1. OPRACOWANIA I ANALIZY DOTYCZĄCE WYBRANYCH PROBLEMÓW REGIONALNEGO RYNKU PRACY

Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu Toruń, 6.11.2013 r. Informacja o wynikach badań i analiz dot. problematyki rynku pracy ze szczególnym uwzględnieniem badań realizowanych w ramach projektu systemowego WUP w Toruniu Rynek Pracy pod Lupą WSTĘP WUP w Toruniu ustawowe zadania w zakresie opracowywanie analiz rynku pracy i badanie popytu na pracę, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych wykonuje poprzez: 1. przygotowywanie opracowań i analiz dotyczących wybranych problemów regionalnego rynku pracy, 2. realizację własnych projektów badawczych; 3. ogłaszanie konkursów na projekty badawcze. 1 1. OPRACOWANIA I ANALIZY DOTYCZĄCE WYBRANYCH PROBLEMÓW REGIONALNEGO RYNKU PRACY Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu opracowuje miesięczny Biuletyn Informacyjny Rynek Pracy Województwa Kujawsko-Pomorskiego, okresowe (półroczne i roczne) analizy sytuacji na regionalnym rynku pracy, analizę porównawczą działalności powiatowych urzędów pracy, poszerzone analizy dotyczące wybranych kategorii bezrobotnych (m. in. niepełnosprawni, osoby młode). Podstawą przygotowania tych opracowań jest obligatoryjna sprawozdawczość, wynikająca z zapisów rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej. Jest ona przygotowywana przez powiatowe urzędy pracy. WUP w Toruniu zbiera i weryfikuje powiatowe Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy (sprawozdanie miesięczne) wraz z załącznikami, Sprawozdanie MPiPS-07 o osobach niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu (sprawozdanie półroczne), Sprawozdanie MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy (sprawozdanie miesięczne), a także Sprawozdanie MPiPS-06 o instytucjonalnej obsłudze rynku pracy (sprawozdanie roczne). Weryfikacja ta polega na sprawdzaniu formularzy pod względem formalnym, liczbowym oraz zachowania ciągłości danych z poprzednimi okresami. Poprawione sprawozdania przekazywane są do Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy. Sprawozdawczość o rynku pracy przedstawia przede wszystkim strukturę populacji bezrobotnych według cech demograficznych (płeć, wiek) i społeczno-zawodowych (miejsce zamieszkania, wykształcenie, zawód, staż pracy, czas pozostawania bez pracy). Zawiera również informacje dotyczące ruchu bezrobotnych: napływ (nowe i kolejne rejestracje) i odpływ z bezrobocia (wyrejestrowanie z różnych powodów) oraz z zakresu wolnych miejsc pracy i miejsc 1 Wszystkie analizy i raporty z badań są dostępne na stronie internetowej Urzędu http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/ 1

aktywizacji zawodowej, a także przewidywań pracodawców co do zmniejszania zatrudnienia. Jako uzupełnienie obligatoryjnej sprawozdawczości z powiatowych urzędów pracy przekazywane są także informacje dodatkowe. Dotyczą one m.in. liczby i struktury bezrobotnych według gmin, osób niepełnosprawnych, zgłoszeń zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz uczestnictwa bezrobotnych w poszczególnych formach aktywizacji. 2. PROJEKT RYNEK PRACY POD LUPĄ Ważnym z aspektów działania WUP w Toruniu jest realizacja własnych projektów finansowanych ze środków wspólnoty europejskiej. Dotychczas zrealizowano projekty: Monitoring regionalnego rynku pracy okres realizacji 1.03.2008r. 30.06.2009r. (Poddziałanie 6.1.2 PO KL); Monitoring regionalnego rynku II okres realizacji 1.07-2009r. 31.12.2010r. (Poddziałanie 6.1.1 PO KL). Aktualnie w ramach Poddziałania 6.1.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy własnego projektu systemowego Rynek Pracy pod Lupą. 2 Projekt ten, realizowany jest w partnerstwie ze wszystkimi dwudziestoma działającymi w regionie Powiatowymi Urzędami Pracy. Realizacja projektu ma na celu pozyskanie i upowszechnienie wiedzy na temat zapotrzebowania na pracowników o określonych zawodach i umiejętnościach oraz rynku szkoleniowego w województwie kujawskopomorskim. Projekt ten jest trzecim z kolei projektem systemowym. Cel ten zostanie osiągnięty dzięki prowadzeniu monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz badań pracodawców i instytucji szkoleniowych z terenu województwa. Okres realizacji projektu to 1 stycznia 2011 r. 31 grudnia 2013 r. 2.1. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym. 3 Mianem zawodu deficytowego określa się zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w danym zawodzie. Natomiast zawód nadwyżkowy to zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Monitoring zawodów pozwala na analizę struktury osób bezrobotnych oraz zgłaszanych do Powiatowych Urzędów Pracy wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. Badanie to dla każdego z powiatów i całego województwa prowadzone jest co pół roku. Badanie półroczne zawiera analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych w I półroczu danego roku. Raporty roczne ponadto zawierają analizę sytuacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych przeprowadzonej na podstawie danych przekazanych przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. W ramach Projektu dotychczas opracowano 5 wojewódzkich raportów z monitoringu (3 raporty roczne za 2010 r., 2011 r. i 2012 r. oraz 2 raporty półroczne za 2011 r., 2012 r.), a także 2 broszury informacyjne podsumowujące wyniki rocznych raportów z monitoringu oraz prowadzonych badań pracodawców i analizy rynku szkoleniowego. 2 Projekt Rynek Pracy pod Lupą realizowany jest na mocy Uchwały Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego nr 41/706/11 z dnia 16 czerwca 2011 r. 3 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych (MZDiN) według jednolitych zasad, opracowanych przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, prowadzony jest od 2005 r. 2

