Optymalizacja Parametrów Pracy Przetwornicy DC-DC z szeregowo-równoległym obwodem rezonansowym

Podobne dokumenty
Optymalizacja parametrów pracy przetwornicy DC-DC z szeregowo-równoległym obwodem rezonansowym

PL B1. AZO DIGITAL SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Gdańsk, PL BUP 20/10. PIOTR ADAMOWICZ, Sopot, PL

PRZEKSZTAŁTNIK REZONANSOWY W UKŁADACH ZASILANIA URZĄDZEŃ PLAZMOWYCH

Przekształtniki napięcia stałego na stałe

ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

Właściwości przetwornicy zaporowej

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 03/13. CEZARY WOREK, Kraków, PL

PL B1. GRZENIK ROMUALD, Rybnik, PL MOŁOŃ ZYGMUNT, Gliwice, PL BUP 17/14. ROMUALD GRZENIK, Rybnik, PL ZYGMUNT MOŁOŃ, Gliwice, PL

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

Stabilizatory impulsowe

PL B1. INSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK, Kraków, PL BUP 21/08. PAWEŁ LIGĘZA, Kraków, PL

LABORATORIUM. Zasilacz impulsowy. Switch-Mode Power Supply (SMPS) Opracował: dr inż. Jerzy Sawicki

Przetwornica SEPIC. Single-Ended Primary Inductance Converter z przełączanym jednym końcem cewki pierwotnej Zalety. Wady

Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Energoelektroniki i Sterowania Laboratorium energoelektroniki

Gdy wzmacniacz dostarcz do obciążenia znaczącą moc, mówimy o wzmacniaczu mocy. Takim obciążeniem mogą być na przykład...

Parametry częstotliwościowe przetworników prądowych wykonanych w technologii PCB 1 HDI 2

Dobór współczynnika modulacji częstotliwości

Prostowniki. Prostownik jednopołówkowy

Prostowniki. 1. Prostowniki jednofazowych 2. Prostowniki trójfazowe 3. Zastosowania prostowników. Temat i plan wykładu WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY

PL B1. POLITECHNIKA OPOLSKA, Opole, PL BUP 05/18. JAROSŁAW ZYGARLICKI, Krzyżowice, PL WUP 09/18

PASYWNE UKŁADY DOPASOWANIA IMPEDANCJI OBCIĄŻENIA INDUKCYJNIE NAGRZEWANEGO WSADU

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 10/16. JAROSŁAW GUZIŃSKI, Gdańsk, PL PATRYK STRANKOWSKI, Kościerzyna, PL

Część 4. Zmiana wartości napięcia stałego. Stabilizatory liniowe Przetwornice transformatorowe

Podstawy Elektroniki dla Tele-Informatyki. Tranzystory unipolarne MOS

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 14/12

TRÓJFAZOWY RÓWNOLEGŁY ENERGETYCZNY FILTR AKTYWNY ZE Z ZMODYFIKOWANYM ALGORYTMEM STEROWANIA OPARTYM NA TEORII MOCY CHWILOWEJ

Część 6. Mieszane analogowo-cyfrowe układy sterowania. Łukasz Starzak, Sterowanie przekształtników elektronicznych, zima 2011/12

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1

11. Wzmacniacze mocy. Klasy pracy tranzystora we wzmacniaczach mocy. - kąt przepływu

Ćwicz. 4 Elementy wykonawcze EWA/PP

STABILIZATORY NAPIĘCIA I PRĄDU STAŁEGO O DZIAŁANIU CIĄGŁYM Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Część 2. Sterowanie fazowe

Temat ćwiczenia: Przekaźniki półprzewodnikowe

Badanie działania bramki NAND wykonanej w technologii TTL oraz układów zbudowanych w oparciu o tę bramkę.

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

7. Tyrystory. Tyrystor SCR (Silicon Controlled Rectifier)

Ćwiczenie: "Obwody ze sprzężeniami magnetycznymi"

Opis dydaktycznych stanowisk pomiarowych i przyrządów w lab. EE (paw. C-3, 302)

PL B1. Sposób i układ tłumienia oscylacji filtra wejściowego w napędach z przekształtnikami impulsowymi lub falownikami napięcia

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 01/17. CEZARY WOREK, Kraków, PL

Stabilizatory liniowe (ciągłe)

PL B1. Sposób sterowania przełączalnego silnika reluktancyjnego i układ sterowania przełączalnego silnika reluktancyjnego

Lekcja 19. Temat: Wzmacniacze pośrednich częstotliwości.

Podstawy Elektroniki dla Informatyki. Generator relaksacyjny

Obliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji

Pomiar indukcyjności.

