Przegląd spraw bieżących oraz LGD w perspektywie 2014-2020

Spotkanie z Lokalnymi Grupami Działania Przegląd spraw bieżących oraz LGD w perspektywie 2014-2020 (1) Postęp realizacji projektów w ramach osi LEADER PROW 2007-2013 (2) Stan prac legislacyjnych w zakresie działania LEADER w ramach PROW 2014-2020 Paweł Knapczyk zastępca dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich UMWM Kraków, 12 marca 2015 1

(1) Postęp realizacji projektów w ramach osi LEADER PROW 2007-2013 Paweł Knapczyk zastępca dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich UMWM 2

Projekty współpracy aktualny stan realizacji w Małopolsce. 3

Wdrażanie projektów współpracy (przygotowanie & realizacja) -stan na 28 lutego 2015 r. Umowy zawarte ogółem Liczba umów Kwota ogółem Przygotowanie & Realizacja 68 5 354 477,19 zł Projekty oczekujące na zawarcie umowy Liczba projektów Kwota ogółem Przygotowanie & Realizacja 0 0,00 zł Wnioski niewybrane (odrzucone/ wycofane) Liczba wniosków ogółem Kwota ogółem 21 1 907 281,54 zł Zrealizowane płatności ogółem 2 456 783,76 zł 4

Wdrażanie projektów współpracy (przygotowanie & realizacja) wykorzystanie limitu dla Małopolski Limit dla LGD z Małopolski Zawarte umowy Zrealizowane płatności 5 721 968,86zł 5 354 477,19 zł 2 456 783,76 zł Środki niewykorzystane 367 491,67 zł Środki niewykorzystane ( % dostępnego limitu) 6,42 % 5

Projekty współpracy - podsumowanie Pod względem limitu na projekty współpracy region zajmuje drugie miejsce w kraju. W Małopolsce zawarto wszystkie umowy dofinansowania. Nieprzekraczalny termin realizacji 30 czerwca 2015. Nieprzekraczalna data złożenia wniosków o płatność 30 czerwca 2015. Środki niewykorzystane 6,42% limitu. SW nie dysponuje wiedzą na temat postępu projektów współpracy, które LGD realizują w innych województwach. 6

Małe projekty aktualny stan realizacji w Małopolsce. 7

Liczba złożonych wniosków - Małe projekty (od początku realizacji programu do 28 lutego 2015r.) Porównanie międzywojewódzkie stan na 31 stycznia 2015 Pozycja Województwo Liczba wniosków 1 Małopolskie 5 675 2 Mazowieckie 5 590 3 Lubelskie 4 939 4 Wielkopolskie 4 704 5 Dolnośląskie 3 740 6 Pomorskie 3 721 7 Śląskie 3 414 8 Podkarpackie 3 148 9 2 992 10 Podlaskie 2 887 11 Świętokrzyskie 2 859 12 13 Warmińskomazurskie Kujawskopomorskie Zachodnio pomorskie 2 585 2 492 14 Łódzkie 2 264 Pierwsze miejsce w kraju pod względem liczby złożonych wniosków Tylko w dwóch województwach liczba złożonych wniosków przekracza 5 000 szt. 15 Opolskie 2 026 16 Lubuskie 1 912 Razem 54 948 8

Małe projekty postęp oceny (stan na 28 lutego 2015r.) 2800 2600 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 31 17 29 Wnioski w trakcie weryfikacji Ocena niezakończona (0,85%) Wnioski oczekujące na zwolnienie środków Wnioski oczekujące na umowę Ocenazakończona (99,15%) 125 2 776 2 697 Rozwiazane umowy Umowy Pozostałe rozpatrzone wnioski (odwołania, odrzucone, wycofane, niewybrane) 9

Małe projekty różnica (%) pomiędzy wnioskami złożonymi a wnioskami, których ocenę zakończono (stan na 28 lutego 2015r.) Liczba wniosków 6000 5750 5500 5250 5000 4750 4500 4250 4000 3750 3500 3250 3000 2750 2500 2250 2000 1750 1500 1250 1000 750 500 250 0 5 0 1385 1055 637 53,84% 178 487 750 2319 1728 20,14% 1799 1380 3703 3154 3346 18,67% 2565 5675 5675 2,43% 5157 5537 5627 4456 4772 8,75% 4066 Złożone wnioski ogółem Wnioski, których ocenę zakończono 10

Liczba zawartych umów- Małe projekty (od początku realizacji programu do 28 lutego 2015r.) Porównanie międzywojewódzkie stan na 31 stycznia 2015 Pozycja Województwo Liczba umównarastająco Liczba umów I.2011 I.2015 1 Małopolskie 2 746 2 691 (1) 2 Lubelskie 2 737 2 386 (3) 3 Wielkopolskie 2 704 2 458 (2) 4 Mazowieckie 2 434 2 299 (4) 5 Dolnośląskie 1 935 1 780 6 Podkarpackie 1 921 1 785 7 Świętokrzyskie 1 767 1 515 8 Pomorskie 1 750 1 592 9 Podlaskie 1 582 1 394 10 Śląskie 1 510 1 432 11 1 472 1 415 12 Łódzkie 1 417 1 260 13 Kujawskopomorskie Warmińskomazurskie 1 349 1 130 14 Opolskie 1 064 983 Pierwsze miejsce w kraju pod względem liczby zawartych umów ogółem Pierwsze miejsce w kraju pod względem liczby zawartych umów w okresie styczeń 2011r. styczeń 2015r. 15 Zachodniopomorskie 1 048 1 013 16 Lubuskie 964 880 Razem 28 400 26 013 11

