Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka

Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka Rzeszów, Styczeń 2014

Spis treści 1. Port Lotniczy Rzeszów - Jasionka przewaga konkurencyjna regionu.... 3 1.1 Wprowadzenie... 3 1.2 Ruch pasażerski: kierunki, liczba pasażerów, zasięg ponadlokalny i międzynarodowy... 6 1.3 Infrastruktura komunikacyjna wzmacniająca atrakcyjność regionu... 9 2. Otoczenie gospodarcze Portu Lotniczego Rzeszów - Jasionka... 12 2.1 Zapisy uwzględnione w dokumencie Strategii Rozwoju Województwa - Podkarpackie 2020.. 12 2.2 Specjalna Strefa Ekonomiczna Euro Park Mielec... 13 2.3 Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny AEROPOLIS... 15 2.4 Centrum Wystawienniczo-Kongresowe w Jasionce... 18 2.5 Podkarpacki Ośrodek Naukowo Badawczy... 19 3. Potencjały i wizja rozwoju Portu Lotniczego Rzeszów - Jasionka... 21 4. Załacznik - wykaz firm mających siedzibę w obrębie Specjalnej Strefy Ekonomiczno Euro - Park Mielec... 24 2

1. Port Lotniczy Rzeszów - Jasionka przewaga konkurencyjna regionu. 1.1 Wprowadzenie Infrastruktura transportu stwarza warunki właściwego rozwoju całej gospodarki oraz stymuluje jej rozwój. Brak odpowiedniego wyposażenia infrastrukturalnego działa hamująco na rozwój gospodarki, a nawet może stanowić barierę wzrostu. Głównym celem rozbudowy infrastruktury transportu jest wspieranie spójności społeczno-ekonomicznej, zwiększenie dostępności regionów peryferyjnych, a zarazem poprawa szans rozwojowych obszarów najmniej rozwiniętych. Dostępność transportowa regionu jest jednym z czynników intensyfikujących jego rozwój. Port lotniczy jest szczególnym przykładem punktowej infrastruktury transportu, której obecność w regionie generuje liczne korzyści bezpośrednie dotyczące użytkowników m.in. skrócenie czasu i zmniejszenie kosztów podróży oraz korzyści pośrednie, generując między innymi efekty dochodowe i zatrudnienia. Niewątpliwie rozwój i użytkowanie portu lotniczego prowadzi do powstania korzystnych efektów społeczno-ekonomicznych w skali regionu, takich jak: wzrost zatrudnienia i wzrost dochodów. Ważną datą dla Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego było podpisanie aktu notarialnego w dniu 18.12.2007 roku z Przedsiębiorstwem Państwowym Porty Lotnicze. Na tej podstawie powołano do życia Spółkę prawa handlowego pod nazwą Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka. Dzięki takiemu rozwiązaniu zmodernizowano zarządzanie lotniskiem i efektywniej wykorzystano fundusze unijne. Struktura kapitału: Województwo Podkarpackie (53,00%) Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze (47,00%) Kapitał zakładowy 470 642 600 zł wpłacony w całości Warto zaznaczyć, iż Lotnisko Rzeszów-Jasionka jest jednym z 13 największych lotnisk w Polsce i odgrywa bardzo istotną rolę komunikacyjną dla mieszkańców Polski Południowo-Wschodniej. Jest wpisane do europejskiej sieci transportowej TEN-T (sieć kompleksowa). Na uwagę zasługuje także nowo wybudowany w 2012 roku terminal pasażerski, który umożliwia przepustowość do 1,5 mln pasażerów rocznie (700 podróżnych na godzinę). Nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż dynamika ruchu pasażerskiego za okres 2009-2011 była jedną z najwyższych w Polsce i wynosiła aż 28,1%. W 2012 r. obsłużył 563 tys. pasażerów, i zajął 8 miejsce wśród polskich lotnisk wyprzedzając lotniska w Łodzi, Szczecinie i Bydgoszczy. 3

