ODBIORY I REKLAMACJE NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH

ODBIORY I REKLAMACJE NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH

Zarządzaniem drogami w stanie Indiana zajmuje się Indiana Departament of Transportation (INDOT) Podlegają mu autostrady, drogi międzystanowe i stanowe. Podzielony jest na 7 okręgów i 33 podokręgi i zajmuje się siecią 18,2 tys km dróg i 5617 mostów.

Kontrola jakości i warunki odbioru nawierzchni asfaltowych w stanie Indiana (USA) W stanie Indiana nie są zwykle udzielane gwarancje na wykonane nawierzchnie Głównym czynnikiem w przetargu na budowę jest cena ofertowa Za wykonaną nawierzchnię istnieje dość rozbudowany system akceptacji i płatności

Budowę dzieli się na partie o wielkości 4000 ton mma podbudowy i warstwy wiąŝące, 2400 ton- warstwy ścieralne Następnie partie dzieli się na podpartie o wielkości do 1000ton podbudowy i warstwy wiaŝące lub 500ton warstwy ścieralne

Pobieranie próbek

Z mieszanek wytwarzanych wg specjalnego programu zapewnienia jakości ( mma typu QC/QA HMA) pobiera się próbki do badań w czasie wykonywania nawierzchni i po jej zagęszczeniu i określa się : zawartości wolnych przestrzeni w mma (Vn) - zawartości wolnych przestrzeni w mieszance (VMA) -wskaźnika zagęszczenia warstwy (%MSG) -zawartości lepiszcza - uziarnienie ( tylko w przypadku SMA) - wilgotność ( tylko dla warstw ścieralnych)

Dopuszczalne odchyłki

System płatności i akceptacji nawierzchni

Płatność ustala się osobno za kaŝdą podpartię. JeŜeli wyliczony współczynnik płatności wynosi mniej niŝ 0,85, nawierzchnię ocenia oprócz okręgowego inspektora INDOT dodatkowo Oddział Materiałów i Badań INDOT

Wymagania Techniczne WT-2 2008 Nawierzchnie asfaltowe na drogach publicznych Odbiór robót i reklamacje

W Polsce zostały wdroŝone normy z serii PN-EN 13108-x część 1 Beton asfaltowy AC część 2 Beton asfaltowy do bardzo cienkich warstw BBTM część 5 Mieszanka SMA część 6 Asfalt lany MA część 7 Asfalt porowaty PA część 8 Destrukt asfaltowy RA część 20 Badanie Typu część 21 Zakładowa Kontrola Produkcji.

01234 Warszawa, ul. Jagiellońska 80, 03-301 Warszawa 07 01234-CPD-00234 PN-EN 13108-1 Beton asfaltowy do nawierzchni dróg i innych powierzchni obciąŝonych ruchem AC 16 W 50/70 wytwórnia euro asfalt R56 Wymagania ogólne + wymagania funkcjonalne Zawartość wolnych przestrzeni * - maksymalna V max7,0 - minimalna V min4,0 Odporność na działanie wody * ITSR 80 Temperatura mieszanki 140 C do 180 C Uziarnienie (przechodzi przez): sito 22,4 mm 100% sito 16 mm 95% sito 2,0 mm 43% sito 0,063 mm 5,8% Zawartość lepiszcza B min3,0 Sztywność - minimalna S min10 000 Odporność na zmęczenie - minimalnie ε 6-115 Odporność na deformacje trwałe* - mały aparat: przyrost koleinowania WTS AIR30,0 - mały aparat: proporcjonalna głębokość koleiny PRD AIR9,0 * Warunki badań wybrane zgodnie z PN-EN13108-20.

Ogólne zasady odbioru końcowego robót Dokonujący odbioru robót dokonuje ich oceny jakościowej i ilościowej na podstawie przedłoŝonych dokumentów, wyników badań i pomiarów oraz po wnikliwej ocenie wizualnej wykonanych robót. Jeśli według oceny odbierającego, wykonane roboty pod względem przygotowania dokumentacyjnego lub zakresu robót nie są gotowe do odbioru, odbierający w porozumieniu z wykonawcą wyznacza ponowny termin odbioru. Podstawowym dokumentem dokonania odbioru jest protokół. Wszystkie uzgodnione roboty poprawkowe i uzupełniające powinny zostać spisane i potwierdzone przez obie strony. JeŜeli podczas odbioru zostaną stwierdzone wypadki przekroczenia wartości granicznych oraz poniŝej, to kaŝdy wypadek takiego przekroczenia w górę lub w dół jest uznawany za wadę.

