Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego



Podobne dokumenty
Cele i treść postępowania sprawdzającego jako element ochrony informacji niejawnych.

ZARZĄDZENIE Nr 50 / 2009 Burmistrza Miasta i Gminy Złocieniec z dnia 17 kwietnia 2009 r.

Zasady i sposób ochrony informacji niejawnych na Politechnice Krakowskiej

EWIDENCJA, PRZECHOWYWANIE I UDOSTĘPNIANIE AKT POSTĘPOWAŃ SPRAWDZAJĄCYCH

Informacje niejawne i ich podział (oprac. Tomasz A. Winiarczyk)

USTAWA z dnia 15 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o ochronie informacji niejawnych oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1 Przepisy ogólne

o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie informacji niejawnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2165).

USTAWA z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (tekst ujednolicony z uwzględnieniem zmian w innych ustawach)

USTAWA z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych

Dz.U Nr 11 poz. 95. USTAWA z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1 Przepisy ogólne

OCHRONA INFORMACJI NIEJAWNYCH

Dz.U nr 11 poz. 95. USTAWA z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1 Przepisy ogólne

Druk nr 2165 Warszawa, 22 października 2003 r.

Polski system ochrony informacji niejawnych

USTAWA z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1 Przepisy ogólne

Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA. z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych. (Dz. U. z dnia 8 lutego 1999 r.) Rozdział 1. Przepisy ogólne

BEZPIECZEŃSTWO PRZEMYSŁOWE

D E C Y Z J A NR 41. z dnia 19 listopada 2015 r.

OCHRONA INFORMACJI NIEJAWNYCH

ZARZĄDZENIE Nr 20/2011

zbig Wróblewski Prawne wymagania dostępu do informacji niejawnych

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski

TAJEMNICA ZAWODOWA I BANKOWA. Małgorzata Lewandowska Katarzyna Maciejewska

Warszawa, dnia 5 sierpnia 2013 r. Poz. 639

Odwołania od decyzji starosty w sprawach naleŝących do właściwości powiatu winny być kierowane do...

Dz.U Nr 11 poz. 95. USTAWA z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1 Przepisy ogólne

U S T A W A z dnia o ochronie informacji niejawnych oraz o zmianie niektórych ustaw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne

z dnia 10 czerwca 2016 r.

PROJEKT USTAWY z dnia... o ochronie informacji niejawnych 1. Rozdział 1 Przepisy ogólne

System ochrony informacji. niejawnych. Norbert Nowak

INFORMACJA NR 3/2019 z dnia 13 lutego 2019 r. o wolnych stanowiskach służbowych w Służbie Celno Skarbowej

Zadania Zespołu ds. Ochrony Informacji Niejawnych Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku

o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie informacji niejawnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2165).

PROJEKT. Ustawa z dnia o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

POSTANOWIENIE. SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący) SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca) SSA del. do SN Piotr Mirek. Protokolant Ewa Oziębła

USTAWA z dnia 5 sierpnia 2010r. O OCHRONIE INFORMACJI NIEJAWNYCH

Podmioty rynku finansowego w postępowaniu karnym co się zmieniło w 2015 r.?

U S T A W A. z dnia. o ochronie informacji niejawnych oraz o zmianie niektórych ustaw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne


USTAWA. z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1. Przepisy ogólne

1. Pokrzywdzony w postępowaniu przygotowawczym jest stroną uprawnioną do. działania we własnym imieniu i zgodnie z własnym interesem (art kpk).

A N K I E T A B E Z P I E C Z E Ń S T W A O S O B O W E G O

DECYZJA Nr 22/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 31 stycznia 2006 r.

Instrukcja dotycząca sposobu i trybu przetwarzania informacji niejawnych oznaczonych klauzulą poufne w Urzędzie Miejskim w Łomży

POSTANOWIENIE. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)

ZARZĄDZENIE NR 9/2012 STAROSTY RAWSKIEGO. z dnia 22 czerwca 2012 r.

ZARZĄDZENIE NR 5$ PREZYDENTA MIASTA ZIELONA GÓRA. z dnia. J..lti & r.

