Załącznik do Uchwały Nr XV/170/2015 Rady Gminy Komorniki z dnia 17 grudnia 2015 r. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie. Rodzina wolna od przemocy na lata 2016 2020 Celem nadrzędnym programu jest budowanie Gminnego Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (GSPPwR) - lokalnej koalicji na rzecz systemowej pomocy osobom doświadczającym przemocy w rodzinie, w oparciu o ścisłą współpracę służb i instytucji działających w tym obszarze problemowym na terenie Gminy Komorniki. I. Podstawa prawna programu: Ustawa z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - Dz. U. z 2015r. poz. 1390; Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej- Seria traktatów Rady Europy Nr 210, Stambuł, 11.05. 2011r. - ratyfikowana przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 6.02.2015r.; Ustawa z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej- Dz. U. z 2015 r. poz. 163; Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13.09.2011r. w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta - Dz. U. 2011 nr 209, poz. 1245; Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22.02.2011r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych ośrodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjnoedukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjno- edukacyjne; Dz. U. 2011 nr 50, poz. 259; 1
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.10.2010r. w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie; Dz. U. 2010 nr 201, poz. 1334; Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3.06.2011r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie; Dz. U. 2011 nr 126, poz. 718; Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020; Powiatowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2013-2017. Proponowany program jest w treści zgodny ze Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Komorniki w latach 2014-2020 (Uchwała XLIV /369/2013 Rady Gminy Komorniki z dnia 19 grudnia 2013r.) II. Diagnoza problemu przemocy w kraju i Gminie Komorniki Definicje Przemoc wg Światowej Organizacji Zdrowia to: celowe użycie siły fizycznej, zagrażające lub rzeczywiste, przeciwko sobie, komuś innemu lub przeciwko grupie lub społeczności, co powoduje lub jest prawdopodobne, że spowoduje zranienie, fizyczne uszkodzenie, śmierć, ból psychologiczny, zaburzenia w rozwoju lub deprywację. Przemoc ma różne oblicza i dzieli się ją na różne kategorie. W zależności od adresata wyróżnia się: 1. Przemoc skierowaną do siebie samego (autoagresja): zachowania samobójcze (myśli samobójcze, usiłowanie samobójstwa i samobójstwo dokonane ) samouszkodzenia. 2. Przemoc interpersonalną, w tym: - przemoc w rodzinie; najczęściej ma miejsce w domu rodzinnym; stosowana wobec dziecka, partnera (żony, męża, konkubenta/ki) lub osób starszych, i/lub niepełnosprawnych 2
- przemoc wobec osoby niespokrewnionej, często nieznajomej; najczęściej ma miejsce poza domem; należą tu przypadkowe akty przemocy, gwałty lub przemoc seksualna wobec obcych, przemoc w szkołach, miejscach pracy (mobbing), więzieniach, placówkach opiekuńczych, młodzieżowe akty przemocy. 3. Przemoc grupową, która polega na instrumentalnym użyciu przemocy przez ludzi, którzy identyfikują się jako członkowie pewnej grupy przeciwko innej grupie w celu osiągnięcia celów ekonomicznych, politycznych lub społecznych. Należą tu: ludobójstwo, represje i naruszanie praw człowieka, terroryzm, przestępczość zorganizowana, konflikty zbrojne (wewnątrz państw, między państwami). Powyższa typologia bierze również pod uwagę naturę przemocy i tak dzieli przemoc na: fizyczną, psychiczną, seksualną, deprywację i zaniedbanie. Ustawa z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie- definiuje przemoc w rodzinie jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członka rodziny lub także innej osoby wspólnie zamieszkującej lub gospodarującej; w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Przemoc w rodzinie, jest doświadczeniem traumatycznym, którego skutkiem są zarówno bezpośrednie szkody na zdrowiu psychicznym i fizycznym, jak i poważne, długotrwałe problemy ujawniające się w życiu dorosłym, jako konsekwencje przemocy doświadczanej w dzieciństwie. W Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej przemoc wobec kobiet i przemoc domową definiuje się następująco: przemoc wobec kobiet - rozumiana jest jako naruszenie praw człowieka i jako forma dyskryminacji kobiet oznacza wszelkie akty przemocy uwarunkowanej płcią, które prowadzą lub mogą prowadzić do krzywdy fizycznej, seksualnej, psychicznej lub ekonomicznej bądź do 3
