Tematy na ustn cz egzaminu maturalnego z j zyka polskiego w roku szkolnym 2009/2010. I. Literatura. 1. Autobiografizm w prozie i w poezji ; prze led konwencje i strategie autoprezentacji w wybranych utworach lirycznych i prozatorskich. 2. Wyja nij, jak postaw wobec nacjonalizmu i antysemityzmu przyjmuj wybrani twórcy z ró nych epok. 3. Przeanalizuj, funkcje, jakie pe ni w literaturze motyw morski. 4. Przedstaw ewolucj eposu, opieraj c si na przyk adach z ró nych epok literackich. 5. Opieraj c si na wybranych utworach poetyckich, uka sposób kreowania sytuacji lirycznych w poezji mi osnej. 6. Przedstaw ró ne pogl dy na temat prawdy na przyk adach ró nych utworów literackich. 7. Jak funkcj w literaturze pe ni obrazy przyrody? Omów temat w oparciu o wybrane utwory literackie z ró nych epok. 8. Przedstaw portret polskiego inteligenta( na wybranych utworach literackich ). 9. Analizuj c wybrane utwory Z. Herberta i W. Szymborskiej, rozwa funkcj ironii w poezji wspó czesnej. 10.Przedstaw ró ne rodzaje kreacji podmiotu lirycznego (na dowolnie wybranych przyk adach). 11.Na wybranych przyk adach z ró nych utworów literackich zaprezentuj funkcj przedmiotów (atrybutów) i ich zwi zki z bohaterami. 12.Wska, jak funkcj w literaturze ró nych epok pe ni y bajka i satyra. 13.Przedstaw rol felietonu we wspó czesnej publicystyce. 14.Refleksje nad filozofi i mechanizmami rz dzenia. Omów na przyk adzie kilku wybranych tekstów literackich. 15.Rozwa funkcje literackiego kreacjonizmu, odwo uj c si do twórczo ci B. Schulza i B. Le miana. 16.Mi i uroda ycia w poezji. Zaprezentuj temat, odwo uj c si do wybranych utworów. 17. druj cy poeta. Motyw tu acza, w drowca poety w poezji romantycznej i wierszach Edwarda Stachury. 18.Alternatywne wizje historii w uj ciu literatury fantastycznej. Omów na wybranych przyk adach.
19.Jak funkcj w literaturze XIX i XX wieku spe ni a historia? Przeanalizuj wybrane utwory. 20.Analizuj c wybrane przyk ady, przedstaw zwi zki literatury z filozofi epikureizmu i stoicyzmu. 21.Analizuj c wybrane utwory, przedstaw ró nice i podobie stwa w kreowaniu rzeczywisto ci hitlerowskich lagrów i sowieckich agrów. 22.Rodzaje narracji i kreacje narratora. Dokonaj analizy wybranych tekstów. 23.Groteska sposobem wyra ania wiata. Omów na przyk adach wybranych utworów.. 24.Uka na przyk adach sta obecno egzystencjalnego widzenia wiata w ró nych epokach kulturowych. 25.Na podstawie wybranych utworów literackich omów, w jaki sposób funkcjonuje w nich brzydota. 26.Przedstaw sposoby prezentowania w literaturze miast przekl tych i miast ukochanych. 27.Eksperymentatorskie próby w literaturze XX wieku. Przedstaw problem artystycznych poszukiwa na wybranych przyk adach. 28.Dokumentaryzm i kreacjonizm literatury XX wieku. Rozwa problem, odwo uj c si do wybranych przyk adów. 29.Pe ni wiata mog odda paradoksy. Odnie t tez do poezji religijnej Jana Twardowskiego i zaprezentuj wnioski odwo ujac si do konkretnych utworów. 30.Dokonaj analizy motywu theatrum mundi, opieraj c si na dzie ach z ró nych dziedzin sztuki i literatury. 31.Rola poezji kobiecej w modernizmie (Wolska, Ostrowska, Zawistowska), w dwudziestoleciu mi dzywojennym (Pawlikowska Jasnorzewska), w poezji wspó czesnej (Po wiatowska). 32.Motyw snu i jego funkcje w literaturze ró nych epok. Omów na wybranych przyk adach. 33.Analizuj c wybrane utwory, przedstaw ewolucj powie ci science-fiction. 34.Porównaj obrazy rosyjskiego spo ecze stwa w tekstach polskich i obcych. 35.Przedstaw, jak twórcy ró nych epok interpretowali horacja ski topos non omnis moriar. 36.Biografia autora mo e by genez jego dzie a. Przedstaw t zale no na podstawie kilku wybranych twórców i ich utworów.