Modulatory PWM CELE ĆWICZEŃ PODSTAWY TEORETYCZNE

12. Zasilacze. standardy sieci niskiego napięcia tj. sieci dostarczającej energię do odbiorców indywidualnych

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 12/15

Wykaz symboli, oznaczeń i skrótów

1. Nadajnik światłowodowy

Przetwornica mostkowa (full-bridge)

Kondensator wygładzający w zasilaczu sieciowym

PL B1. Przekształtnik rezonansowy DC-DC o przełączanych kondensatorach o podwyższonej sprawności

Przekształtniki impulsowe prądu stałego (dc/dc)

(13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA. (21) Numer zgłoszenia: (51) IntCl7 H02M 7/42

Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych Laboratorium Przyrządów Półprzewodnikowych. Ćwiczenie 4

IMPULSOWY PRZEKSZTAŁTNIK ENERGII Z TRANZYSTOREM SZEREGOWYM

Projektowanie i produkcja urządzeń elektronicznych

Tranzystorowe wzmacniacze OE OB OC. na tranzystorach bipolarnych

PL B1. Sposób i układ kontroli napięć na szeregowo połączonych kondensatorach lub akumulatorach

BADANIE PRZERZUTNIKÓW ASTABILNEGO, MONOSTABILNEGO I BISTABILNEGO

UKŁADY Z PĘTLĄ SPRZĘŻENIA FAZOWEGO (wkładki DA171A i DA171B) 1. OPIS TECHNICZNY UKŁADÓW BADANYCH

Stabilizatory ciągłe

Ćwiczenie: "Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego"

PL B1. Układ do pośredniego przetwarzania chwilowej wielkości napięcia elektrycznego na słowo cyfrowe

Falownik FP 400. IT - Informacja Techniczna

Laboratorium Analogowych Układów Elektronicznych Laboratorium 4

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 26/16

Proste układy wykonawcze

Podstawy Elektroniki dla Informatyki. Tranzystory unipolarne MOS

Rozwiązanie zadania opracowali: H. Kasprowicz, A. Kłosek

Podstawy Elektroniki dla Teleinformatyki. Generator relaksacyjny

Zastosowania liniowe wzmacniaczy operacyjnych

Zaprojektowanie i zbadanie dyskryminatora amplitudy impulsów i generatora impulsów prostokątnych (inaczej multiwibrator astabilny).

PowerFlex 700AFE. Funkcja. Numery katalogowe. Produkty Napędy i aparatura rozruchowa Przemienniki czestotliwości PowerFlex PowerFlex serii 7

Politechnika Białostocka

PLAN PREZENTACJI. 2 z 30

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 12/13

Część 4. Zagadnienia szczególne. b. Sterowanie prądowe i tryb graniczny prądu dławika

MODEL SYMULACYJNY ENERGOELEKTRONICZNEGO STEROWANEGO ŹRÓDŁA PRĄDOWEGO PRĄDU STAŁEGO BAZUJĄCEGO NA STRUKTURZE BUCK-BOOST CZĘŚĆ 2

MODEL SYMULACYJNY ENERGOELEKTRONICZNEGO ZASILACZA AWARYJNEGO UPS O STRUKTURZE TYPU VFI

Część 5. Mieszane analogowo-cyfrowe układy sterowania

WZMACNIACZ ODWRACAJĄCY.

Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna)

ANALOGOWE I MIESZANE STEROWNIKI PRZETWORNIC. Ćwiczenie 3. Przetwornica podwyższająca napięcie Symulacje analogowego układu sterowania

LABORATORIUM PODZESPOŁÓW ELEKTRONICZNYCH. Ćwiczenie nr 2. Pomiar pojemności i indukcyjności. Szeregowy i równoległy obwód rezonansowy

Scalony analogowy sterownik przekształtników impulsowych MCP1630

PL B1. POLITECHNIKA WARSZAWSKA, Warszawa, PL BUP 04/11. KRZYSZTOF GOŁOFIT, Lublin, PL WUP 06/14

Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza napięcia REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU

Przyjazna instrukcja obsługi generatora funkcyjnego Agilent 33220A

Politechnika Białostocka

Wzmacniacze operacyjne

BADANIE ELEMENTÓW RLC

Przetwornice napięcia. Stabilizator równoległy i szeregowy. Stabilizator impulsowy i liniowy = U I I. I o I Z. Mniejsze straty mocy.

