KIERUNEK: OCHRONA ŚRODOWISKA WYDZIAŁ: INŻYNIERII ŚRODOWISKA STUDIA: DRUGI STOPIEŃ STACJONARNE SPECJALNOŚĆ: SYSTEMY OCHRONY WÓD I GLEB

KIERUNEK: OCHRONA ŚRODOWISKA WYDZIAŁ: INŻYNIERII ŚRODOWISKA STUDIA: DRUGI STOPIEŃ STACJONARNE SPECJALNOŚĆ: SYSTEMY OCHRONY WÓD I GLEB Załącznik nr 1 do ZW 1/007 PROGRAM NAUCZANIA Uchwała z dnia 19.0.007 r. Obowiązuje od 1.X.007 r. 1. Opis Czas trwania (w sem.):3 Wymagania wstępne-rekrutacja: Ukończony 1-szy stopień inżynierski kierunku Ochrona Środowiska i kierunków pokrewnych. Absolwenci licencjatów kierunków podobnych muszą zaliczyć dodatkowy semestr zerowy (wyrównawczy) Tytuł zawodowy: MAGISTER INŻYNIER Forma zakończenia studiów : praca dyplomowa egzamin dyplomowy: Możliwość kontynuacji studiów: III-go stopnia na kierunku Ochrona Środowiska i kierunkach pokrewnych. Sylwetka absolwenta: Absolwent posiada wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych i nauk o środowisku, a także nauk technicznych, rolniczych i leśnych, o planowaniu przestrzennym i metodykach badań środowiskowych oraz wykazuje biegłość w zakresie systemów ochrony wód, rekultywacji gleb zanieczyszczonych itp. Posiada wiedzę i umiejętności pozwalające na samodzielne rozwiązywanie problemów z zakresu ochrony środowiska w ujęciu lokalnym, regionalnym, krajowym i globalnym. Absolwenci są przygotowani do podjęcia pracy w instytutach badawczych, instytucjach zintegrowanego zarządzania oraz ochrony środowiska, przemyśle, rolnictwie, administracji państwowej i samorządowej. Program nauczania : Kierunek : Ochrona Środowiska : Studia stacjonarne II-gi stopień : Specjalizacja: SOWIG 1/7

. Struktura programu nauczania 1) w układzie punktowym Struktura programu w ukladzie punktowym ECTS ponkty ECTS 45 40 35 30 5 0 15 10 5 0 3 Przedmioty podst... Przedmioty nietech... 3 Przedmioty kierun... 0 Przedmioty specja... 44 praca dyplomowa 0 ) w układzie godzinowym Struktura programu w układzie godzinowym lość godzin, godziny 600 500 400 300 00 100 0 Przedmioty nietech... 60 30 Przedmioty podst... Przedmioty kierun... 55 Przedmioty specja... 555 Program nauczania : Kierunek : Ochrona Środowiska : Studia stacjonarne II-gi stopień : Specjalizacja: SOWIG /7

6 Specjalność: SOWIG : II-gi stopień : Studia Stacjonarne 5 Język obcy 04000 (3) Kurs wybieralny 11000 (1+1) 4 3 Kurs wybieralny 11000 (1+1) Kurs wybieralny 11000 (1+1) 1 Praca dyplomowa magisterska - p - Remediacja środowisk wodno-gruntowych 0 0 ECTS Modelowanie procesów oczyszczania wód 1000 1000 E (+) 19 15 godzin (1+) 18 17 16 Techniki membranowe w ochronie środowiska 1000 (+) 15 Systemy oczyszczania wód 1001E (++1) Wody i ścieki przemysłowe 14 10010 (+1) 13 Metody numeryczne 10100 (1+1) 1 11 10 9 8 7 6 5 4 Analiza instrumentalna 1000 (+) Hydrogeologia 11000 (1+1) Ekotoksykologia 000 E (3+3) 3 Statystyka i modelowanie w naukach o środowisku 1 10001(+1) Modelowanie procesów oczyszczania ścieków 10300 E (+) Systemy oczyszczania ścieków 1001 E (++1) Środowiskowe zagrożenie zdrowia 0000 (3) Gospodarowanie przestrzenią i planowanie przestrzenne 30000 (3) Seminarium dyplomowe 0000 () Rekultywacja starych składowisk i miejsc zanieczyszczonych 0010 (+) Rewaloryzacja krajobrazu 10001(1+1) Polityka ochrony środowiska 10001 (1+1) g/t I semestr II semestr III semestr Program nauczania : Kierunek : Ochrona Środowiska : Studia stacjonarne II-gi stopień : Specjalizacja: SOWIG 3/7

3. Lista kursów L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS001 Język obcy 0 4 0 0 0 60 90 3. OSS00 Statystyka i modelowanie w naukach o środowisku 1 0 0 0 1 30 90 +1 3. OSS003 Ekotoksykologia 0 0 0 60 180 3+3 E 4. OSS004 Środowiskowe zagrożenia zdrowia 0 0 0 0 30 90 3 5. OSS005 Gospodarowanie przestrzenią i planowanie przestrzenne 3 0 0 0 0 45 90 3 6. OSS006 Polityka ochrony środowiska 1 0 0 0 1 30 60 1+1 7. OSS009 Kurs wybieralny 1 1 0 0 0 30 60 1+1 8. OSS011 Praca dyplomowa magisterska 0 0 0 15 0 5 600 0 9. OSS01 Seminarium dyplomowe 0 0 0 0 30 60 10. OSS053 Modelowanie procesów oczyszczania wód 1 0 0 0 45 90 1+ 11. OSS054 Systemy oczyszczania wód 1 0 0 1 60 150 ++1 E 1. OSS055 Metody numeryczne 1 0 1 0 0 30 60 1+1 13. OSS056 Analiza instrumentalna 1 0 0 0 45 10 + 14. OSS057 Hydrogeologia 1 1 0 0 0 30 60 1+1 15. OSS03 Remediacja środowisk wodno-gruntowych 1 0 0 0 45 10 + E 16. OSS058 Techniki membranowe w ochronie środowiska 1 0 0 0 45 10 + 17. OSS059 Wody i ścieki przemysłowe 1 0 0 1 0 30 90 +1 18. OSS060 Modelowanie procesów oczyszczania ścieków 1 0 3 0 0 60 10 + E 19. OSS061 Systemy oczyszczania ścieków 1 0 0 1 60 150 ++1 E 0. OSS06 Rekultywacja starych składowisk i miejsc zanieczyszczonych 0 0 1 0 45 10 + 1. OSS08 Rewaloryzacja krajobrazu 1 0 0 0 1 30 60 1+1 3.1. Lista kursów nietechnicznych 3.1.1 Przedmioty humanistyczno-menedżerskie - brak 3.1. Języki obce L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS001 Język obcy 0 4 0 0 0 60 90 3 Razem: 0 4 0 0 0 60 90 3 0 3.1.3 Zajęcia sportowe brak. 3.1.4 Technologie informacyjne brak. Razem: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS 0 4 0 0 0 60 90 3

