KRYTERIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASACH IV-VI
Ocenianie z języka polskiego w kl. IV VI Szkoły Podstawowej nr 2 w Koluszkach obejmuje: - wiedzę przedmiotową z zakresu literatury, kultury, nauki o języku, - umiejętność komunikowania się, - działanie, - stosowanie umiejętności przedmiotowych w innych obszarach działalności szkolnej i pozaszkolnej, - udział w realizacji programu. Zasady oceniania uczniów z języka polskiego I. Uczeń otrzymuje oceny cząstkowe za: - sprawdziany gramatyczne i ortograficzne - prace klasowe, - sprawdziany literackie, - dyktanda, - kartkówki, - udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, - prace domowe, - odpowiedzi ustne, - recytacje. II. Aktywność na lekcji nagradzana jest plusem( + trzy plusy za aktywność = ocena bardzo dobra) lub oceną bardzo dobrą. III. Uczeń ma prawo trzykrotnie w ciągu półrocza zgłosić na początku zajęć nieprzygotowanie nie dotyczy zapowiedzianych prac klasowych, sprawdzianów i dyktand. Przekroczenie limitu skutkuje wstawieniem do dziennika oceny niedostatecznej. IV. Kartkówki dotyczące trzech ostatnich lekcji nie muszą być zapowiedziane. Oceniane są według systemu punktowego.
V. Prace klasowe to samodzielnie pisane (w różnych formach wypowiedzi pisemnej, np. opowiadanie, sprawozdanie, opis, list, charakterystyka) przez ucznia w klasie prace, po omówieniu każdej lektury. Prace klasowe są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem. Nie są poprzedzane lekcją powtórzeniową. Oceny z prac klasowych nie podlegają poprawie. Kryteria oceniania dłuższej wypowiedzi pisemnej (opowiadania, opisu, listu, charakterystyki, streszczenia, sprawozdania) 1. Stopień znajomości lektury. 2. Zgodność pracy z tematem. 3. Trójdzielność pracy. 4. Stałe elementy poszczególnych form wypowiedzi pisemnej (list, sprawozdanie, opis, charakterystyka). 5. Błędy stylistyczne. 6. Błędy ortograficzne i interpunkcyjne. 7. Błędy gramatyczne. 8. Czytelny i estetyczny zapis. Każda ocena z pracy klasowej zawiera pisemny komentarz nauczyciela. Za napisanie pracy nie na temat, bez względu na jej wartość, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Kryteria oceniania krótkiej wypowiedzi pisemnej (ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, pozdrowienia) 1. Zwięzłość wypowiedzi, precyzyjny język. 2. Komunikatywność. 3. Stałe elementy danej wypowiedzi. 4. Poprawny zapis. 5. Poprawna ortografia i interpunkcja. 6. Czytelny i estetyczny zapis.
Klasyfikacja błędów 1. błędy rzeczowe 2. błędy gramatyczne błędy w deklinacji i koniugacji, błędy składniowe 3. błędy stylistyczne brak zwięzłości, powtarzanie wyrazów, nieporadność, niejednorodność stylów, nadużywanie tych samych konstrukcji 4. błędy ortograficzne 5. błędy interpunkcyjne brak przecinków, kropek, cudzysłowów, znaków zapytania, wykrzykników. Kryteria oceniania recytacji (poezji lub prozy) 1. Znajomość tekstu na pamięć. 2. Poprawna wymowa i dykcja. 3. Właściwe dla tekstu tempo recytacji. 4. Intonacja, ekspresja (ton). 5. Wrażenie estetyczne: indywidualność, oryginalność, wywołanie emocji u słuchaczy. Kryteria oceniania krótkiej wypowiedzi ustnej 1. Znajomość tematu. 2. Chronologia przedstawianych wydarzeń. 3. Jasność i precyzja wypowiedzi. 4. Poprawne użycie słownictwa i form gramatycznych wyrazów. 5. Bogate słownictwo, precyzyjny dobór słownictwa. 6. Umiejętność przedstawiania własnej opinii, wniosków. 7. Zainteresowanie słuchaczy odbiorem prezentowanych treści poprzez: oryginalność, gest, mimikę, emocje.
