głowno Skierwice w naszym województwie w 2011 r. łódzkim w 2011 r. w województwie w 2011 r. w Polsce w 2011 r. 50,3 14,5 9,8 Zgierz 1 146,6 44,1 104 Poddębice 5 Podatki płacone przez przedsiębiorców uwzględnione 6,9 9,7 1,2 13,9 w budżetach samorządów Skarbowej w Łodzi (w mln zł) Brzeziny 14,7 10,1 (w zł na osobę) 10000 0,3 *podatek od czynności cywilnoprawnych
Typowy prywatny pracodawca troszczy się o swoich pracowników Polska woj. łódzkie 2108 2216 2402 2650 2788 2979 3192 79 proc. pracowników woj. łódzkiego zapytanych o ich pracodawcę odpowiedziało, że go szanuje Płaca Ważjsza wiem zdecydowa 7 7 zdecydowa 13 tak 15 8 7 % 38 35 raczej od Świadczeń 36 34 tak raczej W przeciętnej rodzi proc. dochodu na osobę Zbadań gospodarstw domowych wynika, że w województwie łódzkim 65 proc. dochodów miesz- z naszego regionu ponad pochodzi z wynagrodzeń* 8000 kańców stanowią wynagrodzenia, 30 6000 proc. świadczenia społeczne. Wynagrodzenia wypłacają głów przed- 4000 wypłacanych głów 2000 siębiorcy. Ponadto finansują oni w części emerytury i renty (poprzez wpłaty 1866 0 przez firmy * DOCHÓD ROZPORZĄDZALNY, ŹRÓDŁO: GUS, BUDŻETY GOSPODARSTW DOMOWYCH W 2011 R. W 2011 r. miesięczny fundusz pracowniczy** W kolejnych latach rósł i wynosił: składek) oraz w całości zasiłki dla bezrobotnych (poprzez składki do Fundu- HOTELARSTWO I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCA 12 483 1897 DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG w przedsiębiorstwach powyżej 9 osób wyniósł 15000 mln zł ADMINISTROWANIA 2294 I GASTRONOMIA 12500 szu Pracy). TRANSPORT Często można spotkać się z opinią, I GOSPODARKA 10000 MAGAZYNOWA że prywatni przedsiębiorcy mało płacą pracownikom, bo sami chcą wię- 2323 fundusz 651040mln BUDOWNICTWO kutnowski 7500 pracowniczy cej zarobić. Sprawa jest tak prosta. 2794 zł Przeciętne zł 6862 łowicki 2356 HANDEL HURTOWY miesięczne I DETALICZNY; 2318 zł ** PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIE POMNOŻONE PRZEZ PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE 05 06 07 08 09 10 11 Płace w sektorze budżetowym są wyższe, bo tak chce parlament, rząd i sa- SAMOCHODOWYCH 2670 zł 2249 zł brutto w 2010 r. Przeciętne wynagrodze brutto Przeciętne wynagrodze brutto było o łęczycki skierwicki wynagrodzenia NAPRAWA POJAZDÓW I MOTOCYKLI w woj. łódzkim roś co roku 51% morządy. Przedsiębiorca prywatny jest w powiatach* w branżach (w zł) 2465 PRZETWÓRSTWO (dla sektora (w zł) natomiast zależny jedy od uwarunkowań rynkowych i poziom płac wy- 3209 zł PRZEDSIĘBIORSTW zgierski Skierwice PRZEMYSŁOWE prywatnego) poddębicki 2678 zł 2516 zł 3400 zł SEKTOR 3000zł znacza rynek, popyt i podaż pracy. brzeziński SEKTOR Łódź rawski BUDŻETOWY GÓRNICTWO 1716 zł 2600 zł Przedsiębiorcy dążą rówż do jak najwyższych dochodów, żeby mieć środ- 2741 2904 zł 2462 zł I WYDOBYWANIE pabianicki tomaszowski LICZBA PRACUJĄCYCH 2200 zł * DANE DOTYCZĄ PODMIOTÓW 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 