Mapa.1. Porty lotnicze w Polsce w 2011 roku Lotnisko Rzeszów-Jasionka dysponuje kompleksowym i dobrze wyposażanym terminalem, przed którym znajduje się 650 nieodpłatnych miejsc parkingowych. Ponadto lotnisko posiada 13 stref dla różnych typów samolotów, 2 ładownie oraz 1 most powietrzny. W skład portu lotniczego wchodzą także dwa hangary o łącznej powierzchni 9400 m 2. Warto podkreślić, iż czas dojazdu do lotniska z najdalszych zakątków województwa podkarpackiego zajmuje ok. 2 godzin, a dostępność komunikacyjna jest systematycznie udoskonalana (port lotniczy jest położony w sąsiedztwie autostrady A4 wschód-zachód oraz drogi S19). Lotnisko posiada betonową drogę startową o długości 3,2 km, dzięki czemu mogą tu lądować wszystkie typy samolotów. 4

Należy wrócić uwagę na charakter dotychczasowych lotów i ich potencjał, który cechuje się znacznym udziałem lotów międzynarodowych obsługiwanych przez lotnisko, przy stosunkowo niskim udziale lotów krajowych. Port obsługuje połączenia realizowane przez linie lotnicze: Polskie Linie Lotnicze LOT S.A., Eurolot S.A., Ryanair, Lufthansa, Lufthansa Cargo. Bez wątpienia pozytywnymi aspektami, wpływającymi na rozwój i prestiż lotniska są kwestie związane w ekonomią. Województwo podkarpackie jest regionem atrakcyjnym dla inwestycji. Świadczą o tym chociażby rosnąca liczba dużych, zagranicznych firm, która prowadzi działalność na terenie Rzeszowa i Podkarpacia. Wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych na terenie województwa podkarpackiego w okresie 2007-2012 wyniosła co najmniej 7 387,4 mln zł. Roczna wartość inwestycji oscylowała w tym okresie pomiędzy 854 mln zł w 2010 r. a 1 493 mln zł w 2011 r. Ten ostatni rok był rekordowy w zakresie napływu kapitału na teren województwa podkarpackiego w całym okresie 1989-2012 1. Znaczący wpływ na dynamizację lotniska ma systematyczny wzrost eksportu z Podkarpacia do takich państw i regionów jak: Stany Zjednoczone Ameryki, państwa Europy Środkowo-Wschodniej czy krajów Unii Europejskiej. Liczba partnerów handlowych województwa podkarpackiego w 2011 roku oscylowała wokół 154 krajów oraz terytoriów. Ważnym aspektem, który należy podkreślić jest podkarpacka tradycja lotnictwa, która ma już około 100 lat, a sama historia przemysłu lotniczego ma już 70 lat. Wymiar ten jest na mocno zakorzeniony w kulturze i historii województwa. Według oficjalnych danych 90% polskiej produkcji w przemyśle lotniczym znajduje się na Podkarpaciu. Ponadto na Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej jest unikalny kierunek kształcenia: Lotnictwo. Podrzeszowskie lotnisko niewątpliwie podnosi atrakcyjność miasta i regionu, a także ułatwia funkcjonowanie Doliny Lotniczej oraz rozwijającego się wokół lotniska Podkarpackiego Parku Naukowo-Technologicznego AEROPOLIS. Po przeprowadzeniu wielu inwestycji w ostatnich latach lotnisko jest wizytówką regionu i jego oknem na świat. 1 Podkarpackie dla inwestorów analiza ekonomiczna możliwości inwestycyjnych w województwie podkarpackim 2010-2012, Rzeszów 2012, s. 71. 5

1.2 Ruch pasażerski: kierunki, liczba pasażerów, zasięg ponadlokalny i międzynarodowy Ruch pasażerski na Lotnisku Rzeszów-Jasionka w ciągu ostatnich lat sukcesywnie zwiększał się. Według oficjalnych danych portu lotniczego w 2013 roku obsłużono 589920 osób, co stanowi ponad sześciokrotny wzrost w porównaniu do roku 2005 roku. Roczne statystki lotniska Rzeszów-Jasionka ruch pasażerski 2013: 589920 pasażerów (4,8%) 2012: 562934 pasażerów (14.57 %) 2011: 491325 pasażerów (8.17 %) 2010: 454203 pasażerów (18.53 %) 2009: 383184 pasażerów (18.33 %) 2008: 323838 pasażerów (15.66 %) 2007: 279996 pasażerów (35.31 %) 2006: 206934 pasażerów (118.98 %) 2005: 94499 pasażerów (34.81 %) Wykres. ruch pasażerki na lotnisku Rzeszów-Jasionka w latach 2007-2013 Źródło: http://www.rzeszowairport.pl/statystyki/ruch_pasazerski/89/0/ruch_pasazerski.html 6

