KOMENTARZ RYNKOWY Styczeń 1 OTOCZENIE MAKROEKONOMICZNE PIOTR NOWAK szeroką skalę urlopy, związane zarówno z odbieraniem dnia wolnego za 6 grudnia, jak również zaległościami powstałymi w trudnym 9 roku. PKB I PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA Według wstępnego szacunku Głównego Urzędu Statystycznego tempo wzrostu PKB w 9 roku wyniosło 1,7% r/r dając Polsce pierwsze miejsce wśród krajów członkowskich Unii Europejskiej. Miejsce na najwyższym stopniu podium zawdzięczamy przede wszystkim konsumpcji gospodarstw domowych oraz umiarkowanemu spadkowi inwestycji. Ponadto Polska gospodarka w porównaniu do naszych partnerów z UE jest relatywnie zamknięta, tak więc uniezależnienie od popytu zagranicznego przy w miarę stabilnym popycie wewnętrznym pomogły uniknąć nam recesji. Naszym zdaniem styczeń powinien przynieść poprawę w sektorze przedsiębiorstw, mimo relatywnie gorszych nastrojów. Z opublikowanych przez Narodowy Bank Polski badań dotyczących kondycji sektora przedsiębiorstw wynika, iż rosnący od ponad pół roku optymizm wśród przedsiębiorców wyhamował w czwartym kwartale, przy wskazaniu na ograniczenie nowych zamówień, kurs walutowy oraz konkurencję jako największe bariery rozwoju. Również wskaźnik wyprzedzający PMI za styczeń pokazał mniejszą niż w poprzednich dwóch miesiącach dynamikę poprawy prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Wynik 51 nadal znajduje się powyżej długookresowej średniej (jak również wartości odniesienia 5) co napawa względnym optymizmem, jednak warto się przyjrzeć sukcesywnie obniżającym się w ostatnich miesiącach wskaźnikom dotyczącym produkcji, zamówień oraz zatrudnienia. 3 Wykres 1 Produkcja przemysłowa a wskaźnik PMI. 6 55 Wbrew oczekiwaniom produkcja przemysłowa w grudniu nie osiągnęła dwucyfrowego wzrostu i negatywnie zaskoczyła uczestników rynku poziomem 7,% r/r. Dane listopadowe, po rewizji wyniosły 9,9 % r/r i wydawało się że poprawa wskaźnika w grudniu jest tylko formalnością, szczególnie po publikacji wskaźnika PMI 1 za grudzień, który utrzymał sie na lokalnym maksimum osiągniętym miesiąc wcześniej, wyraźnie wskazując na ożywienie w sektorze przemysłowym. Podobnie jak w listopadzie wzrostowi podlegało ponad /3 działów branych pod uwagę, z produkcją pojazdów na czele. In minus zadziało wyhamowanie w produkcji budowlano montażowej, jednak zdecydowanie w tej sekcji zaważyły niesprzyjające warunki pogodowe, spowodowane mroźną zimą. Ponadto na wynik sektora jako całości negatywnie wpłynęły wykorzystywane na 1-1 - -1-1 1-1-31 3-11-3 5-1-31 7-9-3 Produkcja przemysłowa r/r, wyrównana sezonowo (lewa oś) Wskaźnik menedżerów logistyki PMI (prawa oś) Źródło: Dane GUS i Markit Economics. 9-8-31 5 5 35 3 1 Wskaźnik PMI (Indeks aktywności gospodarczej w sektorze wytwórczym) ze względu na swoją istotną korelację z dynamiką produkcji przemysłowej w długim okresie może być traktowany jako wskaźnik wyprzedzający dynamikę PKB. 1
