klasa I katechezy 24-37 zeszyt 3 IV. Słowo Boże w Kościele Va. Słowa wiary i nadziei
24. CHRYSTUS SIEWCA SŁOWA I. ZAŁOŻENIA KATECHEZY 1. Cele katechezy Ukazanie losów słowa Bożego na podstawie przypowieści o siewcy i środków ułatwiających owocne przyjmowanie orędzia zbawienia. 2. Treść orędzia zbawczego Powstawanie natury, historia narodzin ludzkich, dzieło stworzenia i odkupienia dokonują się według schematu zasiew, wzrost, owocowanie i żniwo. Bóg stwarzając świat, obdarzył ziemię możnością wydawania roślinności, która sama z siebie wydaje nasienie (por. Rdz 1, 11n. 29), a Ten zaś, który daje nasienie siewcy, i chleba dostarczy ku pokrzepieniu, i ziarno rozmnoży, i zwiększy plon waszej sprawiedliwości (2 Kor 9, 10). Regulując czas zasiewu i żniwa (por. Rdz 8, 22), Bóg błogosławi zasiewy sprawiedliwego, zapewniając mu zbiory stokrotne (por. Rdz 26, 12), lub przeciwnie zsyła rozczarowanie na złych, daremnie oczekujących czasu żniwa (por. Iz 5, 10; Mi 6, 15), posiali pszenicę, lecz zebrali ciernie: natrudzili się bezużytecznie. Wstydzić się muszą swych zbiorów z powodu gniewu Pana (Jr 12, 13; por. Rdz 3, 18). Natomiast człowiekowi, który się nawraca, On użyczy deszczu na twoje zboże, którym obsiejesz rolę, a chleb z urodzajów gleby będzie soczysty i pożywny (Iz 30, 23). W dokonywanym przez Boga zasiewie nieobojętna jest jednak rola człowieka, któremu Bóg powierzył odpowiedzialność za przedłużanie trwania nasienia na ziemi i uratowanie go z potopu (por. Rdz 7, 3), znalezienie go w czasie głodu (por. Rdz 47, 19), strzeżenie przed kontaktami ze wszystkim,
4 IV. Słowo Boże w Kościele co nieczyste (por. Kpł 11, 37n). Na człowieku też spoczywa trud pielęgnowania zasiewu, wybór odpowiedniego ziarna i żyznej ziemi, gdyż co człowiek sieje, to i żąć będzie (Ga 6, 8). Ponadto człowiek powinien także zaufać żyznej ziemi i wodzie z nieba, nie pragnąc dysponować tymi siłami według własnej woli, gdyż nawet najmniejsze z ziaren może stać się wielkim drzewem (por. Mk 4, 31n), które samo rośnie i wydaje plon (por. Mk 4, 27). Stwórca, którego działalność można porównać do działania siewcy, sam jest przyrównywany do siewcy jedynie w kontekście eschatologicznym. Wiedząc że Syn jest równocześnie Słowem i ziarnem Bożym, chrześcijanin może widzieć w Bogu Tego, który zasiewa swoje słowo w sercach ludzkich oraz ziarno w ziemię jako swoje potomstwo. W Piśmie Świętym odnajdujemy wiele metaforycznych znaczeń ziarna, które przyrównywano do słowa Bożego. W Księdze Izajasza ziarno zapowiadało skuteczne działanie słowa Bożego, które niczym obfity deszcz zapewniało zasiewom obfite plony (por. Iz 55, 10n). Jezus potrzebę wydawania plonu wiąże z zasiewem ziarna. Spogląda tym samym wstecz, od początku aż do czasów ostatecznych (por. Oz 2, 25). Zasianym słowem jest On sam, który zgodził się umrzeć, aby wydać owoc (por. J 12, 24. 32). Tak samo dzieje się z każdym człowiekiem, który ma zmartwychwstać, gdyż zasiewa się zniszczalne powstaje zaś niezniszczalne; sieje się niechwalebne powstaje chwalebne; sieje się słabe powstaje mocne; zasiewa się ciało zmysłowe powstaje ciało duchowe. Jeżeli jest ciało ziemskie powstanie też ciało niebieskie (1 Kor 15, 42-44). W przypowieści o siewcy Jezus przestrzega przed bezowocnością słowa, które kieruje do serc ludzkich i na którą składają się: powierzchowność połączona z brakiem wysiłku w zrozumienie słowa, niestałość entuzjazmu który nie wystarcza do pokonania poważnych prób życiowych oraz uwikłanie w różnorodne pokusy doczesne. Tym samym Jezus zachęca do uczynienia ze swego serca gleby żyznej czyli zgłębiania usłyszanego słowa, przyjęcia go i dochowania mu wierności. Jednak Jezus wskazuje także na bardzo optymistyczny akcent w zasiewie słowa Bożego w sercach ludzkich. Mimo dużej ilości zasianego ziarna, które wpadając na nieodpowiednią glebę zostało zmarnowane to które padło na dobrą i urodzajną glebę, wydaje plon stokrotny. Znaczy to, że dobra nowina o królestwie Bożym mimo licznych przeszkód dotrze do serc wielu ludzi. Królestwo Boże, o którym Jezus naucza w przypowieściach, jest darem Boga ofiarowanym ludziom w Jezusie Chrystusie. Dar ten wymaga od człowieka pielęgnowania i polega na świadomej i wytrwałej współpracy w głoszeniu słowa Bożego, które najpełniej objawiło się w Jezusie Chrystusie.
