Wzory umów i dokumentów

DANUTA MŁODZIKOWSKA Wzory umów i dokumentów wraz z praktycznymi wskazówkami dotyczącymi ich sporządzania Zakup i sprzedaż Kadry Nieruchomości Spółki Marketing Prawo rodzinne

Wzory umów i dokumentów

BL Info Polska Sp. z o.o. specjalizuje się w wydawaniu poradników z zakresu podatków, ekonomii, psychologii biznesu, spraw kadrowych i prawa. Nasze książki napisane są prostym i zrozumiałym językiem, a jednocześnie zawierają kompletne i fachowe informacje. Przepisy podatkowe w Polsce zmieniają się bardzo często. W tej sytuacji ważne jest, aby poradniki były zawsze aktualne. Dlatego też często ponawiamy te same tytuły w nowych wydaniach i aktualizujemy zawarte w nich treści. Poza tym na bieżąco zamieszczamy informacje o zmianach w przepisach na naszej stronie internetowej www.blinfo.pl Znajdziesz na niej linki do każdej z książek. Dotychczas nakładem BL Info Polska Sp. z o.o. ukazały się następujące książki: jednoosobowa firma pracownicy praktyczny poradnik dla pracodawcy rekrutacja pracowników rozwiązywanie konfliktów sim speed intuition management sprzedaż usług techniki negocjacji techniki prezentacji techniki sprzedaży techniki zakupu marketing dla małych i średnich przedsiębiorstw vat praktyczny poradnik wzory umów i dokumentów Aby zamówić książkę, zadzwoń, prześlij faks lub e-mail. tel.: (58) 520 80 64, faks: (58) 520 80 65 E-mail: bl@blinfo.pl www.blinfo.pl

Wzory umów i dokumentów wraz z praktycznymi wskazówkami dotyczącymi ich sporządzania Danuta Młodzikowska

BL Info Polska Sp. z o.o. ul. Na Wzgórzu 15, 80-296 Gdańsk tel.: (58) 520 80 64, faks: (58) 520 80 65 E-mail: bl@blinfo.pl, www.blinfo.pl Copyright by autorka oraz BL Info Polska Sp. z o.o., 2007 Projekt okładki: Jennie Wik, Björn Lundén Information AB Skład tekstu: Danuta Młodzikowska, BL Info Polska Sp. z o.o. Czcionka: Excelsior oraz Neue Helvetica. Wielkość czcionki 10 pkt, odstęp między wierszami 12 pkt. Wydanie to zostało wydrukowane w drukarni Opolgraf S.A., ul. Niedziałkowskiego 8-12, 45-085 Opole. Wydanie 1, wrzesień 2007 ISBN 83-89537-07-9 ISBN 978-83-89537-07-2

Spis treści O książce...7 Umowa...9 Ogólnie o umowie... 10 Kto może zawierać umowy...12 Od oferty do umowy... 16 Umowa przedwstępna...20 List intencyjny...22 Kiedy umowa jest nieważna...23 Zawieranie umów podczas negocjacji...27 Wzór umowy...30 Zawartość umowy...32 Podatek od czynności cywilnoprawnych...56 Pełnomocnictwo...59 Pełnomocnictwo...60 Przeniesienie własności...69 Umowa sprzedaży rzeczy ruchomych... 70 Umowa sprzedaży ratalnej... 76 Umowa użyczenia... 81 Umowa darowizny...85 Umowa pożyczki...90 Umowa barterowa...94 Nieruchomości...99 Darowizna nieruchomości... 100 Umowa najmu lokalu... 103 Umowa dzierżawy... 116 Umowa sprzedaży nieruchomości...123 Spółki...135 Umowa spółki cywilnej... 136 Umowa spółki z o.o... 143 Księga udziałów w spółce z o.o... 157 Zgromadzenie wspólników... 159

Marketing i reklama... 167 Ogłoszenie reklamowe... 168 Notatka prasowa (pressrelease)... 178 Umowa sponsoringu... 183 List sprzedażowy...190 Prawo rodzinne... 197 Intercyza... 198 Testament... 201 Kadry... 211 Umowa o pracę... 212 Umowa o dzieło...230 Umowa zlecenia...238 Umowa o świadczeniu usług...244 Umowa o używanie prywatnego samochodu... 251 Raport godzinowy...256 Świadectwo pracy...259 Skorowidz...265