Miesięczne tempo zawierania umów Małe projekty (okres badawczy: styczeń 2012r. styczeń 2015r.) 12

Wartość zawartych umów - Małe projekty (od początku realizacji programu do 28 lutego 2015r.) Porównanie międzywojewódzkie stan na 31 stycznia 2015 Pozycja Województwo Wartość umów 1 Małopolskie 58451 753,39 zł 2 Lubelskie 51748 138,10 zł 3 Mazowieckie 50308 841,92 zł 4 Wielkopolskie 48536 787,20 zł 5 Dolnośląskie 38972 221,99 zł 6 Pomorskie 37845 373,51 zł 7 Podkarpackie 37365 289,41 zł 8 Podlaskie 34030 102,22 zł 9 Świętokrzyskie 33844 823,59 zł 10 Śląskie 29259 688,66 zł 11 Kujawsko-pomorskie 27792 248,41 zł Małopolska zajmuje pierwsze miejsce w kraju po względem wielkości zakontraktowanych środków (kwota pomocy) 12 Warmińsko-mazurskie 27632 425,32 zł 13 Łódzkie 27314 626,42 zł 14 Opolskie 21802 688,28 zł 15 Zachodniopomorskie 19931 433,14 zł 16 Lubuskie 15274 068,03 zł Razem 560 110 509,59 zł 13

Małe projekty - prognoza realizacyjna (dane wg stanu na dzień 28 lutego 2015) Liczba umów/ Wartość Wyszczególnienie wniosków dotacji (zł) Umowy zawarte 2776 59240150,77 zł Umowy w przygotowaniu 29 669500,22 zł Projekty złożone do SW /projekty w ocenie SW 31 679908,92 zł Zmniejszenia budżetów LSR na wniosek LGD: 166 110,74 zł RAZEM LIMIT ŚRODKÓW 60 589 559,91 zł 62 930 967,03 zł Niewykorzystany limit na etapie kontraktowania: Zrealizowane płatności: Niewykorzystany limit OGÓŁEM z uwzględnieniem bieżących płatności (stan na 28 lutego 2015) 2 341 407,12 zł 38 847 568,89 zł 2 973 039,79 zł 14

Małe projekty główne ryzyka mogące w sposób bezpośredni lub pośredni skutkować wzrostem poziomu niewykorzystania środków W okresie od listopada 2014 do lutego 2015: Beneficjenci zawarli 155 aneksów do umów dofinansowania wydłużających termin realizacji do 31 marca 2015 na łączną kwotę dofinansowania: 4 487 332,32 zł Beneficjenci rozwiązali 18 umów o przyznanie pomocy na łączną kwotę dofinansowania: 432 345,69 zł Główne problemy związane z realizacją projektów zgłaszane przez beneficjentów: ograniczony czas realizacji inwestycji (do końca marca 2015r.), brak środków finansowych w budżecie, niekorzystne warunki atmosferyczne uniemożliwiające realizację inwestycji, problemy z rekrutacją uczestników (projekty dot. warsztatów, szkoleń), problemy proceduralne związane z przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz z uzyskaniem stosownych dokumentów zgodnych z prawem budowlanym Inne: brak list rezerwowych w LGD, skuteczne skargi wnioskodawców na konkursy LGD skutkujące ponowną oceną wniosków (czynnik czasu), brak chętnych na dotacje 15

LEADER - Odnowa i rozwój wsi aktualny stan realizacji w Małopolsce. 16

LEADER -Odnowa i rozwój wsi stan na 28 lutego 2015 160 140 139,26 135,45 120 Miliony zł 100 80 60 775 umów 40 20 0 1,01 Aktualny limit środków Zawarte umowy / wydane decyzje Wnioski w trakcie weryfikacji 17

LEADER - Odnowa i rozwój wsi postęp oceny (stan na 28 lutego 2015) 800 750 700 650 600 550 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 11 9 7 17 Wnioski w trakcie weryfikacji Ocena niezakończona (1,86%) Wnioski oczekujące na zwolnienie środków Wnioski oczekujące na umowę Ocenazakończona (98,14%) 775 259 Rozwiazane umowy Umowy Pozostałe rozpatrzone wnioski (odwołania, odrzucone, wycofane, niewybrane) 18

LEADER - Odnowa i rozwój wsi - prognoza realizacyjna (dane wg stanu na dzień 28 lutego 2015) Wyszczególnienie Liczba umów/ Wartość wniosków dotacji (zł) Umowy zawarte 775 135447001,15 zł Umowy w przygotowaniu 7 968989,00 zł Projekty złożone do SW /projekty w ocenie SW 11 1011042,00 zł Zmniejszenia budżetów LSR na wniosek LGD: 2 017 953,67 zł RAZEM LIMIT ŚRODKÓW 137 427 032,15 zł 139 261 873,88 zł Niewykorzystany limit na etapie kontraktowania: Zrealizowane płatności: Niewykorzystany limit OGÓŁEM z uwzględnieniem bieżących płatności (stan na 28 lutego 2015) 1 834 841,73 zł 72 988 430,32 zł 7 227 593,17 zł 19