37.Uroda ycia i dramat ludzkiej egzystencji w utworach Jaros awa Iwaszkiewicza. 38.Zanalizuj twórczos Kolumbów jako poetycki zapis zmagania si straconego pokolenia z wyrokami historii. 39.Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska (na wybranych przyk adach). 40.Dekalog bohaterów Gustawa Herlinga Grudzi skiego. Omów na przyk adach wybranych dzie. 41.Motyw anio a w literaturze polskiej. Omów na wybranych przyk adach. 42.Spory, polemiki, prowokacje mi dzy pokoleniami i ich funkcje w utworach. Omów na wybranych przyk adach literackich. 43. Ksi ki zbójeckie i ich rola w yciu bohaterów. Omów na wybranych przyk adach z literatury. 44.Uczta, wieczerza, przyj cie, biesiada. Omów sposób funkcjonowania tego motywu w wybranych utworach literackich. 45.Odwo ujac si do ró nych tekstów literackich, omów sposób wykorzystania listu w utworach. 46.Obraz szale stwa w literaturze. Przedstaw rózne uj cia problemu, odwo uj c si do wybranych przyk adów. 47.Wielkie monologi w literaturze. Przedstaw ich wp yw na charakterystyk postaci. 48.Analizuj c wybrane dzie a, uka sposób przedstawienia Twojego regionu w utworach literackich. 49.Analizuj c wybrany materia literacki, porównaj sposób funkcjonowania motywu pielgrzyma w utworach romantycznych i wspó czesnych. 50.Analizuj c wybrane utwory, zaprezentuj sposób ukazania powstania styczniowego w literaturze polskiej. 51.Literackie koncepcje szcz cia. Przedstaw w oparciu o analiz wybranych utworów literackich. 52.Tatry w literaturze polskiej. Przedstaw sposób ich ukazania w wybranych utworach. 53.Analizuj c wybrane utwory, rozwa, jak funkcj pe ni w nich sceny fina owe. 54.Analizuj c wybrane dramaty romantyczne, rozwa, jak funkcj pe ni w nich motyw walki dobra ze z em. 55.Tytu, motto, ostatnia scena jako klucze do interrpretacji dzie a.przedstaw temat na wybranych przyk adach. 56.Porównaj ró ne sposoby prezentowania obrazu rewolucji, analizuj c wybrane utwory.
57.Obraz scen batalistycznych w literaturze i filmie. Porównaj sposoby prezentacji na podstawie wybranych przyk adów 58.Na podstawie wybranych utworów rozwa, jak funkcjonowa w literaturze ró nych epok motyw winy i kary. 59.Artystyczny kszta t motywu walki dobra ze z em w dramacie i wierszu romantycznym. Przedstaw na wybranych przyk adach. 60.Uka, jaka m dro jest zawarta w biblijnych przypowie ciach oraz przys owiach i powiedzeniach polskiej literatury renesansu. 61.Unde malum, sk d z o? Jak literatura podejmuje i wyja nia fenomen z a w wiecie? 62.Opisz literackie obrazy ma stwa w poznanej twórczo ci pisarzy epoki renesansu, romantyzmu, pozytywizmu. 63.Przedstaw ró ne koncepcje szcz cia w wybranych utworach epoki renesansu, romantyzmu i pozytywizmu. 64.Przyja jako warto. Omów temat, si gaj c do ró nych dzie literatury. 65.Na wybranych przyk adach omów zjawisko przenikania si wiata realnego i fantastycznego w utworach literackich. 66.Ró ne postaci m odo ci w literaturze. Omów na wybranych przyk adach. 67.Zaprezentuj ró ne oblicza patriotyzmu w literaturze polskiej XIX wieku. 68.Literackie kreacje rycerza, spiskowca, nierza. Porównaj funkcjonowanie tego typu postaci w wybranych tekstach literackich. 69.Powstania narodowe i konspiracja jako temat literatury polskiej. Rozwi zagadnienie, odwo uj c si do wybranych przyk adów. 70.Kodeks moralny wybranych bohaterów literackich. Porównaj, odwo uj c si do XIX- wiecznych dzie literatury polskiej i obcej. 71.Komunikacja niewerbalna i sposób jej ukazania w dziele literackim. Omów na wybranych przyk adach. 72. odzi ludzie, ich problemy, filozofia yciowa zapisane w tekstach hip-hopowych. Omów na przyk adzie zgromadzonego materia u. 73.Kobieco a feminizm. Na podstawie przyk adów z literatury ró nych epok przedstaw i porównaj obrazy kobiety wiata patriarchalnego oraz kobiety wyzwolonej. 74.Prze miewczo o wiecie i ludziach. Omów na przyk adach literatury ró nych epok. 75.Sceptycyzm religijny i sk onno ci ateizacyjne w rozwoju odego cz owieka. Na czym polega zale no mi dzy kszta towaniem si osobowo ci i wiatopogl du a odrzuceniem idei Boga? Omów problem na podstawie wybranych utworów