sieradzki zduńskowolski 1700 zł GOSPODARCZYCH, W KTÓRYCH wyższe niż w 2005 r. łódzki ki na rozwój firmy. Pracownicy w woj. 2332 zł DZIAŁALNOŚĆ wsch. PRZEKRACZA 9 OSÓB Najlepiej zarabia się w: PROFESJONALNA, 2401 złłaski 2401 zł 2400 zł 2368 zł 0 NAUKOWA 2000 łódzkim rozumieją reguły prowadzenia 4000 wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze 6000 8000 2879 I TECHNICZNA 1995 zł do układów klimatyzacyjnych Piotrków ADMINISTRACJA biznesu i choć bywają zadowoleni 6064 zł PUBLICZNA DZIAŁALNOŚĆ Trybunalski opoczyński I OBRONA NARODOWA; z warunków pracy czy płacy, to jednak 3817 ZWIĄZANA Z OBSŁUGĄ bełchatowski 2145 zł OBOWIĄZKOWE 2506 zł ZABEZPIECZENIA zapytani o swojego pracodawcę odpowiadają, że go szanują (79 proc.). RYNKU wieruszowski SPOŁECZNE 3055 NIERUCHOMOŚCI 2226 zł 2784 zł DOSTAWA WODY; wieluński piotrkowski GOSPODAROWANIE 2154 zł 2029 zł EDUKACJA 3276 ŚCIEKAMI I ODPADAMI pajęczański ORAZ DZIAŁALNOŚĆ 2846 zł działalności finansowej i ubezpieczeniowej! ZWIĄZANA DZIAŁALNOŚĆ OPIEKA Z REKULTYWACJĄ 3115 radomszczański ZWIĄZANA ZDROWOTNA 4186 zł Z KULTURĄ, I POMOC ROLNICTWO, 2019 zł ROZRYWKĄ SPOŁECZNA 1. 12,5 mld złotych LEŚNICTWO, I REKREACJĄ 3270 ŁOWIECTWO wynagrodzeń wypłaciły I RYBACTWO firmy z naszego regionu 3412 INFORMACJA I KOMUNIKACJA WYTWARZANIE swoim pracownikom* I ZAOPATRYWANIE 2765 DZIAŁALNOŚĆ W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, FINANSOWA 2. Najlepiej płacimy energetykom brutto ponad GAZ, PARĘ WODNĄ, I UBEZPIECZENIOWA 4033 GORĄCĄ WODĘ I POWIETRZE informacji i komunikacji 4033 zł DO UKŁADÓW KLIMATYZACYJNYCH 6 tys. zł miesięcz 4186 3. 79 procent pracowników szanuje swojego 6064 pracodawcę * Dotyczy firm zatrudniających powyżej dziewięciu osób ŹRÓDŁO: GUS 30 31 ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN
Najwięksi i Najcenjsi Na najnowszej liście wartości firm według Rzeczpospolitej sieć Rossmanna wyceniono na 1,3 2,1 mld zł. Za nim jest Indesit 1,3 mld, a potem m.in. grupa Paradyż z Opoczna (ponad 0,5 mld zł). Cieszy fakt, że wśród 76 firm z woj. łódzkiego, obecnych na liście 2000 największych w Polsce, tak dużo (44) jest przedsiębiorstw przemysłowych. Choć usługi tworzą już większość produktu krajowego, przedsiębiorstwa przemysłowe stanowią jednak trwałą podstawę całej gospodarki. Cieszy rówż stały wzrost zysków i przychodów dużych firm regionu. W efekcie właściciele większych przedsiębiorstw cieszą się poważam wśród mieszkańców regionu (61 proc.), podob jak prezesi i dyrektorzy (62 proc.). Martwi, że na społecznej drabi prestiżu znacz gorzej od szefów dużych przedsiębiorstw wypadają właściciele warsztatów i małych firm (24 proc.) oraz sklepów (15 proc.). A przecież oni także tworzą produkt krajowy i miejsca pracy.! 1. Mamy 16 firm wśród 500 największych w Polsce 2. Wartość Rossmann Polska lidera wartości w regio sięga 2 mld zł 3. 