Sołecka Strategia Rozwoju Wsi

Transkrypt

1 Sołecka Strategia Rozwoju Wsi Nowa Wieś Grodziska Położonej w gminie Pielgrzymka na Dolnym Śląsku Listopad grudzień 009 r.

2 W opracowaniu dokumentu udział wzięli mieszkańcy Nowej Wsi Grodziskiej (członkowie Grupy Odnowy Wsi): Na wizji byli: Bogusława Suchostawska Korzystko Mirosław Teresa Pisarska Krystyna Kirsz Teresa Poznar Helena Szułkowska Spis treści: 1. Analiza zasobów wsi, cz. I.. Analiza zasobów wsi, cz. II. 3. Analiza zasobów wsi, cz. III. 4. SWOT analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń wsi. 5. Analiza potencjału rozwojowego wsi. 6. Program krótkoterminowy odnowy wsi zaplanowany do osiągnięcia w pierwszym roku działań. 7. Plan i program odnowy wsi na lata

3

4 ANALIZA ZASOBÓW WSI Nowa Wieś Grodziska CZ I Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) Rodzaj zasobu Opis (nazwanie) zasobu jakim Wyró wieś dysponuje ż- Małe Duże niając e Przyrodniczy Pogórze Kaczawskie- pofałdowane -walory krajobrazu, rzeźby terenu tereny, wieś położona w kotlinie, X bardzo malownicze widoki ok. 3 km Zamek Grodziec, -stan środowiska brak zanieczyszczeń X -walory klimatu klimat umiarkowany, ciepłe lata stosunkowo krótkie zimy X -walory szaty roślinnej różnorodność roślinna X -cenne przyrodniczo obszary lub obiekty zabytkowy park z pomnikami przyrody dęby -świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) bażanty, dziki, sarny, kuropatwy X -wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) rzeka Piaseczna mała ilość wody, stawy prywatne - Wody podziemne wody podskórne, źródła naturalne X - gleby dobre ziemie, urodzajne X -kopaliny piaskowiec, żwir - walory geotechniczne brak Kulturowy ciekawe architektonicznie domy - -walory architektury zabytkowe - walory przestrzeni wiejskiej publicznej plac zabaw, świetlica wiejska, stadion sportowy, plac przed szkołą - walory przestrzeni wiejskiej prywatnej piękne ogrody przy posesjach krzyż pokutny, Kościół, kaplica, - zabytki i pamiątki historyczne PKP, Pałac, spichlerz i stodoły po byłym PGR Ksiądz, kobiety z zespołu -osobliwości kulturowe folklorystycznego, sołtys, pielęgniarka -miejsca, osoby i przedmioty kultu Kościół, krzyż pokutny, kaplica - święta, odpusty, pielgrzymki odpust, dożynki parafialne, wigilia wiejska, jasełka, Dzień -tradycje, obrzędy, gwara Górnika, Dzień Matki, Dzień Dziecka, Dzień Babci i Dziadka - legendy, podania i fakty historyczne Michał Sokół -przekazy literackie brak -ważne postacie i przekazy historyczne Michał Sokół -specyficzne nazwy przydomki do nazwisk mieszkańców -specyficzne potrawy knysze, gołąbki z ziemniaków, smażona śmietana - dawne zawody brak - zespoły artystyczne, twórcy zespół folklorystyczny Polanki, zespół dzieci szkolnych X X

5 Zasoby wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i związanego z nią obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie bądź w przyszłości w realizacji publicznych bądź prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. Zwrócić uwagę na elementy specyficzne i rzadkie (wyróżniające wieś). Opracowanie: Ryszard Wilczyński

