Realizacja zadań samorządu województwa WYBRANE ZAGADNIENIA Przygotowała: Krystyna Dominiczak Regionalny Ośrodek polityki Społecznej Gdańsk, 22 września 2011 r. PODSTAWY PRAWNE Zapewnienie równych szans osób niepełnosprawnych z osobami pełnosprawnymi wynika przede wszystkim z zapisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (art. 30, 32, 68 i 69). Światowy program na rzecz osób niepełnosprawnych - rezolucja ONZ, która została przyjęta w 1982 roku określiła następujące cele: zapobieganie, rehabilitacja i wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych. 2 1
PODSTAWY PRAWNE Przyjęty w Traktacie z Amsterdamu w 1997 r. artykuł 13 stanowi punkt milowy w zakresie działań UE w dziedzinie prawa anty dyskryminacyjnego. W artykule tym przyznano Radzie Europejskiej kompetencje do podjęcia odpowiednich kroków w celu zwalczania dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną. W artykule 15 Europejskiej Karty Społecznej zobowiązano Państwa do stworzenia podstaw prawnych w celu osiągnięcia celu pełnego uczestnictwa i wyrównywania szans osób niepełnosprawnych. 3 PODSTAWY PRAWNE Podstawowym aktem prawnym regulującym proces budowlany w Polsce jest ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.). Była ona wielokrotnie nowelizowana. Określa ona wymagania w zakresie dostępności obiektów budowlanych dla osób niepełnosprawnych, szczególnie poruszających się na wózkach inwalidzkich. Dotyczy to głównie obiektów użyteczności publicznej i zamieszkania wielorodzinnego. Uściślenie i skonkretyzowanie tych przepisów zawarte jest w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.), które także było wielokrotnie nowelizowane. 4 2
PODSTAWOWE OKREŚLENIA Budynek użyteczności publicznej - budynek przeznaczony dla administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym lub wodnym, poczty lub telekomunikacji oraz inny ogólnodostępny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy i socjalny. 5 PODSTAWOWE OKRESLENIA Budynek zamieszkania zbiorowego - budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi poza stałym miejscem zamieszkania, taki jak hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, schronisko turystyczne, schronisko socjalne, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a także budynek do stałego pobytu ludzi, taki jak dom rencistów, dom zakonny i dom dziecka. 6 3
ZASADY DZIAŁ Bariery urbanistyczne, architektoniczne, techniczne, transportowe i organizacyjne ograniczają samodzielne funkcjonowanie i prowadzenie aktywnego życia, uniemożliwiają pełne uczestnictwo w życiu społecznym, zawodowym, gospodarczym, kulturalnym i politycznym, przez co powodują większą izolację w społeczeństwie (szczególnie w kontekście środowiska pracy, rozrywki, kultury i edukacji). 7 ZASADY DZIAŁ Kluczem do właściwego podejścia do niepełnosprawności jest idea, że brak pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społeczności nie może być spowodowane wyłącznie ograniczeniami samych osób niepełnosprawnych. Głównymi czynnikami społecznymi prowadzącymi do ich wyłączenia są: 1. niewłaściwie projektowane budynki i pojazdy 2. niewłaściwe struktury funkcjonowania organizacji 3. wrogie lub błędne postawy społeczne (bariery środowiskowe) 8 4
