Wydanie VI Lipiec 21 rok
Spis treści 1. Oświadczenie weryfikatora 2. Krótka charakterystyka zakładu 3. Najważniejsze certyfikaty i wyróżnienia 4. System Zarządzania Środowiskowego 5. Współdziałanie ze społecznością lokalną 6. Oddziaływania środowiskowe elektrowni i stosowane metody ochrony środowiska 7. Wskaźniki eksploatacyjne w roku 29 8. Cele i zadania środowiskowe 9. Słowniczek 1. Kalendarium 2 3 5 6 9 1 15 17 18 19 Do rozpowszechniana niniejszej Deklaracji upoważniony jest: Wydział Ochrony Środowiska i Wydział Public Relations PGE Elektrowni Opole SA
Szanowni Państwo Oddajemy Państwu VI wydanie Deklaracji Środowiskowej, w której zawarliśmy szereg najbardziej istotnych informacji dotyczących podejmowanych inicjatyw i działań, mających wpływ na otaczające nas naturalne środowisko. W niniejszej Deklaracji Środowiskowej przedstawiamy informacje uaktualnione o 29 rok, mając w perspektywie kolejne lata, w których konsekwentnie będziemy podejmować działania ograniczające nasze oddziaływanie na środowisko. Naszą działalność prowadzimy w oparciu o ciągle doskonalony system zarządzania środowiskowego i organizacji pracy. Wytwarzamy energię elektryczną i ciepło w oparciu o wymagania nowej normy ISO 141:25 i Rozporządzenia Unii Europejskiej EMAS. Konsekwentnie od lat współpracujemy z lokalną społecznością gminy Dobrzeń Wielki i regionu Śląska Opolskiego, informując o bieżących wskaźnikach ekologicznych. Jesteśmy otwarci również na innowacyjne rozwiązania i technologie, mogące jeszcze podnieść nasze ekologiczne bezpieczeństwo. Współpracujemy w tym zakresie z wieloma instytucjami i ośrodkami naukowo-badawczymi. W roku 29 między innymi w oparciu o tę współpracę zainstalowaliśmy na bloku 3 nową instalację zmniejszającą emisję tlenków azotu do atmosfery poniżej 2 mg/nm 3. Prezentowana deklaracja jest elementem prowadzonego dialogu z wszystkimi grupami i jednostkami zainteresowanymi naszą działalnością, a także jest dowodem spełniania przez PGE Elektrownię Opole SA wymogów europejskich w zakresie zarządzania ochroną środowiska. Mirosław Skowron Dyrektor Generalny PGE Elektrowni Opole SA
1. Oświadczenie Weryfikatora Oświadczenie weryfikatora środowiskowego o zgodności działań organizacji z wymaganiami Rozporządzenia EMAS Andrzej Ociepa, weryfikator środowiskowy EMAS o numerze rejestracyjnym PL-V-9 akredytowany w odniesieniu do zakresu (kod NACE): DF 23.1,2; DJ; DN 37; E 4.1; E 4.2; E 4.3, 41; ; oświadcza, że przeprowadził weryfikację, czy organizacja: PGE Elektrownia Opole SA z siedzibą w Brzeziu k. Opola, kod pocztowy 46-21, o numerze rejestracji PL.2.16-1-1 w krajowym systemie ekozarządzania i audytu EMAS wraz z obiektami: Elektrownia Opole w Brzeziu, składowisko odpadów paleniskowych Groszowice, o których mowa w deklaracji środowiskowej EMAS z lipca 21 roku spełnia wszystkie wymogi Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/29 z dnia 25 listopada 29 roku dotyczącego dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS). Podpisując niniejsze oświadczenie deklaruję, że: weryfikacja i walidacja zostały przeprowadzone w pełnej zgodności z wymogami Rozporządzenia (WE) nr 1221/29, wyniki weryfikacji i walidacji potwierdzają, że nie ma dowodów na brak zgodności z mającymi zastosowanie wymaganiami prawnymi dotyczącymi środowiska, dane i informacje zawarte w deklaracji środowiskowej organizacji dają rzetelny, wiarygodny i prawdziwy obraz całej działalności organizacji w zakresie podanym w deklaracji środowiskowej. Niniejszy dokument nie jest równoważny z rejestracją w EMAS. Rejestracja w EMAS może być dokonana wyłącznie przez organ właściwy na mocy rozporządzenia (WE) nr 1221/29. Niniejszego dokumentu nie należy wykorzystywać jako oddzielnej informacji udostępnianej do wiadomości publicznej. Sporządzono w Brzeziu k. Opola, dnia 27.8.21 r. 2
2. Krótka charakterystyka zakładu mapa dojazdu do PGE Elektrowni Opole SA PGE Elektrownia Opole Spółka Akcyjna 46-21 Brzezie k. Opola tel. +48 77 423 5 5 fax +48 77 423 5 12 e-mail: elektrownia.opole@elopole.bot.pl www.elopole.bot.pl NIP: 754-33-45-76 KRS: 576 SR Opole REGON: 4534371 PGE Elektrownia Opole SA zlokalizowana jest w pobliżu wsi Brzezie, w gminie Dobrzeń Wielki, poniżej ujścia rzeki Mała Panew do Odry. Obszar zajmowany przez istniejące i planowane obiekty elektrowni wynosi ok. 24 hektarów. Elektrownia oddalona jest dziewięć kilometrów na północ od granic miasta Opola i zatrudnia 1255 osób. PGE Elektrownia Opole wykorzystując węgiel kamienny produkuje energię elektryczną dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i ciepło dla lokalnych odbiorców indywidualnych i zbiorowych. Zdolności produkcyjne elektrowni wynoszą około 1,5 TWh energii elektrycznej rocznie. Produkuje ona ok. 6% krajowej energii elektrycznej. Część możliwości produkcyjnych była i jest nadal wykorzystywana jako rezerwa mocy dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Od września 24 roku PGE Elektrownia Opole SA posiada koncesję, zgodnie z którą może spalać biomasę z drewna liściastego i iglastego w ramach tzw. współspalania z węglem i produkować energię elektryczną zaliczaną do pochodzącej z odnawialnych źródeł energii. Działania elektrowni w celu wypełnienia obowiązku udziału energii odnawialnej wyprodukowanej z biomasy pochodzenia rolnego, w kwietniu 26 roku doprowadziły do rozszerzenia koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej o współspalanie biomasy pochodzenia roślinnego, otrzymanej z produktów ubocznych i pozostałości z produkcji rolnej oraz przemysłu przetwarzającego te produkty. Biomasa pochodzenia rolnego, charakteryzuje się lepszymi parametrami