Wykres. Operacje lotnicze na lotnisku Rzeszów-Jasionka w latach 2007-2013 Źródło: http://www.rzeszowairport.pl/statystyki/operacje_lotnicze/88/0/operacje_lotnicze.html Jak widać z załączonego wykresu liczba operacji pasażerskich również sukcesywnie rosła, choć niewątpliwie przyrost był mniej dynamiczny niż w przypadku ruchu pasażerskiego. Największy udział w ruchu pasażerskim stanowią mieszkańcy Podkarpacia (61,57% wśród wszystkich klientów portu lotniczego). Choć należy zauważyć, że spore grono pasażerów stanowią mieszkańcy ościennych województw (38,43%), najwięcej z województwa lubelskiego (17,35%). Wykres. Struktura ruchu pasażerskiego na lotnisku Rzeszów-Jasionka Źródło: dane udostępnione przez lotnisko Rzeszów-Jasionka. 7

Według danych udostępnionych przez port lotniczy Rzeszów-Jasionka 83% pasażerów stanowili Polacy, natomiast 17% obcokrajowcy. Największą grupę stanowili Słowacy - 6%, kolejno, 4% - Ukraińcy, 3% - Brytyjczycy, 2% - Amerykanie, 1% - Żydzi, 1% - inni. Wykres. Struktura ruchu pasażerskiego według narodowości. Źródło: dane udostępnione przez lotnisko Rzeszów-Jasionka. Wykres. Ruch pasażerski w 2012 i 2013 roku Źródło: dane udostępnione przez lotnisko Rzeszów-Jasionka. 8

Na uwagę zasługuje także struktura lotów wyczarterowanych. Najczęstszym kierunkiem takich lotów były: Turcja, kolejno Egipt, Grecja, Tunezja, Bułgaria. Wykres. Struktura lotów wyczarterowanych latach 2011-2013 Źródło: dane udostępnione przez lotnisko Rzeszów-Jasionka. 1.3 Infrastruktura komunikacyjna wzmacniająca atrakcyjność regionu Ogromna szansa na współpracę dla firm, które funkcjonują w regionie, otwiera się dzięki podpisaniu memorandum o porozumieniu pomiędzy Portem Lotniczym Rzeszów- Jasionka i Departamentem Lotnictwa Miami-Dade. Porozumienie otwiera możliwość transportu wyrobów tych firm do Stanów Zjednoczonych. Jeśli dojdzie ono do skutku Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka będzie miejscem przeładunkowym skąd towary mogłyby być transportowane na całą Polskę i poza jej granice. Bardzo ważnym elementem podnoszącym atrakcyjność Portu Lotniczego Rzeszów - Jasionka jest rozbudowana infrastruktura drogowa oraz kolejowa. Znajduje się on w pobliżu węzła komunikacyjnego w skład którego wchodzą: autostrada A4 (łącząca Europę Zachodnią z Ukrainą i będąca część III Paneuropejskiego korytarza transportowego (szlak Via Regia), droga krajowa Nr 19 (relacji Rzeszów - Lublin - Białystok - Kuźnica Białostocka - granica państwa - Litwa), 9

planowana jest budowa drogi ekspresowej S19 Via Carpatia, która docelowo będzie łączyć kraje bałtyckie z południową częścią Europy. Droga ekspresowa S19 będzie strategicznym i najkrótszym szlakiem transportowym łączącym kraje bałtyckie z obszarem Europy Południowej. W okolicach Rzeszowa będzie łączyła się z autostradą A4 tworząc jeden z głównych węzłów komunikacyjnych w Europie Środkowej. droga krajowa Nr 9 (prowadząca z Radomia do przejścia granicznego ze Słowacją w Barwinku). magistrala kolejowa E-30 prowadząca ruch z Europy Zachodniej na Ukrainę. Linia dwutorowa, zelektryfikowana. Linia będąca częścią III Paneuropejskiego korytarza transportowego łączącego (szlak Via Regia), objęta umowami transportowymi AGC i AGTC. W ramach magistrali znajduje się węzeł przeładunkowy Medyka Przemyśl Żurawica, związany z ruchem granicznym, torami normalnymi i szerokimi (wzajemnie). W obrębie węzła istnieją mniejsze bocznice przeładunkowe. linia kolejowa nr 71 Rzeszów Ocice, linia jednotorowa, nie zelektryfikowana, zmodernizowana i przystosowana do prędkości 110 120 km/h; Źródło: http://www.aeropolis.com.pl 10