ZASADY DZIAŁ Ocena dostępności i bezpieczeństwa budynku dla potrzeb kobiet, mężczyzn i dzieci o różnym rodzaju i stopniu niepełnosprawności powinna zawierać następujące elementy: 1. przystosowanie ciągów komunikacji poziomej i pionowej, toalet, pomieszczeń WC oraz innych pomieszczeń ogólnie dostępnych 2. wizualny i dotykowy system oznaczeń pomieszczeń oraz ciągów komunikacyjnych 3. oznaczenia dotykowe dla potrzeb osób z dysfunkcjami wzroku 9 ZASADY DZIAŁ 4. zastosowane materiały zapewniają bezpieczeństwo (antypoślizgowa posadzka) 5. zagospodarowanie otoczenia budynku, w tym dostępność parkingów oraz zewnętrznych ciągów komunikacyjnych 6. dobre oświetlenie terenu ułatwienie dostępu dla osób z ograniczonymi możliwościami poruszania się 10 5
PODEJMOWANE DZIAŁ Od wielu lat podejmujemy działania mające na celu dostosowanie przestrzeni publicznej do potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych, barier powstałych w ciągu kilkudziesięciu lat i tych powstających dzisiaj. Działania te odzwierciedlają zakres zadań realizowanych przez Samorząd Województwa Pomorskiego. 11 PODEJMOWANE DZIAŁ W zależności od rodzaju niepełnosprawności obiekty, z których korzystają niepełnosprawni powinny być dodatkowo wyposażone, muszą spełniać między innymi następujące warunki: - dla osób z dysfunkcją narządu ruchu i poruszających się na wózkach inwalidzkich: utwardzone dojścia do budynku i ciągi piesze, wejścia bez progów, oporęczowanie, pomieszczenia higieniczno sanitarne wyposażone w odpowiednie uchwyty i siedziska, pochylnie, podnośniki, windę (o ile budynek jest wielokondygnacyjny), 12 6
PODEJMOWANE DZIAŁ - dla osób z dysfunkcją narządu słuchu: alarmową instalację świetlną, widoczne i czytelne oznakowania, - dla osób z dysfunkcją narządu wzroku: oporeczowane ciągi komunikacyjne, alarmową sygnalizację dźwiękową, oznaczone kolorystycznie zmiany poziomów, oznakowania opisane pismem Braille a 13 PROBLEMY Najczęstszymi problemami w trakcie realizacji wniosków o dofinansowanie robót budowlanych są: - niekompletność składanych z wnioskiem dokumentów - brak właściwej dokumentacji opisującej działalność na rzecz osób niepełnosprawnych - umieszczanie we wnioskach zakresu robót, które nie mogą być dofinansowane ze środków PFRON (projekty, wyburzenia, pomiary) 14 7
PROBLEMY - dołączone dokumenty niejednoznacznie określają czy wnioskodawca nie jest przedsiębiorcą - status własnościowy nieruchomości nie zawsze jest wystarczająco czytelny z dołączanych dokumentów - brak wystarczającego finansowego wkładu własnego na opisane we wniosku zadania - trudności z właściwym rozliczaniem umów (pozostawianie rozliczeń na ostatni moment, terminy płatności faktur) 15 PRZYKŁADOWE REALIZACJE Stowarzyszenie Punkt Animacji Współpracy w Lęborku - platforma przyschodowa dla osób niepełnosprawnych 16 8
PRZYKŁ PRZYKŁADOWE REALIZACJE Starostwo Powiatowe w Wejherowie winda przyścienna zewnętrzna Centrum Kształcenia Praktycznego w Słupsku - pochylnia zewnętrzna 17 WYKRES REALIZACJI ZADAŃ ZADAŃ REALIZACJA ZADAŃ PRZEZ SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO W ROKU 2010 PRZYZNANA KWOTA w tys. zł 2 100 2 037 1 517 1 600 1 100 834 600 300 100 roboty budowlane tworzenie i działanie zakładów aktywności zawodowej rehabilitacja zawodowa i Program wyrównywania społeczna osób różnic między regionami niepełnosprawnych (wnioski i wystąpienia) zlecanych fundacjom i organizacjom pozarządowym PRZYZNANE DOFINANSOWANIE W RAMACH ŚRODKÓW CEL DOFINANSOW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 18 9
WIELKOŚĆ ŚRODKÓW ROK 2011 PRZYZNANE ŚRODKI NA ROBOTY BUDOWLANE - I TRANSZA 2.658.036,00 PLN - II TRANSZA 938.065,00 PLN ŁĄCZNIE 3.596.101,00 PLN DOFINANSOWANIE PRZYZNANO 22 PODMIOTOM W TYM: - jednostki samorządu terytorialnego (domy pomocy społecznej, szkoły) - 10 - stowarzyszenia / fundacje - 8 - przedsiębiorcy - 4 19 MAPA PODMIOTÓW 20 10
MAPA PODMIOTÓW 21 Dziękuję za uwagę Krystyna Dominiczak 22 11