PL B1. Sposób podgrzewania żarników świetlówki przed zapłonem i układ zasilania świetlówki z podgrzewaniem żarników

POPRAWA SPRAWNOŚCI ENERGETYCZNEJ URZĄDZEŃ SPAWALNICZYCH

WZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC

Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie

Przekształtniki energoelektroniczne o komutacji zewnętrznej (sieciowej) - podstawy

Transkrypt:

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Informatyki, Elektroniki i Telekomunikacji Katedra Elektroniki Autoreferat rozprawy doktorskiej Optymalizacja Parametrów Pracy Przetwornicy DC-DC z szeregowo-równoległym obwodem rezonansowym Mgr inż. Rafał Widórek Promotor: Prof. dr hab. inż. Stanisław Kuta Kraków, 2014

Wstęp Przeważająca większość urządzeń elektrycznych używanych w dzisiejszych czasach stosuje jakąś formę konwertera mocy. Zastosowania znajdują miejsce od produktów konsumenckich (np. zasilacze do telewizorów, komputerów przenośnych, ładowarek baterii), przez produkty oświetleniowe (np. lampy LED) do przemysły automotive (np. ładowarki do baterii w samochodach elektrycznych). Każda z tych dziedzin stale podwyższa wymagania na parametry i wymiary przetwornic energii. Wyższa sprawność energetyczna, mniejsza objętość, mniejsza masa, większa niezawodność, surowe wymogi kompatybilności elektromagnetycznej to tylko kilka z wymogów stawianych przy projektowaniu przetwornic mocy. Sprawność tradycyjnych rozwiązań stosujących topologie z twardym przełączaniem ograniczona jest przede wszystkim przez energię traconą przy przełączaniu. Najnowsze osiągnięcia [1], [2], [3] starają się zredukować straty przełączania poprzez wprowadzenie nowych topologii quasi-rezonansowych. Alternatywą są rezonansowe przetwornice mocy, pozwalające na prawie całkowitą eliminację strat przełączania. Najprostsze topologie przetwornic rezonansowych posiadają wiele wad tj.: szeroki zakres częstotliwości niezbędny do pokrycia całego zakresu zmiany obciążeń, czy szczególna wrażliwość na stany zwarcia. Najpopularniejsza topologia LLC posiada wiele zalet (mała liczba elementów, wąskie pasmo pracy), ale jest wrażliwa na gwałtowne stany zwarcia oraz słabo nadaje się do konstrukcji o dużej częstotliwości pracy (>200kHz) ze względu na pasożytniczą pojemność uzwojeń transformatora. Rozwiązaniem tych problemów jest zmiana topologii na topologię LCLC, charakteryzującej się naturalną odpornością na stan zwarcia. Dodatkowo, pojemność pasożytnicza uzwojeń transformatora rezonansowego wchodzi w skład obwodu rezonansowego, co ułatwia konstrukcje przetwornic o wysokich częstotliwościach pracy. Dystertacja zawiera opis nowej metody sterowania basującej na patencie PCT/EP2012/064379 nazwanej Sequential Cycle Stealing (SCS). Opisywana metoda polepsza sprawność energetyczną poprzez selektywne wygaszanie impulsów sterujących kluczami. W czasie kiedy impulsy sterujące są generowane, kontroler zapewnia warunki przełączania z zerowym napięciem. Natomiast, w czasie wygaszenia impulsów sterujących jeden z kluczy (w przypadku półmostka) pozostaje włączony w celu umożliwienia swobodnych oscylacji obwodu rezonansowego. Zmniejsza to rezystancję szeregową widzianą przez obwód rezonansowy i pozwala na wydłużenia czasu swobodnych oscylacji, co bezpośrednio przekłada się na zmniejszenie strat mocy w przetwornicy. Ważnym elementem kontrolera SCS jest właściwa synchronizacja pierwszego impulsu sterującego z prądem rezonansowym, po okresie wygaszenia. Stosując wyżej opisaną metodę, wykorzystanie elementów mocy przetwornicy jest wydajniejsze, co bezpośrednio przekłada się na poprawę parametrów przetwornicy. Algorytm SCS bazuje na metodzie opisanej w patentach [4] i [5] których właścicielem jest Akademia Górniczo-Hutnicza. Badania zostały przeprowadzone w ramach grantu 65010 Innowacyjny zasilacz rezonansowy dużej mocy do pojazdów hybrydowych i elektrycznych we współpracy z firmą Fideltronik Poland Sp. z o.o.. Cele rozprawy są następujące: 1.) Zaproponowana, nowa metoda sterowania rezonansowych przetwornic DC-DC, polegająca na selektywnym wygaszaniu impulsów sterujących tranzystorami rezonansowego stopnia mocy, zapewnia zwiększenie sprawności energetycznej przetwornicy z regulacją mocy wyjściowej