6 ANALIZA ZASOBÓW WSI Nowa Wieś Grodziska CZ II Znaczenie zasobu Rodzaj zasobu Opis (nazwanie) zasobu jakim (odpowiednio wstaw X) wieś dysponuje Małe Duże Wyróżniające Obiekty i tereny jest dużo działek do zabudowania na -działki pod zabudowę mieszkaniową osiedlu Polanka -działki pod domy letniskowe dom letniskowy księdza -działki pod zakłady usługowe i przemysł brak -pustostany mieszkaniowe mieszkania na stacji oraz kilka domów we wsi -pustostany poprzemysłowe brak -tradycyjne nie użytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.) Infrastruktura społeczna -place publicznych spotkań, festynów stodoły, spichlerze, kuźnia i zabudowania po PGR stadion sportowy, świetlica wiejska -sale spotkań, świetlice, kluby świetlica wiejska, szkoła -miejsca uprawiania sportu stawy, stadion sportowy -miejsca rekreacji stadion, plac przy szkole -ścieżki rowerowe, szlaki turyst. szlak turystyczny -szkoły szkoła podstawowa -przedszkola brak -biblioteki w szkole i świetlicy -placówki opieki społecznej brak -placówki służby zdrowia punkt pielęgniarski Infrastruktura techniczna -wodociąg, kanalizacja jest wodociąg, brak kanalizacji -drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie) drogi powiatowe, gminne -chodniki, parkingi, przystanki brak pobocza, nieutwardzony plac koło szkoły -sieć telefoniczna.i dostępność Internetu sieć telefoniczna słabo rozwinięta, dostęp do Internetu dobry, -telefonia komórkowa słaby zasięg - inne telefony kablowe. telefony kablowe Zasoby jak w części pierwszej Opracowanie: Ryszard Wilczyński

7 ANALIZA ZASOBÓW WSI Nowa Wieś Grodziska CZ III Znaczenie zasobu Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje ( odpowiednio wstaw X) Małe Duże Wyróż - niające Rodzaj zasobu Gospodarka, rolnictwo - Miejsca pracy (gdzie, ile? ) -znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe i ich produkty Kamieniarz Czaple, rodzina obróbka piaskowca, zakłady przeróbki piaskowca, kominki, rzeźby, meble ogrodowe, płyty chodnikowe -gastronomia brak -miejsca noclegowe brak -gospodarstwa rolne duże i małe gospodarstwa -uprawy, hodowle hodowla koni -możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne brak -zasoby odnawialnych energii brak Środki finansowe i pozyskiwanie funduszy -środki udostępniane przez gminę fundusz sołecki - środki wypracowywane wypracowane przez Radę Sołecką, KGW z organizacji zabaw, wypożyczanie naczyń Mieszkańcy (kapitał społeczny i ludzki) -Autorytety i znane postacie we wsi sołtys, ksiądz proboszcz, pielęgniarka, zespół folklorystyczny, OSP, radni -Krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą zespół folklorystyczny -Osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i studenci, starsi mieszkańcy, którzy umiejętnościach, m.in. studenci kultywują tradycje -Przedsiębiorcy, sponsorzy kamieniarze, właściciel sklepu -Osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych dostęp do Internetu ma większość mieszkańców, firma Dersen -Pracownicy nauki nauczycielki -Związki i stowarzyszenia stowarzyszenie pożytku publicznego Nasza Gmina, KGW, zespół folklorystyczny, OSP, sportowcy -Kontakty zewnętrzne (np. z mediami) gazeta gminna, gazeta złotoryjska, muzyczne radio -Współpraca zagraniczna i krajowa brak Informacje dostępne o wsi gazetka gminna, gazeta złotoryjska, -Publikatory, lokalna prasa foldery gminne -Książki, przewodniki folder wydawany przez Gminę -Strony www strona Gminy Zasoby jak w części pierwszej Opracowanie: Ryszard Wilczyński