O książce Książka ta przeznaczona jest dla osób, które w swojej pracy poświęcają dużo czasu na sporządzanie i przygotowywanie różnego rodzaju dokumentów i umów. Obejmuje ona wiele dziedzin życia zawodowego i społecznego. Znajdziesz tu wzory dokumentów poczynając od umowy o pracę, poprzez umowę spółki, umowę darowizny, sprzedaży, udzielenie pełnomocnictwa aż do testamentu, notatki prasowej i listu sprzedażowego. Wzory i przykłady dokumentów i umów są pogrupowane w większe kategorie rozdziały. Struktura Każdy rodzaj dokumentu opisany jest w odrębnym podrozdziale. Podrozdziały rozpoczynamy od opisu zasad obowiązujących dla danego dokumentu. Podajemy także, co powinien, może lub musi on zawierać. Na końcu większości rozdziałów zamieszczamy wzór każdego z opisywanych dokumentów. W rozdziałach, w których nie ma wzoru, znajdziesz szczegółowe wskazówki dotyczące sporządzania danego dokumentu, najczęściej wraz z przykładem. Książkę rozpoczyna rozdział zatytułowany Umowa. Rozdział ten zawiera ogólne zasady i regulacje prawne dotyczące sporządzania umów, które odnoszą się niemal do wszystkich umów, o których mówimy w tej książce. Zatem zanim przeczytasz podrozdział dotyczący konkretnej umowy, przeczytaj najpierw ten rozdział ogólny. Pobierz wzory ze strony internetowej www.blinfo.pl Większość dokumentów, które opisujemy w tym poradniku, można pobrać z naszej strony internetowej. Podrozdziały omawiające dokumenty, których wzory lub przykłady są dostępne na naszej stronie, oznaczone są symbolem, który widzisz po prawej stronie. Dokumenty są sporządzone w formacie rtf (Word) lub xls (Excel). W przypadku niektórych dokumentów niemożliwe było sporządzenie wzoru. W takich sytuacjach posługujemy się przykładami. Przykłady również można pobrać z naszej strony i dowolnie je redagować. 7

O książce Aby pobrać wzory dokumentów z naszej strony internetowej: Na naszej stronie internetowej wybierz książkę Wzory umów i dokumentów W polu Kod klienta/e-mail (w górnej części ekranu) wpisz swój kod z faktury (na fakturze kod znajduje się pod adresem) W polu Hasło wpisz blinfo Kliknij na Zaloguj się Podaj nowe, własne hasło i potwierdź je Kliknij na Zaloguj się Od chwili, gdy otrzymasz książkę, może upłynąć kilka dni od momentu zaktualizowania przez nas bazy klientów, zatem być może będziesz musiał poczekać 1-2 dni, zanim będziesz mógł się zalogować. Dostęp do bazy wzorów umów i dokumentów jest aktywny przez 12 miesięcy od daty zakupu książki. Jeśli kupiłeś książkę w inny sposób niż bezpośrednio z naszego wydawnictwa, skontaktuj się z nami telefonicznie pod numerem (058) 520 80 64 lub mailem (bl@blinfo.pl) podamy Ci informacje niezbędne do zalogowania się i pobrania wzorów. Aktualizujemy książkę na naszej stronie internetowej Na naszej stronie internetowej www.blinfo.pl znajdziesz ewentualne aktualizacje i zmiany, które nastąpiły już po wydrukowaniu tego wydania książki. W ten sposób poradnik będzie aktualny przez długi czas. Jeśli masz wątpliwości, poradź się eksperta Niektóre z dokumentów prezentowanych w poradniku rządzą się szczególnymi, skomplikowanymi regułami prawnymi. Pomyłka w takim przypadku może drogo kosztować. Staraliśmy się opisać reguły dotyczące sporządzania wszystkich dokumentów jak najbardziej dokładnie, jednak trudno w tego typu książce przewidzieć i opisać wszelkie możliwe okoliczności związane z danym dokumentem. Dlatego też jeśli będziesz miał jakiekolwiek wątpliwości, poradź się eksperta. Dziękujemy za rady Jest to pierwsze wydanie tej książki. Jeśli zabrakło w niej dokumentów, które uważasz za ważne i przydatne, napisz do nas. Adres pocztowy i mailowy zamieszczamy na czwartej stronie tej książki. Będziemy wdzięczni także za inne rady i wskazówki. Danuta Młodzikowska Gdańsk, wrzesień 2007 8