2.) Zaproponowany algorytm cyfrowego sterowania rezonansowych przetwornic DC-DC, dzięki zwiększeniu sprawności energetycznej stopnia mocy, umożliwia zintegrowanie wszystkich bloków funkcjonalnych przetwornicy w jednym module 3.) Selektywne wygaszanie impulsów sterujących tranzystory rezonansowego stopnia mocy, dzięki miękkiemu przełączaniu tranzystorów, zapewnia niską emisję zaburzeń elektromagnetycznych. Rezonansowy inwerter LCLC W celu bliższego zapoznania się z obiektem sterowania przedstawiony będzie krótki opis rezonansowego inwertera LCLC. Uproszczony schemat przetwornicy znajduje się na rys. 1 Q 1 C Q1 C p C Q3 Q 3 V IN A L s L prim C s B Q 2 C Q2 R L C Q4 Q 4 Rys. 1. Rezonansowy inwerter LCLC pracujący w klasie DE Zastosowana konstrukcja opisana zastała w [6]. Jeżeli dobierzemy odpowiednio wartości obwodu rezonansowego, to przetwornica będzie posiadała naturalną odporność na stan zwarcia. W tym stanie przetwornica zmienia swój charakter ze źródła napięciowego na źródło prądowe i ogranicza moc wyjściową wraz ze zmniejszającą się rezystancją obciążenia R L. Mechanizm ten zostanie wytłumaczony przy użyciu przykładowej przetwornicy LCLC. Charakterystyka impedancji obwodu rezonansowego od częstotliwości przedstawiona jest na rys. 2. Zauważmy, że w momencie zwarcia częstotliwość rezonansowa zmienia swoją pozycję w kierunku niższych częstotliwości. Oddala się zatem od obszaru pracy. Dzięki temu zapewniony jest indukcyjny charakter obwodu rezonansowego, a zarazem miękkie przełączanie kluczy. Dodatkowo, impedancja obwodu rezonansowego w zakresie pracy wzrasta, co przekłada się na spadek prądu rezonansowego I zmniejszenie mocy wyjściowej. Dodatkową zaletą obwodu LCLC jest wąski zakres zmian częstotliwości kluczującej potrzebnej do pokrycia całego zakresu zmian obciążenia wyjściowego od zwarcia do rozwarcia. LCLC Tank Impedance [Ω] Operating range Full Load Short Circuit No Load Rys. 2. Impedancja obwodu LCLC względem częstotliwości dla różnych obciążeń

Nowa metoda sterowania Sequential Cycle Stealing Ostatnie badania nad technikami modulacji gęstości impulsów (PDM) doprowadziły do ciekawych wyników: [7], [8], [9], [10], [11]. Jednakże, większość badań skupia się na topologiach przetwornic drugiego rzędu (LC) i trzeciego rzędu (LLC). W związku z dobrymi wynikami dla powyższych topologii zaproponowano zastosowanie metody PDM do obwodu czwartego rzędu (LCLC). Zaproponowana metoda bazuje na metodzie opisanej patentach [4] i [5] których właścicielem jest Akademia Górniczo-Hutnicza. Koncepcja metody SCS Zasada działania metody SCS opiera się na regulacji parametru wyjściowego (napięcie, prąd, itp.) poprzez selektywne wygaszanie impulsów sterujących przetwornicą mocy. Im więcej cykli jest wygaszonych tym mniej mocy jest doprowadzone go wyjścia przetwornicy. Największą różnicą pomiędzy dotychczasowymi rozwiązaniami a zaproponowaną metodą jest mechanizm pozostawienia włączonego jednego z kluczy (dwóch w przypadku pełnego mostka) na czas wygaszenia impulsów sterujących. Dzięki temu zmniejszona zostaje rezystancja szeregowa widziana w obwodzie rezonansowym, co pozwala na wydłużenie czasu swobodnych oscylacji. W ten sposób zachowana jest większa ilość energii w obwodzie rezonansowym, co znacząco zwiększy sprawność przetwornicy. Dodatkowo, w czasie swobodnych oscylacji zmniejsza się częstotliwość prądu rezonansowego, co bezpośrednio przekłada się na zmniejszenie strat w obwodzie rezonansowym. Występują tutaj dwa mechanizmy. Z powodu mniejszej częstotliwości zmniejsza się rezystancja AC uzwojeń indukcyjności oraz transformatora poprzez zmniejszenie efektów naskórkowych i zbliżeniowych. Drugim mechanizmem jest zmniejszenie start w rdzeniu ferromagnetycznym. W najprostszym przybliżeniu straty rdzenia możemy opisać przy pomocy równania Steinmetz a: P loss = V K f e α B β pk V e objętość rdzenia K, α, β współczynniki materiałowe f częstotliwość pracy B pk szczytowa wartość indukcji magnetycznej Zwykle α przyjmuje wartość pomiędzy 1.2, a 2, natomiast β przyjmuje wartość pomiędzy 2, a 3. Widać zatem, że nawet niewielkie zmniejszenie częstotliwości pracy, lub wartości szczytowej indukcji magnetycznej istotnie wpływa na ilość strat generowanych w rdzeniu. Ważnym aspektem sterowania SCS jest zagwarantowanie prawidłowego miękkiego przełączanie kluczy. Rys. 3 zawiera przykładowe przebiegi przetwornicy pracującej z algorytmem SCS. Sygnał sterujący bramkami V gate1 podawany jest na klucze Q 1 i Q 4, natomiast sygnał V gate2 podawany jest na klucze Q 2 i Q 3. Przebieg i r przedstawia prąd rezonansowy, V out przedstawia wyprostowane napięcie wyjściowe (prostownik nie jest umieszczony na rysunku). Warto podkreślić, że częstotliwość prądu w obwodzie rezonansowym w trakcie kluczowania jest większa od częstotliwości w trakcie wygaszenia impulsów. Dzieje się tak z powodu tego, że własna częstotliwość rezonansowa obwodu jest mniejsza od częstotliwości kluczowania. Dodatkowo, częstotliwość swobodnych oscylacji nie jest stała i zmienia się w zależności od obciążenia, temperatury, itp. Zatem, w celu zagwarantowania miękkiego przełączania kluczy, niezbędny jest pomiar wartości chwilowej prądu rezonansowego i r.

