Egzamin maturalny z informatyki arkusz I (maj 2005) 1 Zadanie 1 (10pkt) a) Wstaw w puste miejsca w poniszym tekcie odpowiednie okrelenia zwizane z prac w sieci Internet, tak aby otrzyma zdania prawdziwe: Historia sieci komputerowych siga lat szedziesitych ubiegłego wieku. W 1980 r. było ju 400 serwerów, a liczb uytkowników szacowano na 10 tysicy. Od roku 1983 działa sie Internet, w której w celu jest uywany protokół. Komputery włczone do sieci maj swoje niepowtarzalne adresy, składajce si z czterech liczb oddzielonych kropkami. Aby usprawni zarzdzanie sieci, wprowadzono specjalne nazwy serwerów. Nazwa taka ma kilka czci oddzielonych kropkami i jest czytana od prawej strony. Pierwsza cz informuje najczciej o strefie geograficznej, w której znajduje si komputer i składa si z dwóch liter np.: pl, au. Druga cz składa si z trzech liter i najczciej okrela sfer zastosowa: com (commercial) zastosowania komercyjne, org organizacje, mil agendy wojskowe, - jednostki rzdowe. Ostatnia cz jest nazw komputera. Nazwy, o których mowa s rejestrowane w serwerach. b) Poniej s podane przykładowe czynnoci zwizane z prac przy komputerze, pełnicym rol stacji roboczej. Przy kadej czynnoci wpisz przykład narzdzia jej realizacji. Opisz krótko (w 1-2 zdaniach) istot działania wskazanego narzdzia. Czynnoci: - Zabezpieczanie danych zgromadzonych na dyskach komputera pracujcego bez dostpu do sieci, aby w przypadku awarii moliwe było ich odtworzenie: - Zabezpieczenie zasobów komputera pracujcego w sieci przed dostpem osób nieuprawnionych: - Znalezienie informacji na zadany temat w sieci: - Pobranie programu z sieci: - Porozumiewanie si poprzez sie: Czci zadania Maks. a 5 b 5 Razem: 10 Zadanie 2 (15pkt) Poniej podane s dwa sposoby obliczania wartoci potg o wykładnikach naturalnych. Pierwszy sposób opisany jest za pomoc definicji indukcyjnej, a drugi sposób za pomoc algorytmu zapisanego w postaci listy kroków. Sposób I: a 0 = 1 dla a R\{0}, a n = a n-1 a dla n N +, a R\{0}. Sposób II: Specyfikacja problemu: Dane: a podstawa potgi, n wykładnik potgi dla n N +, a R\{0} Wyniki: wynik warto potgi o podstawie a i wykładniku n, wynik R Zmienne pomocnicze: x, k Krok 1. Nadaj wartoci zmiennym: zmiennej wynik warto 1, zmiennej x warto a, zmiennej k warto n, Krok 2. dopóki k 0, powtarzaj krok 3, Krok 3. Jeli k jest liczb nieparzyst, to wynik pomnó przez x, za k zmniejsz o 1, w przeciwnym wypadku k podziel przez 2, za x pomnó przez x, Krok 4. Wypisz warto wynik. Wykonaj polecenia: a) Zapisz rekurencyjn funkcj obliczania potgi a n w wybranym przez siebie jzyku (pseudojzyku) programowania. b) Utwórz schemat blokowy algorytmu opisanego jako sposób II.
Egzamin maturalny z informatyki arkusz I (maj 2005) 2 c) Załómy, e mamy obliczy warto 15 1000. Którego sposobu naley uy? Przed podjciem decyzji wyznacz złoono obliczeniow (czasow) i opisz złoono pamiciow obu wymienionych sposobów. Krótko uzasadnij swój wybór. Czci zadania Maks. a 2 b 7 c 6 Razem: 15 Zadanie 3 (15pkt) Pszczoły rozmnaaj si tak, e z zapłodnionych jaj rodz si samice, a z niezapłodnionych samce (trutnie). Rodzina trutnia jest nietypowa: brak ojca, tylko jeden dziadek i jedna babcia, jeden pradziadek, ale dwie prababcie itd. Uwaga: Rozwizujc zadania przyjmij, e 0 pokolenie to pokolenie rodziców, 1 to pokolenie dziadków, 2 pradziadków itd a) Narysuj drzewo genealogiczne trutnia do pitego pokolenia włcznie. b) Zapisz rekurencyjny wzór cigu, który pozwala obliczy liczb mskich przodków w n-tym pokoleniu. c) Oblicz, ilu mskich przodków ma trute w pitym i dziesitym pokoleniu. Zapisz obliczenia. d) Poniej podany jest schemat blokowy algorytmu słucego do obliczania liczby mskich przodków trutnia w n- tym pokoleniu wstecz w sposób iteracyjny. Schemat ten zawiera luki. Uzupełnij puste miejsca odpowiednimi instrukcjami i warunkami z listy zamieszczonej po schemacie. Zwró uwag na odpowiedni kolejno wpisywanych instrukcji. Uzupełnij równie opisy uytych zmiennych. Specyfikacja problemu: Dane wejciowe: n N + Wynik: W N + Nazwa zmiennej k W1, W2 Opis zmiennej
