Zwierzęta część IV dodatek (uzupełnienie) 1. RYBY 2. PŁAZY 3. GADY 4. PTAKI 5. SSAKI
RYBY - osmoregulacja, - ryby dwudyszne, - wędrówki (tarło), - ryby chrzęstnoszkieletowe.
Osmoregulacja u ryb morskich (A) i słodkowodnych (B). Ryby żyjące w wodzie tracą wodę ponieważ stężenie soli w wodzie jest większe niż płyny ustrojowe ryb. Ryby pija wodę a nadmiar soli usuwają przez skrzela. W mniejszym stopniu przez skórę, nerki i gruczołowy zachyłek jelita. Ryby słodkowodne zawierają większe stężenie elektrolitów niż otaczające środowisko. Nie pija wody ale przedostaje się ona do organizmu skrzelami i częściowo przez skórę. W obronie przez pęcznieniem ryby usuwają nadmiar wody przez nerkę bilans soli wyrównują przez wychwytywanie z wody brakujących jonów. Zadanie to spełniają komórki solne skrzeli oraz skóry.
Miejsce występowania ryb dwudysznych. Posiadają dobrze zachowaną strunę grzbietową, oddychają zarówno płucami jak i skrzelami, przedsionek serca przedzielony niewielka przegrodą. Mają wspólne cechy budowy (mózgu, serca, płuc, nerek, gruczołów dokrewnych) z płazami A Prapłetwiec w rzekach Afryki zachodniej (zbiorniki okresowo wysychające). B Płazak w dorzeczu Amazonki. C Rogoząb w tropikalnej części Australii
Wędrówka węgorza europejskiego i północnoamerykańskiego.
Rekin przedstawiciel ryb chrzęstnoszkieletowych.
PŁAZY - cykl rozwojowy, - wentylacja płuc.
Cykl rozwojowy żaby
Wentylacja u płazów.
GADY - tworzenie błon płodowych, - gady mezozoiczne, - drzewo rodowe gadów.
Tworzenie błon płodowych u gadów
Gady mezozoiczne pterozaur gady latające, ichtiozaury podobne do delfina, plezjozaury o bardzo długiej szyi, tyranozaur dwunożny mięsożerca, apatozaur (dawniej brontozaur)- jeden z największych roślinożerców, stegozaur roślinożerca z ogonem zakończonym kolczystymi wyrostkami.
Drzewo rodowe gadów.
PTAKI - rodzaje piór, - budowa skrzydła, - budowa jaja, - układ trawienny, -rozmieszczenie worków powietrznych, -podwójne oddychanie, - wędrówki ptaków, - różnorodność nóg i dziobów.
Budowa i rodzaje piór.
Budowa skrzydła ptaka.
Budowa jaja kury
Układ trawienny ptaka
worki powietrzne u ptaka
Podwójne oddychanie u ptaków. Oskrzela mają połączenie z workami powietrznymi, które pełnią role magazynu powietrza. Dzięki nim świeże powietrze przechodzi przez płuca w czasie wdechu i wydechu. Podczas wdechu powietrze wypełnia worki tylne (A) a pozostała cześć przechodzi przez płuca i jako powietrze zużyte napełnia worki przednie. W czasie wydechu powietrze z worków przednich wyprowadzane jest oskrzelami a z worków tylnych przechodzi przez płuca (B) do oskrzeli.
Szlaki wędrówek i zimowiska wybranych ptaków.
Różnorodność kształtów nóg i dziobów.
SSAKI - błony płodowe, -układ trawienny (żołądek przeżuwaczy), - różnorodność uzębienia, - różnorodność szkieletu kończyn, - skóra ssaka, - rogowe twory naskórka, - narządy rozrodcze ssaka, - drzewo rodowe ssaków.
Zarodek ssaka z błonami płodowymi i wytworzonym łożyskiem
Budowa żołądka przeżuwaczy.
Typy uzębienia u ssaków.
SZKIELET ssaki (kończyny)
Budowa skóry ssaka. 1 naskórne, 2 skóra właściwa, 3 tkanka podskórna, 4 gruczoł potowy, 5 opuszka włosa, 6 korzeń włosa, 7 miesień przywłosowy, 8 gruczoł łojowy, 9 włos ponad powierzchnią skóry
Twory naskórka (rogowe osłony palców).
Narządy rozrodcze (powiązanie z układem moczowym) A samiec B -samica
Drzewo rodowe ssaków.
INNE - obiegi krwi kręgowców, - drzewo rodowe kręgowców, - typy nefronów, -przekształcenie pęcherzyka mózgowego, -porównanie budowy mózgu minoga i ryb.
Krążenie a ryby b płazy c gady d krokodyle, ptaki, ssaki.
Drzewo rodowe kręgowców.
Typy nefronów występujących w nerkach kręgowców. zanercze / nerka właściwa / nerka ostateczna - parzysty narząd wydalniczy dorosłych gadów, ptaków i ssaków, główny element układu moczowego.
Schemat przekształcania pęcherzyka mózgowego w 5 częściowy mózg kręgowców.
Budowa mózgu minog ryba chrzęstnoszkieletowa ryba kostnoszkieletowa
Źródła: 1. Biologia repetytorium, WSiP 2. Biologia E. P. Solomon, L.R. Berg, D.W. Martin 3. Zoologia podręcznik dla liceum ogólnokształcącego J. Grzegorek, E. Jastrzębowska, E. Pyłka - Gutowska