Dzięki temu uzyskamy informację na temat znaku i wartości bezwzględnej prądu rezonansowego. Umożliwi to wybranie właściwego momentu do miękkiego włączenia klucza. Jest to szczególnie istotne dla pierwszego włączenia klucza po okresie wygaszenia. a) V gate1, Q 1 Q 2 Q 1 Q 2 Q 1 Q 2 Q 1 Q 2 Q 1 Q 2 V gate2 Q 4 Q 3 Q 4 Q 3 Q 4 Q 3 Q 4 Q 3 Q 4 Q 3 i r V A V B V AB V out V out_high V out_low b) Q 1 C Q1 C p C Q3 Q 3 V IN A L r L prim C s i r B Q 2 C Q2 R L C Q4 Q 4 Rys. 3. Podstawowe przebiegi przetwornicy pracującej z algorytmem SCS a) przebiegi w przetwornicy, b) rezonansowa przetwornica klase DE z obwodem LCLC Algorytm SCS przebiega w następujący sposób. Załóżmy, że przetwornica jest w stanie ciągłego kluczowania. Napięcie wyjściowe V out stopniowo narasta, aż osiągnie z góry określony próg V out_high. W momencie osiągnięcia tego progu następuje zatrzymanie kluczowania, a ostatnio załączone klucze pozostają włączone. Obwód rezonansowy przechodzi w stan swobodnych oscylacji, natomiast amplituda prądu rezonansowego oraz wartość napięcia wyjściowego stopniowo zmniejszają się. Kiedy napięcie wyjściowe osiągnie próg V out_low następuje synchronizacja do prądu rezonansowego i kluczowanie rozpoczyna się na nowo. Istnieje ryzyko, że w czasie wygaszenia amplituda prądu rezonansowego spadnie do poziomu, kiedy nie będzie już możliwa prawidłowa synchronizacja w celu uzyskania miękkiego przełączenia. Aby temu zapobiec, dodano mechanizm podtrzymania prądu rezonansowego. Kontroler mierzy wartość RMS prądu rezonansowego i jeżeli spadnie ona poniżej zadanego progu, generowane jest pojedynczy przełączenie kluczy, które jest synchronizowane do prądu rezonansowego. Czynność jest powtarzana dopóki RMS prądu rezonansowego nie wzrośnie powyżej progu. Warto podkreślić, że w przeciwieństwie do metody prezentowanej w [4] i [5] nie jest optymalnym pozostawianie włączonej tej samej pary kluczy na czas wygaszenia. Załóżmy, że