8 Analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń wsi (SWOT) MOCNE STRONY 1. Bogactwo kulturowe ludności pochodzących z Bieszczad. Atrakcyjne położenie wsi w pobliżu Grodźca 3. Bogata szata roślinna i zwierzęta 4. Budynki z zabytkową architekturą 5. Park zabytkowy 6. Stadion sportowy 7. Zabytki była stacja PKP, krzyż pokutny, kościół, nagrobki w parku 8. Bogactwo zasobów naturalnych piaskowiec 9. Dobrze rozwinięta oferta usług handlowych 10. Dobre warunki dla rozwoju rolnictwa 11. Zespół folklorystyczny Polanki 1. Bogactwo lokalnych potraw 13. Duże zaangażowanie ludzi i instytucji sołtys, KGW, OSP, ksiądz, pielęgniarka, Stowarzyszenie NASZA GMINA 14. Doświadczenie w pozyskiwaniu pieniędzy na rzecz wsi SZANSE 1. Umiejętność wykorzystywania środków unijnych. Polityka sprzyjająca rozwojowi obszaru wiejskiego 3. Pozyskanie środków na promocję kultury, walorów sołectwa oraz potraw regionalnych 4. Duży przyrost naturalny 5. Możliwość bezpłatnego kształcenia się dzieci i uzdolnionej młodzieży 6. Integracja mieszkańców i organizacja wspólnych imprez tematycznych 7. Wzrost zaangażowania mieszkańców do pracy na rzecz wsi 8. Atrakcyjne miejsca rekreacji i wypoczynku 9. Świetlica wiejska spełniająca oczekiwania mieszkańców 10. Nowoczesny stadion z pełnym zapleczem i infrastrukturą 11. Rozwój turystyki rowerowej 1. Wykorzystanie zasobów naturalnych do rozwoju turystyki SŁABE STRONY 1. Zły stan zabytków. Brak bazy noclegowej i gastronomicznej 3. Roszczeniowa postawa wielu ludzi i niski poziom kreatywności gospodarczej 4. Mała ilość miejsc pracy we wsi 5. Migracje ludności 6. Starzejące się społeczeństwo oraz niski przyrost naturalny 7. Uboga oferta spędzania wolnego czasu przez młodzież 8. Mała aktywność pozostałych ludzi 9. Słaba współpraca pomiędzy organizacjami we wsi 10. Brak zaplecza socjalno-sanitarnego przy stadionie oraz zły stan nawierzchni na stadionie 11. Brak ławek i ogrodzenia wokół stadionu oraz brak parkingu 1. Niezagospodarowane centrum wsi brak utwardzenia terenu 13. Brak bezpośredniego dostępu do lekarza oraz usług poczty 14. Brak kanalizacji 15. Nieuregulowana rzeczka Piaseczna 16. Zły zasięg telefoniczny, w tym internetowy ZAGROŻENIA 1. Migracje ludzi. Niezagospodarowane wyrobiska po istniejących kamieniołomach 3. Problemy z bezpłatnym pozyskaniem terenów od Agencji Skarbu Państwa i PKP 4. Małe zainteresowanie młodego pokolenia działalnością zespołu ludowego 5. Zły stan dróg powiatowych i brak poboczy 6. Zła gospodarka melioracyjna (niedrożność cieków) 7. Bezrobocie 8. Niska opłacalność rolnictwa,

9 13. Bogata oferta miejsc noclegowych w budynku szkoły i w gospodarstwach agroturystycznych, 14. Poprawa stanu dróg 15. Wzrost bezpieczeństwa 16. Powrót ludzi pracujących za granicą 17. Rozwój przedsiębiorczości 18. Poprawa infrastruktury kanalizacyjnej

10 Analiza potencjału rozwojowego wsi Nowa Wieś Grodziska SILNE STRONY SZANSE SŁABE STRONY 5 (+) - ZAGROŻENIA 4 (-) + obszar słaby ale otoczenie będzie sprzyjać 8 6,11,4,6,7,8 9,10,14,18 5,6 1,3,4,5,7,8,11,1 1,9 1,14 1,,, 13 3, 5,6,7,8,11, (+) + obszar silny, otoczenie będzie sprzyjać (+) = obszar silny, wpływ otoczenia obojętny ,10, ,,3,4,5,13,16,17, 3,5,7,8 (+) + obszar silny, otoczenie będzie sprzyjać

11 Program krótkoterminowy odnowy wsi Nowa Wieś Grodziska Kluczowy problem Odpowiedź Propozycja projektu (nazwa) Czy nas stać na realizację? (tak/nie) Organiz acyjnie Finanso wo Punkt acja Hierar chia Co nas najbardziej zintegruje? Spotkania wszystkich mieszkańców Organizacja wspólnych i cyklicznych imprez Tak Tak = 11 II Na czy nam najbardziej zależy? Utworzenie miejsc spotkań Remont świetlicy wiejskiej Tak Nie = 9 IV Co nam najbardziej przeszkadza? Słaba współpraca między organizacjami Wspólny projekt napisany przez Stowarzyszenie Nasza Gmina na rzecz Wsi Tak Tak = 13 I Co najbardziej zmieni nasze życie? Uczestnictwo w spotkaniach Program Odnowy Wsi Szkolenia i wyjazdowa wymiana doświadczeń Tak Nie = 3 V Co nam przyjdzie najłatwiej? Poprawa wyglądu wsi Cykliczne akcje sprzątania wsi Tak Tak = 9 III