fizyko-chemicznymi w porównaniu do biomasy drzewnej (wyższa wartość opałowa, lepsze parametry transportu, niższa zawartość wilgoci), a także znacznie poprawia proces jej spalania oraz ma pozytywny wpływ na poziom emisji spalin. Podstawowym przedmiotem działalności PGE Elektrowni Opole jest wytwarzanie i dystrybucja energii elektrycznej i ciepła oraz prowadzenie działalności wykonawczej, usługowej i inwestycyjnej z zakresu budownictwa energetycznego i cieplnego. PGE Elektrownia Opole S.A. wchodzi w skład Grupy Kapitałowej PGE, największego producenta i dostawcy energii elektrycznej w Polsce; gwarantuje bezpieczne i stabilne dostawy energii elektrycznej dla około pięciu milionów odbiorców indywidualnych i zbiorowych. Działalność PGE Polskiej Grupy Energetycznej SA koncentruje się na następujących konsolidowanych obszarach: Energetyka Konwencjonalna, Obrót Hurtowy, Dystrybucja, Sprzedaż Detaliczna, Energetyka Odnawialna. Jedną z najważniejszych zasad przyświecających Grupie Kapitałowej PGE jest zrównoważony rozwój. PGE Elektrownia Opole jest cieplną, konwencjonalną, kondensacyjną elektrownią blokową z zamkniętym układem wody chłodzącej. Eksploatowane są w niej cztery bloki energetyczne uruchomione w latach 1993-1997, o łącznej mocy zainstalowanej 1492 MW (1x376 MW; 1x373 MW; 1x373 MW; 1x37 MW), natomiast łączna moc osiągalna wynosi 1532 MW. Podstawowym paliwem jest miał węgla kamiennego. Wszystkie bloki wyposażone są w układy odpylania spalin oraz mokre instalacje odsiarczania spalin. Podjęto również decyzję o budowie pierwszej w Polsce instalacji odazotowania spalin na bloku nr 3. Jest to technologia wykorzystująca dwie metody redukcji emisji NO x - pierwotną i wtórną niekatalityczną z użyciem mocznika jako reagenta. Blok nr 3 został wyposażony w taką instalację, a pozostałe bloki otrzymają instalacje odazotowania spalin do 215 roku. Pracujące bloki energetyczne charakteryzują się wysoką dyspozycyjnością i niskim współczynnikiem awaryjności. 3
Opis funkcjonowania cieplnej elektrowni kondensacyjnej W PGE Elektrowni Opole energia chemiczna zawarta w węglu kamiennym przetwarzana jest na energię elektryczną dostarczaną do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Dostarczone paliwo (1) do elektrowni jest podawane poprzez układ taśmociągów do młynów węglowych (2), w których następuje zmielenie węgla do postaci drobnego pyłu. Pył transportowany jest pneumatycznie pyłoprzewodami (4) do komory paleniskowej kotła (8), gdzie ulega całkowitemu spaleniu. Gorące spaliny po wypływie z kotła oddają ciepło w obrotowych podgrzewaczach powietrza (14) i zostają oczyszczone z pyłów w elektrofiltrach (15). Następnie spaliny trafiają do instalacji odsiarczania spalin (16), z której są transportowane wprost do komina (17). Do celów technologicznych woda pobierana jest z ujęcia (5) na rzece Mała Panew. Pobrana woda zostaje poddana procesom uzdatniania (6) tak, aby spełnić wysokie wymagania technologiczne układu chłodzącego oraz układu parowo-wodnego. Głównym zadaniem wody jest przenoszenie energii cieplnej. Ogrzewana woda w kotle (8) ulega odparowaniu, a następnie para jest podgrzana do wysokich temperatur (54 st.c) i przekazywana rurociągiem parowym do turbozespołu (9). Po wykonaniu pracy polegającej na obracaniu wirnika turbiny, para ulega skropleniu (1) a ciepło wydzielane podczas skraplania pary oddawane jest w chłodni kominowej (8) do atmosfery. Skroplona woda ze skraplacza (1) przepompowywana jest przez wymienniki regeneracyjne (11), których zadaniem jest podniesienie sprawności elektrowni (woda zostaje podgrzana w wymiennikach regeneracyjnych parą z odpowiednich upustów turbiny). Po podgrzaniu w regeneracji nisko i wysokoprężnej woda ponownie wtłaczana jest pod wysokim ciśnieniem (dochodzącym do 2 bar) do kotła. Energia elektryczna z turbogeneratora (9) wyprowadzana jest poprzez linie energetyczne (2) do końcowych odbiorców. 1. Układ podawania miału węgla kamiennego. 2. Zespoły młynów węglowych. 3. Instalacja oleju opałowego. 4. Pyłoprzewody ze zmielonym paliwem. 5. Ujęcie wody na rzece Mała Panew. 6. Układ przygotowania wody. 7. Chłodnia kominowa. 8. Kocioł przepływowy BP-115. 9. Turbozespół. 1. Skraplacz. 11. Regeneracja nisko i wysokoprężna. 12. Wyprowadzenie mocy. 13. Układ odżużlania. 14. Układ powietrze-spaliny. 15. Elektrofiltry. 16. Układ odsiarczania spalin. 17. Komin. PGE Elektrownia Opole posiada rezerwowe składowisko odpadów paleniskowych Groszowice. Teren wykorzystany pod składowanie odpadów jest nieczynnym wyrobiskiem poeksploatacyjnym margli byłej Cementowni Groszowice. Proces ten od początku jest nadzorowany i monitorowany. Poletka składowe zabezpieczone są warstwą protekcyjną lub folią. Na składowisku prowadzone były badania nad lokowaniem odpadów w technologii emulgatu. Emulgat to mieszanina wody i popiołu, która po zestaleniu tworzy zwartą bryłę o małej wodoprzepuszczalności i dużej wytrzymałości mechanicznej. Składowanie odpadów w tej technologii jest bezpieczne dla środowiska, co potwierdzają badania prowadzone w rejonie składowiska od początku jego eksploatacji, tj. od 1993 roku. 4 Składowisko rezerwowe przygotowane jest na wypadek wystąpienia braku odbioru popiołu i żużla lub innych nieprzewidzianych sytuacji, np. strajki na kolei. Od roku 21 na składowisku nie złożono żadnej partii popiołu, gdyż całość odpadów paleniskowych jest wykorzystywana gospodarczo. Obecnie na terenach rolniczych przyległych do kwater składowiska założona jest doświadczalna plantacja wierzby energetycznej. Wierzba jest spalana w kotłach energetycznych PGE Elektrowni Opole i jest źródłem energii odnawialnej.
