Załącznik D4. Instrukcja realizacji pomiarów zestawem TWO 1. Czynności przygotowawcze do pomiarów W celu uzyskania prawidłowych wyników z urządzenia TWO, należy wcześniej wybrać odpowiednie ustawienia oraz skalibrować urządzenia. Procedura ta jest opisana w tym rozdziale. 1) Przygotowanie aparatury pomiarowej. Przed rozpoczęciem pomiarów należy zapewnić stałe warunki pracy aparaturze elektronicznej. W tym celu konieczne jest odpowiednie jej przygotowanie. Włączenie zasilania procesora pomiarowego na 20 30 minut przed przystąpieniem do dalszych czynności, pozwoli na ustabilizowanie warunków termicznych podzespołów elektronicznych. 2) Kalibracja aparatury pomiarowej. Przed rozpoczęciem sezonu pomiarowego należy skalibrować wszystkie sensory pomiarowe. Urządzenie TWO posiada 3 sensory: a) Dwa sensory współczynnika tarcia (należy skalibrować jednocześnie dwie głowice siły), b) Miernik dystansu - encoder. Przed przystąpieniem do kalibracji dwóch głowic siły miernika TWO, służących do precyzyjnego wyznaczania wartości współczynnika tarcia, należy upewnić się że: - TWO jest zamontowane na pojeździe i podniesione do pozycji startowej w celu zamontowania zestawu kalibracyjnego, - Komputer PC jest podłączony i uruchomiony, jeżeli występuje problem z komunikacją, program wyświetli komunikat o błędzie, - Pojazd, na którym zamontowany jest miernik TWO obciążony jest tak samo jak podczas rzeczywistych pomiarów, - Oba koła (referencyjne i pomiarowe) muszą mieć tą samą średnicę oraz ciśnienie w wysokości 2 Barów (29 PSI).
Kalibracja zestawu pomiarowego TWO Przednie koło referencyjne musi być zablokowane na nawierzchni (tak, aby nie mogło się ślizgać). W tym celu należy opuścić urządzenie TWO siłownikiem tak, aby dotknęło nawierzchni. Stojak kalibracyjny (G) należy postawić za tylnym kołem pomiarowym tak blisko jak to możliwe bez dotykania koła lub łańcucha. Na stojaku należy zawiesić wagę (F). Specjalną taśmą (E) należy owinąć tylne koło pomiarowe a następnie zaczepić taśmę o metalowy zaczep (D) na szczycie koła (stworzy to pętlę dookoła koła pomiarowego, która musi być napięta przez zaczep (D)). Następnie wolną część taśmy należy owinąć w przeciwnym kierunku przez pół koła i zaczepić taśmę na haku wagi (F). Przy pomocy metalowej spinki (D) oraz obracając pętle wokół koła należy wyregulować napięcie taśmy. Gdy taśma wisi na haku należy ustawić zero na wadzę przy pomocy regulatora z tyłu wagi. Przy pomocy przycisków umieszczonych na urządzeniu należy opuścić koło pomiarowe na nawierzchnię aż do momentu, gdy waga pokaże 70 kg. Odległość pomiędzy kołem a nawierzchnią musi być pomiędzy 0,5 a 2 cm, jeżeli jest ona poza tym zakresem, należy kilkukrotnie nacisnąć tylny róg obudowy łańcucha w celu skorygowania odległości koła do ziemi, która powinna się zmniejszyć a odczyt na wadze ustabilizować. Po około 2 minutach, gdy taśma się naciągnie, należy sprawdzić ponownie wskazania wagi pamiętając, że odległość pomiędzy kołem a nawierzchnią musi być pomiędzy 0,5 a 2 cm. Przy pomocy przełącznika należy podnieść TWO, aż waga pokaże 50 kg. Następnie należy podejść do komputera wewnątrz samochodu i postępować zgodnie z instrukcją kalibracji w oprogramowaniu (poniższe zdjęcie), należy pamiętać, aby nie wchodzić do pojazdu, ponieważ może to zakłócić wskazania wagi. Kiedy siła nacisku i naprężenie łańcucha zostaną ustawione na 50 kg czynności te należy powtórzyć dla wartości 65 kg oraz zapisać zmiany. Po zakończeniu kalibracji należy sprawdzić czy urządzenie jest poprawnie skalibrowane. W tym celu należy: 1. Podnieść zestaw pomiarowy TWO tak, aby siła na wadze pokazywała 50 kg i sprawdzić czy wskazania na komputerze są mniejsze od 2 %. 2. Opuścić zestaw pomiarowy TWO tak, aby siła na wadze pokazywała 65 kg i sprawdzić czy wskazania na komputerze są mniejsze od 2 %. Jeżeli po weryfikacji odchylenia będą większe niż 2%, proces kalibracji trzeba powtórzyć. Po zatwierdzeniu kalibracji należy zdemontować zestaw kalibracyjny.