Ustawa o ochronie informacji niejawnych [1]

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia 30 lipca 2010 r.

z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych Rozdział 1 Przepisy ogólne

z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych Rozdział 1 Przepisy ogólne

REGULAMIN POZASĄDOWEGO ROZWIĄZYWANIA SPORÓW (ADR) PRZYJAZNEGO LATANIA. z dnia 2 listopada 2015 roku. Postanowienia ogólne

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 296/14. Dnia 9 października 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

NOWELIZACJA USTAWY O OCHRONIE INFORMACJI NIEJAWNYCH

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

ZARZĄDZENIE Nr 269/ 2014 WOJEWODY POMORSKIEGO z dnia 21 listopada 2014 r.

USTAWA. z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych 1) (Dz. U. z dnia 1 października 2010 r.) Rozdział 1.

USTAWA z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1 Przepisy ogólne

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia 30 lipca 2010 r.

1. Prawo do odmowy złożenia zeznań.

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I POSTĘPOWANIE PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI. Autorzy: ZBIGNIEW CIEŚLAK, EUGENIUSZ BOJANOWSKI, JACEK LANG

Decyzja. odmawiam uwzględnienia wniosku. Uzasadnienie

Materiał porównawczy do ustawy z dnia 20 stycznia 2011 r.

UCHWAŁA NR LVI/1336/17 RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia 30 sierpnia 2017 r.

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SK 3/14. Dnia 30 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Józef Iwulski

Dz. U Nr 182 poz z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1. Przepisy ogólne

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

Na czym polega planowanie ochrony informacji niejawnych w jednostce organizacyjnej?

Warszawa, dnia 23 kwietnia 2013 r. Poz. 488

Rynek Katowice

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia 30 lipca 2010 r.

Dz.U Nr 34 poz. 201 USTAWA

Szkolenie. z zakresu ochrony. informacji niejawnych

USTAWA. z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Dz.U Nr 182 poz z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. Rozdział 1. Przepisy ogólne

Informacje dotyczące naboru do służby

z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych Rozdział 1 Przepisy ogólne

POSTANOWIENIE z dnia 27 maja 2003 r. Sygn. akt K 43/02

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ]

ZARZADZENIE NR 21/2012 ŚWIĘTOKRZYSKIEGO WOJEWÓDZKIEGO LEKARZA WETERYNARII. z dnia r.

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI DLA PODMIOTÓW UBIEGAJĄCYCH SIĘ O ŚWIADECTWO BEZPIECZEŃSTWA PRZEMYSŁOWEGO

Umowa. między. Rządem Federalnym Republiki Austrii. Rządem Rzeczypospolitej Polskiej. o wzajemnej ochronie informacji niejawnych

31 ZARZĄDZENIE NR 429 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI

z dnia r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko kuratora oświaty oraz trybu pracy komisji konkursowej

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Jolanta Włostowska

Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr.230/2012 Prezydenta Miasta Łomża z dnia 5 września 2012r.

Zasady i tryb orzekania o niepełnosprawności

Warszawa, dnia 12 czerwca 2019 r. Poz. 1091

USTAWA z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

Regulamin Komisji Kwalifikacyjnej

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy

USTAWA z dnia 9 maja 2007 r. o zmianie ustawy o pracownikach sądów i prokuratury

Postanowienie z dnia 22 lutego 2001 r. III RN 71/00

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI KADENCJA. Warszawa, dnia 3 sierpnia 2006 r. SPRAWOZDANIE. (wraz z zestawieniem wniosków)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Danuta Bratkrajc

Transkrypt:

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Ubieganie się o pracę bądź wykonywanie obowiązków służbowych związanych z dostępem do informacji niejawnych wiąże się z wyrażeniem przez osobę sprawdzoną zgody na przeprowadzenie wobec niej postępowania sprawdzającego. Zadaniem niniejszego opracowania jest wyjaśnienie zasad i warunków dotyczących przeprowadzania procedur sprawdzeniowych oraz próba udzielenia odpowiedzi na niektóre z pytań nurtujących niemal każdego, który staje się podmiotem takiego postępowania. Ograniczenie dostępu do pewnych kategorii informacji jest podyktowane koniecznością ochrony podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej oraz stworzenia warunków do współpracy sojuszniczej w ramach organizacji międzynarodowych, szczególnie NATO oraz Unii Europejskiej. Celem postępowania sprawdzającego jest uniemożliwienie uzyskania dostępu do chronionych informacji przez podmioty, które mogłyby je wykorzystać w sposób zagrażający niepodległości, nienaruszalności terytorium, obronności oraz bezpieczeństwu państwa. System sprawdzeń, pozwala wykluczyć okoliczności wskazujące na to, że dana osoba może bezprawnie ujawnić informacje niejawne, celowo lub ze względu na ograniczoną możliwość kontrolowania swoich czynów. Ustalenie, że osoba sprawdzana spełnia ustawowe wymogi dla zapewnienia ochrony informacji niejawnych (to znaczy daje tzw. rękojmię zachowania tajemnicy), jest potwierdzane wydaniem poświadczenia bezpieczeństwa. Aktem prawnym regulującym kwestie związane z szeroko pojętą ochroną informacji niejawnych jest ustawa z dnia 22 stycznia 1999 roku o ochronie informacji niejawnych (pełny tekst dostępny pod adresem: www.abw.gov.pl/portal/ pl/95/327/prawo_krajowe.html). Obowiązek posiadania takiego poświadczenia nie dotyczy jedynie następujących kategorii osób: 1. zwolnionych z mocy prawa z obowiązku poddania się procedurze są to m.in. osoby piastujące najważniejsze urzędy w państwie oraz sędziowie i prokuratorzy, 2. dopuszczonych do informacji niejawnych na podstawie pisemnej zgody przez uprawniony podmiot na podstawie art. 49 ustawy, 3. dopuszczonych w stanie nadzwyczajnym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej lub Prezesa Rady Ministrów, 4. obywateli innych państw, którzy mają wykonywać w Rzeczypospolitej Polskiej pracę w interesie innego państwa lub organizacji międzynarodowej, na podstawie zawartych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, z zachowaniem zasady wzajemności.

Przebieg postępowania sprawdzającego szczegółowo określa ustawa o ochronie informacji niejawnych w Rozdziale 5 (Dostęp do informacji niejawnych. Postępowania sprawdzające). Zakres wymaganych informacji i przeprowadzanych czynności jest uzależniony od rodzaju postępowania sprawdzającego. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego przeprowadza przede wszystkim postępowania: specjalne przy ubieganiu się o dopuszczenie do informacji o klauzuli ściśle tajne, oraz odpowiadających tej klauzuli informacji niejawnych Unii Europejskiej (klauzula Trés Secret UE/EU Top Secret ), NATO (klauzule Cosmic Top Secret i Cosmic Top Secret Atomal ) oraz Unii Zachodnioeuropejskiej (klauzula Focal Top Secret ), poszerzone przy ubieganiu się o dopuszczenie do informacji o klauzuli tajne oraz odpowiadających tej klauzuli informacji niejawnych Unii Europejskiej (klauzula Secret UE ), NATO (klauzule NATO Secret i NATO Secret Atomal ) oraz Unii Zachodnioeuropejskiej (klauzula WEU Secret ). Zwykłe postępowania sprawdzające (w przypadku ubiegania się o dostęp do informacji niejawnych o klauzuli poufne i zastrzeżone ) przeprowadza pełnomocnik do spraw ochrony informacji niejawnych. Agencja prowadzi tego typu procedury tylko w stosunku do pełnomocników ochrony i ich zastępców oraz kandydatów na te stanowiska, a także osób ubiegających się o dostęp do informacji niejawnych o klauzuli Confidential, pozostających w gestii organizacji międzynarodowych (Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, Unia Europejska i Unia Zachodnioeuropejska). Wszystkie czynności w toku postępowań muszą być przeprowadzone z zachowaniem najwyższej staranności oraz rzetelnie udokumentowane. Procedury powinny zostać zakończone przed upływem: 2 miesięcy w przypadku postępowania zwykłego i poszerzonego, 3 miesięcy w przypadku postępowania specjalnego. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego przeprowadza postępowanie na pisemny wniosek osoby upoważnionej do obsady stanowiska (z reguły kierownika jednostki organizacyjnej) na podstawie prawidłowo, własnoręcznie wypełnionej i podpisanej przez osobę sprawdzaną ankiety bezpieczeństwa osobowego.