3. Najważniejsze certyfikaty, nagrody i wyróżnienia przyznane za działalność proekologiczną Elektrownia posiada certyfikaty: System Zarządzania Środowiskowego ISO 141 System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy OHSAS 1811 i PN-N 181 System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji ISO/IEC 271 System Społecznej Odpowiedzialności SA 8 Za swoją działalność proekologiczną elektrownia uzyskała wiele nagród, a najważniejsze z nich to: Lider Polskiej Ekologii 2 Nagroda Lider Polskiej Ekologii 2 w konkursie Lider Polskiej Ekologii, przyznana przez Ministra Środowiska za System ochrony środowiska w procesie wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Przyjaźni Środowisku W roku 22 w kategorii Technologia godna polecenia za system do bieżącego wyznaczania strat rozruchowych energii i kosztów. Medal Europejski 24 Przyznany przez Komitet Integracji Europejskiej i Business Centre Club za Świadczenie Regulacyjnych Usług Systemowych dla zapewnienia niezawodnej i bezpiecznej pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, dotrzymania parametrów i standardów jakościowych energii elektrycznej oraz współpracy z systemami elektroenergetycznymi krajów sąsiadujących tzw. grupy CENTRAL i Europy Zachodniej UCTE. 5
4. System Zarządzania Środowiskowego PGE Elektrowni Opole SA Od początku działalności PGE Elektrowni Opole SA troska o środowisko naturalne była bardzo ważna dla zarządu i załogi. W roku 2 Zarząd PGE Elektrowni Opole podjął decyzję o wdrożeniu systemu zarządzania środowiskowego (SZŚ) zgodnie z normą ISO 141. Wdrożenie systemu przyczyniło się do uporządkowania istniejących już metod i sposobów zarządzania ochroną środowiska. Proces wdrażania normy ISO 141 wymagał szkolenia pracowników i audytorów wewnętrznych, opracowania i wdrażania dokumentacji systemowej oraz rozpoczęcia audytów wewnętrznych. Wdrażanie SZŚ zakończono w 21 roku certyfikatem nadanym przez firmę British Standards Institution, która nadal prowadzi nadzór nad zgodnością naszego systemu z wymaganiami normy PN-EN ISO 141. Kierując się dobrym wizerunkiem firmy, wzrostem wiarygodności wśród kontrahentów, kolejnym krokiem było dostosowanie w roku 25 naszego SZŚ do wymagań Rozporządzenia EMAS. PGE Elektrownia Opole jako pierwsza w Polsce uzyskała certyfikat EMAS (nr PL 2.16-1-1 krajowego rejestru). Podjęto także decyzję o integracji funkcjonujących w elektrowni systemów zarządzania w różnych obszarach działalności spółki. Zintegrowany System Zarządzania (ZSZ) w PGE Elektrowni Opole obecnie obejmuje cztery współdziałające ze sobą i uzupełniające się podsystemy zarządzania przedsiębiorstwem: - ochrony środowiska wg normy PN-EN ISO 141 oraz EMAS - bezpieczeństwa pracy wg normy PN-N 181/OHSAS 181 - bezpieczeństwa informacji wg normy PN-ISO/IEC 271 - społecznej odpowiedzialności wg normy SA 8 Trwają prace nad włączeniem do ZSZ systemu zarządzania jakością wg wymagań normy PN-EN ISO 91. Zintegrowany System Zarządzania obejmuje wszystkie komórki organizacyjne PGE Elektrowni Opole oraz wszystkie obszary jej działalności. Wyjątek stanowią Wydział Kontroli Chemicznej oraz Wydział Kontroli Jakości i Diagnostyki objęte akredytacją zgodną z normą ISO 1725. Elementami systemu zarządzania środowiskowego są: 6 Polityka zintegrowanego systemu zarządzania Najwyższe kierownictwo elektrowni opracowało dokument pt. Polityka Zintegrowanego Systemu Zarządzania, zgodny z wymaganiami normy ISO 141:24 oraz Rozporządzenia EMAS. Polityka to deklaracja firmy do prowadzenia działalności zakładu zgodnie z określonymi zasadami, w tym w trosce o środowisko naturalne. Treść polityki jest publicznie dostępna i został z nią zapoznany cały personel firmy oraz nasi kontrahenci. Treść polityki Naszą misją jest spójne ze strategią rozwoju Grupy Wydobywczo - Wytwórczej oraz Polskiej Grupy Energetycznej efektywne wytwarzanie i sprzedaż energii elektrycznej, ciepła i usług, na konkurencyjnych warunkach przy zachowaniu wysokich standardów etycznych, ekologicznych oraz zasad społecznej odpowiedzialności. PGE Elektrownia Opole SA to nowoczesne źródło energii elektrycznej i cieplnej o istotnym znaczeniu dla krajowego systemu elektroenergetycznego. Naszą działalność prowadzimy zgodnie z przepisami prawnymi i innymi wymaganiami. Kładziemy duży nacisk na efektywność ekonomiczną i zrównoważony rozwój oraz wysoki poziom zadowolenia naszych klientów. Nasze procesy realizujemy dbając o środowisko naturalne, bezpieczeństwo pracy przy zachowaniu bezpieczeństwa informacji. Przyjęliśmy kryteria oceny ryzyka oraz jego dopuszczalny poziom. Podejmujemy działania, które są zgodne z zasadami społecznej odpowiedzialności, mając na uwadze pracowników oraz inne zainteresowane strony. Aby spełnić stawiane wyżej wymagania oraz zapewnić wysoki poziom zadowolenia klientów oraz innych zainteresowanych stron, wdrożyliśmy zintegrowany system zarządzania, oparty na normach: PN-EN ISO 91, PN-EN ISO 141 i Rozporządzeniu EMAS, PN-N 181/OHSAS 181, PN-ISO/IEC 271 oraz standardu SA 8. Nasz zintegrowany system zarządzania jest ciągle doskonalony pod względem skuteczności. Pracownicy realizujący określone procesy i zadania są
kompetentni, znają swoja rolę i miejsce w zintegrowanym systemie zarządzania oraz ciągle doskonalą kwalifikacje. Naszą Politykę Zintegrowanego Systemu Zarządzania realizujemy w oparciu o następujące cele: 1. Ciągłe doskonalenie współpracy z klientami i innymi zainteresowanymi stronami, opartej na zaufaniu i odpowiedzialności. 2. Ciągłe zmniejszanie oddziaływania na środowisko oraz zapobieganie zanieczyszczeniom. 3. Stała poprawa stanu bezpieczeństwa i higieny pracy poprzez zapobieganie wypadkom przy pracy, zdarzeniom potencjalnie wypadkowym oraz chorobom zawodowym. 4. Doskonalenie skuteczności Zintegrowanego Systemu Zarządzania Jakością, Środowiskiem, Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, Bezpieczeństwem Informacji oraz Odpowiedzialnością Społeczną. 5. Doskonalenie zasad postępowania związanych z bezpieczeństwem informacji, z zachowaniem poufności, integralności i dostępności informacji. 