SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI WOJEWÓDZKIEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM NA LATA 2012-2015 Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego w Łodzi Łódź, wrzesień 2014 r.
Opracowanie sprawozdania z Programu wynika z art. 87 pkt 5 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r., który zobowiązuje zarząd województwa do jego sporządzenia i przedstawienia sejmikowi województwa co dwa lata. Sprawozdanie, zgodnie z wymogami w/w ustawy, zostaje również przekazane Generalnemu Konserwatorowi Zabytków oraz Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków. Celem niniejszego opracowania jest analiza i ocena realizacji celów, priorytetów i działań zapisanych w Programie wlatach2012 2013.
CELE OPERACYJNE WPOnZ 2012-2015 CEL OPERACYJNY I CEL OPERACYJNY II CEL OPERACYJNY III Regionalny system zarządzania dziedzictwem kulturowym Atrakcyjność krajobrazu kulturowego Tożsamość wielokulturowa regionu DZIAŁANIE 1 DZIAŁANIE 2 DZIAŁANIE 3 DZIAŁANIE 4 DZIAŁANIE 5 DZIALANIE 6 DZIALANIE 7 Stworzenie mechanizmu współpracy w zakresie zarządzania dziedzictwem kulturowym Cyfryzacja zasobów ewidencyjnych dziedzictwa kulturowego Rewitalizacja układów przestrzennych miast i wsi Poprawa stanu obiektów i obszarów zabytkowych Poprawa stanu i dostępności zabytków ruchomych w muzeach oraz obiektach sakralnych Kreowanie różnorodności kulturowej Edukacja kulturowa mieszkańców województwa
Realizacja Celu Operacyjnego I Regionalny system zarządzania dziedzictwem kulturowym
Wskaźnik liczba gminnych programów opieki 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Wskaźnik liczba gminnych ewidencji zabytków 125 127 141 177 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. liczba gminnych ewidencji zabytków 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 12 19 24 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. 30 Wskaźnik liczba powiatowych programów opieki nad zabytkami 85 11 liczba gminnych programów opieki 10 8 6 4 2 2 3 4 liczba powiatowych programów opieki nad zabytkami 0 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r.
12 Wskaźnik liczba muzeów posiadających stronę internetową 11 10 8 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Wskaźnik liczba zdygitalizowanych gminnych ewidencji zabytków 0 10 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. 13 90 liczba zdygitalizowanych gminnych ewidencji zabytków 6 4 2 0 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2 3 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. 27 28 28 4 Wskaźnik liczba muzeów posiadających zdygitalizowane zasoby ewidencyjne 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. 71 liczba powiatowych programów opieki nad zabytkami liczba muzeów posiadających zdygitalizowane zasoby ewidencyjne
Wnioski: sukcesywny wzrost liczby gminnych ewidencji zabytków niewystarczające działania stymulujące opracowywanie powiatowych i gminnych programów opieki nad zabytkami, zagrożenie osiągnięcia zakładanego wskaźnika znikoma cyfryzacja zasobów gminnych ewidencji zabytków, zagrożenie osiągnięcia zakładanego wskaźnika nikłe działania digitalizacyjne zbiorów muzealnych, zagrożenie osiągnięcia zakładanego wskaźnika
Realizacja Celu Operacyjnego II Atrakcyjność krajobrazu kulturowego
Rewitalizowana Kolej Warszawsko Wiedeńska i Okresu Uprzemysłowienia
Odnowione zabytki na Szlaku Bursztynowym
Trakt Wielu Kultur w Piotrkowie Trybunalskim
Aleksandrów Łódzki
Obszar Dworca Łódź Fabryczna i Elektrownia przy ul Targowej w Łodzi (EC1)
Wnioski: sukcesywna rewitalizacja obszarów miejskich intensyfikacja opracowania studiów historycznych - znaczące przekroczenie zakładanego wskaźnika
Pomniki Historii Bazylika katedralna w Łowiczu Sulejów Podklasztorze
Rogowska kolejka wąskotorowa