2.1.1. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych - wyniki Na podstawie prowadzonego monitoringu można zauważyć, że niezależnie od poziomu wykształcenia, katalog najliczniejszych zawodów wśród osób bezrobotnych nie uległ istotnym zmianom w porównaniu z latami wcześniejszymi. 4 W ciągu 7 lat widocznie wzrósł natomiast odsetek osób bez zawodu o 8,0 pkt. proc. (z 11,7% w końcu 2005 r. do 19,7% w końcu 2012 r.). Do grupy bez zawodu należą osoby, które jednocześnie spełniają dwa warunki nie mają świadectwa (dyplomu) ukończenia kształcenia szkolnego lub kursowego i nie dysponują udokumentowaną ciągłością pracy (w okresie minimum roku) w jednym zawodzie. Osobami bez zawodu są więc m.in. absolwenci liceów oraz osoby kończące szkoły zawodowe, które nie zdały egzaminów zawodowych lub też nie dostarczyły dokumentów świadczących o zdaniu takiego egzaminu. 5 W województwie, podobnie jak i w kraju, co roku w powiatowych urzędach pracy rejestruje się więcej osób, niż zgłaszanych jest wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. W wyniku tego, przeważająca część zawodów posiadanych przez osoby bezrobotne klasyfikowana jest jako zawody nadwyżkowe. 6 W 2012 r. z 1852 zawodów, które mieli zarejestrowani bezrobotni lub zgłoszono w nich wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej, 79,4% stanowiły zawody nadwyżkowe, 3,9% zawody zrównoważone, a 16,6% zawody deficytowe (rok wcześniej udziały te wynosiły odpowiednio: 77,9%, 4,2% i 17,9%). Wykres 1. Bezrobotni nowo zarejestrowani oraz zgłoszone wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według wielkich grup zawodowych 45 000 36 000 31 895 42 141 36 830 27 000 18 000 9 000 3 055 14 606 5 284 20 043 6 251 6 180 15 863 3 085 10 077 3 006 8 625 8 032 14 296 0 SPECJALIŚCI 475 269 TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY BIUROWI PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY 903 ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH POZOSTAŁE GRUPY* BEZ ZAWODU WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ ZGŁOSZONE DO PUP W 2012 R. BEZROBOTNI ZAREJESTROWANI W 2012 R. * Do pozostałych grup należą: siły zbrojne i przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy. Źródło: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 r. część pierwsza, raport dostępny jest na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/. 4 W statystyce rynku pracy bezrobotni poprzednio pracujący klasyfikowani są według zawodu wykonywanego w ostatnim miejscu pracy, a osoby dotychczas niepracujące zgodnie z zawodem wyuczonym (potwierdzonym świadectwem lub dyplomem kształcenia szkolnego bądź kursowego). 5 Od początku 2013 r. definicja osób bez zawodu uległa zmianie, aktualnie warunek drugi stanowi, że osoby bez zawodu nie mają udokumentowanej, minimum sześciomiesięcznej ciągłości pracy w jednym zawodzie. 6 Podział na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe został dokonany na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako stosunek liczby zgłoszonych ofert pracy, w badanym okresie, w danym zawodzie do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to takie, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to takie, dla których wskaźnik ma wartość poniżej 0,9. 3

W 2012 r. z 308 zawodów deficytowych, największy wskaźnik intensywności deficytu oraz przynajmniej 20 zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej, miały zawody zawarte w poniższej Tabeli 1. Wnioskując na temat zawodów deficytowych i nadwyżkowych należy pamiętać, że znaczna część zgłaszanych do powiatowych urzędów pracy miejsc jest związana z prowadzeniem aktywnej polityki rynku pracy, mającej na celu łagodzenie negatywnych skutków bezrobocia i ułatwienie osobom bezrobotnym wejścia lub powrotu na rynek pracy. W 2012 r. udział miejsc subsydiowanych 7 w ogóle zgłoszonych wynosił 50,7%. Począwszy od 2013 r. wzory sprawozdań statystycznych pozwalają na podział zgłaszanych w poszczególnych zawodach miejsc na subsydiowane i niesubsydiowane. Na podstawie tych danych można wnioskować, że miejsca zgłaszane w zawodach technik archiwista, pomoc domowa i asystent nauczyciela przedszkola były w większości subsydiowane. Tabela 1. Wybrane zawody deficytowe w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 r. Kod zawodu Nazwa zawodu nowe rejestracje Bezrobotni stan w końcu okresu Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone w okresie aktualne w końcu okresu Wskaźnik intensywności deficytu 721206 Spawacz metodą TIG 1 0 79 3 79,0000 251303 Specjalista do spraw rozwoju stron internetowych, Internetu i Intranetu 1 0 78 5 78,0000 941101 Pracownik przygotowujący posiłki typu fast food 5 3 188 48 37,6000 962202 Statysta 3 2 100 0 33,3333 721205 Spawacz metodą MIG 5 2 116 2 23,2000 335602 Funkcjonariusz służby penitencjarnej 2 2 42 0 21,0000 815301 Operator maszyn do szycia 2 2 41 0 20,5000 441403 Technik archiwista S 3 2 47 0 15,6667 431202 Pracownik do spraw ubezpieczeń 14 8 147 0 10,5000 911101 Pomoc domowa 41 65 394 0 9,6098 722401 Docieracz polerowacz 3 3 25 0 8,3333 541308 Pracownik ochrony fizycznej I stopnia 17 10 134 4 7,8824 241307 Specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych 21 12 165 0 7,8571 242204 Audytor 3 0 23 20 7,6667 311909 Technik automatyk 6 2 43 3 7,1667 713104 Szpachlarz 6 3 41 0 6,8333 741104 Elektryk budowlany 3 2 20 0 6,6667 422201 Pracownik centrum obsługi telefonicznej (pracownik call center) 21 10 139 7 6,6190 531202 Asystent nauczyciela przedszkola 23 10 141 1 6,1304 721204 Spawacz metodą MAG 27 18 147 11 5,4444 S oznacza, że dany zawód jest ujęty w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego. Źródło: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 r. część pierwsza, raport dostępny jest na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/. Raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych powstaje na podstawie popytu na pracę rejestrowanego przez powiatowe urzędy pracy, dlatego katalog zawodów deficytowych i zrównoważonych z pewnością nie jest pełny. Ponieważ za pośrednictwem publicznych służb zatrudnienia pracodawcy rzadko poszukują osób z najwyższymi kwalifikacjami zawodowymi, największa luka dotyczy zawodów, do których wykonywania 7 Miejscami subsydiowanymi są miejsca zatrudnienia subsydiowanego (w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych, wyposażenia bądź doposażenia stanowiska pracy dla bezrobotnego) oraz miejsca aktywizacji zawodowej (dotyczące staży, prac społecznie użytecznych i przygotowania zawodowym dorosłych). 4