6. Ciągły podnoszenie kwalifikacji, świadomości oraz zaangażowania pracowników do działań na rzecz poprawy jakości, ochrony środowiska, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa informacji. Niniejsza polityka znana jest naszym pracownikom, jest ogólnie dostępna, okresowo przeglądana i weryfikowana stosowanie do potrzeb oraz oczekiwań zainteresowanych stron. Aspekty środowiskowe Aspekt środowiskowy jest to działanie zakładu, które może oddziaływać na środowisko. Opracowano procedurę identyfikacji i oceny znaczenia aspektów środowiskowych oraz kryteria uznania aspektów środowiskowych jako znaczące. Podstawą do uznania aspektu za znaczący jest spełnienie przez dany aspekt jednego z trzech warunków: aspekt środowiskowy jest przywołany w Polityce, wystąpiło przekroczenie limitów wyznaczonych w Pozwoleniu Zintegrowanym lub innym uregulowaniu prawnym dotyczącym elektrowni, wartość aspektu przekracza zsumowaną określoną ilość punktów w przyjętej skali, która uwzględnia wymagania prawne, wpływ aspektu na środowisko oraz szacunkowy koszt z nim związany. Zostały zidentyfikowane następujące aspekty znaczące: emisja SO 2, NO x, pyłu, CO 2, emisja hałasu, wytwarzanie odpadów innych niż niebezpieczne (odpadów paleniskowych) wytwarzanie odpadów niebezpiecznych, zagospodarowanie popiołu, żużla, gipsu i wypadów młynowych, zużycie wody technologicznej, wytwarzanie ścieków przemysłowych, zużycie paliwa (węgiel kamienny, mazut, olej napędowy) aspekty wynikające z realizacji nowego projektu o istotnym wpływie na środowisko, oddziaływanie wizualne obiektów elektrowni, zanieczyszczenie wód i gruntu aspekt potencjalny. PGE Elektrownia Opole nadzoruje również aspekty pośrednie wynikające z działalności kontrahentów, odbiorców lub dostawców pracujących na rzecz elektrowni np. firm odbierających odpady paleniskowe lub firm prowadzących prace budowlane na naszym terenie. Struktura i odpowiedzialność Relacje i zasady funkcjonowania spółki zawiera Regulamin Organizacyjny. Schemat organizacyjny oraz skład komórek organizacyjnych i ich zadania oraz obszary działania zawiera Księga komórek organizacyjnych Spółki PGE Elektrowni Opole SA. Na czele struktury organizacyjnej PGE Elektrowni Opole SA stoi Dyrektor Generalny. Do nadzoru nad funkcjonowaniem systemu zarządzania środowiskiem został powołany Koordynator SZŚ. Komórki organizacyjne i samodzielne stanowiska uporządkowane są hierarchicznie w następujących najważniejszych pionach: pion dyrektora generalnego, pion techniczny, pion finansowy, pion personalny, pion strategii i rozwoju. Odpowiedzialności dla poszczególnych stanowisk znajdują się w zakresach obowiązków. Szkolenie, świadomość i kompetencje W PGE Elektrowni Opole funkcjonują odpowiednie procedury szkoleniowe. Szkolenia z zakresu systemu zarządzania środowiskowego odbywają się m.in. w ramach szkoleń wstępnych i okresowych. Kierownicy wydziałów i komórek organizacyjnych odpowiadają za proces podnoszenia wiedzy i kwalifikacji podległych im pracowników. Komunikowanie się Komunikacja w PGE Elektrowni Opole służy do wzajemnej wymiany informacji pomiędzy komórkami 7
organizacyjnymi i pionami zarządzania. Komunikacja niezbędna jest do osiągnięcia wyznaczonych celów SZŚ oraz do informowania na temat działań elektrowni na rzecz środowiska. Podstawowe zasady komunikowania się wewnętrznego i zewnętrznego w sprawach związanych z ochroną środowiska, opisuje procedura komunikacji. Przepływ informacji odbywa się poprzez kontakty interpersonalne, korespondencję, spotkania, szkolenia, a także poprzez radiowęzeł zakładowy, tablice ogłoszeniowe, biuletyn informacyjny oraz stronę internetową i media. Dokumentacja systemu zarządzania środowiskowego W PGE Elektrowni Opole funkcjonuje dokumentacja ochrony środowiska, wynikająca z wymagań prawnych dotyczących zakładu oraz z wdrożonego systemu zarządzania środowiskowego. Firma posiada wymagane procedury. Do dokumentacji zaliczają się również zarządzenia, różnego rodzaju instrukcje i raporty, zestawienia, które są w odpowiedni sposób prowadzone i uzupełniane, w miarę pojawiania się takich potrzeb. Dokumentacja jest stale nadzorowana. Sterowanie operacyjne, gotowość na wypadek awarii i reagowanie na nie oraz monitorowanie PGE Elektrownia Opole prowadzi stały nadzór nad: emisją zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego, parametrami pobieranych wód i odprowadzanych ścieków, stanem technicznym obiektów i urządzeń, wytwarzaniem i postępowaniem z odpadami. Dla wszystkich znaczących aspektów środowiskowych funkcjonuje odpowiednia dokumentacja do bieżącego sterowania operacyjnego. Zasady zarządzania aspektami środowiskowymi i ich monitorowanie odbywa się zgodnie z opracowaną i zatwierdzoną procedurą. PGE Elektrownia Opole zapobiega wszelkim awariom oraz ma ustalony w instrukcjach eksploatacji sposób postępowania w razie ich zaistnienia. Opracowano również odrębną procedurę, zgodnie z którą przeprowadzana jest ocena zgodności z wymaganiami prawnymi. Niezgodności oraz działania korygujące i zapobiegawcze W PGE Elektrowni Opole w razie stwierdzenia niezgodności podejmowane są działania korygujące i zapobiegawcze mające na celu ochronę środowiska. Na podstawie doświadczeń wprowadza się zmiany w procedurach i instrukcjach tak, aby w przyszłości uniknąć sytuacji mogących negatywnie oddziaływać na środowisko. Audyty i przeglądy zintegrowanego systemu zarządzania PGE Elektrownia Opole przeprowadza regularnie audyty zintegrowanego systemu zarządzania środowiskowego według corocznie opracowywanego harmonogramu. Kierownictwo firmy raz w roku przeprowadza przegląd zintegrowanego systemu zarządzania. Omawia się na nim oddziaływanie PGE Elektrowni Opole na środowisko na podstawie raportów z audytów wewnętrznych i raportu rocznego przygotowywanego przez służby ochrony środowiska. Cele i zadania środowiskowe System zarządzania środowiskowego wymaga ciągłego doskonalenia. Co roku wyznaczane są nowe cele i zadania środowiskowe. Związane są one głównie z aspektami znaczącymi tj. z ograniczaniem zużycia zasobów naturalnych i zużycia energii na potrzeby własne, ograniczaniem emisji zanieczyszczeń do powietrza, ograniczaniem emisji hałasu, segregacją odpadów oraz poprawą wyglądu i wizerunku naszej firmy. Najważniejsze zrealizowane w latach wcześniejszych zadania środowiskowe to: modernizacja części niskoprężnej turbin, co umożliwiło roczne zmniejszenie zużycia węgla o ok. 3 tys. Mg/blok i w efekcie spowodowało to zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza takich jak: pył, SO 2, NO x, CO i CO 2. W ramach modernizacji zainstalowano obudowy dźwiękochłonne turbin, co spowodowało zmniejszenie emisji hałasu, wymiana stalowych zbiorników kwasu i ługu na zbiorniki z tworzyw sztucznych w celu zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia wód i powierzchni ziemi, nasadzenie zieleni w celu poprawy estetyki oraz obniżenia emitowanego hałasu do środowiska, pomalowanie chłodni kominowych i komina w trakcie konserwacji ich powierzchni, co pozwoliło na poprawę estetyki zakładu i lepsze wkomponowanie go w środowisku naturalnym, produkcja energii zielonej z biomasy, modernizacja kotła numer 3 w celu redukcji emisji tlenków azotu do wymaganego w roku 216 poziomu poniżej 2 mg/m 3 u, wymiana freonów z klimatyzatorów na bezpieczny dla środowiska czynnik chłodzący. 8
