Białowieża 7-8 sierpnia 2008 r. Problemy w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, w tym odpadami zawierającymi azbest oraz odpadami medycznymi Leszek Żelazny Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Lublinie
Gospodarkę odpadami niebezpiecznymi regulują: - ustawa z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm., - ustawa z dnia 27.04.2001 r. o odpadach Dz. U z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z późn. zm.
Ilość odpadów ogółem, w tym odpadów niebezpiecznych wytworzonych w poszczególnych województwach [tys. Mg] 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 lubelskie 2005 r. podkarpackie podlaskie 2006 r. Odpady wytworzone ogółem warmińskomazurskie Odpady niebezpieczne 2007 r. [tys. Mg] 35 30 25 20 15 10 5 0 lubelskie 2005 r. podlaskie podkarpackie 2006 r. warmińskomazurskie 2007 r.
Odpady niebezpieczne Azbest Inne Odpady medyczne
ODPADY ZAWIERAJĄCE AZBEST
W latach powojennych sprowadzono na teren Polski ok. 2 mln Mg azbestu mineralnego, z czego 80-85% wykorzystano do produkcji płyt cementowo-azbestowych (eternit).
Gospodarowanie odpadami zawierającymi azbest regulują: - ustawa z dnia 19.06.1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest Dz. U. z 2004 r. Nr 3, poz. 20 z późn. zm., - ustawa z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm., - ustawa z dnia 27.04.2001 r. o odpadach Dz. U z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z późn. zm., - ustawa z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 718 z późn. zm., - ustawa z dnia 28.10.2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych Dz. U. Nr 199, poz. 1671 z późn. zm., oraz szereg rozporządzeń wykonawczych do ww. ustaw.
Nagromadzenie azbestu i wyrobów zawierających azbest 2007 r. w Dane wg systemu elektronicznego monitorowania realizacji Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski Polska 14,5 mln Mg lubelskie 2,2 mln Mg (ok. 15%) podlaskie 1,1 mln Mg 2 miejsce w kraju 5 miejsce w kraju podkarpackie 0,7 mln Mg 10 miejsce w kraju warmińsko-mazurskie 0,7 mln Mg 11 miejsce w kraju Źródło:
Ilości odpadów zawierających azbest przeznaczonych do zdeponowania na wyznaczonych składowiskach wg projektu MG Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2008 2032 (lipiec 2008) w latach: 2003 2012 35% 2013 2022 40% 2023 2032 25%
Instalacje do unieszkodliwiania odpadów azbestowych Polska 28 składowisk (w tym 4 przemysłowe) 2,6 mln m3 wolna poj. składowisk przeznaczonych do przyjmowania odpadów wg projektu MG Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2008 2032 (lipiec 2008) lubelskie podkarpackie podlaskie warmińsko-mazurskie 2 składowiska 2 składowiska 1 składowisko (1 kwatera) 2 składowiska
Odpady zawierające azbest unieszkodliwione w poszczególnych województwach [Mg] 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 lubelskie 2005 r. podkarpackie 2006 r. podlaskie 2007 r. warmińskomazurskie
Na podstawie projektu Ministerstwa Gospodarki Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2008 2032 (lipiec 2008) Do końca 2006 r. na terenie Polski usunięto 962 000 Mg wyrobów zawierających azbest. W latach 2003 2005 zeskładowano 164 000 Mg tego typu odpadów.
Interwencje WIOŚ Liczba interwencji 18 16 14 12 10 8 6 4 2 14 kontroli 0 lubelskie 2005 r. podkarpackie 2006 r. podlaskie 2007 r. warmińskomazurskie
Program usuwania wyrobów zawierających azbest dla terenu lubelskiego został uchwalony 28 listopada 2005 r. W roku bieżącym nastąpi jego aktualizacja.
Ilość wyrobów zawierających azbest na terenie lubelskiego w układzie powiatowym (Mg) Program usuwania wyrobów zawierających azbest dla lubelskiego Lublin 2005
Wskaźnik nagromadzenia wyrobów zawierających azbest na terenie lubelskiego w układzie powiatowym (Mg/km2) Program usuwania wyrobów zawierających azbest dla lubelskiego Lublin 2005
Stężenie włókien azbestu w powietrzu na terenie województwa lubelskiego (IMP w Łodzi, 2004 r.) Program usuwania wyrobów zawierających azbest dla lubelskiego Lublin 2005
Unieszkodliwienie 2,2 mln Mg azbestu i wyrobów zawierających azbest, znajdujących się na terenie lubelskiego do 2032 r. wymaga usuwania blisko 92 tys. Mg w ciągu roku tego typu odpadów. Pojemność składowisk, jaką należy zabezpieczyć do zdeponowania azbestu z terenu województwa wynosi ok. 1 375 tys. m3. Obecnie funkcjonujące 2 składowiska są w stanie zagwarantować ok. 11% niezbędnej pojemności. W latach 2005-2007 na terenie lubelskiego unieszkodliwiono ok. 16,2 tys. Mg wyrobów zawierających azbest.