VI. Sprawdziany gramatyczne, ortograficzne i literackie są również zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem i poprzedzone lekcją powtórzeniową. Oceniane są według systemu punktowego. Kryteria oceny sprawdzianów gramatycznych, ortograficznych i literackich 100% + zadania dodatkowe - ocena celująca 100 % - 90 % - ocena bardzo dobra 89 % - 75 % - ocena dobra 74 % - 50 % - ocena dostateczna 49 % - 30 % - ocena dopuszczająca 29 % i mniej - ocena niedostateczna Kryteria oceny dyktand ocena celująca 0 bł. ortograficznych + 2 bł. interpunkcyjne ocena bardzo dobra 1-2 bł. ortograficzne + 2 bł. interpunkcyjne ocena dobra 3-4 bł. ortograficzne + 2 bł. interpunkcyjne ocena dostateczna 5-6 bł. ortograficzne + 2 bł. interpunkcyjne ocena dopuszczająca 7-8 bł. ortograficznych + 2 bł. interpunkcyjne ocena niedostateczna - 9 i więcej błędów ort. + 2 bł. interpunkcyjne VII. Uczeń ma prawo do nieopublikowania na forum klasy ocen z prac sprawdzających. Na jego prośbę nauczyciel nie informuje klasy o uzyskanej przez niego ocenie.
Warunki poprawiania i zaliczania sprawdzianów i dyktand I. Uczeń ma prawo do jednorazowej poprawy oceny(dostatecznej, dopuszczającej i niedostatecznej) ze sprawdzianów gramatycznych, literackich i ortograficznych oraz dyktand. Nauczyciel wyznacza jeden dodatkowy termin na poprawienie sprawdzianów lub dyktand. Jako ostateczna liczy się ocena z poprawy. II. W razie nieobecności ucznia na pracy klasowej, sprawdzianach oraz na dyktandzie, po powrocie do szkoły, uczeń zgłasza się do nauczyciela, który wyznacza termin zaliczenia sprawdzianu, dyktanda czy pracy klasowej. III. Nie ma możliwości poprawy ocen tydzień przed klasyfikacją. Warunki uzupełniania wiadomości po nieobecności I. Uczeń nieobecny na lekcji musi uzupełnić wiadomości i pracę domową. W przypadku dłuższej nieobecności, uczeń ustala z nauczycielem termin nadrobienia zaległości.
Częstotliwość oceniania w roku szkolnym 1. Wypracowania klasowe - 4 2. Sprawdziany gramatyczne 4 3. Sprawdziany ortograficzne 2 4. Dyktando sprawdzające 6 5. Odpowiedzi ustne 1 2 6. Recytacja 3 4 7. Ocena aktywności 2 3 8. Umiejętność głośnego czytania 2 3 9. Kartkówki 6 8 Dokumentację osiągnięć ucznia stanowi: - dziennik lekcyjny, - zeszyt wypracowań klasowych, sprawdziany gramatyczne, ortograficzne, literackie ( teczka) - zeszyt domowy, ćwiczeń.