5. Współdziałanie ze społecznością lokalną Podstawą działalności PGE Elektrowni Opole SA jest stosowanie zasady zrównoważonego rozwoju, uwzględniającej czynniki ekonomiczne, ekologiczne i społeczne. Przyjęta w jej ramach Polityka Społecznej Odpowiedzialności jest odzwierciedleniem naszych dążeń i uznaniem hierarchii wartości, które wyznaczają ramy naszych działań. Jest ona spójna z misją firmy oraz powiązana ze zintegrowaną polityką jakości, środowiskową, bhp oraz bezpieczeństwa informacji, tworząc ramy zintegrowanego systemu zarządzania. W Polityce Społecznej Odpowiedzialności zapisaliśmy m.in. Wspieramy ważkie społecznie działania na rzecz upowszechniania kultury i etosu mieszkańców Śląska Opolskiego, a także zdrowia, nauki i edukacji. Prowadzimy również działania na rzecz wspomagania najuboższych i tych, którzy są zagrożeni społeczną marginalizacją. Ta zasada jest kierunkowskazem naszego współdziałania ze społecznością lokalną i jest bardzo szeroka. PGE Elektrownia Opole m.in. sprawuje opiekę nad Domem Pomocy Społecznej w Czarnowąsach, sponsoruje Teatr Lalki i Aktora w Opolu, Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, Fundację Sanktuarium Góra Św. Anny, Radio Plus Opole, Ludowe Zespoły Sportowe z gminy Dobrzeń Wielki oraz Gminny Ośrodek Kultury z Dobrzenia Wielkiego. Pomagamy przede wszystkim dzieciom np. z Fundacji Dom Rodzinnej Rehabilitacji Dzieci z Porażeniem Mózgowym. Przeciwdziałamy wykluczeniu społecznemu poprzez wspieranie Stowarzyszenia MONAR w Graczach. Wspomagamy również Klub Honorowych Dawców Krwi i PTTK oddz. w Opolu. Od lat PGE Elektrownia Opole współpracuje z Politechniką Opolską i Uniwersytetem Opolskim. Współorganizujemy i uczestniczymy w seminariach i konferencjach naukowych. Jedno z ostatnich - seminarium Czy tanie ciepło dla Opola? odbiło się szerokim echem wśród społeczności lokalnej. Udział PGE Elektrowni Opole w Opolskim Festiwalu Nauki umozliwił zaprezentowanie lokalnej społeczności Opolszczyzny planów i założeń związanych z budową bloków 5 i 6, przedstawianie naszych osiągnięć w zakresie ochrony środowiska w tym nowoczesnej instalacji zmniejszającej zawartość NO x w spalinach, a także wskazanie możliwości dostarczania taniego ciepła dla miasta Opola. Ważnym czynnikiem współdziałania ze społecznością lokalną są organizowane od kilku lat (dwa razy w roku) Dni Otwarte w PGE Elektrowni Opole, cieszące się coraz większą popularnością. Uczestniczą w nich dzieci i młodzież, studenci oraz zainteresowani mieszkańcy pobliskich gmin i Opola. 9
Podczas tegorocznych wiosennych Dni Otwartych, PGE Elektrownię Opole odwiedziły 1 124 osoby. Podstawowym założeniem tej imprezy było przekazanie uczestnikom wiedzy z zakresu ochrony środowiska, a także zapoznanie z problematyką wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Dniom Otwartym towarzyszą często seminaria np. o podstawowych założeniach budowy bloków 5 i 6, czy też o możliwościach dostawy taniego ciepła do miasta Opola oraz o warunkach rozbudowy istniejącej sieci ciepłowniczej w gminie Dobrzeń Wielki zasilanej z PGE Elektrowni Opole. Niezwykle ważną inicjatywą PGE Elektrowni Opole SA dotyczącą współpracy ze społecznością lokalną, jest propozycja dostawy ciepła do miasta Opola. Propozycja ta ma niezwykle korzystny walor ekologiczny i ekonomiczny. Obecnie toczą się liczne dyskusje, odbywają się seminaria naukowe, zaangażowane są władze samorządowe, informują o tym lokalne media. 6. Oddziaływania środowiskowe PGE Elektrowni Opole i stosowane metody ochrony środowiska W PGE Elektrowni Opole SA przywiązuje się dużą wagę do ochrony środowiska poprzez ciągłe ograniczanie niekorzystnych oddziaływań na środowisko naturalne. W firmie prowadzi się stały nadzór nad procesem produkcji, sprawnością, optymalizację racjonalnym zużyciem paliwa. Przeprowadzane modernizacje wpływają na zwiększenie efektywności produkcji. Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła charakteryzuje się wieloma oddziaływaniami środowiskowymi. Szczegółowe dane o wielkości tych oddziaływań i związanych z nimi wskaźnikach eksploatacyjnych przedstawiono w ostatnim rozdziale Deklaracji Środowiskowej. Dla ograniczania zanieczyszczeń emitowanych do środowiska w PGE Elektrowni Opole stosuje się różnego rodzaju urządzenia i metody zapobiegawcze. Są one na tyle skuteczne, że Elektrownia w całej dotychczasowej działalności nie przekroczyła dopuszczalnych limitów emisji. PGE Elektrownia Opole podejmuje starania, aby z wyprzedzeniem dostosować się do przyszłych wymagań prawnych w zakresie ochrony środowiska. Potwierdzają to m.in. kontrole Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska i audyty zintegrowanego systemu zarządzania. Przez cały dotychczasowy okres eksploatacji PGE Elektrownia Opole nie została ukarana przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska za naruszenie przepisów ochrony środowiska. W roku 25 PGE Elektrownia Opole uzyskała od Wojewody Opolskiego Pozwolenie Zintegrowane, w którym zostały określone m.in. nowe warunki i wielkości dopuszczalne emisji. W grudniu 26 roku Wojewoda Opolski wydał Pozwolenie Zintegrowane również dla Składowiska Odpadów Paleniskowych Groszowice. Pozwolenia te wydane zostały na 1 lat. 1
Ochrona powietrza atmosferycznego Każdy z bloków energetycznych wyposażony jest w komplet urządzeń chroniących atmosferę. W jego skład wchodzą: urządzenia do redukcji tlenków azotu w procesie spalania poprzez zastosowanie na blokach nr 1 i 2 oraz 4 niskoemisyjnych palników, obniżenie nadmiaru powietrza w procesie spalania, zróżnicowaniu doprowadzania pyłu węgla do dysz palnika oraz dzięki właściwemu przemiałowi węgla. Łączny stopień redukcji emisji tlenków azotu wynosi 4-5%. Natomiast na bloku nr 3 zastosowano innowacyjną dwustopniową metodę odazotowania z użyciem mocznika jako reagenta, która umożliwia redukcję tlenków azotu poniżej 2 mg/nm 3, instalacje odpylania spalin - elektrofiltry dwusekcyjne, trzystrefowe, o osiągalnej skuteczności odpylania 99,8% (przy gwarantowanej 99,5%), instalacje odsiarczania spalin metodą mokrą wapienno-gipsową, według technologii niemieckiej firmy Saarberg-Hölter-Lurgi. Instalacje osiągają gwarantowaną skuteczność odsiarczania 92%. Zastosowana technologia zapewnia również częściowe usunięcie ze spalin metali ciężkich oraz części chlorowodoru i fluorowodoru. Istotnym elementem systemu ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem emisją pyłu jest hermetyzacja wszystkich procesów technologicznych, a w szczególności transportu i rozładunku węgla oraz odpadów paleniskowych. Załadunek i rozładunek substancji mogących powodować pylenie odbywa się z wykorzystaniem hermetycznych urządzeń zabezpieczających. Wywóz popiołu oraz dostarczanie sorbentów odbywa się w wagonach cysternach, a ich