24. Chrystus Siewca słowa 5 3. Metody i środki dydaktyczne głuchy telefon schematyczne przedstawienie scen biblijnych analogia pogadanka 4. Literatura pomocnicza A. Jankowski, Królestwo Boże w przypowieściach, Kraków 2003. X. Léon-Dufour, Słownik teologii biblijnej, Poznań 1994. K. Romaniuk, A. Jankowski, L. Stachowiak, Komentarz praktyczny do Nowego Testamentu, t. I, Poznań Kraków 1999. II. PROPOZYCJA ORGANIZACJI KATECHEZY 1. Plan katechezy A. Wstęp Wskazujemy, na jak wiele przeszkód może natrafić przekaz słowny. B. Rozwinięcie Interpretujemy przypowieść o siewcy. C. Zakończenie Zachęcamy do pokonywania trudności w przyjmowaniu Ewangelii. 2. Katecheza A. Wstęp Rozpoczynamy zabawą w głuchy telefon. Przekazujemy krótkie zdanie złożone w formie polecenia, które uczniowie szeptem przekazują jeden drugiemu. Ostatniego i pierwszego ucznia prosimy o powtórzenie zdania głośno. Stwierdzamy, że nie zawsze przekazane słowo przynosi oczekiwa-
6 IV. Słowo Boże w Kościele ne efekty. Stawiamy problem katechezy: Jakie są dzieje słowa Bożego przekazywanego przez wieki w Kościele? B. Rozwinięcie Interpretujemy przypowieść o siewcy (Mk 4, 3-8). W oparciu o nią uczniowie w pracy z partnerem schematycznie przedstawiają losy ziarna. Na zasadzie analogii ustalamy różnice i podobieństwa między ziarnem a słowem Bożym. W podsumowaniu stwierdzamy, że w przyjmowaniu i realizowaniu Ewangelii człowiek napotyka różne trudności, takie jak konflikty, napięcia, niezrozumienie czy egoizm, które czasami wręcz uniemożliwiają przynoszenie owoców w postaci nawrócenia i wiary. Kościół niesie człowiekowi pomoc, by każdy mógł stać się żyzną ziemią, gotową do przyjęcia Jezusa Chrystusa. C. Zakończenie Prowadzimy rozmowę, w której poszukujemy środków, za pomocą których Kościół pomaga nam przyjąć i zrozumieć Ewangelię Jezusa Chrystusa oraz uniknąć zniechęcenia, gdy spotykają nas porażki, niesprzyjające warunki. Wskazujemy, że Kościół czyni to przez: pomoc w medytowaniu nad Ewangelią, celebrowanie liturgii, w czasie której zawsze są odczytywane teksty Pisma Świętego, ukazywanie wzorów ludzi świętych, którzy na co dzień żyli Ewangelią. 3. Zeszyt ucznia Temat: Chrystus Siewca słowa Zapis stanowi schematyczne przedstawienie przypowieści i analogia między ziarnem a słowem Bożym. 4. Praca domowa Zastanów się, kto i co może ci pomóc być wytrwałym w realizowaniu zasad Ewangelii.
81 Spis treści IV. SŁOWO BOŻE W KOŚCIELE................................................. 1 24. CHRYSTUS SIEWCA SŁOWA............................................. 3 25. BIBLIA KSIĘGĄ KOŚCIOŁA................................................ 7 26. DUCH ŚWIĘTY W KSIĘDZE KOŚCIOŁA.................................... 12 27. TRADYCJA KOŚCIOŁA................................................... 18 28. NAUCZYCIELE WIARY OJCOWIE KOŚCIOŁA............................. 23 29. ODPOWIEDZIALNY ZA SKARB SŁOWA.................................... 29 30. IMIĘ NASZEGO BOGA................................................... 35 V. SŁOWA WIARY I NADZIEI................................................... 41 31. TAJEMNICA POCZĄTKU................................................. 43 32. CZŁOWIEK W DZIELE STWORZENIA...................................... 49 33. SKĄD ZŁO W STWORZONYM PRZEZ BOGA DOBRYM ŚWIECIE?............. 56 34. OD ZŁA MOŻE WYZWOLIĆ................................................ 61 35. WYJDŹ Z TWOJEJ ZIEMI RODZINNEJ...................................... 66 36. WYPROWADŹ MÓJ LUD Z EGIPTU........................................ 72 37. JA JESTEM PAN, TWÓJ BÓG.............................................. 76