CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI PUBLICZNA BIBLIOTEKA PEDAGOGICZNA W KONINIE FILIA W SŁUPCY Metody skutecznego uczenia się Zestawienie bibliograficzne Wybór literatury dostępnej w zbiorach Publicznej Biblioteki Pedagogicznej Filia w Słupcy Opracowanie: Hanka Kasperska-Stróżyk Słupca, listopad 2016
Wstęp Czy uczniowie w polskiej szkole uczeni są jak się uczyć? Czy prowadzone są specjalne lekcje pokazujące jak zapamiętywać i wydobywać z pamięci opanowany materiał? Znanych jest wiele wypróbowanych metod uczenia się, ale ich skuteczność nie jest stuprocentowa, to oznacza, że nudy nie zastąpimy zapałem do pracy. Od lat 90-tych obserwujemy duże zainteresowanie tematyką technik efektywnego uczenia się. Dzięki postępowi neuronauk rozwija się neurodydaktyka, która pozwala zweryfikować stosowane dotychczas metody nauczania, proponując nauczanie i uczenia się przyjazne mózgowi. Z wnioskami płynącymi z neuronauk powinni zapoznać się zarówno rodzice, nauczyciele, jak i studenci kierunków pedagogicznych, a także wszyscy, którzy chcą się dowiedzieć, jak lepiej wykorzystać potencjał dzieci. WYDAWNICTWA ZWARTE 1. ADAMS Marilee Edukacja, która zmienia życie : 12 narzędzi umysłu, które rozpalają miłość do nauki / Adams Marilee ; przekł. Jan Muranty. Warszawa : Oficyna Wydawnicza Logos, 2016. Sygnatura: 30264 2. BADDELEY Alan Pamięć : poradnik użytkownika / Alan Baddeley ; przeł. [z ang.] Elżbieta Kołodziej-Józefowicz. Warszawa : Prószyński i S-ka, 1998. Sygnatura: 24357 3. BAUER Joachim Co z tą szkołą : siedem perspektyw dla uczniów nauczycieli i rodziców / Joachim Bauer ; przeł. Andrzej Lipiński. Słupsk : Wydawnictwo Dobra Literatura, 2015. (Nowe Ścieżki Edukacji). Sygnatura: 29915 4. BAUER Joachim Empatia : co potrafią lustrzane neurony / Joachim Bauer ; przekł. Małgorzata Guzowska-Dąbrowska. Wyd. 1, dodruk 1. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015. Sygnatura: 30147 5. BRAGDON Allen D. Rozwiń swój umysł : ćwiczenia dla lewej półkuli mózgu : magiczne krzyżówki, jolki, krzyżówki liczbowe, słowne okręgi, krzyżówki sumowe, cyfrowe zagadki : zabawy umysłowe oraz strategie, które stymulują pozytywne emocje i rozwijają umiejętności rozwiązywania problemów / Allen D. Bragdon, David Gamon ; tł. Robert Walis. Warszawa : Wydawnictwo K.E. LIBER, 2010. Sygnatura: 30203 6. BRZEŚKIEWICZ Zbigniew W. Superpamięć : jak uczyć się trzy razy szybciej / Zbigniew W. Brześkiewicz. Warszawa : Agencja Wydawnicza "Comes", [1995]. Sygnatura: 22987 7. BUZAN Tony Mapy twoich myśli : mindmapping, czyli notowanie interaktywne / Tony Buzan, Barry Buzan ; tekst pol. oprac. Dariusz Rossowski na podstawie przekł. Moniki Stefaniak. Wyd. 3. Łódź : JK Wydawnictwo Aha!, 2015. Sygnatura: 30194 8. BUZAN Tony Pamięć na zawołanie : metody i techniki pamięciowe / Tony Buzan ; przekł. Marek Szurawski. Wyd. 4., dodr. Łódź : JK Wydawnictwo Aha!, 2015. Sygnatura: 30199 9. CARPER Jean Nasz wspaniały mózg : czyli jak zachować bystrość, sprawność i jasność umysłu / Jean Carper ; przekł. Stanisław Dubiski. Poznań : Vesper, 2010. Sygnatura: 30165 2