transport na terenie zakładu poprzez rurociągi. Zastosowane metody pozwoliły na wyeliminowanie z elektrowni zjawiska tzw. pylenia wtórnego. Zastosowane urządzenia chroniące atmosferę gwarantują PGE Elektrowni Opole spełnianie norm polskich, jak również norm obowiązujących w Unii Europejskiej wynikających z Dyrektywy 21/8. Wskaźniki emisji w kolejnych latach prezentuje wykres. Emisja zanieczyszczeń do powietrza z Elektrowni Opole na tle wymagań Unii Europejskiej 7 6 5 414 434 466 469 47 454 5 mg/rm 3 4 3 2 1 11 174 11 168 13 172 18 184 16 196 24 25 26 27 28 29 18 156 5 4 Wymagania Unii Europejskiej Pył SO 2 od 216 r 2mg/Nm 3 NO 2 PGE Elektrownia Opole od pierwszego dnia swej eksploatacji wyposażona jest w automatyczny system ciągłych pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego. System składa się z analizatorów stężeń dwutlenku siarki i tlenków azotu, pyłu, tlenku węgla, dwutlenku węgla, tlenu, ultradźwiękowego miernika prędkości spalin, mierników temperatury, wilgotności i ciśnienia. Każdy blok ma odrębny przewód spalinowy w kominie, na których zainstalowany jest kompletny system pomiarowy. Współpracujący system komputerowy pozwala na przeliczanie zmierzonych wartości zgodnie z wymogami prawnymi, umożliwia wizualizację i archiwizację wyników, drukowanie raportów, obliczanie ładunku zanieczyszczeń oraz obliczanie ewentualnych przekroczeń. Dane z systemu przekazywane są Marszałkowi Województwa Opolskiego i Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska, a także są podstawą do naliczania opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska. Analizowane są również inne wskaźniki eksploatacyjne np. wielkość emisji na jednostkę produkcji, co ilustruje kolejny wykres. 11
Wskaźniki emisji zanieczyszczeń na jednostkę produkcji energii elektrycznej brutto 2, 1,39 1,43 1,53 1,52 1,52 1,52 kg/mwh 1,5 1,,59,55,56,6,64,51,5,,9,9,7,1,12,9,4,4,4,6,5,6 24 25 26 27 28 29 pył CO SO 2 NO 2 Ochrona wód Zastosowana technologia umożliwia PGE Elektrowni Opole uzyskiwanie niskich jednostkowych wskaźników ilości wytwarzanych ścieków, jak również jednostkowych wskaźników zużycia wody oraz minimalizację ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych ze ściekami. Ochrona wód powierzchniowych Wszystkie ścieki z terenu elektrowni oczyszczane są w końcowej oczyszczalni ścieków. Niektóre rodzaje ścieków przemysłowych podlegają oczyszczaniu wielostopniowemu. Oczyszczanie ścieków przemysłowych zachodzi w następujących instalacjach: piaskownikach, odolejaczach, osadnikach i schładzaczach przy poszczególnych obiektach, chemicznej oczyszczalni ścieków z instalacji odsiarczania spalin, gdzie następuje strącanie metali ciężkich, chemicznej oczyszczalni ścieków przemysłowych przeznaczonej do neutralizacji ścieków agresywnych, takich jak z procesów trawienia kotłów czy regeneracji złóż jonowymiennych. 25 Chlorki 3 BZT 5 2 215 25 25 2 mg/dm 3 15 1 5 961 1227 182 1137 119 18 mg/dm 3 15 1 5 4,5 5,3 5,9 3,9 4,3 4,2 24 25 26 27 28 29 limit 24 25 26 27 28 29 limit BZT5 4 35 zawiesina 35 14 12 ChZT 125 3 1 mg/dm 3 25 2 15 1 23 21 19 17 18 21 mgo 2 /dm 3 8 6 4 52 51 51 47 4 43 5 2 12 24 25 26 27 28 29 limit 24 25 26 27 28 29 limit ChZT
1 8 6 8, 8, ph ph 7,7 7,5 7,6 7,5 mg/dm 3 6 5 4 3 2 317 351 siarczany 32 31 293 294 5 4 24 25 26 27 28 29 limit 6,5-8,5 1 24 25 26 27 28 29 limit SO4 Ścieki przemysłowe i deszczowe kierowane są na końcową oczyszczalnię mechaniczno-chemiczną, gdzie poddawane są procesowi koagulacji. Ścieki socjalno-bytowe oczyszczane są metodą osadu czynnego w ciągu biologicznym znajdującym się również na końcowej oczyszczalni ścieków. Oczyszczone ścieki przemysłowe i bytowe odprowadzane są wspólnym kolektorem do rzeki Odry. Na terenie końcowej oczyszczalni ścieków znajduje się kompostownia osadów ściekowych. Produkowany tam kompost wykorzystywany jest do nawożenia terenów zielonych elektrowni. PGE Elektrownia Opole prowadzi monitoring poboru wód i zrzutu ścieków, w skład którego wchodzą automatyczne pomiary ilości pobieranej wody powierzchniowej oraz ilości odprowadzanych ścieków. Zgodnie z posiadanym Pozwoleniem Zintegrowanym, na kolektorze odprowadzającym ścieki do Odry prowadzony jest pomiar ciągły ich ilości, temperatury, odczynu, mętności oraz zawartości chlorków. Pozostałe parametry ścieków kontrolowane są laboratoryjnie raz na dobę, a metale ciężkie i związki biogenne kontrolowane są raz na miesiąc. Pobierana woda powierzchniowa z rzeki Mała Panew badana jest w podobnym zakresie do ścieków. Automatyczna i laboratoryjna kontrola parametrów ścieków potwierdza dotrzymywanie dopuszczalnych wartości określonych w Pozwoleniu Zintegrowanym. Parametry ścieków na tle dopuszczalnych wartości przestawiają poniższe wykresy. Podane na wykresach limity wynikają z Pozwolenia Zintegrowanego. Ochrona wód podziemnych Przedsięwzięcia z zakresu ochrony wód podziemnych przed skażeniem wyciekami z obiektów takich jak: zbiorniki olejów, zbiorniki chemikaliów, place składowe węgla oraz zbiornika i pola osadcze żużla należą do zabezpieczeń biernych. Zbiorniki chemikaliów, zbiorniki oleju opałowego, transformatorowego i turbinowego posadowione są w szczelnych misach betonowych, umożliwiających zatrzymanie całego zapasu substancji w wypadku jakiegokolwiek rozszczelnienia. Również wokół fundamentów transformatorów wykonane są betonowe misy na ewentualne wycieki olejowe. Place węglowe zabezpieczono poprzez wyprofilowanie i utwardzenie spągu. Wody deszczowe spływające po powierzchni składów węgla przejmowane są przez rowy opaskowe. Zbiorniki i pole osadcze żużla są szczelnymi, betonowymi budowlami, z których nie ma możliwości przesączania się wód do ziemi. Wody zbiornika wód podziemnych znajdującego się na terenie Opolszczyzny, zostały zabezpieczone przed skażeniem odciekami z awaryjnego składowiska odpadów paleniskowych Groszowice, za pomocą protekcyjnej wykładziny z emulgatu lub folii. Odpady paleniskowe były tam składowane w technologii emulgatu. Emulgat charakteryzuje się małą wodoprzepuszczalnością, dużą wytrzymałością mechaniczną i nie jest źródłem pylenia wtórnego. Wokół składowiska odpadów paleniskowych Groszowice prowadzony jest monitoring odcieków i wód podziemnych. Zbudowano system piezometrów, umożliwiający pobór i badanie jakości wód podziemnych z poziomów wodonośnych cenomanu i turonu. Składowisko Groszowice jest składowiskiem awaryjnym na wypadek problemów z odbiorem odpadów. Od roku 21 nie było potrzeby składowania odpadów, całość produkowanego popiołu i żużla jest wykorzystywana gospodarczo. Gospodarka odpadami i produktami ubocznymi Główna grupa powstających odpadów w PGE Elektrowni Opole to odpady paleniskowe, które stanowią ok. 99% całej ich ilości. Odpady paleniskowe, tj. popiół, żużel i wypady młynowe są zagospodarowywane w 1% i nie zachodzi potrzeba ich składowania. Wykorzystuje się je głównie do produkcji materiałów budowlanych, w drogownictwie oraz w robotach ziemnych. Popiół dzięki swym właściwościom jest surowcem do produkcji betonu i częściowo eksportowany jest do Niemiec. Wykorzystanie odpadów paleniskowych w przemyśle materiałów budowlanych jest związane z sezonowością. Zimą, gdy rośnie 13
