Słownik pojęć-rynek finansowy i kapitałowy



Podobne dokumenty
TEST WIEDZY EKONOMICZNEJ nr 4

Ze względu na przedmiot inwestycji

Każde państwo posiada walutę, w której rozlicza się wszelkie płatności na jego terenie. W Polsce jest nią złoty, dzielący się na 100 groszy.

PAPIERY WARTOŚCIOWE. fragment prezentacji. Opracowanie: mgr Zdzisława Piasecka

Wprowadzenie do obrotu giełdowego

Rynek kapitałowopieniężny. Wykład 1 Istota i podział rynku finansowego

Podręcznik: Z. Makieła, T. Rachwał, Podstawy Przedsiębiorczości. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym, Nowa Era, Warszawa 2005.

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU MCI.CreditVentures 2.0. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 27 maja 2015 r.

Warszawa, dnia 6 września 2010 r. Nr 6

Rynki notowań Na rynku pozagiełdowym (CETO) nie ma tego rodzaju ograniczeń.

Imię i nazwisko (czytelnie).. Nazwa szkoły.

Polityka monetarna państwa

Notowania i wyceny instrumentów finansowych

Taryfa Opłat i Prowizji Biura Maklerskiego Alior Bank S.A.

ABC rynku kapitałowego

Taryfa Opłat i Prowizji Biura Maklerskiego Alior Bank S.A.

Taryfa Opłat i Prowizji Biura Maklerskiego Alior Bank S.A.

WYSZCZEGÓLNIENIE. za okres sprawozdawczy od... do... Stan na ostatni dzień okresu sprawozdawczego. 1 Ol. 1.1 Kapitał (fundusz) podstawowy

i inwestowania w biznesie

Komunikat Nr 13 Komisji Egzaminacyjnej dla agentów firm inwestycyjnych z dnia 10 lutego 2009 r.

Studia niestacjonarne WNE UW Rynek kapitałowy

Forward Rate Agreement

RYNKI INSTRUMENTY I INSTYTUCJE FINANSOWE RED. JAN CZEKAJ

Narodowy Bank Polski. Wykład nr 5

TYPY MODELOWYCH STRATEGII INWESTYCYJNYCH

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIOBLIGACJE HIGH YIELD FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO Z DNIA 23 CZERWCA 2016 R.

Opis funduszy OF/ULS2/1/2017

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje DODATKOWE UBEZPIECZENIE Z FUNDUSZEM W RAMACH:

Informacja o zmianach danych objętych prospektem informacyjnym dokonanych w dniu 16 września 2010 roku

Forward kontrakt terminowy o charakterze rzeczywistym (z dostawą instrumentu bazowego).

Taryfa Opłat i Prowizji Domu Maklerskiego mbanku S.A. (DM mbanku) dla Klientów banków. Warszawa, styczeń 2014 r.

Opis funduszy OF/ULS2/2/2016

Oszczędzanie a inwestowanie..

Księgarnia PWN: Zbigniew Dobosiewicz - Wprowadzenie do finansów i bankowości. Spis treści

OPIS FUNDUSZY OF/ULS2/1/2014

WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Rynek finansowy w Polsce

Ogólna informacja o instrumentach finansowych oraz o ryzykach związanych z inwestowaniem w te instrumenty

Spis treści. Opis funduszy OF/ULS2/1/2015. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Dłużny...3. UFK Portfel Konserwatywny...

Ogłoszenie z dnia 21 grudnia 2018 roku o zmianach Statutu Superfund Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty

Spis treści. Część pierwsza WPROWADZENIE DO PRAWA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH

INFORMACJE DOTYCZĄCE IPOPEMA SECURITIES S.A. ORAZ ŚWIADCZONYCH USŁUG

Akcje. Akcje. GPW - charakterystyka. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. Prawa akcjonariusza

Wykaz zmian wprowadzonych do statutu KBC Rynków Azjatyckich Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w dniu 23 maja 2011 r.

Ogólny opis typów instrumentów finansowych i ryzyk związanych z inwestycjami w te instrumenty.

Ogłoszenie o zmianie statutu Pioneer Walutowy Funduszu Inwestycyjnego Otwartego

Bilans na dzień (tysiące złotych)

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Czarodziejski młynek do pomnażania pieniędzy: Akcje na giełdzie

TARYFA OPŁAT I PROWIZJI DOMU INWESTYCYJNEGO BRE BANKU S.A. (DI BRE) dla Klientów Banku (obowiązuje od czerwca 2010r.)