Przeniesienie własności 69

Umowa sprzedaży rzeczy ruchomych Wzór umowy sprzedaży znajdujący się w tym podrozdziale może być stosowany przy sprzedaży rzeczy ruchomych, takich jak samochody, surowce, konie wyścigowe, akcje, papiery wartościowe itp. Przeciwieństwem rzeczy ruchomych są nieruchomości, czyli grunt z budynkiem lub bez. O sprzedaży nieruchomości piszemy w rozdziale Nieruchomości. Przeniesienie własności Umowa sprzedaży, podobnie jak umowa darowizny czy zamiany, przenosi własność rzeczy na nabywcę. Generalnie dla tego typu umów obowiązują zasady, które opisaliśmy w rozdziale Umowa. W tym podrozdziale podajemy bardziej szczegółowe informacje związane z przeniesieniem własności rzeczy ruchomych. Swoboda umów Zawieranie umów sprzedaży rzeczy ruchomych ma charakter swobodny, co oznacza, że umowa sprzedaży może być sformułowana w dowolny sposób, jaki został ustalony przez strony umowy. Jak już wspominaliśmy w rozdziale Umowa, założenie jest takie, że to strony umowy decydują o treści umowy. W przypadku niektórych rodzajów umów istnieją regulacje prawne, które obowiązują w sytuacji, gdy strony umowy nie postanowiły inaczej odnośnie do danej kwestii. Jest to tzw. prawo dyspozycyjne, czyli normy względnie obowiązujące. Dotyczy ono równoważnych podmiotów, czyli sytuacji sprzedażowej, w której zarówno sprzedający, jak i kupujący jest przedsiębiorcą lub kiedy obie strony są osobami prywatnymi.! Treść umowy sprzedaży zależy od stron umowy. Przygotowując umowę, skorzystaj ze wzoru zamieszczonego w tym podrozdziale. Pobierz go z naszej strony internetowej i zredaguj zgodnie ze swoimi potrzebami. 70

Umowa sprzedaży rzeczy ruchomych Sprzedaż konsumencka Jeśli sprzedający jest przedsiębiorcą, a kupujący osobą prywatną, mamy do czynienia ze sprzedażą konsumencką i w tym wypadku treść zawieranej umowy nie jest całkowicie dowolna. Sprzedający nie może zaoferować konsumentowi gorszych warunków umowy, niż te wynikające z ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz z Kodeksu cywilnego.! Jeśli strony umowy ustalą warunki, które będą niekorzystne dla konsumenta w porównaniu z regulacjami prawnymi dotyczącymi sprzedaży konsumenckiej, warunki takie są nieważne. Zamiast tych warunków obowiązywać będą w tej sytuacji postanowienia tychże regulacji. Umowa na piśmie Kodeks cywilny mówi, że umowy o wartości powyżej 2 000 zł powinny być sporządzane na piśmie. Warto jednak sporządzać w tej formie wszystkie ważniejsze umowy łatwiej będzie wtedy udowodnić w razie niewywiązania się jednej ze stron z postanowień umowy, jakie rzeczywiście poczyniono ustalenia. Wzór umowy We wzorze umowy, który zamieściliśmy na końcu tego podrozdziału i który może pobrać z naszej strony internetowej, znajdują się następujące informacje: Sprzedający imię i nazwisko/nazwa firmy, adres, numer dokumentu tożsamości/numer NIP firmy Kupujący imię i nazwisko/nazwa firmy, adres, numer dokumentu tożsamości/numer NIP firmy Przedmiot umowy tzn. co jest sprzedawane (np. Opel Vectra 1997) Opis przedmiotu umowy, np. numer rejestracyjny, numer podwozia, numer artykułu itp. Stan przedmiotu umowy (nowy lub używany) Oświadczenie sprzedającego, że przedmiot umowy stanowi jego własność i ma on prawo do rozporządzania nim. Termin przekazania przedmiotu umowy Cena (w niektórych przypadkach także podatek VAT, patrz poniżej) Kiedy i w jaki sposób zostanie dokonana zapłata (np. czy kupujący wpłaci zaliczkę) Odsetki za zwłokę Pozostałe warunki (np. warunki dostawy, zastrzeżenie własności) Kto ponosi ewentualne koszty związane z zawarciem umowy Sposób rozwiązywania ewentualnych sporów Podpisy sprzedającego i kupującego 71