3. Lista kursów podstawowych 3. Przedmioty podstawowe L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS00 Statystyka i modelowanie w naukach o środowisku 1 0 0 0 1 30 90 +1 Razem: 1 0 0 0 1 30 90 3 0 Razem: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS 1 0 0 0 1 30 90 3 3.3 Lista kursów kierunkowych 3.3.1 Kursy obowiązkowe kierunkowe L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS003 Ekotoksykologia 0 0 0 60 180 3+3 E. OSS004 Środowiskowe zagrożenia zdrowia 0 0 0 0 30 90 3 3. OSS005 Gospodarowanie przestrzenią i planowanie przestrzenne 3 0 0 0 0 45 90 3 4. OSS006 Polityka ochrony środowiska 1 0 0 0 1 30 60 1+1 Razem: 8 0 0 1 165 40 14 1 3.3. Kursy wybieralne kierunkowe L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS009 Kurs wybieralny 1 1 0 0 0 30 60 1+1. OSS009 Kurs wybieralny 1 1 0 0 0 30 60 1+1 3. OSS009 Kurs wybieralny 1 1 0 0 0 30 60 1+1 Razem: 3 3 0 0 0 90 180 6 0 Razem: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS 11 3 0 1 55 600 0

3.4 Lista kursów specjalnościowych 3.4.1 Kursy obowiązkowe specjalnościowe L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin w ć l p s Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS01 Seminarium dyplomowe 0 0 0 0 30 60. OSS053 Modelowanie procesów oczyszczania wód 1 0 0 0 45 90 1+ 3. OSS054 Systemy oczyszczania wód 1 0 0 1 60 150 ++1 E 4. OSS055 Metody numeryczne 1 0 1 0 0 30 60 1+1 5. OSS056 Analiza instrumentalna 1 0 0 0 45 10 + 6. OSS057 Hydrogeologia 1 1 0 0 0 30 60 1+1 7. OSS03 Remediacja środowisk wodno-gruntowych 1 0 0 0 45 10 + E 8. OSS058 Techniki membranowe w ochronie środowiska 1 0 0 0 45 10 + 9. OSS059 Wody i ścieki przemysłowe 1 0 0 1 0 30 90 +1 10. OSS060 Modelowanie procesów oczyszczania ścieków 1 0 3 0 0 60 10 + E 11. OSS061 Systemy oczyszczania ścieków 1 0 0 1 60 150 ++1 E 1. OSS06 Rekultywacja starych składowisk i miejsc zanieczyszczonych 0 0 1 0 45 10 + 13. OSS08 Rewaloryzacja krajobrazu 1 0 0 0 1 30 60 1+1 Razem: 13 1 10 6 7 555 130 44 4 3.4. Kursy wybieralne specjalnościowe brak. Razem: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS 13 1 10 6 7 555 130 44 4. Limity punktów w poszczególnych blokach humanistyczno - menedżerskie Przedmioty Nietechniczne j.obce zajęcia sportowe Przedmioty podstawowe Przedmioty kierunkowe Przedmioty specjalnościowe Technolo -gie informacyjne 0 3 0 0 3 0 44 5. Wykaz grup kursów zaliczanych na podstawie jednej oceny Lp. Kurs końcowy: Kursy cząstkowe: Kod Nazwa kursu Kod Nazwa kursu

6. Wykaz egzaminów obowiązkowych Lp. Kod kursu Nazwa kursu 1. OSS003 Ekotoksykologia. OSS054 Systemy oczyszczania wód 3. OSS03 Remediacja środowisk wodno-gruntowych 4. OSS060 Modelowanie procesów oczyszczania ścieków 5. OSS061 Systemy oczyszczania ścieków 7. Kurs/ kursy praca dyplomowa, projekt dyplomowy itp. Wymiar godzinowy ZZU 15 godzin Liczba punktów ECTS 0 pkt. ECTS 8. Praktyki studenckie Rodzaj - brak Wymiar godzinowy/ tygodniowy ZZU - brak Liczba punktów ECTS 0 9. Zakres egzaminu dyplomowego 10. Wymagania dotyczące terminu zaliczenia danych kursów lub wszystkich kursów w poszczególnych blokach tematycznych Lp. Kod kursu Nazwa kursu Termin zaliczenia do... (numer semestru) Zaopiniowane przez wydziałowy organ uchwałodawczy samorządu studenckiego:...... Data Imię, nazwisko i podpis przedstawiciela studentów...... Data Podpis dziekana

PLAN STUDIÓW Załącznik nr do ZW 1/007 KIERUNEK: OCHRONA ŚRODOWISKA WYDZIAŁ: INŻYNIERII ŚRODOWISKA STUDIA: DRUGI STOPIEŃ STACJONARNE SPECJALNOŚĆ: SYSTEMY OCHRONY WÓD I GLEB Uchwała z dnia 19.0.007 r. Obowiązuje od 1.X.007 r. 1. Zestaw kursów obowiązkowych i wybieralnych w układzie semestralnym: SEMESTR 1: Kursy obowiązkowe: L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS053 Modelowanie procesów oczyszczania wód 1 0 0 0 45 90 1+ Zaliczenie. OSS054 Systemy oczyszczania wód 1 0 0 1 60 150 ++1 Egzamin 3. OSS055 Metody numeryczne 1 0 1 0 0 30 60 1+1 Zaliczenie 4. OSS056 Analiza instrumentalna 1 0 0 0 45 10 + Zaliczenie 5. OSS057 Hydrogeologia 1 1 0 0 0 30 60 1+1 Zaliczenie 6. OSS003 Ekotoksykologia 0 0 0 60 180 3+3 Egzamin 7. OSS00 Statystyka i modelowanie w naukach o środowisku 1 0 0 0 1 30 90 +1 Zaliczenie Grupy kursów obowiązkowych - brak Kursy wybieralne: L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma Zaliczenia 1. OSS001 Język obcy 0 4 0 0 0 60 90 3 Zaliczenie. OSS009 Kurs wybieralny 1 1 0 0 0 30 60 1+1 Zaliczenie Grupy kursów wybieralnych - brak Razem w semestrze: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU w semestrze Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS 9 6 7 390 900 30