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant A

INFORMACJE DOTYCZĄCE IPOPEMA SECURITIES S.A. ORAZ ŚWIADCZONYCH USŁUG

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Młynek do pomnażania pieniędzy: Akcje na giełdzie

Sukces. Bądź odważny, nie bój się podejmować decyzji Strach jest i zawsze był największym wrogiem Ludzi

Taryfa prowizji i opłat pobieranych przez Biuro Maklerskie BNP Paribas Bank Polska S.A. za świadczenie usług maklerskich

Opis funduszy OF/ULS2/3/2017

STRATEGIE INWESTOWANIA NA RYNKU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH. Dr Piotr Adamczyk

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja

Instrumenty Rynku Pieniężnego

TARYFA OPŁAT I PROWIZJI DOMU INWESTYCYJNEGO BRE BANKU S.A. (DI BRE) (obowiązuje od )

Organizacja rynku kapitałowego i funkcjonowanie Giełdy

Sposoby inwestowania posiadanych zasobów finansowych przez gospodarstwa domowe i podmioty gospodarcze. Rzeszów,

mgr Katarzyna Niewińska; Wydział Zarządzania UW Ćwiczenia 5

Ogłoszenie o zmianie statutu. I. Pkt III otrzymuje nowe następujące brzmienie:

Prowizja dla zleceń składanych osobiście lub telefonicznie

Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA TWOJA PRZYSZŁOŚĆ Wariant B

Wykład: Rynki finansowe część I. prof. UG dr hab. Leszek Pawłowicz rok akadem. 2014/2015

Informacja dotycząca instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w instrumenty finansowe w OPERA Domu Maklerskim Sp. z o.o.

Ćwiczenia 1 Wstępne wiadomości

TARYFA OPŁAT I PROWIZJI Domu Maklerskiego mbanku S.A. (DM mbanku) obowiązuje od styczeń 2014

Załącznik nr 1 do Regulaminu świadczenia Usługi Zarządzania Portfelem Instrumentów Finansowych przez Dom Maklerski mbanku

Proszę zaznaczyć odpowiedzi dotyczące Twojego wykształcenia i doświadczenia zawodowego

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego Arka GLOBAL INDEX 2007 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty

Wyniki finansowe domów i biur maklerskich w 2008 roku 1

WZÓR SPRAWOZDANIE MIESIĘCZNE (MRF-01)

W ROZDZIALE XV SKREŚLA SIĘ ARTYKUŁY 85, 86, 88 ORAZ USTĘP 1 I 4 W ARTYKULE 87 O NASTĘPUJĄCYM BRZMIENIU:

OGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r.

Konkurs wiedzy ekonomicznej

Wyniki Legg Mason Akcji Skoncentrowany FIZ

Komunikat nr 108. Domu Maklerskiego Banku BPS S.A. w sprawie zmiany Taryfy opłat i prowizji za usługi świadczone. przez Dom Maklerski Banku BPS S.A.

Cel inwestycyjny Funduszy jest realizowany poprzez lokowanie w kategorie lokat wskazane w 2 i 3.

Taryfa opłat i prowizji Domu Inwestycyjnego BRE Banku S.A. (DI BRE) dla Klientów banków

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie

WPROWADZENIE DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

AKTYWA I. Środki pieniężne , ,72

Regulamin Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych IKE

Bilans płatniczy Polski w I kwartale 2018 r.

Bank Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna. Zdematerializowana. PLN (złoty polski) PLN (słownie: jeden tysiąc) do 1% 21 lutego 2020r.

Pioneer Pieniężny Fundusz Inwestycyjny Otwarty Tabela Główna (tysiące złotych) Zestawienie lokat na dzień

Giełda. Podstawy inwestowania SPIS TREŚCI

Wyniki finansowe domów i biur maklerskich w I półroczu 2009 roku 1

Formularz SAB-Q II/2003 (kwartał/rok)

Pioneer Ochrony Kapitału Fundusz Inwestycyjny Otwarty Bilans na dzień (tysiące złotych)

Propozycja systemu rozliczeń dla rynku gazu w Polsce

OGŁOSZENIE Z DNIA 23 GRUDNIA 2015 r. O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO

Komunikat nr 121. Domu Maklerskiego Banku BPS S.A. w sprawie zmiany Taryfy opłat i prowizji za usługi świadczone. przez Dom Maklerski Banku BPS S.A.

Zmiany Statutu wchodzą w życie w dniu ogłoszenia

Taryfa Opłat i Prowizji Domu Maklerskiego mbanku (mdm) w ramach Usługi emakler (obowiązuje od 23 maja 2016r.)