1. była kiedykolwiek zaangażowana w działalność szpiegowską, terrorystyczną, sabotażową albo inną wymierzoną przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, Pan B.B., pracownik Konsulatu Generalnego RP w Y., nie wykazał w ankiecie bezpieczeństwa osobowego faktu utrzymywania bliskich kontaktów z obywatelką państwa pobytu. Poznał tę atrakcyjną kobietę podczas delegacji służbowej N.N. była konduktorką w wagonie sypialnym pociągu obsługującego połączenia międzynarodowe. Pan B.B. następnie wielokrotnie zapraszał swoją znajomą do konsulatu, w tym do pomieszczeń, w których znajdowało się centrum monitoringu placówki. W trakcie spotkań spożywano alkohol, prawdopodobnie dochodziło także do kontaktów intymnych. W tym czasie polskie służby zaobserwowały, że niektóre zachowania kobiety mogą wskazywać na jej ścisłe związki z miejscowymi służbami specjalnymi. Po powrocie do kraju Pan B.B. miał poważne problemy osobiste: nadużywał alkoholu i był agresywny w stosunku do żony. Kilkakrotnie jeszcze wyjeżdżał za granicę, by spotkać się z N.N. O podjęciu przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa przesądziły w tym przypadku: niejasności dotyczące charakteru relacji Pana B.B. z obywatelką innego państwa; wynikające stąd obawy, że istnieje możliwość wywierania na niego presji przez obce służby specjalne oraz ewidentna próba zatajenia w toku postępowania sprawdzającego informacji na temat tej znajomości. 2. przestrzegała porządku konstytucyjnego RP, Pani F.F jest zdolnym fizykiem i stara się o przyjęcie do pracy w dużej firmie współpracującej z wojskiem. Podczas postępowania sprawdzającego powiadomiła funkcjonariuszy, że przestrzega prawa, nigdy nie była skazana prawomocnym wyrokiem i nigdy nie popełniła żadnego przestępstwa. W czasie rozmowy stwierdziła jednak, że czasem zdarza się jej W toku postępowania sprawdzającego okazało się, że pani F.F. mówi prawdę, przestrzega prawa i porządku konstytucyjnego RP. W związku z tym zostało jej przyznane poświadczenie bezpieczeństwa. przekroczyć prędkość podczas jazdy samochodem lub złamać inne przepisy drogowe. Kilka razy skutkowało to niestety mandatem. Pani F.F. zapewniła jednocześnie, że mandaty te były niewielkie i kobieta zawsze je uiszczała. Podpis osoby opiniowanej na ankiecie oznacza wyrażenie pisemnej zgody na przeprowadzenie postępowania. Opiniowany w każdej chwili może cofnąć swoją zgodę (w takim przypadku postępowanie zostaje umorzone), nie może jednak wykonywać zadań, z którymi wiąże się dostęp do informacji niejawnych.

