Sołecka Strategia Rozwoju Wsi Sędzimirów Położonej w gminie Pielgrzymka na Dolnym Śląsku Listopad grudzień 2009 r.
W opracowaniu dokumentu udział wzięli mieszkańcy wsi Sędzimirów (członkowie Grupy Odnowy Wsi): Chabiniak Grażyna Hryniewiecka Weronika Hodowana Irena Chabiniak Antoni Mazurkiewicz Barbara Koziołkiewicz Jadwiga Spis treści: 1. Analiza zasobów wsi, cz. I. 2. Analiza zasobów wsi, cz. II. 3. Analiza zasobów wsi, cz. III. 4. SWOT analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń wsi. 5. Analiza potencjału rozwojowego wsi. 6. Program krótkoterminowy odnowy wsi zaplanowany do osiągnięcia w pierwszym roku działań. 7. Plan i program odnowy wsi na lata 2010-2015
ANALIZA ZASOBÓW WSI Rodzaj zasobu Przyrodniczy -walory krajobrazu, rzeźby terenu SĘDZIMIRÓW CZ I Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw ) Wyró Małe Duże ż- niając e 1 2 3 4 5 Pogórze Kaczawskie, teren nizinnopagórkowaty. -stan środowiska Brak zanieczyszczeń. Klimat umiarkowany, słoneczny. 27 -walory klimatu tygodni na 52 w roku są słoneczne. Ponad 36 dni temperatura przekracza 25 stopni. Wieś leży na obszarze najcieplejszym w Polsce. -walory szaty roślinnej Teren bogaty w zróżnicowaną roślinność Zamkowy las. -cenne przyrodniczo obszary lub obiekty Szczególnie cennym zasobem przyrodniczym są rozciągające się na terenie wsi lasy, łąki a także pogórza, pagórki -świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) Siedlisko dzików, saren, zajęcy, kuropatw. -wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) Staw przeciwpożarowy, źródełka leśne początek rzeki Bobrzycy. Brak wód podskórnych, - Wody podziemne miejscowość położona w leju depresyjnym. - gleby Zróżnicowane III i IV klasa. -kopaliny W okolicy jest wydobywany piaskowiec Leżymy na obszarze zbudowanym z - walory geotechniczne triasowych piasków pstrych, które przechodzą w parmeńskie wapienie, dolomity, zlepieńce i piaskowce. Kulturowy Budynki posiadające zabudowę -walory architektury szachulcową (mur pruski), łupek. - walory przestrzeni wiejskiej publicznej Plac zabaw, boisko sportowe. - walory przestrzeni wiejskiej prywatnej Ogrody na posesjach. - zabytki i pamiątki historyczne Kościół, zabytek klasy zerowej do 1981r (pożar) Chrzcielnica, kartusz herbowy (VI -osobliwości kulturowe w), epitafia V w, nagrobki płaskorzeźby I w. -miejsca, osoby i przedmioty kultu Kościół - święta, odpusty, pielgrzymki Odpust Podwyższenie Krzyża Świętego 14.09. -tradycje, obrzędy, gwara Wigilia, Jasełka, Dzień Górnika. Dzień Babci, Dzień Dziadka, Dzień Dziecka, Napływ ludności z kresów wschodnich, dawnej Jugosławii i Polski centralnej (Gwara). - legendy, podania i fakty historyczne Nazwa wsi od imienia zasadźcy. -przekazy literackie Pierwsze wzmianki w 1305r.