Kryteria ocen z języka polskiego w klasie IV Ocena celująca - wiedza ucznia znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania (posiada bogatszą wiedzę polonistyczną lub z innych dziedzin humanistycznych, którą potrafi wykorzystać podczas zajęć), - twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania (wie, w jaki sposób może poszerzyć wiedzę z interesujących go dziedzin), - proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy (podejmuje samodzielne próby analizy dzieła literackiego, ewentualnie proponuje inne sposoby omówienia), - wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, - nie powiela cudzych pomysłów i poglądów, - bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach literackich i teatralnych w szkole i poza szkołą, - podejmuje działalność literacką lub kulturalną i prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny (np. udział w akademiach, współpraca z gazetką szkolną, udział w imprezach artystycznych, itp.) - posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki o języku przewidywane w programie nauczania w klasie IV (tzn. prezentuje wiedzę i umiejętności wymagane w klasie programowo wyższej). Ocena bardzo dobra Uczeń opanował pełny zakres wiadomości określony programem nauczania dla klasy IV. Kształcenie literackie i językowe - wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym, - doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie IV formami wypowiedzi (opowiadanie, opis wyglądu przedmiotu, postaci, zwierzątka, dialog, list do najbliższych),
- samodzielnie sporządza plan odtwórczy lektury i kompozycyjny własnej wypowiedzi, - radzi sobie z układem graficznym wypowiedzi pisemnej akapity, - wykazuje się b. dobrą znajomością przeczytanego tekstu, - potrafi nazwać niektóre stany psychiczne i ich przejawy, - ma bogaty zasób słownictwa i umiejętnie posługuje się nim, - samodzielnie i sprawnie posługuje się słownikiem ortograficznym, - analizuje utwór poetycki, wskazując na epitety, porównania, wersy, rymy, osobę mówiącą w wierszu, - bierze czynny udział w lekcji, - płynnie czyta nowy tekst. - rozróżnia poznane w kl. IV części mowy, - wskazuje różnicę między osobową a nieosobową (bezokolicznik) formą czasownika, - poprawnie stosuje formy liczby, osoby, rodzaju, czasu, - rozróżnia czas przyszły, przeszły, teraźniejszy, - odmienia rzeczowniki przez przypadki i poprawnie stosuje w zdaniach, - odmienia przymiotniki i zauważa zależność form przymiotnika od określonego rzeczownika, - wyróżnia w zdaniu podmiot i orzeczenie, - rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone, - potrafi zbudować zdanie z podanych związków wyrazowych. - odróżnia głoskę od litery, spółgłoskę od samogłoski, - określa spółgłoski, - zna zasady akcentowania w j. polskim i poprawnie akcentuje Ocena dobra Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie IV. Kształcenie literackie i językowe - czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowego przestankowania, - jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowo stylistyczne, logiczne i ortograficzne, - w wypowiedziach próbuje oceniać zachowanie bohaterów literackich oraz formułuje ogólne wnioski o utworach,
- poprawnie sporządza plan ramowy, - potrafi posługiwać się słownikiem ortograficznym, - potrafi wskazać w wierszu epitet, porównanie, rymy, wersy, strofy. - rozróżnia części mowy poznane w klasie IV, - poprawnie odmienia (stosuje w zdaniach) czasowniki i rzeczowniki, - poprawnie odmienia przymiotniki, - umie wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie, - układa zdania pojedyncze i złożone. - rozróżnia głoskę, literę, samogłoskę, spółgłoskę, - określa spółgłoski, - poprawnie dzieli wyrazy na sylaby. Ocena dostateczna Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową w klasie IV w stopniu dostatecznym. Kształcenie literackie i językowe - w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii, - przy małej pomocy nauczyciela wypowiada się w szkolnych formach pisemnych, - umie wymienić elementy świata przedstawionego, - wskazuje epitety, porównania, wersy, strofy, rymy, - odróżnia postacie i wydarzenia realistyczne od fantastycznych. - tworzy bezokoliczniki od czasowników w formie osobowej i odwrotnie, - odróżnia przyimek od innych części mowy, - rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu i czasownik w roli orzeczenia, - odmienia rzeczowniki przez przypadki, - odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy, rodzaje, - podane zdania dzieli na pojedyncze i złożone. - rozróżnia głoski, litery, - przy małej pomocy nauczyciela określa spółgłoski, - dzieli wyrazy na sylaby.