SEMESTR : Kursy obowiązkowe: L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS03 Remediacja środowisk wodno-gruntowych 1 0 0 0 45 10 + Egzamin. OSS058 Techniki membranowe w ochronie środowiska 1 0 0 0 45 10 + Zaliczenie 3. OSS059 Wody i ścieki przemysłowe 1 0 0 1 0 30 90 +1 Zaliczenie 4. OSS060 Modelowanie procesów oczyszczania ścieków 1 0 3 0 0 60 10 + Egzamin 5. OSS061 Systemy oczyszczania ścieków 1 0 0 1 60 150 ++1 Egzamin 6. OSS004 Środowiskowe zagrożenia zdrowia 0 0 0 0 30 90 3 Zaliczenie 7. OSS005 Gospodarowanie przestrzenią i planowanie przestrzenne 3 0 0 0 0 45 90 3 Zaliczenie Grupy kursów obowiązkowych - brak Kursy wybieralne L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma Zaliczenia 1. OSS009 Kurs wybieralny 1 1 0 0 0 30 60 1+1 Zaliczenie. OSS009 Kurs wybieralny 1 1 0 0 0 30 60 1+1 Zaliczenie Grupy kursów wybieralnych - brak Razem w semestrze: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU w semestrze Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS 1 5 3 3 375 900 30 SEMESTR 3: Kursy obowiązkowe: L.p. Kod kursu/ grupy kursów Nazwa kursu/grupy kursów Tygodniowa liczba godzin Liczba godzin ZZU Liczba godzin CNPS Liczba punktów ECTS Forma zaliczenia 1. OSS011 Praca dyplomowa magisterska 0 0 0 15 0 5 600 0 Zaliczenie. OSS01 Seminarium dyplomowe 0 0 0 0 30 60 Zaliczenie 3. OSS06 Rekultywacja starych składowisk i miejsc zanieczyszczonych 0 0 1 0 45 10 + Zaliczenie 4. OSS08 Rewaloryzacja krajobrazu 1 0 0 0 1 30 60 1+1 Zaliczenie 5. OSS006 Polityka ochrony środowiska 1 0 0 0 1 30 60 1+1 Zaliczenie Grupy kursów obowiązkowych - brak Kursy wybieralne brak. Grupy kursów wybieralnych - brak

Razem w semestrze: Łączna liczba godzin w ć l p s Łączna liczba godzin ZZU w semestrze Łączna liczba godzin CNPS Łączna liczba punktów ECTS 4 0 0 16 4 360 900 30. Zestaw kursów przeznaczonych do realizacji w trybie zdalnego nauczania: - brak 3. Zestaw egzaminów w układzie semestralnym: Semestr Kod kursu Nazwy kursów kończących się egzaminem 1 OSS054 OSS003 1. Systemy oczyszczania wód. Ekotoksykologia OSS03 OSS060 OSS061 1. Remediacja środowisk wodno-gruntowych. Modelowanie procesów oczyszczania ścieków 3. Systemy oczyszczania ścieków 3 brak brak 4. Liczba deficytu punktów dopuszczalnego po poszczególnych semestrach Semestr Dopuszczalny deficyt punktów po semestrze 1 10 10 3 10 Zaopiniowane przez wydziałowy organ uchwałodawczy samorządu studenckiego:...... Data Imię, nazwisko i podpis przedstawiciela studentów...... Data Podpis dziekana

OPISY KURSÓW

MODELOWANIE PROCESÓW OCZYSZCZANIA WÓD OSS053 Kod kursu: OSS053 Nazwa kursu: Modelowanie procesów oczyszczania wód Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin 1 ZZU * Semestralna liczba godzin ZZU* 15 30 Forma zaliczenie zaliczenia kolokwium na podstawie ocen cząstkowych Punkty ECTS 1 Liczba godzin CNPS 30 60 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: zaliczenie kursu systemy oczyszczania wód Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Wojciech Adamski, prof. dr hab. inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Katarzyna Majewska-Nowak, dr inż. Rok: I Semestr: I Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie mechanizmów oraz zasad konstrukcji matematycznych modeli podstawowych jednostkowych procesów oczyszczania wód powierzchniowych i podziemnych Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: kurs obejmuje wykłady i ćwiczenia laboratoryjne. W trakcie wykładów przedstawiona zostanie jakościowa i ilościowa charakterystyka wód ujmowanych dla różnych celów oraz mechanizmy usuwania z nich zanieczyszczeń. Omówione będą zasady konstrukcji matematycznych modeli procesów oraz ich kalibracji, jak również metody wyznaczania parametrów kinetycznych modeli. W ramach ćwiczeń laboratoryjnych testowane będą matematyczne modele wybranych procesów symulacje ich efektywności przy różnych zakresach parametrów procesowych. Wykład (podać z dokładnością do godzin):

Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1. Jakość ujmowanych wód, metody ich oczyszczania, sekwencje procesów. Modelowanie wybranych jednostkowych procesów fizycznych - odpędzanie lotnych zanieczyszczeń, - flokulacja, sedymentacja, filtracja, - adsorpcja modele statyki, kinetyki i dynamiki procesu 3. Modelowanie wybranych jednostkowych procesów chemicznych - utlenianie, chemiczna dezynfekcja 4. Modelowanie wybranych układów zintegrowanych - koagulacja wspomagana PWA - koagulacja kontaktowa - koagulacja kontaktowa w warstwie GWA Liczba godzin 4 1 1 1 Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Laboratorium - zawartość tematyczna: testowanie modeli matematycznych wybranych procesów jednostkowych: sedymentacji, koagulacji, filtracji, adsorpcji, ciśnieniowych procesów membranowych wraz z symulacją wpływu parametrów procesowych na efektywność oczyszczania wód. Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: - W. Adamski, Modelowanie systemów oczyszczania wód, PWN, Warszawa 00, - W.J. Masschelein, Unit Processes in Drinking Water Treatment, Marcel Dekker Inc., New York 199, - G. Tchobanoglous, E.D. Schroeder, Water Quality, Addison-Wesley Publishing Company, Reading, Massachusets 1987 - A.L. Kowal, M. Świderska-Bróź, Oczyszczanie wody, PWN, Warszawa 1996. - M. Bodzek, J.Bohdziewicz, K.Konieczny, Techniki membranowe w ochronie środowiska, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1997 Literatura uzupełniająca: Warunki zaliczenia: wykład pozytywna ocena z kolokwium; ćwiczenia pozytywne oceny cząstkowe - w zależności od systemu studiów