Przeniesienie własności Oto bardziej szczegółowy opis niektórych z powyższych punktów. Stan przedmiotu umowy Z umowy sprzedaży powinno wynikać, czy przedmiot umowy jest nowy, czy używany. W niektórych przypadkach należy wyszczególnić właściwości przedmiotu umowy i jego jakość. Można to zrobić w załączniku, do którego odniesienie zrobimy w samej umowie. Jeśli chodzi o towary używane, często w tego typu umowach pisze się, że przedmiot umowy znajduje się w dobrym stanie, co zostało stwierdzone przez kupującego po dokonaniu przez niego oględzin. Takie ogólne stwierdzenie nie oznacza jednak, że sprzedający jest zwolniony z wszelkiej odpowiedzialności za ewentualne usterki. Piszemy o tym w rozdziale Umowa. Termin przekazania Jeśli strony umowy nie określiły terminu przekazania przedmiotu sprzedaży, powinien on zostać przekazany w rozsądnym czasie. Jaki czas jest w danym przypadku rozsądny, zależy od okoliczności. Jeśli towar znajduje się w magazynie sprzedającego, czas dostawy jest znacznie krótszy, niż gdyby musiał on na przykład zostać dopiero wyprodukowany lub zakupiony u kogoś innego. Cena Cenę należy podać z podatkiem VAT lub bez. W przypadku umów z konsumentami należy podać cenę brutto, czyli wraz z podatkiem VAT. W umowach pomiędzy przedsiębiorcami podaje się cenę netto i dodaje się, że cena ta zostanie powiększona o podatek VAT. W jaki sposób i kiedy nastąpi zapłata Jeśli strony nie ustaliły w umowie terminu dokonania zapłaty, kupujący musi zapłacić niezwłocznie po wezwaniu go do zapłaty przez sprzedającego, jednak nie wcześniej, niż przedmiot umowy zostanie mu udostępniony. Oznacza to, że kupującemu nie przysługuje automatycznie prawo do kredytu kupieckiego. Jeśli chodzi o sposób zapłaty, prawo nie określa żadnych szczególnych wymogów w tym zakresie, zatem kwestie te powinny zostać określone w umowie. Nie istnieją też regulacje odnoszące się do tego, czy, kiedy i w jakiej wysokości ma być zapłacona zaliczka. Zaliczka zwykle wynosi 10% wartości ceny i z reguły kupujący wpłaca ją w dniu podpisania umowy, a pozostałą kwotę w momencie otrzymania towaru lub w terminie określonym w umowie. 72

Umowa sprzedaży rzeczy ruchomych Pamiętaj, aby nie mylić zaliczki z zadatkiem. Zaliczka podlega zwrotowi w razie niewywiązania się sprzedającego z umowy. Jeśli natomiast kupujący wpłaci sprzedającemu zadatek, to jeśli on sam wycofa się z umowy, sprzedający będzie mógł zatrzymać zadatek. Jeśli natomiast to sprzedający wycofa się z umowy po otrzymaniu zadatku, będzie on musiał zwrócić kupującemu zadatek w dwukrotnej wysokości. Odsetki za zwłokę Jeśli kupujący nie dokona zapłaty w terminie, sprzedający może zgodnie z prawem naliczyć odsetki za zwłokę za okres od terminu zapłaty do dnia dokonania zapłaty oczywiście jeśli w umowie określono termin zapłaty. Zatem jeśli w umowie określono ten termin, nie trzeba w niej uwzględniać klauzuli mówiącej, że sprzedający ma prawo naliczyć odsetki za zwłokę w ustawowej wysokości. Obecnie (sierpień 2007) wysokość odsetek ustawowych wynosi 11,5% w stosunku rocznym.! Jeśli sprzedający chce mieć prawo do naliczenia odsetek za zwłokę w wysokości wyższej od ustawowej, należy zapisać to w umowie. Pozostałe warunki Inne warunki, jakie można zawrzeć w umowie, to np. warunki dostawy, konsekwencje niewywiązania się z zapisów umowy. W przypadku sprzedaży kredytowej sprzedający często zastrzega sobie prawo własności do przedmiotu umowy do czasu, gdy nie otrzyma pełnej zapłaty. Umożliwia to sprzedającemu odzyskanie towaru w przypadku, gdy kupujący nie wywiąże się z warunków płatności. Zastrzeżenie własności oznacza także, że kupujący nie może odsprzedać towaru innej osobie. Rozwiązywanie sporów Jeśli strony nie ustaliły inaczej, ewentualne spory zostaną poddane pod rozstrzygnięcie sądu powszechnego. Istnieją jednak inne możliwości dojścia do porozumienia. Piszemy o nich w rozdziale Umowa, w ustępie Rozwiązywanie sporów. Wzór umowy Na następnej stronie znajdziesz wzór umowy sprzedaży rzeczy ruchomych. Możesz go pobrać z naszej strony internetowej i zredagować stosownie do swoich potrzeb. 73