Egzamin maturalny z informatyki arkusz I (maj 2005) 3 Czy k > n Czy n 1 W2 := W; W := W1+W2; W1 := W2; W1 := 0; K := 2; W2 := 1; a 1 b 2 c 2 d 10 Razem: 15
Egzamin maturalny z informatyki arkusz II (maj 2005) 4 Zadanie 4 (10pkt) Na noniku DANE w pliku glebokosc.txt podane s liczby wyraajce głboko od powierzchni Ziemi w kilometrach. W pliku temperatura.txt podane s liczby przedstawiajce temperatur w stopniach Celsjusza panujc na odpowiednich głbokociach wymienionych w pliku glebokosc.txt. Wykonaj ponisze polecenia posługujc si arkuszem kalkulacyjnym. a) Sporzd tabel zawierajc dane z obu plików tekstowych. Sformatuj j i na podstawie zawartych w niej danych sporzd wykres przedstawiajcy temperatur we wntrzu Ziemi w zalenoci od głbokoci. Wybierz typ wykresu adekwatnie do przedstawionych danych. Sformatuj sporzdzony wykres podaj oznakowanie i opis osi, zadbaj o czytelno wykresu. b) Wybierz odpowiedni opcj wykresu do okrelenia wzoru funkcji wielomianowej ilustrujcej zaleno pomidzy danymi z tabeli. Podaj wzór funkcji i opisz sposób jego uzyskania. Do oceny oddajesz plik zawierajcy utworzon przez Ciebie tabel z danymi i wykres oraz plik zawierajcy odpowied do podpunktu b). a 7 b 3 Razem: 10 Zadanie 5 (18pkt) Na noniku DANE, w plikach: szkola.txt, test.txt oraz nauczyciele.txt znajduj si odpowiednio dane studentów kształccych si w pewnej szkole korespondencyjnej, wyniki testu sprawdzajcego poziom wiedzy studentów oraz dane nauczycieli pełnicych rol opiekunów studentów tej szkoły. Dane dotyczce kadej osoby umieszczone s w kolejnych wierszach i s rozdzielone znakami tabulacji. W pliku szkola.txt znajduj si nastpujce dane: kod studenta, nazwisko, imi, ulica z numerem domu, kod pocztowy, miejscowo oraz kod nauczyciela opiekuna. Przykład: 03/MAT-1156 Piasecki Piotr Benesza 2 62-500 Konin N-01 03/MAT-1252 Zielonka Renata 1 Maja 1 64-100 Leszno N-01 W pliku test.txt znajduj si nastpujce dane: kod studenta, liczba punktów uzyskanych za rozwizanie zadania nr 1, liczba punktów uzyskanych za rozwizanie zadania nr 2,, liczba punktów uzyskanych za rozwizanie zadania nr 25. Test jest punktowany w skali 0-1. Przykład: 03/MAT-1156 111111000110110110101101 W pliku nauczyciele.txt znajduj si nastpujce dane: kod nauczyciela, nazwisko, imi, ulica z numerem domu, kod pocztowy, miejscowo. Przykład: N04 Sztonyk Piotr Rejtana 6 74-200 Pyrzyce Wykonaj nastpujce polecenia: a) Zaprojektuj i utwórz relacyjn baz danych zawierajc tabele szkola, test oraz nauczyciele z polami umoliwiajcymi przechowywanie wszystkich informacji odczytanych z podanych wyej plików tekstowych. b) Zaprojektuj i utwórz relacje odpowiedniego typu, właciwe dla struktury przechowywanych informacji. c) Utwórz zapytanie umoliwiajce uzyskanie kompletu informacji (danych studenta, jego opiekuna oraz wyników testu) o studentach tej szkoły. d) Utwórz zapytanie wyszukujce kody studentów, których nazwiska zaczynaj si na liter K lub liter N wyniki uporzdkuj rosnco według nazwiska studenta. e) Utwórz zapytanie wyszukujce wszystkich studentów, których opiekunem jest Beata Stojecka w otrzymanym zestawieniu powinny znale si nastpujce dane: imi i nazwisko studenta oraz suma punktów uzyskanych przez niego w tecie wyniki uporzdkuj malejco według liczby punktów. f) Utwórz zapytanie wyszukujce imiona i nazwiska studentów, których wynik w tecie przekroczył liczb punktów podawanych jako parametr po uruchomieniu zapytania. Przy rozwizywaniu podpunktów g) i h) wykorzystaj to, e w odrónieniu od imion mskich wszystkie imiona eskie studentek tej szkoły kocz si na liter a. g) Utwórz zapytanie wyszukujce wszystkich nauczycieli, którzy opiekuj si studentkami. h) Utwórz zapytanie podajce liczb studentów (niezalenie od płci), którymi opiekuj si nauczyciele mczyni. Do oceny oddajesz plik (pliki) bazy danych zapisane w katalogu (folderze) BAZA. Jeli w pliku (plikach) z katalogu (folderu) BAZA nie s zawarte projekty zapyta, o których mowa w punktach od c) do h), to ich treci w jzyku zapyta zapisz w plikach tekstowych o nazwach odpowiednio: c.txt, d.txt, e.txt, f.txt, g.txt, h.txt.