BPH FUNDUSZ INWESTYCYJNY MIESZANY PRO LOKATA

Warszawa, dnia 30 czerwca 2015 r. Poz. 34. KOMUNIKAT Nr 42 KOMISJI EGZAMINACYJNEJ DLA AGENTÓW FIRM INWESTYCYJNYCH. z dnia 24 czerwca 2015 r.

Transkrypt:

Słownik pojęć-rynek finansowy i kapitałowy A vista - bezterminowe depozyty bankowe, które mogą być wypłacone w każdej chwili bez strat w umownych odsetkach; rachunki oszczędnościowe bez wymogu regularnych wpłat z wypłatą środków na żądanie właściciela, zazwyczaj nieco niżej oprocentowane niż rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe. Akcja - papier wartościowy stwierdzający tytuł własności, świadczący o nabyciu części kapitału przedsiębiorstwa (spółki akcyjnej). Osoba nabywająca akcje staje się akcjonariuszem posiadającym udział w majątku, zysku danego przedsiębiorstwa, zwykle posiada także prawo do decydowania o polityce spółki prawo głosu na walnym zebraniu akcjonariuszy. Akcjonariusz - posiadacz akcji, udziałów określonej spółki akcyjnej. Analiza fundamentalna - skupia się na spółce emitującej papiery wartościowe (emitencie) oraz na jej otoczeniu ekonomicznym. Stosując analizę fundamentalną określamy opłacalność inwestycji poprzez zbadanie jej kondycji finansowej, jej silnych i słabych stron oraz perspektyw rozwoju na podstawie wyników z przeszłości. Do wniosków dochodzi się po analizie wyników z minimum trzyletniego okresu czasowego działalności spółki. Dla osiągnięcia zadawalającego rezultatu powinno się wydłużyć do 5 lat projekcję czasową analizy wyników spółki. Kompleksowemu zbadaniu kondycji emitenta towarzyszy analiza jego otoczenia makroekonomicznego, co pozwala na wskazanie podmiotu, który ma najlepsze możliwości zysków w przyszłości. Stosowanie w praktyce zasad składających się na analizę fundamentalną daje najlepsze rezultaty przy inwestycjach długoterminowych oraz tych z wysokim zaangażowaniem kapitału inwestycyjnego. Analiza techniczna - służy do określania właściwego momentu kupna i sprzedaży akcji. Aby inwestycja była jak najbardziej dochodowa, stosuje się różnorodne narzędzia służące do badania zjawisk zachodzących na rynku papierów wartościowych. Jednak w odróżnieniu od analizy fundamentalnej, cały proces oceny wysokości osiągniętych w przyszłości zysków z inwestycji w analizie technicznej przebiega w nieco odmienny sposób. Aprecjacja - wzrost wartości rynkowej danej waluty, papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych. Bank Centralny - instytucja emisyjna realizująca politykę monetarną i odpowiedzialna za prowadzenie właściwej polityki kursów walutowych. Organami Narodowego Banku Polskego są: Prezes, Rada Polityki Pieniężnej, Zarząd NBP. Bankowy Fundusz Gwarancyjny - fundusz gwarantujący zwrot klientom do pewnej kwoty środki ulokowane w banku w przypadku ogłoszenia jego upadłości; fundusz tworzony jest przez banki proporcjonalnie do wielkości posiadanych depozytów. Beneficjent - osoba fizyczna lub prawna, której udzielono kredytu albo na rzecz której została otwarta akredytywa, udzielona gwarancja, poręczenie itd. Bessa - potocznie zwana rynkiem niedźwiedzia, zniżka kursów giełdowych - papierów wartościowych albo cen towarów. C/WK - wskaźnik cena/wartość księgowa. Iloraz wartości rynkowej spółki i jej wartości księgowej. C/Z - wskaźnik cena/zysk. Iloraz wartości rynkowej spółki i sumy zysków oraz strat spółki giełdowej za ostatnie cztery kwartały. Ceduła Giełdy Warszawskiej - oficjalne wydawnictwo Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A., zawierające informacje dotyczące w szczególności kształtowania się kursów i obrotów papierów wartościowych notowanych na giełdzie.