Przeniesienie własności UMOWA SPRZEDAŻY RZECZY RUCHOMYCH Zawarta dnia... w... między następującymi stronami: 1. Sprzedający: Imię i nazwisko/nazwa firmy:... Adres:... Nr dowodu osobistego/nr NIP firmy:... 2. Kupujący: Imię i nazwisko/nazwa firmy:... Adres:... Nr dowodu osobistego/nr NIP firmy:... 1 1. Przedmiotem umowy jest sprzedaż... (opis przedmiotu umowy). Przedmiot umowy jest nowy/używany. 2. Przedmiot umowy charakteryzuje się następującymi cechami:......... 3. Przedmiot umowy jest w dobrym stanie, co zostało stwierdzone przez Kupującego po dokonaniu oględzin. Kupujący zbada przedmiot umowy w ciągu... dni od daty jego otrzymania i w przypadku stwierdzenia wad przedmiotu umowy złoży reklamację w terminie... dni od daty jego otrzymania. 4. Sprzedający oświadcza, że przedmiot umowy jest jego własnością, jest wolny od wad prawnych oraz praw osób trzecich oraz że nie stanowi przedmiotu zabezpieczenia. 2 1. Strony ustaliły cenę przedmiotu umowy na kwotę... zł. Do ceny sprzedaży zostanie doliczona kwota podatku od towarów i usług według obowiązujących stawek. 2. Kupujący w dniu podpisania umowy wpłaci Sprzedającemu zaliczkę w wysokości 10% ceny, czyli kwotę... zł. 3. Pozostałą część ceny Kupujący wpłaci w momencie przekazania przedmiotu umowy przez Sprzedającego. 4. Termin przekazania przedmiotu umowy ustala się na dzień.... 5. Dostawa przedmiotu umowy zostanie zrealizowana przez Sprzedającego na adres podany przez Kupującego w umowie. Koszt dostawy ponosi Sprzedający. 6. W przypadku zwłoki w dostawie Sprzedający zapłaci Kupującemu karę umowną w wysokości.... 74

Umowa sprzedaży rzeczy ruchomych 1. Wszystkie ewentualne koszty wynikające z zawarcia niniejszej umowy, w tym podatek od czynności cywilnoprawnych, ponosi Kupujący. 3 2. W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego. Ewentualne spory związane z realizacją niniejszej umowy zostaną poddane pod rozstrzygnięcie Sądu.... 3. Zmiany niniejszej umowy muszą zostać dokonane na piśmie pod rygorem nieważności. 4. Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron....... Podpis Sprzedającego Podpis Kupującego 75

Umowa sprzedaży ratalnej Sprzedaż ratalna jest formą sprzedaży kredytowej i polega na tym, że kupujący płaci część ceny zakupionego towaru gotówką od razu przy zakupie, a resztę należności spłaca w ratach przez określony czas, przy czym zakupiony towar jest wydany kupującemu przed całkowitą zapłatą ceny. Sprzedający to firma, a kupujący to osoba fizyczna Kodeks cywilny zastrzega, że stronami w umowie sprzedaży ratalnej mogą być wyłącznie: przedsiębiorca jako sprzedający oraz osoba fizyczna jako kupujący Nie oznacza to, że jeżeli umowę taką zawrą między sobą dwie firmy albo dwie osoby fizyczne, to jest ona nieważna. Jest ważna, jednak nie jest traktowana jako umowa sprzedaży ratalnej w rozumieniu kodeksu cywilnego. Jeśli chodzi o przedsiębiorcę, może on sprzedawać na raty tylko takie przedmioty, które stanowią zakres jego działalności. Nie jest sprzedażą ratalną sytuacja sprzedażowa, w której firma sprzedaje osobie prywatnej stare meble biurowe, których dotychczas używała, ponieważ chce kupić nowe. Natomiast jeżeli sprzedaż mebli jest częścią działalności tej firmy i prowadzi ona sprzedaż ratalną, to taka umowa sprzedaży jest objęta przepisami Kodeksu cywilnego. Kupujący będący osobą fizyczną nie może z kolei kupować na raty rzeczy na potrzeby ewentualnej działalności gospodarczej, a tylko dla prywatnego użytku inaczej umowa sprzedaży nie będzie z punktu widzenia kodeksu cywilnego umową sprzedaży ratalnej. Tylko rzeczy ruchome Przedmiotem umowy sprzedaży ratalnej może być wyłącznie rzecz ruchoma. Umowa sprzedaży nieruchomości (np. domu czy gruntu) nie może być uznana za sprzedaż ratalną. Poza tym rzecz ta musi być wydana kupującemu przed zapłatą całej należności, ale po wpłaceniu jej części. 76