LEADER - Odnowa i rozwój wsi główne ryzyka mogące w sposób bezpośredni lub pośredni skutkować wzrostem poziomu niewykorzystania środków W okresie od listopada 2014 do lutego 2015: Beneficjenci zawarli 85 aneksów do umów dofinansowania wydłużających termin realizacji do 31 marca 2015 na łączną kwotę dofinansowania: 14 436 639,00 zł Beneficjenci rozwiązali 2 umowy o przyznanie pomocy na łączną kwotę dofinansowania: 225 495,00 zł Główne problemy związane z realizacją projektów zgłaszane przez beneficjentów: za krótki okres realizacji zadań (zbyt późno przeprowadzone nabory wniosków w LGD), okres zimowy nie sprzyjający inwestycjom, brak środków finansowych na realizację inwestycji Inne: brak list rezerwowych w LGD, skuteczne skargi wnioskodawców na konkursy LGD skutkujące ponowną oceną wniosków (czynnik czasu), brak chętnych na dotacje 20

LEADER Różnicowanie, Mikroprzedsiębiorstwa aktualny stan realizacji w Małopolsce. 21

LEADER Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej stan na 31 stycznia 2015 22

LEADER Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw - stan na 31 stycznia 2015 23

LEADER Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw 14 kwietnia 2014 - wystąpienie Samorządu Województwa do OR ARiMR: ryzyko niewykorzystania środków, konieczność przyspieszenia obsługi wniosków, wskazanie szacowanej puli środków niewykorzystanych. 7 maja 2014 ARiMR nie widzi ryzyka niewykorzystania środków (na tej podstawie SW nadal informował LGD o możliwości przeprowadzania naborów w działaniach agencyjnych) 23 czerwca 2014 pismo MRiRW ARiMR deklaruje rozpatrzenie wniosków w działaniach agencyjnych, jednakże tylko w sytuacji, kiedy nabory zakończą się w połowie sierpnia 2014 lub wszystkie złożone wnioski zostaną przekazane do OR najpóźniej do końca września 2014. W czerwcu zostały powołane zespoły eksperckie w jednostkach doradztwa rolniczego celem pomocy wnioskodawcom/beneficjentom 311/312 24

Funkcjonowanie LGD ostatnie etapy realizacji oraz zasady rozliczania. 25

Funkcjonowanie LGD (stan na 28 lutego 2015) /dotyczy umów realizowanych w latach 2011-2015/ W ramach działania 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja LGD złożyły w sumie 269 opisów zadań z czego 39 zostało złożonych na przełomie grudnia i stycznia 2015. Złożonych zostało również średnio 460 aktualizacji opisów zadań Przewiduje się również, że do końca czerwca 2015 roku złożonych zostanie ponad 78 wniosków o aktualizację opisów zadań. Średnio każda LGD aktualizuje każdy etap przynajmniej raz. Obecnie dokonywana jest weryfikacja opisów zadań na ostatnie etapy. Zostanie zakończona niezwłocznie po złożeniu przez LGD stosownych uzupełnień. 26

Zasady rozliczania kosztów bieżących 1/2 Rozporządzenie MRiRWz dnia 23 maja 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja objętego PROW na lata 2007-2013 Zgodnie z 3 ust. 5 rozporządzenia MRiRW z dnia 23.05.2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja objętego PROW na lata 2007-2013 (Dz.U. nr 103, poz. 660, z późn. zm.) koszty bieżące, poniesione przez LGD w okresie realizacji Programu, przekraczające 15 % sumy zrefundowanych kosztów kwalifikowalnych wszystkich operacji, objętych opracowaną przez nią LSR i zrealizowanych w tym okresie w ramach działań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 21-23 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, nie są kosztami kwalifikowalnymi. 27

Zasady rozliczania kosztów bieżących 2/2 USTALENIE LIMITU KOSZTÓW BIEŻĄCYCH Ostateczne wyliczenie, czy koszty bieżące poniesione przez LGD w okresie realizacji Programu nie przekraczają 15 % sumy zrefundowanych kosztów kwalifikowalnych w ramach wszystkich operacji zgodnych z daną LSR będzie możliwe na etapie wniosku o płatność ostateczną w ostatnim roku wdrażania LSR. Oznacza to, iż wnioski o płatność w ramach działania 431 będą ostatnimi wnioskami rozliczanymi w ramach osi IV Leader. 28

Rozliczanie wniosków o płatność w ramach LSR w 2015 roku Do 31 marca 2015 roku WoP ostateczną: MP, ODNOWA, MIKRO, RÓŻNICOWANIE Do 30 czerwca 2015 roku WoP ostateczną: PROJEKTY WSPÓŁPRACY FUNKCJONOWANIE 30 listopada 2015 Nieprzekraczalny termin wypłaty środków dla WoP ostateczną na FUNKCJONOWANIE III IV V VI VII VIII IX X XI Nie później niż 6 miesięcy od daty złożenia tego wniosku 29

Kalkulator budżetu LSR - przykład 3 376 196,35 x 15% = max. 506 429,45 zł 30

Wykaz LGD, które na dzień 6 marca 2015 roku miały przekroczony limit 15% kosztów bieżących 1. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Beskid Gorlicki 2. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Między Dalinem i Gościbią 3. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Dolina Raby 4. Lokalna Grupa Działania Dunajec-Biała 5. Gościniec 4 Żywiołów 6. Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie Wspólnota Królewskiej Puszczy 7. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Turystyczna Podkowa 8. Miechowskie Stowarzyszenie Gmin Jaksa Lokalna Grupa Działania 9. Nadwiślańska Grupa Działania E.O. CENOMA 10. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Gorce-Pieniny 11. Stowarzyszenie Piękna Ziemia Gorczańska 12. Stowarzyszenie Rozwoju Orawy 13. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania dla Obszarów Wiejskich Gminy Olkusz 14. Podhalańska Lokalna Grupa Działania 15. Lokalna Grupa Działania Klimas 16. LGD Korzenna 17. Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Dolina Soły 18. Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Płaskowyżu Proszowickiego ProKoPaRa 19. Stowarzyszenie Białych Górali i Lachów Sądeckich 31