3. może być podatna na próby werbunku lub nawiązania kontaktu ze strony obcych służb specjalnych, Pani Z.Z. w młodości prowadziła bardzo aktywne życie towarzyskie. Nie stroniła od alkoholu i narkotyków. Podczas jednej z całonocnych imprez ktoś niepostrzeżenie ją sfilmował i sfotografował. Obecnie pani Z.Z. ubiega się o poświadczenie bezpieczeństwa. Jest matką dwójki dzieci i szczęśliwą mężatką. Nigdy nie powiedziała mężowi o swojej przeszłości i bardzo obawia się, że sprawy te mogłyby wyjść na jaw. Obecnie kobieta prowadzi księgowość w dużej korporacji i poświadczenie bezpieczeństwa jest jej niezbędne do pracy. Podczas przeprowadzania postępowania sprawdzającego funkcjonariusze ABW dowiedzieli się o tajemnicy pani Z.Z. 4. żyje na poziomie wyższym niż wynikałoby to z wysokości uzyskiwanych przez nią dochodów, Pan A.A. w ankiecie bezpieczeństwa osobowego podał, że spłaca pożyczkę zaciągniętą u jednego wierzyciela, przy czym nie potrafił podać wysokości długu. W rozmowie z funkcjonariuszami ABW oszacował wysokość tego zobowiązania na ok. 10 tys. zł. Natomiast od komornika uzyskano informację, że Pan A.A. jest zadłużony wobec kilkunastu wierzycieli na Wobec stwierdzenia, że osoba sprawdzana kilkakrotnie świadomie zataiła istotne informacje w toku postępowania, Panu A.A. odmówiono wydania poświadczenia bezpieczeństwa. Wobec stwierdzenia, że kobieta bardzo obawia się kompromitujących ją w oczach rodziny i przełożonych materiałów i łatwo mogłaby ulec szantażowi, (co mogłoby być narzędziem np. w ręku obcych służb) kobiecie odmówiono wydania poświadczenia bezpieczeństwa. łączną kwotę ponad 100 tys. zł. W czasie wysłuchania oświadczył, że nie podał dokładnych informacji na temat swoich długów, ponieważ dla nas jest to wstydliwy temat, a nie wiedziałem, że ABW tak skrupulatnie sprawdza. 5. cierpi na chorobę psychiczną, która w poważnym stopniu rzutuje na sprawność umysłową, w konsekwencji ograniczając zdolność do przestrzegania zasad ochrony informacji niejawnych, Kierownik jednostki, w której pracuje pani G.G. wystąpił z wnioskiem o wydanie poświadczenia bezpieczeństwa jednej ze swoich pracownic. Kobieta wypełniła niezbędne dokumenty, które podpisała i Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego rozpoczęła postępowanie sprawdzające. Podczas jednego ze spotkań kobieta poinformowała, że była pacjentem Poradni Zdrowia Psychicznego, ale już zakończyła leczenie. Poinformowała funkcjonariuszy o powodzie leczenia. Kobieta przyniosła zaświadczenie od lekarza, że jest zdrowa. Funkcjonariusze skierowali kobietę na dodatkowe badania psychiatryczne. Lekarz wydał zaświadczenie, w którym poinformował, że nie widzi przeciwwskazań, aby kobieta wykonywała pracę związaną z dostępem do informacji niejawnych. W tej sytuacji ABW wydało kobiecie stosowne poświadczenie.

6. jest uzależniona od alkoholu lub narkotyków, Pan C.C. w ankiecie bezpieczeństwa osobowego poinformował, że nadużywał alkoholu, co było przyczyną problemów w jego życiu osobistym i zawodowym. ABW skierowała w związku z tym zapytanie do właściwej terytorialnie Izby Wytrzeźwień, skąd uzyskano informację, że Pan C.C. przebywał w niej dwukrotnie: w 1999 r. z powodu leżenia w miejscu publicznym i w 2004 r. z powodu awantury domowej. Tymczasem sprawdzany twierdził, że jego problemy z alkoholem zaczęły się dopiero w 2003 r., a w Izbie Wytrzeźwień nigdy nie przebywał. Pan C.C. przedstawił przy tym zaświadczenie od lekarza rodzinnego o braku przeciwwskazań do wykonywania obowiązków służbowych na zajmowanym stanowisku. Lekarz w rozmowie z funkcjonariuszami oświadczył, że sprawdzany jest uzależniony od alkoholu i że nie jest w stanie stwierdzić, jak choroba alkoholowa może rzutować na zdolność do wykonywania obowiązków służbowych związanych z dostępem do informacji niejawnych. 7. właściwie postępowała z informacjami niejawnymi (jeżeli miała wcześniej do nich dostęp), W tej sytuacji funkcjonariusze ABW uznali, że nie ma podstaw do odmowy wydania Panu D.D. poświadczenia bezpieczeństwa z powodu niewłaściwego postępowania z informacjami niejawnymi. ABW zobowiązała Pana C.C. do zgłoszenia się na konsultację do lekarza psychiatry; w wyniku badania lekarz wydał opinię, iż może istnieć ryzyko, że pod wpływem alkoholu sprawdzany nie zachowa tajemnicy. Decydujące znaczenie dla decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa miały: opinia lekarza specjalisty, że osoba sprawdzana ma ograniczoną zdolność do kontrolowania swojego zachowania oraz fakt podawania w postępowaniu sprawdzającym nieprawdziwych informacji. Pan D.D., kierownik kancelarii tajnej, niezgodnie z przepisami zniósł klauzulę tajne na trzech dokumentach. Mogło to spowodować zagrożenie, że zawarte w tych dokumentach informacje niejawne zostaną ujawnione osobom nieupoważnionym. Jednak po przeprowadzeniu weryfikacji okazało się, że informacje zawarte w odtajnionych dokumentach nie spełniają kryteriów określonych dla tajemnicy państwowej, a zatem działanie Pana D.D. można oceniać wyłącznie w kategoriach uchybienia formalnego. Ponadto za ochronę informacji niejawnych odpowiada kierownik jednostki organizacyjnej i pełnomocnik ochrony; ten ostatni był zobowiązany sprawdzić poprawność decyzji podejmowanych przez kierownika kancelarii tajnej.