niezbędne jest wykształcenie wyższe. Niemniej jednak w analizowanym okresie jako zawody deficytowe z grupy specjalistów sklasyfikowane zostały profesje związane z rynkiem nieruchomości, projektowaniem grafiki i multimediów oraz doradztwem finansowym i ubezpieczeniowym. Poszukiwani byli także specjaliści ds. szkoleń, kadr, sprzedaży i reklamy. Biorąc pod uwagę nie tylko wskaźnik intensywności nadwyżki, ale także dodatkowe kryterium liczbę zarejestrowanych bezrobotnych, można zauważyć, że w końcu 2012 r. największe bezrobocie generowały zawody nadwyżkowe zawarte w Tabeli 2. Kod zawodu Tabela 2. Najliczniejsze wśród bezrobotnych zawody nadwyżkowe w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 r. Nazwa zawodu nowe rejestracje Bezrobotni stan w końcu okresu Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszone w okresie aktualne w końcu okresu Wskaźnik intensywności nadwyżki 522301 Sprzedawca S 15 305 14 538 3 036 59 0,1984 722204 Ślusarz S 4 574 3 747 661 22 0,1445 331403 Technik ekonomista S 3 695 3 400 27 0 0,0073 711202 Murarz S 3 358 2 873 647 7 0,1927 512001 Kucharz S 2 619 2 752 561 16 0,2142 753105 Krawiec S 2 177 2 618 118 2 0,0542 931301 Robotnik budowlany 3 108 2 587 1 232 41 0,3964 932911 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 1 886 1 945 323 10 0,1713 753303 Szwaczka 1 830 1 888 1 107 16 0,6049 911207 Sprzątaczka biurowa 1 750 1 855 1 273 69 0,7274 512002 Kucharz małej gastronomii S 2 021 1 767 231 1 0,1143 514101 Fryzjer S 1 826 1 516 329 13 0,1802 752205 Stolarz S 2 181 1 486 357 11 0,1637 311504 Technik mechanik S 1 895 1 342 61 4 0,0322 723103 Mechanik pojazdów samochodowych S 2 091 1 332 250 4 0,1196 751204 Piekarz S 1 653 1 250 104 2 0,0629 314207 Technik rolnik S 1 194 1 177 8 0 0,0067 713102 Malarz budowlany 1 256 1 173 201 0 0,1600 751201 Cukiernik S 1 316 1 126 121 0 0,0919 432103 Magazynier 1 561 1 053 1 109 20 0,7104 723105 Mechanik samochodów osobowych 1 382 1 032 121 2 0,0876 613003 Rolnik S 901 1 029 49 1 0,0544 S oznacza, że dany zawód jest ujęty w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego. Źródło: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 r. część pierwsza, raport dostępny jest na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/. W odniesieniu do 2005 r. znaczne zmiany zaszły w strukturze bezrobotnych według wykształcenia. Zmniejszył się udział osób z wykształceniem najniższym. W końcu 2005 r. wykształcenia średniego nie miało 71,4% bezrobotnych, w roku 2012 udział ten był o 8,3 pkt. proc. niższy. Ponad dwukrotnie wzrósł odsetek osób z wykształceniem wyższym (o 4,3 pkt. proc.). Zwiększył się także udział osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (o 2,9 pkt. proc.). Sytuacja ta jest odzwierciedleniem zmian zachodzących w strukturze ludności województwa. W latach 2002-2011 (wyniki narodowych spisów powszechnych) odsetek ludności w wieku 13 lat i więcej z wykształceniem wyższym w województwie kujawsko-pomorskim wzrósł o 5,8 pkt. proc. (z 8,3% do 14,1%), natomiast udział osób z wykształceniem gimnazjalnym i niższym zmniejszył się o 6,5 pkt. proc. (z 31,7% do 25,2%). 8 8 Statystyczne vademecum samorządowca 2012, Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, publikacja dostępna na stronie http://www.stat.gov.pl/bydgosz/69_531_plk_html.htm 5

Wykres 2. Struktura bezrobotnych według wykształcenia w 2005 r. i 2012 r. stan w końcu roku Rok 2005 Rok 2012 36,1 31,9 gimnazjalne i poniżej zasadnicze zawodowe 35,3 31,2 średnie ogólnokształcące 6,9 18,1 3,5 9,8 19,4 7,8 policealne i średnie zawodowe wyższe Źródło: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 r. część druga, raport dostępny jest na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/. W 2012 r. szkoły ponadgimnazjalne i wyższe na terenie województwa kujawskopomorskiego ukończyło 54 841 osób. Najliczniejszą grupę stanowili absolwenci szkół wyższych (42,1%). Drugą co do liczebności grupą byli absolwenci liceów ogólnokształcących (25,2%). Osoby kończące szkoły zawodowe (wszystkich typów) stanowiły 32,5% absolwentów w roku szkolnym 2011/2012. Wykres 3. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych i wyższych w województwie kujawsko- -pomorskim w 2012 r. według poziomu kształcenia Pozostałe szkoły* 0,6% Szkoły wyższe 42,1% Licea 25,2% Szkoły policealne 8,6% Zasadnicze szkoły zawodowe 9,9% Technika 13,7% * Do pozostałych szkół należą: nauczycielskie kolegia języków obcych, szkoły specjalne przysposabiające do pracy. Źródło: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 r. część druga, raport dostępny jest na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/. Absolwenci kończący w 2012 r. szkoły wyższe reprezentowali głównie kierunki związane z naukami społecznymi, gospodarką i prawem (37,0%, rok wcześniej 36,8%), kształceniem (20,0%, rok wcześniej 16,7%). Zdecydowanie mniejszą, choć rosnącą popularnością cieszyły się kierunki techniczne. Kierunki związane z techniką, przemysłem i budownictwem w 2012 r. ukończyło 7,7% ogółu absolwentów szkół wyższych (rok wcześniej 7,4%). 6

W roku szkolnym 2011/2012 najwięcej absolwentów szkół ponadgimnazjalnych ukończyło następujące kierunki: technik ekonomista (1185 absolwentów); technik informatyk (1013 absolwentów); kucharz małej gastronomii (1000 absolwentów); sprzedawca (964 absolwentów); mechanik pojazdów samochodowych (701 absolwentów); technik administracji (639 absolwentów); technik rolnik (508 absolwentów); fryzjer (478 absolwentów); technik hotelarstwa (456 absolwentów); technik usług kosmetycznych (454 absolwentów); technik bezpieczeństwa i higieny pracy (498 absolwentów); technik żywienia i gospodarstwa domowego (439 absolwentów). W porównaniu z rokiem szkolnym 2010/2011 zmniejszyła się liczba absolwentów techników (5,9% 472 osoby), liceów (5,6% 820 osób) i zasadniczych szkół zawodowych (4,2% 237 osób). Wzrost liczby absolwentów odnotowały szkoły wyższe (2,3% 528 osób) i policealne (1,3% 62 osoby) Porównując dane dotyczące poziomu wykształcenia bezrobotnych w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (stan w końcu roku) z danymi na temat absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych można zauważyć, że w najgorszej sytuacji znalazły się osoby kończące zasadnicze szkoły zawodowe, wśród których średnio co 3. absolwent w końcu 2012 r. pozostawał w ewidencji powiatowych urzędów pracy jako osoba bezrobotna (tak samo jak w 2011 r.). W przypadku szkół policealnych i techników jako osoba bezrobotna zarejestrowany był co 5. absolwent (tak samo jak w 2011 r.). Najlepiej na rynku pracy odnaleźli się absolwenci szkół wyższych, spośród których co 13. osoba pozostawała w ewidencji powiatowych urzędów pracy działających na terenie województwa kujawskopomorskiego (w 2011 r. co 12.). Wykres 4. Udział bezrobotnych w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ogóle absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w końcu 2012 r. (w %) 40,0 37,1 35,0 szkoły zasadnicze zawodowe 30,0 25,0 20,5 szkoły policealne i technika 20,0 licea ogólnokształcące 15,0 10,0 11,7 7,7 szkoły wyższe 5,0 0,0 Źródło: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 r. część druga, raport dostępny jest na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/. 7