Umowa sprzedaży ratalnej Zawartość umowy W umowie sprzedaży ratalnej powinny znaleźć się następujące informacje: cena kupowanego towaru wysokość oprocentowania rat całkowita kwota, którą trzeba będzie zapłacić, czyli cena towaru powiększona o odsetki termin zapłaty pierwszej raty wysokość poszczególnych rat, ich ilość i terminy płatności warunki wcześniejszej spłaty rat konsekwencje nieterminowego płacenia rat ewentualne zabezpieczenie dla sprzedającego (np. weksel) Spłata rat przed terminem Kupujący ma prawo do spłaty rat w terminie wcześniejszym, niż przewiduje to umowa. Pojawia się wtedy pytanie, czy sprzedający ma obowiązek odliczenia kwoty oprocentowania przypadającej na okres od daty rzeczywistej spłaty raty do daty ustalonej w umowie. Zgodnie z Kodeksem cywilnym sprzedający może odliczyć tę kwotę odsetek, lecz nie ma takiego obowiązku. Oznacza to, że jako kupujący powinieneś zwrócić uwagę na to, aby w umowie znalazł się zapis regulujący tę kwestię. Jeśli tak się nie stanie, spłacając ratę lub raty przed terminem określonym w umowie, będziesz musiał zapłacić odsetki od wysokości kapitału podstawowego zawartego w racie także za okres, w którym sprzedający w rzeczywistości nie kredytuje twojego zakupu. Opóźnienie w spłacie rat Opóźnienie w spłacaniu rat określonych w umowie może spowodować odstąpienie sprzedającego od umowy. Może on zażądać, aby kupujący natychmiast wpłacił pozostałą do zapłaty cenę towaru. Odstąpienie od umowy przez sprzedającego jest jednak możliwe wyłącznie pod warunkiem, że kupujący zalega z zapłatą co najmniej dwóch rat, a łączna suma zaległych rat przekracza 1/5 wartości ceny określonej w umowie. W takim wypadku sprzedający musi na piśmie wyznaczyć kupującemu dodatkowy termin do zapłaty przeterminowanych należności i poinformować go, że jeśli należność nie zostanie uregulowana, sprzedający odstąpi od umowy. Jeśli w umowie sprzedaży ratalnej zostaną określone mniej korzystne warunki od opisanych powyżej, tzn. jeśli na przykład w umowie znajdzie się zapis mówiący, że sprzedający może odstąpić od umowy 77

Przeniesienie własności bez wezwania kupującego do spłaty zaległych należności albo że już zwłoka w zapłacie jednej raty może być przyczyną odstąpienia od umowy, warunki takie są nieważne. Zastrzeżenie własności W większości przypadków sprzedający zastrzega sobie w umowie własność sprzedanej rzeczy do momentu zapłaty całkowitej ceny przez kupującego. Oznacza to, że do chwili zapłaty przez kupującego ostatniej raty przedmiot umowy jest własnością sprzedającego. Jeśli sprzedawca zastrzeże sobie własność sprzedanej rzeczy, a kupujący nie wywiąże się z umowy, sprzedający ma prawo odebrać rzecz, której jest właścicielem i w takim wypadku może on zażądać odpowiedniego wynagrodzenia za ewentualne zużycie lub uszkodzenie rzeczy.! Jeśli sprzedający zastrzegł sobie prawo własności do przedmiotu umowy, kupujący nie ma prawa do sprzedania go innej osobie przed zapłaceniem ceny w pełnej wysokości. Zabezpieczenia Zwykle przy zawieraniu umowy ratalnej sprzedający wymaga od kupującego przedłożenia zabezpieczenia, aby zapewnić sobie uzyskanie zapłaty za dostarczony towar. Zabezpieczeniem takim jest z reguły weksel in blanco, czyli weksel bez wpisanej kwoty zobowiązania. Jeśli kupujący nie dokona zapłaty za przedmiot umowy w terminie przewidzianym w umowie, sprzedający będzie miał prawo wypełnić weksel na kwotę równą niezapłaconej części ceny. Inną formą zabezpieczenia może być wymóg, aby kupujący ubezpieczył przedmiot umowy do momentu spłacenia pełnej kwoty, na którą opiewa umowa. Wzór umowy Oto wzór umowy sprzedaży ratalnej. Wzór ten jest dostępny na naszej stronie internetowej w formacie rtf. 78