Egzamin maturalny z informatyki arkusz II (maj 2005) 5 a 3 b 4 c 1 d 2 e 3 f 2 g 1 h 2 Razem: 18 Zadanie 6 (20pkt) Szyfr Cezara to szyfr, którego nazwa pochodzi od Gajusza Juliusza Cezara, rzymskiego wodza i polityka. Cezar stworzył go do kodowania swojej korespondencji. Jest to dzisiaj klasyczny przykład szyfru przesuwnego z kluczem k=3. Jego zasada polega na zastpieniu danej litery liter lec o k pozycji w prawo w stosunku do litery kodowanej. Kodujc liter a naley zapisa d, zamiast k zapiszemy n, ale zamiast y naley zapisa b. Przyjrzyj si poniszym tabelom. Zwró uwag, e zapisany w tabeli 1 alfabet jawny nie zawiera wszystkich liter alfabetu łaciskiego: brak w nim litery v. Tabela 1. Alfabet jawny a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u w x y z Tabela 2. Alfabet szyfrowy dla k=3 d e f g h i j k l m n o p q r s t u w x y z a b c Szyfr Cezara mona rozszerzy na dowolny klucz k, gdzie k {1, 2,, 24} Wykonaj ponisze polecenia posługujc si wczeniej wybranym jzykiem programowania: a) Napisz funkcj szyfrujc, która dla wprowadzonej litery l oraz klucza k wywietli zaszyfrowan liter. b) Napisz funkcj deszyfrujc, która wywietli dla wprowadzonej zaszyfrowanej litery z oraz klucza k liter odszyfrowan. c) Napisz procedur (funkcj w C/C++), która wywietli na ekranie tablic jawnego alfabetu (patrz tabela 1) oraz tablic szyfrowego alfabetu dla dowolnego k {1, 2,, 24} (tablice powinny zosta wywietlone w sposób umoliwiajcy sprawdzenie działania funkcji szyfrujcych). d) Napisz program, który wykorzysta napisane wczeniej funkcje lub procedury: - do programu powinny by wprowadzone tylko małe litery (program nie musi by odporny na błdnie wprowadzone dane) do zakodowania; - program powinien by odporny na błdnie wprowadzon warto klucza; - układ wywietlonych wyników powinien by zgodny z układem przedstawionym w poniszej ramce. Podaj klucz szyfrowania k=6 Podaj liter do zaszyfrowania = y Litera zaszyfrowana to e Podaj liter do zdeszyfrowania =g Litera zdeszyfrowana to a Sprawdzenie Alfabet jawny a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u w x y z Alfabet szyfrowy g h i j k l m n o p q r s t u w x y z a b c d e f Pamitaj, e ocenie podlega te styl programowania (odpowiednie nazywanie zmiennych, stosowanie niezbdnych komentarzy, stosowanie wci w zapisie kodu). Do oceny oddajesz plik zawierajcy kompletny program (z funkcjami i procedur) napisany w wybranym przez Ciebie jzyku.
Egzamin maturalny z informatyki arkusz II (maj 2005) 6 a 4 b 4 c 5 d 7 Razem: 20 Zadanie 7 (12pkt) Zaprojektuj i wykonaj stron WWW, na której pocztkujcy uytkownik komputera mógłby znale uporzdkowane informacje dotyczce budowy i funkcji podzespołów, z których zbudowany jest typowy zestaw komputerowy. Na noniku DANE w katalogu CZESCI umieszczone s pliki zawierajce opisy czci zestawu komputerowego oraz pliki zawierajce zdjcia czci zestawu komputerowego. Fragmenty zawartoci niektórych z tych plików moesz umieci na swojej stronie to s gotowe materiały, których zadaniem jest usprawnienie twojej pracy. Na Twojej stronie powinny znale si opisy typowych (kilku podstawowych) czci zestawu ilustrowane odpowiednimi zdjciami. Zestawienie tych czci i ich producentów umie w tabeli sformatowanej według wzoru: Nazwa elementu Przykładowy producent Projektujc stron pamitaj o: - łatwo nawigacji, - czytelnoci i przejrzystoci strony, - odpowiednim sformatowaniu poszczególnych elementów, - optymalnej formie kodu HTML. Do oceny oddajesz katalog o nazwie STRONA zawierajcy plik index.htm i wszystkie pliki niezbdne do prawidłowego wywietlenia strony. Plik index.htm powinien by plikiem startowym Twojej strony WWW. Całe zadanie 12 Razem: 12 Pliki do zada z arkusza II: Numer zadania Pliki 4 glebokosc.txt, temperatura.txt 5 szkola.txt, test.txt, nauczyciele.txt 6 --------------------- 1.txt, 2.txt, 3.txt, 4.txt, 5.txt, 6.txt, 7.txt, 8.txt, 9.txt, 7 A.jpg, B.jpg, D.gif, E.gif, F.jpg, H.jpg, J.gif, K.gif, L.jpg, M.gif