61 proc. mieszkańców woj. łódzkiego darzy szacunkiem właścicieli dużych firm 5 Jakim poważam cieszą się Na liście 500 największych Przychody Rossmanna, sieci drogerii Największym inwestorem regionu jest właściciele dużych firm? polskich firm kosmetycznych, zwiększyły się w ciągu 5 lat PGE Elektrownia Opole w Bełchatowie, bardzo 16 ponad połowę który wydał na rozwój dużym 6 3 10 8000 mln zł bardzo małym 6570 6500 małym 5000 % 31 51 średnim 3500 4008 118mln zł dużym pochodzi z woj. łódzkiego 2000 06 07 08 09 10 11 w 2011 r. ŹRÓDŁO: GFK POLONIA DLA PKPP LEWIATAN, 2012 Wartość Rossmanna jest razy większa niż budżet Piotrkowa Trybunalskiego Najcenjsze marki (w mln zł) Atlas 150 Mleko Łowickie 223 1274 PINI Polonia sp. z o.o. Naj naj naj... (Kutno) 38 b.d. 1246 1152 Okręgowa Największe przychody Najwyższa rentowność netto Największe zyski netto ze sprzedaży (w mln zł) (w proc.) (w mln zł) 791 494 Spółdzielnia 2 Mleczarska 4 (Łowicz) 548 490 822 2924 b.d. JTI Polska sp. z o.o. (Gostków Stary) 664-3 3609 6889 b.d. Rossmann SD Polska sp. z o.o. b.d. Pamapol SA GK (Rusiec) Hurtap SA (Łęczyca) 1968-231 Łódź b.d. 1046 Uniqa TU SA, b.d. b.d. 6570 7143 81 PGE Elektrownia Opole SA (Bełchatów) Pelion SA GK 651 93 176 2883-54 3010 Ball Packaging Europe Radomsko sp. z o.o. (Radomsko) 1768 739 86 25 Mirbud SA GK (Skierwice) Indesit Company Polska sp. z o.o. Grupa Paradyż (Opoczno) Największe firmy w województwie przychody przeciętne ze sprzedaży zatrud (w mln zł) (etaty) zysk/strata netto (w mln zł) ŹRÓDŁO: RANKING MAREK, RZECZPOSPOLITA 2011 ŹRÓDŁO: LISTA 500, RZECZPOSPOLITA 2012 6570 28,3 93 7143 Pelion Najwyższa wydajność (przychody na zatrudnionego, w mln zł) 17 BM Reflex Pelion 164 128 Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska 224 120 Ball Packaging Europe Radomsko 149 89 Mirbud Cementownia Warta 202 142 Ericpol Rosną przychody, są zyski Najwyższy podatek dochodowy (w mln zł) Ball Packaging Europe Radomsko Dynamika przychodów od 2006 r. (w proc.) Dynamika zysku netto od 2006 r. (w proc.) Ball Packaging Europe Radomsko Najwyższe zatrud (w etatach) ŹRÓDŁO: LISTA 500, RZECZPOSPOLITA ŹRÓDŁO: LISTA 500, RZECZPOSPOLITA ŹRÓDŁO: LISTA 2000, RZECZPOSPOLITA 2012 Pelion Najwyższa efektywność Najwyższy wzrost przychodów (zysk na zatrudnionego, w tys. zł) (2011/2010, w proc.) 528 Ball Packaging Europe Radomsko PINI Polonia 20 118,6 434 512 Na Liście 2000 Rzeczpospolitej jest 76 firm z woj. łódzkiego z następujących branż: przetwórstwo przemysłowe handel hurtowy i detaliczny, naprawa samochodów i motocykli 20 budownictwo 4 dostawa wody, gospodarowa ściekami i odpadami oraz rekultywacja; energia 2 pozostała działalność 6 Najcenjszą marką w województwie jest Mleko Łowickie, warta jest 223mln zł To dwanaście razy więcej niż budżet Łowicza ŹRÓDŁO: LISTA 500, RZECZPOSPOLITA Paradyż 136 44 32 33