8. ukryła lub świadomie podała nieprawdziwe informacje w ankiecie bezpieczeństwa osobowego albo w rozmowach z funkcjonariuszami. Pani E.E. w ankiecie bezpieczeństwa osobowego nie podała, że jest właścicielką firmy X.; sprawdzenie w urzędzie skarbowym wykazało, że taka firma została przez nią kilka lat wcześniej zarejestrowana. Spowodowało to wątpliwości, czy nie zataiła tej informacji świadomie. Jednak w czasie rozmowy z funkcjonariuszami Pani E.E. podała informację o firmie X. z własnej inicjatywy. W ocenie ABW sprawdzana wprawdzie pominęła tę informację wypełniając ankietę, ale w świetle jej późniejszego postępowania nie można uznać, że zrobiła to świadomie. Pani E.E. otrzymała poświadczenie bezpieczeństwa. W przypadku ustalenia, że istnieją wątpliwości związane z jednym z powyższych kryteriów, przeprowadzane są dalsze czynności, mające na celu ustalenie stanu faktycznego i oszacowanie stopnia zagrożenia. Osobie sprawdzanej zapewnia się przy tym możliwość wyjaśnienia wszelkich niejasności, nieścisłości i ustosunkowania się do przesłanek stwarzających wątpliwości dotyczących dawania przez nią rękojmi zachowania tajemnicy w trakcie rozmowy lub wysłuchania (jedyne ograniczenie stanowią zasady ochrony tajemnicy państwowej). Jeżeli jednak mimo to wątpliwości nie daje się usunąć, na mocy ustawy interes ochrony informacji niejawnych ma pierwszeństwo przed innymi prawnie chronionymi interesami. Ustawa zezwala w zakresie niezbędnym do ustalenia, czy dana osoba daje rękojmię zachowania tajemnicy na zbieranie i przetwarzanie informacji zarówno o osobie sprawdzanej, jak i o osobach trzecich, określonych w ankiecie bezpieczeństwa osobowego, także bez ich wiedzy i zgody. Oznacza to także korzystanie z ewidencji i kartotek służb specjalnych i innych, do których mają dostęp tylko upoważnione osoby. Agencja może także w przypadku wątpliwości dotyczących zdrowia psychicznego lub uzależnienia od alkoholu i narkotyków zobowiązać osobę sprawdzaną do poddania się specjalistycznym badaniom i przedstawienia ich wyników. Jednocześnie ABW przeprowadzając postępowanie jest zobowiązana do kierowania się zasadami bezstronności i obiektywizmu oraz zapewnienia zgodności podejmowanych działań z przepisami ustawy. Żadne z powyższych kryteriów oceny, czy dana osoba daje rękojmię zachowania tajemnicy, nie jest stosowane automatycznie. Każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie. Dzięki otwartej postawie osoby opiniowanej często udaje się wyjaśnić sytuację i wykluczyć wątpliwości. Świadome wprowadzenie ABW w błąd stanowi natomiast jednoznaczną podstawę do odmowy wydania poświadczenia bezpieczeństwa.