INFLACJA i RPP Inflacja CPI w grudniu wzrosła o 3,5% r/r, nieco poniżej oczekiwań rynku, które były w dużej mierze uwarunkowane niską bazą w kategorii paliwa, z grudnia zeszłego roku. Nie zmienia to faktu, że właśnie ceny ropy były główną przyczyną powrotu inflacji na górną granicę odchylenia od celu RPP, jednak naszym zdaniem jest to maksymalny poziom jakiego możemy oczekiwać w najbliższych miesiącach. Wg prognoz Ministerstwa Finansów dana za styczeń powinna być identyczna jak wieńcząca 9 rok, jednak później nastąpi znaczne obniżenie wskaźnika. Obserwowana ścieżka inflacji jest zgodna z tą przyjętą przez RPP, dlatego styczniowe posiedzenie nie przyniosło żadnych nieoczekiwanych zmian i komunikat był łudząco podobny do tych z poprzednich posiedzeń. Warte odnotowania natomiast jest uczestnictwo pięciu nowych członków Rady na jej ostatnim posiedzeniu. Wykres Inflacja a cel inflacyjny NBP. 8 W sektorze przedsiębiorstw natomiast po względnie stabilnych ostatnich miesiącach nastąpił spadek zatrudnienia o 1 tys. Wykres 3 Rynek pracy w Polsce.,,,16,1,8, -, -,8 1999-1-1-7-31-1-1 Wydajnośc pracy w sektorze przemysłowym ogółem (R/R) 3-7-31 Realny fundusz płac 3MA (dynamika R/R) Realna średnia płaca w sektorze przemysłowym 3MA (dynamika R/R) Zatrudnienie w sektorze przemysłowym (dynamika R/R) Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS. 5-1-1 6-7-31 8-1-31 9-7-31,,,16,1,8, -, -,8 -,1 16 1 8-1997-1-1 1997-1-1 1998-7-1 1999--1-1-1-1-1 1-7-1 --1 3-1-1 CPI R/R stopa redyskontowa stopa lombardowa stopa interwencyjna PPI R/R Net CPI Źródło: Dane GUS i NPB. RYNEK PRACY Stopa bezrobocia w grudniu zgodnie z oczekiwaniami wzrosła do 11,9%, najwyższego poziomu od sierpnia 7. Okres zimowy z reguły jest najtrudniejszy na rynku pracy, gdyż silne mrozy wstrzymują produkcję, za czym idzie również spadek zatrudnienia w wielu gałęziach gospodarki. Ministerstwo Pracy spodziewa się jeszcze bardziej dynamicznego wzrostu stopy bezrobocia w kolejnych miesiącach, prognozując wartość 1,8% w styczniu 1. Wskaźnik CPI pokazuje zmiany cen płaconych za dobra i usługi przez konsumentów. Koszyk obejmuje między innymi: ceny żywności, energii, odzieży, transportu, opieki medycznej, edukacji czy koszty zakwaterowania. 3-1-1-7-1 5--1 6-1-1 6-1-1 7-7-1 8--1 9-1-1 RYNEK OBLIGACJI I RYNEK WALUTOWY Negatywne zaskoczenie dla rynku obligacji, w grudniu, kiedy to pomimo oczekiwanej hossy mieliśmy do czynienia ze wzrostem rentowności, zrekompensował styczeń. Po przerwie Noworocznej niemal natychmiast zarówno lokalni jak i zagraniczni inwestorzy ruszyli na zakupy, przesuwając krzywą rentowności zdecydowanie w dół. Nawet duża podaż ze strony Ministerstwa Finansów nie zniechęciła kupujących, a obligacje na aukcjach rozeszły się bez większych problemów, pozostawiając znaczną część uczestników rynku z rozbudzonymi apetytami, ale bez papierów. Ten nawis popytu musiał znaleźć swoje odzwierciedlenie na rynku wtórnym, więc praktycznie po każdej publikacji wyników aukcji, byliśmy świadkami wzmożonych zakupów. Również na rynku euroobligacji, Ministerstwo Finansów wykazało się refleksem i nasza emisja papierów zapadających w 5 roku denominowanych w euro spotkała się z ciepłym przyjęciem. Rezultatem tego była emisja obligacji o łącznej kwocie 3 miliardów euro, co pokryło planowane emisje zagraniczne Polski w 1 roku, jednak Ministerstwo Finansów nie wyklucza kolejnych prób. Po sukcesie polskiej emisji na arenie międzynarodowej, krok ten postanowiły powielić inne państwa z regionu, wykorzystując dobrą sytuację, jednak naszym zdaniem pełne nasycenie rynku jest bliskie dlatego warto zachować wzmożoną ostrożność. Zmiany rentowności kształtowały się w grudniu następująco: - obligacje w sektorze -letnim spadły o p.b. - obligacje w sektorze 5-letnim spadły o 37 p.b. - obligacje w sektorze 1-letnim spadły o 18 p.b.