3W 2011 r. mieliśmy w woj. łódzkim Łączne przychody z eksportu Coraz aktywj penetrujemy świat Jesteśmy 1036 w 2011 r. wyniosły* 70 17,8mld zł Co stanowiło konkurencyjni 15,7proc. firm-eksporterów przychodów ogółem naszych firm ma filie i spółki za granicą *DANE PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH SEKTORA PRZEDSIĘBIORSTW, W KTÓRYCH LICZBA PRACUJĄCYCH PRZEKRACZA 9 OSÓB. ŹRÓDŁO: GUS 2011, 2010 Eksport z woj. łódzkiego jest Liczba jednostek zagranicznych Główne Wartość eksportu (filii, spółek i oddziałów) firm (mln zł) 2007 r. z woj. lubelskiego 17 Litwa Rosja 10 17 ogółem Niemcy 130 17 Ukraina Rosja Czechy 10 Norwegia ŹRÓDŁO: GUS, DANE ZA 2010 R. Białoruś Kanada Liczba firm-eksporterów w Polsce UE Mołdawia Kazachstan (w tys.) Ukraina 15 Serbia Turcja 14 Chiny USA 13,8 13 Meksyk 12,4 Tajlandia 04 05 06 07 08 09 10 12 ŹRÓDŁO: GUS, DANE OGÓLNOPOLSKIE Od stuleci handel zagraniczny jest źródłem dobrobytu. Umożliwia najlepsze wykorzysta kapitału i pracy. Dzięki mu konsumenci mają większy wybór towarów i niższe ceny. Natomiast zdolność do eksportu jest dowodem na konkurencyjność poszczególnych przedsiębiorstw i narodowej gospodarki. Województwo łódzkie z 16-procentowym udziałem eksportu w przychodach ze sprzedaży znajduje się poniżej średj krajowej, ale ma tak znanych eksporterów jak Indesit, Gillette, Braun i Siemens (ich firmy często są zarejestrowane w Warszawie, choć fabryki znajdują się w Łodzi). Wyniki których, także mjszych eksporterów, pokazujemy na mapie. Dzięki eksportowi powstały i istją w nich setki miejsc pracy, a za granicę wysyła produkty ponad 1000 przedsiębiorstw regionu. Mieszkańcy naszego regionu doceniają fakt, że konkurencyjność na rynku globalnym i eksport wzmacniają prestiż kraju. Ze stwierdzem, że prywatni przedsiębiorcy budują siłę ekonomiczną Polski na świecie, zgadza się tu 59 proc. osób. razy większy niż eksport owoców i warzyw z całej Polski kierunki eksportu 2011 r. Nie tylko wśród dużych, lecz także wśród MSP jest w Polsce wielu 200 eksporterów. Najwięcej w (95,6 %) (w proc.) Brazylia 96 przemyśle 120 53,3 Chile Argentyna (18 %) handlu Ericpol 26,8 Łódź 61* RPA transporcie 294 5,8 (92 %) działalności profesjonalnej usługowej i technicznej Pamapol 3,8 Rusiec budownictwie 182 142! 3,0 (21,8 %) ŹRÓDŁO: GUS, DANE OGÓLNOPOLSKIE Prywatni przedsiębiorcy budują siłę Korona 386 142* Ball Packaging (85 %) 2419 ekonomiczną Polski na świecie Wieluń Europe Radomsko 1. Co piata firma jest (84 %) Radomsko eksporterem* (w proc.) wiem zdecydowa tak 21,8 207 (23,4 %) 2. Średnio co szósta zdecydowa 3 9 9 997 6,9 złotówka sprzedaży 123 Sempertrans Indesit (40 %) pochodzi z eksportu Bełchatów Company 259 Wola (54,5 %) 4 Zduńska Wola 3. Kierunki eksportu z regionu: Unia Europejska, Łódź 140 raczej 30 50 raczej tak Rogowiec Polska ale rówż Chiny, USA, Wielton BM Reflex * Dotyczy firm ŹRÓDŁO: GFK POLONIA zatrudniających Wieluń Łódź i Brazylia powyżej dziewięciu osób DLA PKPP LEWIATAN * 2008 r.; ŹRÓDŁO: LISTA 500, RZECZPOSPOLITA, GUS, SPÓŁKI 34 35 (w nawiasie podano udział eksportu w sprzedaży ogółem, w 2011 r.)