Ocena dopuszczająca Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową w klasie IV w stopniu dopuszczającym. Kształcenie literackie i językowe - uczeń samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności, - technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu, - błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki uczeń włożył w ich napisanie, - przy pomocy nauczyciela rozróżnia części mowy i wskazuje w tekście przyimek, - odmienia rzeczowniki przez przypadki, - wskazuje podmiot i orzeczenie, - odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy i rodzaje, - wyróżnia głoski, litery i sylaby, - zna podstawowe zasady ortograficzne. Ocena niedostateczna Uczeń nie opanował minimum zawartego w podstawie programowej, a obserwacja jego pracy wskazuje, iż nie będzie w stanie nadrobić zaległości. Kształcenie literackie i językowe - uczeń nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni, słownictwa, ortografii w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi, - nie opanował techniki głośnego i cichego czytania, - wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym, - w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, - nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.
Kryteria ocen z języka polskiego w klasie V Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego wiedza znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania: - twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania (potrafi wykorzystać ogólnodostępne źródła oraz media w celu poszerzenia swojej wiedzy), - proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy (np. propozycje scenek na podstawie tekstu, propozycje scenariuszy lekcji), - jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia, - nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości, - bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych i międzyszkolnych, - podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (np. udział w akademiach, inscenizacje teatralne, współpraca z gazetką szkolną, itp.), prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny, - posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki o języku przewidziane programem nauczania w klasie V (prezentuje poziom wiedzy i umiejętności wymaganych w klasie programowo wyższej). - wykazuje ponadprogramowe umiejętności w zakresie kształcenia literackiego i kulturalnego. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości określonej programem nauczania dla klasy V. Kształcenie literackie i językowe - wypowiedzi ustne i pisemne ucznia są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym,
- doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie V formami wypowiedzi (sprawozdanie z wycieczki, spaceru, opis wyglądu człowieka z elementami charakterystyki, list prywatny, zaproszenie), - podejmuje próby charakterystyki postaci (ma wyrazistych przykładach), - samodzielnie sporządza notatki z czytanych lektur, - bezbłędnie układa plan odtwórczy lektury i kompozycyjny własnej wypowiedzi, - bardzo dobra znajomość przeczytanego tekstu pozwala na swobodne jego analizowanie, ocenę postępowania i poglądów bohaterów, pisanie opowiadania twórczego z elementami opisu, z dialogiem, - zwraca uwagę na problematykę moralną zawartą w poznanych lekturach, - biegle posługuje się Słownikiem ortograficznym, Słownikiem wyrazów bliskoznacznych, - potrafi porównać cechy gatunkowe bajki i baśni, - analizuje utwór liryczny. - wskazuje różnicę między formą osobową i nieosobową czasownika, między czasownikiem dokonanym i niedokonanym, - określa znaczenie trybów czasownika, biegle odmienia czasownik w trybie rozkazującym i przypuszczającym, - zna zasady pisowni cząstki by z czasownikami, - w odmianie rzeczownika przez przypadki wyróżnia temat oboczny, oboczności, - określa rolę przyimków w zdaniu, - wskazuje podobieństwa i różnice między przymiotnikiem i przysłówkiem, - podaje poprawne formy liczebników, - klasyfikuje rodzaje wypowiedzeń, podaje ich przykłady, - wyróżnia w zdaniu zespoły składniowe i nazywa je, - nazywa części zdania, wskazuje sposób ich wyrażenia, - układa zdanie pojedyncze rozwinięte według podanego wykresu, - przeprowadza klasyfikację zdań złożonych. - wskazuje różnicę między samogłoską i spółgłoską, - omawia zależność brzmienia głoski od ruchów i pozycji narządów mowy, - podaje zasady akcentowania wyrazów w języku polskim oraz zasady wymawiania wyrazów bez akcentowych.