Program Nr 11: Program profilaktyki astmy i chorób alergicznych dla młodzieŝy szkolnej. Program profilaktyki astmy i chorób alergicznych młodzieŝy szkolnej. I. Opis Programu: 1. Przesłanki dla realizacji Programu: Szybki wzrost częstości alergii obserwowany we współczesnym świecie w istotny sposób wiąŝe się ze skaŝeniem środowiska i chemizacją Ŝycia. Udział w nim mają takŝe czynniki dziedziczne, co uwidacznia się m.in. w obniŝaniu wieku ujawniania objawów alergii w populacji. Ujawnienie alergicznej choroby jest zwykle początkiem rozwoju alergizacji ustroju chorego i ma charakter rozwojowy. Z czasem trwania choroby wzrasta liczba uczulających substancji i nasilają się objawy. Temu naturalnemu rozwojowi alergii, które pociąga za sobą nie tylko cierpienie, obniŝenie jakości Ŝycia, towarzyszą coraz to większe wydatki na leczenie a takŝe niesprawność. Zgodnie z zaleceniami Europejskiej Akademii Alergologii (EAACI) i Polskiego Towarzystwa Alergologicznego (PTA) istnieje konieczność wczesnego rozpoznawania chorób alergicznych i ich przyczyn, celem wstrzymania rozwoju choroby i zapobieganiu kalectwu. Rozpoznanie choroby alergicznej obejmuje rozpoznanie jej rodzaju na podstawie objawów oraz ustalenie jej przyczyny i mechanizmu, istotnych dla skuteczności leczenia. W ramach niniejszego Programu, który ma za cel opracowanie najskuteczniejszych zasad prawidłowego nadzoru medycznego nad młodzieŝą szkolną z chorobami alergicznymi dotychczas stwierdzono, Ŝe: 1) schorzenia alergiczne stwierdza się u ok. 20-30 % uczniów w wieku 6-7-9 i 16-17 lat; 2) znaczna część młodzieŝy (ok. 2/3 populacji) z alergią nie jest leczona, nie ma ustalonej przyczyny choroby i korzysta jedynie z doraźnej pomocy lekarskiej; 3) nie istnieje Ŝaden system poradnictwa przed zawodowego, który mógłby zapobiegać rozwojowi alergii zawodowej u uczniów juŝ w chwili nauki zawodu. Wyniki dotychczasowych badań wykonanych w toku realizacji podobnego programu w latach 2004-2009 wskazały, Ŝe alergiczne choroby w grupie uczniów w wieku 7-9 lat występują u ok. 20%, a w grupie uczniów w wieku 16-18 lat u ok. 15%. Są to schorzenia górnych dróg oddechowych, astma oskrzelowa oraz alergiczne choroby skóry. Jedynie ok. 40% uczniów z tymi chorobami miało rozpoznane schorzenie, ustaloną przyczynę i było leczonych. Zatem ok. 60% chorych uczniów nie ma odpowiedniej opieki medycznej i nie ma Ŝadnych zaleceń prewencyjnych. Istnieje konieczność bieŝącej stałej (rocznej) analizy tych danych zmierzających do prawidłowego nadzoru opieki zdrowotnej w tej grupie wiekowej. Szczególnym problemem jest sezonowa alergia pyłkowa u uczniów oraz częste zwalnianie uczniów z alergią od zajęć wychowania fizycznego (WF) bez propozycji jakichkolwiek zastępczych form zajęć. W grupie uczniów starszych skłonnych do alergii dodatkowym problemem jest brak doradztwa zawodowego i podstawowych wiadomości pomocnych w zapobieganiu rozwojowi alergii. Cel ogólny: 2. Cel ogólny i cele szczegółowe Programu: Dokumenty konkursowe Strona 1 z 6
Celem Programu jest wypracowanie wzoru prawidłowego nadzoru medycznego młodzieŝy szkolnej w zakresie chorób alergicznych. Cele szczegółowe: a) Wczesne rozpoznawanie choroby alergicznej u wszystkich uczniów Miasta Krakowa w wieku 6-7 i 16-17 lat kierowanych przez pielęgniarki szkolne do konsultacji alergologicznej z podejrzeniem alergii, na podstawie opracowanych ankiet i skierowanie uczniów z rozpoznaną chorobą alergiczną do leczenia przez lekarza rodzinnego wg zaleceń alergologa; b) Edukacja zdrowotna w zakresie podstaw wiedzy dotyczącej zjawisk alergii we współczesnym świecie i w skaŝonym przemysłem środowisku; c) Doradztwo zawodowe w grupie uczniów starszych (16-17 lat) ze skłonnością do chorób alergicznych. 