Cena emisyjna - cena, po której papiery wartościowe sprzedawane są na rynku pierwotnym. Certyfikaty inwestycyjne - papiery wartościowe emitowane przez zamknięte lub mieszane fundusze inwestycyjne. Są potwierdzeniem uczestnictwa w funduszu i pozwalają na ustalenie wielkości należności, jaka z tytułu uczestnictwa przysługuje danemu uczestnikowi w danym momencie. Są notowane na giełdzie. Debet - możliwość skorzystania z pożyczki w koncie osobistym najczęściej w niewielkiej wysokości i na krótki okres (30 dni), a także: ujemne saldo na rachunku, przekroczenie stanu konta. Deficyt - jest wtedy, gdy wydaje się więcej, niż pozwalają na to dochody, niedobór wpływów nie pozwala na pokrycie dochodów. W budżecie państwa można go pokryć albo dzięki dodatkowej emisji pieniądza (ale to grozi inflacją), albo z kredytu (w banku centralnym, międzynarodowej instytucji, innym państwie). Przeciwieństwem deficytu jest nadwyżka. Deficyt w bilansie handlowym państwa pokazuje, o ile więcej towarów zostało sprowadzonych do kraju niż wyeksportowanych, w bilansie płatniczym państwa pokazuje, o ile więcej gotówki wywedrowało poza granicę, by uiścić opłaty i uregulować zobowiązania, niż przybyło z zagranicy. Deflacja - spadek cen związany ze skurczeniem się dochodów osób fizycznych i prawnych, zmniejszeniem możłiwości kredytowych. Zwykle towarzyszy jej spadek produkcji (mniej pieniędzy - mniej chętnych na zakup) i wzrost bezrobocia (mniejsza produkcja - mniej osób potrzebnych do jej realizacji). Denominacja - wprowadzenie nowej waluty o niższych nominałach przy zachowaniu cen towarów i usług. W POlsce ostatnia denominacja była w 1994 r. (dzisiejszy złoty to 10.000 starych złotych). Debet - możliwość skorzystania z pożyczki w koncie osobistym najczęściej w niewielkiej wysokości i na krótki okres (30 dni), a także: ujemne saldo na rachunku, przekroczenie stanu konta. Deficyt - jest wtedy, gdy wydaje się więcej, niż pozwalają na to dochody, niedobór wpływów nie pozwala na pokrycie dochodów. W budżecie państwa można go pokryć albo dzięki dodatkowej emisji pieniądza (ale to grozi inflacją), albo z kredytu (w banku centralnym, międzynarodowej instytucji, innym państwie). Przeciwieństwem deficytu jest nadwyżka. Deficyt w bilansie handlowym państwa pokazuje, o ile więcej towarów zostało sprowadzonych do kraju niż wyeksportowanych, w bilansie płatniczym państwa pokazuje, o ile więcej gotówki wywedrowało poza granicę, by uiścić opłaty i uregulować zobowiązania, niż przybyło z zagranicy. Deflacja - spadek cen związany ze skurczeniem się dochodów osób fizycznych i prawnych, zmniejszeniem możłiwości kredytowych. Zwykle towarzyszy jej spadek produkcji (mniej pieniędzy - mniej chętnych na zakup) i wzrost bezrobocia (mniejsza produkcja - mniej osób potrzebnych do jej realizacji). Denominacja - wprowadzenie nowej waluty o niższych nominałach przy zachowaniu cen towarów i usług. W POlsce ostatnia denominacja była w 1994 r. (dzisiejszy złoty to 10.000 starych złotych). Deprecjacja - osłabienie się waluty krajowej w stosunku do walut obcych na wskutek działania sił rynku. Dewaluacja - jednorazowa obniżka wartości waluty krajowej, inicjuje ją rząd (w praktyce: skoro pieniądz jest mniej wart, możemy za niego kupić mniej niż przed dewaluacją). Dłużne papiery wartościowe - papiery wartościowe reprezentujące wierzytelności pieniężne na sumy oznaczone, płatne we wskazanych terminach, a w szczególności obligacje oraz bony skarbowe, jak również papiery wartościowe reprezentujące wierzytelności pieniężne uwarunkowane przez zaistnienie zdarzeń losowych, między innymi - losy loteryjne, polisy ubezpieczeniowe. Dogrywka (w systemie kursu jednolitego) - faza sesji w systemie jednolitym, w czasie której mogą być składane i realizowane zlecenia kupna i sprzedaży po ustalonym kursie.