2.1.2. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych - wnioski 1. Województwo kujawsko-pomorskie pozostaje jednym z województw o największej liczbie bezrobotnych i stopie bezrobocia rejestrowanego. W końcu grudnia 2012 r. w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego pozostawało zarejestrowanych 148 839 bezrobotnych, a wojewódzka stopa bezrobocia osiągnęła poziom 17,9% (w kraju 13,4%). 2. Wśród bezrobotnych w województwie, podobnie jak w kraju, dominują osoby bez zawodu oraz z zawodami należącymi do grup robotników przemysłowych i rzemieślników oraz pracowników usług i sprzedawców. Przy czym struktura bezrobotnych według zawodów jest różnicowana w zależności od płci. 3. W porównaniu z latami wcześniejszymi, niezależnie od poziomu wykształcenia, katalog najliczniejszych zawodów wśród osób bezrobotnych nie uległ istotnym zmianom. Widocznie wzrósł natomiast udział osób bez zawodu. 4. W odniesieniu do 2005 r. znaczne zmiany zaszły w strukturze bezrobotnych według wykształcenia. Zmniejszył się udział osób z wykształceniem najniższym. Ponad dwukrotnie wzrósł odsetek osób z wykształceniem wyższym. Sytuacja ta jest odzwierciedleniem zmian zachodzących w strukturze ludności województwa 5. Co roku do powiatowych urzędów zgłasza się więcej osób bezrobotnych niż pozyskiwanych jest wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, powoduje to że przeważająca część zawodów posiadanych przez osoby bezrobotne klasyfikowana jest jako zawody nadwyżkowe. 6. Podobnie jak w latach wcześniejszych w 2012 r. najbardziej nadwyżkowymi zawodami były: sprzedawca, ślusarz, technik ekonomista, murarz, kucharz, krawiec, robotnik budowlany. 7. Znaczna część zgłaszanych do powiatowych urzędów pracy miejsc jest związana z prowadzeniem aktywnej polityki rynku pracy. W 2012 r. udział miejsc subsydiowanych wynosił 50,7%. 8. Raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych powstaje na podstawie popytu na pracę rejestrowanego przez powiatowe urzędy pracy, dlatego katalog zawodów deficytowych i zrównoważonych z pewnością nie jest pełny. 9. Porównując dane dotyczące poziomu wykształcenia bezrobotnych w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki z danymi na temat absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych, można zauważyć, że w końcu 2012 r. w ewidencji osób bezrobotnych pozostawał co 3. absolwent zasadniczej szkoły zawodowej, co 5. absolwent szkoły policealnej lub średniej technicznej, co 9. absolwent liceum ogólnokształcącego oraz co 13. absolwent szkoły wyższej. 10. W 2012 r. w odniesieniu do lat wcześniejszych nie uległa zmianom lista najpopularniejszych kierunków kształcenia. Kierunki te w znacznej części odpowiadają zawodom licznie reprezentowanym przez osoby bezrobotne. 2.2. Badanie pracodawców województwa Głównym celem badania ankietowego 2 tys. pracodawców z terenu województwa kujawsko-pomorskiego jest poznanie ich planów związanych z zatrudnieniem. Badanie ankietowe pozwala na zdiagnozowanie popytu na poszczególne zawody. Dzięki badaniu możliwe jest uzyskanie informacji o tym, ilu i jakich pracowników poszukują pracodawcy w województwie kujawsko-pomorskim, w jakich zawodach i z jakimi kwalifikacjami. Dane z ankiet dostarczają również informacji na temat powodów planowanego zatrudnienia/zwolnienia pracowników, form rekrutacji, które pracodawcy uważają za najbardziej efektywne oraz oceny kondycji swojej firmy 8

i branży, zarówno aktualnej jak i przewidywanej. Ponadto, badania pracodawców uwzględniały zagadnienia związane z: średniookresową prognozą zatrudnienia zapytano pracodawców o ich przewidywane zmiany w zatrudnieniu w perspektywie 5 lat; badaniem potrzeb pracodawców poprzez diagnozę ich potrzeb w zakresie współpracy z powiatowymi urzędami pracy; weryfikacją planów zatrudnieniowych, w której porównano prognozowane zmiany w zatrudnieniu z faktycznymi zmianami. Łącznie zrealizowano 5954 wywiady: 2049 wywiadów w 2011 r.; 2031 wywiadów w 2012 r.; 1874 wywiady w 2013 r. Dobór próby do badania pracodawców był celowy. W 2013 roku (podobnie jak w 2011 i 2012 roku) uwzględniono podmioty gospodarcze ze wszystkich grup wielkości. Struktura próby została tak skonstruowana, aby w znacznym stopniu odzwierciedlać strukturę sekcji PKD województwa kujawsko-pomorskiego w poszczególnych grupach wielkości przedsiębiorstw. Zgodnie z założeniami w badaniu najliczniej reprezentowane były podmioty duże, zatrudniające 50 i więcej osób: 46,9% w 2011 roku, 48,4 % w 2012 roku oraz 49,4% w 2013 roku. Podmioty średnie zatrudniające od 10 do 49 osób w 2011 roku stanowiły 25,2% zrealizowanej próby, w 2012 roku w 25,3% a w 2013 roku w 26,0%. Podmioty małe, zatrudniające do 9 osób, stanowiły w 2011 roku 27,9%, w 2012 roku 26,3%, a w 2013 roku 24,7%. Każdego roku wywiady kwestionariuszowe z lokalnymi pracodawcami realizowane były przez pracowników powiatowych urzędów pracy w II kwartale. Badanie pracodawców zrealizowane w 2013 roku było badaniem panelowym. Udział w nim wzięły podmioty, które podlegały ankietyzacji w 2012 roku. Podmioty uczestniczące w badaniu należały w większości do sektora prywatnego: w 2011 roku były to 1593 jednostki, co stanowiło 77,7%; w 2012 roku były to 1545 jednostek, co stanowiło 76,1%; w 2013 roku były to 1393 jednostki, co stanowiło 74,3%. Natomiast podmioty z sektora publicznego stanowiły: w 2011 roku 22,3% próby badawczej (456 podmiotów gospodarczych); w 2012 roku 23,9% próby badawczej (486 podmiotów gospodarczych); w 2013 roku 25,7% próby badawczej (481 podmiotów gospodarczych). 2.2.1. Badanie pracodawców województwa - wyniki 9 2.2.1.1. Plany pracodawców związane z zatrudnieniem (perspektywa krótkookresowa do końca roku, w którym realizowano ankietyzację) W 2011 roku, 97 podmiotów (4,7%) planowało zmniejszenie zatrudnienia, łącznie o 840 osób (stanowiło to 0,4% łącznej liczby osób zatrudnionych w podmiotach podlegających ankietyzacji). Skala planowanych zwolnień w 2012 roku była większa, 158 podmiotów (7,8%) planowało zmniejszenie zatrudnienia, łącznie o 1254 osoby (co stanowiło 0,7% łącznej liczby osób zatrudnionych w podmiotach podlegających ankietyzacji). W 2013 roku liczba podmiotów planująca zatrudnienia zmalała (w porównaniu z rokiem poprzednim) do 144 podmiotów (7,7%). 9 Raport z badania dostępny jest na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/. 9