-ważne postacie i przekazy historyczne Ks. Jerzy Willhelm Nazwy są wzięte z gwary napływowej -specyficzne nazwy ludności na tym terenie. Kutia, gołąbki ziemniaczane, pieróg -specyficzne potrawy pieczony - dawne zawody brak Stroiki okolicznościowe wykonywane - zespoły artystyczne, twórcy przez mieszkanki wsi. Zasoby wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i związanego z nią obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie bądź w przyszłości w realizacji publicznych bądź prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. Zwrócić uwagę na elementy specyficzne i rzadkie (wyróżniające wieś). Opracowanie: Ryszard Wilczyński
ANALIZA ZASOBÓW WSI SĘDZIMIRÓW CZ II Znaczenie zasobu Rodzaj zasobu Opis (nazwanie) zasobu jakim (odpowiednio wstaw ) wieś dysponuje Małe Duże Wyróżniające 1 2 3 4 5 Obiekty i tereny Mała ilość działek budowlanych. -działki pod zabudowę mieszkaniową -działki pod domy letniskowe Brak. -działki pod zakłady usługowe i przemysł Działki należące do U.G. -pustostany mieszkaniowe Istnieją -pustostany poprzemysłowe Brak -tradycyjne nie użytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.) Infrastruktura społeczna -place publicznych spotkań, festynów Stodoły, kuźnie. Boisko sportowe, plac przed salą, boisko szkolne. -sale spotkań, świetlice, kluby Sala wiejska, szkoła, mała sala gimnastyczna -miejsca uprawiania sportu Mała sala gimnastyczna, boisko sportowe -miejsca rekreacji Staw, Zamkowy Las -ścieżki rowerowe, szlaki turyst. Brak. -szkoły Szkoła prowadzona przez Stowarzyszenie od 2000r., Szkoła społeczna. -przedszkola Małe przedszkole -biblioteki Biblioteka szkolna -placówki opieki społecznej Brak. -placówki służby zdrowia Brak. Infrastruktura techniczna -wodociąg, kanalizacja Wodociąg, kanalizacja. -drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie) Droga powiatowa (asfaltowa), gminna (nowy nawierzchnia), pozostałe utwardzone. Wieś zelektryfikowana. -chodniki, parkingi, przystanki Przystanki nowe zagospodarowane. -sieć telefoniczna.i dostępność Internetu Po zmianie nadajników sieć tel. działa bardzo źle. Internet prywatny dostawca. -telefonia komórkowa Słaby zasięg. - inne...... Zasoby jak w części pierwszej Opracowanie: Ryszard Wilczyński
ANALIZA ZASOBÓW WSI SĘDZIMIRÓW CZ III Znaczenie zasobu Rodzaj zasobu Opis (nazwanie) zasobu jakim ( odpowiednio wstaw wieś dysponuje ) Małe Duże Wyróżniające 1 2 3 4 5 Gospodarka, rolnictwo - Miejsca pracy (gdzie, ile? ) Zagłębie miedziowe. -znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe i ich Zakład kamieniarski: płyty z piaskowca i produkty wyroby artystyczne. -gastronomia Brak. -miejsca noclegowe Brak. -gospodarstwa rolne Występują. -uprawy hodowle Uprawa, zbóż, rzepaku, okopowe. -możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne Odpady piaskowca. -zasoby odnawialnych energii Brak. Środki finansowe i pozyskiwanie funduszy -środki udostępniane przez gminę Fundusz sołecki - środki wypracowywane Projekty pozyskane przez szkołę społeczną Organizacja czasu wolnego dla dzieci i młodzieży w okresie wakacji i ferii, usługi społeczne dla rodzin teatr, festyny, Mieszkańcy (kapitał społeczny i ludzki) Brak. -Autorytety i znane postacie we wsi -Krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą -Osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci Siostra Józefa lekarz w Sanoku, siostra Natanaela zakon Salwatorianów, misjonarz Grzegorz New York. Studenci i absolwenci uczelni: Informatycy, nauczyciele, geodeci, elektronicy, AN-POL - skład opału, meble stylowe, -Przedsiębiorcy, sponsorzy hurt warzyw i owoców. -Osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach Spora grupa osób posiadająca studia informatycznych informatyczne i kursy, -Pracownicy nauki Brak. -Związki i stowarzyszenia Stowarzyszenie Szkoły Społecznej, KGW, Straż pożarna. -Kontakty zewnętrzne (np. z mediami) Gazetka gminna, tablica informacyjne, Konferencja Poakcesyjny program obszarów wiejskich. -Współpraca zagraniczna i krajowa Kontakty z byłymi mieszkańcami wsi. Informacje dostępne o wsi Kronika prowadzona przez mieszkankę -Publikatory, lokalna prasa wsi : panią Wandę Łyżwę. -Książki, przewodniki Gmina Pielgrzymka historia i czasy współczesne -Strony www www.pielgrzymka.biz Zasoby jak w części pierwszej Opracowanie: Ryszard Wilczyński
Analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń wsi Sędzimirów (SWOT) MOCNE STRONY 1. Szkoła podstawowa prowadzona przez stowarzyszenie, Małe Przedszkole. 2. Aktywna społeczność wiejska i organizacje: koło gospodyń, ochotnicza straż pożarna. 3. Doświadczenie w pozyskiwaniu środków z zewnątrz. 4. Kanalizacja i wodociąg. 5. Świetlica wiejska. 6. Organizacja imprez okolicznościowych. 7. Znane autorytety w kraju i zagranicą. 8. Atrakcyjne położenie wsi. 9. Czyste powietrze. 10. Dwa źródełka, w tym jedno rzeki Bobrzycy. 11. Zarybiony staw. 12. Kościół dawniej zabytek klasy zerowej. 13. Prowadzona kronika wsi. 14. Lokalne potrawy. 15. Szybki rozwój gospodarstw rolnych. 16. Dostęp do Internetu. 17. Bogate tradycje kulturowe. SZANSE 1.Polityka sprzyjająca rozwoju obszarów wiejskich. 2.Napływ inwestorów z zewnątrz (nowe miejsca pracy) 3.Dostęp do środków unijnych. 4.Zmniejszenie bezrobocia. 5.Młodzież zdobywająca wykształcenie. 6.Współpraca z lokalną grupą działania Partnerstwo Kaczawskie. 7.Czyste powietrze. 8.Atrakcyjne położenie i malownicze widoki. 9.Wzrost aktywności. 10. Promocja wsi. 11. Nowoczesne i bezpieczne drogi. 12. Rozwiązania telekomunikacyjne, tańszy i łatwiejszy dostęp do Internetu, 13. Integracja międzynarodowa z byłymi mieszkańcami. SŁABE STRONY 1. Brak miejsc pracy, duże bezrobocie. 2. Migracja młodych ludzi do miasta i poza granice kraju. 3. Niski przyrost naturalny. 4. Brak placu zabaw. 5. Mała liczba połączeń komunikacyjnych z okolicznymi miastami. 6. Miejscowość położona w leju depresyjnym, kopalnia Konrad ściągnęła wodę. 7. Zły stan boiska. 8. Brak boisk do siatkówki i koszykówki. 9. Brak chodników i parkingów. 10. Brak ścieżek rowerowych i edukacyjnych. 11. Brak gospodarstw agroturystycznych i bazy gastronomicznej. ZAGROŻENIA 1.Starzejące się społeczeństwo i spadek urodzeń. 2.Brak zainteresowania młodzieży historią swoich przodków. 3.Migracja. 4.Brak miejsc pracy. 5.Brak środków na wkład własny do realizacji projektów. 6.Niestabilna sytuacja polityczna i gospodarcza państwa. 7.Wzrost podatków. 8.Słaba komunikacja z okolicznymi miastami. 9.Brak źródeł odnawialnej energii. 10. Zły stan dróg powiatowych.