Źródło: http://www.europark.com.pl Ponadto Port Lotniczy Rzeszów - Jasionka posiada bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę znajdującą się w jego obrębie. Teren lotniska zajmuje ponad 650 ha. Port dysponuje drugim najdłuższym pasem startowym w Polsce. Ma on długość 3200 metrów i szerokość 45 m. Aparatura nawigacyjna i oświetleniowa (system podejścia precyzyjnego kategorii I układ ALPA-ATA i wizualny wskaźnik ścieżki schodzenia PAPI; oraz system precyzyjnego podejścia ILS) pozwalają na przyjmowanie odpowiednio wyposażone samoloty przy trudnych warunkach atmosferycznych. Droga startowa jest połączona dwiema drogami kołowania z płytami postojowymi o łącznej powierzchni 21 000 m². Kluczową inwestycją było wybudowanie nowego terminalu pasażerskiego, który został oficjalnie otwarty w drugim kwartale 2012 r. Na lotnisku wybudowano także Ośrodek Kontroli Ruchu Lotniczego. Inwestycję zrealizowała Polska Agencja Żeglugi Powietrznej. Budowa wieży kontroli ruchu lotniczego została oficjalnie ukończona w drugiej połowie 2012 r. Wieża została wyposażona w najnowocześniejszy sprzęt do kontroli ruchu lotniczego. Sporo nakładów zainwestowano także w inne lotniskowe urządzenia, jak nowoczesne wozy straży pożarnej, urządzenia do odladzania samolotów, czy odśnieżania pasa startowego. Należy zaznaczyć, że planowane są kolejne inwestycje mające na celu unowocześnienie portu lotniczego. Polska Agencja Żeglugi Powietrznej sfinansuje projekt i budowę systemu ILS kat. II, czyli radiowego systemu nawigacyjnego wspomagającego lądowanie samolotu przy gorszych warunkach atmosferycznych. 11

Niewątpliwie ważnym aspektem dla dalszego rozwoju portu lotniczego są nowe inwestycje m.in. w obrębie strefy Cargo lotniska. Najważniejsze cele, które są już objęte w planach inwestycyjnych dotyczą rozbudowy infrastruktury drogowej hali przeładunków i odprawy towarów. Dzięki takim działaniom obsługa Cargo w Porcie Lotniczym Rzeszów - Jasionka będzie jeszcze bardziej skuteczniejsza i efektywniejsza. Holenderski inwestor Raben kupił teren w specjalnej strefie ekonomicznej Dworzysko - Rzeszów (podstrefa mieleckiego Europarku). Docelowo powstanie tam magazyn o powierzchni ponad 30 tys. m2. Aktualnie na terenie podrzeszowskiego portu lotniczego znajduje się terminal towarowy Cargo obejmujący: CARGO 1 Obiekt kontenerowy - chłodnia o wymiarach o powierzchni - 33,95 m2 CARGO 2 Magazyn czasowego składowania o powierzchni - 13 m2 CARGO 3 Magazyn czasowego składowania o powierzchni - 458 m2 CARGO 4 Magazyn spedycyjny o powierzchni 139 m2 2. Otoczenie gospodarcze Portu Lotniczego Rzeszów - Jasionka 2.1 Zapisy uwzględnione w dokumencie Strategii Rozwoju Województwa - Podkarpackie 2020. Rzeczywistość polityczna, społeczna czy gospodarcza w jakiej funkcjonuje międzynarodowy Port Lotniczy Rzeszów - Jasionka sprzyja jego rozwojowi oraz pozwala władzom lotniska stawiać nowe, coraz bardziej ambitne wyzwania. Samorząd Województwa Podkarpackiego ma pełną świadomość znaczenia dla regionu Portu Lotniczego Rzeszów - Jasionka oraz w sposób zdecydowany wspiera wszelkie inicjatywy umożliwiające rozwój lotniska. Działanie te rozpoczęły się już na etapie opracowywania najważniejszych regionalnych dokumentów programowych, przede wszystkim Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackie 2020. W dokumencie Strategii, w obszarze działania strategicznego Sieć osadnicza znajdują się zapisy mówiące o tym, że transport lotniczy jest obecnie najszybciej rozwijającą się gałęzią transportu dynamicznie zwiększającą wolumen przewożonych osób i towarów 12