W styczniu na rynku walutowym mieliśmy do czynienia ze znaczną zmiennością. Po otwarciu miesiąca w okolicach,1 kurs euro w pewnym momencie przetestował psychologiczny poziom złotych za euro jednak nie zdołał go pokonać. Wynikiem tego była korekta sięgająca 5% umocnienia i powrót w okolice,5. Ustanowienie nowego przedziału wahań dla rodzimej waluty nie było bynajmniej jedynie wypadkową siły złotówki, ale w dużej mierze wynikało ze słabości euro. Para walutowa EURUSD pokonała ważny poziom dniowej średniej kroczącej i kolejnym krokiem było złamanie ważnego wsparcia w okolicach 1,. Wykres Kurs EURPLN i kurs USDPLN od 1998 roku. 5,5 3,5 3,5 1997-1-31 1999-1-31 1-1-31 3-1-31 5-1-31 7-1-31 9-1-31 ZL/US$ ZL/Euro Źródło: Dane NBP. 3
RYNEK AKCJI MARCIN WINNICKI RYNEK SUROWCÓW MICHAŁ HOŁDA W styczniu 1 roku rynek akcji w Warszawie był płaski w skali całego miesiąca. Przez pierwsze dwie dekady stycznia urósł około %, by cały ten zysk stracić w jego końcu. Lepiej zachowywały się rynki w regionie, które zyskały po kilka procent: ISE1 (+3,6%), PX (+5,3%), BUX (+,85%). Znacznie gorzej wypadły rynki rozwinięte, które zanotowały kilkuprocentowe straty: S&P5 (-3,7%), CAC (-5,%), DAX (-5,85%), Shanghai (-8,78%). Z indeksu WIG największe wzrosty zanotowały Cyfrowy Polsat (+11%) oraz Polimex (+7,8%), największe spadki zaś Cersanit (-1,%) oraz Lotos (-11,8%). W indeksie MWIG największy spadek odnotował Petrolinvest (-8,3%) zaś największy wzrost Kernel (+11,7%). Przyczyn spadków jest co najmniej kilka. Jedną z nich jest to, że w cenach akcji był i jest nadal zbyt duży optymizm, co do rozwoju sytuacji gospodarczej oraz wyników spółek. Po drugie inwestorzy w końcu się zorientowali, że nie można bez końca bez żadnych konsekwencji drukować pieniędzy i powiększać deficytów budżetowych. Obecnie oczy inwestorów zwrócone są na problemy Grecji i Portugalii, pewnie w niedługim czasie zainteresują się Hiszpanią. Moim zdaniem obecna przecena się zaczęła i jej skala na WIG może być rzędu -3% od lokalnego szczytu indeksu, co oznacza spadki na WIG w okolice 18- punktów. Początek roku 1 nie był udany dla rynku surowców. W styczniu wartość indeksu szerokiego rynku surowców Reuters/Jefferies CRB spadła o 6,3%. Obawy o sytuację fiskalną Grecji wpłynęły na wzrost awersji do ryzyka i wycofywanie się inwestorów z rynków co bardziej ryzykownych aktywów takich jak akcje czy surowce. Co więcej, linie trendu wzrostowego panującego na rynku surowcowym od połowy lutego 9 zostały przełamane, co może oznaczać, że czeka nas głębsza korekta notowań. Ceny ropy naftowej na giełdzie w Nowym Jorku spadły o 8,3%, benzyny o 7,3%, a oleju opałowego o 1,1%. Głównym czynnikiem wpływającym na spadki notowań był wspominany wzrost awersji do ryzyka, który spowodował, że fundusze hedgingowe zaczęły wycofywać się z rynku kontraktów terminowych na ropę. Wcześniej, inwestorzy ci obstawiali wzrosty notowań, o czym może świadczyć fakt, że w ciągu miesiąca pozycje spekulacyjne tych funduszy na rynku ropy bardzo gwałtownie rosły (od połowy grudnia 9 do połowy stycznia 1 podwoiły się). Dodatkowo, styczniowe dane dotyczące zapasów ropy naftowej i paliw w Stanach Zjednoczonych nie poprawiły fundamentalnego obrazu rynku paliw, gdyż zarówno zapasy ropy naftowej, jak i paliw rosną, a nie mogące znaleźć zbytu na swe produkty rafinerie ograniczają produkcję. Ceny najważniejszych metali przemysłowych w styczniu