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie V. Kształcenie literackie i językowe - czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania, - jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy język. stylist., logiczne i ortograficzne, - potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów, - podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone podstawą programową: opowiadanie twórcze, opis postaci z elementami charakterystyki, - w wypowiedziach próbuje oceniać i wartościować problemy zjawiska dotyczące języka, literatury oraz kultury, - nazywa cechy gatunkowe mitu, legendy, bajki, noweli, - poprawnie sporządza plan ramowy i szczegółowy lektury. - określa formę gramatyczną czasowników, - stosuje w zdaniu czasownik w formie osobowej i nieosobowej, - tworzy czasownik dokonany od niedokonanego, wyróżnia cząstkę, za pomocą której tworzy ten czasownik, - poprawnie odmienia czasownik typu: umiem, rozumiem, idę, - omawia budowę form trybu rozkazującego i przypuszczającego, - wyjaśnia różnicę w odmianie podanych rzeczowników, wyodrębnia temat i końcówkę, - uzasadnia pisownię rzeczownika, odwołując się do odmiany, - w zdaniu wskazuje przyimki i wyrażenia przyimkowe, nazywa ich rolę w zdaniu, - tworzy przysłówki od przymiotników, stosuje je w zdaniach i określa ich rolę, - określa formę gramatyczną przymiotnika z rzeczownikiem, - zastępuje słowem liczebniki podane cyfrą i odwrotnie, - stosuje w zdaniu liczebnik w odpowiednim przypadku, - przekształca zdanie na równoważnik zdania i odwrotnie, - podaje przykład współrzędnego i podrzędnego zespołu składniowego, - robi wykres zdania poj. rozwiniętego (na łatwych przykładach), - przekształca zdanie poj. na złożone i odwrotnie, - układa zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie. - określa cechy głoski,
- rozpoznaje wyrazy bezakcentowe, - poprawnie akcentuje wyrazy na 3 i 4 sylabie od końca. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się, opanował wiedzę i umiejętności w zawarte w podstawie programowej klasy V. Kształcenie literackie i językowe - w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii, - w miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach pisemnych (opowiadanie odtwórcze z dialogiem, opis przedmiotu i postaci, sprawozdanie, list, zaproszenie), - opanował technikę poprawnego czytania i doskonali je pod względem dykcji, intonacji, akcentowania, - ma świadomość mechanizmów popełnianych błędów i potrafi je poprawić przy pomocy nauczyciela, - umie wymienić elementy świata przedstawionego (miejsce i czas akcji, bohaterów, wydarzenia), - odróżnia zdarzenia, postacie fantastyczne od realistycznych, - w utworze lirycznym wskazuje epitety, porównania, przenośnie - tworzy bezokolicznik od czasowników w formie bezosobowej i odwrotnie, - rozróżnia czasowniki dokonane i niedokonane, - odmienia czasownik we wszystkich trybach (prostsze przykłady), - nazywa przypadki i pytania, na które odpowiadają, - odmienia przez przypadki rzeczownik o prostej odmianie, - rozpoznaje rzeczownik w roli podmiotu i określenia rzeczownika, - odróżnia przyimek od innych części mowy, - rozpoznaje czasownik w roli orzeczenia i określenia czasownika, - odmienia przymiotnik przez przypadki, - łączy przymiotnik z rzeczownikiem, odmienia je, określa przypadek, liczbę i rodzaj, - rozpoznaje w zdaniu liczebnik, - rozróżnia zdanie i równoważnik zdania, podaje przykłady typów zdań, - łączy w zespoły składniowe wyrazy tworzące zdanie, - wpisuje zdanie w podany wykres,
- podane zdanie dzieli na pojedyncze i złożone, - z podanych zdań pojedynczych tworzy zdanie złożone. - dzieli wyraz na głoski, - odróżnia samogłoski od spółgłosek, - rozróżnia rodzaje głosek, - dzieli wyraz na sylaby, - poprawnie akcentuje wyrazy na 2 sylabie od końca. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności, - jego technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu, - względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu przez niego analizowanego zagadnienia, - stopień opanowanych przez niego wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych, o niewielkim stopniu trudności, samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela, - rozróżnia części mowy, - wskazuje podmiot, orzeczenie i określenie, - odmienia rzeczownik i przymiotnik przez przypadki, - odmienia czasownik przez osoby, liczby, czasy, tryby, - odróżnia zdanie od równoważnika zdania, zdanie pojedyncze od złożonego, - wyróżnia głoski, litery i sylaby w podanym wyrazie, - poprawnie pisze wyrazy poznane na lekcjach ortografii (65 50 %) oraz zna podstawowe zasady ortograficzne. otrzymuje uczeń, który: Ocenę niedostateczną - nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni, słownictwa, ortografii w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową w klasie V, - nie opanował techniki głośnego i cichego czytania nawet w stopniu miernym,
- jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym, - w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, - nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.