Analiza potencjału rozwojowego wsi Sędzimirów SILNE STRONY SZANSE SŁABE STRONY (+) - ZAGROŻENIA 3 4 5 1 4 4 2 1 ( =) + obszar przeciętny (ani silny ani słaby) otoczenie będzie sprzyjać 0 4 11, 12 1, 4,5, 10 2, 3, 6, 5,6,10, 16 6, 9 4, 7, 8,9 5,6,7, 8,9,, 7, 8, 10,11,12, 5 7 (-)- obszar słaby otoczenie będzie niesprzyjające 13,14, 17 13 2 1,12 1,3,4,5,6, 1, 2, 3, 7,8 4,10 3,15 1,2,3,11 9 (-) + obszar słaby ale otoczenie będzie sprzyjać 10 0 1 1 (+) = obszar silny, wpływ otoczenia obojętny +
Program krótkoterminowy odnowy wsi Sędzimirów zaplanowany do osiągnięcia w pierwszym roku działań Kluczowy problem Odpowiedź Propozycja projektu (nazwa) Czy nas stać na realizację? (tak/nie) Organiz acyjnie Finanso wo Punkt acja Hierar chia Co nas najbardziej zintegruje? Wspólny wyjazd Opera wrocławska Tak Tak 1+4+5=10 II Na czy nam najbardziej zależy? Zwiększenie integracji Modernizacja Sali pomalowanie pomieszczeń Tak Nie 5+2+2=9 III Co nam najbardziej przeszkadza? Emigracja młodych ludzi Szkolenie w kierunku pozyskiwania środków (zakładanie działalności gospodarczej) Tak Tak 4+1+1=6 V Co najbardziej zmieni nasze życie? Uczestnictwo w Programie Odnowy Wsi Realizacja projektów na rzecz wsi Tak Nie 3+3+3=9 IV Co nam przyjdzie najłatwiej? Aktywność Imprezy okolicznościowe np.dożynki Tak Tak 2+5+4=11 I
Plan i program odnowy wsi Sędzimirów na lata 2010 2015 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wizja wsi: Mieszkańcy wsi Sędzimirów żyją w odnowionych i zadbanych domach otoczonych pięknymi ogrodami. Wokół domów słychać gwar rozbawionych dzieci, których jest we wsi coraz więcej, co spowodowało, iż organem prowadzącym szkołę jest Urząd Gminy. We wsi funkcjonuje nowoczesne centrum sportowe z boiskami do koszykówki i siatkówki oraz z kortem tenisowym. Nieopodal szkoły zainstalowano bezpieczny plac zabaw dla dzieci. Ludzie z satysfakcją aktywnie i chętnie działają na rzecz swojego środowiska oraz pozyskują dużo środków unijnych na rozwój wsi. Na Sali Wiejskiej odbywają się zajęcia rekreacyjne, działa fitness klub, a my systematycznie kultywujemy tradycje naszych rodziców - wykonujemy prace rękodzielnicze oraz udoskonalamy umiejętności kulinarne. Nadal spisujemy dla przyszłych pokoleń najważniejsze wydarzenia z życia naszej miejscowości. Czas wolny, imprezy, festyny, umila nam nasz zespół folklorystyczny. Na utworzonej ścieżce edukacyjnej Od źródła do źródła lokalni przewodnicy oprowadzają wycieczki turystyczne i przeprowadzają dla nich zajęcia ekologiczne i regionalne. Wzmożony ruch turystyczny, skuteczna promocja wsi oraz sieć ścieżek rowerowych i szlaków turystycznych przyczyniły się do rozwoju przedsiębiorczości. Kwitnie prywatna inicjatywa w postaci zakładów usługowych i kilku gospodarstw agroturystycznych. Wewnętrznie czujemy się zabezpieczeni materialnie. Na terenie gminy jesteśmy postrzegani jako miejscowość godna do naśladowania. 1. Cele jakie musimy osiągnąć by urzeczywistnić wizję naszej wsi I. Plan rozwoju II. Program rozwoju 2. Co nam pomoże osiągnąć cel? Zasoby których użyjemy A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO (+)= ATUTY Silne strony jakie wykorzystamy 3. Co nam może przeszkodzić? Słabe strony jakie wyeliminujemy Projekty, przedsięwzięcia jakie wykonamy?
1. Zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi. 2. Kultywowanie tradycji i obyczajów. B. STANDARD ŻYCIA (=)+ 1. Rozwój infrastruktury społecznej i technicznej 2. Poprawa bezpieczeństwa C. JAKOŚĆ ŻYCIA (-)+ 1. Integracja i wzrost aktynowości. 2. Zaciśniecie więzi z byłymi mieszkańcami wsi. 3. Utworzenie oferty wypoczynku i rekreacji. -Ludzie znający tradycje. -Kronika wsi. -Istniejąca sala - Teren pod inwestycje. -Własna siła robocza -Teren pod plac zabaw - Aktywność. - Bogactwo przyrodnicze. - Sprzęt do fitness klubu od -Świetlica - Place publiczne -Aktywność i ich zaangażowanie w rozwój wsi - Integracja międzypokoleniowa -Atrakcyjne położenie wsi. -Czyste powietrze. -Bogate tradycje kulturowe. - Zaangażowanie i aktywność - Wsparcie Urzędu Gminy -Wykorzystanie własnego sprzętu - Integracja międzynarodowa. - Aktywne organizacje. - Istniejące boisko. - Zagrożenie utraty wiedzy o wsi. - Brak środków na wkład własny do realizacji projektów. -Wyeliminowanie trudności we współpracy z młodszym pokoleniem. - Likwidacja izolacji - Brak środków na wkład własny do realizacji projektów. - Brak estetyki otoczenia. - Unikanie wypadków - Apatia - Niwelacja słabej aktywności życia na wsi. -Brak środków na wkład własny do realizacji projektów. -Wzrost podatków. 1. Utworzenie ścieżki edukacyjnej Od źródła do źródła 2. Spisanie historii wsi, publikacja monografii wsi. 3. Organizacja cyklicznych spotkań pokoleń. 4. Utworzenie sali tradycji w szkole. 5. Rozszerzenie działalności KGW. 6. Utworzenie zespołu folklorystycznego. 7. Kultywowanie tradycyjnych obrzędów wiejskichdożynki, święta kościelne. 1. Urządzenie miejsc parkingowych koło kościoła i szkoły. 2. Modernizacja i rozbudowa Sali wiejskiej. 3. Budowa placu zabaw dla dzieci. 4. Modernizacja boiska oraz rozbudowa o boiska do siatkówki i koszykówki. 1. Systematyczne wyjazdy kulturowe np.: teatr, opera. 2. Organizacja imprez okolicznościowych. 3. Wyjazdy studyjne do Niemiec. 4. Organizacja międzynarodowych imprez integracyjnych. 5. Międzynarodowa wymiana młodzieży w okresie wakacji. 6. Zagospodarowanie i wyczyszczenie stawu. 7. Utworzenie miejsc odpoczynku i rekreacji przy stawie oraz na placu przed świetlicą. 8. Utworzenie oferty zajęć edukacyjnych na ścieżce Od źródła do źródła. 9. Utworzenie fitness klubu w piwnicy świetlicy. 10. Budowa kortu tenisowego.
D. BYT (-)- 1. Wzrost przedsiębiorczości. 2. Promocja wsi i rozwój oferty turystycznej. -Materiały o dawnych dziejach wsi -Potencjał ludzki. - Atrakcyjne położenie wsi. -Czyste powietrze. - Współpraca z LGD - Młodzież zdobywająca wykształcenie. - Świadomość dbania o mienie społeczne -Doświadczenie w pozyskiwaniu środków z zewnątrz -Znane autorytety w kraju i zagranicą. -Bogate tradycje kulturowe. - Bezrobocie -Migracja -Brak środków na wkład własny do realizacji projektów. 1. Szkolenie w zakresie zakładania działalności. 2. Utworzenie zakładów usługowych w tym gastronomii. 3. Utworzenie gospodarstw agroturystycznych. 4. Organizacja imprez promujących wieś. 5. Udział KGW w imprezach zewnętrznych. 6. Wytyczenie i oznakowanie szlaków rowerowych. 7.Opracowanie i druk materiałów promocyjnych: strona www, widokówki, ulotki.