literackich. 76. Kobieta anio czy demon. Uka wizerunki kobiet, odnosz c si do utworów z ró nych epok literackich. II. Zwi zki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Motyw ogrodu i jego funkcje w tekstach kultury. Zaprezentuj na wybranych przyk adach. 2. Katastroficzne wizje zag ady w dzie ach literackich i filmowych. Dokonaj analizy wybranych dzie. 3. Filmy jako interpretacje dzie literatury polskiej. Omów wybrane przyk ady. 4. Obrazy miasta. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzie literackich, filmowych i malarskich. 5. Ró ne dziedziny sztuki inspiracj dla literatury. Omów temat, analizuj c celowo dobrane dzie a. 6. Sposoby tworzenia nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Omów zagadnienie na konkretnych przyk adach. 7. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizuj c wybrane dzie a literackie i inne.(np. architektoniczne, malarskie rze biarskie). 8. Symbol rodkiem wyrazu w literaturze i malarstwie. Omów jego najciekawsze twoim zdaniem wykorzystanie. 9. Dziecko w literaturze i sztukach plastycznych. Zaprezentuj na dowolnych przyk adach. 10.W jaki sposób ró ne rodzaje sztuki- literatura, muzyka- potrafi stworzy iluzj raju? Zaprezentuj na wybranych przyk adach. 11.Krajobraz polskiej wsi w literaturze i malarstwie pejza owym. Omów sposób kreowania obrazu wsi na podstawie dowolnych utworów. 12.Holocaust temat w literaturze i filmie. Omów sposób przedstawiania tego problemu na wybranych przyk adach.
Kicz a a arcydzie o. Przedstaw i oce estetyczne kryteria wyznaczaj ca warto dzie a sztuki. 13.Za wiaty w tekstach kultury. Przedstaw na wybranych przyk adach.. 14.Impresjonizm w malarstwie i literaturze M odej Polski. Porównaj tematy i sposoby wyra ania nastroju. 15. ydzi w literaturze i filmie XX wieku. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzie. 16.Przedstaw funkcjonowanie motywu rozstania w wybranych tekstach kultury. 17.Powstaniec w literaturze pi knej i sztukach plastycznych. Omów sposoby kreowania tej postaci w wybranych dzie ach. 18.Topos Nike w rze bie staro ytnej Grecji i polskiej poezji wspó czesnej. 19.Adaptacje filmowe Wajdy wobec tekstów literackich. Omów na wybranych przyk adach. 20.Dawniejsze i wspó czesne wzorce rodziny. Przedstaw problem na podstawie wybranych tekstów literatury i filmu. 21.Literacka, filmowa i architektoniczna wizja PRL-u analiza i interpretacja wybranych tekstów kultury. 22.Pieta, Mater Dolorosa jako motyw rze biarski, malarski, literacki. 23.Opieraj c si na tekstach kultury, przedstaw postawy cz owieka wobec cierpienia 24.Na podstawie wybranych tekstów kultury, rozwa, jak pozytywi ci ukazywali motyw walki narodowowyzwole czej. 25.Analizuj c wybrane teksty kultury, rozwa sposób funkcjonowania motywu samotno ci. 26.Przedstaw, jak funkcjonuj i czemu s motywy magiczne we wspó czesnej literaturze fantastycznej i filmie. 27.Wizerunek smoka. Przedstaw ewolucj i funkcje tego motywu w wybranych dzie ach kultury. 28.Analizuj c wybrane dzie a z literatury i sztuki, przedstaw wizerunek powstania styczniowego. 29.Analizuj c wybrane dzie a ró nych epok wska, jak funkcjonowa motyw cierpienia w literaturze i sztuce. 30.Symbolika stroju. Omów, analizuj c wybrane dzie a literackie i inne (malarskie, rze biarskie, filmowe). 31.Wielkie wydarzenia historyczne w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, analizuj c wybrane dzie a literackie i plastyczne. 32.Dawny wiat ydów polskich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przyk adach literackich i malarskich.