W przypadku wystąpienia istotnych przeszkód, uniemożliwiających zakończenie postępowania w terminie, może ono zostać zawieszone. Dotyczy to przypadków, gdy: 1. sposób jego zakończenia jest uzależniony od uprzedniego rozstrzygnięcia wstępnego przez inny organ lub sąd, 2. osoba sprawdzana zapadła na długotrwałą chorobę uniemożliwiającą skuteczne przeprowadzenie postępowania sprawdzającego, 3. osoba sprawdzana wyjechała za granicę na okres przekraczający 30 dni, 4. przeciwko osobie sprawdzanej zostało wszczęte postępowanie karne w sprawie o umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, ścigane z oskarżenia publicznego. Formy zakończenia postępowania sprawdzającego są różne. W zależności od okoliczności może ono zakończyć się wydaniem, odmową, cofnięciem poświadczenia bezpieczeństwa bądź umorzeniem postępowania. W przypadku, gdy w toku postępowania ustalono, że osoba sprawdzana spełnia ustawowe warunki uzyskania dostępu do informacji niejawnych, procedura kończy się wydaniem poświadczenia bezpieczeństwa jawnego dokumentu podpisanego przez Szefa ABW lub osobę przez niego upoważnioną. ABW odmawia wydania poświadczenia bezpieczeństwa (wydając odpowiednią decyzję), jeżeli w toku postępowania: 1. okazało się, że osoba sprawdzana świadomie podała nieprawdziwe lub niepełne dane w ankiecie bezpieczeństwa osobowego, 2. nie zostały usunięte wątpliwości dotyczące rękojmi zachowania tajemnicy, 3. ustalenia wykazały, że osoba sprawdzana została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, także popełnione za granicą, w tym również przestępstwo karno skarbowe (do czasu zatarcia skazania). Odmowa wydania poświadczenia nie jest jednoznaczna z dożywotnim zakazem wykonywania obowiązków związanych z dostępem do informacji niejawnych. Jednak postępowanie sprawdzające wobec osoby, która nie uzyskała poświadczenia bezpieczeństwa, można przeprowadzić najwcześniej po roku od dnia wydania takiej decyzji.

ABW może także umorzyć postępowanie sprawdzające (co zostaje potwierdzone odpowiednią decyzją) w przypadku: 1. śmierci osoby sprawdzanej, 2. rezygnacji osoby sprawdzanej z wykonywania pracy, z którą wiąże się dostęp do informacji niejawnych, 3. odstąpienia przez kierownika jednostki organizacyjnej od zamiaru obsadzenia osoby sprawdzanej na stanowisku związanym z dostępem do informacji niejawnych, 4. gdy z innych przyczyn postępowanie sprawdzające stało się bezprzedmiotowe (np. gdy osoba sprawdzana wycofa zgodę na jego prowadzenie). ABW może także cofnąć poświadczenie bezpieczeństwa co zostaje potwierdzone odpowiednią decyzją. W przypadku, gdy ABW otrzyma sygnał, że osoba posiadająca poświadczenie bezpieczeństwa może nie dawać rękojmi zachowania tajemnicy wszczynane jest kontrolne postępowanie sprawdzające. Postępowanie takie może zostać wszczęte jedynie wówczas, gdy w odniesieniu do osoby, której wydano poświadczenie bezpieczeństwa zostaną ujawnione nowe fakty, które wskazują, że nie powinna ona mieć dostępu do informacji niejawnych. Osoba taka, co prawda nie traci automatycznie poświadczenia, ale do czasu zakończenia procedury może być jej ograniczony, albo całkowicie wyłączony dostęp do informacji niejawnych. Postępowanie kontrolne jest procedurą analogiczną, jak postępowanie prowadzone przed wydaniem poświadczenia, jednakże do jego prowadzenia nie jest wymagana zgoda osoby sprawdzanej (osoba nie wypełnia ankiety bezpieczeństwa osobowego). Postępowanie kontrolne prowadzone jest z urzędu i nie ma wskazanego terminu jego zakończenia. ABW jest jednak zobowiązana do zachowania bezstronności i obiektywizmu, a także prowadzenia postępowania bez zbędnej zwłoki. 9

