Kod ECTS. Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Gospodarka przestrzenna. II stacjonarne - nauczycielska

Podobne dokumenty
Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej

OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna.

Podstawy dydaktyki #

Dydaktyka przedsiębiorczości II #

Dydaktyka geografii #

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZYGOTOWUJĄCEGO DO WYKONYWANIA ZAWODU NAUCZYCIELA PROFIL PRAKTYCZNY i OGÓLNOAKADEMICKI

Efekty wynikające ze Standardów Kształcenia Nauczycieli

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (przedmiotu lub grupy przedmiotów)

Uchwała Nr 50/2016. Senatu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. z dnia 30 czerwca 2016 roku

WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH UKSW. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne

Dydaktyka geografii II #

OPIS PRZEDMIOTU (MODUŁU KSZTAŁCENIA) SYLABUS

Dydaktyka geografii i przyrody w szkole podstawowej #

Specjalnościowe efekty kształcenia. dla kierunku. KULTUROZNAWSTWO Studia pierwszego stopnia Specjalność: edukacja artystyczna

Studia podyplomowe OLIGOFRENOPEDAGOGIKA - EDUKACJA I REWALIDACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE (III semestr)

Załącznik nr 2 do uchwały nr 119 Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 27 czerwca 2017 r.

WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu

Dydaktyka geografii #

UCHWAŁA nr 22/2015 SENATU PODHALAŃSKIEJ PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ w NOWYM TARGU z dnia 19 czerwca 2015 r.

wydział kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja semestr Geografia drugiego stopnia stacjonarne geografia fizyczna nauczycielska 3

Treść. Ma uporządkowaną wiedzę dotyczącą rozwoju człowieka w cyklu życia, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym,

Dydaktyka przedsiębiorczości I #

Studia podyplomowe A (przygotowanie do nauczania kolejnego przedmiotu (prowadzenia zajęć) MIEJSCE PRZEDMIOTU KIERUNKOWE

REGULAMIN PRAKTYK PEDAGOGICZNYCH NA WYDZIALE TEOLOGICZNYM UAM. Studia podyplomowe. (Przygotowanie do prowadzenia zajęć z kolejnego przedmiotu)

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W CIECHANOWIE STUDIUM PEDAGOGICZNE Podyplomowe Studia Przygotowujące do Wykonywania Zawodu Nauczyciela

Knowledge: Graduate. Skills: Graduate. has the ability to search for, analyze, select and use information utilizing various sources and methods

PROGRAM PRAKTYKI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W PRZEDSZKOLU I NA I ETAPIE EDUKACYJNYM

Instrukcja przebiegu praktyki zaliczenie II rok studiów. Praktyka (120 h, 4ECTS) zaliczenie II rok studiów. sposób weryfikacji zaliczenie

(ZAŁĄCZNIK NR 5c 2013/2015)

Program praktyki dla studentów kierunku Pedagogika studia I stopnia w specjalności: Edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna i język angielski.

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. E. F. Szczepanika w Suwałkach

Praktyka. Specjalność: Edukacja wczesnoszkolna z pedagogiką zaburzeń rozwojowych

CELE I ZADANIA PRAKTYKI specjalność EDUKACJA ELEMENTARNA I TERAPIA PEDAGOGICZNA 2015/2016

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. forma stacjonarne. moduł specjalnościowy nauczycielska

Program praktyki dla studentów kierunku Pedagogika studia I stopnia w specjalności: Edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna.

CELE I ZADANIA PRAKTYKI DYDAKTYCZNEJ

PROGRAM STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH. studia uzupełniające II stopnia kierunek studiów: Pedagogika

REGULAMIN STUDENCKICH PRAKTYK PEDAGOGICZNYCH studia uzupełniające II stopnia kierunek studiów: Pedagogika

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny

PLAN I RAMOWY PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ W RAMACH PRZYGOTOWANIA PEDAGOGICZNEGO na studiach I stopnia

Etap I - semestr studiów IV

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol)

ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*

ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*

Dydaktyka matematyki I. Dydaktyka matematyki II. Praktyka. Liczba godzin. N (nauczyciel) studia niestacjonarne. Dydaktyka matematyki I

Efekty kształcenia dla kierunku studiów pedagogika.

Emisja głosu #

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. forma stacjonarne

INSTRUKCJA PRAKTYKI W ZAKRESIE KSZTAŁTOWANIA KOMPETENCJI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH I DYDAKTYCZNYCH

Wymiar praktyk psychologiczno-pedagogiczna - 30 godzin, dydaktyczna 3 miesiące (225 godzin)

Kierunkowe Efekty Kształcenia

PLAN I RAMOWY PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ W RAMACH PRZYGOTOWANIA PEDAGOGICZNEGO na studiach II stopnia

ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

OPIS PRZEDMIOTU. Praktyka pedagogiczna. Dr Ewa Krause Dr Monika Gołembowska

Praktyka specjalistyczna szkolna. Liczba punktów ECTS: Wymiar godzin: praktyka 60. polski Razem godzin: 60

ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*

PROGRAM PRAKTYK. dla studentów kierunku PEDAGOGIKA I stopnia specjalność: EDUKACJA PRZEDSZKOLNA I WCZESNOSZKOLNA

ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*

W trakcie studiów studenci zobowiązani są do zrealizowani praktyk w trzech typach placówek, tj.:

Załącznik do Uchwały Nr 96/2015 Senatu UKSW z dnia 25 czerwca 2015 r.

PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie

Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol)

PROGRAM praktyki zawodowej (nauczycielskiej) z zakresu wychowania fizycznego zał. 4

ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*

PRAKTYKA PEDAGOGICZNA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA I DYDAKTYCZNA

PRAKTYKA PEDAGOGICZNA DYDAKTYCZNA

ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*

DZIENNIK PRAKTYKI ogólnopedagogicznej śródrocznej w szkole podstawowej (etap I-II: klasy I-VI) dla studentów kierunku Wychowanie fizyczne

ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*

Wiedza: absolwent zna i rozumie. Umiejętności: absolwent potrafi. Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do

Specjalnościowe efekty kształcenia. kierunku Filologia polska, specjalność nauczycielska. studia pierwszego stopnia (profil ogólnoakademicki )

ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*

WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu PROGRAM KSZTAŁCENIA. PEDAGOGIKA / Pedagogiczne kwalifikacyjne studia podyplomowe

II. WYMIAR I CZAS TRWANIA PRAKTYKI REALIZOWANEJ U PRACODAWCY

PROGRAM praktyki zawodowej (nauczycielskiej) z zakresu przygotowania psychologiczno-pedagogicznego zał. 3

REGULAMIN PRAKTYK PEDAGOGICZNYCH

Studia podyplomowe Oligofrenopedagogika edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną

KARTA PRZEDMIOTU. Nazwa przedmiotu / modułu: Praktyka pedagogiczna. Praktyka zawodowa

Program praktyki opiekuńczo - wychowawczej studenta matematyki (specjalność nauczycielska)

Profil studiów ogólnoakademicki. Języki wykładowe polski Liczba punktów ECTS 3. Dyscypliny pedagogika

53 I część KARTA PRZEDMIOTU

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sandomierzu PROGRAM KSZTAŁCENIA Kierunek: FILOLOGIA Regulamin praktyk