MODELING OF UNIT PROCESSES FOR WATER TREATMENT OSS053 Course code: Course title: Language of the lecturer: OSS053 Modeling of unit processes for water treatment Polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* 1 Number of hours/semester* 15 30 Form of the course completion test Based on unit notes ECTS credits 1 Total Student s Workload 30 60 Level of the course (basic/advanced): basic Prerequisites: completed of water treatment systems course Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Wojciech Adamski, professor Names, first names and degrees of the team s members: Katarzyna Majewska-Nowak, PhD Year: I Semester: I Second Stage SWSP (SOWiG) Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): acquaintion with mechanisms and forms of mathematical models of unit processes for surface and ground water treatment Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: The course consists of lectures and laboratory classes. During the lectures the characteristics of water contaminations and mechanisms of their removal will be presented. The rules of mathematical models of unit processes, their calibrations as well as the methods of kinetics parameters determination will be presented. During laboratory classes some mathematical models will be tested and efficiency of the processes under broad range of parameters will be simulated Lecture: Particular lectures contents 1. The quality of intaken water, methods of purification, sequence of methods. Modeling of some physical unit processes - stripping of volatile compounds, - flocculation, sedimentation, filtration, - adsorption models od statics kinetics and dynamics of the process Number of hours 4

3. Modeling of some chemical unit processes oxidation and chemical disinfection 4. Modeling of some integrated systems: - coagulation with PAC, - upflow direct filtration - upflow direct filtration on GAC 1 1 1. Classes the contents: Seminars the contents: Laboratory the contents: Testing of mathematical models of selected unit processes: sedimentation, coagulation, filtration, membrane processes with simulation pf process parameters on the treatment efficiency Project the contents: Basic literature: - Wojciech Adamski, Modelowanie systemów oczyszczania wód, PWN Warszawa 00, - W.J. Masschelein, Unit Processes in Drinking Water Treatment, Marcel Dekker Inc., New York 199, - G. Tchobanoglous, E.D. Schroeder, Water Quality, Addison-Wesley Publishing Company, Reading, Massachusets 1987 - A.L. Kowal, M. Świderska-Bróź, Oczyszczanie wody, PWN, Warszawa 1996 - M. Bodzek, J.Bohdziewicz, K.Konieczny, Techniki membranowe w ochronie środowiska, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1997 Additional literature: Conditions of the course acceptance/credition: lecture - positive result of test, laboratory * - depending on a system of studies

SYSTEMY OCZYSZCZANIA WÓD OSS054 Kod kursu: OSS054 Nazwa kursu: Systemy oczyszczania wód Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa 1 1 liczba godzin ZZU * Semestralna 15 30 15 liczba godzin ZZU* Forma Egzamin Zal. Zal. zaliczenia Punkty ECTS 1 Liczba godzin 60 60 30 CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): Wymagania wstępne: Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Maria Świderska-Bróż, prof.dr hab.inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Małgorzata Kabsch-Korbutowicz dr hab.inż., Katarzyna Majewska-Nowak dr inż., Andrzej M. Dziubek dr inż. Rok: I Semestr: I Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): Cele zajęć (efekty kształcenia): Poznanie mechanizmu, przebiegu i skuteczności usuwania zanieczyszczeń z wód w niekonwencjonalnych procesach jej oczyszczania. Umiejętność prowadzenia badań technologicznych i interpretacji wyników. Poznanie zagadnień związanych z wtórnym zanieczyszczeniem wody oraz przygotowanie do prezentowania i dyskusji problemów z zakresu oczyszczania wód. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): Krótki opis zawartości całego kursu: Niekonwencjonalne procesy usuwania zanieczyszczeń z wód powierzchniowych i podziemnych. Urządzenia wielofunkcyjne. Określenie i ocena wpływu parametrów technologicznych na przebieg i skuteczność wybranych procesów jednostkowych. Gospodarka ściekami i osadami powstającymi w zakładach oczyszczania wody. Wtórne zanieczyszczenie wody w układzie jej oczyszczania oraz w systemie dystrybucji.

Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1. Podstawowe procesy oczyszczania wód powierzchniowych i podziemnychpowtórzenie. Niekonwencjonalne procesy oczyszczania wody; mechanizm, przebieg skuteczność, stosowane urządzenia przykłady ich zastosowania:.1. Infiltracja.. Utlenianie chemiczne.3. Adsorpcja i procesy biologiczne.4. Zmiękczanie i odsalanie 3. Gospodarka ściekami i osadami powstającymi w zakładach oczyszczania wody 4. Wtórne zanieczyszczenia wody powstające podczas jej oczyszczania 5. Zmiany jakości wody w systemie jej dystrybucji Liczba godzin 1 Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Przygotowanie i wygłoszenie referatu na temat procesów/układów technologicznych oczyszczania wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Udział w dyskusji zagadnień prezentowanych w czasie seminarium. Laboratorium - zawartość tematyczna: Badania technologiczne przebiegu i skuteczności następujących procesów: koagulacja, filtracja pospieszna, usuwanie żelaza i manganu, adsorpcja, usuwanie nieorganicznych substancji rozpuszczonych, dezynfekcja. Analiza wyników badań technologicznych. Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: 1.A.L.Kowal, M.Świderska-Bróż, Oczyszczanie wody, PWN.. Uzdatnianie wody Procesy chemiczne i biologiczne, praca zbiorowa pod redakcją J. Nawrockiego i S. Biłozora, PWN. 3. A.L. Kowal, M.M. Sozański, Podstawy doświadczalne systemów oczyszczania wód, Wyd. PWr. 4. B. E. Gomółkowie, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, Wyd. PWr., 5. E. Gomółka, W. Szypowski, Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wód przemysłowych, Wyd. PWr. 6. Czasopisma polsko- i obcojęzyczne tematycznie związane z oczyszczaniem wody. Literatura uzupełniająca: 1. M. Bodzek, K. Konieczny, Wykorzystanie procesów membranowych w uzdatnianiu wody, Projprzem-EKO.. T. Kowalski, Zastosowanie dolomitów do uzdatniania wód, Wyd. PWr. 3. J. Maćkiewicz, Flokulacja w procesach koagulacji i filtracji wód, PWN. 4. Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wody, praca zbiorowa pod red. M. Janosz- Rajczyk, Wyd. Pol. Częstochowskiej.