przetwornica pracuje z częściowym obciążeniem. W przypadku pozostawiania włączonej tej samej pary kluczy, przewodzą one prąd rezonansowy przez znacznie dłuższy czas niż pozostała para kluczy. Powoduje to nierównomierny wzrost temperatury pomiędzy dwoma parami kluczy. Skutkiem tego jest zmniejszona sprawność obwodu (zwiększenie strat tranzystorów MOSFET) i zmniejszenie niezawodności przetwornicy (kluczy pracują w wyższej temperaturze. Aby zbalansować obciążenie obu par kluczy wprowadzono mechanizm, który zmienia parę włączonych kluczy przy każdym wygaszeniu. Kontroler składa się z komparatora napięcia wyjściowego, maszyny stanów SCS oraz generator przebiegów sterujących kluczami. Uproszczony schemat zasilacza wraz z kontrolerem SCS przedstawiony jest na rys. 4. Napięcie wyjściowe (po spróbkowaniu) podawane jest na komparator z histerezą, który generuje sygnał STOP. Sygnał STOP przyjmuje wartość 1 kiedy napięcie wyjściowe jest powyżej progu komparatora i 0 w przeciwnym przypadku. Kiedy sygnał STOP jest równy 1, to przetwornica kluczuje. Kiedy STOP= 0 to przetwornica przechodzi w stan wygaszenia i pozostawiona jest włączona jedna z par kluczy. W celu znalezienia odpowiedniego momentu włączenia kluczy potrzebne są cztery sygnały sterujące: ResCurPos (prąd rezonansowy ma wartość dodatnią), ResCurNeg (prąd rezonansowy ma wartość ujemną), DerCurPos (pochodna prądu rezonansowego ma wartość dodatnią) oraz DerCurNeg (pochodna prądu rezonansowego ma wartość ujemną). Sygnały te są generowane przy użyciu komparatorów z regulowaną histerezą. Analog Switch Drivers Leg A High Leg A Low Leg B High Leg B Low DC-DC Resonant Converter I res di res /dt V out Resonant Current Measurement Resonant Current Derivative Measurement Output Voltage Measurement High Gate Low Gate I res [n] di res [n] Vout[n] Digital Comparator with hysteresis Comparator with hysteresis ResCurPos ResCurNeg DerCurPos DerCurPos Gate Signal Generator SWITCH Sequential Cycle Stealing State Machine Stop[n] Comparator with hysteresis Ref[n] Rys 4. Schemat blokowy implementacji kontrolera SCS w układzie FPGA Maszyna stanów kontrolera SCS przedstawiona jest na rys. 5. Może ona przyjąć jeden z 6 stanów:

- Run, - Stop, - Sync, - Restart, - Sustain, - Timeout. W stanie Run kontroler generuje sygnały sterujące kluczami na wybranej stałej częstotliwości. W tym stanie dostarczana jest energia do obwodu wyjściowego. Kiedy napięcie wyjściowe przekroczy górny próg komparatora sygnał STOP zmienia wartość na 1, maszyna stanów przechodzi do stanu Stop i kluczowanie zostaje wstrzymane. Są dwa możliwe wyjścia z tego stanu. Pierwsze wystąpi kiedy napięcie wyjściowe opadnie poniżej progu komparatora. Maszyna przejdzie wtedy do stanu Sync. Drugie wystąpi kiedy wartość RMS prądu rezonansowego spadnie poniżej zadanego progu. Maszyna przejdzie wtedy do stanu Sync. W stanie Sync kontroler czeka aż wystąpią warunki poprawnej synchronizacji. Przyjęte kryteria są następujące. Wartość bezwzględna prądu rezonansowego jest powyżej progu (sygnał ResCurPos lub ResCurNeg = 1 ) oraz pochodna prądu jest ujemna dla przejścia półmostka Niski-Wysoki lub jest dodatnia dla przejścia półmostka Wysoki-Niski. Jeśli warunki te są spełnione maszyna przechodzi do stanu Sustain w przypadku gdy STOP = 1 lub przechodzi do stanu Restart gdy STOP = 0 ; W stanie Restart dokonywana jest ustalona sekwencja przełączeń, składająca się z kilku synchronizowanych przełączeń oraz kilku przełączeń o stałym czasie włączenia. Złożona sekwencja ma na celu zagwarantowanie poprawnego przełączania kluczy w czasie restartu kluczowania. Kiedy sekwencja startowa się zakończy maszyna samoistnie przechodzi do stanu Run. W stanie Sustain kontroler dokonuje pojedynczego przełączenia i wraca do stanu Stop. Ostatni stan to Timeout. Występuje on wtedy gdy z jakichś przyczyn kontroler nie zdołał zsynchronizować się poprawnie do prądu rezonansowego. W stanie tym wszystkie klucze są wyłączone na określony czas, a następnie kontroler przechodzi do stanu Run. W trakcie normalniej pracy kontroler nie wchodzi do stanu Timeout. Restart sequence finished Timeout = 0 Restart Run Sync = 1 and Stop = 0 Stop = 0 or Sustain = 1 Stop = 1 Timeout Sync Stop Timeout = 1 Sync = 1 and Stop = 1 Sustain sequence finished Sustain Rys. 5. Maszyna stanów kontrolera SCS