cierpienia kobiet, w tym groźby takich aktów, przymus lub samowolne pozbawienie wolności w życiu publicznym lub prywatnym; przemoc domowa - oznacza wszelkie akty przemocy fizycznej, seksualnej, psychicznej lub ekonomicznej w rodzinie lub w domu albo między byłymi lub obecnymi małżonkami bądź partnerami, bez względu na to, czy sprawca dzieli lub dzielił to samo miejsce zamieszkania ofiar. Diagnoza i epidemiologia zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce raport Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej 2014r.: W 2014r. było ok. 38.484.000 obywateli, w tym dorosłych Polaków 31.534.000 i 6.950.000 dzieci. Z badań wynika, że: 2,5 % respondentów doświadczyło przemocy w rodzinie-.ok. 800.000 osób, w tym: o Przemoc psychiczna- 56,3% o Przemoc fizyczna- 24,3% o Przemoc ekonomiczna- 18,3% o Przemoc seksualna- 1,1%. 24,7% respondentów deklarowało, że w ciągu swojego życia doświadczyło co najmniej jednej z 4 form przemocy (fizycznej, psychicznej, seksualnej lub ekonomicznej). Kobiety częściej niż mężczyźni przyznawały się do bycia ofiarą przemocy. Do bycia sprawcą przemocy w rodzinie przyznało się 9.3% badanych osób. Występuje silna zależność pomiędzy byciem ofiarą, bądź świadkiem przemocy w dzieciństwie a doświadczeniem przemocy w życiu dorosłym (transmisja międzypokoleniowa). 71,3% ofiar i 75,7% świadków przemocy w rodzinie pochodzenia doświadczyło także przemocy w rodzinie własnej. Zarówno ofiary jak i sprawcy podawali, że najczęstszą okolicznością, która miała wpływ na zachowanie sprawcy był alkohol. 4
Dane ukazujące skalę zjawiska przemocy w rodzinach Gminy Komorniki. Z danych Komisariatu Policji Gminy Komorniki wynika, że ogółem w 2012r. przeprowadzono 89 interwencji domowych, w tym 40 interwencji dotyczyło przemocy w rodzinie; w 2013r. przeprowadzono 137 interwencji domowych, w tym 119 interwencji dotyczyło przemocy w rodzinie; w 2014r. przeprowadzono 287 interwencji domowych, z których 236 dotyczyło przemocy w rodzinie; do końca października 2015r. miało miejsce 176 interwencji domowych, z czego 88 dotyczyło przemocy w rodzinie. Liczba osób pokrzywdzonych w roku 2012 wynosiła 30; w 2013r. - 27; w 2014r. - 52; do końca października 2015r.- 38 osób. W przeważającej mierze osobami pokrzywdzonymi były kobiety. Z danych uzyskanych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Komornikach wynika, że ogółem w latach 2012-2014 podjęto 395 działań interwencyjnych kierowanych do sprawców przemocy. Ilość wypełnianych Niebieskich Kart-A na przestrzeni ostatnich pięciu lat wykazywała tendencję rosnącą: 1. 2011-10 kart 2. 2012-28 kart 3. 2013-17 kart 4. 2014-31 kart 5. 2015- do końca listopada- 41 kart. Z każdą Niebieską Kartą A - wiązało się podjęcie przez Grupę Roboczą, działającą z ramienia Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, decyzji o wszczęciu procedury Niebieskie Karty lub o jej nie wszczynaniu, przy czym druga ewentualność zdarzała się sporadycznie. Praca Grupy Roboczej w ramach realizowanej 5
procedury miała na celu zatrzymanie przemocy w rodzinie poprzez zdiagnozowanie problemów rodzinnych, skonstruowanie wraz z członkami rodziny planu pomocy rodzinie, koordynowanie jego realizacji, a także wspieranie członków rodzin w dokonywaniu zmian. Niektóre procedury Niebieskie Karty były realizowane dłużej niż jeden rok. Z danych Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wynika, że problem alkoholowy współistnieje z problemem przemocy w rodzinie i jest to związek dwukierunkowy. W latach 2011 2014, w skali roku, GKRPA przeprowadzała rozmowy z 20 osobami, u których występował problemem alkoholowy oraz z członkami ich rodzin. U 70% osób ze zdiagnozowanym problemem alkoholowym zachodziło podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie. Ogółem