WATER TREATMENT SYSTEMS OSS054 Course code: OSS 054 Course title: Water treatment systems Language of the lecturer: polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number 1 1 of hours/week* Number 15 30 15 of hours/semester* Form of the course completion Exam. Research reports Evaluation of presentation ECTS credits 1 Total Student s 60 60 30 Workload Level of the course (basic/advanced): Prerequisites: Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Maria Świderska-Bróż, prof.dr hab.inż. Names, first names and degrees of the team s members: Małgorzata Kabsch- Korbutowicz dr hab. inż., Katarzyna Majewska-Nowak dr inż., Andrzej M. Dziubek dr inż. Year: I Semester: I Type of the course (obligatory/optional): Aims of the course (effects of the course): Knowledge mechanism, course and efficiency of unconventional water treatment processes. Learning the problems of secondary water contamination during its treatment and distribution to consumers. Preparing for research activity, presentation and discussion problems connected with drinking water treatment. Form of the teaching (traditional/e-learning): Course description: Unconventional unit processes used for surface and groundwater treatment. The multifunctional devices. Determination and evaluation of technological parameters influence on the investigated processes efficiency, Water treatment plant waste and sludge management. Water secondary contamination during its treatment and distribution. Lecture: Particular lectures contents 1. Basic surface and groundwater treatment processes-repetition. Unconventional water treatment processes; mechanism, course, efficiency, installations and examples of their application:.1. Infiltration Number of hours

.. Chemical oxidation.3. Adsorption and biological processes.4.softening and desalination 3. Water treatment plant waste and sludge management 4. By-products of some unit processes 5. Water quality changes in water supply distribution system. Classes the contents: Seminars the contents: Preparing and oral presentation the selected problem connected with drinking water treatment. Participation in discussion of other presented issues. Laboratory the contents: Experimental studies on the following processes: coagulation, rapid filtration, iron and manganese removal, adsorption, removal of inorganic dissolved solids, disinfection. Interpretation of obtained effects. Project the contents: Basic literature: 1.A.L.Kowal, M.Świderska-Bróż, Oczyszczanie wody, PWN.. Uzdatnianie wody Procesy chemiczne i biologiczne, praca zbiorowa pod redakcją J. Nawrockiego i S. Biłozora, PWN. 3. A.L. Kowal, M.M. Sozański, Podstawy doświadczalne systemów oczyszczania wód, Wyd. PWr. 4. B. E. Gomółkowie, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, Wyd. PWr. 5. E. Gomółka, W. Szypowski, Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wód przemysłowych, Wyd. PWr. 6. Scientific journals connected with water treatment problems. Additional literature: 1. M. Bodzek, K. Konieczny, Wykorzystanie procesów membranowych w uzdatnianiu wody, Projprzem-EKO.. T. Kowalski, Zastosowanie dolomitów do uzdatniania wód, Wyd. PWr. 3. J. Maćkiewicz, Flokulacja w procesach koagulacji i filtracji wód, PWN. 4. Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wody, praca zbiorowa pod red. M. Janosz- Rajczyk, Wyd. Pol. Częstochowskiej. 1 Conditions of the course acceptance/credition: positive marks *-depending on a system of studies

ANALIZA INSTRUMENTALNA OSS056 Kod kursu: OSS056 Nazwa kursu: Analiza instrumentalna Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa 1 liczba godzin ZZU * Semestralna 15 30 liczba godzin ZZU* Forma Zaliczenie Zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS Liczba godzin 60 60 CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): Wymagania wstępne: Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Włodzimierz Szczepaniak, prof. dr hab. inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Rok: I Semestr: II Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): Celem kursu jest przybliżenie studentom podstaw analizy chemicznej prowadzonej metodami instrumentalnymi, w szczególności w odniesieniu do określania charakteru i stężeń pierwiastków oraz substancji chemicznych, a także niektórych właściwości fizykochemicznych. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Kurs obejmuje dwie formy dydaktyczne: wykład i laboratorium. W trakcie wykładu zwięźle omówione zostaną podstawy analizy chemicznej, wprowadzone pojęcie analizy instrumentalnej i przedstawiony podział instrumentalnych metod analitycznych. Następnie przedstawione zostaną te metody z podziałem na klasyczne metody optyczne, spektrofotometryczne, spektrometryczne, elektrochemiczne i rozdzielcze chromatograficzne. Wykład stanowić będzie podstawę dla prawidłowego wykonania ćwiczeń laboratoryjnych, umożliwiających praktyczne poznanie niektórych narzędzi i metod analitycznych, a także sposobów przygotowania próbek do pomiaru. Wykład (podać z dokładnością do godzin):

Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych Liczba godzin 1. Analiza chemiczna, analiza instrumentalna, podział metod analizy i ich podstawy. 3. Podstawy, cele i rodzaje analiz spektroskopowych. 3. Aparatura stosowana w analizach spektroskopowych. 4. Metody elektroanalityczne. 5. Metody chromatograficzne. 6. Analiza termiczna i spektrometria masowa. 7. Elementy obliczeń w chemii analitycznej. Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Laboratorium - zawartość tematyczna: Zawartość tematyczna poszczególnych godzin labolatoryjnych Liczba godzin 1. Przygotowanie i mineralizacja próbek metodą mikrofalową. 5. Alkacymetria i elektrody jonoselektywne. 5 3. Konduktometria. 5 4. Analiza rtęci w próbkach stałych. 5 5. Oznaczanie metali metodą spektrofotometryczną. 5 6. Elementy analizy chromatograficznej. 5 Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: Ryszard Kocjan, red., Chemia analityczna, Tom Analiza instrumentalna, PZWL, 00 Literatura uzupełniająca: podręczniki chemii analitycznej Warunki zaliczenia: wykład uzyskanie w trakcie testu pisemnego określonego minimum punktów, laboratorium przedstawienie raportów z wykonanych ćwiczeń. * - w zależności od systemu studiów

INSTRUMENTAL ANALYSIS OSS056 Course code: OSS056 Course title: Instrumental analysis Language of the lecturer: Polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number 1 of hours/week* Number 15 30 of hours/semester* Form of the course Test Report completion ECTS credits Total Student s Workload 60 60 Level of the course (basic/advanced): Prerequisites: Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Włodzimierz Szczepaniak, prof. dr hab. inż. Names, first names and degrees of the team s members: Year: I Semester: II Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): The goal of the course is to present students fundamentals of instrumental analysis and methods of measurement/determination of compounds (elements) concentration and certain physicochemical properties. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: The course consists of two forms the lecture and laboratory. The lecture is a brief presentation of fundamentals of chemical analysis, particularly instrumental analysis. There are presented typical methods of instrumental analysis; this presentation is followed by more detailed description of classical spectral methods, spectrophotometry and spectrometry, electrochemical methods and chromatography. The lecture gives the basic information for laboratory experiments, which should make analytical methods, equipment and procedures more familiar for students. Lecture: Particular lectures contents Number of hours 8. Chemical analysis, instrumental analysis, basics of analytical methods. 3 9. Fundamentals of spectral analysis. Typical spectroscopy analysis.