W ostatnim roku ankietyzacji planowano zmniejszyć zatrudnienie łącznie o 1169 osób (stanowiło to 0,7% łącznej liczby osób zatrudnionych w podmiotach podlegających ankietyzacji). Najczęściej wskazywanym powodem planowanego zwolnienia był sezonowy charakter pracy. W 2011 roku było to aż 42,8% wskazań, w 2012 roku 31,4% wskazań, a w 2013 roku 33,0% wskazań. Liczba podmiotów, które planowały do końca 2013 roku zatrudnić pracowników wyniosła 433 (23,1%). Planowano zatrudnienie 3336 osób (liczba ta stanowiła 2,1% zatrudnienia ogółem w ankietowanych podmiotach na koniec 2012 roku). W 2012 roku liczba podmiotów planująca zatrudnienie wyniosła 496 (24,4%). Planowano zatrudnienie 3864 osób (liczba ta stanowiła 2,2% zatrudnienia ogółem). W 2011 roku liczba podmiotów planujących zwolnienia była największa 506 (24,7%). Planowano zatrudnić 3097 osób, liczba ta stanowiła 1,6% zatrudnienia ogółem. Najczęściej, jako powód planowanego zatrudnienia wskazywano rozwój firmy. W 2011 roku dotyczył on 31,4% planowanych do zatrudnienia osób. W 2012 roku ten sam powód zatrudnienia odnotował 33,4% wskazań, a w 2013 roku 32,2% wskazań. Należy jednak podkreślić, że w skład planowanej do zatrudnienia liczby osób wchodzą etaty związane z: uzupełnieniem braków kadrowych 26,8% wskazań w 2011 roku, 8,6% w 2012 roku oraz 12,9% w 2013 roku; wzrostem popytu na produkty i usługi 22,0% wskazań w 2011 roku, 21,7% w 2012 roku oraz 21,4% w 2013 roku; tymczasowym zwiększeniem zatrudnienia 18,0% wskazań w 2011 roku, 21,0% w 2012 roku oraz 24,3% w 2013 roku. 2.2.1.2. Bilans planowanych zmian w zatrudnieniu w 2011 roku przewidywano wzrost zatrudnienia o 2257 osób, co stanowiło 1,2% zatrudnienia ogółem; w 2012 roku przewidywano wzrost zatrudnienia o 3368 osób, co stanowiło 2,0% zatrudnienia ogółem; w 2013 roku przewidywano wzrost zatrudnienia o 2903 osoby, co stanowiło 1,8% zatrudnienia ogółem. 2.2.1.3. Weryfikacja planowanych zmian w zatrudnieniu Pracodawcy w połowie 2011 roku przewidywali wzrost zatrudnienia do końca 2011 roku o 1,2% (2257 osób) wyniki badania zrealizowanego rok później wskazują na wzrost zatrudnienia ogółem o 0,8% (1371 osób). Pracodawcy w połowie 2012 r. przewidywali wzrost zatrudnienia do końca 2012 r. o 1,5% (2477 osób), wyniki badania zrealizowanego rok później wskazują na spadek zatrudnienia ogółem o 2,4% (3974 osoby). 2.2.1.4. Najczęściej poszukiwane przez pracodawców zawody Najczęściej wskazywano na plany zatrudnienia do końca 2011 roku osób w zawodach: robotnik budowlany 162 osoby; policjant służby prewencji 114 osób; ślusarz 108 osób; sprzedawca 106 osób; monter sprzętu radiowego i telewizyjnego 100 osób; 10

szwaczka 99 osób; robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 94 osoby; tapicer 90 osób; kierowca samochodu ciężarowego 87 osób; magazynier 76 osób. W 2012 roku najwięcej osób wskazano do zatrudnienia w następujących zawodach: sprzątaczka biurowa 318 osób; robotnik gospodarczy 285 osób; robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 258 osób; pracownik ochrony fizycznej I stopnia 219 osób; pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 177 osób; robotnik budowlany 102 osoby; ślusarz 96 osób; sprzedawca 88 osób; cukiernik 68 osób; szwaczka 65 osób. Plany zatrudnienia w 2013 roku najczęściej wiązały się z zatrudnieniem osób w zawodach: robotnik gospodarczy 299 osób; robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 262 osoby; pakowacz 210 osób; pracownik ochrony fizycznej I stopnia 120 osób; pozostali pracownicy przy pracach prostych 109 osób; robotnik budowlany 104 osoby; pracownik ochrony fizycznej bez licencji 100 osób; sprzedawca 85 osób; szwaczka 74 osoby; pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 70 osób. 2.2.1.5. Współpraca pracodawców z powiatowymi urzędami pracy W badaniu realizowanym w 2013 roku, ankieta została wzbogacona o pytania związane z potrzebami pracodawców w zakresie współpracy z powiatowymi urzędami pracy. Spośród wszystkich pracodawców województwa kujawsko-pomorskiego biorących udział w badaniu w 2013 roku (1874 pracodawców), 1267 (67,6%) zadeklarowało chęć współpracy z powiatowymi urzędami pracy. Pozostali pracodawcy 607 (32,4%) nie zamierzali korzystać z usług powiatowych urzędów pracy. Potrzeby pracodawców w zakresie współpracy z powiatowymi urzędami pracy wyglądały następująco: pośrednictwo pracy 847 pracodawców (66,8% planujących współpracę); korzystanie z form niezatrudnieniowych (np. staże, prace społecznie użyteczne) wskazało na nią 780 pracodawców (61,6%) spośród wszystkich pracodawców planujących współpracę; subsydiowane formy zatrudnienia 381 pracodawców (30,1% pracodawców planujących współpracę); szkolenie pracowników 94 pracodawców (7,4% planujących współpracę); poradnictwo zawodowe wybrało 31 pracodawców (2,4% planujących współpracę); inne formy współpracy 11 pracodawców (0,9% planujących współpracę). 11