Program przygotowania do wykonywania zawodu nauczyciela

ZGŁOSZENIE PRAKTYKI*

WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu PROGRAM KSZTAŁCENIA

Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI

CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE

Załącznik nr 2 do Uchwały Senatu nr 5/2017 z dnia r. OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WYNIKAJĄCYCH Z OPISU SYLWETKI ABSOLWENTA

PLAN I RAMOWY PROGRAM PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ W RAMACH PRZYGOTOWANIA PEDAGOGICZNEGO

REGULAMIN PRAKTYK ZAWODOWYCH. w Pań s twow ej Wyższej Szkol e Zaw od owej w Suwałkach s tudia I sto pnia, profil p rak ty czn y

DLA KIERUNKU GERMANISTIK (FILOLOGIA GERMAŃSKA), SPECJALNOŚĆ: LINGWISTYKA, TRANSLATORYKA, KOMUNIKACJA MIĘDZYKULTUROWA

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Pedagogika przedszkolna i na I i II etapie edukacyjnym. 2. KIERUNEK: Filologia, specjalność filologia angielska

RAMOWY PROGRAM PRAKTYK DLA SPECJALIZACJI NAUCZYCIELSKIEJ W Lingwistycznej Szkole Wyższej w Warszawie STUDIA II STOPNIA

Kierunek: Filologia germańska Specjalizacja nauczycielska OBOWIĄZUJE OD ROKU AKADEMICKIEGO 2013/14! PRAKTYKA (150 godz.):

Transkrypt:

Nazwa przedmiotu Dydaktyka przedsiębiorczości I Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Oceanografii i Geografii / Instytut Geografii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Gospodarka przestrzenna II stacjonarne - nauczycielska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Grażyna Karwacka Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba A. Formy zajęć: ćwiczenia: audytoryjne Nakład pracy studenta/ punktów ECTS Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego Łączna liczba udział w wykładach - punktów ECTS B. Sposób realizacji: zajęcia w sali dydaktycznej C. : 60, w tym: wykład: 0 ćwiczenia audytoryjne: 60 udział w ćwiczeniach 60 udział w egzaminie/ 65 2,6 - zaliczeniu udział w konsultacjach 5 (kontakt oferowany) Praca własna studenta Łączna liczba przygotowanie do egzaminu/ zaliczenia (studiowanie literatury) zajęcia praktyczne (przygotowywanie się do zajęć, przygotowanie rozkładu materiału, przygotowanie projektu lekcji, przygotowanie testu i jego ewaluacja, samodzielne wykonywanie prac, zadań projektowych, badawczych) 10 25 Sumaryczny nakład pracy studenta: 100 Łączna liczba punktów ECTS: 4 punktów ECTS 35 1, 4 Cykl dydaktyczny rok akademicki I/semestr letni Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów (projekt badawczy, wdrożeniowy, praktyczny) / gry symulacyjne / praca w grupach / analiza przypadków/ dyskusja / rozwiązywanie zadań Język wykładowy Język polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną

B. Formy zaliczenia pisemne ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru C. Podstawowe kryteria przygotowanie rozkładu materiału planowanie lekcji przeprowadzanie symulacji fragmentu lekcji przygotowanie spotkania z rodzicami zastosowanie adekwatnych metod nauczania, sformułowanie zadań dla ucznia przygotowanie pracy domowej dla uczniów o specyficznych stylach poznawczych krytyczna analiza podejmowanych działań udział w merytorycznej dyskusji, dobór argumentów z zakresu koncepcji nauczania przedsiębiorczości oraz podstawowych pojęć związanych z dydaktyką Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne: psychologia, pedagogika, podstawy dydaktyki B. Wymagania wstępne: : podstawowa wiedza z zakresu pedagogiki, psychologii, szczególnie dotycząca etapów rozwojowych człowieka, podejść i ideologii dydaktycznych; umiejętność interpretacji zachowań uczniów w szkole Treści programowe B. Problematyka ćwiczeń 1. Przedmiot. Miejsce przedmiotów przedsiębiorczość i ekonomia w praktyce III i IV etapie edukacyjnym. Znaczenie przedmiotów w życiu codziennym i sw życiu społecznym. Podstawa programowa ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym. Cele i treści nauczania przedsiębiorczości i ekonomii w praktyce na III i IV etapie edukacyjnym. Przedmiot w kontekście wcześniejszego i dalszego. Struktura wiedzy przedmiotowej. Integracja wewnątrz- i międzyprzedmiotowa. Program nauczania - tworzenie i modyfikacja, analiza, ocena, dobór i zatwierdzanie. Projektowanie procesu. Rozkład materiału. 2. Podmiotowość i pełnomocność ucznia. Specyfika i prawidłowości uczenia się na II, III i IV etapie edukacyjnym. Charakterystyka głównych operacji umysłowych w uczeniu się przedmiotu. Style poznawcze i strategie uczenia się a style nauczania. Zmiany w organizmie oraz funkcjonowaniu poznawczym i społecznym w okresie dorastania oraz ich wpływ na przebieg procesu uczenia się. Nakład pracy i uzdolnienia w uczeniu się przedmiotu. Kompetencje kluczowe i ich kształtowanie w ramach nauczania przedmiotu. 3. Rola nauczyciela na III i IV etapie edukacyjnym, autorytet nauczyciela. Dostosowywanie sposobu komunikowania się do poziomu rozwoju uczniów. Interakcje ucznia i nauczyciela w toku lekcji. Stymulowanie aktywności poznawczej uczniów, kreowanie sytuacji dydaktycznych, kierowanie pracą uczniów. 4. Współpraca nauczyciela z rodzicami uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem. 5. Odkrywanie i rozwijanie predyspozycji i uzdolnień uczniów. Wspomaganie rozwoju poznawczego. Kształtowanie pojęć, postaw, umiejętności praktycznych oraz umiejętności rozwiązywania problemów i wykorzystywania wiedzy. Strukturyzacja wiedzy. Powtarzanie i utrwalanie wiedzy i umiejętności. Dostosowywanie działań pedagogicznych do potrzeb i możliwości ucznia, w szczególności do możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 6. Trudności w uczeniu się, w tym specyficzne trudności w uczeniu się - profilaktyka, diagnoza, pomoc psychologiczno-pedagogiczna. 7. Sytuacje wychowawcze w toku nauczania przedmiotowego. Rozwijanie umiejętności osobistych i społecznych uczniów. Kształtowanie umiejętności współpracy uczniów. Budowanie systemu wartości i rozwijanie postaw etycznych uczniów. Kształtowanie kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych. Edukacja zdrowotna profilaktyka uzależnień. 8. Animowanie działań edukacyjnych i pracy nad rozwojem ucznia. Kształtowanie u ucznia pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej. Kształtowanie motywacji do uczenia się danego przedmiotu. Kształtowanie nawyków systematycznego uczenia się z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu. Stymulowanie samodzielnej pracy ucznia w kontekście uczenia się przez całe życie. Przygotowanie ucznia do samo.

Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Arends R. I. 1995. Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa. Kruszewski K. 2004, Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Śliwerski B., Kwieciński Z. (red.), 2002, Pedagogika, PWN, Warszawa Śliwerski (red. ), 2007, Pedagogika, GWP, Gdańsk A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Barnes D., 1988 Nauczyciel i uczniowie: od porozumiewania się do, WSiP, Warszawa. Klus-Stańska D. 2002. Konstruowanie wiedzy w szkole. Wydaw. Uniw. Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn. B. Literatura uzupełniająca Poradniki metodyczne Efekty uczenia się Kod efektu dla modułu Odniesienie do standardów nauczycieli (stopień realizacji) Po zaliczeniu przedmiotu student: Opis efektu Sposób weryfikacji WIEDZA W_1 st.kszt. I.1.2 Opisuje rolę i miejsce ekonomii i przedsiębiorczości w strukturze edukacji i w życiu społecznym Udział w dyskusji W_1 st.kszt. I.1.2 Charakteryzuje specyfikę przedsiębiorczości jako postawy i ekonomii jako dyscypliny akademickiej oraz ich specyfikę jako przedmiotów szkolnych Udział w dyskusji W_2 st.kszt. I.1.2 Analizuje cele edukacyjne i treści przedmiotowe w podstawie programowej Udział w dyskusji W_3 W_4 st.kszt. I.1.2 st.kszt. I.1.2, st.kszt. I.2.1.j Wyjaśnia różnice między podstawą programową, programem nauczania i rozkładem materiału Identyfikuje i dobiera metody, techniki nauczania oraz odpowiednie środki dydaktyczne i uzasadnia ich zastosowanie w określonym kontekście st.kszt. Wymienia i opisuje metody badań diagnostycznych oraz uzasadnia potrzebę ich I.2.1.f prowadzenia przez nauczyciela Charakteryzuje uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zarówno z dysfunkcjami, jak i wybitnie uzdolnionych), rozpoznaje ich na podstawie opisu st.kszt. I.2.1.i lub obserwacji; podaje możliwe sposoby postępowania w podanym kontekście oraz przewiduje ich wielorakie skutki Ocena konkretnych działań przygotowanie programu i rozkładu naucznia geografii, Obserwacja podczas zajęć, dyskusja, analiza przygotowanych przez studenta konspektów lekcji, Dyskusja, Dyskusja, U_1 U_2 UMIEJĘTNOŚCI st.kszt. I.1.3 Potrafi przygotować program nauczania, rozkład materiału oraz zaplanować zadania dostosowane do potrzeb i możliwości konkretnych uczniów st.kszt. I.1.4, I.2.2.d I.5a,b Potrafi samodzielnie uczyć się i doskonalić własny warsztat pedagogiczny z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji i materiałów korzystając z różnych źródeł (zarówno polsko, jak i obcojęzycznych) i nowoczesnych technologii Analiza przygotowanych prac studenta Analiza przygotowanych prac studenta, obserwacja podczas zajęć

U_3 st.kszt. I.2.2.d Posługuje się wiedzą z zakresu dydaktyki i metodyki szczegółowej, w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych na III i IV etapie edukacyjnym Analiza prac, udział w dyskusji, obserwacja podczas zajęć, U_4 U_5 U_6 U_7 U_8 st.kszt. I.2.2.e st.kszt. I.2.2.g st.kszt. I.2.2.h st.kszt. I.2.2.n Potrafi diagnozować sytuacje w klasie, rozpoznawać style uczenia się oraz zdolności uczniów (także ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), opracować wyniki obserwacji, formułować wnioski Potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań dydaktycznych związanych z nauczaniem przedsiębiorczości i ekonomii w praktyce na IV etapie edukacyjnym Dobiera i wykorzystuje dostępne materiały, środki i metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań dydaktycznych oraz wykorzystuje nowoczesne technologie do pracy dydaktycznej Potrafi analizować własne działania dydaktyczne i wskazywać obszary, wymagające modyfikacji, potrafi eksperymentować i wdrażać działania innowacyjne st.kszt. I.1.7. Potrafi realizować zadania dydaktyczne wynikające z roli nauczyciela KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_1 I2.3f Terminowo realizuje prace indywidualne i zespołowe K_2 st.kszt. I.2.2.m, I.1.5 Potrafi pracować w zespole, pełniąc różne role,także funkcje kierownicze; umie podejmować i wyznaczać zadania, posiada elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację działań dydaktycznych, posiada umiejętność współpracy z innymi nauczycielami Udział w dyskusji, analiza prac, obserwacja podczas zajęć dyskusja Analiza prac, obserwacja podczas zajęć Dyskusja, obserwacja podczas zajęć Analiza prac, udział w dyskusjach, obserwacja, K_3 K_4 K_5 K_6 K_7 K_8 Kontakt geogk@ug.edu.pl st.kszt. I.1.3 st.kszt. I.1.6 st.kszt. I.2.3.a st.kszt. I.2.3.c I.2.3f Posiada kompetencje niezbędne do kompleksowej realizacji dydaktycznych zadań szkoły, w tym do samodzielnego przygotowania i dostosowania programu nauczania do potrzeb i możliwości uczniów Potrafi komunikować się z uczniem i jego opiekunami Charakteryzuje się wrażliwością etyczną, empatią, otwartością, refleksyjnością oraz postawami prospołecznymi i poczuciem odpowiedzialności Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego; dokonuje oceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności w trakcie realizowania działań dydaktycznych Ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań dydaktycznych w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania dydaktyczne, analiza prac Obserwowanie na zajęciach, udział w dyskusjach, analiza prac, analiza prac Nazwa przedmiotu Dydaktyka przedsiębiorczości II Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Oceanografii i Geografii / Instytut Geografii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Gospodarka przestrzenna II stacjonarne - nauczycielska

Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Grażyna Karwacka Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba A. Formy zajęć: ćwiczenia: audytoryjne B. Sposób realizacji (wybrać z poniższej listy, pozostałe usunąć): zajęcia w sali dydaktycznej C. : 30, w tym: wykład: 0 ćwiczenia (laboratoryjne/audytoryjne): 30 Nakład pracy studenta/ punktów ECTS Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego Łączna liczba punktów ECTS udział w wykładach - udział w ćwiczeniach 30 udział w egzaminie/ zaliczeniu - 35 1 udział w konsultacjach 5 (kontakt oferowany) Praca własna studenta Łączna liczba przygotowanie do egzaminu/ zaliczenia (studiowanie literatury) zajęcia praktyczne (przygotowywanie się do zajęć, przygotowanie rozkładu materiału, przygotowanie projektu lekcji, przygotowanie testu i jego ewaluacja, samodzielne wykonywanie prac, zadań projektowych, badawczych) 10 20 Sumaryczny nakład pracy studenta: 65 Łączna liczba punktów ECTS: 2 punktów ECTS 30 1 Cykl dydaktyczny rok akademicki II/semestr zimowy Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów (projekt badawczy, wdrożeniowy, praktyczny) / gry symulacyjne / praca w grupach / analiza przypadków/ dyskusja / rozwiązywanie zadań Język wykładowy Język polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną

B. Formy zaliczenia ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru C. Podstawowe kryteria Przygotowanie konspektów lekcji Przeprowadzanie symulacji fragmentu lekcji Znajomość różnorakich metod aktywizujących Skonstruowanie sprawdzianu Przygotowanie pracy domowej z zakresu dydaktyki przedsiębiorczości oraz ekonomii w praktyce oraz podstawowych pojęć związanych z dydaktyką Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne: pedagogika, psychologia, dydaktyka przedmiotowa B. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza z zakresu pedagogiki, psychologii, szczególnie dotycząca etapów rozwojowych człowieka, podejść i ideologii dydaktycznych; umiejętność interpretacji zachowań uczniów w szkole Cele przedmiotu Przygotowanie merytoryczne do wykonywania zawodu nauczyciela ekonomii w praktyce i przedsiębiorczości w szkole ponadgimnazjalnej. Treści programowe Problematyka ćwiczeń 1. Lekcja. Formalna struktura lekcji jako jednostki metodycznej. Sytuacje wpływające na przebieg lekcji. Typy i modele lekcji w zakresie przedmiotu (rodzaju zajęć). Nauczycielskie i uczniowskie rytuały lekcji. Planowanie lekcji. Formułowanie celów lekcji i dobór treści nauczania. 2. Metody i zasady nauczania. Konwencjonalne i niekonwencjonalne metody nauczania, w tym metody aktywizujące. Metoda projektów. Praca badawcza ucznia. Dobór metod dydaktycznych. 3. Formy pracy. Organizacja pracy w klasie, praca w grupach. Indywidualizacja nauczania. Formy pracy specyficzne dla danego przedmiotu (rodzaju zajęć): wycieczki, zajęcia terenowe i laboratoryjne, doświadczenia. Praca domowa. 4. Projektowanie środowiska materialnego lekcji. Organizowanie przestrzeni klasy szkolnej. Środki dydaktyczne: podręczniki, pakiety edukacyjne i pomoce dydaktyczne dobór i wykorzystanie. Edukacyjne zastosowania mediów i technologii informacyjnej. 5. Kontrola i ocena efektów pracy uczniów. Konstruowanie testów i sprawdzianów. Ocenianie i jego rodzaje. Ocenianie bieżące, semestralne i roczne. Ocenianie wewnętrzne i zewnętrzne. Funkcje oceny. Egzaminy kończące etap edukacyjny. 6. Efektywność nauczania. Warsztat pracy nauczyciela. Wykorzystanie czasu lekcji przez ucznia i nauczyciela. Sprawdzanie i ocenianie jakości. Ewaluacja. Analiza oraz ocena własnej pracy dydaktyczno-wychowawczej. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Arends R. I. 1995. Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa. Kruszewski K. (red.). 1992. Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, PWN, Warszawa Niemierko B., 1999, Pomiar wyników, WSiP, Warszawa Kwieciński Z. Śliwerski B., 2003, Pedagogika. Podręcznik akademicki, PWN, Warszawa A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Klus-Stańska D. 2002. Konstruowanie wiedzy w szkole. Wydaw. Uniw. Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.. B. Literatura uzupełniająca Niemierko B., 2007, Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Wyd. Akadem. I Profesjonalne, Warszawa. Efekty uczenia się

Kod efektu dla modułu Odniesienie do standardów nauczycieli (stopień realizacji) Po zaliczeniu przedmiotu student: Opis efektu Sposób weryfikacji WIEDZA W_1 st.kszt. I.1.2 Wyjaśnia podstawowe pojęcia z zakresu dydaktyki przedsiębiorczości i ekonomii W_2 st.kszt. Charakteryzuje narzędzia diagnozujące poziom osiągnięć ucznia (uwzględniające I.1.2f,i specjalne potrzeby edukacyjne) i uzasadnia potrzebę indywidualizowania Praca W_3 st.kszt. I.1.2j Wyjaśnia znaczenie badań ewaluacyjnych w pracy nauczyciela dyskusja W_4 U_1 U_2 U_3 U_4 U_5 U_6 U_7 U_8 st.kszt. I.1.2, st.kszt. I.2.1.j st.kszt. I.1.3 I.1.4 st.kszt. I.2.2.d I.2.2.d. I.2.2.e. I.2.2.g I.2.2.h I.2.2.n Wymienia metody nauczania i dobiera je w zależności od kontekstu; ocenia ich przydatność w konkretnych sytuacjach UMIEJĘTNOŚCI Posiada umiejętności niezbędne do kompleksowej realizacji dydaktycznych zadań szkoły, w tym do samodzielnego przygotowania i dostosowania programu nauczania do potrzeb i możliwości uczniów Wykazuje umiejętność uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu pedagogicznego z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji i materiałów Potrafi posługiwać się wiedzą z zakresu dydaktyki i metodyki szczegółowej, w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych na III i IV etapie edukacyjnym Potrafi samodzielnie zdobywać wiedze i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością dydaktyczną, korzystając z różnych źródeł (zarówno polsko, jak i obcojęzycznych) i nowoczesnych technologii. Posiada umiejętności diagnostyczne pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, opracowanie wyników obserwacji, formułowanie wniosków Potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań dydaktycznych związanych z III i IV etapem edukacyjnym Dobiera i wykorzystuje dostępne materiały, środki i metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań dydaktycznych oraz wykorzystuje nowoczesne technologie do pracy dydaktycznej Potrafi analizować własne działania dydaktyczne i wskazywać obszary, wymagające modyfikacji, potrafi eksperymentować i wdrażać działania innowacyjne Analiza przygotowanych prac studenta Analiza przygotowanych prac studenta, obserwacja podczas zajęć Analiza prac, udział w dyskusji, obserwacja podczas zajęć, Udział w dyskusji, analiza prac, obserwacja podczas zajęć dyskusja Analiza prac, obserwacja podczas zajęć Dyskusja, obserwacja podczas zajęć Dyskusja, obserwacja podczas zajęć KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_1 I.2.3.f Terminowo realizuje prace indywidualne i zespołowe K_2 st.kszt. I.2.2.m, I.1.5 Potrafi pracować w zespole, pełniąc różne role,także funkcje kierownicze; umie podejmować i wyznaczać zadania, posiada elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację działań dydaktycznych, posiada umiejętność współpracy z innymi nauczycielami K_3 K_4 K_5 K_6 st.kszt. I.1.3 st.kszt. I.1.6 st.kszt. I.2.3.a Posiada kompetencje niezbędne do kompleksowej realizacji dydaktycznych zadań szkoły, w tym do samodzielnego przygotowania i dostosowania programu nauczania do potrzeb i możliwości uczniów Potrafi komunikować się z uczniem i jego opiekunami Charakteryzuje się wrażliwością etyczną, empatią, otwartością, refleksyjnością oraz postawami prospołecznymi i poczuciem odpowiedzialności Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego; dokonuje oceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności w trakcie realizowania działań, analiza prac Obserwowanie na zajęciach, udział w dyskusjach