Zrewaloryzowany zabytkowy park w Skierniewicach
Wnioski: rosnąca liczba aplikacji do uzyskania miana pomników historii postępujące prace rewaloryzacyjne obiektów reprezentatywnych i obiektów dworcowych Kolei Warszawsko Wiedeńskiej intensyfikacja działań rewaloryzacyjnych zabytkowych układów zieleni w wyniku uruchomienia programu rewitalizacji zabytkowych parków Przyrodnicze perły województwa łódzkiego - znaczące przekroczenie zakładanego wskaźnika
Wnioski: znaczny wzrost liczby muzeów, głównie powstających na kanwie zbiorów diecezjalnych - znaczące przekroczenie zakładanego wskaźnika w niewielkim stopniu wykonywane zabezpieczenia przeciwpożarowe i antywłamaniowe - zagrożenie osiągnięcia zakładanego wskaźnika w nieznacznym zakresie prowadzone działania realizacyjne nowoczesne formy przekazu w placówkach muzealnych - zagrożenie osiągnięcia zakładanego wskaźnika
Realizacja Celu Operacyjnego III Tożsamość wielokulturowa regionu
Promocja regionalnych specjałów podczas Targów Na styku kultur
80 70 60 50 40 30 20 10 0 Wskaźnik liczba produktów tradycyjnych w woj. łódzkim 10 49 61 63 75 73 2008 r. 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. Kategorie produktów tradycyjnych w województwie łódzkim 3; 4% 10; 13% 2; 3% produkty mleczne warzywa i owoce oleje i tłuszcze gotowe dania i potrawy 9; 12% 21; 28% 3; 4% 15; 20% 12; 16% łódzkie 1200 1000 800 600 400 200 kujawsko - pomorskie produkty mięsne podlaskie wyroby piekarnicze i cukiernicze dolnośląskie miody napoje zachodniopomorskie warmińsko - mazurskie lubuskie 0 449 725 Wskaźnik liczba produktów tradycyjnych w kraju 929 1050 1090 2008 r. 2010 r. 2011 r. 2012 r. 2013 r. 18 25 24 40 47 55 52 58 63 75 88 106 114 liczba produktów tradycyjnych w kraju zakładany trend Liczba produktów tradycyjnych w województwach w latach 2008, 2010, 2011, 2012, 2013 podkarpackie pomorskie śląskie lubelskie małopolskie wielkopolskie łódzkie mazowieckie świętokrzyskie opolskie 136 136 153 liczba produktów 2013 liczba produktów 2012 liczba produktów 2011 liczba produktów 2010 liczba produktów 2008 0 50 100 150 200
Skansen Tum Kwiatkówek
28 27 27 26 26 25 25 24 25 25 Wskaźnik liczba skansenów 26 27 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. liczba skansenów 28 27 27 26 26 25 25 24 Wskaźnik liczba skansenów, w których wykonano prace konserwatorskie 25 25 26 27 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. liczba skansenów, w których wykonano prace konserwatorskie 12 10 8 6 4 2 0 4 Wskaźnik liczba skansenów, w których podjęto działania z zakresu ożywiania skansenów 9 11 10 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. liczba skansenów, w których podjęto działania z zakresu ożywienia skansenów 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Wskaźnik liczba oznakowanych szlaków kulturowych 2 2 2 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. 9 liczba oznakowanych szlaków kuturowych
3 2 Wskaźnik liczba podręczników edukacji regionalnej 2 2 2 2 1 1 0 1 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. liczba podręczników edukacji regionalnej 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 7 Wskaźnik liczba przewodników po województwie 9 9 2011 r. 2012 r. 2013 r. docelowo 2015 r. 8 liczba przewodników po województwie
Wnioski: wzrost liczby produktów regionalnych - znaczące przekroczenie zakładanego wskaźnika sukcesywnie powstające skanseny intensywne ożywianie skansenów- przekroczenie zakładanego wskaźnika brak działań w zakresie znakowania szlaków kulturowych - zagrożenie osiągnięcia zakładanego wskaźnika postępująca edukacja regionalna wzrost liczby przewodników po województwie - przekroczenie zakładanego wskaźnika
Realizacja zadań będących w kompetencji samorządu województwa