Dom maklerski - podmiot posiadający zezwolenie Komisji Papierów Wartościowych i Giełd między innymi na: oferowanie papierów wartościowych w obrocie pierwotnym, nabywanie i sprzedaż papierów wartościowych na własny lub cudzy rachunek, a także na zarządzanie portfelem papierów wartościowych i doradzctwo inwestycyjne dla swoich klientów. Dumping - sprzedaż artykułów za granicę po cenach niższych niż koszty, stosuje się go po to, by produkty mogły być bardziej konkurencyjne i w efekcie były kupowane, to pozwala na utrzymanie lub zwiekszenie poziomu produkcji. Dywidenda - część zysku przedsiębiorstwa przypadająca an akcję, którą otrzymuje jej właściciel; o tym, czy wypłaci się dywidendę decyduje walne zgromadzenie akcjonariuszy; dywidenda może być wypłacona w gotówce lub inaczej, np. poprzez nowe udziały. Eksport - wywożenie za granicę - w celu sprzedania lub zainwestowania - towarów, usług, myśłi naukowotechnicznej, kapitałów. Embargo - zakaz wwozu i wywozu określonych towarów z danego państwa, blokada gospodarcza wprowadzana w ramach represji na jakiś wrogi kraj. Emisja - w ekonomii: wytworzenie i wpuszczenie do obiegu pieniądza lub papieru wartościowego. Emitent - podmiot wystawiający albo emitujący papiery wartościowe we własnym imieniu. Fixing - system notowań według kursu jednolitego, również jedna z faz notowań ciagłych Fundusz powierniczy/inwestycyjny - forma lokowania pieniędzy w papiery wartościowe, instytucja zbiorowego inwestora: fundusz powstaje przez połączenie środków pojedynczych inwestorów, które inwestuje się dla wspólnego dobra, a zyski dzieli się między wszystkich uczestników funduszu, osoby fizyczne i prawne inwestują w akcje w sposób pośredni poprzez fundusz prowadzony przez specjalistów - zmniejszają przez to własne ryzyko inwestycyjne. Fuzja (konsolidacja) - połączenie kilku firm lub przejęcie przez jedną firmę innych. Fuzję przeprowadza się, by zwiększyć swoją konkurencyjność na rynku (kiedy jest więcej kapitału, penetruje się większy obszar rynku, firma ma większe szanse wobec konkurencji). Giełda - miejsce, gzdie odbywają się regularnie, w określonym czasie, spotkania osób fizycznych, przedsiębiorstw w celu zawarcia transakcji kupna - sprzedaży. W takich spotkaniach uczestniczą również osoby posredniczące (brokerzy, maklerzy). Spotkania te są podporządkowane pewnym określonym normom i zwyczajom. W trakcie tych transakcji cena ustalana jest na podstawie istniejącego popytu i podaży, a następnie podawana do publicznej wiadomości w cedule giełdowej. Ponieważ istnieją różne przedmioty obrotu giełdowego, giełdy dzielimy na: towarowe, papierów wartościowych, ubezpieczeń itd. Gospodarka planowana - gospodarka, w której cały legalny obrót zasobami podlega ścisłej kontroli rządu poprzez regulacje cen, wysokości produkcji itd. Jest przeciwieństwem gospodarki wolnorynkowej. Grający na zniżkę (NIEDŹWIEDŹ) - inwestor, który dokonuje pewnych operacji finansowych i/lub oczekuje na zniżkę cen waluty czy papierów wartościowych, aby odkupić je po niższej cenie. Grający na zwyżkę (BYK) - inwestor dokonujący zakupów w oczekiwaniu na przyszłą zwyżkę cen walut i papierów wartościowych.