Wyniki Pomiarów Pomiar przebiegów został wykonany przy obniżonym napięciu zasilania do 200V ze względów bezpieczeństwa. Doświadczenie pokazuje że przetwornica LCLC zachowuje podobne właściwości przy napięciu 200V i 400V. Należy jedynie przeskalować napięcie wyjściowe do wartości o połowę mniejszej (z 48V na 24V). Zmniejszy się także o połowę prąd wyjściowy (z 60A na 30A) oraz czterokrotnie moc wyjściowa (z 3000W na 750W). Najważniejszym pomiarem jest weryfikacja miękkiego przełączania kluczy mostka. Ze względu na symetrię mostka, wystarczą pomiary w jednej gałęzi. Rys 6 zawiera przebiegi napięcia w środku półmostka dla obciążenia 85% przy sterowaniu SCS. Rys. 6. Kontrola SCS; Narastające zbocze (lewy) i opadające zbocze (prawy) w jednej z gałęzi mostkaw warunkach: Il oad = 26.6A (85% mocy), Vout = 23.44V Jak można zauważyć, znacząca większość przełączeń jest miękka. Tylko niektóre przełączenia są pół-twarde, przełączając ok. 10% napięcia zasilania. Pomiary wykazały, że Miękkie przełączanie zachowane jest w całym zakresie zmian obciążenia wyjściowego. Kolejnym pomiarem jest pomiar przebiegów napięcia na środku półmostka oraz prądu rezonansowego. Wyniki pomiarów przedstawione są na rys. 7 do rys. 9. Rys. 7 przedstawia sytuację bez obciążenia. W tym przypadku można zaobserwować działanie mechanizmu podtrzymania prądu rezonansowego. Kontroler kluczuje okresowo w celu utrzymania wartości RMS prądu rezonansowego na zadanym poziomie. Z rysunku można odczytać, że średnia częstotliwość pracy jest ok. 2 razy niższa od normalnej częstotliwości pracy. Pomimo, że kluczowanie nadal występuje relatywnie często, to obniżenie średniej częstotliwości o połowę nadal poprawi sprawność przetwornicy. Przebiegi dla 25% obciążenia przedstawione są na rys. 8. Z przebiegów łatwo można rozróżnić poszczególne stany pracy przetwornicy z algorytmem SCS, tj Run, Stop oraz Sustain. W momencie kiedy amplituda prądu rezonansowego jest największa przetwornica pracuje w stanie Run. W momencie kiedy amplituda prądu jest mniejsza kontroler na przemian znajduje się w stanie Stop i Sustain. Z przebiegów można także odczytać, że w przetwornicy występują paczki przełączeń. Jak się okazało podczas pomiarów, paczki te odpowiadają za powstanie słyszalnych dźwięków generowanych przez elementy indukcyjne przetwornicy. Kolejna wersja kontrolera powinna skupić się nad rozproszeniem paczek w celu redukcji poziomu generowanych dźwięków.

Rys. 7. Przebiegi SCS: (1) napięcie jednej z gałęzi mostka, (2) prąd rezonansowy w warunkach I load = 0A (0% load), Vout = 26.48V Rys. 8. Przebiegi SCS: (1) napięcie jednej z gałęzi mostka, (2) prąd rezonansowy w warunkach: I load = 7.8A (25% load), Vout = 23.52V Rys. 9. Przebiegi SCS: (1) napięcie jednej z gałęzi mostka, (2) prąd rezonansowy w warunkach: I load = 26.6A (85% load), Vout = 23.44V Kolejnym pomiarem jest weryfikacja stabilności napięcia wyjściowego w zależności od obciążenia. Wyniki pomiarów napięcia wyjściowego od mocy wyjściowej zamieszczone są na rys. 10.

Rys. 10. Napięcie wyjściowe w zależności od mocy wyjściowej dla napięcia zasilania 390V Modulacja FM charakteryzuje się lepszą stabilizacją napięcia wyjściowego. Bieżąca wersja kontrolera SCS charakteryzuje się spadkiem napięcia wyjściowego wraz ze wzrostem mocy wyjściowej. Jednym z istotniejszych parametrów przetwornicy jest sprawność energetyczna. Pomiarów dokonano razem z aktywnym układem korekcji współczynnika mocy (PFC) oraz filtrem wejściowym z zasilaniem z sieci 230V. Pomiary uwzględniają pobór mocy przez zasilacz pomocniczy dla układy PFC oraz dla przetwornicy rezonansowej, natomiast nie zawierają poboru mocy przez płytę sterującą. Wyniki pomiarów strat mocy przedstawiono na rys. 11 sprawności na rys. 12.

Rys. 11. Straty mocy w przetwornicy w zależności od mocy wyjściowej Rys. 12. Sprawność przetwornicy w zależności od mocy wyjściowej Metoda SCS charakteryzuje się znaczącą poprawą sprawności w zakresie poniżej 50% obciążenia. Sprawność zrównuje się z metodą FM dla obciążeń powyżej 60%. Dokonano także pomiarów generowanych przewodzonych zaburzeń elektromagnetycznych przez przetwornicę rezonansową. Pomiarów dokonano przy 30% obciążenia przy zasilaniu sieciowym 230V. Wyniki przedstawione są na rysunkach 13 oraz 14.