3. Podmioty realizujące Program: Podmioty realizujące Program: Etap I: pielęgniarki (higienistki) szkolne, spełniające wymagane warunki, w placówkach oświatowych Miasta Krakowa, a realizujące świadczenia z zakresu medycyny szkolnej w ramach umowy zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia. Etap II: 1) referencyjne / interdyscyplinarne poradnie alergologiczne, spełniające wymagane warunki, a realizujące świadczenia z zakresu specjalistycznej opieki zdrowotnej; 2) 2-3 osobowy zespół koordynujący (złoŝony z realizujących Program alergologów zatrudnionych w poradniach alergologicznych realizujących Program) - odpowiedzialny za przygotowanie i realizację Programu w części edukacyjnej; 4. Określenie populacji, do której adresowany jest Program: Program winien objąć wszystkich uczniów Miasta Krakowa w wieku: 1) 6-7 lat (wg aktualnych danych dla Miasta Krakowa jest to grupa ok. 5 500 osób); 2) 16-17 lat (wg aktualnych danych dla Miasta Krakowa jest to grupa ok. 7 500 osób). W kolejnych latach objętych Programem będzie łącznie ok. 13.000 uczniów (rocznie). 5. Szczegółowy sposób realizacji Programu: Etap I: 1. Pielęgniarki/ higienistki szkolne biorące udział w realizacji Programu, przeprowadzą badania ankietowe według wzoru ankiety opracowanej przez zespół koordynujący. Ankiety uczniów w wieku 6-7 lat będą wypełniane przez rodziców, a dla uczniów 16-17 lat przez samych uczniów. Pielęgniarki szkolne będą prowadzić edukację uczniów zgodnie z materiałami opracowanymi przez zespół koordynacyjny. 2. Na podstawie danych z ankiet pielęgniarki/higienistki wyłonią: a. uczniów z chorobami alergicznymi, leczonych w poradniach alergologicznych (grupa A) i wydadzą im karty alergii do wypełnienia przez lekarzy leczących i zwrotu, celem moŝliwości włączenia danych o chorobie alergicznej ucznia do opracowania epidemiologicznego całości badanej populacji uczniów. Karty alergii ucznia opracowane przez zespół koordynujący zawierałyby rozpoznanie, rodzaj substancji uczulających, zalecenia lecznicze dla lekarza rodzinnego, postępowanie w stanach zaostrzeń choroby u ucznia oraz uwagi dotyczące doboru zajęć WF dla ucznia. Przewiduje się, Ŝe ok. 40-50% uczniów z dodatnimi ankietami pozostaje w leczeniu alergologicznym; Dokumenty konkursowe Strona 2 z 6
b. uczniów z dodatnim wywiadem ankietowym w kierunku alergii i nie leczonych (grupa B), którzy kierowani byliby do poradni alergologicznych realizujących Program, celem badania alergologicznego potwierdzającego lub wykluczającego istnienie choroby alergicznej u ucznia; c. uczniów z ujemnym ankietowym wywiadem w kierunku alergii (grupa C). Ankiety wypełnione wszystkich grup zostaną wraz ze sprawozdaniem zbiorczym przekazane do poradni alergologicznych realizujących II etap Programu. Etap II: 1. Uczniowie z dodatnim wywiadem w kierunku alergii, a nieleczeni zostaną skierowani do badania alergologicznego w poradni alergologicznej biorącej udział w realizacji Programu, w której wykonane będą: a) 2 konsultacje alergologiczne - pierwsza obejmująca badanie lekarskie ucznia wraz z wywiadem uzupełniającym dane zawarte w ankiecie i kwalifikująca do badań diagnostycznych oraz druga (końcowa) z analizą wyników badań oraz wydaniem zaleceń lekarskich, karty alergii w przypadku potwierdzenia choroby alergicznej i z informacją dotyczącą dalszego leczenia; b) testy skórne (punktowe ew. płatkowe w uzasadnionych przypadkach). c) oznaczenie 1-2 swoistych p-ciał alergicznych IgE we krwi w uzasadnionych przypadkach d) spirometria w uzasadnionych przypadkach. Uczniom z potwierdzoną alergią byłyby wydawane karty alergii zawierające rozpoznania i przyczyny alergii i informację o miejscu dalszego leczenia. Realizacja tego etapu winna odbywać się w ścisłej współpracy i w miarę realizacji umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych zawartych w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (Narodowy Fundusz Zdrowia). NaleŜy spodziewać się potwierdzeń alergii u ok. 70% uczniów z dodatnią ankietą. 