12 Plan i program odnowy wsi Nowa Wieś Grodziska na lata Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wizja wsi: Bliskie sąsiedztwo Zamku Grodziec oraz malowniczy krajobraz powulkaniczny sprawił, że nasza wieś rozwinęła swój wachlarz usług dla turystów. Wizytówką wsi, zaraz za odnowionymi zabytkami, jest wyremontowana świetlica z dobrze wyposażonym zapleczem kuchennym, co ułatwia paniom z Koła Gospodyń Wiejskich serwowanie gościom i mieszkańcom tradycyjnych potraw lokalnych. Wokół świetlicy oraz na obszarze zabytkowego parku zostały zagospodarowane tereny i przygotowane miejsca na spotkania integracyjne dla mieszkańców. Droga ma zabezpieczone pobocza i chodniki, co zwiększa bezpieczeństwo dzieci uczęszczających do szkoły. Jedną z atrakcji wsi jest szlak rowerowy na trasie poprzednio wyłożonych torów kolejowych, łączących naszą wieś z Grodźcem i Jelenią Górą. Zmodernizowany stadion sportowy z nowoczesnym zapleczem socjalno-sanitarnym stał się miejscem wielu imprez sportowych lokalnych i regionalnych oraz wielu imprez kulturalnych i integracyjnych np. odpust parafialny, dożynki, dzień wsi. Imprezy te upiększają występy zespołu folklorystycznego Polanki, w którym coraz częściej śpiewają młode i uzdolnione osoby. Wielki potencjał mieszkańców wsi, wieloletnie kultywowanie tradycji przekazywanych z pokolenia na pokolenie oraz duże zaangażowanie coraz większej liczby mieszkańców sprawiło, że sołectwo znane jest w regionie ze skutecznego pozyskiwania środków na swój rozwój, udanych imprez integracyjnych, zdrowego stylu życia oraz dbania o porządek i czystość. 1. Cele jakie musimy osiągnąć by urzeczywistnić wizję naszej wsi I. Plan rozwoju II. Program rozwoju. Co nam pomoże osiągnąć cel? Zasoby których użyjemy A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO (+) = ATUTY Silne strony jakie wykorzystamy 3. Co nam może przeszkodzić? Słabe strony jakie wyeliminujemy Projekty, przedsięwzięcia jakie wykonamy?

13 1. Ochrona zabytków. Kultywowanie tradycji i obyczajów ludowych i kulinarnych 3. Wykreowanie produktów lokalnych 4. Zachowanie walorów przyrodniczych B. STANDARD ŻYCIA (-) + 1. Dostosowanie świetlicy i placu przy świetlicy dla potrzeb mieszkańców. Poprawa warunków do uprawiania sportu i rekreacji 3. Poprawa infrastruktury technicznej i wodno-kanalizacyjnej - Kościół Matki Boskiej Anielskiej - Krzyż pokutny, - budynki z pruskim murem, - kaplica, - wieża ciśnień, - pałac, - spichlerz, - park z nagrobkami, - Zespół folklorystyczny Polanki, - Atrakcyjne tereny Pogórza Kaczawskiego - istniejąca świetlica wiejska, - umiejętność pozyskania pieniędzy, - stadion sportowy, - rolnictwo, - czyste powietrze, - aktywność społeczna sołtysa, - aktywność grupy KGW, - lasy, kompleksy leśne, utwardzone drogi do lasów, park zabytkowy - duże zaangażowanie sołtysa KGW, OSP, Rady Sołeckiej, Zespołu Polanki, - duże zaangażowanie Klubu Sportowego Płomień umiejętność pozyskania pieniędzy Nasza Gmina, Rada Sołecka, - rolnicy zaangażowanie ekologią, - brak środków finansowych, - słaba informacja na temat historii miejsc i dziejów, - zły stan techniczny obiektów, - brak miejsc spotkań sala wiejska nie spełnia warunków, - słaba aktywność mieszkańców, - istnienie kopalni piaskowca niszczy roślinność, wygląd terenu odsłaniając gołe zwały piaskowca - zbyt małe zaangażowanie mieszkańców, - zbyt duży koszt finansowy, -niezrozumienie potrzeb przez dużą część ludności, - brak prawdziwej szatni, - brak pryszniców, - brak kanalizacji, - pozostałości po kamieniołomie, - hałas, - postawienie tablic informacyjnych z opisem historycznym wsi i pokazanie walorów wsi, - utworzenie legendy związanej z krzyżem pokutnym, - cykliczna organizacja imprez charytatywnych ze zbiórką środków na remont zabytków, - organizacja tradycyjnych świąt wiejskich dożynki, dzielenie chlebem z ziarna, - udział mieszkańców w festynach i biesiadach promujących potrawy tradycyjne, - organizacja spotkań zachęcających młodzież do udziału w zespole Polanki, - organizowanie warsztatów rękodzielniczych i kulinarnych, - inwentaryzacja potraw wykonywanych we wsi oraz opracowanie ksiązki z przepisami na ich wykonanie, - rekultywacja terenów po kopalniach piaskowca, - remont świetlicy, - wyposażenie zaplecza kuchennego, - zakup stołów i krzeseł, - zagospodarowanie placu wokół świetlicy, - budowa zaplecza socjalno-sanitarnego, - modernizacja nawierzchni stadionu, - budowa parkingu przy stadionie, - naprawa ogrodzenia wokół stadionu oraz wykonanie tam nasadzeń, - zamontowanie ławeczek dla widzów, - budowa kanalizacji, - budowa chodników oraz parkingu w centrum wsi,