K_7 K_8 Kontakt geotso@ug.edu.pl st.kszt. I.2.3.c I.2.3.f dydaktycznych Ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań dydaktycznych w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania dydaktyczne, analiza prac, analiza prac Nazwa przedmiotu Emisja głosu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Oceanografii i Geografii / Instytut Geografii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Gospodarka przestrzenna II stacjonarne - nauczycielska * tylko w odniesieniu do specjalizacji nauczycielskiej Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) B. Siebert Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba A. Formy zajęć: laboratoryjne Nakład pracy studenta/ punktów ECTS Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego Łączna liczba udział w wykładach - punktów ECTS B. Sposób realizacji: zajęcia w sali dydaktycznej udział w ćwiczeniach 15 udział w egzaminie/ 20 0,8 - zaliczeniu udział w konsultacjach 5 (kontakt oferowany) Praca własna studenta Łączna liczba Przygotowanie się do zaliczenia punktów ECTS 5 5 0,2 C. : 15, w tym: wykład: 0 ćwiczenia audytoryjne: 15 Sumaryczny nakład pracy studenta: 25 Łączna liczba punktów ECTS: 1 Cykl dydaktyczny rok akademicki I/semestr letni Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne Język wykładowy Język polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne

praktyczne; warsztaty A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne: brak B. Wymagania wstępne: brak B. Formy zaliczenia praca podczas zajęć pisemne C. Podstawowe kryteria Umiejętność prawidłowej artykulacji Kolokwium: Znajomość podstawowej wiedzy o narządach mowy Cele przedmiotu Przygotowanie merytoryczne do wykonywania zawodu nauczyciela w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej. Nauczenie prawidłowego posługiwania się narządem mowy. Treści programowe B. Problematyka ćwiczeń Fizyczne aspekty komunikacji werbalnej. Emisja głosu budowa, działanie i ochrona narządu mowy. praktyczne dotyczące prawidłowego posługiwania się narządem mowy Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć A.2. studiowana samodzielnie przez studenta B. Literatura uzupełniająca Efekty uczenia się Kod efektu dla modułu Odniesienie do standardów nauczycieli efektów dla kierunku (stopień realizacji) Po zaliczeniu przedmiotu student: Opis efektu Sposób weryfikacji WIEDZA W_1 2.6a. Opisuje budowę i funkcjonowanie narządu mowy W_2 2.6a Charakteryzuje patologie narządów mowy W_2 2.6a Rozpoznaje nieprawidłowości w artykułowaniu i podaje sposoby zapobiegania im W_4 2..6a,b Wymienia sposoby ochrony narządów mowy UMIEJĘTNOŚCI U_1 2.6b Prawidłowo posługuje się narządem mowy U_2 2.6b Rozpoznaje nieprawidłowości w artykułowaniu i potrafi zapobiegać im Obserwacja pracy na zajęciach Dyskusja, obserwacja

KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_1 2.3a Ma świadomość konieczności ciągłego doskonalenia swoich umiejętności obserwacja Kontakt geotso@ug.edu.pl Nazwa przedmiotu Pedagogika Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Oceanografii i Geografii / Instytut Geografii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Gospodarka przestrzenna II stacjonarne - nauczycielska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Teresa Sadoń-Osowiecka, mgr Aleksandra Bartkowiak Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba A. Formy zajęć: ćwiczenia: audytoryjne B. Sposób realizacji: zajęcia w sali dydaktycznej C. : 60, w tym: wykład: 0 ćwiczenia audytoryjne: 60 Nakład pracy studenta/ punktów ECTS Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego Łączna liczba punktów ECTS udział w wykładach - udział w ćwiczeniach 60 udział w egzaminie/ zaliczeniu - 65 2 udział w konsultacjach 5 (kontakt oferowany) Praca własna studenta Łączna liczba przygotowanie do egzaminu/ zaliczenia (studiowanie literatury) zajęcia praktyczne (przygotowywanie się do zajęć, przygotowanie rozkładu materiału, przygotowanie projektu lekcji, przygotowanie testu i jego ewaluacja, samodzielne wykonywanie prac, zadań projektowych, badawczych) 10 15 Sumaryczny nakład pracy studenta: 90 Łączna liczba punktów ECTS: 3 punktów ECTS 25 1 Cykl dydaktyczny

rok akademicki I/semestr zimowy Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów (projekt badawczy, wdrożeniowy, praktyczny) / gry symulacyjne / praca w grupach / analiza przypadków/ dyskusja / rozwiązywanie zadań Język wykładowy Język polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia pisemne ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne: brak B. Wymagania wstępne: brak C. Podstawowe kryteria Udział w dyskusjach, przygotowanie pracy projektowej Napisanie eseju Znajomość podstawowych pojęć z zakresu pedagogiki; umiejętność interpretacji sytuacji Cele przedmiotu Przygotowanie merytoryczne do wykonywania zawodu nauczyciela w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej: opanowanie podstawowej wiedzy i umiejętności z zakresu pedagogiki Treści programowe B. Problematyka ćwiczeń Wychowanie a rozwój. Funkcje wychowania. Proces wychowania, jego struktura, właściwości, dynamika. Przymus i swoboda w wychowaniu. Wychowanie jako urabianie i jako wspomaganie rozwoju. Wychowanie adaptacyjne i emancypacyjne. Wychowanie a manipulacja. Podmiotowość w wychowaniu. Podstawowe środowiska wychowawcze: rodzina, grupa rówieśnicza, szkoła. Style i postawy wychowawcze. Konteksty wychowania. Źródła i przejawy kryzysu współczesnego wychowania. Szkoła jako instytucja wychowawcza. Środowisko społeczne klasy i szkoły. Autokratyzm i demokracja w szkole. Proces i wzorce komunikowania się na terenie szkoły. Ukryty program szkoły. Postawy nauczycieli i uczniów. Kształtowanie i zmiana postaw. Praca z grupą rówieśniczą. Tworzenie klimatu wychowawczego w klasie i w szkole. Plan pracy wychowawczej. Metody wychowawcze i ich skuteczność. Umiejętności wychowawcze. Trudności wychowawcze. Konflikty w klasie i w rodzinie. Błędy wychowawcze. Granice i mierniki oddziaływań wychowawczych. Kryzys szkoły. Pozaszkolne instytucje wychowawcze i resocjalizacyjne. Współpraca rodziny i szkoły. Współpraca szkoły ze środowiskiem. Zawód nauczyciela. Role zawodowe nauczyciela. Wzór osobowy, postawa i kunszt nauczycielski. Powinności nauczyciela i rozwój profesjonalny. Program wewnętrzny nauczyciela. Przygotowanie zawodowe nauczyciela. Wiedza prywatna, potoczna a wiedza naukowa nauczyciela. Etyka nauczycielska. Uczenie się w miejscu pracy. Dokształcanie i doskonalenie zawodowe jako warunki awansu zawodowego. Uczenie się przez całe życie nauczycieli. Wypalenie zawodowe nauczycieli przyczyny, symptomy, strategie zaradcze. Profilaktyka w szkole. Konstruowanie klasowych i szkolnych programów profilaktycznych. Promocja i ochrona zdrowia uczniów. Diagnoza nauczycielska. Podstawowe techniki diagnostyczne w pedagogice. Uwarunkowania procesu diagnostycznego. Rozpoznawanie i ocena poziomu rozwoju ucznia. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna - regulacje prawne, formy i zasady udzielania wsparcia. Postępowanie pedagogiczne z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Pomoc uczniowi z problemami zdrowotnymi choremu przewlekle i niepełnosprawnemu. Współpraca z rodzicami ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i