Realizacja zadań będących w kompetencji samorządu województwa wynikających z WPOnZ 2012-2015 brak realizacji zadania nie wystąpiło zadanie w trakcie realizacji zadanie zrealizowane realizacja cykliczna Cel główny Cele towarzyszące Zadanie Organizacja cyklicznych warsztatów służących wymianie doświadczeń nt. działań rewitalizacyjnych i możliwości pozyskiwania środków na jej realizację Stworzenie i wdrażanie oprogramowania mającego na celu tworzenie elektronicznej wojewódzkiej bazy danych o zasobach dziedzictwa kulturowego Objęcie patronatem konkursów w zakresie rewitalizacji i remontów przeprowadzonych z wykorzystaniem tradycyjnych i innowacyjnych technologii Opracowanie katalogów budownictwa regionalnego krajobrazów kulturowych dorzeczy: Warty i Pilicy Zakończenie prac rewaloryzacyjnych w obiektach będących własnością Samorządu Województwa Łódzkiego takich jak: Pałac Herbsta, Pałac M. Poznańskiego, Teatr Wielki Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne Biblioteka im. J. Piłsudskiego, Teatr Jaracza, ul. St. Jaracza 27 Muzeum Oświatowe im. M. Konopnickiej w Bronowie Realizacja projektu utworzenia skansenu archeologicznego w Tumie Opracowanie i wydanie przewodnika po muzeach województwa łódzkiego Cel operacyjny I Regionalny system zarządzania dziedzictwem kulturowym Działania II.4. I.1. I.2. II.3. II.4. II.5. II.3. II.4. II.5. Cele operacyjne I, II Działania II.3. I.1. I.1. III.7. Ocena realizacji Forum Naukowe Prorevita V edycja, Ogólnopolska konferencja Kultura i Turystyka VII edycja Następuje integracja potrali posiadających profesjonalne informacje o dziedzictwie kulturowym regionu W tym: Utworzono skansen łęczycka zagroda chłopska w Tumie Kwiatkówku Powstała stronawww/regionkultury.pl/listamuzeow-regionalnych-wojewodztwa łódzkiego, powstają przewodniki dla poszczególnych muzeów, nastąpiła integracja muzeów województwa
Zadanie Cel operacyjny III Tożsamość wielokulturowa regionu Cele operacyjne I Ocena realizacji Tworzenie listy, opracowanie katalogu i organizacja konkursów dotyczących tradycyjnych produktów regionalnych Objęcie patronatem i uczestnictwo w organizacji Europejskich Dni Dziedzictwa w 2012 r. w skansenie w Maurzycach Objęcie patronatem i uczestnictwo w Międzynarodowych Targach Turystycznych Na styku Kultur w Łodzi oraz kreowanie marki ŁÓDZKIE Działania III.6. III.6. III.6. Działania Organizacja Jarmarku Województwa III.6. I.1. Opracowanie i wydanie informatorów promujących podregiony kulturowe, symbole województwa i imprezy kulturalne Opracowanie podręcznika edukacji regionalnej III.6. III.7. www.lodzkie/component/k2/listaproduktów-tradycyjnychwojewództwa-łódz Ogólnopolska Inauguracja Europejskich Dni Dziedzictwa Pracownia Regionalna Ośrodka Edukacji Europejskiej i Regionalnej ŁCDNiKP wypracowuje nowoczesny model edukacji regionalnej Współorganizacja konkursu Wiedzy o regionie i ustanowienie nagrody dla najlepszego uczestnika Współorganizacja konkursu fotograficznego prezentującego walory dziedzictwa kulturowego regionu i ustanowienie nagrody dla najlepszego uczestnika III.7 III.7.
Środki finansowe uzyskane na realizację programu
Działania związane z rewitalizacjami w województwie łódzkim finansowane były ze środków: zewnętrznych (krajowych i europejskich) i własnych województwa. Dotacje pochodziły z: Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN), Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 2013, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013, Budżetu Samorządu Województwa Łódzkiego, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Budżetów gminnych jednostek samorządowych.
Udział środków na zachowanie dziedzictwa kulturowego wwojewództwie łódzkim wg wybranych źródeł finansowania w latach 2012-2013
Rekomendacje do WPOnZ na lata 2016-2019
Dziękuję za uwagę