Harmonogram składania wniosków o płatność przez beneficjentów osi LEADER oraz współpraca z LGD w tym zakresie. 32

Harmonogram składania wniosków o płatność w ramach Osi LEADER PROW 2007-2013 33

Harmonogram składania wniosków o płatność w ramach Osi LEADER PROW 2007-2013 34

Współpraca z LGD w zakresie wniosków o płatność W październiku 2014 r. poproszono LGD o pomoc w kompletowaniu wniosków o płatność składanych do samorządu województwa przez Beneficjentów działania Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju w zakresie Małych projektów oraz Odnowy i rozwoju wsi. Pomoc ta pozwoliła na znaczące skrócenie czasu technicznej obsługi klientów na miejscu. Obecnie zwracamy się z ponowną prośbą o: Krok I-ostemplowanie dokumentów księgowych pieczęcią Przedstawiono do refundacji w ramach PROW 2007 2013, Krok II-skserowanie całości dokumentacji WoPw tym dokumentów księgowych wcześniej ostemplowanych (bez potwierdzania za zgodność z oryginałem bowiem upoważnienie w tym zakresie posiadają, co do zasady, pracownicy UMWM). Krok III - skompletowanie dokumentów przedkładanych do UMWM (kopia wraz z oryginałem do wglądu pracownika UMWM) ułożenie w kolejności ksero-oryginał itd 35

Ostateczny termin na złożenie wniosku o płatność działanie 413 Wdrażanie LSR Niezłożenie WoPw ramach działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju w terminie do 31 marca 2015 r. jest równoznaczne z brakiem możliwości otrzymania refundacji. W przypadku przekroczenia terminu, o którym mowa powyżej, złożone przez Beneficjentów WoP zostaną rozpatrzone negatywnie. W efekcie będzie to miało negatywny wpływ na poziom wykorzystania środków oraz wykonania wskaźników realizacji LSR. 36

Przedłużanie terminu wykonania określonych czynności (uzupełnienia wniosków o płatność) LGD w ostatnich dniach otrzymały pismo od SW, iż: z uwagi na końcowy etap rozliczenia wniosków o płatność oraz dużą liczbę wniosków o płatność Samorząd Województwa, co do zasady, nie będzie wyrażał zgody na przedłużanie terminów składania uzupełnień WOP od dnia 1 kwietnia. Niezbędne może być wsparcie przez LGD Beneficjentów w zakresie skompletowania obowiązkowych załączników do WOP- szczególnie w ramach: interpretacji indywidualnych w zakresie podatku VAT, dokumentów potwierdzających zgodność operacji z prawem budowlanym zgłoszenia/pozwolenia (w wyjątkowych sytuacjach także legalizowanie wykonanych robót budowlanych). Małe podmioty nie posiadające doświadczenia oraz czasu na załatwianie spraw urzędowych mogą oczekiwać takiego wsparcia. Ponadto uzyskanie tych dokumentów jest czasochłonne(średnio 1-3 miesiące). Warto o tym pamiętać. 37

Pozostałe sprawy bieżące Nabory wniosków PROW 2007-2013 (gospodarka wodno-ściekowa, OŹE), Informacja nt. planowanych konferencji oraz spotkań roboczych dot. PROW. 38

Gospodarka wodno-ściekowa w ramach PROW 2007-2013 - nabór wniosków przeprowadzony w okresie 9-23 lutego 2015 Wyszczególnienie szt. / zł Liczba złożonych wniosków 80 Wartość kosztów kwalifikowalnych złożonych wniosków Oczekiwane dofinansowanie Limit środków na miesiąc marzec 2015 r. (1 = 4,1535 zł) PEŁNY WYKAZ ZŁOŻONYCH WNIOSKÓW JEST DOSTĘPNY NA STRONIE: http://www.fundusze20072013.malopolska.pl/prow 50 698 421,10 zł 35 911 012,00 zł 3 296 350,10 zł 17 lutego 2015 r. wystąpienie samorządu województwa do IZ PROW z prośbą o zwiększenie limitu środków o dodatkowe 20 000 000 zł (środki mają pochodzić z limitów niewykorzystanych przez inne województwa) 39

Rodzaje projektów przewidzianych do realizacji: Budowa mikroinstalacji prosumenckich wykorzystujących lokalne, odnawialne źródła energii, w szczególności energii elektrycznej i cieplnej. Podmioty uprawnione do ubiegania się o pomoc: gminy Odnawialne źródła energii w ramach PROW 2007-2013 - planowany jest nabór wniosków Zasady szczegółowe: Gmina będzie mogła zrealizować projekt polegający na zakupie urządzeń do wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych i ich montażu również na nieruchomościach należących do osób fizycznych. Urządzenia zakupione w ramach ww. działania będą mogły w przyszłości zostać wykorzystane do realizacji większego przedsięwzięcia polegającego na utworzeniu spółdzielni energetycznej z udziałem samorządu lokalnego mieszkańców obszarów wiejskich. 40

Nabory wniosków PROW 2007-2013 (odnawialne źródła energii) Przewidywana wielkość pomocy: poziom pomocy z EFRROW na przedmiotowy zakres działania wynosi maksymalnie 90% kosztów kwalifikowalnych operacji, maksymalna kwota refundacji będzie na poziomie pomocy de minimis 200 000 EUR. Środki na konkurs: przewidywana kwota na konkurs w skali całego kraju 17 250 000 (IZ PROW sygnalizuje możliwość zwiększenia kwoty o kolejne 5,5 mln euro) Nieprzekraczalny termin zakończenia projektów oraz nieprzekraczalny termin składania wniosków o płatność: 30 września 2015 41