w podanym okresie wobec 320 osób zachodziło podejrzenie doznawania przemocy w rodzinie. Wnioski dla praktyki: Przemoc domowa jest zjawiskiem złożonym i wieloaspektowym. Rozpatrywana jest w kilku perspektywach: prawnej, psychologicznej, ekonomicznej, moralnej, społecznej. W większości zgłoszonych przypadków przemoc współwystępuje z problemem uzależnienia od alkoholu, co potwierdzają też badania zewnętrzne, które wskazują na silne związki pomiędzy piciem alkoholu a stosowaniem przemocy interpersonalnej w ogóle (raport Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej 2014r.) Przedstawione dane nie odzwierciedlają w pełni skali zjawiska. Bowiem przemoc w rodzinie jest najczęściej problemem ukrytym, szczególnie dotyczy to przemocy seksualnej. Negatywnych skutków przemocy doświadczają wszyscy członkowie rodziny. Najczęściej sprawcami przemocy są mężczyźni, a osobami krzywdzonymi kobiety i dzieci. Dzieci, jeśli bezpośrednio nie doświadczają przemocy domowej, to będąc jej świadkami, też doznają traumatycznych przeżyć. Stosowanie przemocy wobec dzieci często wynika z nieznajomości i nieumiejętności sięgania po inne, niż przemocowe metody wychowawcze (statystyki wykazują, że osoby doświadczające przemocy w dzieciństwie stają się sprawcami przemocy w dorosłym życiu). 6
Zachowania przemocowe obserwuje się również poza domem rodzinnym w relacjach sąsiedzkich, szkolnych, pracowniczych i w instytucjach. Należy również zwrócić uwagę na przemoc w sieci, na którą w szczególności narażone są dzieci i młodzież. Mając na względzie powyższe uwarunkowania w przeciwdziałaniu zjawisku przemocy pomocne i efektywne będzie stosowanie podejścia systemowego, interdyscyplinarnego i długofalowego. III. Zasoby Gminy Komorniki w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie Gminny System Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gmina Komorniki posiada zasoby kadrowe i instytucjonalne niezbędne do efektywnego przeciwdziałania przemocy w rodzinie: a). kadrowe: - osoby z Gminy przeszkolone z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie: pracownicy socjalni, psycholog, nauczyciele, pedagodzy szkolni i przedszkolni, dzielnicowi, kuratorzy, pielęgniarki środowiskowe, wychowawcy świetlic terapeutycznych - w każdej szkole na terenie Gminy zatrudniony jest pedagog szkolny i/lub psycholog oraz realizowane są Szkolne Programy Profilaktyki zawierające zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy - w ramach struktury Ośrodka Pomocy Społecznej w Komornikach, w budynku Ośrodka Zdrowia w Komornikach, przy ul. Stawnej 7 (piwnica, wejście C) działa Zespół poradnictwa specjalistycznego, w którym pracują: pracownicy socjalni, specjalista pracy socjalnej, psycholog i asystent rodziny. - w ramach struktury Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w budynku Ośrodka Zdrowia w Komornikach, przy ul. Stawnej 7 działa Punkt psychologiczny dla osób doświadczających przemocy w rodzinie, w którym zatrudniony jest psycholog (piwnica, wejście C lub winda poziom -1, wejście B, pokój 6), 7
oraz Punkt Informacyjno- Konsultacyjny dla osób dotkniętych problemem alkoholowym w którym pracują: pedagog i instruktor terapii uzależnień (piwnica, wejście C lub winda poziom -1, wejście B, pokój 7). b). instytucjonalne: W Gminie Komorniki od 2011r. funkcjonuje Gminny Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz tzw. Grupy Robocze- realizujące procedurę Niebieskie Karty. Koordynacją prac Zespołu Interdyscyplinarnego w latach 2011-2015 zajmowała się przewodnicząca Zespołu- Magdalena Ferenc- psycholog Ośrodka Pomocy Społecznej w Komornikach. W skład Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie wchodzą instytucje i osoby działające na terenie Gminy, wzajemnie ze sobą współpracujące w zakresie przeciwdziałania przemocy: Ośrodek Pomocy Społecznej, Komisariat Policji, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Placówki Oświatowe, Placówki Ochrony Zdrowia, Straż Gminna, Zespół Kuratorów Sądu Rejonowego w Poznaniu oraz Prokuratura Rejonowa. Gmina Komorniki nie dysponuje własnymi zasobami lokalowymi przeznaczonymi dla osób krzywdzonych, czy sprawców przemocy. Osoby doświadczające przemocy mogą uzyskać schronienie, pomoc socjalną, psychologiczną i prawną w ramach powiatowych ośrodków interwencji kryzysowej; ponadto osoby te mogą korzystać z usług świadczonych przez punkt interwencji kryzysowej i punkt informacyjno konsultacyjny w mieście Poznaniu. Aktualny wykaz ośrodków interwencji kryzysowej dla Powiatu Poznańskiego: Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie przy Miejskim Centrum Interwencji Kryzysowej ul. Dolne Chyby 10 62-081 Przeźmierowo Tel. 61 814 17 17 8
Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Kobylnicy ul. Poznańska 91 62-006 Kobylnica Tel. 61 8150363 Punkt Interwencji Kryzysowej ul. Niedziałkowskiego 30 61-578 Poznań Tel. 061 835 48 65, 061 835 48 66 - całodobowo Punkt Informacyjno Konsultacyjny Poznańskiego Centrum Profilaktyki Społecznej ul. Głogowska 27 (domofon 150) 60-702 Poznań Tel. 61 2211 112 Sprawcy przemocy mogą zostać odizolowani od ofiar oraz umieszczeni na 48 godzin w Policyjnej Izbie Zatrzymań w Komisariacie Policji w Komornikach. O dalszym izolowaniu decyduje Sąd Rejonowy na wniosek Prokuratora Rejonowego. IV. Założenia programu: Program Rodzina wolna od przemocy promuje ideę zdrowo funkcjonującej rodziny. Zmierza do przeciwdziałania patologizacji rodziny i poprawy jakości życia rodzin Gminy Komorniki, poprzez rozwój ich aktywności własnej w procesie przeciwstawiania się i uwalniania od przemocy. Bezpieczny dom jest podstawą zdrowia wszystkich członków rodziny, a przede wszystkim podstawą prawidłowego rozwoju dzieci. Dzięki właściwym, nasyconym miłością, akceptacją, tolerancją i zrozumieniem relacjom rodzinnym stają się one niezależnymi, dorosłymi obywatelami, współtworzącymi społeczeństwo. Budowanie bezpieczeństwa w rodzinie wymaga z jednej strony stworzenia łatwo dostępnego systemu wsparcia ze strony władz publicznych, instytucji i indywidualnych osób w kwestiach rozwijania zdrowych relacji rodzinnych i przeciwdziałania przemocy, a z drugiej strony propagowania i rozpowszechniania wiedzy na temat zjawiska przemocy i sposobach radzenia sobie z tym problemem. 9
Istotą programu jest interweniowanie w przypadkach ujawnienia przemocy w rodzinieprzemocy fizycznej, emocjonalnej, ekonomicznej, czy seksualnej. Podstawą skutecznej interwencji jest wnikliwe zdiagnozowanie sytuacji rodziny i poszukiwanie dróg wsparcia dla jej członków, zarówno w rodzinie jak i w ramach interdyscyplinarnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, ze szczególnym naciskiem na aktywizowanie i edukowanie członków rodziny. Tak więc wobec rodzin dotkniętych przemocą równolegle do działań diagnostyczno- interwencyjnych podejmujemy działania edukacyjno- profilaktyczne, a także terapeutyczne. Przydatne w tym zakresie jest integrowanie wysiłków poszczególnych służb społecznych i koordynowanie ich działań. V. Cele programu: Cel główny: Skuteczna pomoc rodzinie dotkniętej przemocą- zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinach zamieszkujących Gminę Komorniki. Cele szczegółowe: Podniesienie świadomości społecznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie; Promowanie idei zdrowo funkcjonującej rodziny; Zapewnienie kompleksowej pomocy rodzinom, w których występuje przemoc, z uwzględnieniem potrzeb wszystkich członków rodzin; Zwiększenie kompetencji zawodowych pracowników służb i instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie; Zapewnienie różnorodnych form wsparcia socjalnego osobom doświadczającym przemocy domowej w zależności od sytuacji i potrzeb; Rozwój poradnictwa specjalistycznego oraz form terapii dla osób doświadczających przemocy; Zwiększenie dostępności i efektywności działań profilaktycznych dotyczących przeciwdziałania przemocy w rodzinie, adresowanych do różnych grup społecznych; 10