w regionie. W układzie transportowym istotną rolę odgrywa Port Lotniczy Rzeszów - Jasionka, który jednocześnie stanowi ważny element krajowego systemu lotnisk. Działania powinny zmierzać do większego umiędzynarodowienia lotniska oraz pełnego wykorzystania jego możliwości w zakresie transportu osób i towarów. Z punktu widzenia rozwoju Portu Lotniczego Rzeszów - Jasionka najważniejsze jest podniesienie innowacyjności i konkurencyjności podkarpackiej gospodarki oraz jej atrakcyjności inwestycyjnej. Aby mogło rozwijać się lotnisko, musi następować systematyczny rozwój gospodarki regionu. W Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackie 2020 jako priorytetowe zadanie wskazuje się tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki poprzez rozwijanie przedsiębiorczości, zwiększanie jej innowacyjności oraz podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej województwa. Wspierane będą specjalizacje oparte na zasobach i możliwościach rozwojowych regionu. Ponadto pilną potrzebą jest wypracowanie nowych przewag konkurencyjnych opartych na wiedzy, kapitale intelektualnym, kapitale społecznym i cyfryzacji. Wszelkie te działania będą sprzyjały bezpośredniemu rozwojowi portu lotniczego i umacniały jego pozycję na arenie międzynarodowej. 2.2 Specjalna Strefa Ekonomiczna Euro Park Mielec: Charakteryzując port lotniczy Rzeszów - Jasionka należy opisać jego bezpośrednie otoczenie, w obrębie którego znajduję się obszary Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro Park Mielec: Mielec 605,6522 ha Lublin 118,0765 ha Trzebownisko 94,6362 ha Szczecin 93,8439 ha Zamość 53,5277 ha Głogów Młp. 48,6789 ha Dębica 36,4102 ha Krosno 35,7131 ha Rzeszów 34,9582 ha Leżajsk 26,5376 ha Gorlice 21,0903 ha Ropczyce 20,5395 ha Lubartów 19,776 ha Ostrów 19,3689 ha Jarosław 14,5173 ha Zagórz 11,2531 ha Lubaczów 9,1815 ha Łańcut 8,7853 ha Kolbuszowa 7,9945 ha Sędziszów Młp. 6,5428 ha Radymno 6,35 ha Sanok 4,2097 ha Radzyń Podlaski 1,7486 ha 13

Specjalna Strefa Ekonomiczna Euro Park Mielec osiągnęła do chwili obecnej następujące wartości wskaźników 2 : Ilość zezwoleń na prowadzenie działalności 251 Wielkość nakładów poniesionych przez inwestorów 5,85 mld PLN Ilość miejsc pracy utworzonych przez inwestorów (zatrudnienie) 22 826 Źródło: http://www.europark.com.pl/ 2 Dane uzyskane ze strony internetowej: http://www.europark.com.pl/ 14

2.3 Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny AEROPOLIS Tereny zlokalizowane w najbliższym sąsiedztwie lotniska przeznaczone są pod działalność Podkarpackiego Parku Naukowo-Technologiczny AEROPOLIS (PPNT), który stanowi fragment SSE Euro Park Mielec i obejmuje swym zasięgiem: Strefę S1 Przylotniskową, położoną w gminie Trzebownisko w miejscowościach Jasionka i Tajęcina. Jej powierzchnia wynosi ok. 70 ha. Teren uzbrojony jest w drogi wewnętrzne, sieć wodociągową, kanalizację sanitarną i deszczową oraz sieć elektroenergetyczną. Teren strefy objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, co znacznie ułatwia i przyspiesza proces inwestycyjny. Jest to strefa inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej w szeroko pojętej branży lotniczej. Na tym terenie zlokalizowane są również firmy działające w branży elektromaszynowej, elektronicznej i informatycznej. Źródło: http://www.aeropolis.com.pl Strefę S1-3, która położona jest na terenie gminy Trzebownisko i Gminy Głogów Małopolski w miejscowościach Jasionka i Rudna Mała, w pobliżu Portu Lotniczego "Rzeszów - Jasionka" oraz istniejącej Strefy S1. Obszar tej strefy jest uzbrojony w następującą infrastrukturę techniczną: drogi wewnętrzne, sieć elektroenergetyczną, gazową, kanalizację sanitarną i deszczową oraz sieć wodociągową. Inwestorzy mogą lokować się na terenie o powierzchni ok. 48 ha. 15