Informacja nt. planowanych konferencji / spotkań dot. PROW, organizowanych przez Departament Funduszy Europejskich UMWM 18 maja 2015 Konferencja regionalna na UR pod roboczym tytułem: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Program Operacyjny Rybactwo i Morze w Małopolsce podsumowanie wdrażania działań perspektywy 2007-2013 oraz stan przygotowań do uruchomienia programów perspektywy 2014-2020. Planujemy zaproszenie szerokiego grona podmiotów z terenu Małopolski (wśród tematów ma się znaleźć sprawa przyszłego kształtu terytorialnego LGD). 18-19 czerwca 2015 spotkanie dwudniowe dedykowane LGD, pod kątem nowej perspektywy finansowej (przewidujemy, że do czerwca zostanie przyjęty szereg aktów prawnych i innych regulacji, w tym dla środków z PO RYBY). Planujemy również omówienie spraw dotyczących KSOW. Przewidujemy zaproszenie podmiotów z otoczenia rolnictwa, które mogłyby przedstawić swoją ofertę współpracy na rzecz LGD. Zainteresowani mogą składać propozycje tematów na te spotkania. Poddamy je analizie. Propozycje proszę przesyłać mailem do opiekunów poszczególnych LGD lub dyrekcji departamentu. 42

Konkurs MÓJ RYNEK MÓJ PRODUKT 2015 Organizatorzy: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi we współpracy z Marszałkami Województw. Uczestnicy konkursu:wyłącznie producenci produktów lokalnych, przeznaczonych do spożycia, oferowanych na targowiskach dofinansowanych z PROW 2007-2013; Przebieg konkursu: trzy etapy I etap Samorząd Województwa wystąpi z zaproszeniem do Wójtów/Burmistrzów/Prezydentów miast, zachęcającym do wzięcia udziału w konkursie. Wójtowie/Burmistrzowie/Prezydenci miast wybiorą 4 produkty i zgłoszą je do SW w terminie do 15 kwietnia 2015 r. II etap Wojewódzka Kapituła Konkursowa wybierze 2 produkty i prześle do MRiRW w terminie do 30 kwietnia 2015 r.nagrody na etapie wojewódzkim:nagrody rzeczowe oraz możliwość wzięcia udziału w zagranicznym wyjeździe studyjnym z tematyki sprzedaży bezpośredniej. III etap Ogólnokrajowa Kapituła Konkursowa wyłoni 3 produkty i przyzna I, II i III miejsce w konkursie. Finał konkursu 16 maja 2015 r. w Warszawie, ogrody SGGW, podczas organizowanego przez MRiRW pikniku Poznaj Dobrą Żywność. Nagrody na etapie ogólnokrajowym: nagrody rzeczowe za zajęcie I, II i III miejsca w konkursie. Wyróżnienia dla pozostałych producentów. Wszyscy producenci zgłoszeni do udziału w konkursie przez Marszałków Województw, będą mieli możliwość bezpłatnego udziału w pikniku Poznaj Dobrą Żywność, w ramach którego będą mieli do dyspozycji stoisko, w celu zaprezentowania swoich produktów. 43

Konkurs MÓJ RYNEK MÓJ PRODUKT 2015 TARGOWISKA zbudowane lub zmodernizowane w ramach PROW 2007-2013 44

Sprawa AGROTRAVEL VII Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2015, które odbędą się w dniach 10-12 kwietnia 2015 r. w Kielcach Krótkie spotkanie organizacyjno-techniczne dla przedstawicieli LGD uczestniczących w targach AGROTRAVEL odbędzie się w godz. 14.30 15.00. Wielicka Wieś Nad Białą Przemszą Podhalańska Jurajska Kraina Na Śliwkowym Szlaku Dolina Karpia EO Cenoma Zielony Pierścień Tarnowa Korona Północnego Krakowa Blisko Krakowa Turystyczna Podkowa Zdrój Biali Górale i Lachy Sądeckie 45

(2) Stan prac legislacyjnych w zakresie działania LEADER w ramach PROW 2014-2020 46

PROW na lata 2014-2020 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 został zaakceptowany przez Komisję Europejską w dniu 12 grudnia 2014 r. - decyzja wykonawcza numer: 2014PL06RDNP001. Budżet przyjętego Programu wynosi ponad 13,5 mld euro (w tym środki UE 8,6 mld euro, krajowe środki publiczne 4,9 mld euro). W perspektywie 2007-2013 budżet PROW wynosił 17,2 mld euro ( w tym środki UE 13 230 038 156 euro, krajowe środki publiczne 3 969 961 844 euro). PROW 2014-2020 realizowany będzie poprzez 15 działań, 35 poddziałań i 42 typy operacji. Głównym celem PROW 2014-2020 będzie wzrost konkurencyjności rolnictwa z uwzględnieniem celów środowiskowych. 47

DZIAŁANIE LEADER PODDZIAŁANIE PODDZIAŁANIE PODDZIAŁANIE PODDZIAŁANIE Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność Wdrażanie projektów współpracy Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji Wsparcie przygotowawcze 48