specjalistami pracującymi z uczniem. Komunikacja i kultura języka. Procesy komunikowania się. Bariery komunikacji. Media i ich wpływ wychowawczy. Nauczyciel w ę emocjonalne w klasie. Style komunikowania się uczniów i nauczyciela. Bariery komunikacyjne w klasie. Porozumiewanie się w sytuacjach konfliktowych. Progi edukacyjne. Zmiana szkoły, adaptacja w nowej rzeczywistości szkolnej, wybory edukacyjne i zawodowe. Ambicje i aspiracje. Motywacja. Poradnictwo edukacyjno-zawodowe. Nauczyciel jako doradca. Wspomaganie ucznia w projektowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej. Metody i techniki określania potencjału ucznia. Przygotowanie młodzieży do samo, pracy nad własnym rozwojem oraz do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy. Rynek edukacyjny i rynek pracy. Droga rozwoju zawodowego. Uczenie się przez całe życie. Praca opiekuńczo-wychowawcza nauczyciela na III i IV etapie edukacyjnym. Program wychowawczy. Edukacja zdrowotna, programy profilaktyczne. Wspieranie uczniów w radzeniu sobie z problemami wieku dorastania. Tworzenie środowiska sprzyjającego rozwojowi, stymulowanie rozwoju społeczno-moralnego młodzieży, animowanie życia społeczno-kulturalnego, wspieranie samorządności i autonomii uczniów w szkole. Dynamika grupy uczniowskiej. Współpraca i współdziałanie uczniów. Rozwiązywanie konfliktów, mediacje. Współpraca szkoły ze środowiskiem i nauczyciela z rodzicami uczniów. Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Śliwerski B., Kwieciński Z. (red.), 2002, Pedagogika, PWN, Warszawa Śliwerski (red. ), 2007, Pedagogika, GWP, Gdańsk A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Barnes D., 1988 Nauczyciel i uczniowie: od porozumiewania się do, WSiP, Warszawa. Klus-Stańska D. 2002. Konstruowanie wiedzy w szkole. Wydaw. Uniw. Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn B. Literatura uzupełniająca Philips D. Ch., Solis J. F. 2003, Podstawy wiedzy o nauczaniu, GWP, Gdańsk Efekty uczenia się Kod efektu dla modułu Odniesienie do standardów nauczycieli efektów dla kierunku (stopień realizacji) Po zaliczeniu przedmiotu student: Opis efektu Sposób weryfikacji WIEDZA W_1 I.2a Charakteryzuje wybrane teorie wychowania Dyskusja, W_2 I.2a Wyjaśnia znaczenie podmiotowości w wychowaniu młodzieży Dyskusja, W_3 I2c,d Opisuje funkcje i proces wychowania; jego rodzaje i skutki Dyskusja, W_4 I.2e Charakteryzuje wpływ środowiska na sposób funkcjonowania młodzieży Dyskusja, W_5 I.2g,h Charakteryzuje rolę nauczyciela i szkoły w procesie wychowania Dyskusja, W_6 I2c Rozpoznaje prawidłowości i zakłócenia w pracy wychowawczej i opiekuńczej Dyskusja, W_7 I2e Wymienia i charakteryzuje zakres działalności instytucji służących pomocą w pracy wychowawcy UMIEJĘTNOŚCI U_1 I2f Potrafi zaprojektować i przeprowadzić podstawowe badania diagnostyczne projekt U_2 I3a potrafi dokonywać obserwacji sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, dyskusja U_3 I3b potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki do analizowania i interpretowania określonego rodzaju sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, a także motywów i wzorów zachowań uczestników tych sytuacji, dyskusja U_4 I3c potrafi posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych na III i IV etapie edukacyjnym, Kolokwium, dyskusja

U_5 I3d, I5a,b potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczną (wychowawczą i opiekuńczą), korzystając z różnych źródeł (w języku polskim i obcym) i nowoczesnych technologii, Obserwacja na zajęciach U_6 U_7 U_8 U_9 U_10 I3e I3f I3h I3i I3j posiada umiejętności diagnostyczne pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, opracowywanie wyników obserwacji i formułowanie wniosków posiada rozwinięte kompetencje komunikacyjne: potrafi porozumiewać się z osobami pochodzącymi z różnych środowisk, będącymi w różnej kondycji emocjonalnej, dialogowo rozwiązywać konflikty i konstruować dobrą atmosferę dla komunikacji w klasie szkolnej, potrafi dobierać i wykorzystywać dostępne metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań pedagogicznych (wychowawczych i opiekuńczych) potrafi kierować procesami wychowania, posiada umiejętność pracy z grupą (zespołem wychowawczym, klasowym), potrafi animować prace nad rozwojem uczestników procesów pedagogicznych, wspierać ich samodzielność w zdobywaniu wiedzy oraz inspirować do działań na rzecz uczenia się przez całe życie, projekt Obserwacja na zajęciach Praca Obserwacja na zajęciach Obserwacja na zajęciach U_11 I3k potrafi pracować z uczniami, indywidualizować zadania i dostosowywać metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz zmian zachodzących w świecie i w nauce, projekt U_12 I3l potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w wykonywanej działalności, Obserwacja na zajęciach U_13 U_14 I3m I3n potrafi pracować w zespole, pełniąc różne role; umie podejmować i wyznaczać zadania; posiada elementarne umiejętności organizacyjne pozwalające na realizację działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych), posiada umiejętność współpracy z innymi nauczycielami, pedagogami i rodzicami uczniów, potrafi analizować własne działania pedagogiczne i wskazywać obszary wymagające modyfikacji, potrafi eksperymentować i wdrażać działania innowacyjne, Obserwacja na zajęciach dyskusja U_15 I3o, I2l potrafi zaprojektować plan własnego rozwoju zawodowego; Praca pisemna K_1 K_2 K_3 I4a I4b I4c KOMPETENCJE SPOŁECZNE ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego; dokonuje oceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności w trakcie realizowania działań pedagogicznych jest przekonany o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych zadań zawodowych wynikających z roli nauczyciela, ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Obserwacja na zajęciach Obserwacja na zajęciach Obserwacja na zajęciach, dyskusja K_4 K_5 K_6 I4d I4e I4f ma świadomość znaczenia profesjonalizmu, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka, ma świadomość istnienia etycznego wymiaru diagnozowania i oceniania uczniów, odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze), Obserwacja na zajęciach Obserwacja na zajęciach, dyskusja Obserwacja na zajęciach K_7 I4g jest gotowy do podejmowania indywidualnych i zespołowych działań na rzecz podnoszenia jakości pracy szkoły; Obserwacja na zajęciach

Kontakt geotso@ug.edu.pl Nazwa przedmiotu Podstawy dydaktyki Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Oceanografii i Geografii / Instytut Geografii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Gospodarka przestrzenna II stacjonarne - nauczycielska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Teresa Sadoń-Osowiecka Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba A. Formy zajęć: ćwiczenia: audytoryjne B. Sposób realizacji: zajęcia w sali dydaktycznej C. : 60, w tym: wykład: 0 ćwiczenia audytoryjne: 60 Nakład pracy studenta/ punktów ECTS Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego Łączna liczba punktów ECTS udział w wykładach - udział w ćwiczeniach 30 udział w egzaminie/ zaliczeniu - 50 2 udział w konsultacjach 20 (kontakt oferowany) Praca własna studenta Łączna liczba przygotowanie do egzaminu/ zaliczenia (studiowanie literatury) zajęcia praktyczne (przygotowywanie się do zajęć, przygotowanie rozkładu materiału, przygotowanie projektu lekcji, przygotowanie testu i jego ewaluacja, samodzielne wykonywanie prac, zadań projektowych, badawczych) 10 15 Sumaryczny nakład pracy studenta: 75 Łączna liczba punktów ECTS: 3 punktów ECTS 25 1 Cykl dydaktyczny rok akademicki I/semestr letni

Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją / metoda projektów (projekt badawczy, wdrożeniowy, praktyczny) / gry symulacyjne / praca w grupach / analiza przypadków/ dyskusja / rozwiązywanie zadań Język wykładowy Język polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia pisemne ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne: pedagogika, psychologia B. Wymagania wstępne: umiejętność interpretacji sytuacji szkolnych C. Podstawowe kryteria Przygotowanie eseju Udział w dyskusjach Przygotowanie projektu badawczego na temat szkolnego oceniania Aktywny udział w zajęciach Kolokwium: opanowanie podstawowej wiedzy dydaktycznej Cele przedmiotu Przygotowanie merytoryczne do wykonywania zawodu nauczyciela w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej: opanowanie podstawowej wiedzy i umiejętności z zakresu dydaktyki ogólnej. Treści programowe B. Problematyka ćwiczeń 1 Dydaktyka jako subdyscyplina pedagogiczna. Przedmiot i zadania współczesnej dydaktyki. Dydaktyka ogólna a dydaktyki szczegółowe. Główne nurty myślenia o edukacji szkolnej i szkole. 1.2. Szkoła jako instytucja wspomagająca rozwój jednostki i społeczeństwa. Modele współczesnej szkoły: tradycyjny, humanistyczny, refleksyjny i emancypacyjny. Szkolnictwo alternatywne. Program ukryty szkoły. Współczesne koncepcje nauczania. Modele profesjonalizmu i ich implikacje dla edukacji nauczycieli. Edukacja do refleksyjnej praktyki. 1.3. Proces nauczania uczenia się. Środowisko uczenia się. Szkolne uczenie się. Cele - źródła, sposoby formułowania i rodzaje. Zasady dydaktyki. Metody nauczania. Organizacja procesu i pracy uczniów. Lekcja (jednostka dydaktyczna) i jej budowa. Style i techniki pracy z uczniami. Formy organizacji uczenia się. Środki dydaktyczne. 1.4. System oświaty. Organizacja i funkcjonowanie. Szkoła (w tym szkoła specjalna) i jej program. Europejski kontekst zmiany programu szkoły. Wzorce i modele programów nauczania. Programy przedmiotowe, międzyprzedmiotowe i blokowe. Programy autorskie. Ewaluacja programów. Treści nauczania. Plany pracy dydaktycznej. 1.5. Klasa szkolna jako środowisko edukacyjne. Style kierowania klasą. Procesy społeczne w klasie. Integracja klasy szkolnej. Ład i dyscyplina w szkole i w klasie. Poznawanie uczniów i motywowanie ich do nauki. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w klasie szkolnej. Edukacja włączająca. Indywidualizacja nauczania. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole. 1.6. Projektowanie działań edukacyjnych w kontekście specjalnych potrzeb edukacyjnych oraz szczególnych uzdolnień uczniów. Kategorie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i charakterystyka ich funkcjonowania. Formy uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi: przedszkola i szkoły ogólnodostępne, integracyjne oraz specjalne, klasy terapeutyczne, indywidualne nauczanie. 1.7. Diagnoza, kontrola i ocena wyników. Wewnątrzszkolny system oceniania, sprawdziany i egzaminy zewnętrzne. Ocenianie osiągnięć szkolnych uczniów oraz efektywności dydaktycznej nauczyciela i jakości pracy szkoły. 1.8. Język jako narzędzie pracy nauczyciela. Porozumiewanie się w celach dydaktycznych sztuka wykładania, sztuka zadawania pytań, sposoby zwiększania aktywności komunikacyjnej uczniów. Edukacyjne zastosowania mediów.

Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Arends R. I. 1995. Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa. Kruszewski K. 2004, Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Niemierko B., 1997, Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, WSiP, Warszawa A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Barnes D., 1988 Nauczyciel i uczniowie: od porozumiewania się do, WSiP, Warszawa. Klus-Stańska D. 2002. Konstruowanie wiedzy w szkole. Wydaw. Uniw. Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn Kohlberg L., Mayer Y., 2000, Rozwój jako cel wychowania, [w:] Kwieciński Z. (red.), Alternatywy myślenia o/dla edukacji, IBE, Warszawa. Śliwerski B., Kwieciński Z. (red.), 2002, Pedagogika, PWN, Warszawa Śliwerski (red. ), 2007, Pedagogika, GWP, Gdańsk B. Literatura uzupełniająca Okoń W., 2003, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wyd. Akadem. Żak, Warszawa Niemierko B. 2007, Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Wyd. Akadem. I Profesjonalne, Warszawa. Efekty uczenia się Kod efektu dla modułu Odniesienie do standardów nauczycieli Po zaliczeniu przedmiotu student: Opis efektu Sposób weryfikacji WIEDZA W_1 2.1c Umiejscawia dydaktykę i dydaktyki szczegółowe w systemie wiedzy pedagogicznej W_1 2.1c Uzasadnia znaczenie dydaktyki w kształceniu przyszłych nauczycieli dyskusja W_2 2.1c,d Charakteryzuje systemy dydaktyczne i ich konsekwencje W_3 2.1d Opisuje modele współczesnej szkoły; ocenia ich wartość i uzasadnia swoje stanowisko Dyskusja, esej W_4 2.1g Rozpatruje sposób formułowania celów ; w zależności od tego sytuuje je w określonym modelu szkoły; odróżnia cele ogólne, szczegółowe i operacyjne Praca W_5 2.1g,h,i Uzasadnia potrzebę indywidualizacji nauczania Praca, 2.1f Opisuje rodzaje oceniania i ich znaczenie dla rozwoju ucznia Dyskusja, UMIEJĘTNOŚCI U_1 2.1g Formułuje cele nauczania Praca U_1 2.2n Refleksyjnie podchodzi do praktyki szkolnej, uwzględniając własne błędy, Obserwacja podczas przewidując konsekwencje własnego działania i podejmując działania naprawcze zajęć U_2 2.2h Potrafi skonstruować program nauczania Praca U_3 2.2i,m Potrafi zaplanować i przeprowadzić lekcję Obserwacja podczas zajęć U_4 2.2f Potrafi komunikować się z uczniami w celach dydaktycznych Obserwacja podczas U_5 2.2e Diagnozuje specjalne potrzeby edukacyjne uczniów U_6 2.2c U_7 U_8 2.2d, 2.5a,b 2.2h, 2.5a,b potrafi posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki, psychologii oraz dydaktyki i metodyki szczegółowej w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczną (dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą), korzystając z różnych źródeł (w języku polskim i obcym) i nowoczesnych technologii potrafi dobierać i wykorzystywać dostępne materiały, środki i metody pracy w celu projektowania i efektywnego realizowania działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) oraz wykorzystywać zajęć Obserwacja podczas zajęć,,, dyskusja, praca projektowa Praca projektowa,