Powodem wszczęcia postępowania kontrolnego wobec osoby posiadającej poświadczenie bezpieczeństwa może być: 1. niewłaściwe postępowanie z informacjami niejawnymi, szczególnie w sytuacji zaniedbań lub gdy jej działania bądź zaniechania doprowadziły do realnej groźby ujawnienia informacji niejawnych osobom do tego nieuprawnionym, 2. skazanie prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego (a więc także za prowadzenie pojazdu będąc pod wpływem alkoholu) lub przedstawienie zarzutów popełnienia przestępstwa (ale tylko w przypadku, gdy wywołują wątpliwości co do dawania rękojmi zachowania tajemnicy), 3. podanie nieprawdziwych informacji w trakcie ubiegania się o wydanie poświadczenia bezpieczeństwa. Postępowanie kontrolne może zakończyć się: potwierdzeniem ważności posiadanego przez daną osobę poświadczenia bezpieczeństwa (w przypadku niepotwierdzenia się informacji o niedawaniu rękojmi zachowania tajemnicy), decyzją o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa (w tym wypadku osoba, może ponownie ubiegać się o wydanie poświadczenia jednak nie wcześniej niż po roku od daty wydania decyzji o cofnięciu). Od decyzji o odmowie wydania poświadczenia, cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa lub umorzeniu postępowania osoba sprawdzana (opiniowana) może się odwołać do Prezesa Rady Ministrów. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem Szefa ABW - w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Nie wymaga ono uzasadnienia. ABW jest zobowiązana przesłać odwołanie wraz z aktami postępowania sprawdzającego do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w terminie 14 dni od dnia, w którym otrzymała odwołanie (zostają one zwrócone po zakończeniu postępowania odwoławczego). Prezes Rady Ministrów może na żądanie osoby sprawdzanej lub z urzędu zlecić Agencji przeprowadzenie dodatkowych czynności w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w postępowaniu sprawdzającym. Rozpatrzenie odwołania powinno nastąpić nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia jego otrzymania. Postępowanie odwoławcze może zostać zawieszone (a następnie podjęte) w przypadkach analogicznych jak postępowanie sprawdzające. 10

Na decyzje i postanowienia wydane w postępowaniu odwoławczym przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Wnosi się ją w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji lub postanowienia wydanego w wyniku postępowania odwoławczego. Sądem właściwym do rozpatrywania skarg na decyzje Prezesa Rady Ministrów oraz Szefa ABW jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Sąd uzasadnia wydany wyrok tylko w przypadku uwzględnienia skargi. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręcza się tylko ABW. Skarżącemu (czyli osobie sprawdzanej) oraz osobie upoważnionej do obsady stanowiska doręcza się wyłącznie odpis wyroku. Od wyroku sądu administracyjnego pierwszej instancji osobie sprawdzanej służy skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego; powinna być ona sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego. Przepisy ustawy dotyczące skargi do sądu administracyjnego I instancji stosuje się także do postępowania przed NSA. Poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych o klauzuli ściśle tajne jest ważne przez okres 5 lat; dodatkowo uprawnia ono do dostępu do informacji oznaczonych klauzulą tajne przez 7 lat od daty jego wystawienia oraz do informacji stanowiących tajemnicę służbową (oznaczonych klauzulami poufne lub zastrzeżone ) przez 10 lat od daty jego wystawienia. Analogicznie, poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych o klauzuli tajne jest ważne przez okres 7 lat; dodatkowo uprawnia ono do dostępu do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową (oznaczonych klauzulami poufne lub zastrzeżone ) przez 10 lat od daty jego wystawienia, a więc także po wygaśnięciu uprawnień do dostępu do informacji o klauzuli tajne. Poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji o klauzulach poufne i zastrzeżone jest ważne przez okres 10 lat od daty jego wystawienia. Sam fakt posiadania poświadczenia bezpieczeństwa nie upoważnia jego właściciela do dostępu do wszystkich informacji objętych odpowiednią klauzulą tajności. Mogą mu być udostępnione jedynie te informacje niejawne, które są niezbędne do wykonywania pracy (tzw. zasada need-to-know). 11

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego ul. Rakowiecka 2A 00-993 Warszawa email: poczta@abw.gov.pl redakcja: webmaster@abw.gov.pl tel. (0-22) 585-79-10 abw.gov.pl