Źródło: http://www.aeropolis.com.pl Strefę S2 Podwyższonej Aktywności Gospodarczej, która położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie Rzeszowa, w Gminie Głogów Małopolski, w miejscowości Rogoźnica. Jest to teren o pow. ok. 47,7 ha, z dogodnym dojazdem od południa i północy do drogi krajowej nr 9. W sąsiedztwie strefy przebiega również linia kolejowa Rzeszów - Ocice, a na terenie strefy wybudowany został przystanek kolejowy. Teren wyposażony jest w sieci: sanitarne, gazowe, wodno-kanalizacyjne oraz elektroenergetyczne rozprowadzone wzdłuż dróg wewnętrznych. Źródło: http://www.aeropolis.com.pl 16

Tereny te są jednym z najbardziej atrakcyjnych miejsc pod inwestycje w południowowschodniej Polsce. AEROPOLIS to pomysł na ściągnięcie nowoczesnych firm i technologii, a równocześnie wykorzystywanie potencjału miejscowych uczelni wyższych i ośrodków naukowo badawczych. Misją PPNT jest stymulowanie wielofunkcyjnego rozwoju województwa podkarpackiego w oparciu o idee innowacyjności i transferu technologii poprzez synergiczne wykorzystanie regionalnego potencjału naukowo - badawczego, gospodarczego oraz infrastrukturalnego. PPNT jest pierwszym branżowym parkiem w Polsce, który ma podtrzymywać wieloletnie i głęboko zakorzenione w tym regionie tradycje przemysłu lotniczego. Park zarówno w sferze gospodarczej, jak i naukowo-badawczej ma być powiązany głównie z przemysłem lotniczym. Argumentem przemawiającym za rozpoczęciem współpracy w dziedzinie CARGO z Portem Lotniczym Rzeszów - Jasionka jest liczba firm, które mają siedziby w PPNT AEROPOLIS. Nie bez znaczenia jest również prestiż jaki niesie za sobą inwestycja w bardzo atrakcyjnym miejscu, dostrzeżonym przez wielkie światowe korporacje. Duża koncentracja firm z pokrewnych branż daje również możliwość tworzenia sieci kooperantów i poddostawców. W podstrefie Trzebownisko znajduje się 12 przedsiębiorstw (Strefa S1), zaś w podstrefie Głogów Małopolski (Strefa S2) 16 przedsiębiorstw. Obszar wokół Międzynarodowego Portu Lotniczego jest siedzibą m.in takich dużych korporacji jak 3 : Assecco Poland, największy krajowy producent oprogramowania, Szwajcarski wielonarodowy koncern farmaceutyczny Novartis AG, Podkarpacki Klaster Informatyczny, grupa firm informatycznych z siedzibą w Rzeszowie, Korporacja Goodrich, United Technologies Corporation, Sikorsky. A United Technologies Company, MTU. Aero Engines, BorgWarner. Turbo&Emissions Systems, Pratt & Whitney, Firma farmaceutyczna Valeant. 3 Pełna lista przedsiębiorstw znajduje się w załączeniu. 17

W ramach PPNT AEROPOLIS prowadzą swoją działalność: Preinkubator Akademicki, który służyć ma rozwijaniu przedsiębiorczości studentów, absolwentów oraz kadry naukowej szkół wyższych województwa podkarpackiego. Inkubator Technologiczny wraz z Centrum Obsługi PPNT, którego celem jest stworzenie miejsca do prowadzenia działalności gospodarczej dla małych i średnich przedsiębiorstw. Promowane będzie wykorzystanie wysokich technologii z dziedziny lotnictwa, informatyki oraz branży motoryzacyjnej. Laboratorium Badawcze dla Politechniki Rzeszowskie (zostanie wybudowane) Laboratorium Biotechnologii dla Uniwersytetu Rzeszowskiego (zostanie wybudowane) Centrum Obsługi Inwestora, działające w strukturach Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego SA jest miejscem pierwszego kontaktu dla zainteresowanych inwestowaniem w województwie podkarpackim i wspiera rozwój regionu poprzez stymulowanie napływu inwestycji zagranicznych. Centrum Transferu Technologii pełni rolę pośrednika pomiędzy sferą nauki i gospodarki, tworząc warunki dla wymiany informacji oraz dynamizacji kontaktów. CTT wspiera również powstawanie klastrów przedsiębiorstw, szczególnie w branżach lotniczej, elektromaszynowej, drzewnej, chemicznej oraz przetwórstwa spożywczego. Centrum Zarządzania PPNT, którego podstawowym zadaniem jest koordynacja prac związanych z utworzeniem i rozbudową Podkarpackiego Parku Naukowo - Technologicznego Aeropolis. 2.4 Centrum Wystawienniczo-Kongresowe w Jasionce Aby w pełni skoncentrować zaangażowanie instytucji okołobiznesowych z Europy Środkowo Wschodniej w promowaniu możliwości biznesowych. A także w pełni uskutecznić korzyści jaki płyną ze współpracy, ze strategicznie usytuowanym Portem Lotniczym Miami będącym wrotami do obu półkul, Samorząd Województwa Podkarpackiego rozpoczął budowę Centrum Wystawienniczo-Kongresowego w Jasionce. Centrum posiada w swoim programie dwie podstawowe funkcje wystawienniczą i kongresową, które promować będą region i jego możliwości. Idea projektu polega na tym, że te dwie wymienione funkcje (wystawiennicza i kongresowa) będą mogły funkcjonować niezależnie względem siebie lub łączyć się w jedną przestrzeń funkcjonalną wystawienniczokongresową, stanowiącą całość. 18