nowoczesne technologie do pracy dydaktycznej KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_1 2.3f Terminowo realizuje prace indywidualne i zespołowe K_2 2.3a K_3 2.3b K_4 2.3c K_4 2.3d K_5 2.3e K_6 2.3f K_7 2.3g Kontakt geotso@ug.edu.pl ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego; dokonuje oceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności w trakcie realizowania działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych), jest przekonany o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych zadań zawodowych wynikających z roli nauczyciela, ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ma świadomość znaczenia profesjonalizmu, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej; wykazuje cechy refleksyjnego praktyka, ma świadomość istnienia etycznego wymiaru diagnozowania i oceniania uczniów, odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i wykonuje działania pedagogiczne (dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze), jest gotowy do podejmowania indywidualnych i zespołowych działań na rzecz podnoszenia jakości pracy szkoły; Nazwa przedmiotu Praktyka opiekuńczo-wychowawcza Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Oceanografii i Geografii / Instytut Geografii Kod ECTS Uzupełnia pracownik toku studiów, według ustalonego w UG wzoru Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Gospodarka przestrzenna II stacjonarne - nauczycielska Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Teresa Sadoń-Osowiecka, mgr Aleksandra Bartkowiak Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba A. Formy zajęć: ćwiczenia: terenowe, warsztatowe Nakład pracy studenta/ punktów ECTS Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego Łączna liczba udział w wykładach - punktów ECTS B. Sposób realizacji zajęcia poza pomieszczeniami dydaktycznymi UG w gimnazjum lub w liceum udział w ćwiczeniach 30 udział w egzaminie/ 30 1 - zaliczeniu udział w konsultacjach - (kontakt oferowany) Praca własna studenta Łączna liczba punktów ECTS

przygotowanie dziennika praktyki; przygotowanie się do zajęć 10 10 - C. : 30, w tym: wykład: 0 terenowe: 30 Sumaryczny nakład pracy studenta: 40 Łączna liczba punktów ECTS: 1 Cykl dydaktyczny rok akademicki I/semestr zimowy Status przedmiotu fakultatywny Metody dydaktyczne Obserwacja pracy pedagogicznej z młodzieżą; Podejmowanie działań w roli opiekuna-wychowawcy pod nadzorem prowadzącego Dyskusja analiza i interpretacja obserwowanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych Język wykładowy Język polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia 1. prezentacja dziennika praktyki 2. udział w dyskusji C. Podstawowe kryteria 1. kompletność wpisów w dzienniku praktyki; jakość zapisanych obserwacji i refleksji dotyczących pracy z młodzieżą 2. sposób uzasadniania swojego stanowiska (osadzenie w teoriach psychologicznych i pedagogicznych) Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne: psychologia, pedagogika B. Wymagania wstępne: umiejętność interpretowania sytuacji, podstawowe kompetencje społeczne Cele przedmiotu Przygotowanie merytoryczne do wykonywania zawodu nauczyciela w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej. Gromadzenie doświadczeń związanych z pracą wychowawczą nauczyciela i konfrontowanie nabytej wiedzy psychologiczno-pedagogicznej z rzeczywistością pedagogiczną w działaniu praktycznym Treści programowe B. Problematyka ćwiczeń Zapoznanie się ze specyfiką szkoły lub placówki, w której praktyka jest odbywana, w szczególności poznanie realizowanych przez nią zadań opiekuńczo-wychowawczych, sposobu funkcjonowania, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz prowadzonej dokumentacji; Obserwowanie: a) zorganizowanej i podejmowanej spontanicznie aktywności formalnych i nieformalnych grup uczniów, b) aktywności poszczególnych uczniów, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, c) interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) dziecko oraz interakcji między dziećmi i młodzieżą (w tym samym i w różnym wieku), d) procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych, ich prawidłowości i zakłóceń, e) czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk oraz prowadzonych przez niego zajęć, f) sposobu integrowania przez opiekuna praktyk różnej działalności, w tym opiekuńczo-wychowawczej, dydaktycznej, pomocowej i terapeutycznej, g) dynamiki grupy, ról pełnionych przez uczestników grupy, zachowania i postaw dzieci i młodzieży, h) działań podejmowanych przez opiekuna praktyk na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny w grupie; 3) współdziałanie z opiekunem praktyk w: a) sprawowaniu opieki i nadzoru nad grupą oraz zapewnianiu bezpieczeństwa, b) podejmowaniu działań wychowawczych wynikających z zastanych sytuacji,

c) prowadzeniu zorganizowanych zajęć wychowawczych, d) podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; 4) pełnienie roli opiekuna-wychowawcy, w szczególności: a) diagnozowanie dynamiki grupy oraz pozycji jednostek w grupie, b) poznawanie uczniów i wychowanków, ich sytuacji społecznej, potrzeb, zainteresowań i zdolności, a także określanie poziomu rozwoju oraz wstępne diagnozowanie dysfunkcji i zaburzeń, c) samodzielne prowadzenie działań opiekuńczo-wychowawczych wobec grupy i poszczególnych uczniów i wychowanków w grupie d) sprawowanie opieki nad grupą w toku spontanicznej aktywności uczniów i wychowanków, e) organizację i prowadzenie zajęć wychowawczych (w tym zajęć integrujących grupę i działań profilaktycznych) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze, f) animowanie aktywności grupy i współdziałania jej uczestników, organizowanie pracy uczniów i wychowanków w grupach zadaniowych, g) podejmowanie indywidualnej pracy z uczniami i wychowankami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), h) podejmowanie działań wychowawczych o charakterze interwencyjnym w sytuacjach konfliktu, zagroŝenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych lub nieprzestrzegania ustalonych zasad, i) sprawowanie opieki nad uczniami i wychowankami poza terenem szkoły lub placówki; 5) analizę i interpretację zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym: a) prowadzenie dokumentacji praktyki, b) konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką, c) ocenę własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczych i wychowawczych (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron), d) ocenę przebiegu prowadzonych działań oraz realizacji zamierzonych celów, e) konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych sytuacji i przeprowadzanych działań, Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Kwieciński Z., Śliwerski B. 2003, Pedagogika. Podręcznik akademicki, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa A.2. studiowana samodzielnie przez studenta - B. Literatura uzupełniająca - Efekty uczenia się Kod efektu dla modułu Odniesienie do standardów nauczycieli Po zaliczeniu przedmiotu student: Opis efektu Sposób weryfikacji W_1 I.2.1a-m WIEDZA Interpretuje w świetle poznanych teorii psychologiczno-pedagogicznych obserwowane sytuacje W_2 I.2.1a-m Wyjaśnia zastosowanie wiedzy teoretycznej w praktyce rozmowa Obserwowanie działań U_1 I. 2.2a-n UMIEJĘTNOŚCI a) potrafi dokonywać obserwacji sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, b) potrafi wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz psychologii do analizowania i interpretowania określonego rodzaju sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, a także motywów i wzorów zachowań uczestników tych sytuacji, c) potrafi posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki, psychologii oraz dydaktyki i metodyki szczegółowej w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych na poszczególnych etapach edukacyjnych, d) potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczną (dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą), korzystając z różnych źródeł (w języku polskim i obcym) i nowoczesnych technologii, e) posiada umiejętności diagnostyczne pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, opracowywanie wyników obserwacji i formułowanie wniosków, f) posiada rozwinięte kompetencje komunikacyjne: potrafi porozumiewać się z