10. DRYDEN Gordon Rewolucja w uczeniu / Gordon Dryden, Jeannette Vos ; przekł. Bożena Jóźwiak. Poznań : Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2003. Sygnatura: 30171 11. DYLAK Stanisław Architektura wiedzy w szkole / Stanisław Dylak. Warszawa : Difin, 2013. (Engram). Sygnatura: 30214 12. EDUKACJA Edukacja alternatywna w XXI wieku / red. nauk. Zbyszko Melosik i Bogusław Śliwerski. Poznań ; Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2010. Sygnatura: 28665 13. EDUKACJA Edukacja i/a mózg : mózg a/i edukacja / red. nauk. Mirosław Kowalski, Irena Koszyk, Sławomir Śliwa. Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, 2016. Sygnatura: 30146 14. FERNANDEZ Alvaro Fitness mózgu / Alvaro Fernandez, Elkhonon Goldberg ; Pascale Michelon (współpr.) ; Małgorzata Guzowska (tł.). Wyd. 1, 2 dodruk. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016. Sygnatura: 29874 15. GŁOSKOWSKA-SOŁDATOW Małgorzata Motywacja do uczenia się : uczniów w młodszym wieku szkolnym / Małgorzata Głoskowska-Sołdatow. Warszawa : Wydawnictwo Akademickie "Żak" ; Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku, 2016. Sygnatura: 30297 16. HARMIN Merrill Duch klasy : jak motywować uczniów do nauki? : z polskimi przykładami z kursu internetowego Akademii "Szkoły uczącej się" / Merrill Harmin ; przekł. z ang. Agata Tomaszewska. Wyd. 2. Warszawa : Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2005. (Biblioteka Akademii SUS). Sygnatura: 27463 17. HÜTHER Gerald Kim jesteśmy, a kim moglibyśmy być : zachęta neurobiologiczna / Gerald Hüther ; z niem. przeł. Viktor Grotowicz. Słupsk : Wydawnictwo Dobra Literatura, 2015. (Nowe Ścieżki Edukacji). Sygnatura: 30154 18. HÜTHER Gerald Wszystkie dzieci są zdolne : jak marnujemy wrodzone talenty / Gerald Hüther, Uli Hauser ; przeł. Andrzej Lipiński. Słupsk : Wydawnictwo Dobra Literatura, 2014. (Kontrasty i Kontrowersje). Sygnatura: 30168 19. JAKOŚĆ Jakość edukacji : różnorodne perspektywy / pod red. Grzegorza Mazurkiewicza. Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012. (Ewaluacja w Nadzorze Pedagogicznym). Sygnatura: 29054 20. KOZDROŃ Agnieszka Wychowanie przez zabawę : projekty i gry w kształtowaniu kluczowych kompetencji u dzieci i młodzieży / Agnieszka Kozdroń. Warszawa : "Difin", 2015. (Engram). Sygnatura: 30178 21. KURCZ Ida Psychologia ogólna. T. 3. Pamięć. Uczenie się. Język / red. Tadeusz Tomaszewski; Ida Kurcz. Wyd. 2. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. Sygnatura: 22743 t. 3 3
22. LEVITIN Daniel J. Zasłuchany mózg : co się dzieje w głowie gdy słuchasz muzyki / Daniel J. Levitin ; tł. Michał Szymonik. Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016. (#nauka). Sygnatura: 30261 23. MODRAK Małgorzata Blok zadań dla osób zagrożonych demencją / Małgorzata Modrak. Kraków : Impuls, 2016. (Program ochrony pamięci / Małgorzata Modrak ; cz. 2). Sygnatura: 30216 24. MODRAK Małgorzata Pamięć ulepszana / Małgorzata Modrak. Kraków : Impuls, 2016. (Program ochrony pamięci / Małgorzata Modrak ; cz. 1.). Sygnatura: 30235 25. MODRAK Małgorzata Wyobraźnia - uskrzydlanie fantazji / Małgorzata Modrak. Kraków : Impuls, 2016. (Program ochrony pamięci / Małgorzata Modrak ; cz. 3.). Sygnatura: 30284 26. NEUROEDUKACJA Neuroedukacja / pod red. Wiesława Sikorskiego. Słupsk : Wydawnictwo Dobra Literatura, 2015. (Nowe Ścieżki Edukacji). Sygnatura: 30166 27. PAWLAK Agnieszka Tutoring dziecięcy w procesie nauczania-uczenia się dzieci siedmioletnich i ośmioletnich / Agnieszka Pawlak. Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, 2009. Sygnatura: 30278 28. PETLÁK Erich Rola nauczyciela we współczesnej szkole / Erich Petlák. Warszawa : Wydawnictwo Akademickie "Żak",2008. Sygnatura: 27936 29. PÖPPEL Ernst Mózg tajemniczy kosmos / Ernst Pöppel, Anna Lydia Edingshaus ; przeł. [z niem.] Maria Skalska ; przedmową opatrzyła Elżbieta Szeląg. Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1998. (Biblioteka Myśli Współczesnej. Plus Minus Nieskończoność). Sygnatura: 24230 30. RASFELD Margret Budząca się szkoła / Margret Rasfeld, Stephan Breidenbach ; przeł. Emilia Skowrońska. Słupsk : Wydawnictwo Dobra Literatura, 2015. (Kontrasty i Kontrowersje). Sygnatura: 30182 31. REIMANN-HÖHN Uta Jak moje dziecko może nauczyć się koncentracji : zawiera praktyczne testy / Uta Reimann-Höhn ; przeł. z niem. Edyta Brudnik. Kielce : Wydawnictwo "Jedność", 2009. Sygnatura: 28151 32. ROBINSON Ken Kreatywne szkoły : oddolna rewolucja, która zmienia edukację / Ken Robinson, Lou Aronica ; przełożył Aleksander Baj. Kraków : Wydawnictwo Element, 2015. Sygnatura: 30268 33. ROCK David Twój mózg w działaniu : strategie pokazujące, jak walczyć z rozproszeniem, odzyskiwać koncentrację i pracować mądrzej przez cały dzień / David Rock ; wstęp Daniel J. Siegel ; przeł. Aleksander Gomola. Wyd. 1. (dodr.). Poznań : Dom Wydawniczy Rebis, 2015. Sygnatura: 30280 4
34. ROSE Colin Ucz się szybciej, na miarę XXI wieku : sześciostopniowy plan obudzenia twojego mistrzowskiego umysłu / Colin Rose, Malcolm J. Nicholl ; [przekł. Hanna Górecka]. Warszawa : Oficyna Wydawnicza Logos, 2003. Sygnatura: 30209 35. ROTROU Jocelyne de Pamięć doskonała / Jocelyne de Rotrou ; tł. [z fr.] Maria Michalik. Warszawa : Wydawnictwo W.A.B., 1995. (Porada Bez Wizyty). Sygnatura: 23207 36. SAWIŃSKI Julian Piotr Sposoby aktywizowania uczniów w szkole XXI wieku : pytania, refleksje, dobre rady : poradnik dla nauczycieli / Julian Piotr Sawiński. Warszawa : Difin, 2014. Sygnatura: 29670 37. SEARLE John R. Umysł, mózg i nauka / John R. Searle ; przekł. [z ang.] Jerzy Bobryk. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. (Logos). Sygnatura: 23086 38. SKIBSKA Joanna Mnemotechniki jako czynnik optymalizujący nabywanie przez dzieci umiejętności czytania i pisania / Joanna Skibska. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2012. Sygnatura: 30195 39. SMALL Gary W. imózg : jak przetrwać technologiczną przemianę współczesnej umysłowości / Gary Small i Gigi Vorgan ; tł. Sy Borg. Poznań : Wydawnictwo Vesper, 2011. Sygnatura: 29395 40. SPITZER Manfred Cyfrowa demencja : w jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci / Manfred Spitzer ; przeł. Andrzej Lipiński. Wyd. 1, dodruk. Słupsk : Wydawnictwo Dobra Literatura, 2015. (Kontrasty i Kontrowersje). Sygnatura: 29916 41. SPITZER Manfred Jak uczy się mózg / Manfred Spitzer ; przeł. [z niem.] Małgorzata Guzowska-Dąbrowska. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. Sygnatura: 27732 42. SPITZER Manfred Dopamina i sernik : badania mózgu à la carte / Manfred Spitzer ; przeł. Agnieszka Haładyj. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014. Sygnatura: 30145 43. SZKOŁA Szkoła w nauce i praktyce edukacyjnej. T. 1 / red. Bożena Muchacka. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2006. Sygnatura: 27383 t. 1 44. SZKOŁA Szkoła w nauce i praktyce edukacyjnej. T. 2 / red. Bożena Muchacka. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2006. Sygnatura: 27384 t. 2 45. SZURAWSKI Marek Pamięć. T. 1. Trening interaktywny : 1000 słówek w 1000 minut, sukces w szkole i na uczelni, nowoczesne metody pamięciowe, rozwijanie inteligencji językowej, radość uczenia się / Marek Szurawski. Łódź : Wydawnictwo "Aha!", 2006. Sygnatura: 27409 t. 1 5