Zintegrowanie środowisk i działań na rzecz ograniczania zjawiska przemocy w rodzinie. VI. Adresaci programu: mieszkańcy Gminy Komorniki, a w szczególności: rodziny wobec których zachodzi podejrzenie istnienia przemocy; rodziny przeżywające kryzys w związku z ujawnieniem faktu przemocy; rodziny niewydolne wychowawczo, w których dochodzi do zaniedbań i nieprawidłowej opieki nad dzieckiem; rodziny z problemem alkoholowym; rodziny z problemem rozwodowym (konflikty między rodzicami w zakresie sprawowania opieki nad dzieckiem, a także trudności w realizacji kontaktów dziecka z rodzicem, nie sprawującym bezpośredniej pieczy); rodziny niepełne; rodziny adopcyjne; rodziny zastępcze. VII. Główne zadania: 1. Funkcjonowanie Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego (GZI) ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie integrującego i koordynującego działania wszystkich podmiotów zaangażowanych w przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. 2. Funkcjonowanie Grup Roboczych- Gminnych Zespołów Interwencji Kryzysowej (GZIK), które będą udzielać pomocy interdyscyplinarnej (zespołowej), na rzecz poprawy sytuacji danej osoby/ rodziny. 3. Realizowanie procedury Niebieskie Karty w pracy Policji, Ośrodka Pomocy Społecznej, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, placówek oświatowych, ochrony zdrowia oraz w pracy kuratorów sądowych interwencja i monitoring w rodzinach uwikłanych w przemoc. 11
4. Dalsze funkcjonowanie Gminnego Punktu Psychologicznego dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie- dostarczanie informacji o przysługujących osobom doznającym przemocy prawach, instytucjach pomagających rodzinom uwikłanym w przemoc, możliwościach uzyskania wsparcia w ramach powiatowych placówek interwencji kryzysowej oraz motywowanie do podjęcia działań na rzecz przerwania przemocy. 8. Wzmacnianie zasobów Gminy w zakresie realizacji niniejszego programu: - szkolenie pracowników instytucji i służb w 5. Prowadzenie poradnictwa specjalistycznego dla rodzin dotkniętych przemocą (Zespół poradnictwa specjalistycznego: psycholog, pedagog, pracownik socjalny, instruktor terapii uzależnień itp.), terapii indywidualnej i rodzinnej. 6. Realizacja strategii interwencyjnych kierowanych do sprawców przemocy w rodzinie, zgodnie z obowiązującymi procedurami. 7. Wdrażanie programów pracy ze sprawcami przemocy prowadzenie oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych oraz grup terapeutycznych. zakresie rozpoznawania i interwencji w sytuacji przemocy domowej; - szkolenie i podnoszenie kwalifikacji kadry specjalistów do pracy z rodziną; - finansowanie superwizji pracy specjalistów; - podnoszenie kompetencji członków Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego i Grup Roboczych poprzez udział w szkoleniach, konferencjach, wymianach dobrych praktyk z innymi Zespołami Interdyscyplinarnymi; - edukacja medialna (publikacje, plakaty, ulotki itp.). 9. Profilaktyka społeczna w zakresie przemocy: - prowadzenie działań psychoedukacyjnych na terenie gminy w zakresie zdrowo funkcjonującej rodziny, zjawiska przemocy i konstruktywnego przeciwstawiania się jej, przy współpracy ze szkołami, lokalnymi mediami, kościołem, służbą zdrowia; 12
- promowanie i rozwijanie umiejętności rozwiązywania konfliktów rówieśniczych bez stosowania przemocy- realizacja programów edukacyjno- profilaktycznych adresowanych do dzieci przedszkolnych i szkolnych oraz młodzieży gimnazjalnej; - promowanie i rozwijanie umiejętności stosowania przez rodziców metod wychowania bez przemocy (w ramach współpracy ze szkołami oraz przedszkolami - organizacja grup psychoedukacyjnych w szczególności dla rodziców z grup ryzyka). VIII. Filary gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie - grupa inicjująca: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Komornikach - Pracownicy socjalni/ liderzy - koordynatorzy Grup Roboczych/ Gminnych Zespołów Interwencji Kryzysowej - Psycholog- specjalista z zakresu psychologii klinicznej, terapeuta systemowy - Asystent rodziny Policja - Ogniwo Prewencji, a w nim Zespół Patrolowo- Interwencyjny i Zespół Dzielnicowych - Ogniwo Kryminalne - Specjalista do spraw nieletnich- jednoosobowa komórka. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Koordynator działań GKRPA- pedagog - Punkt Psychologiczny dla Osób Doświadczających Przemocy w Rodzinie (psycholog) - Punkt informacyjno- Konsultacyjny (pedagog, instruktor terapii uzależnień) Pedagodzy i Psycholodzy szkolni Nauczyciele przedszkoli Straż Gminna Prokuratura Rejonowa Zespół Kuratorski - Kuratorzy rodzinni i nieletnich - Kuratorzy ds. karnych 13