Umowa sprzedaży ratalnej UMOWA SPRZEDAŻY RATALNEJ Zawarta dnia... w... między następującymi stronami: 1. Sprzedający: Nazwa firmy:... Osoba reprezentująca:... Adres:... Nr NIP firmy:... 2. Kupujący: Imię i nazwisko:... Adres:... Nr dowodu, nr PESEL:... 1. Przedmiotem umowy jest sprzedaż...... (opis przedmiotu umowy). Sprzedający sprzedaje wyżej wymienioną rzecz, a Kupujący ją kupuje. 2. Przedmiot umowy charakteryzuje się następującymi cechami:......... 1 2 1. Cena kupna wynosi... zł. 2. Kwota wymieniona w pkt 1 zostaje powiększona o kwotę oprocentowania w wysokości 10% w stosunku rocznym. Kwota oprocentowania wynosi... zł. 3. Łączna kwota do zapłaty wraz z kwotą oprocentowania wynosi... zł. 4. Kwota wymieniona w pkt 3 zostanie zapłacona w następujący sposób: a) w dniu podpisania umowy Kupujący zapłacił kwotę... zł jako część ceny kupna, a Sprzedający niniejszym kwituje przyjęcie tej kwoty. b) pozostałą część ceny kupna Kupujący zapłaci w równych ratach po... zł do... dnia każdego miesiąca począwszy od miesiąca... roku, aż do całkowitej zapłaty ceny kupna. 5. W przypadku przedterminowej zapłaty rat Kupujący może odliczyć od kwoty rat spłaconych przed ustalonym terminem kwotę oprocentowania przypadającego na te raty. 3 1. Przedmiot umowy zostaje wydany Kupującemu, co Kupujący potwierdza przez podpisanie umowy. 2. Sprzedający zastrzega sobie prawo własności na przedmiocie umowy do chwili zapłacenia przez Kupującego ceny kupna w pełnej kwocie. 79

Przeniesienie własności 3. Z chwilą wydania Kupującemu przedmiotu umowy na Kupującego przechodzą korzyści i ciężary z nim związane oraz ryzyko jego utraty lub uszkodzenia. 4 1. Jeśli Kupujący będzie zalegał z zapłatą co najmniej dwóch kolejnych rat, a łączna suma zaległych rat będzie większa od 1/5 umówionej ceny, Sprzedający może zażądać, aby Kupujący wpłacił całą pozostałą należną mu kwotę w określonym terminie. 2. Jeśli Kupujący nie dokona zapłaty pozostałej należności w terminie, Sprzedający może odstąpić od umowy. 3. Jeśli Sprzedający zgodnie z pkt. 2 odstąpi od umowy, Kupujący będzie musiał zwrócić Sprzedającemu przedmiot umowy oraz zapłacić wynagrodzenie za jego używanie w wysokości... % ceny kupna za każdy miesiąc używania. 4. Jeśli zwrócony przez Kupującego przedmiot okaże się być uszkodzony, Kupujący zapłaci stosowane odszkodowanie Sprzedającemu. W takim wypadku Sprzedający zwróci Kupującemu wcześniej wpłaconą kwotę na poczet zakupu przedmiotu umowy i potrąci z niej wartość odszkodowania. 5 1. Jako zabezpieczenie zapłaty ustalonej ceny Kupujący wystawi weksel in blanco na Sprzedającego, który Sprzedający będzie miał prawo wypełnić na kwotę stanowiącą równowartość niezapłaconej części ceny wraz z ewentualnym wynagrodzeniem za używanie przedmiotu umowy i odszkodowaniem za uszkodzenie, o którym mowa w 4 pkt 3 i 4. 2. Po zapłaceniu wszystkich rat weksel, o którym mowa w pkt 1, zostanie zwrócony Kupującemu. 6 Kupujący zobowiązuje się do sprawdzenia zakupionego przedmiotu umowy w ciągu... dni od daty jego otrzymania. Jeśli Kupujący stwierdzi wady lub braki w przedmiocie umowy, prześle on Sprzedawcy reklamację. Sprzedawca zobowiązuje się do rozpatrzenia reklamacji w ciągu... dni od jej otrzymania. W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową stosuje się przepisy Kodeksu Cywilnego. Zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. 7 8 9 Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron. 80...... Podpis Sprzedającego Podpis Kupującego

Umowa użyczenia Użyczenie co to takiego? Użyczenie to nieodpłatne oddanie rzeczy innej osobie do czasowego z niej korzystania, z zastrzeżeniem obowiązku jej zwrotu. Przedmiotem użyczenia mogą być tylko rzeczy, a więc przedmioty materialne. Nie mogą nim być wartości niematerialne i prawne, np. prawa autorskie. Użyczyć można pomieszczenie, samochód, kombajn itp. Pieniędzy się nie użycza Pieniądze nie mogą być przedmiotem użyczenia, mimo że uważa się je za rzeczy. Mogą one natomiast być przedmiotem pożyczki. Najem, darowizna, dzierżawa Umowa użyczenia tym różni się od umowy najmu, że ma charakter nieodpłatny. Od darowizny natomiast użyczenie różni się tym, że rzecz użyczona cały czas pozostaje własnością osoby użyczającej. W przypadku dzierżawy biorący rzecz do używania ma prawo do pobierania z niej pożytków, a przy użyczeniu nie ma on takiego prawa. Cechy umowy użyczenia Umowa użyczenia wyróżnia się tym, że: ma charakter nieodpłatny strona biorąca do używania nie ma prawa do pobierania pożytków z użyczonej rzeczy jest zawierana na określony czas Zakres użytkowania W umowie można określić sposób, w jaki osoba biorąca do używania daną rzecz może ją używać. Jeśli na przykład przedmiotem użyczenia jest mieszkanie, osoba użyczająca może zastrzec, że mieszkanie to 81