14 produkcja energii elektrycznej, a tym samym i ilość wytwarzanych odpadów, zmniejsza się zakres robót budowlanych i spada zapotrzebowanie na popiół i żużel. Dla przeciwdziałania skutkom sezonowości PGE Elektrownia Opole zbudowała magazyny do gromadzenia i czasowego przechowywania odpadów, zwiększając tym samym szanse ich gospodarczego wykorzystania. W roku 2 oddano do eksploatacji trzy zbiorniki magazynowe popiołu o pojemności całkowitej 5 tys. m 3. Jest to przedsięwzięcie nie mające precedensu w polskim przemyśle elektroenergetycznym. Zbiorniki pozwalają nie tylko na przechowywanie popiołu w okresie martwym dla budownictwa, ale dzięki systemowi wewnętrznego mieszania umożliwiają również wytwarzanie surowca do produkcji betonu, o ściśle określonych właściwościach, zgodnych z wymaganiami odbiorcy. Powstająca ilość odpadów paleniskowych zależna jest wprost proporcjonalnie do ilości spalanego węgla. Ograniczanie ilości wytwarzanych odpadów bez zmniejszania produkcji energii elektrycznej możliwe jest poprzez przekwalifikowanie części odpadów spełniających określone wymagania i zakwalifikowanie ich jako produkt. W roku 27 PGE Elektrownia Opole SA uzyskała zmianę Pozwolenia Zintegrowanego umożliwiającą przekwalifikowanie produkowanego popiołu spełniającego wymagania normy EN-45-1:26 Popiół lotny do betonu z odpadu w produkt. Zmniejszony został również roczny limit wytwarzanego popiołu odpadowego z 1 25 tys. Mg do 6 tys. Mg. tys. Mg tys. Mg Podobne uzgodnienie jak dla popiołu przeprowadzono również dla gipsu, co umożliwiło od 28 roku zakwalifikowanie gipsu spełniającego wymagania surowca do produkcji płyt kartonowo-gipsowych jako produkt. W roku 29 cała produkcja gipsu w ilości 134 771 ton spełniła wymagania i została zakwalifikowana jako produkt. Gips powstający w instalacji odsiarczania spalin jest surowcem do produkcji płyt kartonowo-gipsowych. Wytwórnia tych płyt powstała jako wspólne przedsięwzięcie PGE Elektrowni Opole SA i norweskiej firmy NORGIPS (obecnie jej właścicielem jest KNAUF Bełchatów). Na terenie elektrowni funkcjonuje segregacja odpadów komunalnych w celu zwiększenia stopnia recyklingu, a tym samym zmniejszenia ilości odpadów kierowanych na składowisko komunalne. PGE Elektrownia Opole SA posiada miejsca do gromadzenia i czasowego przechowywania powstających odpadów, co zwiększa możliwość ich optymalnego gospodarczego wykorzystania. Osady z mechaniczno-chemicznej oczyszczalni ścieków przemysłowych przekazywane są uprawnionym firmom do wykorzystania lub składowane, natomiast osady z oczyszczalni biologicznej w produkcji kompostu dla potrzeb pielęgnacji terenów zielonych elektrowni. Zużyte oleje kierowane są do rafinerii, a złom żelaza i metali kolorowych odstawiany jest jako surowce wtórne. Odpady niebezpieczne, takie jak zużyte baterie, lampy rtęciowe, świetlówki, oleje, rozpuszczalniki, itp. kierowane są do unieszkodliwienia w wyspecjalizowanych firmach. Wszystkie odpady są zabezpieczone przed ujemnym wpływem na środowisko. Na miejskie składowisko trafiają tylko odpady komunalne niesegregowane lub te, których nie można wykorzystać np. odpady z remontów budowlanych. 8 7 6 5 4 3 2 1 3 25 2 15 1 5 642 Produkcja popiołu w latach 24-29 538 594 426 23 542 549 96 16 24 25 26 27 28 29 228 produkcja popiołu 197 2 produkt spełniający wymagania normy EN-45-1 Produkcja żużla w latach 24-29 Produkcja żużla w latach 24-29 24 25 26 27 28 29 Roczny limit produkcji żużla wynosi 37 tys. Mg Roczny limit wykorzystanie produkcji żużla gospodarcze wynosi 37 tys. Mg Mg 4 35 3 25 2 15 1 5 26,32 3,2 34,378 1,115 zużyte oleje rozpuszczalniki sorbenty lampy lampy zaw. zanieczysz. mazut izolacje izolacje azbestowe emulsje rtęć oleje zaw. Mgrtęć mazut azbestowe 251 2,33 221 Odpady niebezpieczne wytworzone w roku 29,1 21,98
Ochrona przed hałasem PGE Elektrownia Opole realizuje wiele różnego rodzaju działań w zakresie ograniczenia emisji hałasu do środowiska. Zinwentaryzowano wszystkie źródła hałasu oraz wykonano kilkanaście serii pomiarów sumarycznego poziomu dźwięku. W ich wyniku elektrownia opracowała i realizuje działania prowadzące do dalszej redukcji hałasu, poprzez montaż urządzeń o niskiej emisji hałasu do środowiska, budowę osłon przeciwhałasowych i tłumików hałasu oraz izolację przestrzenną obiektów. Wykonywane pomiary wskazują, że PGE Elektrownia Opole nie przekracza polskich dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, a wymagania krajowe w tym zakresie są wyższe niż obowiązujące w Unii Europejskiej. 7. Wskaźniki eksploatacyjne w roku 29 Podstawowe parametry produkcyjne PGE Elektrowni Opole: Wskaźniki eksploatacyjne w latach 24-29 1, 87,6 86,1 88,5 89,5 89,9 9,1 8, 6, 65,9 63,6 66,1 67,2 6,6 64,9 % 4, 2,, 1,,6,4,8,8,9 24 25 26 27 28 29 Bloki energetyczne w PGE Elektrowni Opole osiągają wysoką dyspozycyjność, sprawność energetyczną brutto (~38,8%) i netto (~36,1%) oraz bardzo niskie wskaźniki awaryjności (,9%), a także zużycia energii na potrzeby własne (~6,97%) w stosunku do produkcji energii elektrycznej. Efektywność wytwarzania energii elektrycznej oceniana jest ilością energii chemicznej paliwa koniecznej do wyprodukowania jednostki energii. Osiągany przez PGE Elektrownię Opole wskaźnik jednostkowego zużycia energii chemicznej paliwa netto kształtuje się na dobrym poziomie 9 968 kj/kwh. Niewielki spadek sprawności w 29 roku spowodowany był głównie starzeniem się urządzeń oraz spalaniem większej ilości biomasy tj. paliwa o mniejszej wartości opałowej. [kj/kwh] 1 995 99 985 98 975 97 981 36,7 36,7 awaryjność 976 36,9 36,9 973 wykorzystanie mocy zainstalowanej w warunkach rzeczywistych 37 37 9754 36,9 dyspozycyjność 9894 36,4 36,4 9968 24 25 26 27 28 29 wskaźnik jednostkowego zużycia energii chemicznejpaliwa NETTO 36,1 36,1 37,5 37, 36,5 36, 35,5 35, [%] sprawność wytwarzania energii elektrycznejnetto Pomimo niewielkiego spadku sprawności w 29 roku PGE Elektrownia Opole po raz kolejny uzyskała najwyższą sprawność wytwarzania energii elektrycznej netto spośród wszystkich polskich elektrowni węglowych (dane za I półrocze 29). O pozycji PGE Elektrowni Opole na rynku energii elektrycznej stanowią jej niskie koszty zmienne. 9 85 Zużycie energi na potrzeby własne na tle produkcji brutto 8778 8634 7,2 848 8311 6,97 7,4 7,2 7 PGE Elektrownia Opole uczestniczy we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji CO 2. W celu ograniczania emisji CO 2 elektrownia zwiększa ilości energii wytwarzanej z biomasy. [GWh] 8 75 7 65 6,14 6,39 6,61 7947 6,8 6,6 6,4 6,2 6 5,8 [%] 6 25 26 27 28 29 5,6 produkcjaenergii GWh zużycie energii na potrzeby własne % 15