33.Omów obraz dworku polskiego w literaturze i malarstwie ró nych epok. 34. Rycerze i samuraje podobie stwa i ró nice. Omów na wybranych przyk adach literackich i filmowych. 35. Kultura Irlandii przedstawiona w literaturze, filmie,muzyce. Omów na wybranych przyk adach. III. Nauka o j zyku. 1. Omów charakterystyczne cechy j zyka Twoich rówie ników. 2. Indywidualizacja j zyka sposobem charakteryzowania bohaterów literackich. Uka na wybranych przyk adach.
3. Frazeologizmy przedstaw ich funkcjonowanie w j zyku wspó czesnym. 4. Przedstaw funkcj zdrobnie w j zyku potocznym i w literaturze. 5. Specyfika j zyka bohaterów literatury science-fiction. Omów na przyk adach wybranych utworów. 6. Na wybranych przyk adach omów j zykowe mechanizmy budowania komizmu w utworach literackich 7. Omów zjawisko dowcipu j zykowego we wspó czesnym j zyku. 8. Oce poprawno j zykow wybranych tekstów prasowych. Scharakteryzuj kryteria, którymi si pos. 9. Wykorzystanie j zyka w celach propagandowych. Omów zagadnienie na podstawie wspó czesnych tekstów( prasa, radio, telewizja). 10.Moda j zykowa i jej odzwierciedlenie w j zyku wspó czesnej odzie y. Zanalizuj problem na przyk adach. 11.Zjawisko stylizacji j zykowej i jej funkcje. Omów na wybranych przyk adach. 12.Analizuj c j zyk wspó czesnych satyryków, omów, w jaki sposób powstaje dowcip j zykowy. 13.Aluzje literackie i cytaty z dzie oraz ich funkcjonowanie w reklamie. Zaprezentuj na przyk adach. 14.Neologizm jako zjawisko j zykowe. Omów na wybranych przyk adach. 15.Wspó czesne zapo yczenia angielskie. Omów sposoby adaptacji anglicyzmów i ustosunkuj si do zasadno ci ich u ywania we wspó czesnej polszczy nie. 16.Gwara mojego regionu. Zbadaj i omów cechy s ownikowe i fonetyczne. 17.Gwara szkolna na tle j zyka literackiego. Zanalizuj przyk ady ze wspó czesnej polszczyzny. 18. zyk Twoich rówie ników. Dokonaj analizy zgromadzonego materia u ród owego. 19.Nowomowa- j zyk zwyci zców. Omów propagandowe i polityczne funkcje j zyka w totalitaryzmach- faszystowskim i komunistycznym. 20.Reklama jako sztuka iluzji i manipulacji. Dokonaj analizy j zyka reklam traktuj cych konsumenta w sposób instrumentalny. 21. zyk dziennikarzy sportowych. Scharakteryzuj na podstawie zgromadzonego materia u j zykowego. 22.Sztuka wymowy i dyskusji na przyk adach wybranych tekstów ró nych epok. 23.Na podstawie wybranego czasopisma scharakteryzuj styl publicystyczno dziennikarski.