Sytuacja finansowa szpitali publicznych w Polsce Edycja 2012
Objaśnienia województwa wg kodu TERYT Dolnośląskie 02 Mazowieckie 14 Świętokrzyskie 26 Kujawsko-Pomorskie 04 Opolskie 16 Warmińsko-Mazurskie 28 Lubelskie 06 Podkarpackie 18 Wielkopolskie 30 Lubuskie 08 Podlaskie 20 Zachodniopomorskie 32 Łódzkie 10 Pomorskie 22 Małopolskie 12 Śląskie 24 Dynamika przychodów SP ZOZ wg województw 3 2 2 1 Wykres nr 1: Dynamika przychodów SP ZOZ w podziale na województwa w latach 2008-2011 r. Dynamika przychodów SP ZOZ wg organów tworzących 2 1 - Wykres nr 2: Dynamika przychodów SP ZOZ wg organów tworzących w latach 2008-2011 r.
Największa dynamika przychodów miała miejsce na początku analizowanego okresu, czyli w roku 2009, niezależnie czy analizie poddano przychody SPZOZ-ów w podziale na organy tworzące czy województwa. W ostatnim przypadku wyjątkiem było województwo dolnośląskie, gdzie największy przyrost dynamiki zarejestrowano rok później, tj. w 2010 roku. W latach 2010 i 2011 zaobserwować można już tylko gwałtowny spadek dynamiki przychodów SPZOZ-ów. Analizując szczegółowo dynamikę przychodów względem województw w czterech z nich można zaobserwować wzrost w roku 2011. Analiza dynamiki przychodów w podziale na organy założycielskie wskazuje, że największą dynamikę przychodów odnotowały szpitale, których organem założycielskim jest miasto bądź gmina. Dynamika kosztów SP ZOZ wg województw 5 3 2 2 1 Wykres nr 3: Dynamika kosztów SP ZOZ w podziale na województwa w latach 2008-2011 r. Dynamika kosztów SP ZOZ wg organów tworzących 2 2 1 Wykres nr 4: Dynamika kosztów SPZOZ wg organów tworzących w latach 2008-2011 r.
Wzrostom przychodów w szpitalach publicznych towarzyszył równoczesny wzrost kosztów. Podobnie jak w przypadku analizy przychodów SPZOZ-ów, dynamika kosztów największa była na początku badanego okresu, czyli w roku 2009. Tu wyjątkiem było znów województwo dolnośląskie, gdzie największy przyrost kosztów odnotowano w rok później. W roku 2011 dynamika kosztów jest wyraźnie niższa we wszystkich województwach z wyjątkiem Lubuskiego. Dynamika wzrostu kosztów w podziale na organy założycielskie nie wykazała znaczących różnic najmniej wzrosły koszty w szpitalach resortowych (poza Ministerstwem Zdrowia), najwięcej w szpitalach samorządowych, ze szczególnym uwzględnieniem SPZOZ-ów, których organem założycielskim było miasto bądź gmina. Podstawowymi kosztami działalności szpitali są koszty działalności operacyjnej. Dynamika zobowiązań SP ZOZ wg województw 4 3 2 1-1 -2 Wykres 5: Dynamika zobowiązań SP ZOZ w podziale na województwa w latach 2008-2011 r. Dynamika zobowiązań SP ZOZ wg organów tworzących 3 2 2 1 - -1 Wykres 6: Dynamika zobowiązań SPZOZ wg organów tworzących w latach 2008-2011 r.
Dynamika zobowiązań szpitali stanowi wypadkową dynamiki przychodów i kosztów. Przy dużym zróżnicowaniu dynamiki wzrostu zobowiązań w kolejnych latach, w większości województw wyraźnie występuje wzrost zobowiązań w roku 2010 w porównaniu do roku 2009. W tych województwach, gdzie przychody wzrosły mniej niż koszty obserwujemy wzrost zadłużenia (województwo podkarpackie). W województwie wielkopolskim zaobserwować można tendencję spadkową zadłużenia. Największą dynamikę zobowiązań odnotowano w całym badanym okresie w szpitalach, których organem założycielskim jest miasto lub gmina. Podstawowym problemem szpitali w Polsce jest nierównowaga finansowa pomiędzy wydatkami szpitali a uzyskiwanymi przez nie przychodami. Głównym celem szpitali jest zapewnienie opieki medycznej obywatelom, kwestia generowania nadwyżek finansowych jest celem drugorzędnym. Niestety generowane straty finansowe są najczęściej kapitałem obcym, co sprawia, że szpitale coraz bardziej się zadłużają. Niekontrolowane narastanie długu bez odpowiedniego nim zarządzania może doprowadzić do utraty płynności finansowej szpitali. Kolejnym problemem szpitali jest niedopasowanie struktury i wielkości szpitali do potrzeb ludności. Wynikiem tego są nadmierne koszty stałe ponoszone przez szpitale, w których nie wykorzystuje się dostępnego potencjału oraz utracone są korzyści z niezrealizowanych przychodów usług, na które jest zapotrzebowanie, a nie ma dostępnego potencjału. Reorganizacja struktur i sprawne zarządzanie długiem to poważne wyzwania, jakie stoją przed szpitalami niezależnie od ich formy prawnej. Magellan S.A. Al. J. Piłsudskiego 76, 90-330 Łódź tel. +48 42 272 31 00 fax +48 42 272 31 01 magellan@magellan.pl www.magellan.pl Zarząd: Krzysztof Kawalec - Prezes Zarządu Grzegorz Grabowicz - Wiceprezes Zarządu Urban Kielichowski - Członek Zarządu Rafał Karnowski - Prokurent NIP 947-18-00-271 REGON 471987671 KRS 0000263422 - Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia - Łódź XX Wydział Krajowego Rejestru Sądowego. Kapitał Zakładowy: 1 954 226,40 zł - pokryty w całości. Niniejsze opracowanie stanowi wyraz najlepszej wiedzy autorów popartej informacjami z kompetentnych źródeł, jednakże nie możemy gwarantować ich pełnej wiarygodności i kompletności, wszelkie oceny zawarte w niniejszym dokumencie wyrażają opinie jego autorów w dniu wydania raportu i mogą być zmienione bez uprzedniego powiadomienia. Magellan S.A., jego zarząd oraz pracownicy nie ponoszą odpowiedzialności z tytułu podjęcia przez jakąkolwiek osobę fizyczną, prawną bądź jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej działań lub zaniechań w związku z niniejszym opracowaniem. Dystrybucja lub kopiowanie części lub całości opracowania możliwa jest za uprzednią pisemną zgodą autorów.