DZIAŁANIE LEADER PODDZIAŁANIE: Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność Cele operacji realizowanych w ramach poddziałania: wzmocnienie kapitału społecznego, w tym wykorzystanie rozwiązań innowacyjnych i wspieranie partycypacji społeczności lokalnej w realizacji LSR, zakładanie działalności gospodarczej i rozwój przedsiębiorczości, dywersyfikacja źródeł dochodu, w tym tworzenie i rozwój inkubatorów przetwórstwa lokalnego tj. infrastruktury służącej przetwarzaniu produktów rolnych w celu udostępniania jej lokalnym producentom (produkty objęte i nieobjęte załącznikiem nr 1 do TFUE), podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR w powiązaniu z zakładaniem działalności gospodarczej, rozwojem przedsiębiorczości lub dywersyfikacją źródeł dochodów, w szczególności rolników i osób długotrwale pozostających bez pracy, podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska, zmian klimatycznych a także innowacji, rozwój produktów lokalnych, rozwój rynków zbytu, z wyłączeniem targowisk, zachowanie dziedzictwa lokalnego, rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, rozwój infrastruktury drogowej gwarantującej spójność terytorialną w zakresie włączenia społecznego. 49

DZIAŁANIE LEADER PODDZIAŁANIE: Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność Zasady ogólne: Maksymalna kwota pomocy dla danego rodzaju operacji będzie ustalana przez LGD, Intensywność pomocy (do 100%) w zależności od kategorii beneficjenta, rodzaju operacji, zapisów LSR, Pomoc na działalność gospodarczą będzie miała charakter de minimis. Limity na podmioty Maksymalnie 300 000 zł w okresie realizacji Programu - dla beneficjentów innych niż jednostki sektora finansów publicznych oraz LGD, za wyjątkiem beneficjentów realizujących operacje polegające na utworzeniu inkubatora przetwórstwa lokalnego, Maksymalnie 100 000 zł grantobiorcy, Maksymalnie 20% wartości grantu jednostki sektora finansów publicznych. Limity na operacje: 300 000 zł - limit na operacje, z wyłączeniem operacji dotyczących rozpoczęcia działalności gospodarczej, tworzenia inkubatorów oraz operacji realizowanych przez jednostki sektora finansów publicznych, 500 000 zł - limit na utworzenie inkubatora przetwórstwa lokalnego, 100 000 zł - limit na operację z zakresu rozpoczęcia działalności gospodarczej, 50 000 zł - limit na operację własną LGD, Nie więcej niż 50 000 zł - całkowita wartość grantu, Co najmniej 50 000 zł - całkowita wartość operacji realizowanej poza projektem grantowym. 50

DZIAŁANIE LEADER PODDZIAŁANIE: Wdrażanie projektów współpracy Beneficjent: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu Wsparcie: całkowity planowany koszt jednego projektu międzyterytorialnego wynosi minimum 50 000 zł, - Intensywność pomocy wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych operacji. - Limit pomocy na LGD w okresie realizacji Programu: do 5% wsparcia kierowanego z Programu na daną LSR w ramach poddziałań Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność oraz Wsparcie kosztów bieżących i aktywizacji. - Jeżeli projekt współpracy zawarty jest w LSR, musi to mieć odzwierciedlenie we wskaźnikach przewidzianych w LSR. Powinno być jasno wskazane, które cele szczegółowe LSR zostaną zrealizowane przez dany projekt współpracy i na osiągnięcie jakiego wskaźnika realizacja projektu wpłynie. Wskaźnik powinien mieć określoną wartość wyjściową i docelową. Wymagany poziom osiągnięcia wskaźnika na koniec realizacji LSR wynosi minimum 50%. 51

DZIAŁANIE LEADER PODDZIAŁANIE: Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji Beneficjent: LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu Możliwość uzyskania wsparcia zapewniona jest dla wszystkich LGD, których LSR wspierane są ze środków EFRROW, zgodnie z decyzją o wyborze LSR. Wsparcie nie może być łączone ze wsparciem kosztów bieżących i aktywizacji w ramach innych programów współfinansowanych ze środków funduszy EFSI. Pomoc ma formę rozliczenia ryczałtowego. 52

DZIAŁANIE LEADER PODDZIAŁANIE: Wsparcie przygotowawcze Wsparcie przygotowawcze ma na celu przygotowanie lokalnych strategii, które będą realizowane w okresie 2014-2020 oraz utrzymanie potencjału administracyjnego istniejących LGD lub zbudowanie potencjału na obszarach dotąd nieobjętych podejściem LEADER. Uprawnieni: Stowarzyszenia Fundacje Związki Stowarzyszeń Wymagane dokumenty: Opis obszaru Plan włączenia społeczności W skład podmiotu wchodzi przynajmniej 1 przedstawiciel uprawniony z każdej reprezentowanej gminy Spełnione są warunki wynikające z art. 16 ustawy o RLKS Zakończenie realizacji operacji do otwarcia naboru na LSR 53

Wsparcie przygotowawcze projektowane zasady pomocy Ogłoszenie o naborze Termin składania wniosków 14-30 dni Złożenie WoPP: Opis obszaru Plan włączenia społeczności Inne załączniki Ocena WoPP Max 30 dni Zawarcie umowy WoP - I transza 70% pomocy forma ryczałtowa WoP II transza po wykonaniu całości zobowiązań umownych: Zrealizowany plan włączenia społeczności Operacja udokumentowana Wykonane pozostałe zobowiązania umowny Udział w konkursie na wybór LSR obszar nie mniejszy niż dla wsparcia przygotowawczego. 54

Instrument wsparcia przygotowawczego, a następnie konkurs na wybór LSR WSPARCIE PRZYGOTOWAWCZE KONKURS WŁAŚCIWY Nabór wniosków o przyznanie pomocy UMOWY RAMOWE Zawarcie umów 2016 2015 V VI VII VIII IX X XI XII Konkurs na wybór LSR I II III IV V Umowy ramowe dla PROW 2014-2020. DO 21 MAJA 2016 55