14 C. JAKOŚĆ ŻYCIA (+) + 1. Wzrost integracji i aktywności społecznej. Stworzenie oferty spędzania wolnego czasu 3. Wzrost bezpieczeństwa 4. Wzrost świadomości ekologicznej D. BYT (+) + - stowarzyszenie Nasza Gmina, sołtys, rada sołecka, KGW, Klub Sportowy Płomień, ksiądz, - place zabaw - aktywność poszczególnych organizacji, - własne siły i sprzęt, - słaba współpraca między organizacjami, - brak bezpieczeństwa na drodze, - wspólne spotkania i utworzenie planu współpracy między organizacjami, - opracowanie planu działań rzecz wsi dla stowarzyszenia Nasza Gmina, - stworzenie tematycznych grup zainteresowań (biegi, jazda na rowerze) - organizacja cyklicznych spotkań międzypokoleniowych, - zagospodarowanie parku na miejsce odpoczynku, - oczyszczenie poboczy, - utwardzenie bocznych dróg gminnych prowadzących do szkoły, - edukacja rodziców i nauczycieli o zasadach, zachowania bezpieczeństwa dzieci na drodze, -szkolenia z zakresu zasad segregacji odpadów. - likwidacja dzikich wysypisk

15 1. Skuteczne pozyskiwanie środków na rzecz rozwoju wsi. Rozwój gospodarstw agroturystycznych ekologicznych 3. Rozwój oferty turystycznej i promocja wsi 4. Wzrost przedsiębiorczości - aktywne grupy mieszkańców, - walory krajobrazowe, - LGD, - walory historyczne, - obszar i doświadczenie w kierunku rolnym, - budynki po byłej stacji PKP, - teren sprzyjający powstaniu trasy rowerowej, - doświadczenie w pozyskiwaniu środków, - zaangażowanie mieszkańców, - istniejące gospodarstwa, - współpraca między sołectwami, - bliskość Zamku Grodziec, utwardzony pas po byłych torowiskach, - połączony pas trasy rowerowej od Lwówka Śląskiego do Jeleniej Góry, - niesprzyjające prawo, - niski stopień integracji, - mała opłacalność produkcji rolnej, - brak funduszy, - niewiadome z powodu odzyskania własności torowiska, - niepewne prawo, - brak zaangażowania, - niskie dochody mieszkańców - organizacja szkoleń dla mieszkańców z zakresu pozyskiwania środków na rozwój wsi, - rozwój działalności stowarzyszenia Nasza Gmina na rzecz wsi, - szkolenia z zakresu tworzenia gospodarstw agroturystycznych, - wyjazdy studyjne do wzorcowych gospodarstw, - utworzenie grupy producenckiej, - szkolenia dla rolników z zakresu zasad upraw ekologicznych - utworzenie trasy rowerowej łączącej Grodziec i Lwówek Śląski, - odnowienie tarasu na byłej stacji PKP, jako przystanku na trasie rowerowej, - utworzenie na byłej stacji PKP punktu informacji turystycznej, - utworzenie na byłej stacji PKP punktu gastronomicznego, - opracowanie i druk materiałów promujących wieś, - szkolenie mieszkańców zainteresowanych otwarciem działalności gospodarczej, - utworzenie zakładów usługowych, w tym usług gastronomicznych i usług okołoturystycznych