Obowiązki gminy w walce z azbestem: - inwentaryzacja na terenie gminy wszystkich wyrobów zawierających azbest, - przedłożenie wykazu do marszałka województwa, - rozpowszechnianie informacji dotyczących zagrożeń, jakie niesie ze sobą azbest. Ankieta przeprowadzona na terenie lubelskiego wykazała, że spośród 173 gmin (213 gmin w ), które odpowiedziały na ww. ankietę, 59 posiada uchwalony Program usuwania wyrobów zawierających azbest, który jest niezbędnym warunkiem uzyskania dotacji z WFOŚiGW, natomiast 77 przeprowadziło inwentaryzację w powyższym zakresie.
Dotacje przyznane przez WFOŚiGW na usuwanie azbestu z budynków indywidualnych: - 2007 r. 4 gminy 59 826 PLN - 2008 r. 14 gmin 273 708 PLN
8 lipca 2008 r. w Lublinie podpisano porozumienie o współpracy w zakresie zadań wynikających z Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski oraz Programu usuwania wyrobów zawierających azbest dla terenu lubelskiego pomiędzy: Marszałkiem Województwa Lubelskiego Instytutem Medycyny Wsi w Lublinie Uniwersytetem Przyrodniczym w Lublinie Politechniką Lubelską w Lublinie Katolickim Uniwersytetem Lubelskim w Lublinie.
Plany: - pozyskanie środków z NFOŚiGW i WFOŚiGW na dofinansowanie prac związanych z usuwaniem azbestu, - budowa nowych instalacji, - wydzielenie kwater na istniejących składowiskach odpadów komunalnych.
Poleski Park Narodowy Powierzchnia - 9 762ha Otulina 14 042 ha Usunięte wyroby zawierające azbest: 2006 r. 6 obiektów (773 m2) 2008 r. 3 obiekty (445 m2) Pozostało ok. 435 m2 NFOŚiGW W-wa Roztoczański Park Narodowy Powierzchnia 8 102 ha Otulina 38 095 W latach 2005-2007 z obiektów znajdujących się na terenie parku usunięto wszystkie wyroby zawierające azbest (łącznie ok. 8 867 m2) NFOŚiGW W-wa
ODPADY MEDYCZNE
Szpitale główni wytwórcy odpadów medycznych Liczba szpitali: [Mg] 1600 1400 1200 1000 lubelskie podkarpackie podlaskie warmińsko-mazurskie 37 30 28 36 10 2 9 10 800 600 400 200 Zbierający odpady medyczne: 0 lubelskie podkarpackie 2005 r. podlaskie 2006 r. 2007 r. warmińskomazurskie lubelskie podkarpackie podlaskie warmińsko-mazurskie
Instalacje do unieszkodliwiania odpadów medycznych Spalarnie Inne (np. Newster) Lubelskie - 2 Podkarpackie 3 2 Podlaskie 3 - Warmińskomazurskie 2 -
Nieprawidłowości w zakresie gospodarowania odpadami medycznymi: - brak uregulowań formalno-prawnych w zakresie wytwarzania i gospodarowania tego typu odpadami, np. brak pozwolenia na wytwarzanie odpadów, decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi itd., - niewłaściwa klasyfikacja odpadów po fizykochemicznym unieszkodliwianiu (newster), - niewłaściwa segregacja oraz brak selektywnego magazynowania na oddziałach szpitalnych, - niewłaściwy transport odpadów na terenie szpitali, - zbyt długi okres przetrzymywania odpadów w szpitalach przed przekazaniem ich do unieszkodliwienia.
Plany: lubelskie budowa nowej spalarni odpadów medycznych, podkarpackie podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych, podlaskie modernizacja spalarni odpadów medycznych i weterynaryjnych, rozbudowa systemu selektywnego zbierania przeterminowanych leków.
Podsumowanie: 1. Dotychczasowe tempo likwidacji azbestu wskazuje na fakt, że dotrzymanie wyznaczonego terminu (2032 r.) usunięcia azbestu wymaga zintensyfikowania prac związanych z jego unieszkodliwieniem. 2. Skuteczność działań w zakresie usuwania azbestu uzależniona jest od wsparcia finansowego, głównie osób fizycznych przez WFOŚiGW, jak i NFOŚiGW, bez którego realizacja zadań w tym zakresie będzie niemożliwa. 3. Niezbędna jest budowa nowych i modernizacja istniejących instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie ul. Obywatelska 13 Dziękuję