Instrument wsparcia przygotowawczego Badanie ankietowe przeprowadzone przez MRiRW pod koniec 2014 roku na wybranej grupie LGD w kraju, którego celem było pozyskanie przez IZ PROW informacji na temat ponoszonych kosztów bieżących oraz kosztów aktywizacji. MRIRW przewiduje, że wsparcie przygotowawcze zostanie uruchomione terminowo, co pozwoli zapewnienie ciągłości funkcjonowania biur LGD od lipca 2015 roku. Należy założyć, że uruchomienie naboru wniosków może nastąpić w maju 2015. Przyjmuje się, że wsparcie otrzymają wszystkie podmioty spełniające warunki. Podstawowe informacje na temat szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej w ramach podziałania Wsparcie przygotowawcze zostaną zawarte w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. ZAKŁADAJĄC SPEŁNIENIE POWYŻSZEGO SCENARIUSZA LGD ZAINTERSOWANE WSPARCIEM POWINNY W NAJBLIŻSZYM CZASIE OSTATECZNIE UZGODNIĆ SWÓJ ZASIĘG TERYTORIALNY 56

Plan włączenia społeczności lokalnej w przygotowanie LSR projekt 1. Opis następujących etapów przygotowania LSR: a) definiowanie potrzeb i problemów b) określenie celów i ustalenie ich hierarchii wraz ze wskazaniem metody ich określania c) wskazanie rozwiązań stanowiących sposoby realizacji LSR d) sformułowanie wskaźników realizacji LSR e) identyfikacja grup docelowych dla poszczególnych celów/przedsięwzięć określonych w LSR 2. Opis sposobu doboru podmiotów uczestniczących w poszczególnych etapach przygotowania LSR 3. Wskazanie narzędzi komunikacji, za pomocą których LGD zamierza dotrzeć do danej grupy podmiotów 4. Wskazanie metod pracy z poszczególnymi grupami podmiotów na poszczególnych etapach przygotowania LSR 5. Określenie roli ekspertów w przygotowaniu LSR 6. Harmonogram przygotowania LSR w podziale na poszczególne miesiące realizacji kolejnych etapów z określeniem liczby spotkań/warsztatów/konsultacji indywidualnych/ankiet w danym miesiącu oraz przewidywanej liczby uczestników. Plan nie powinien mieć więcej niż 10 stron formatu A4. 57

2007-2013 Liczba ludności zamieszkującej obszar kwalifikujący się do objęcia pomocą Liczba mieszkańców objętych LSR * 148 zł 63 602 187 euro /EFRROW/ LEADER - kryteria podziału środków na województwa 2014-2020 Stanowisko Małopolski Liczba ludności zamieszkującej obszar kwalifikujący się do objęcia pomocą Liczba gospodarstw rolnych w województwie 64 373 220 euro /EFRROW/ Liczba pracujących w rolnictwie na 100 ha użytków rolnych 2014-2020 Stanowisko IZ PROW Liczba ludności zamieszkującej obszar kwalifikujący się do objęcia pomocą Odwrócony wskaźnik dochodowości województw 79 502 734 euro /EFRROW+BP/ 37 694 041 euro /EFRROW/ 59 240 993 euro (środki publiczne ogółem) 58

Ustawa o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności USTAWA o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności została przyjęta przez Sejm RP w dniu 20 lutego 2015, a następnie przekazana do Senatu. Ustawa reguluje podstawowe kwestie związane z organizacją i działaniem LGD (warto zwrócić uwagę na uregulowania dot. Rady LGD Zarządu LGD) Określa sposób dokonywania wyboru strategii rozwoju lokalnego w tym kryteria wyboru LSR, skład Komisji wybierającej, procedurę konkursową Sposób oraz zasady prowadzenia naboru wniosków przez LGD Najistotniejsze kwestie w perspektywie krótkoterminowej: sposób wyłaniania LGD, kryteria wyboru LGD, skład i zasady działania Komisji wybierającej. 59

Zawartość LSR minimalne wymagania Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 Artykuł 33 Strategie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność 1. Strategia rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność zawiera przynajmniej następujące elementy: a) określenie obszaru i ludności objętych strategią; b) analizę potrzeb i potencjału obszaru w zakresie rozwoju, w tym analizę mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń; c) opis strategii i jej celów, opis zintegrowanego i innowacyjnego charakteru strategii oraz hierarchię celów, w tym wartości docelowe dotyczące produktów lub rezultatów. W odniesieniu do rezultatów wartości docelowe mogą być ujęte ilościowo lub jakościowo. Strategia jest spójna z odpowiednimi programami wszystkich właściwych zaangażowanych EFSI; d) opis procesu zaangażowania społeczności w opracowanie strategii; e) plan działania wskazujący, w jaki sposób cele przekładają się na działania; f) opis rozwiązań w zakresie zarządzania i monitorowania strategii wykazujący potencjał lokalnej grupy działania do realizacji strategii oraz opis szczegółowych rozwiązań dotyczących ewaluacji; g) plan finansowy strategii, w tym planowaną alokację każdego z właściwych EFSI. Ustawa o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności Plan komunikacji z lokalną społecznością (dodatkowy element poza wymienionymi powyżej) Obszar spójny przestrzenie zamieszkały nie więcej niż przez 150 000 mieszkańców 60