2. Przygotowanie materiału edukacyjnego dla uczniów i kadry szkolnej przez zespół koordynacyjny na temat ABC alergii i problemów z alergią w szkole. 3. Opracowanie przez realizatorów Programu rocznego raportu (w kolejnych latach) dotyczących danych na temat liczby uczniów z alergią, rodzaju schorzeń alergicznych i substancji uczulających, rodzinnej predyspozycji do alergii. Spodziewana zdrowotna korzyść po realizacji Programu to rozpoznanie choroby alergicznej i jej przyczyny u wszystkich uczniów chorych w grupach 6-7 i 16-17 lat (określenie wskaźnika zachorowalności, rodzaju schorzeń alergicznych i przyczyn alergii w badanych grupach uczniów). 6.Kwota przeznaczona na realizację Programu: Roczny koszt realizacji Programu wyniesie 150 000 zł. Etap I: Cena, jaką Urząd Miasta Krakowa płaci za realizację I etapu dla jednego ucznia objętego Programem - 5 zł. Etap II: Ceny sugerowane poszczególnych świadczeń zdrowotnych udzielanych w ramach realizacji Programu: max. 200.00 zł za kaŝdego ucznia, co obejmie: Badania podstawowe: 1. konsultację kwalifikującą 40.00 zł 2. konsultację końcową [ pisemną] z zaleceniami 40.00 zł 3. testy punktowe [zestaw] 50.00 zł w uzasadnionych przypadkach badania dodatkowe : Dokumenty konkursowe Strona 3 z 6
1. testy płatkowe 70.00 zł 2. swoiste IgE [ 1 oznaczenie ] 50.00 zł 3. spirometria 20.00 zł II. Szczegółowe wymagania, niezbędne do realizacji Programu, przedstawione w skali punktowej: Etap I. Warunkiem realizacji Programu jest posiadanie umowy w zakresie medycyny szkolnej przez pielęgniarkę (higienistkę) szkolną, zawartej w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (Narodowy Fundusz Zdrowia). Komisja konkursowa przyjmie warunki uczestnictwa w konkursie ofert na realizację I Etapu Programu. Etap II. Oferta rozpatrywana będzie w następujących obszarach, zgodnie ze skalą ocen: 1. Kwalifikacje personelu medycznego realizującego Program (skala ocen: 1 4 pkt): 1 pkt podstawowe kwalifikacje: co najmniej jeden lekarz pediatra (zatrudniony u oferenta przez okres, co najmniej 3 miesięcy 1 ), mający realizować Program, posiadający specjalizację w zakresie alergologii. 2 pkt ponadpodstawowe kwalifikacje: co najmniej dwóch lekarzy pediatrów (zatrudnionych u oferenta przez okres, co najmniej 3 miesięcy), mających realizować Program, posiadających specjalizację w zakresie alergologii. 3 pkt - wysokie kwalifikacje: co najmniej dwóch lekarzy pediatrów (zatrudnionych u oferenta przez okres, co najmniej 3 miesięcy), mających realizować Program, posiadających specjalizację z alergologii oraz specjalista dermatolog lub laryngolog i co najmniej jeden z lekarzy ma tytuł naukowy w dziedzinie nauk medycznych w dyscyplinie alergologia. 1 pkt dodatkowy bardzo wysokie kwalifikacje: lekarze, spełniający warunki jak w pkt 2 lub 3, a mający realizować Program (zatrudnieni u oferenta przez okres, co najmniej 3 miesięcy), posiadają doświadczenie w prowadzeniu, co najmniej jednego profilaktycznego programu zdrowotnego, przeprowadzonego po 2007 r. na zlecenie jednostki samorządu terytorialnego lub Ministra Zdrowia lub Narodowego Funduszu Zdrowia. 2. Pomieszczenia, w których realizowany będzie Program (skala ocen: 1 3 pkt): 1 pkt standard podstawowy: pomieszczenia, w których realizowany będzie Program to gabinet lekarski i gabinet przygotowawczo-zabiegowy lub gabinet zabiegowy dopuszczone przez Państwową Inspekcję Sanitarną, pod warunkiem realizacji zatwierdzonego tzw. programu dostosowawczego 2. 1 Przez zatrudnienie rozumie się umowę cywilno-prawną (umowa zlecenie lub umowa o dzieło lub inna umowa o podobnym charakterze) lub stosunek pracy. 2 Zgodnie z przepisami Załącznika Nr 2 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 213, poz. 1568 z późn. zm.). Dokumenty konkursowe Strona 4 z 6