Przychody rolnego to Dochód z rodzinnego Roczne przychody koszty rolnego (w tys. zł) dopłaty 113tys. zł 37 Dochód na osobę pełnozatrudnioną żywiec wołowy 18 gospodarstwa88 Rolnik prawdziwy mikroprzedsiębiorca Wwojewództwie łódzkim jest 167 tysięcy gospodarstw rolnych, w znacznej części bardzo małych. Wiele z nich przynosi dochodu, bo sprzedaje swoich produktów. Nie oznacza to jednak, że ma wśród rolników prawdziwych przedsiębiorców. Efektywność ekonomiczną gospodarstw rolnych bada Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Obserwuje ponad 700 tysięcy gospodarstw rolnych w Polsce, a które z nich (ponad 5 tysięcy) prowadzą rachunkowość rolniczą, dzięki czemu możemy się dowiedzieć, jakie mają przychody i koszty. W woj. łódzkim w badaniach tych w 2010 roku uczestniczyły 302 efektywne ekonomicz rodzinne gospodarstwa rolne. To mogą być małe obszarowo gospodarstwa, ale całe pod szkłem, duże sadownicze czy wielkoobszarowe zorientowane na produkcję mięsa, mleka czy zboża. Ilustracja obok pokazuje przeciętne dochody i koszty tych właś gospodarstw. Liczby dowodzą, że są to rzeczywiście mikroprzedsiębiorstwa. żywiec drobiowy 18 mleko i przetwory 74 z rodziny 57 tys. zł przychody ogółem 343 proc. obrotów mikrofirmy z naszego województwa 12 128 ma powyżej W 167 woj. łódzkim mamy 394 gospodarstwa rolne 32 946 21 679 17 154 27 120 41 060 15 307 15 ha powierzchni poniżej 1 ha 1-2 ha 2-3 ha 3-5 ha 5-10 ha 10-15 ha 15 ha 98proc. użytków rolnych to gospodarstwa indywidualne W 2011 r. rolnicy sprzedali w skupie produkty roślinne za 740 mln zł Liczba gospodarstw pod względem obszaru 110 kilogramów żywca rzeźnego a zwierzęce za 2581mln zł maszyn i budynków 11 W przeliczeniu na jednego produkcja mieszkańca litrów zwierzęca regionu było to energia 21 287mleka pozostałe 3 188 Rolnicza firma raportuje, ekonomiści obliczają (badania FADN) buraki cukrowe 3 pozostałe 14 302 gospodarstwa w woj. łódzkim pod względem wartości ekonomicznej średnich i dużych koszty środki ochrony roślin 7 rośliny oleiste 8 prowadziły w 2010 r. rachunkowość rolniczą na potrzeby systemu FADN. Oto portret przeciętnego z nich: ogólnogospodarcze! nasiona i sadzonki Roczny czas pracy Czyli w każdym Do tego wykorzystują Czyli zatrudniają, ziemniaki 10 7 41 własnej wynosi pracuje, średnio licząc, 4776 1,99 1085 średnio licząc, 1. 1,4 mln złotych wynoszą 0,49 nawozy 18 średnio aktywa efektywnego gospodarstwa godzin rocz owoce 17 rolnego w regio warzywa i kwiaty 18 godzin osoby na pełny etat pracy najemnej osoby na pełny etat 2. Pracują w nim średnio Zatem w takiej rolniczej Średnio gospodarują na Wartość jej wiele ponad 2 osoby produkcja koszty mikrofirmie pracują 37,1 pasze 90 produkcji wynosi 308 232 zł roślinna bezpośred w sumie 3. Ich produkcja wyniosła zboża 58 przecięt przecięt 308 tysięcy 117 136 Wartość przychodów wiele ha ziemi własnej przeciętnej mikrofirmy złotych 391tys. zł ponad 2 osoby i dzierżawionej w woj. łódzkim to* * DO 9 ZATRUDNIONYCH 36 37 żywiec wieprzowy 78 koszty ogółem 232 czynsze 3 odsetki 4 podatki 6 wynagrodzenia 10 amortyzacja 39 pozostałe 5 usługi 4 koszty utrzymania Ale tylko budynki ziemia 546 268 maszyny i środki transportu 339 47 aktywa trwałe 1199 aktywa zapasy obrotowe 66 stado 166 obrotowe 43 stado podstawowe 57 aktywa ogółem 1365 inne Bilans (w tys. zł) pasywa ogółem 1365 kapitał własny 1238 36 91 zobowiązania długoterminowe zobowiązania krótkoterminowe ŹRÓDŁO: FADN I POWSZECHNY SPIS ROLNY 12 128