Wybór LSR w świetle ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności Komisja oceniająca LSR-y Przewodniczący przedstawiciel Zarządu 1 Z-ca Przewodnicz. przedstawiciel Zarządu 1 Komisja powołana przez Zarząd Województwa Eksperci = > 1/3 składu Komisji 4 (+) Przedstawiciele Ministra ds. Rolnictwa 2 Przedstawiciele Ministra ds. Rybołówstwa 2 Parytet Przedstawiciele Ministra ds. Rozwoju Reg. 2 Konkurs na wybór LSR Ocena, wybór Zawarcie umowy Uwagi: Ostateczna liczba członków Komisji może być inna z uwagi na możliwość zmniejszenia się liczby przedstawicieli ministrów, zwiększenia liczby przedstawicieli Zarządu lub zmiany liczby ekspertów. 61

Kryteria wyboru LSR w świetle ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności Charakterystyka obszaru objętego LSR Reprezentatywność składu rady KRYTERIUM WYBORU Wiedza i doświadczenia osób zaangażowanych w opracowanie i realizację LSR Zasady funkcjonowania LGD Zasady wyboru operacji Doświadczenie LGD w zakresie realizacji strategii lub projektów o charakterze podobnym odpowiednio do LSR lub operacji realizowanych w jej ramach Jakości diagnozy obszaru objętego LSR Adekwatność celów i przedsięwzięć określonych w LSR do diagnozy obszaru objętego LSR i wniosków wynikających z konsultacji projektu LSR z lokalną społecznością Zgodność LSR z celami określonymi w programach Opracowanie LSR z udziałem społeczności lokalnej i zasady udziału tej społeczności w realizacji LSR Poprawność określenia wskaźników realizacji LSR i ich adekwatność do celów i przedsięwzięć określonych z LSR Innowacyjny charakter LSR Zintegrowanie LSR Zgodność i komplementarność LSR z innymi dokumentami planistycznymi opracowanymi dla obszaru objętego LSR Monitorowanie i ocena przez LGD realizacji LSR Poziom zaangażowania w realizację LSR środków innych niż środki przewidziane na realizację programu Liczba mieszkańców wchodzących w skład LGD 62

Dokonanie wyboru LSR w świetle ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności Kryteria ważne wskazówki Konieczne uzyskanie minimalnej liczby punktów w wyniku oceny Wymagane uzyskanie minimalnej liczby punktów w konkretnych kryteriach Dostępne środki ważne wskazówki Możliwość warunkowego wyboru LSR, jeśli LGD wprowadzi uzupełnienia pozwalające na uzyskanie minimalnej oceny punktowej dla danego kryterium Regulamin konkursu określi sposób ustalania wysokości dostępnych środków w ramach konkursu na LSR LGD wybierane są w konkursie do wysokości dostępnych środków przeznaczonych na realizację LSR 63

Ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich USTAWA o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 została przyjęta przez Sejm RP w dniu 20 lutego 2015, a następnie przekazana do Senatu. Ustawa określa zadania oraz właściwość organów i jednostek organizacyjnych w zakresie dotyczącym wspierania rozwoju obszarów wiejskich Działania wdrażane w ramach PROW Warunki i tryb przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej, zwłaszcza w zakresie działań agencyjnych dla których pomoc przyznawana jest w formie decyzji administracyjnych Nadzór nad działalnością LGD (np. sprawy związane z prowadzeniem kontroli realizacji LSR, wydawanie wytycznych dla LGD przez IZ PROW) 64

Ustawa o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich Wyłączenie stosowania KPA w działaniach samorządowych z nielicznymi wyjątkami (doręczenia, skargi, wyłączenia pracowników, właściwość miejscowa organów) Odejście od wydawania decyzji na rzecz umów (np. projekty z zakresu scaleń gruntów w działaniach samorządowych ) Zawartość zawieranych umów z beneficjentami oraz zobowiązania w nich zapisane (m.in. Warunki, terminy, wysokość pomocy, zakaz zmiany celu operacji, zakaz zwiększenia kwoty pomocy) Pomoc techniczna zasady i warunki przyznawania KSOW podmioty zaangażowane, jednostki regionalne KSOW 65

Ustawa o finansowaniu wspólnej polityki rolnej USTAWA o finansowaniu wspólnej polityki rolnej zakończył się etap zbierania opinii Kluczowe znaczenie dla LGD mają zapisy zawarte w art.20 ust.1 projektu ustawy mówiące o tym, że Beneficjenci PROW realizujący operacje w ramach działania, o którym mowa w art.35 ust.1 rozporządzenia nr 1303/2013 mogą otrzymać od agencji płatniczej środki przeznaczone na wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowalnych ponoszonych na realizację tych operacji. 66

Inne dokumenty dotyczące działania LEADER 2014-2020 przydatne w procesie budowy LSR Poradnik dla Lokalnych Grup Działania w zakresie opracowania Lokalnych Strategii Rozwoju na lata 2014-2020 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (opracowany w wyniku prac Zespołu Roboczego ds. Opracowania Zakresu Lokalnych Strategii Rozwoju przy Grupie tematycznej ds. Podejścia Leader). Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko uzupełnienie informacji zawartych w poradniku. Zasady realizacji instrumentu Rozwój lokalny kierowany przez społeczność w Polsce - Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Obszar objęty LSR w ramach RLKS podstawowe zasady (materiał pomocniczy dla LGD i SW w okresie poprzedzającym wejście w życie przepisów ustawy o RLKS). Pismo MRiRW z dnia 29.07.2014 r w sprawie członkostwa gmin w LGD. Pismo MRiRW z dnia 07.01.2015 r w sprawie spójności obszaru objętego LSR w ramach RLKS. 67

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 68