Hiperinflacja - gwałtowny wzrost cen (ponad 100%) powodujący spadek wartości waluty. Inflacja rosnąca w bardzo szybkim tempie, niejako samonapędzająca się, spychająca gospodarkę na krawędź całkowitego upadku. W Polsce ostatnia hiperinflacja była w 1990 - wynosiła wtedy 252,5%. Hipoteka - forma zabezpieczenia długu pieniężnego na należącej do dłużnika nieruchomości, wierzyciel ma prawo rozporządzać nią, gdy w określonym czasie dług nie zostanie spłacony. Stosowana jako zabezpieczenie kredytu przez banki. Hossa - długotrwała, silna tendencja wzrostowa na rynku papierów wartościowych. Indeks giełdowy - wskaźnik ukazujący zmiane wartości cen papierów wartościowych wszystkich będź wybranej gałęzi gospodarczej. Najważniejsze światowe indeksy giełdowe to: Dow Jones (USA), NASDAQ - dotyczy spółek tzw. nowych technologii - teleinformatyka (USA), DAX (niemcy), FTSE (W. Brytania), CAC (Francja), Nikkei (Japonia). Inflacja - indeks określający tempo wzrostu cen w danym okresie. Rozróżnia się dwa rodzaje inflacji: Indeks cen produkcji (PPI) i Indeks cen towarów i usług (CPI); proces ekonomiczny polegający na zwiększeniu ilości pieniądza w obiegu, w stopniu silniejszym od wzrostu masy towarowej, przejawia się we wzroście cen. Instrument finansowy - lokata kapitału w formie papierów wartościowych, obcej waluty, metali szlachetnych itp. dokonana jako inwestycja w celu pomnożenia dochodu. KDPW - Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych SA, którego zadaniem jest przechowywanie i rejestrowanie papierów wartościowych będących w publicznym obrocie, rozliczanie i gwarantowanie transakcji, prowadzenie kont depozytowych. Kontrakt terminowy - jest to umowa między dwoma stronami; wystawca kontraktu zobowiązuje się do sprzedaży określonej ilości instrumentów finansowych lub innych towarów, w określonym czasie w przyszłości, na określonych warunkach; druga strona kontraktu przyjmuje te warunki zobowiązując się do nabycia przedmiotu umowy. Kontrolny pakiet akcji - liczba akcji zgromadzona przez jeden podmiot, dająca największy wpływ na politykę przedsiębiorstwa (nie musi być to więcej niż 50%, zwykle wystarcza około 30-35%). KPWiG - Komisja Papierów Wartościowych i Giełd; centralny organ administracji rządowej w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi oraz działalności giełd towarowych, giełdowych izb rozrachunkowych, maklerów giełd towarowych, podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa maklerskie na rynku towarów giełdowych, działalności domów składowych i podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa składowe. Leasing - umowa zbliżona do najmu, polega na tym, że okreśłony przedmiot (np. samochód) jest przekazywany osobie, która ma obowiązek uiścić opłatę leasingową rozłożoną na raty. Leasingobiorca użytkuje przedmiot nie kupując go, a leasingodawca czerpie z tego większą korzyść niż ze zwykłego kredytu na zakup. Po okresie trwania leasingu przedmiot jest przekazywany leasingobiorcy (leasing finansowy) lub leasingodawcy (leasing operacyjny); przez zawarcie umowy leasingu jedna ze stron (leasingodawca) zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, oddać drugiej stronie (leasingobiorcy) rzecz do używania, zaś leasingobiorca zobowiązuje się płacić jej z tego tytułu umówiony czynsz. Makler - osoba uprawniona do pośrednictwa w sprzedaży towarów lub papierów wartościowych w zamian za określoną prowizję od wartości transakcji. MIDWIG - indeks typu cenowego obejmujący akcje 40 spółek rynku podstawowego (z wyłączniem spółek z indeksu WIG20). Monopol - brak konkurencji, sytuacja, gdy po stronie podaży stoi tylko jedna osoba czy firma, w wyniku tego może ona całkowicie zapanować nad rynkiem tego towaru - dyktować wygórowane ceny. Powstaje albo w wyniku ostrej

konkurencji, albo przez zagwarantowanie przez państwo pozycji monopolistycznej danej firmie, albo przez fuzję dużych firm. Narodowy Fundusz Inwestycyjny (NFI) - spółka powołana w ramach Programu Powszechnej Prywatyzacji, posiadająca akcje prywatyzowanych przedsiębiorstw wniesione do programu przez Skarb Państwa; obecnie istnieje 14 Narodowych Funduszy Inwestycyjnych. Obligacja - papier wartościowy emitowany w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) oraz zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym; emitent odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania wynikające z obligacji. Opcja - kontrakt pomiędzy wystawcą a nabywcą, który daje temu drugiemu prawo do kupna (lub sprzedaży) określonej ilości instrumentu podstawowego (np. waluty czy akcji) w określonym terminie i po z góry ustalonej cenie. Szczególnym rodzajem opcji jest warrant. Osobisty podatek dochodowy (Personal Income Tax - PIT) - podatek naliczany od dochodu osób fizycznych. Papiery wartościowe - papiery uosabiające prawa własnościowe ich posiadacza, np. akcje (tytuły własności), obligacje (świadectwa usługi). Dokumenty te są przedmiotem obrotu na giełdach. Parkiet - wyodrębnione w siedzibie giełdy miejsce, gdzie zawierane są transakcje. Pieniądz bankowy - nazywany inaczej bezgotówkowym lub żyrowym. Pieniądz bankowy ma postać zapisu na rachunku depozytowym w banku. Zapis bankowy zaczyna funkcjonować jako pieniądz w momencie dokonywania płatności - to jest przesuwania zapisu z jednego konta na drugie. Przykładem takiej operacji jest polecenie przelewu na konto bankowe. Pieniądz elektroniczny - jest zakodowany na karcie magnetycznej w postaci elektronicznych impulsów. Może to być karta typu VISA lub też zwykła karta bankomatowa. Za pomocą pieniądza elektronicznego można realizować transakcje bezgotówkowe, płacąc w sklepie za zakupione towary kartą. Dzięki specjalnym czytnikom, określona kwota pieniędzy zostaje wówczas przelana z naszego rachunku na rachunek sprzedawcy. Pieniądz elektroniczny może być ponadto zamieniany na jednostki fizyczne pieniądza - w specjalnych automatach, zwanych bankomatami. Płynność inwestycji - odnosi się do łatwej możliwości likwidacji inwestycji. Przykładem niskiej płynności są nieruchomości, kolekcje znaczków, monet; średnią płynnośc mają certyfikaty, spekulatywne akcje i długoterminowe obligacje; najlepszą płynnośc mają konta czekowe i oszczędnościowe oraz większość akcji sprzedawanych na zorganizowanych giełdach. Prawa do akcji (PDA) - instrument finansowy umożliwiający nabywcom akcji nowej emisji, ich odsprzedanie zanim zostaną wprowadzone do obrotu giełdowego. Produkt Krajowy Brutto (PKB) - wyrażona w pieniądzach wartość wszystkich wytworzonych w danym okresie dóbr i usług. PKB obejmuje: wydatki rządowe, prywatne, inwestycje kapitałowe, zmiany zapasów netto i eksport netto (nadwyżkę eksportu nad importem); wartośc ta pomniejszona jest o dochody uzyskiwane z zagranicy. Procentowy wskaźnik PKB jest miarą rozwoju gospdarki (lub recesji). Rzeczywisty - to podwyższa wartość pomniejszoną o procent istniejącej inflacji. Prospekt emisyjny - dokument zawierający szczegółowe informacje o sytuacji prawnej i finansowej emitenta oraz o papierach wartościowych, związany z ich wprowadzeniem do publicznego obrotu. Próg rentowności - oznacza taką wielkość sprzedaży (wartościowo lub ilościowo) aby całkowity przychód pieniężny pokrył w całości koszty (zmienne i stałe).