Potrącenia i postępowanie z wadami Korzystając z przysługujących mu praw zleceniodawca moŝe w razie niedotrzymania wartości granicznej: grubości warstwy, ilości zuŝytego materiału, składu mieszanki mineralnej, zawartości lepiszcza, stopnia zagęszczenia, równości, właściwości przeciwpoślizgowych, dokonać potrąceń według zamieszczonych dalej wzorów, o ile wykonawca wyrazi na to pisemną zgodę. JeŜeli wykonawca nie wyrazi na to zgody, to musi on usunąć wady. JeŜeli wada wynikająca z przekroczenia wartości granicznej pojawi się przed terminem przedawnienia dla reklamacji, to zleceniodawca moŝe Ŝądać usunięcia tej wady. Wykonawca ma jednak prawo do uzyskania zwrotu kwoty potrąconej z powodu wady, jeŝeli wada zostanie usunięta w ramach jego zobowiązań gwarancyjnych. Dotyczy to równieŝ wymiany. W wypadku rozwiązań tymczasowych potrącenie naleŝy uzgodnić w osobnych umowach zgodnie z zapisami niniejszego dokumentu.

Niewłaściwe zagęszczenie warstwy JeŜeli wskaźnik zagęszczenia jest niŝszy od wartości granicznej podanej tablicy 58, to potrącenie jest obliczane ze wzoru: A g 2 P g = 3 100 K F w którym Ag - potrącenie w PLN Pg - wartość przekroczenia w dół wartości granicznej w stosunku do Ŝądanego stopnia zagęszczenia w %. K - cena jednostkowa wg kosztorysu wykonawczego z narzutami w PLN/m 2 lub PLN/t F - powierzchnia objęta sprawdzeniem w m 2 lub odpowiednia ilość materiału w t.

Przykład: asfaltowa warstwa ścieralna z SMA K = 100, - PLN/m 2 ; F = 6000 m2; Ŝądany wskaźnik zagęszczenia 97% uzyskany wskaźnik zagęszczenia 96 % niedobór p = (97-96) % = 1 %; A'[%] = 1 3 = 2 3% Równanie 11 A zatem potrącenie wynosi: 3 2 2 A[ PLN ] = 100 [ PLN / m ] 6000 [ m ] = 18000 100 PLN

Graficznie przedstawienie wartości parametru A 0 Parametr p w % 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 10 Potrącenie A'=P 2 *3 20 30 40 50 60

Niewłaściwa zawartość lepiszcza JeŜeli rzeczywista zawartość lepiszcza w badanej mieszance mineralnoasfaltowej jest mniejsza od zawartości deklarowanej o więcej, niŝ wynosi wartość tolerancji podana w tablicy 64 WT-2, to potrącenie naleŝy obliczyć według wzorów: Dla niedoboru lepiszcza p l 0,3 % obowiązuje wzór: A l Pl = 30 100 K F Dla niedoboru lepiszcza p l > 0,3 % obowiązuje wzór: A l 1 = ( Pl 130 30) 100 K F We wzorach tych: A l - potrącenie w PLN P l - wartość przekroczenia w dół wartości granicznej i tolerancji (Tabela 81) na podstawie zawartości podanej przy badaniach kontrolnych mieszanki wykonanych w ramach odbioru w % (niedobór poniŝej wartości granicznej). K - cena jednostkowa wg kosztorysu wykonawczego z narzutami w PLN/m 2 lub PLN/t F - powierzchnia objęta sprawdzeniem w m 2 lub odpowiednia ilość materiału w t.

Graficznie przedstawienie wartości parametru A dla p l 0,3 %: A [%] = p x 30, dla p > 0,3 %: A [%] = p x 130-30 0 Parametr p [%] 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 10 Potrącenie A' [% %} 20 30 40 50 60 70 80

JeŜeli w jednej inwestycji zostanie wykryta większa ilość wad, z powodu których powinny być dokonane potrącenia zgodnie z przedstawionymi sposobami to potrącenia te naleŝy zsumować. Ogólna kwota wszystkich potrąceń jest ograniczona do 70 % ceny ogólnej danej pozycji w odniesieniu do przyporządkowanej wadliwej powierzchni warstwy mineralno-asfaltowej.

ODBIÓR GWARANCYJNY Okres gwarancyjny wynosi 4 lata w wypadku asfaltowych nawierzchni drogowych, jeŝeli zostały one wykonane jako modernizacja z pełną przebudową istniejącej nawierzchni Remont (odnowa) We wszystkich pozostałych wypadkach poza modernizacją (pełną przebudową) nawierzchni (częściowa przebudowa, wymiana warstwy lub kilku warstw nawierzchni itp.) okres gwarancyjny wynosi: 2 lata asfaltowa warstwa ścieralna o minimalnej grubości 2,5 cm (lub ilości uŝytego materiału co najmniej 55 kg/m2) i jest połoŝona na podłoŝu asfaltowym 3 lata: asfaltowa warstwa podbudowy pakiet dwuwarstwowy składający się z warstwy wiąŝącej i warstwy ścieralnej o grubości do 7,5 cm (lub ilości uŝytego materiału do 180 kg/m2 włącznie) 4 lata: warstwy wzmacniające nawierzchni charakteryzujące się zuŝyciem materiału powyŝej 180 kg/m2 lub grubszych niŝ 7,5 cm.