Wielkość planowanego zatrudnienia w 2012 roku była najwyższa z całego okresu badawczego i wyniosła 3864 osoby. W porównaniu do roku 2011 i 2013 było to odpowiednio o 767 i 528 osób więcej. Najczęstszym powodem planowanego zatrudnienia był rozwój firmy. W przeprowadzonym badaniu powód ten wskazało ok. 33% ankietowanych. Podmioty planujące w 2013 roku zatrudnienie nowych pracowników należały głównie do sektora prywatnego 74,3%. W 2012 roku było to odpowiednio 76,1%, a w 2011 roku 77,7%. W 2013 roku liczba podmiotów planujących zmniejszenie zatrudnienia była mniejsza niż w roku ubiegłym (odpowiednio: 144 podmioty w 2013 roku i 158 w 2012 roku). W 2011 roku liczba ta kształtowała się na poziomie 97 podmiotów. Najwięcej osób planowano zwolnić w 2012 roku 1254 osoby, czyli o 414 osób więcej niż w 2011 roku i o 85 więcej niż w 2013 roku. Najczęstszym powodem planowanego zwolnienia był sezonowy charakter pracy od 42,8% w 2011 roku do 31,4% w 2012 roku. Bilans planowanych zmian w zatrudnieniu był dodatni we wszystkich latach, w których przeprowadzano ankietyzację. Największy wzrost zatrudnienia przewidywano w 2012 roku. Łącznie podmioty planowały zwiększenie zatrudnienia o ok. 2,6 tys. osób. Weryfikacja planów pracodawców w 2013 roku pokazała jednak, że pomimo planowanego wzrostu zatrudnienia pracodawcy odnotowali spadek liczby zatrudnianych osób. 2.3. Badania instytucji szkoleniowych Celem badania jest analiza rynku szkoleniowego w województwie kujawsko-pomorskim z uwzględnieniem tematyki prowadzonych szkoleń oraz charakterystyki uczestników. Celem analizy jest przedstawienie szczegółowej oferty szkoleń urzędów pracy oraz instytucji szkoleniowych. Uzupełnieniem są szkolenia zorganizowane w ramach projektów unijnych Priorytetu VI PO KL. Źródłem danych uwzględnianym w analizie zbiorczej są: wyniki badania ankietowego instytucji szkoleniowych zarejestrowanych w Rejestrze Instytucji Szkoleniowych, Rejestr Instytucji Szkoleniowych, dane z Powiatowych Urzędów Pracy (plany szkoleniowe osób bezrobotnych i poszukujących pracy oraz dane zastane na temat zrealizowanych szkoleń 10 ) a także informacje o szkoleniach zorganizowanych w ramach projektów w Priorytecie VI Działanie 6.2 i 6.3 oraz Poddziałania 6.1.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Odbiorcami raportu są zarówno instytucje, które świadczą usługi szkoleniowe jak i osoby, które szukają odpowiedniego szkolenia czy kursu. Dodatkowo analiza może być użyteczna dla pośredników pracy i doradców zawodowych, którzy w swojej bieżącej pracy wykorzystują aktualne informacje nt. oferty szkoleniowej w regionie, aby właściwie wspomagać bezrobotnych w poszukiwaniu pracy czy przekwalifikowywaniu. 10 Dane z na temat zrealizowanych w przez PUP szkoleniach opracowane zostały na podstawie Załącznika 4 do Sprawozdania MPiPS-01 Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy, szkolenie bezrobotnych i poszukujących pracy, staż i przygotowanie zawodowe dorosłych. 12

2.3.1. Badania instytucji szkoleniowych - wnioski 11 1. W latach 2010 2012 szkolenia (indywidualne i grupowe) organizowane przez powiatowe urzędy pracy wg danych ze sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy, ukończyło 25 976 osób. Najwięcej osób ukończyło szkolenia w 2010 r. 13 722, najmniej w 2011 r. 4584. Wynika to z ograniczenia środków przeznaczonych na szkolenia. W analizowanym okresie zainteresowanie szkoleniami nie ulegało zmianom najbardziej popularne były te same szkolenia. Najwięcej bezrobotnych w latach 2010 2012 ukończyło szkolenia z następujących obszarów szkoleń (poza kategorią inne szkolenia ): usługi transportowe, w tym kursy prawa jazdy, zarządzanie i administrowanie (obszar obejmuje m.in. szkolenia dot. prowadzenia własnej działalności), rachunkowość, księgowość, bankowość, ubezpieczenia, analiza inwestycyjna oraz sprzedaż, marketing, public relations, handel nieruchomościami 12. 2. W analizowanym okresie z roku na rok wzrastała liczba instytucji wpisanych do Rejestru Instytucji Szkoleniowych (RIS). W 2010 r. było zarejestrowanych 570 instytucji (łącznie z filiami i oddziałami), w 2011 r. 637 a w 2012 r. już 725 podmiotów. Wzrastała także liczba zorganizowanych przez te instytucje szkoleń: w 2010 r. 3884 szkolenia, w 2011 r. 4588 i w 2012 r. 5167 szkoleń. Najwięcej szkoleń zorganizowano w następujących obszarach (struktura nie zmieniła się w analizowanym okresie): usługi transportowe, w tym kursy prawa jazdy, rozwój osobowościowy i kariery zawodowej, informatyka i wykorzystanie komputerów, rachunkowość, księgowość, bankowość, ubezpieczenia, analiza inwestycyjna. 3. Z zebranych danych ankietowych od instytucji szkoleniowych za lata 2010 2012, wynikło, że najwięcej szkoleń zrealizowano w obszarach: szkolenia BHP i operatorów maszyn (w 2010 r.), usługi transportowe, w tym kursy prawa jazdy oraz szkolenia BHP (w 2012 r.). Plany szkoleń ankietowanych instytucji szkoleniowych na 2011, 2012 i 2013 r. zakładały, że najwięcej szkoleń zostanie przeprowadzonych z obszaru usługi transportowe, w tym kursy prawa jazdy oraz na drugim miejscu, w obszarach: edukacja (w 2011 r.), rachunkowość, księgowość, bańkowość, ubezpieczenia, analiza inwestycyjna (w 2012 r.), szkolenia BHP (w 2013 r.). Wzbogacenie swojej oferty szkoleniowej na 2011 r. zakładało 52% instytucji szkoleniowych (53 podmioty ankietowane), na 2012 r. 48,6% (35 podmiotów) i na 2013 r. 48,5% (65 podmiotów). Najwięcej dodatkowych szkoleń/kursów instytucje planowały w następujących obszarach tematycznych: zarządzanie i administrowanie; rachunkowość, księgowość, bankowość, ubezpieczenia, analiza inwestycyjna; rozwój osobowościowy i kariery zawodowej, informatyka i wykorzystanie komputerów. 4. W latach 2010 2012 w ramach Priorytetu VI Poddziałania 6.1.1, oraz Działań 6.2 i 6.3 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zorganizowano łącznie 1088 szkoleń i 17 bloków szkoleniowych dot. prowadzenia działalności gospodarczej (Działanie 6.2). W szkoleniach wzięły udział łącznie 19 092 osoby. Najwięcej szkoleń zrealizowano w obszarach (Poddziałanie 6.1.1): rozwój osobowościowy i kariery zawodowej, informatyka i wykorzystanie komputerów, sprzedaż, marketing, public relations, handel nieruchomościami. Natomiast w Działaniu 6.3 najwięcej szkoleń zrealizowano w obszarach: rozwój osobowościowy i kariery zawodowej, usługi gastronomiczne, architektura i budownictwo czy rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo. 11 Raport z badania dostępny jest na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/. 12 Nazwy obszarów szkoleń zgodnie z Załącznikiem 4 do Sprawozdania MPiPS-01 Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy, szkolenie bezrobotnych i poszukujących pracy, staż i przygotowanie zawodowe dorosłych. 13