W 29 roku wytworzono 2,13% energii pochodzącej ze spalanej biomasy. 2 Produkcja energii odnawialnej brutto 18762 Mimo podejmowanych działań ograniczających emisję CO 2 zbyt mały przydział do emisji CO 2 powoduje, że PGE Elektrownia Opole ma deficyt uprawnień. W roku 29 niedobór uprawnień pokryto zakupem jednostek CER i pożyczką uprawnień przyznanych na rok 21. Rozliczenie emisji CO 2 w roku 29 ilustruje wykres. Zużycie paliw na tle dopuszczalnej wielkości obrazują kolejne wykresy. MWh 15 1 5 167877 152295 127396 67641 1223 24 25 26 27 28 29 MWh 5 4 3 329 Zużycie węgla na tle limitu określonego w Pozwoleniu Zintegrowanym 3 433 3 497 3 32 3 468 4 547 8 7 6 Rozliczenie emisji CO 2 z PGE Elektrowni Opole S.A. w 29 r. 7 413,193 6 475,34 tys. Mg 3 2 tys. Mg CO 2 5 4 3 2 1 25 26 27 28 29 limit tys. Mg 1 178,941 Emisja CO2 2 w 29r. Emisja uniknięta Średnioroczny przydział uprawnień przydział do emisji CO2 na lata 28-212 uprawnień do emisji Niedobór uprawnień pokryto zakupem jednostek CER oraz pożyczką uprawnień na rok 21 CO 2 na lata 28-212 Emisja CO2 w 29 r. 4 Zużycie biomasy na tle limitu określonego w Pozwoleniu Zintegrowanym 364 14 12 Zużycie mazutu na tle limitu określonego w Pozwoleniu Zintegrowanym 12 7 3 1 tys. Mg 2 119 136 144 149 Mg 8 6 7 84 6 2 6 378 6 88 4 645 1 75 4 2 25 26 27 28 29 limit 25 26 27 28 29 limit tys. Mg Mg Ochrona wody Stałemu monitoringowi podlega także pobór wody oraz zrzut ścieków. Na podstawie danych zarejestrowanych przez komputerowy system PROMAN kontrolujący eksploatację m.in. urządzeń gospodarki wodno-ściekowej - opracowywane są wskaźniki wielkości zużycia wody i zrzutu ścieków. Wielkości te ilustruje wykres. Wielkość zużycia wody i ilość zrzucanych ścieków nie przekraczają dopuszczalnych wartości określonych w pozwoleniu zintegrowanym, przedstawia to wykres: Wytworzenie 1 MWh energii elektrycznej w PGE Elektrowni Opole ilustruje załączony rysunek. Pokazuje on wielkości zużycia podstawowych surowców, podstawowych emisji do atmosfery, jak również ilości wytwarzanych odpadów oraz ścieków na jednostkę produkcji. 4 3 Zużycie wody powierzchniowej i zrzut ścieków 31,5 3 2 2,37 Wskaźnik zużycia wody i zrzutu ścieków w odniesieniu do produkcji 2,41 2,27 2,28 2,29 2,3 mln.m 3 2 1 2,3 18,9 19,7 2,1 19,2 19,5 6,7 5,9 6,6 6,4 6,3 6,7 11,7 m 3 /MWh 2 1 1,79,71,77,73,79,79 24 25 26 27 28 29 limit ścieki woda 24 25 26 27 28 29 ścieki woda 16
8. Cele i zadania środowiskowe Niezależnie od stałego spełnienia wymagań prawnych i osiągania wysokich wskaźników eksploatacyjnych przez PGE Elektrownię Opole firma planuje oraz realizuje kolejne cele i zadania środowiskowe. Ciągłe doskonalenie obliguje co roku do opracowywania nowych celów i zadań środowiskowych. Wyznaczane cele i zadania wynikają z ustanowionych celów strategicznych i dotyczą głównie ograniczania zużycia zasobów naturalnych, zużycia energii na potrzeby własne, ograniczania emisji zanieczyszczeń do powietrza, obniżenia hałasu, segregacji odpadów, jak również kreowania właściwego wizerunku firmy. Z realizowanych i zakończonych zadań określane są efekty środowiskowe. Główne cele strategiczne PGE Elektrowni Opole SA związane ze środowiskiem to: 1. Budowa dwóch nowych bloków energetycznych. 2. Zwiększenie produkcji energii zielonej z biomasy do,3 TWh/a. 3. Zwiększenie produkcji ciepła w kogeneracji. 4. Redukcja emisji NO x poniżej 2 mg/nm 3 przed 216 rokiem. Do najważniejszych projektów inwestycyjnych, pozwalających na realizację głównych celów strategicznych PGE Elektrowni Opole SA, należy zaliczyć: 1. Budowę dwóch nowych bloków energetycznych, każdy o mocy zainstalowanej w przedziale 8 9 MW. Bloki te będą wyposażone w instalacje ochronne spełniające wymagania środowiskowe dla nowych mocy (np. odpylanie, odsiarczanie, i odazotowanie spalin). Planowany termin oddania do eksploatacji nowych bloków nastąpi w latach 215 216. 2. Instalację redukcji tlenków azotu (NO x ) poniżej 2 mg/nm 3 na bloku nr 3. Oddana do eksploatacji w marcu 21 roku. Próby odbiorowe potwierdziły emisję NO x poniżej 2 mg/nm 3 w całym zakresie pracy kotła. Planuje się wykonanie instalacji redukcji NO x również na blokach nr 1, 2 i 4. 3. Budowę instalacji do bezpośredniego podawania biomasy do kotła nr 2. Zrealizowana inwestycja pozwoli zwiększyć roczną produkcję energii odnawialnej o 15 MWh w wyniku spalania rozdrobnionych pelet słomy. Oddanie do eksploatacji instalacji zaplanowano na pierwszą połowę 212 roku. 4. Trwają prace pozwalające zwiększyć produkcję ciepła w układzie skojarzonym z produkcją energii elektrycznej. Celem jest ogrzewanie szklarni oraz sprzedaż ciepła grzewczego mieszkańcom miasta Opola i pobliskich miejscowości. W 29 roku realizowane były następujące cele i zadania środowiskowe: 1. Ograniczenie zużycia paliw poprzez wytwarzanie energii cieplnej w skojarzeniu docelowo ograniczy to zużycie węgla o ok. 5 Mg/rok. Zadanie polega na zaprojektowaniu i budowie układu transformacji i przesyłu ciepła do kompleksu szklarniowego. Zadanie jest wieloetapowe, rozłożone na kilka lat. W 29 roku kontynuowano prace związane z przygotowaniem projektu oraz podpisaniem umów na realizację i rozpoczęcie inwestycji. 2. Ograniczanie emisji CO 2 poprzez zwiększanie produkcji energii zielonej z biomasy do ok. 2% całkowitej produkcji. W wyniku współspalania węgla z biomasą drzewną w postaci trocin, zrębek lub pellet oraz biomasą pochodząca z upraw rolnych tj. słoma rzepaczana, rośliny energetyczne, śruta rzepakowa lub otręby zbożowe uzyskujemy również zmniejszenie zużycia surowców naturalnych. Jest to zadanie wieloletnie, kontynuowane w roku 21. 3. Ograniczenie emisji hałasu w celu dotrzymania norm hałasu z możliwie dużym zapasem. W roku 29 wykonano osłony dźwiękochłonne wokół części wysokoprężnej i średnioprężnej turbiny bloku nr 3 oraz pomp kondensatu. Pomiary powykonawcze potwierdziły, że obniżenie poziomu hałasu, nieprzekraczanie dopuszczalnych norm na stanowiskach pracy oraz, że sumaryczny poziom hałasu od pomp kondensatu jest mniejszy średnio o około 3-5 db(a). Dla dalszego ograniczenia hałasu wymieniono również napędy przenośników węglowych. 4. Ograniczenie emisji tlenków azotu do poziomu 2mg/Nm 3 poprzez modernizację kotła nr 3. Redukcja emisji tlenków azotu, przy zakładanej rocznej produkcji 2 25 GWh wyniesie 1 846 Mg/rok, nastąpi także zmniejszenie wskaźnika emisji do poziomu,67kg NO x /MWh. Zadanie jest kontynuowane w roku 21. 17