Maszyny do nawożenia organicznego Nawozy organiczne - obornik, kompost, torf - stosuje się w dużych ilościach - do 35 t/ha. Obornik charakteryzuje się dużą zmiennością konsystencji i właściwości mechanicznych. Różnice te spowodowane są ilością zawartej w nim słomy, długością tej słomy, stopniem uwilgotnienia, sposobem i czasem przechowywania. Stąd do ich rozrzucania stosuje się wyspecjalizowane maszyny o mocnej konstrukcji. Do nawożenia organicznego stosuje się uniwersalną, wieloczynnościową maszynę przeznaczoną do równomiernego rozrzucania nawozu oraz do nawożenia gleby wapnem lub pomiotem kurzym. Maszyna ta może służyć jako przyczepa ciągnikowa do transportu produktów i płodów rolnych (ziemniaków, buraków) z możliwością samoczynnego rozładunku za pomocą przenośnika podłogowego lub przy specjalnym wyposażeniu jako przyczepa wywrotka. Może pracować z nadstawkami o wysokości 500 mm stosowanymi do transportu materiałów objętościowych np. zielonek, siana. Rozrzutnik obornika budowany jest jako przyczepa z przenośnikiem na dnie, a w tylnej części maszyny znajduje się adapter rozdrabniający i rozrzucający nawóz po polu.
Rozrzutniki o mniejszej ładowności budowane są jako jednoosiowe przeznaczone do współpracy z ciągnikami o małej mocy. Rozrzutniki dwuosiowe i typu tandem o dużej (do 5 t) i bardzo dużej ładowności (16 t i więcej). Ilość rozrzucanego obornika można regulować przez zmianę szybkości przesuwania obornika przenośnikiem podłogowym. Służą do tego klasyczne mechanizmy zapadkowe, bezstopniowe skrzynie przekładniowe lub napędy hydrauliczne. Rozrzutniki obornika wyposażane są w adaptery roztrząsające o różnej konstrukcji zapewniające dobre i równomierne rozłożenie nawozu po polu, tzw. wąskopasmowe rozrzucające tylko w tył maszyny ok. 2 m. Szerokopasmowe adaptery rozrzucające na szerokość ok. 4-6 m mają zwykle 4 bębny rozrzucające ustawione pionowo - łopatkowe lub ślimakowe.
Rodzaje adapterów rozdrabniających stosowane w rozrzutnikach obornika Wąskopasmowy poziomy jednobębnowy - Stosowany w najmniejszych rozrzutnikach jednoosiowych o małej ładowności Wąskopasmowy poziomy dwubębnowy - Stosowany w większych rozrzutnikach o ładowności 4-6 ton, zwykle dwuosiowych Wąskopasmowy poziomy łopatkowy - Stosowany w większych rozrzutnikach o ładowności 4-6 ton, zwykle dwuosiowych
Szerokopasmowy pionowy ślimakowy - Stosowany w dużych i bardzo dużych rozrzutnikach o ładowności powyżej 5 ton, dwuosiowych lub typu tandem Szerokopasmowy (pionowy lub poziomy) ślimakowy z tarczami rozrzucającymi - Stosowany w dużych uniwersalnych rozrzutnikach typu tandem z bębnami rozdrabniającymi
Nowoczesne rozrzutniki posiadają rozdrabniacze bijakowe lub ślimakowe, natomiast rozrzucanie odbywa się za pomocą obrotowych tarcz z łopatkami (jak w rozsiewaczach nawozów) nadaje to uniwersalny charakter maszynie. Po rozrzuceniu obornika na polu powinien być on tego samego dnia przyorany, aby uniknąć strat azotu. Przy nawożeniu nawozami organicznymi niezbędne są urządzenia załadunkowe. Do tego celu wykorzystuje się ładowacze czołowe nabudowane na ciągniku rolniczym, przez co mogą się poruszać nawet z ładunkiem. Mogą one być używane do załadunku obornika, ale także słomy, materiałów sypkich - nawozów mineralnych, piasku, trocin itp. Stosowanie takiego ładowacza wymaga dużej sprawności obsługi przez operatora w celu szybkiego dokonania załadunku i nieuszkodzenia maszyn współpracujących. Ładowacze chwytakowe budowane jako maszyny przyczepiane posiadają układ jezdny
lub są zawieszane na ciągniku rolniczym. W czasie pracy na twardym podłożu opuszcza się hydraulicznie podpory do uzyskania równowagi i stabilności agregatu.
W dużych gospodarstwach stosuje się również uniwersalne samojezdne ładowarki wykorzystywane do wszelkich prac przeładunkowych. Do ładowania nawozów mineralnych mogą być wykorzystywane także przenośniki pneumatyczne.
Nawożenie nawozami organicznymi ciekłymi, jak: gnojówka, gnojowica czy woda gnojowa odbywa się przy użyciu beczkowozów lub instalacji deszczujących. Istotnym elementem w technologii nawożenia organicznego gnojówką i gnojowicą jest fermentacja (dojrzewanie nawozu). Aby proces fermentacji przebiegał prawidłowo w czasie przechowywania, należy przeprowadzać homogenizację - ujednorodnienie. Do tego celu wykorzystuje się mieszadła mechaniczne, hydrauliczne i pneumatyczne (napowietrzanie). Przefermentowaną i uwodnioną gnojówką (wymieszana z wodą w stosunku od 1:3 do 1:6) nawozi się grunty orne w ilości 20000-40000 l/ha lub użytki zielone - do 45000l/ha. Wozy asenizacyjne
mogą być napełniane za pomocą pomp. Nowoczesne modele wyposażone są w urządzenia pneumatyczne (sprężarki) lub hydrauliczne (pompy ślimakowe) do napełniania i opróżniania zbiornika. Ilość rozlewanej cieczy zależy od sposobu opróżniania zbiornika. Może się ono odbywać grawitacyjnie - ciecz pod własnym ciężarem wypływa ze zbiornika lub pod ciśnieniem - pompa (ślimakowa) tłoczy ciecz ze zbiornika lub (sprężarka) powietrze do zbiornika. Regulowania ilości nawozu dokonywać można przez zmianę prędkości agregatu lub stopnia otwarcia zaworu spustowego. Nawozy organiczne płynne oprócz stosowania powierzchniowego można wprowadzać w międzyrzędzia. Do tego celu stosuje się zmodernizowane wozy asenizacyjne - mazacze
lub instalacje deszczujące.