10. Spectrophotometers. 11. Electroanalytical methods. 1. Chromatography. 13. Thermal analysis and mass spectrometry. 14. Calculation problems in analytical chemistry. Classes the contents: Seminars the contents: Laboratory the contents: Contents Number of hours 7. Sample processing and microwave methods. 5 8. ph measurements and ion selective electrodes. 5 9. Conductometry. 5 10. Analysis of Hg concentration in solid samples. 5 11. Analysis of cations by spectrophotometry methods. 5 1. Chromatography. 5 Project the contents: Basic literature: Ryszard Kocjan, red., Chemia analityczna, Tom Analiza instrumentalna, PZWL, 00 Additional literature: handbooks of analytical chemistry. Conditions of the course acceptance/credition: the lecture based on the result of written test, laboratory reports of the performed experiments. * - depending on a system of studies

HYDROGEOLOGIA OSS057 Kod kursu: OSS 057 Nazwa kursu: Hydrogeologia. Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin 1 1 ZZU * Semestralna liczba godzin 15 15 ZZU* Forma zaliczenia pozytywna ocena z kolokwium pozytywna ocena z kolokwium Punkty ECTS 1 1 Liczba godzin CNPS 30 30 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: - Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Stanisław Bogaczewicz, dr inż. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Halina Hotloś, dr inż. Andrzej Kotowski, dr hab. inż. Wojciech Cieżak, dr inż. Henryk Pełka, dr inż. Jan Cieżak, dr inz. Jerzy Wartalski, dr inż. Rok: I. Semestr: II. Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy. Cele zajęć (efekty kształcenia): Rozumienie zjawisk i procesów hydrogeologicznych. Umiejętność ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna. Krótki opis zawartości całego kursu: Rodzaje oraz charakterystyka wód podziemnych. Ruch wód podziemnych. Występowanie wody podziemnej. Wymiarowanie stref ochronnych ujęć wody. Wykład: Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych Liczba godzin

1. Wstęp do wykładu, program i forma zaliczenia. Występowanie, pochodzenie oraz klasyfikacja wód podziemnych.. Hydrogeologiczne właściwości skał. 3. Systematyka i hydrogeologiczna charakterystyka wód podziemnych. 4. Zależność wód podziemnych od tektoniki. 5. Ruch wód podziemnych. 6. Dopływ wody do studni. 7. Strefy ochronne ujęć wody. 8. Kolokwium zaliczeniowe. 1 Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Ruch wód podziemnych. Dopływ wody do studni. Wymiarowanie stref ochronnych ujęć wody. Seminarium - zawartość tematyczna: - Laboratorium - zawartość tematyczna: - Projekt - zawartość tematyczna: - Literatura podstawowa: 1. Wieczysty A.: Hydrogeologia inżynierska. PWN, 198. Literatura uzupełniająca: 1. Pazdro Z.: Hydrogeologia ogólna. Wydawnictwa Geologiczne, 1964. Warunki zaliczenia: Pozytywna ocena kolokwium. *- w zależności od systemu studiów

HYDROGEOLOGY OSS057 Course code: OSS057 Course title: Hydrogeology Language of the lecturer: Polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* 1 1 Number of hours/semester* 15 15 Form of the course completion Positive estimate of test Positive estimate of test ECTS credits 1 1 Total Student s Workload 30 30 Level of the course (basic/advanced): basic. Prerequisites: Credit from mechanics of liquids. Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Stanisław Bogaczewicz, doctor engineer. Names, first names and degrees of the team s members: Halina Hotloś, doctor engineer. Andrzej Kotowski, assistant professor of engineer. Wojciech Cieżak, doctor engineer. Henryk Pełka, doctor engineer. Jan Cieżak, doctor engineer. Jerzy Wartalski, doctor engineer. Year: I. Semester: II. Type of the course (obligatory/optional): obligatory. Aims of the course (effects of the course): Awareness of phenomenon and hydrogeological processes. Ability of protection of water stock before contaminating. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional. Course description: Kinds and characterization of ground waters. Movement of ground waters. Incidence of ground waters. Dimensioning of protective zones of water intakes. Lecture: Particular lectures contents 1. Introduction to lecture, programme and form of credit. Incidence, origin and classification of ground waters.. Hydrogeological features of rocks. Number of hours

3. Systematics and hydrogeological characterization of ground waters. 4. Dependence of ground waters from tectonleses. 5. Movement of ground waters. 6. Water inflow to well. 7. Protective zones of water intakes. 8. Colloquium credit. 1 Classes the contents: Movement of ground waters. Water inflow to well. Dimensioning of protective zones of water intakes. Seminars the contents: - Laboratory the contents: - Project the contents: - Basic literature: 1. Wieczysty A.: Hydrogeologia inżynierska. PWN, 198. Additional literature: 1. Pazdro Z.: Hydrogeologia ogólna. Wydawnictwa Geologiczne, 1964. Conditions of the course acceptance/credition: Positive estimate of test. * - depending on a system of studies

EKOTOKSYKOLOGIA OSS003 Kod kursu: OSS003 Nazwa kursu: Ekotoksykologia Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa liczba godzin ZZU * Semestralna 30 30 liczba godzin ZZU* Forma egzamin zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS 3 3 Liczba godzin 90 90 CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): zaawansowany Wymagania wstępne: zaliczenie kursu biologii i biochemii Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Barbara Kołwzan dr hab. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Katarzyna Piekarska dr, Piotr Jadczyk dr, Kazimierz Grabas dr hab. Rok: I Semestr: I (II stopień kształcenia) Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): poznanie trucizn stanowiących zanieczyszczenie środowiska oraz ich wpływu na człowieka i inne żywe organizmy. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Pochodzenie trucizn obecnych w środowisku naturalnym. Całokształt oddziaływań zanieczyszczeń chemicznych na zespoły organizmów żywych. Wpływ trucizn na zdrowie człowieka. Losy trucizn w organizmie: wchłanianie, transport, rozmieszczenie, biotransformacja, biokumulacja oraz wydalanie. Toksyczne mutagenne, rakotwórcze i teratogenne działanie ksenobiotyków. Migracja zanieczyszczeń w poszczególnych ekosystemach oraz ich wpływ na zachowanie równowagi biologicznej. Zastosowanie monitoringu biologicznego w ocenie stopnia skażenia środowiska. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1. Źródła trucizn w środowisku naturalnym. Rodzaje trucizn.. Definicja trucizny. Dawka. Czynniki biologiczne i fizyczno-chemiczne warunkujące toksyczność. Liczba godzin