100 EN 55022 Class A Conducted Emissions 90 80 70 Class A QP Class A AV 60 50 40 30 Level (dbuv) 20 10 0 150k 1M 10M 30M Frequency (Hz) Rys. 13 Pomiar zaburzeń przewodzonych dla SCS 100 EN 55022 Class A Conducted Emissions 90 80 70 Class A QP Class A AV 60 50 40 30 Level (dbuv) 20 10 0 150k 1M 10M 30M Frequency (Hz) Rys 14. Pomiar zaburzeń przewodzonych dla FM Wyraźne rezonanse znajdujące się na 4MHz i ok 15MHz są wynikiem niezoptymalizowanego filtru wejściowego. Warto zauważyć że w przypadku metody FM wartość średnia ma zbliżony poziom do wartości quasi-szczytowej. W przypadku metody SCS poziom wartości średniej jest znacznie niższy od wartości quasi-szczytowej. Podsumowanie Dysertacja skupiła się na znalezieniu metody pozwalającej na poprawę parametrów pracy przetwornicy rezonansowej z szeregowo-równoległym obwodem rezonansowym LCLC. Praca zawiera opis nowej metody Sequential Cycle Stealing wywodzącej się z metod PDM. W bieżącej wersji napięcie wyjściowe jest stabilizowane przy pomocy komparatora z histerezą. Z tego powodu metoda ta dziedziczy wszystkie wady sterowania komparatorem z histerezą. W przyszłości pożądane jest

znalezienie lepszej metody stabilizacji napięcia wyjściowego. Metoda SCS została usprawniona o mechanizm podtrzymania prądu rezonansowego oraz o poprawiony mechanizm synchronizacji z prądem rezonansowym. Dzięki wykorzystaniu cech metody SCS możliwa jest poprawa sprawności przetwornicy oraz zmniejszenie emisji przewodzonych zaburzeń elektromagnetycznych. Pomiary wykazują na znaczącą poprawę sprawności dla małych obciążeń sięgającej 14%. Dodatkowo zaburzenia przewodzone zostały obniżone o ok. 10dB. Umożliwia to na użycie mniejszych filtrów wejściowych. Podsumowując, cele pracy doktorskiej zostały spełnione Bibliografia [1] H. Youn, K. Park, H. Seong, G. Moon and M. Youn, PWM Positive Buck-Boost Converter with Reduced Switching Loss employing Quasi-Resonant Operation, in IEEE Energy Conversion Congress and Exposition ECCE'10, Atlanta, 2010. [2] G. Huang, T. Liang and K. Chen, Losses Analysis and Low Standby Losses Quasi-Resonant Flyback Converter Design, in IEEE International Symposium on Circuits and Systems ISCAS'12, Seoul, 2012. [3] I. Barbi, J. Bolacell, D. Martins and F. Libano, "Buck Quasi-Resonant Converter Operating at Constant Frequency: Analysis, Design and Experimentation," in Power Electronics Specialists Conference PESC'89, Milwaukee, 1990. [4] C. Worek, A method for controlling a resonant-mode power supply and a resonant-mode power supply with a controller. International Patent PCT/EP2012/064379, 2013. [5] C. Worek, Sposób sterowania zasilaczem rezonansowym i zasilacz rezonansowy ze sterownikiem. Poland Patent PL395844, 2011. [6] C. Worek, R. Widórek and S. Ligenza, Integrated Magnetic Component in a 2kW Resonant Power Supply, in European Conference on Power Electronics and Applications EPE'2013, Lille, 2013. [7] J. T. Matysik, The Current and Voltage Phase Shift Regulation in Resonant Converters With Integration Control, in IEEE Transactions on Industrial Electronics, 2007. [8] J. T. Matysik, A New Method of Integration Control With Instantaneous Current Monitoring for Class D Series-Resonant Converter, in IEEE Transactions on Idustrial Electronics, 2006. [9] H. Fujita and H. Akagi, Pulse-Density-Modulated Power Control of a 4 kw, 450 khz Voltage- Source Inverter for Induction Melting Applications, in IEEE Transactions on Industry Applications, 1996. [10] S. W. H. D. HAAN, A New Integral Pulse Module for the Series-Resonant Converter, in IEEE Transactions on Industrial Electronics, 1984. [11] D. J. Tschirhart and P. K. Jain, "Variable Frequency Pulse Density Modulation for Efficient High Frequency Operation of Series Resonant Converters Operating as Voltage Regulators," in Twenty- Fifth Annual IEEE Applied Power Electronics Conference and Exposition (APEC), 2010.