Przed upływem okresu gwarancyjnego ocenia się oprócz wizualnej oceny następujace parametry: - równość podłuŝna w-wy wy ścieralnej ( wskaźnik równości podłuŝnej IRI klasa drogi G) - równość poprzeczna warstwy ścieralnej - właściwości przeciwpoślizgowe (współczynnik tarcia klasa drogi Z )

Równość poprzeczna Dopuszczalne nierówności warstw asfaltowych, po wykonaniu nawierzchni mm L p. Drogi i place Warst wa ścieraln a Warst wa wiąŝąc a Warstwa wzmacnia jąca 1 Drogi klasy A, S i GP 4 6 9 2 Drogi klasy G i Z 6 9 12 3 Drogi klasy L i D oraz place i parkingi 9 12 15 Dopuszczalne wartości odchyleń równości poprzecznej warstwy ścieralnej wymagane przed upływem okresu gwarancyjnego Klasa drogi A, S, GP G Element nawierzchni Pasy ruchu zasadnicze, awaryjne, dodatkowe, włączania i wyłączania Jezdnie łącznic, jezdnie MOP, utwardzone pobocza Pasy ruchu zasadnicze, dodatkowe, włączania i wyłączania, postojowe, jezdnie łącznic, utwardzone pobocza Wartości odchyleń równości poprzecznej, mm Z, L, D Pasy ruchu zasadnicze 9 6 8 8

Właściwości przeciwpoślizgowepomiar zestawem SRT-3

Właściwości przeciwpoślizgowe Dopuszczalne wartości miarodajnego współczynnika tarcia wymagane przy odbiorze nawierzchni Klasa drogi Element nawierzchni Miarodajny współczynnik tarcia przy prędkości zablokowanej opony względem nawierzchni 60 km/h 90 km/h A, S GP, G, Z Pasy ruchu zasadnicze 0,46 0,42 Pasy włączania i wyłączania, jezdnie łącznic Pasy ruchu zasadniczego, dodatkowe, utwardzone pobocza 0,48 0,44 0,39 0,32 Dopuszczalne wartości miarodajnego współczynnika tarcia wymagane przed upływem okresu gwarancyjnego Klasa drogi Element nawierzchni Miarodajny współczynnik tarcia przy prędkości zablokowanej opony względem nawierzchni 60 km/h 90 km/h A, S GP, G, Z Pasy ruchu zasadnicze - 0,37 Pasy włączania i wyłączania, jezdnie łącznic Pasy ruchu zasadniczego, dodatkowe, utwardzone pobocza 0,44-0,36 -

Pomiar ugięć po wykonaniu nawierzchni ( w systemie zaprojektuj i wybuduj)

Wykonawca przed odbiorem końcowym jest zobowiązany do wykonania pomiarów nośności ( ugięć spręŝystych ) wykonanych nawierzchni ugięciomierzem belkowym lub ugięciomierzem FWD w obecności Inspektora Nadzoru. Wyliczone ugięcia dla odcinków jednorodnych naleŝy porównać z wartościami dopuszczalnymi (określonymi dla danej kategorii ruchu w Katalogu wzmocnień i remontów nawierzchni podatnych i półsztywnych : 2001r ). Pomiary ugięć naleŝy wykonywać w śladzie prawego koła, na kaŝdym pasie ruchu badanego odcinka drogi, nie rzadziej niŝ co 50m w temperaturach porównywalnych do temperatur wykonywania pomiarów do projektowania nawierzchni ( aby unikać stosowania współczynnika temperatury). Jednym z warunków odbioru końcowego jest wykazanie, Ŝe zaprojektowana i wykonana konstrukcja nawierzchnia spełnia w/w warunek. W ostatnim roku gwarancji Wykonawca przed odbiorem gwarancyjnym końcowym jest zobowiązany do wykonania pomiarów nośności ( ugięć) wykonanych nawierzchni ugięciomierzem belkowym lub ugięciomierzem FWD w obecności Inspektora Nadzoru w tym samym okresie w których były wykonywane pomiary do projektów nawierzchni (aby unikać stosowania współczynnika sezonowości

Jeśli ugięcia do celów projektowych były wykonywane FWD, a konstrukcja była projektowana metodą ugięć to po pomiarze ugięciomierzem przed odbiorem końcowym moŝna zweryfikować załoŝenia projektowe oraz sprawdzić czy nowe warstwy są zgodne z załoŝeniami projektu (na podstawie zmierzonej sztywności warstw oraz pozostałej trwałości nawierzchni).

Humor na drogach

Dziękuję za uwagę!!