2.4. Promocja Projektu Działania promocyjne umożliwiają zainteresowanym osobom pozyskanie informacji zarówno o zadaniach realizowanych w projekcie jak i rynku pracy w województwie kujawsko-pomorskim. Upowszechnianie informacji odbywa się poprzez zróżnicowane kanały dystrybucji dostosowane do odbiorców. Głównie za pośrednictwem strony internetowej projektu znajdującej się pod adresem: www.podlupa.torun.wup.pl. Witryna aktualizowana jest na bieżąco o najnowsze publikacje powstałe w ramach projektu, skrótowe wyniki z badań i analiz, prezentacje ze spotkań i seminariów oraz wszystkie materiały promocyjne. Dostępność danych ułatwiają dwa moduły interaktywne: mapa województwa kujawsko-pomorskiego z podziałem na powiaty, na której użytkownik może wybrać interesujące go dane dotyczące rynku pracy za wybrany okres oraz moduł dotyczący monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, gdzie dane są również wyświetlane dla wybranego powiatu i okresu. W trakcie realizacji trzyletniego projektu działania promocyjne obejmowały: Przekazywanie do szerokiego grona odbiorców publikacji powstałych w ramach Projektu. Dotychczas opublikowano i upowszechniono 5 raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, 2 raporty z badania ankietowego pracodawców, 3 analizy dotyczące rynku szkoleniowego, a także 2 broszury informacyjne podsumowujące wyniki rocznych raportów i badań. Wszystkie publikacje przekazywane były głównie organom administracji samorządowej i rządowej, poradniom psychologiczno-pedagogicznym, centrom kształcenia ustawicznego i praktycznego, biurom karier oraz innym instytucjom i osobom zainteresowanym określaniem kierunków zmian zachodzących na rynku pracy. Organizację seminarium dotyczącego wyników realizowanych zadań (czerwiec 2012 r.). W grudniu br. planowane jest zorganizowanie seminarium podsumowującego. Publikację w prasie regionalnej 4 artykułów. Trzy artykuły zawierały wywiady z przedstawicielami instytucji mających wpływ na kształtowanie rynku pracy (Kujawsko- Pomorskim Związkiem Pracodawców i Przedsiębiorców, Izbą Przemysłowo-Handlową, Wydziałem Edukacji Urzędu Miasta Torunia). Dystrybucję ulotek i plakatów skierowanych do uczniów szkół gimnazjalnych z informacjami o rynku pracy oraz zachęcającymi do udziału w konkursie. Kampania miała na celu zainteresowanie młodych osób tematyką rynku pracy oraz podniesienie świadomości o wadze decyzji edukacyjnych, jakie podejmują na etapie gimnazjalnym. W konkursie na opis pracy w wymarzonym zawodzie wzięło udział 219 uczniów ze szkół gimnazjalnych z terenu województwa (było to 0,3% wszystkich uczniów gimnazjów). Dystrybucję ulotek promujących projekt Rynek Pracy pod Lupą skierowanych do pracodawców uczestniczących w badaniach ankietowych. Zlecenie firmie Sedlak&Sedlak opracowania Analiza sytuacji w wybranych grupach zawodów na kujawsko-pomorskim rynku pracy w latach 2010-2013. Opracowanie zawiera najważniejsze informacje z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, badania pracodawców, Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń oraz dane o uczniach i absolwentach szkół ponadgimnazjalnych i wyższych zaprezentowane w 14 grupach zawodów. 13 Opracowanie publikacji podsumowującej trzyletni projekt, w której zostaną uwzględnione zarówno informacje o realizacji projektu jak i najważniejsze wyniki z prowadzonych badań 13 1. Rachunkowość, księgowość, bankowość, ubezpieczenia, analiza inwestycyjna; 2. Sprzedaż, marketing, publik relation; 3. Informatyka i wykorzystanie komputerów; 4. Opieka społeczna i zdrowie; 5. Prace sekretarskie i biurowe; 6. Gastronomia, hotelarstwo i turystyka; 7. Usługi transportowe, w tym kurs prawa jazdy; 8. Elektryka i elektronika; 9. Budownictwo i architektura; 10. Naprawa maszyn i urządzeń; 11. Przemysł; 12. Przetwórstwo spożywcze, produkcja spożywcza; 13. Wytwarzanie energii elektrycznej, energia odnawialna; 14. Odnowa biologiczna, usługi kosmetyczne i fryzjerskie. 14