Prywatyzacja - sprzedanie własności państwowej, którego posiadaczem jest Skarb Państwa, prywatnemu właścicielowi. Sprzedaży dokonuje się w publicznej ofercie. Rada Polityki Pieniężnej - jest organem Narodowego Banku Polskiego, odpowiedzialnym za kształt polityki pieniężnej banku centralnego. Ustala ona założenia tej polityki oraz zasady jej realizacji. Do kompetencji RPP należy między innymi: określanie poziomu stóp procentowych, zasad przeprowadzania operacji otwartego rynku i poziomu rezerw obowiązkowych. Rada Polityki Pieniężnej składa się z przewodniczącego i dziewięciu członków: trzech jej członków powołuje prezydent, po trzech wybiera Sejm i Senat. Przewodniczącym RPP jest zawsze prezes Narodowego Banku Polskiego, powoływany przez Sejm na wniosek prezydenta. Recesja - spadek poziomu działalności gospodarczej, by można było stwierdzić recesję, musi nastąpić spadek rzeczywistego PKB w dwóch następujacych po sobie kwartałach. Rezerwa obowiązkowa - jest jednym z instrumentów polityki pieniężnej banku centralnego. Określa ona ilość pieniędzy, którą banki komercyjne muszą utrzymywać na rachunkach banku centralnego. Zadaniem rezerwy obowiązkowej jest stabilizacja systemu bankowego - łagodzenie skutków ewentualnych zachwiań płynności w sektorze. W dużym uproszczeniu oznacza to, że bank nie może zamienić wszystkich przyjętych depozytów w kredyty - część z nich musi oddać w nieoprocentowany depozyt do banku centralnego. Rozproszenie akcji - jeden z warunków dopuszczeniowych; wymagana regulaminem giełdy minimalna liczba akcjonariuszy posiadająca akcje danej spółki. Dla rynku podstawowego: 500, dla rynku równoległego: 300. Rynek notowań - segment rynku giełdowego wyróżniający się odrębnymi warunkami dopuszczeń. Na giełdzie warszawskiej istnieją rynki: podstawowy, równoległy oraz wolny. Dodatkowo, świadectwa NFI notowane są na odrębnym rynku NFI. Rynek pierwotny - rynek, na którym odbywa się pierwsza sprzedaż danego towaru (nowe mieszkania), paieru wartościowego (nowa emisja akcji, obligacji), kolejne transakcje na tym towarze traktowane są jako obrót na rynku wtórnym (mieszkania używane). Rynek podstawowy - segment rynku giełdowego, przeznaczony dla papierów wartościowych o najwyższej płynności, których emitenci charakteryzują się m.in. większym kapitałem i dłuższym okresem działalności. Rynek równoległy - segment rynku giełdowego, przeznaczony dla papierów wartościowych o niższej płynności, których emitenci charakteryzują się m.in. mniejszym kapitałem i krótszym okresem działalności. Rynek wolny - segment rynku giełdowego, na którym mogą być notowane spółki dopuszczone do obrotu publicznego, które nie spełniają warunków dopuszczenia do rynku podstawowego i równoległego. Rynek wtórny - występuje na nim publiczny obrót polegający na tym, że transakcje kupna-sprzedaży papierów wartościowych zachodzą pomiędzy inwestorami. Sesja giełdowa - określony przedział czasu, w którym mogą być zawierane transakcje na giełdzie. Na giełdzie warszawskiej sesje odbywają się regularnie w miejscu zwanym parkietem, od poniedziałku do piątku, w godzinach 9:30-16:30. Spółka akcyjna - spółka, której podstawą działalności jest kapitał wniesiony przez wspólników w formie udziałów (akcji); współczesna forma organizacji większych przedsiębiorstw kapitalistycznych. Spółka giełdowa - spółka publiczna, której akcje chociaż jednej emisji są dopuszczone do obrotu giełdowego.