Przedstawiciele powyższych instytucji tworzą trzon Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w rodzinie i są zarazem liderami/ koordynatorami działań na rzecz pomocy osobom doświadczającym przemocy w obrębie swojej instytucji. Wykaz pozostałych instytucji, spośród których mogą być powoływani liderzy/członkowie Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego: Gminny Ośrodek Zdrowia - Lekarze pierwszego kontaktu - Pielęgniarki Placówki Oświatowe - Dyrektor szkoły/ przedszkola - Opiekun świetlicy środowiskowej - Pedagog - Psycholog - Wychowawcy klas/ grupy przedszkolnej/ grupy świetlicowej IX. Sposób realizacji programu: Gminny Zespół Interdyscyplinarny ma za zadanie integrowanie i koordynowanie działań wyżej wymienionych podmiotów oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez: 1). diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie; 2). podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku; 3). inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie; 4). inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie; 5).rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielania pomocy w środowisku lokalnym. Za realizację poszczególnych zadań odpowiedzialne są instytucje i organizacje wchodzące w skład Gminnego Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, zgodnie z ich kompetencjami i przeznaczeniem. Z uwagi na rosnącą ilość ujawnianych przypadków przemocy w rodzinie i wiążącą się z tą tendencją wzrastającą liczbą realizowanych procedur Niebieskie Karty, a także z 14
potrzebą podejmowania działań edukacyjno- profilaktycznych w obszarze przemocydo czego obliguje nas Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej- postuluje się zatrudnienie w strukturze Ośrodka Pomocy Społecznej, od stycznia 2016r., osoby odpowiedzialnej za koordynowanie realizacji niniejszego Programu, a w szczególności koordynowanie działalności Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, działań Grup Roboczych, a także podejmowanych inicjatyw z zakresu edukacji i profilaktyki, co w sposób znaczący przyczyni się do usprawnienia pracy w tym obszarze pomocowym. X. Spodziewane efekty programu: - poprawa kondycji rodzin dysfunkcjonalnych, wynikająca z podjęcia konkretnych działań interwencyjnych, a także wypracowania długofalowej strategii pomocy rodzinie w oparciu o możliwości pomocowe istniejące w środowisku lokalnym; - integracja działań różnych podmiotów działających na rzecz rodziny w ramach funkcjonowania Gminnego Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (GSPPwR); - wzmocnienie systemu rodzinnego o nowe sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych i kryzysowych. XI. Ewaluacja: Program będzie ewaluowany poprzez systematyczną sprawozdawczość (co najmniej jeden raz w roku) dokonywaną w ramach wszystkich elementów systemu. Podstawowymi wskaźnikami służącymi do ewaluacji programu są:- - liczba Niebieskich Kart - ilość interwencji, udzielonych porad specjalistycznych i konsultacji - ilość osób, które wzięły udział w programie dla sprawców przemocy - ilość i rodzaj przeprowadzonych działań profilaktycznych XII. Finansowanie programu: Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie jest zadaniem własnym gmin na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Z tego też względu źródłem 15
finansowania zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie będą środki z budżetu Gminy Komorniki zapisane w budżecie Ośrodka Pomocy Społecznej oraz środki pozyskiwane z Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. XIII. Czas realizacji programu: Program realizowany będzie od dnia jego uchwalenia do 31 grudnia 2020 roku. Niniejszy Program opracowała Magdalena Ferenc- psycholog Ośrodka Pomocy Społecznej w Komornikach, Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Komorniki w latach 2011-2015. W dniu 26.11.2015r. członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego nadali tytuł Programowi: Rodzina wolna od przemocy i przyjęli jego projekt na drodze uchwały- Uchwała Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Gminy Komorniki nr 03/15. Przewodniczący Rady Gminy Komorniki mgr Marian Adamski 16