3. Wchłanianie, wydalanie oraz transport i rozmieszczenie ksenobiotyków w organizmie. 4. Biotransformacja ksenobiotyków. 5. Wydalanie trucizn. 6. Mechanizmy toksycznego działania trucizn. 7. Mutagenne, rakotwórcze i teratogenne działanie substancji obcych. 8. Metody oceny właściwości biologicznych związków chemicznych. 9. Relacje zachodzące między funkcjonowaniem homeostazy ekosystemu a emisjami przemysłowymi. 10. Chemiczne skażenie powietrza i jego oddziaływanie na organizmy żywe. 11. Przyczyny degradacji ekosystemów glebowych oraz sposoby jej przeciwdziałania. 1. Ujemne oddziaływanie człowieka na ekosystemy wodne. 13. Toksykologia żywności. 14. Toksykologia promieniowania jonizującego. 15. Monitoring biologiczny i jego zastosowanie. Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Laboratorium - zawartość tematyczna: Ocena wpływu czynników biologicznych i fizyczno-chemicznych na toksyczność ksenobiotyków. Określanie toksycznego oddziaływania skażeń chemicznych środowiska na organizmy żywe za pomocą testów letalnych i fizjologicznych. Zastosowanie organizmów wskaźnikowych do badania stopnia skażenia gleby i powietrza. Wpływ trucizn na przebieg procesu biodegradacji. Metody oceny mutagennego i rakotwórczego działania skażeń środowiskowych. Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: Seńczuk W., Toksykologia, PZWL, Warszawa 1990, Rusiecki W., Kubikowski P., Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa 1976, Pawlaczyk- Szpilowa M., Biologia i ekologia, Oficyna wydawnicza PWr, Wrocław Literatura uzupełniająca: Dutkiewicz T., Chemia toksykologiczna. PZWL, Warszawa 1974Hanke J., Piotrowski J.K., Biochemiczne podstawy toksykologii, PZWL, Warszawa 1984 Przeździecki Z., Biologiczne skutki chemizacji środowiska. PWN, Warszawa 1980. Warunki zaliczenia: Wykład: egzamin, laboratorium: aktywny udział obejmujący nabycie praktycznych umiejętności - w zależności od systemu studiów

ECOTOXICOLOGY OSS003 Course code: Course title: Language of the lecturer: OSS003 Ecotoxicology polish Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number of hours/week* Number 30 30 of hours/semester* Form of the course exam colloquium completion ECTS credits 3 3 Total Student s 90 90 Workload Level of the course (basic/advanced): advanced Prerequisites: biology, biochemisty courses Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Barbara Kołwzan dr hab. Names, first names and degrees of the team s members: Katarzyna Piekarska dr, Piotr Jadczyk dr, Kazimierz Grabas dr hab. Year: I. Semester: I Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): to acquire the knowledge of environmental toxins, their influence on a man and other living organisms. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: Toxic substances and human health. The lot of poisons in human body: absorption, transport, distribution, biotransformation, bioaccumulation and excretion. The source of toxic substances in environment. The global aspects of influence of chemical pollutants on living organisms. Toxic, mutagenic and carcinogenic activity of xenobiotics. The migration of pollutants in the ecosystems and their influence on ecosystem s homeostasis. Using of biological monitoring in the assessment of the level of environment pollution. Lecture: Particular lectures contents 1. The sources of toxic substance in environment. The kinds of toxins.. The definition of poison. Dose. Biological, physical and chemical factors and their influence on the toxicity. 3. Key routes of absorption, transport and distribution of toxins. 4. Biotransformation of xenobiotics 5. The ways of excretion of toxic substances. Number of hours

6. Mechanisms of toxic activity. 7. Mutagenic, carcinogenic and teratogenic action of xenobiotics. 8. The methods of assessment of the biological properties of chemicals. 9. The relations taking place between ecosystems homeostasis and industrial emissions. 10. The chemical pollution of air and their influence on living organisms. 11. The cause of the soil ecosystems degradation and the ways of hazard prevention. 1. The negative influence of the human activity on the water ecosystems. 13. Food toxicology. 14. The toxicology of ionizing radiation. 15. The biological monitoring and its ways of using. Classes the contents: Seminars the contents: Laboratory the contents: The assessment of biological, physical and chemical factors which have influence on toxicity of xenobiotics. The determination of chemical pollutants impact on the living organisms by acute and physiological tests. Using bioindicators to determination the level of soil and air pollution. The influence of chemical toxins on biodegradation process. The methods for determination mutagenic and carcinogenic activity of environmental pollutants Project the contents: Basic literature: Walker C.H., Hopkin S.P., Sibley R.M., Peakall D.B.: Principles of ecotoxicology, Taylor and Francis 001, Robinson L., Thorn I.: Toxicology and ecotoxicology in chemical safety assessment, Blackwell Publishing 005, Seńczuk W., Toksykologia, PZWL, Warszawa 1990, Rusiecki W., Kubikowski P., Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa 1976, Pawlaczyk-Szpilowa M., Biologia i ekologia, Oficyna wydawnicza PWr, Wrocław Additional literature: Dutkiewicz T., Chemia toksykologiczna. PZWL, Warszawa 1974, Hanke J., Piotrowski J.K., Biochemiczne podstawy toksykologii, PZWL, Warszawa 1984, Przeździecki Z., Biologiczne skutki chemizacji środowiska. PWN, Warszawa 1980. Conditions of the course acceptance/credition: * - depending on a system of studies

STATYSTYKA I MODELOWANIE W NAUKACH O ŚRODOWISKU OSS00 Kod kursu: OSS00 Nazwa kursu: Statystyka i modelowanie w naukach o środowisku Język wykładowy: Polski/Angielski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa 1 1 liczba godzin ZZU * Semestralna 15 15 liczba godzin ZZU* Forma zaliczenia kolokwium Ustne przedstawienie zagadnienia opracowanego pisemnie. Punkty ECTS 1 Liczba godzin CNPS 60 30 Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): Wymagania wstępne: Algebra I, Analiza I Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Maciejewska Monika, dr inż. zaawansowany Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Rok: 1 Semestr: 1 Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): Cele zajęć (efekty kształcenia): obowiązkowy Zapoznanie studentów z wyborem metod i narzędzi statystycznych oraz przykładami modeli analitycznych, które są stosowane w naukach o środowisku. Wrobienie uzasadnionego przekonania o przydatności statystki i modelowania do lepszego rozumienia procesów środowiskowych. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): Krótki opis zawartości całego kursu: tradycyjna W ramach kursu zostanie przedstawiony wybór metod i narzędzi statystycznych stosowanych w naukach o środowisku. Należą tu np. testy statystyczne, analiza regresji i analiza szeregów czasowych. Modelowanie matematyczne w naukach o środowisku zostanie zaprezentowane na przykładzie modelu elementu środowiska w stanie ustalonym i nieustalonym. Prezentacja przykładowych zastosowań pozostaje w równowadze z teoretyczną charakterystyką prezentowanych metod.