2 pkt standard ponadpodstawowy: pomieszczenia, w których realizowany będzie Program to gabinet lekarski i gabinet przygotowawczo-zabiegowy lub gabinet zabiegowy (w którym przeprowadzane będą testy alergologiczne) uznane przez Państwową Inspekcję Sanitarną za dopuszczone pod względem powierzchni, a nawet ją przekraczające i spełniające w pełni warunki określone w Załączniku Nr 2 do powołanego Rozporządzenia. 3 pkt standard wysoki: pomieszczenia, w których realizowany będzie Program to gabinet lekarski i gabinet przygotowawczo-zabiegowy lub gabinet zabiegowy (w którym przeprowadzane będą testy alergologiczne) uznane przez Państwową Inspekcję Sanitarną za dopuszczone pod względem powierzchni, a nawet ją przekraczające i spełniające w pełni warunki określone w Załączniku Nr 2 do powołanego Rozporządzenia, a ponadto gabinet pobierania prób do analiz o powierzchni, co najmniej 6 m2 i pracownia spirometryczna. 3. WyposaŜenie w wyroby medyczne sprzęt i aparatura medyczna (skala ocen: 1 3 pkt): 1 pkt podstawowy standard: podstawowe wyposaŝenie gabinetu zabiegowego, zestaw reanimacyjny, zestaw do nebulizacji, tlen, podstawowy zestaw diagnostyczny alergenów do testów punktowych i płatkowych. 2 pkt ponadpodstawowy standard: wyposaŝenie jak wyŝej; ponadto rozszerzony zestaw do testów punktowych i płatkowych; spirometr testowany codziennie; aparat do EKG. 3 pkt wysoki standard: wyposaŝenie jak w standardzie ponadpodstawowym; ponadto pełny zestaw do testów punktowych i płatkowych umoŝliwiający testowanie indywidualne; aparatura do oznaczania sige metodą referencyjną ( UniCAP, DPC ), tryptazy, ECP oraz cytologii błon śluzowych. 4. Dostępność do świadczeń medycznych objętych Programem (skala ocen: 1 3 pkt): 1 pkt podstawowa dostępność: Program realizowany będzie przez 5 dni w tygodniu, w tym, co najmniej 2 dni w tygodniu nie krócej niŝ do godz. 18.00. 2 pkt średnia dostępność: moŝliwość rejestracji i informacji telefonicznej, Program realizowany będzie przez 5 dni w tygodniu, w tym, co najmniej 3 dni w tygodniu nie krócej niŝ do godz. 18.00. 3 pkt wysoka dostępność: moŝliwość rejestracji i informacji telefonicznej, Program realizowany będzie przez 5 dni w tygodniu, w tym, co najmniej 3 dni w tygodniu nie krócej niŝ do godz. 18.00 oraz w sobotę, przez co najmniej trzy godziny, ponadto będzie prowadzona tzw. lista rezerwowa oczekujących na udział w Programie. 5. Dodatkowe punkty wymogi poŝądane (do 4 pkt): 1 pkt - odrębna linia telefoniczna: Dokumenty konkursowe Strona 5 z 6
oferent zadeklaruje, Ŝe w przypadku przyjęcia jego oferty w terminie do dnia zawarcia umowy uruchomi odrębną linię telefoniczną (odrębny numer telefonu stacjonarnego), która uŝywana będzie wyłącznie dla potrzeb Programu lub innych programów profilaktycznych realizowanych ze środków finansowych Miasta Krakowa. 1 pkt posiadanie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie objętym Programem. 1 pkt posiadanie, co najmniej jednego certyfikatu jakości udzielanych świadczeń medycznych (w szczególności w zakresie norm ISO i/lub akredytacji CMJ). 1 pkt realizacja umowy z Urzędem Miasta Krakowa (miejski lub dzielnicowy program zdrowotny) na poziomie, co najmniej 90% jej wartości w roku 2009 w zakresie objętym Programem. Maksymalna liczba punktów moŝliwych do zdobycia przez oferenta: 17 pkt. Dokumenty konkursowe Strona 6 z 6