i analiz. Publikacja zostanie przekazana m.in. uczestnikom seminarium kończącego projekt oraz wszystkim wojewódzkim urzędom pracy w Polsce. 2.5. Zadania w trakcie realizacji W ramach projektu do końca grudnia br. przygotowane zostaną: raport z monitoringu zawodów za I półrocze 2013 r. broszura podsumowująca wyniki raportu z monitoringu zawodów za 2012 r. oraz prowadzonych w 2013 r. badań raport z badania pracodawców w 2013 r. publikacja podsumowująca publikacja o sytuacji na rynku pracy w wybranych grupach zawodów (publikacja zlecona firmie Sedlak&Sedlak) sugestie do powiatowych raportów z monitoringu zawodów (drugiej części raportów za 2012 r. oraz raportów za I półrocze 2013 r.). 3. PROJEKTY BADAWCZE REALIZOWANE PRZEZ INNE PODMIOTY 14 Badanie Prognoza zapotrzebowania na kadry z wyższym wykształceniem w województwie kujawsko-pomorskim do roku 2020 zostało przeprowadzone w ramach projektu badawczego sfinansowanego ze środków EFS, zrealizowanego przez Agrotec Polska Sp. z o.o. w partnerstwie z Fundacją Instytut Badań Strukturalnych. Celem projektu było dokonanie analizy kujawsko-pomorskiego rynku pracy, a także sformułowanie prognoz dotyczących zapotrzebowania na pracowników z wyższym wykształceniem na kujawsko-pomorskim rynku pracy do roku 2020. W tym celu wykonawcy badania przeprowadzili szereg analiz dostępnych danych zastanych, indywidualne wywiady pogłębione z przedstawicielami: władz uczelni wyższych, władz wydziału oraz biura karier, wywiady grupowe z przedstawicielami szkół wyższych, instytucji otoczenia biznesu oraz publicznych i niepublicznych instytucji rynku pracy, badanie CATI z pracodawcami woj. kujawsko-pomorskiego oraz badanie CAPI z tymi z pracodawców, którzy w ciągu ostatnich 24 m-cy zatrudnili absolwenta z wyższym wykształceniem. Na podstawie zebranych danych opracowano raport przedstawiający obecną sytuację osób z wyższym wykształceniem na kujawsko-pomorskim rynku pracy, możliwości dopasowania kwalifikacji osób kończących studia do potrzeb rynku pracy zarówno z perspektywy uczelni wyższych jak i samych pracodawców, oczekiwania pracodawców w stosunku do kandydatów do pracy z wyższym wykształceniem, a także prognozę popytu na pracę m.in. wg sektorów i grup zawodów w perspektywie do 2020 roku w trzech wariantach: optymistycznym, neutralnym i pesymistycznym. Opracowanie zawiera również szereg rekomendacji skierowanych do pięciu grup odbiorców: osób, które na różnych etapach swojego życia dokonują wyborów edukacyjnych lub współuczestniczą w tych decyzjach (uczniowie, kandydaci na studia, studenci, rodzice/opiekunowie, nauczyciele), uczelni wyższych, pracodawców i organizacji pracodawców, władz samorządowych szczebla lokalnego, powiatowego i regionalnego, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. 14 Raport z badania dostępny na stronie http://pokl.wup.torun.pl/pokl/index.php?limitstart=11, poz. 350 15

4. WYKORZYSTANIE WYNIKÓW BADAŃ I ANALIZ Opiniowanie kierunków kształcenia Wyniki prowadzonych badań i analiz wykorzystywane były do przygotowywania opisów zawodów, które następnie były podstawą do wydawania przez Wojewódzką Radę Zatrudnienia opinii dotyczących kierunków kształcenia. W 2013 r. przygotowane zostały informacje do oceny 54 wniosków z prośbą o zaopiniowanie łącznie 161 kierunków kształcenia w 82 zawodach. Ostatecznie po przeanalizowaniu sytuacji na rynku pracy Wojewódzka Rada Zatrudnienia wydała 107 opinii pozytywnych i 54 negatywne. Przygotowywanie i aktualizacja lokalnych informacji o zawodach W maju br. zaktualizowano 126 lokalnych informacji o zawodach. Dodatkowo w 2012 r. przygotowany został materiał do zaopiniowania uchwały dotyczącej wielkości naboru uczniów do szkół podległych samorządowi województwa w roku szkolnym 2012/2013. W załącznikach zawarto metodologię (Zał. 1) i przykładowe opisy lokalnej informacji o zawodach (Zał. 2 i 3). Współpraca ze szkołami i uczelniami wyższymi Opisy sytuacji na rynku pracy 20 zawodów z wykształceniem wyższym prezentowane były na seminarium zorganizowanym w dniu 28.10.2013 r. z przedstawicielami Akademickich Biur Karier uczelni z województwa kujawsko-pomorskiego. Ponadto na zajęcia o rynku pracy dla młodzieży i dorosłych przygotowana została informacja o sytuacji na rynku pracy w wybranych zawodach z wykształceniem ponadgimnazjalnym. Opracowanie informacji dla inwestorów Na potrzeby Centrum Obsługi Inwestorów i Eksporterów przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego przygotowano opracowanie Potencjał ludzki o wysokich kwalifikacjach zawodowych w sektorze usług wykonywanych w ramach outsourcingu oraz ulotkę dotyczącą zasobów ludzkich w województwie kujawsko-pomorskim. Przygotowanie i ocena projektów w ramach Priorytetu VI PO KL Wyniki prowadzonych badań wykorzystywane były do opracowania Planu Działania dla Priorytetu VI PO KL na 2013 r. (w ramach konkursu w Poddziałaniu 6.1.1 wskazane zostało kryterium strategiczne premiujące projekty, w których założono, iż w wyniku realizacji szkoleń co najmniej 50% uczestników projektu powinno zdobyć kwalifikacje w zawodach poszukiwanych na kujawsko-pomorskim rynku pracy). Ponadto, beneficjenci projektów realizowanych w ramach Poddziałania 6.1.1. często powołują się na wyniki monitoringu i badania pracodawców, szczególnie w zakresie uzasadnienia wyboru szkoleń w zawodach deficytowych, czy wskazania, jakie kwalifikacje są poszukiwane przez pracodawców. Wyniki tychże publikacji przydatne są również podczas oceny merytorycznej wniosków składanych przez beneficjentów. Przygotowanie informacji dla mediów W 2013 r. Wojewódzki Urząd Pracy zlecił realizację cyklu odcinków pt.: Akademia rynku pracy. Jest to edukacyjno-promocyjna audycja telewizyjna przeznaczona dla szerokiego grona odbiorców, która w przystępny sposób definiuje rynek pracy, pokazuje źródła informacji na jego temat i możliwości ich wykorzystania. Do jej przygotowania wykorzystano m.in. wyniki realizowanego monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz badania pracodawców. Przygotowanie diagnozy do Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia Opracowanie kryteriów ustalania kwot środków Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zadań realizowanych przez powiaty Opracowanie wykazu zawodów, za które może być dokonywana refundacja wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne młodocianych pracowników. 16