Kryteria ocen z języka polskiego w klasie VI Ocena celująca - uczeń twórczo oraz samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania (korzysta z mediów, wykorzystuje do nauki różne pomoce, podejmuje próby, np. opracowania programu do nauki j. polskiego dla uczniów), - proponuje rozwiązania oryginalne wykraczające poza materiał programowy (j.w.), - jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, cechują się dojrzałością myślenia, - nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości, - bierze udział w konkursach literackich, ortograficznych, osiąga w nich sukcesy, - podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach szkolnych, prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny. Ocena bardzo dobra Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określany programem nauczania dla klasy VI. Kształcenie literackie i językowe - wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylist. język., ortograficznym, merytorycznym i logicznym, - potrafi samodzielnie wnioskować, myśleć logicznie, - bez problemów posługuje się słownikami i encyklopedią, - samodzielnie sporządza notatki z lekcji, selekcjonuje materiał rzeczowy, - bezbłędnie pisze charakterystykę postaci, podejmuje próbę redagowania charakterystyki porównawczej i autocharakterystyki, określa motywację czynów bohatera, ocenia ich postępowanie, - opowiadania twórcze wzbogaca dialogami, elementami opisów, charakterystyki,
- ten sam tekst potrafi przedstawić w formie streszczenia, opisu, opowiadania, - w sposób świadczący o gruntownej znajomości utworu redaguje list do postaci literackiej, - bezbłędnie pisze sprawozdanie ze spaceru, wycieczki, a w pracy poświęconej oglądanemu filmowi lub spektaklowi teatralnemu podejmuje próby recenzji, - rozumie i poprawnie posługuje się terminami w zakresie wiedzy o epice, wierszu, nowych gatunkach literackich (ballada, rodzaje powieści, dramat), - dokonuje samodzielnie analizy i interpretacji wiersza, wyodrębnia tropy stylistyczne, odróżnia obrazowanie realistyczne od fantastycznego, - prace pisze bezbłędnie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym. - potrafi wyjaśnić od czego zależą formy odmiany rzeczownika, - wymienia rodzaje zaimków, omawia ich odmianę, funkcję w zdaniu, uzasadnia stosowanie skróconych form zaimków rzeczowych, - stopniuje przymiotniki i nazywa ich rodzaj stopniowania, - pisze poprawnie nie z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym, - rozpoznaje różne typy liczebników, określa jego formy gramatyczne i funkcję w zdaniu, potrafi uzasadnić użycie danego typu liczebnika, odmienia trudniejsze liczebniki złożone, - stosuje w zdaniu rzeczownik w różnych funkcjach składniowych (podmiotu, dopełnienia, przydawki), - rozpoznaje zdanie z orzeczeniem imiennym, omawia jego budowę, - omawia podając przykłady, różne sposoby wyrażania orzeczenia oraz podmiotu, dopełnienia i przydawki, - wyróżnia w zdaniu związki zgody, rządu, przynależności, wskazuje zasady ich tworzenia, - przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, rysuje ich wykresy, - przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazów pochodzących od wyrażeń przyimkowych i od czasowników, - wskazuje przyrostek lub przedrostek jako formant w jednym wyrazie i jako składnik podstawy słowotwórczej w innym, - podaje przykłady wyrażeń z obocznymi tematami słowotwórczymi, - daje przykłady wyrazów utworzonych za pomocą różnych formantów.