spadły notowania miedzi na giełdzie w Londynie o 8,6%, aluminium o 7,3%, a niklu o,%. Notowania tej grupy towarów spadały również głównie na fali redukcji ryzyka na światowych rynkach. Co więcej, w przypadku kontynuacji korekty na rynku surowców będą one narażone na najsilniejsze spadki, gdyż notowania w tym segmencie rynku surowcowego rosły w ubiegłym roku najsilniej. Segment kruszców notował w styczniu kolejny miesiąc spadków złoto na londyńskim rynku metali potaniało o 1,5%, a srebro o,%. Kontynuacja przeceny metali szlachetnych była związana z kolejną falą umacniania się dolara. Ceny głównych produktów rolnych w styczniu spadły najbardziej pszenica na giełdzie w Chicago potaniała o
1,5%, soja o 13,6%, a kukurydza o 1,%. Na spadki notowań wpłynęła publikacja raportu amerykańskiego departamentu rolnictwa, w którym dokonano kolejnego podwyższenia prognoz światowych zbiorów tych produktów. Wśród produktów rolnych w dalszym ciągu wyróżniały się, ceny cukru, które na giełdzie w Nowym Jorku podrożały w styczniu o 11,%. Notowania tego produktu po krótkim odpoczynku w trzecim kwartale kontynuują swoje wiosenno-letnie wzrosty, ponieważ już drugi rok z rzędu światowy rynek cukru znajduje się w deficycie. ZASTRZEŻENIA PRAWNE Niniejszy dokument przeznaczony jest wyłącznie dla klientów BPH Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych SA (BPH TFI) i nie jest przeznaczony do publicznej wiadomości. Publikowanie w prasie lub w Internecie w części lub całości niniejszego opracowania wymaga zgody sporządzających komentarz. Materiał został przygotowany na podstawie informacji publicznie dostępnych i źródeł uznanych przez BPH TFI za wiarygodne, ale BPH TFI nie gwarantuje i nie może zapewnić o ich dokładności, kompletności i wiarygodności. Niniejszy dokument ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej. Opracowanie niniejsze nie ma charakteru rekomendacji dotyczącej instrumentów finansowych w rozumieniu zapisów Rozporządzenia Ministra Finansów z 19 października 5 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Wszystkie prezentowane opinie są opiniami własnymi BPH TFI. Pomimo dołożenia należytej staranności przy sporządzaniu niniejszego dokumentu BPH TFI nie może zapewnić, że prezentowane opinie okażą się trafne, a sytuacja na rynku nie ulegnie zmianie, w szczególności w stosunku do określonych instrumentów finansowych. Opinie BPH TFI mogą się zmieniać bez obowiązku każdorazowego informowania o tym fakcie. BPH TFI, jego pracownicy, członkowie władz ani podmioty dominujące i stowarzyszone z BPH TFI nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za działania lub zaniechania podjęte na podstawie niniejszego dokumentu, w szczególności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego komentarza ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. BPH TFI jest podmiotem zarządzającym cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie i jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. BPH TFI, jego podmioty dominujące, zależne lub stowarzyszone są lub mogą być aktywnymi uczestnikami rynku kapitałowego w szczególności jako emitenci, subemitenci, gwaranci brokerzy, animatorzy, nabywający instrumenty finansowe na rachunek własny, prowadzący działalność inwestycyjną w pozostałym zakresie. KONTAKT BPH Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA www.bphtfi.pl e-mail: info@bphtfi.pl Infolinia: 19511 5