Wykład (podać z dokładnością do godzin): Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych 1.Przykłady zastosowania rachunku prawdopodobieństwa w naukach o środowisku.. Przykłady zastosowania testów statystycznych w naukach o środowisku. 3. Przykłady zastosowania analizy regresji w naukach o środowisku. 4. Modele szeregów czasowych w naukach o środowisku. 5. Modele elementów środowiska w stanie ustalonym. 6. Modele elementów środowiska w stanie nieustalonym 7. Kolokwium Ćwiczenia - zawartość tematyczna: Seminarium - zawartość tematyczna: Liczba godzin Studenci będą zobowiązani do pisemnego opracowania i ustnego przedstawiania wybranego problemu dotyczącego zastosowania statystyki i modelowania w naukach o środowisku. Lista zagadnień jest zmienna, gdyż w zamierzeniu ma odpowiadać na zainteresowane studenta. Laboratorium - zawartość tematyczna: Projekt - zawartość tematyczna: Literatura podstawowa: 1. Jóźwiak, J., Podgórski J. (000). Statystyka od podstaw. PWE, Warszawa, Polska. Banks. J, (1998), handbook of simulation, Principles, Methodology, Advances, Applications and Prectice, John Wiley & Sons, Hoboken 3. Harte, J. Consider a Spherical cow. (1988). University Science Books, Sausalito, California Literatura uzupełniająca: 1. Gutenbaum, J. Modelowanie matematyczne systemów.(199). Omnitech Press. Warszawa Warunki zaliczenia: Zaliczenie kolokwium, eseju i prezentacji ustnej. - w zależności od systemu studiów 3 3 1

STATISTICS AND MODELLING IN THE ENVIRONMENTAL SCIENCE OSS00 Course code: Course title: Language of the lecturer: OSS00 Statistics and Modelling in the Environmental Science Polish/English Course form Lecture Classes Laboratory Project Seminar Number 1 1 of hours/week* Number 15 15 of hours/semester* Form of the course completion Written test Oral presentation of a written essay. ECTS credits 1 Total Student s 60 30 Workload Level of the course (basic/advanced): Prerequisites: Algebra I, Analysis I Name, first name and degree of the lecturer/supervisor: Maciejewska Monika, PhD Names, first names and degrees of the team s members: Year:1 Semester: 1 advanced Type of the course (obligatory/optional): obligatory Aims of the course (effects of the course): Get students familiar with a selection of statistical methods and tools, and analytical models, which are used in environmental science. Get listeners convinced that the statistics and mathematical modeling are useful in better understanding of environmental processes. Form of the teaching (traditional/e-learning): traditional Course description: A selection of statistical methods and tools which are used in environmental science will be presented. It comprises statistical tests, regression analysis, time series analysis. An example of mathematical modeling will be presented using steady state and non-steady state model of a component of the environment. Theoretic characterization of the methods will be balanced by presentation of examples of their application. Lecture: Particular lectures contents Number of hours

1. Probabilisitc appraches in environmental science.. Statistical tests in environmental science. 3. Regression analysis in environmental science. 4. Time series analysis in environmental science.. 5. Steady state models of the environment. 6. Non-steady state models of the environment. 7. Written test Classes the contents: Seminars the contents: Students will be offered a selection of topics for a detailed elaboration in writing. Topics will correspond to the examples of application of statistics and modeling in environmental science. List of topics will change dynamically as adapted to students interests. Therefore it is not provided here. Laboratory the contents: Project the contents: Basic literature: 4. Jóźwiak, J., Podgórski J. (000). Statystyka od podstaw. PWE, Warszawa, Polska 5. Banks. J, (1998), handbook of simulation, Principles, Methodology, Advances, Applications and Prectice, John Wiley & Sons, Hoboken 6. Harte, J. Consider a Spherical cow. (1988). University Science Books, Sausalito, California Additional literature:. Gutenbaum, J. Modelowanie matematyczne systemów.(199). Omnitech Press. Warszawa Conditions of the course acceptance/credition: Passed written test and oral presentation of a written essay. * - depending on a system of studies 3 3 1

REMEDIACJA ŚRODOWISKA GRUNTOWO-WODNEGO OSS03 Kod kursu: OSS03 Nazwa kursu: Remediacja środowiska gruntowo-wodnego Język wykładowy: polski Forma kursu Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Tygodniowa 1 liczba godzin ZZU * Semestralna 15 30 liczba godzin ZZU* Forma egzamin zaliczenie zaliczenia Punkty ECTS Liczba godzin 60 60 CNPS Poziom kursu (podstawowy/zaawansowany): podstawowy Wymagania wstępne: podstawy ochrony środowiska Imię, nazwisko i tytuł/ stopień prowadzącego: Barbara Kołwzan dr hab. Imiona i nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego: Kazimierz Grabas dr hab. inż. Rok: I Semestr: II Typ kursu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Cele zajęć (efekty kształcenia): identyfikowanie przyczyn skażenia środowisk gruntowo-wodnych, racjonalne planowanie przedsięwzięć odnowy środowiska w celu przywrócenia zdegradowanym terenom wartości użytkowej, prognozowanie skutków podejmowanych działań sanacyjnych. Forma nauczania (tradycyjna/zdalna): tradycyjna Krótki opis zawartości całego kursu: Przedstawienie zagadnień metod i sposobów ochrony i odnowy gleb i rekultywacji terenów zdegradowanych działalnością przemysłową. Wykład (podać z dokładnością do godzin): Lp. Zawartość tematyczna poszczególnych godzin wykładowych Liczba godzin 1. Gleba i środowisko glebowe 1 Skład chemiczny gleby i właściwości fizyczno-chemiczne i biologiczne 1 gleby. Sorpcyjne właściwości gleb. 3. Formy przekształceń i degradacji gleb 1 4. Źródła, rodzaje i charakterystyka zanieczyszczeń środowiska gruntowowodnego. 1