46. SZURAWSKI Marek Pamięć. T. 2. Pamięć i intelekt : trening mistrzowski : twoje strategie uczenia się, optymalne techniki pracy umysłowej, odwaga myślenia na miarę XXI wieku, pasja i wyobraźnia w nauce / Marek Szurawski. Łódź : Wydawnictwo "Aha!", 2006. Sygnatura: 27985 t. 2 47. SZURAWSKI Marek Pamięć. T. 3. Pamięć na całe życie / Marek Szurawski. Łódź : Wydawnictwo "Aha!", 2009. Sygnatura: 28248 t. 3 48. TECHNIKI Techniki uczenia się : jak efektywnie przyswajać wiedzę / tekst Bettina Geuenich, Iris Hammelmann, Harald Havas, Belen-Mercedes Mndemann, Kaja Novac, Andrea Solms. Konstancin-Jeziorna : Wydawnictwo RES-SJ, 2016. Sygnatura: 30208 49. VETULANI Jerzy Jak usprawnić pamięć : przewodnik po najnowszych teoriach pamięci i osiągnięciach farmakologii na polu walki z niedostatkami naszych czynności intelektualnych / Jerzy Vetulani. [Wyd. 2 uzup.]. Kryspinów : Wydawnictwo "Platan", 1993. Sygnatura: 22451 50. ZIMBARDO Philip G. Psychologia : kluczowe koncepcje. 2, Motywacja i uczenie się / Philip G. Zimbardo, Robert L. Johnson, Vivian McCann ; red. nauk. Maria Materska ; tł. Małgorzata Guzowska-Dąbrowska, Józef Radzicki, Ewa Czerniawska. Wyd. 1., 2. dodr. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. Sygnatura: 29104 t. 2 51. ŻYLIŃSKA Marzena Neurodydaktyka : nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi / Marzena Żylińska. Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2013. Sygnatura: 30051 ARTYKUŁY Z CZASOPISM: 1. JASKUŁA Bolesław : Neuroedukacja nowy obszar zastosowań komputera w kształceniu // Edukacja. 2010, nr 2, s. 45-50. 2. JURKIEWICZ Ewa : Neurodydaktyka : motywacja, koncentracja i substancje szczęścia // Życie Szkoły. 2012, nr 2, s. 4-5. 3. KACZMARZYK Marek, FRANCIKOWSKI Jacek, KOPEĆ Dorota : Neurodydaktyka : czy wiedza o mózgu nas zmienia? // Biologia w Szkole. 2011, nr 5, s. 5-12. 4. KUBALA-KULPIŃSKA Aleksandra : Tajemnice ludzkiego mózgu czyli Słów kilka o neurodydaktyce // Życie Szkoły. 2014, nr 8, s. 8-11. 5. PAWLAK-KINDLER Agnieszka : Mnemotechniki w codzienności szkolnej // Nowa Szkoła. 2016, nr 3, s. 14-26. 6. SAWIŃSKI Julian Piotr : Dlaczego priorytetem jest "nauka o ludzkim mózgu"? // Nowa Szkoła. 2005, nr 8, s. 30-32. 7. SAWIŃSKI Julian Piotr : Neurodydaktyka recenzja [Recenzja książki Marzeny Żylińskiej: Neurodydaktyka czyli nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi ] // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. 2014, nr 3, s. 59-61. 8. STAŃCZYK Małgorzata : Mózg idzie do szkoły i... się nudzi : rozmowa z Marzeną Żylińską // Życie Szkoły. 2014, nr 5, s. 4-8. 6
9. SZCZYGIEŁ Monika, CIPORA Krzysztof : Fałszywe przekonania na temat działania mózgu i zjawisk psychicznych czyli Neuromity i psychomity w edukacji // Edukacja. 2014, nr 2, s. 53-66. 10. ŻYLIŃSKA Marzena : Mózg ucznia to miejsce pracy nauczyciela // Psychologia w Szkole. 2014, nr 2, s. 4-12. 11. ŻYLIŃSKA Marzena : Neurodydaktyka języków obcych : nauczanie języków obcych w świetle badań nad mózgiem // Języki Obce w Szkole. 2009/2010, nr 6, s. 5-18. 12. ŻYLIŃSKA Marzena : Szkoła przyszłości : rewolucja w szkole!, uwolnić potencjał umysłu! // Edukacja i Dialog. 2011, nr 3/4, s. 70-71. ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE: 1. TROJAN Elżbieta : Neurodydaktyka dydaktyka przyszłości XXI wieku (zestawienie bibliograficzne w wyborze) // Nowa Szkoła. 2015, nr 3, s. 59-62. 7