Centrum będzie posiadało małą salę kongresową o powierzchni 440 m2 z możliwością łączenia się z dużą salą kongresową o powierzchni 925 m2, które łącznie będą posiadać powierzchnię 1365 m2. Projektowana forma obiektu o dekonstruktywistycznym kształcie stanie się nową wizytówką regionu oraz jego potencjału technicznego i technologicznego. Zaprojektowano w obiekcie szereg przestrzeni w których można atrakcyjnie spędzić czas oczekując na odlot samolotu, począwszy od kawiarenek restauracji, poprzez wystawy, odczyty, prelekcje, a skończywszy na tarasie widokowym, z którego obserwować można odlatujące i przylatujące samoloty. Tworzenie klastra Doliny Lotniczej oraz historyczne związki regionu z Centralnym Okręgiem Przemysłowym daje możliwości organizowania wielu rodzajów wystaw. Źródło: http://gospodarkapodkarpacka.pl 2.5 Podkarpacki Ośrodek Naukowo Badawczy Działania Samorządu Województwa muszą być nastawione na wymianę doświadczeń między Portem Lotniczymi Rzeszów - Jasionka a międzynarodowym lotniskiem Miami, zwłaszcza w działaniach technologicznych, operacyjnych i handlowych, wzajemną promocję oraz ustanowienie wspólnej polityki w odniesieniu do międzynarodowych portów lotniczych i organizacji lotniczych. Będzie to możliwe m.in. dzięki ogromnemu potencjałowi Podkarpackiego Ośrodka Naukowo Badawczego, w skład którego możemy zaliczyć: 19

Zasoby podkarpackiego ośrodka akademickiego W województwie podkarpackim jest ponad 400 liceów oraz 16 szkół wyższych (z czego siedem ulokowanych jest w Rzeszowie). W Rzeszowie działa 6 wyższych uczelni, w tym Uniwersytet Rzeszowski i Politechnika Rzeszowska przygotowująca wysokiej klasy specjalistów na potrzeby przemysłu lotniczego i będąca ośrodkiem akademickim kształcącym pilotów lotnictwa cywilnego. W rzeszowskich szkołach wyższych kształci się ok. 50 tys. studentów. Silne tradycje lotnicze Rzeszowa ukształtowały gospodarczy obraz miasta będącego największym ośrodkiem przemysłowym w południowo-wschodniej Polsce. Tradycje te kontynuowane są dziś poprzez wizytówkowy w skali kraju projekt pn. Dolina Lotnicza. Tabela. Liczba studentów i absolwentów szkół wyższych na Podkarpaciu (publicznych oraz niepublicznych) w latach 2009-2012. 2012 2011 2010 2009 Studenci 67535 70933 73336 74845 Absolwenci 20174 21790 20791 19590 Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS-BDL. Polskie zagłębie lotnicze i IT Województwo podkarpackie jest kolebką polskiego przemysłu lotniczego, słynie z najprężniej rozwijającego się klastra lotniczego w tej części Europy Doliny Lotniczej oraz z licznych ośrodków szkolenia pilotów. Duża koncentracja firm lotniczych oraz rozwinięte zaplecze edukacyjne i szkoleniowe sprawia, że na Podkarpaciu swoje inwestycje lokują duże i średnie światowe firmy związane z przemysłem lotniczym m.in. MTU Aero Engines Polska, Goodrich Krosno Sp. z o.o., PZL Mielec Sp. z o.o., Sikorsky Airkraft Corporation. Obok lotnictwa wiodącą branżą na Podkarpaciu jest informatyka. To tutaj działa klaster informatyczny "Informatyka Podkarpacka" oraz tu ma swoją siedzibę największa firma IT w Polsce - Asseco Poland. 20