Przeniesienie własności może być wykorzystywane wyłącznie do celów mieszkalnych, a nie np. do prowadzenia działalności gospodarczej.! Jeśli w umowie nie określono sposobu używania rzeczy, osoba biorąca w używanie może ją używać w taki sposób, jaki jest zgodny z jej właściwościami i przeznaczeniem. Wady i usterki Kodeks cywilny mówi, że jeśli użyczona rzecz ma wady, a użyczający nie poinformował o nich biorącego do używania, musi naprawić szkody, które mu ewentualnie wyrządził. Zasada ta nie ma zastosowania, jeśli biorący do używania mógł wadę z łatwością zauważyć. Koszty utrzymania Zwykle to osoba biorąca do używania ponosi bieżące koszty związane z utrzymaniem (np. mieszkania) czy eksploatacją (np. samochodu) użyczonej rzeczy. W umowie można jednak wprowadzić inne zapisy. Można także ustalić, która ze stron umowy ponosi ewentualne koszty inwestycji lub wydatki związane z użyczoną rzeczą. Utrata rzeczy W umowie warto określić, co się stanie w przypadku, gdy osoba biorąca rzecz do używania utraci ją lub jeśli rzecz ulegnie uszkodzeniu. Jeśli do umowy nie wprowadzi się tego typu ustaleń, obowiązywać będą postanowienia Kodeksu cywilnego. Zgodnie z Kodeksem, osoba biorąca do używania jest odpowiedzialna za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy, ale tylko w sytuacji, gdy używa rzecz w sposób sprzeczny z umową lub z jej przeznaczeniem. Ponosi ona odpowiedzialność za rzecz również w sytuacji, gdy powierzy ją innej osobie, choć zgodnie z umową nie miała do tego prawa, a rzecz nie zostałaby utracona lub uszkodzona, gdyby nie została powierzona osobie trzeciej. Jeśli chciałbyś wprowadzić inne ustalenia odnośnie do utraty lub uszkodzenia powierzonej rzeczy, możesz to bez przeszkód uczynić będą one obowiązujące. Okres użyczenia Umowę użyczenia można zawrzeć na czas określony i czas nieokreślony. W obu przypadkach dobrze jest ustalić okres wypowiedzenia umowy. 82

WZORY UMÓW I DOKUMENTÓW to niezbędna pomoc w sporządzaniu różnego rodzaju dokumentów. Książka zawiera ok. 40 wzorów i przykładów umów i innych dokumentów. Każdy dokument jest opisany w osobnym rozdziale. Dowiesz się, jakie zasady obowiązują przy sporządzaniu danego dokumentu oraz jakie informacje musi on zawierać. Ponadto znajdziesz tu wiele przykładów i wskazówek, które pomogą Ci w dostosowaniu wzorów do swoich potrzeb. Wzory umów i dokumentów opisane w poradniku można bezpłatnie pobrać z naszej strony internetowej. Danuta Młodzikowska WYBRANE ZAGADNIENIA Ogólnie o umowie Pełnomocnictwo Umowa sprzedaży Umowa barterowa Umowa darowizny Umowa użyczenia Umowa najmu lokalu Intercyza Testament Umowa o pracę Umowa o dzieło Umowa zlecenia Rachunek do umowy o dzieło Umowa spółki cywilnej Umowa spółki z o.o. Zwołanie zgromadzenia wspólników Protokół ze zgromadzenia wspólników Umowa sponsoringu Ogłoszenie reklamowe Notatka prasowa List sprzedażowy Raport godzinowy Świadectwo pracy Umowa o używanie prywatnego samochodu do celów służbowych Podatek od czynności cywilnoprawnych Podatek od spadków i darowizn AUTOR Danuta Młodzikowska jest pracownikiem BL Info Polska Sp. z o.o. i zajmuje się pisaniem książek o temtyce podatkowej i prawnej. Doradza także firmom zagranicznym, które rozpoczynają działalność w Polsce. www.blinfo.pl www.blinfo.pl