SPIS TREŚCI REFORMA Rudolf Łoś: Stare, dobre średniowiecze... 3 Jakub. T. Lipski: Sekrety błękitnego nonsensu... 4 Marcin Braun: Groza mozgow... 5 TEMAT NUMERU Marcin Braun: Zielonykoń... 6 Celina Król, Małgorzata Machnyk: EkstraMatma... 8 Maria Janas: Gra w mnożenie... 10 Marlena Sokół: Konkurs matematyczno-sportowy... 11 Joanna Wilczek: Piłka na lekcji matematyki... 12 Ewa Ładna: Ślimak... 13 NAUCZANIE MATEMATYKI Danuta Zaremba: Sztuka nauczania... 14 Adam Miziołek: Jak czytać ułamki dziesiętne?... 16 Kamila Wierzbicka: Dodać czyli pomnożyć... 17 Danuta Buniecka: Kłopoty z prędkością... 18 Agnieszka Piecewska-Łoś: Klin klinem...... 20 Hanna Przystajko: Bliżejżycia... 22 Alicja Sarnowska: Figury i potęgi... 23 Jan Predkiel: Tabliczkimagnetyczne... 24 Mam pomysł... 25 Janina Molas: Plansze tematyczne... 26 Lekcje.pl... 26 Urszula Wawer: Lekcja organizacyjna... 27 Ewa Wilczyńska: Miłość, zrozumienie, akceptacja... 28 Mam pomysł... 30 MATERIAŁY Rozkład materiału do klasy III gimnazjum... 32 Rozkład materiału do klasy VI szkoły podstawowej... 34 Krystyna Zarzycka: Sprawdziany dla klasy III gimnazjum... 36 Alina Bartkowiak-Kubzdyl: Sprawdziany dla klasy VI szkoły podstawowej 40 ZOSTATNIEJŁAWKI Pan Tadeusz z dzieweczką na ścieżce... 46 Konkursy... 48
Celina Król Małgorzata Machnyk Ekstra Matma gra planszowa Chciałybyśmy zaproponować czytelnikom Matematyki w Szkole grę planszową Ekstra Matma, która pomoże przypomnieć i utrwalić wiadomości posiadane przez uczniów. Można ją wykorzystać na luźnej lekcji lub kółku matematycznym. Uczniów dzielimy na zespoły 3- lub 4-osobowe. Każdy zespół otrzymuje planszę, zestaw pytań, kostkę i pionki. Pytania mogą być różne, dostosowane do wieku uczniów. Zasady gry Rozpoczyna ten gracz, który wyrzuci największą liczbę oczek na kostce. Gracze przesuwają się do przodu o tyle pól, ile oczek wypadnie na kostce. Opisy pól: Losujesz jedną kartę z pytaniem. Jeśli podasz poprawną odpowiedź, masz dodatkowy rzut kostką. Jeśli odpowiedź jest błędna, to tracisz kolejkę. Losujesz jedną kartę z pytaniem. Jeśli podasz poprawną odpowiedź, możesz iść na skróty. Losujesz jedną kartę z pytaniem. Jeśli podasz poprawną odpowiedź, przesuwasz się o 5 pól do przodu. Jeśli odpowiedź jest błędna, cofasz się o 5 pól. Losujesz dwie karty z pytaniami. Jeśli podasz poprawne odpowiedzi na dwa pytania, masz dwa dodatkowe rzuty kostką. Jeśli poprawnie odpowiesz na jedno pytanie, pozostajesz na swoim miejscu. Jeśli podasz dwie błędne odpowiedzi, wracasz na START. Wygrywa ten, kto pierwszy dojdzie do mety. Nad poprawnością udzielanych odpowiedzi na poszczególne pytania czuwa nauczyciel. Na koniec zwycięzcy poszczególnych grup mogą rozegrać partię o Mistrza Ekstra Matmy. W załączeniu przedstawiamy planszę do gry i kilka przykładowych pytań. Na stronie internetowej www.gwo.com.pl umieszczone zostaną trzy komplety pytań dla klas IV-VI oraz plansza. Zachęcamy do drukowania dla dzieci plansz i zestawów zadań. Życzymy miłej zabawy. Przykładowe pytania Klasa IV 2dni jakatoczęśćtygodnia? 1 3 roku ile to miesięcy? 5 litrów soku rozlewamy do ćwierćlitrowych kubków. Ile kubków napełnimy? Klasa V Przeczytaj liczbę 20,02. Wyraź w kilogramach 1 kg 37 dag. Wpisz brakującą cyfrę 2, 84 < 2, 4. Klasa VI Zegar wskazuje godzinę 3 00. Jaki kąt tworzą wskazówki zegara? Zamień 0,75 na ułamek zwykły. 8 TEMAT NUMERU
TEMAT NUMERU 9
Pan Tadeusz z dzieweczką na ścieżce Co jakiś czas spotykam się z rozważaniami, czy jakaś książka realizuje ścieżki edukacyjne. Na takie pytanie odpowiadam, niezależnie, czy tę książkę widziałem, że oczywiście tak. Każda bowiem książka je realizuje, tylko trzeba odpowiednio poszukać. Weźmy dowolny tekst... Co wszyscy znamy na pamięć? Inwokację z Pana Tadeusza. Co z tego, że Mickiewicz żył w czasach, gdy ścieżek nie znano. Można powiedzieć, że był ich prekursorem. A ile przy okazji korelacji międzyprzedmiotowej! Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie; To nie tylko geografia i wychowanie patriotyczne, ale także ścieżka europejska i prozdrowotna. Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto cię stracił. Tym razem coś dla liceów, gdzie wprowadzony zostanie przedmiot przedsiębiorczość. Tutaj korelacja ze sztuką... Dziś piękność twą w całej ozdobie Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.... oraz edukacja medialna i czytelnicza. Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem! Oczywiście religia i geografia, ale także fizyka (a konkretnie optyka), wychowanie patriotyczne i obrona cywilna. Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem, (Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę Ofiarowany martwą podniosłem powiekę I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu Iść za wrócone życie podziękować Bogu), Ścieżka prozdrowotna, wychowanie do życia w rodzinie, religia i ścieżka ekologiczna szedł do kościoła pieszo, co jest postawą proekologiczną. Tak nas powrócisz cudem na ojczyzny łono. Cud więc religia, ojczyzna więc wychowanie patriotyczne, łono więc biologia (a i wychowanie seksualne, które pewnie wróci po wyborach). Nie było jeszcze 46 ZOSTATNIEJŁAWKI
wszystkich ścieżek i przedmiotów, ale wieszcz zostawił je do dalszych części utworu. Historia przewija się nieustannie, ale także z techniką spotkamy się zaraz po inwokacji: Stał dwór szlachecki, z drewna, lecz podmurowany Ścieżka kultura polska na tle tradycji śródziemnomorskiej pojawia się np. w wersie: Bernardyn zmówił krótki pacierz po łacinie. *** Dość już tej epopei. Równie dobrze można szukać ścieżek i korelacji w mniej szacownych utworach. Szła dzieweczka do laseczka, do zielonego Napotkała myśliweczka bardzo szwarnego. Ścieżka ekologiczna, biologia i ścieżka regionalna (słownictwo gwarowe). Niejedna panienka i niejedna wdowa Za wami, ułani, polecieć gotowa. Przysposobienie obronne, historia, wf i jeśli dobrze rozumiem, po co gotowa polecieć edukacja seksualna. Kto tam? To ja, Czerwony Kapturek! Borem, lasem przybiegłam tu sama, Z lekarstwami przysyła mnie mama. Mamy tu przyrodę, ścieżkę ekologiczną, prozdrowotną i wychowanie do życia w rodzinie. I oczywiście ścieżkę przez las. Brakuje tylko ścieżki przeciwpożarowej. Ale takiej ścieżki nie ma w ogóle, bo zgodnie z prawem droga przeciwpożarowa musi mieć 3,5 m szerokości, nie można jej więc nazwać ścieżką. Matematołek Bajka o Czerwonym Kapturku w wersji Jana Brzechwy ze zbioru Bajki samograjki. Zagadka Matematołka Jakie pojęcia matematyczne przedstawiono na rysunkach? Czekamy na odpowiedź. ZOSTATNIEJŁAWKI 47
Konkursy W dziewiątym numerze pytaliśmy o to, z czego wykonano przyrządy celownicze. Wszystkie odpowiedzi były poprawne wykonano je oczywiście z blachy. Na marginesie bardzo bylibyśmy ciekawi, ilu z Państwa pokusiło się o ich wykonanie... Spośród uczestników konkursu wylosowaliśmy pana Marka Kaliszewskiego z Choszczna, który otrzymuje kalkulator Casio FX-65. Gratulujemy wygranej! W obecnym roku szkolnym Konkursu dla uważnych Czytelników nie będzie postanowiliśmy zastąpić go Zagadką Matematołka. Polega ona na odczytaniu, jakie pojęcie matematyczne przedstawiono na rysunku. Podpowiedzią mogą być Matematołki z numerów drugiego i trzeciego naszej gazety, gdzie podobne ilustracje już zamieszczaliśmy. Nagrodą dla dwóch wylosowanych będzie Astronomia Dinah Moché. Matematyka w Szkole Czasopismo dla nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów Adres redakcji: Gdańsk, ul. Trzy Lipy 3, tel./fax (0-58) 302-59-16 w. 180 Dział handlowy: tel. (0-801) 64-39-17 Adres do korespondencji: Matematyka w Szkole Czasopismo dla nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów skr. poczt. 59 80-876 Gdańsk 52 e-mail: gazetamws@gwo.com.pl http://www.gwo.com.pl Redaktor naczelny: Marcin Braun Wydawca: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk, ul. Trzy Lipy 3 Redaguje kolegium: Marcin Braun Aleksandra Golecka Marcin Karpiński Joanna Kniter Jacek Lech Elżbieta Stawiarz Projekt graficzny, okładka, ilustracje: Sławomir Kilian Skład: Maria Chojnicka Zdjęcie na okładce: Leszek Jakubowski Druk i oprawa: Stella Maris Nakład: 6000 egz. 48 TEMAT NASTĘPNEGO NUMERU: KOMPUTERY