Tabela. Liczba studentów kierunków: informatycznych i inżynieryjno-technicznych szkół wyższych (publicznych oraz niepublicznych) w województwie podkarpackim i podregionie rzeszowskim w 2012 r. Studenci kierunków Informatycznych Inżynieryjno - technicznych Województwo podkarpackie 3020 6700 Podregion rzeszowski 2491 5691 Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS-BDL. 3. Potencjały i wizja rozwoju Długofalowa strategia rozwoju nakazuje zwrócenie uwagi na możliwości wykorzystania potencjałów tkwiących zarówno w samym lotnisku, jak i jego otoczeniu. Przez co rozumie się, konieczność stałej współpracy przede wszystkim podmiotów gospodarczych, ale również kulturowych czy społecznych w celu pełnego zagospodarowania zasobów. Tabela. Analiza potencjału lotniska Rzeszów-Jasionka Państwo Typ potencjału Liczba migrantów z województwa podkarpackiego Uwagi Niemcy Ruch etniczny 197.000 Duża diaspora ukraińska Holandia Turystyczny 83.000 Hiszpania Podróże biznesowe 95.000 Duża liczba imigrantów z popytem na ruchu pracowników Popyt może być wzmocniony przez znaczna liczbę emigrantów z podkarpacia Włochy Turystyka religijna, ruch etniczny, ruch biznesowy 185.000 Skandynawia Turystyka edukacyjna (np. programy wymijany młodzieży) 61.500 Szczególne relacje między Polską a Skandynawią Źródło: opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez lotnisko Rzeszów-Jasionka 21

W związku z pełnym wykorzystaniem potencjały Porty Lotniczego Rzeszów- Jasionka w dokumencie Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackie 2020 przyjmuje się następujące zakładane efekty realizowanych działań, w obrębie dziedziny strategicznej Sieć osadnicza. Stanowią one jednocześnie wizję rozwoju Portu Lotniczego Rzeszów - Jasionka: - wzrost krajowej i międzynarodowej rangi Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka dzięki zwiększeniu udziału w obsłudze ruchu osobowego poprzez utrzymanie dotychczasowych oraz uruchomienie nowych połączeń, - integracja Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka z systemem transportu kolejowego poprzez budowę odgałęzienia linii kolejowej L 71, - zwiększenie możliwości przeładunku towarów na lotnisku i uruchomienie terminalu intermodalnego poprzez dokończenie inwestycji związanych z terminalem cargo, terminalem paliwowym, budową bocznic kolejowych do stref ekonomicznych, - poprawa systemu komunikacji publicznej łączącej port lotniczy z centrum Rzeszowa dzięki uruchomieniu nowych dogodnych dla pasażerów połączeń, - poprawa dostępności drogowej Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka poprzez bezpośrednie połączenia z węzłami drogi ekspresowej S19 i autostrady A4. Dnia 17 października 2013 roku Komisja Europejska wydała komunikat prasowy dotyczący nowej polityki unijnej w zakresie infrastruktury. Opublikowano nowe mapy przedstawiające dziewięć głównych korytarzy, które będą stanowić trzon transportu na jednolitym rynku europejskim. Celem podjętych działań jest stworzenie jednolitej, europejskiej sieci transportowej, która przekształci obecną mozaikę dróg, linii kolejowych oraz portów lotniczych. Należy podkreślić, że port lotniczy Rzeszów-Jasionka został zaliczony do sieci kompleksowej, co podnosi rangę lotniska i powinno przynieść znaczne możliwości rozwoju. Nie bez znaczenia wydaje się fakt, iż finansowanie infrastruktury transportowej w latach 2014-2020 wzrośnie trzykrotnie, sięgając 26 mld euro. 22

Mapa. Sieci kompleksowa i bazowa: drogi, porty, terminale kolejowo-drogowe i porty lotnicze. Źródło: Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 348/55. 23

Załącznik: Wykaz firm mających siedzibę w obrębie Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro Park Mielec Rzeszów, Styczeń 2014 24