Jesteśmy Innowacyjni Według badań GUS województwo łódzkie ma jeden z niższych odsetków firm innowacyjnych w Polsce. Owszem, są nowocześni producenci sprzętu AGD, ale na najnowszej liście najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw Rzeczpospolitej firm z regionu w czołówce brak (rok wcześj, w 2011 r. był Wielton, piszemy o nim obok). W sumie przedsiębiorcy w województwie w 2009 r. zainwestowali w innowacje 2,1 mld zł. To za mało. W Polsce nakłady na badania i rozwój jako odsetek produktu krajowego (0,74 proc.) są wielokrot niższe niż u europejskich liderów Niemiec, Danii, Finlandii czy Szwecji. Ten wskaźnik w woj. łódzkim wynosi 0,6 proc. (218 zł na mieszkańca w 2010 r.). Według Adama Górala, twórcy Asseco, innowacyjność to doskonale produktu, a kocz wymyśle tego, czego nikt inny wymyślił. To daje szansę na sukces polskim kreatywnym przedsiębiorcom, także tym, którzy mają wystarczających środków. 2,1 mld zł nakładów 1,01mln łódzkich firm na innowacje to i-padów 3 Przedsiębiorstwa innowacyjne (2008-2010 r., w proc.) wśród ogółu przedsiębiorstw przemysłowych 1-7 7-13 19-25 25-31 wśród ogółu przedsiębiorstw usługowych 1-13 13-25 25-37 b.d. 13-19 b.d. łęczycki poddębicki kutnowski zgierski łowicki brzeziński W jednostkach -11,1 badawczo-rozwojowych w przedsiębiorstwach woj. łódzkiego o pracowało w 2010 r. 795osób proc. mj niż w 2005 r. Średnio nakłady w jednym 10 570 inwestującym w innowacje przedsiębiorstwie przemysłowym w 2010 r. wynosiły 838tys. zł rawski Sprzedaż produktów Odsetek firm Od przyczepy do nogawki innowacyjnych* innowacyjnych Łódź (2008-2010 r.) Okazuje się, że można być innowacyjną firmą PRZEMYSŁ USŁUGI łódzki wsch. 6,7 13,4 (34. pozycja rankingu Rz ), produkując przyczepy pabianicki 1,1 Łódzkie 10,3 samochodowe. Wielton z Wielunia to producent naczep 6 16,6 sieradzki zduńskowolski tomaszowski 0,5 9,4 poprawia, usprawnia, ulepsza. To mogą być 2,8 Dolnośląskie 13,3 14,7 Kujawsko-Pomorskie 17,9 i przyczep samochodowych i rolniczych, który co roku je 3,4 17,1 17,4 Lubelskie 12 np. parametry skrętu albo szczelność.! 4,5 15,9 0,8 Lubuskie łaski Piotrków 10,9 Jednak Wielton to także innowacje technologiczne 10,6 Małopolskie 16,3 Trybunalski 1,1 12,8 robotyzacja i automatyzacja stale rosnącej produkcji, 1. W innowacje inwes- opoczyński 8,5 Mazowieckie 17,3 6,5 oraz organizacyjne i marketingowe. 15,6 tujemy w regio 5,3 Opolskie 19,3 0,6 Ale i w krawiectwie można być innowacyjnym. 13,7 bełchatowski ok. 2 mld złotych rocz 8,5 0,7 Podkarpackie 20,7 Firma Magnetix, jako pierwsza w Polsce, w 2010 roku wieruszowski 12,8 5,0 Podlaskie 17,0 zdecydowała się wykorzystać w tej branży krojownię 2. W przemyśle 13,4 procent 0,3 8,3 43,4 Pomorskie 15,3 komputerową. Kompukrojownia t w ciągu minuty łódzkich firm GUS uznaje 2,4 piotrkowski 13,4 12,9 100 metrów materiału, błędy przekraczają dziesiątej 1,1 Śląskie 20,3 za innowacyjne 12,4 wieluński części milimetra. Już są kontrakty eksportowe na 5,7 Świętokrzyskie 16,5 3. W sferze badań i rozwoju 0,6 11,4 superdokładne usługi krawieckie. A na koc Amii, laureat pajęczański 10,7 Warmińsko-Mazurskie 18,6 w przedsiębiorstwach 0,9 8,7 konkursu na liderów innowacji. Dynamicz rozwijający się 11,2 Wielkopolskie 16,2 regionu pracuje 1,2 12,4 producent filtrów do wody i... zapinek do futer, 2,9 15,5 1,3 Zachodniopomorskie spełna 800 osób 11,9 także z Łodzi. radomszczański * PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW INNOWACYJNYCH - NOWYCH ALBO ISTOTNIE ULEPSZONYCH - JAKO ODSETEK PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY OGÓŁEM 38 39 Skierwice skierwicki ŹRÓDŁO: GUS Nakłady firm w woj. łódzkim na działalność USŁUGI PRZEMYSŁ 1,87 2,40 innowacyjną wynosiły: a w usługowym tys. 0,45 0,17 0,35 b.d. 0,03 (w mld zł) 2006 2007 2008 2009 (cena: 2100 zł) zł 2,10 ŹRÓDŁO: GUS