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie VI. Kształcenie literackie i językowe - czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania, - jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowe, - podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone podstawą programu opowiadanie twórcze z dialogiem, elementami opisu, list literacki, charakterystyka z pogłębioną oceną postaci, sprawozdanie ze spektaklu teatralnego, filmu, - dobra znajomość tekstu pozwala mu na odtwórcze opowiadanie losów bohaterów, omawianie elementów świata przedstawionego, - poprawnie pisze plan ramowy i szczegółowy, - wskazuje poznane środki stylistyczne w wierszu, - potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów, - wymienia rodzaje zaimków, - wyróżnia przysłówki wśród innych części mowy, wskazuje sposoby ich tworzenia, - poprawnie stopniuje przymiotniki, wie czemu służy stopniowanie, - podaje przykłady różnych typów liczebników, odmienia liczebnik złożony i nieokreślony, - na konkretnych przykładach omawia sposób wyrażania orzeczenia i podmiotu, - wyróżnia w zdaniu związki wyrazów i nazywa je, - tworzy poprawny związek zgody, rządu i przynależności, - tworzy przykłady czterech rodzajów zdań złożonych współrzędnie. - od podanego wyrazu podstawowego tworzy kilka wyrazów pochodnych będących różnymi częściami mowy, - rozpoznaje wyraz pochodny, który może być podstawowym dla innego wyrazu, - tworzy wyrazy pochodne od wyrażenia przyimkowego i od czasownika.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się, opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej. Kształcenie literackie i językowe - w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, stosowania poznanego słownictwa i ortografii, - w miarę samodzielnie posługuje się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, opis, sprawozdanie, charakterystyka postaci, list, zaproszenie, - jego technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu, - zna przewidziane programem gatunki literackie, - umie wyróżnić podstawowe elementy świata przedstawionego, - odróżnia podmiot liryczny od bohatera utworu, - poprawia popełnione błędy językowe przy pomocy nauczyciela, gromadzi słownictwo na zadany temat, - wyróżnia w tekście czasowniki w formie osobowej i nieosobowej, określa formę fleksyjną czasowników, - określa funkcję czasowników w zdaniu, - odmienia podane rzeczowniki przez przypadki, oddziela temat od końcówki, wskazuje tematy oboczne, - rozpoznaje w zdaniu zaimki, przysłówki, przymiotniki i liczebniki, potrafi rozpoznać ich związek z wyrazem określanym, - stopniuje przymiotniki, - rozróżnia przyimki proste i złożone, wyrażenia przyimkowe, - porównując orzeczenie czasownikowe z imiennym wskazuje na różnice między zdaniem i równoważnikiem zdania, - na łatwiejszych przykładach omawia sposób wyrażania podmiotów, - rozpoznaje zdanie bezpodmiotowe, - nazywa w zdaniu części zdania (na prostszych przykładach), - układa zdania złożone z podanych zdań pojedynczych, - wśród zdań złożonych wyróżnia złożone podrzędnie i współrzędnie.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności, - jego technika czytania pozwala na zrozumienie tekstu, - względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu przez niego analizowanego zagadnienia, - w wypowiedziach pisemnych popełniane błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne nie przekraczają wartości prac i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie, - stopień opanowania przez niego wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych o niewielkim zakresie trudności, samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela, - przy pomocy nauczyciela rozpoznaje części mowy i określa ich funkcję w zdaniu (na prostych przykładach), - odróżnia zdania pojedyncze od złożonych i próbuje określać ich rodzaj, - łączy wyrazy w zespoły składniowe, - zestawia pary wyrazów podstawowych i pochodnych, - przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazu o przejrzystej budowie wskazuje podstawę słowotwórczą i formant, - nazywa typy formantów, - tworzy wyrazy pochodne za pomocą podanych formantów. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie fleksji i składni, słownictwa, frazeologii i redagowania wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego przewidzianych podstawą programową, - nie opanował techniki głośnego i cichego czytania w stopniu zadowalającym, - jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym, - w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, językowych, stylistycznych, logicznych, - nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.