Stopa procentowa - procentowy wskaźnik określający stosunek sumy płaconej za użytkowanie wypożyczonych środków pieniężnych do wielkości tych środków. Podstawowa stopa procentowa tzw. referencyjna wynosi w Polsce 4% i jest ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej. Stopa referencyjna (interwencyjna, repo) określa minimalną cenę, po jakiej bank centralnykupuje bądź sprzedaje krótkoterminowwe papiery wartościowe w celu przywrócenia równowagi na rynku. Stopa zwrotu z akcji - procentowa zmiana kursu akcji pomiędzy ostatnią sesją poprzedniego okresu i ostatnią sesją badanego okresu; dywidenda traktowana jest w taki sposób, jakby była zainwestowana w akcje na pierwszej sesji po ustaleniu praw do dywidendy. System notowań ciągłych - system umożliwiający zawieranie transakcji na dany papier wartościowy na jednej sesji po różnych cenach. TechWIG - indeks cenowy obejmujący spółki zakwalifikowane do Segmentu Innowacyjnych Technologii. Trend - tendencja zmiany kursów papierów wartościowych na giełdzie. Warrant - instrument finansowy, którego cena zależy od ceny lub wartości tzw. instrumentu bazowego; bezwarunkowe i nieodwołalne zobowiązanie się emitenta warrantu do wypłacenie uprawnionym właścicielom warrantów kwoty rozliczenia. Wartość bazowa indeksu - początkowa (pierwsza), arbitralnie ustalona wartość indeksu giełdowego. Dla indeksów WIG, WIG20 oraz WIRR wartość bazowa wynosi 1000, dla indeksu NIF 160. Wartość rynkowa spółki - wartość akcji wyemitowanych przez spółkę liczona po aktualnym kursie giełdowym. Weksel - papier wartościowy, sformalizowany dokument, który powinien zostać sporządzony według zasad określonych w ustawie Prawo wekslowe; występuje w obrocie w dwóch postaciach: jako weksel własny i trasowany; głównym zobowiązanym z weksla własnego jest jego wystawca; wystawca weksla trasowanego poleca w nim zapłatę sumy wekslowej innej osobie, zwanej trasatem, która staje się dłużnikiem wekslowym po złożeniu podpisu na wekslu jako tzw. akceptant; przeniesienie weksla następuje przez indos. WIG (Warszawski Indeks Giełdowy) - indeks typu dochodowego, obejmujący akcje spółek noto-wanych na rynku podstawowym, liczony od 16.04.1991. WIG20 - indeks typu cenowego obejmujący akcje 20 spółek rynku podstawowego o największej kapitalizacji i najwyższych obrotach giełdowych, liczony od 16.04.1994. WIRR - indeks najmniejszych spólek giełdowych. Indeks typu dochodowego obejmujący akcje, których łaczna wartość rynkowa wynosi 1% kapitalizacji giełdowej, liczony od 31.12.1994. WZA (walne zgromadzenie akcjonariuszy) - najwyższy organ władzy w spółce akcyjnej. Zarząd Giełdy - organ wykonawczy giełdy, składający się z pięciu osób, na którego czele stoi Prezes Zarządu. Zarząd Giełdy kieruje sprawami i zarządza majątkiem giełdy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Zlecenie z limitem ceny - zlecenie z podaną maksymalną cenę zakupu lub minimalną ceną sprzedaży papierów wartościowych.