Kalibracja miernika dystansu Kalibrację wykonuje się okresowo lub gdy miernik dystansu jest nowy w celu zapewnienia, że prędkość oraz rejestrowany dystans są poprawne. Częstotliwość i sposób wykonywania tej czynności, ujęte są w innym rozdziale wytycznych. Sensory opcjonalne: Miernik tarcia może być wyposażony w następujące opcjonalne sensory: Temperatura powietrza sensor wskazuje temperaturę powietrza otoczenia. Wartość ta może być korygowana tak, aby zgadzała się ze wzorcem. Temperatura nawierzchni sensor ten wskazuje temperaturę nawierzchni drogi. Wartość ta może być korygowana tak, aby zgadzała się ze wzorcem. Wilgotność sensor ten wskazuje wilgotność powietrza w odniesieniu do temperatury otoczenia (punkt rosy). Wartość ta może być korygowana w odniesieniu do pomiarów referencyjnych. Sprawdzenie opony pomiarowej. Przystępując do badań należy sprawdzić oponę pomiarową. Konieczna jest kontrola jej stanu i ciśnienia. W nierozgrzanej oponie należy ustawić ciśnienie 0,2 MPa (2 atm) PIARC. Ponadto konieczna jest wizualna kontrola stanu opony: sprawdzenie czy nie została mechanicznie uszkodzona i czy nie jest zanieczyszczona. Także zabłocona lub oblepiona innymi substancjami opona powinna zostać oczyszczona. Kontrola poprawności pracy zestawu. Rozpoczęcie pomiarów powinno zostać poprzedzone wykonaniem kilkuset metrów badawczych mających na celu wstępne sprawdzenie prawidłowej współpracy wszystkich elementów pomiarowych 2. Realizacja pomiarów Ten ekran służy do wykonywania pomiarów współczynnika tarcia. Pomiary tarcia obrazowane są, jako wartości numeryczne oraz krzywa na wykresie. Wykres prezentuje wartości współczynnika tarcia od 0,00 do 1,00 i przejechany dystans w km.
Nowy pomiar: Wprowadź wymagane informacje o drodze oraz opis jeżeli jest to wymagane. Sprawdź czy zielone lampki TWO/GPS palą się wskazując, że połączenie pomiędzy PC a miernikiem i GPS jest prawidłowe. Pomiary można wykonywać nawet, jeżeli GPS jest wyświetlane na czerwono, lecz koordynaty nie zostaną rozpoznane i zarejestrowane. Żółta ikonka GPS oznacza, że odbiornik GPS jest OK., lecz nie znalazł sygnału (np. w garażu lub w tunelu). Wybierz tryb pomiaru (measure). Naciśnij. Miernik opuści się automatycznie do momentu osiągnięcia zadanej siły. Pomiar rozpocznie się. Sprawdź czy siła nacisku jest zgodna z wartością zdaną w ustawieniach. Prawidłowo jest to 60 kg dla trybu pomiaru i 30 kg dla trybu inspekcji. Jednakże podczas jazdy mogą pojawić się odchylenia około +/- 5 kg co jest normalne. Wahania w sile nacisku podczas jazdy są uwzględniane i korygowane podczas obliczania współczynnika tarcia. Po przejechaniu odcinka pomiarowego należy zatrzymać pomiar naciskając. Miernik podniesie się do górnej pozycji a pomiar automatycznie zapisze się i zarchiwizuje w raportach (Reports).
Wartości pomiarowe: W trackie procesu pomiaru urządzenie wyświetla następujące wartości: Średnie (Avg) µ uśredniona wartość wsp. tarcia dla całego pomiaru. Prędkość w km/h co oznacza aktualną prędkość. TWO Index oznacza współczynnik tarcia dla ostatnich 10 m. Kolor tła różni się zależnie od wartości współczynnika. Można to wybrać w ustawieniach (settings). Min. µ oznacza najniższą zmierzoną wartość współczynnika tarcia dla całego pomiaru. Trip, pokazuje dystans przejechany w trakcie całego pomiaru. Wartości opcjonalne: t Air oznacza aktualną temperaturę powietrza. t Surface oznacza aktualną temperaturę nawierzchni drogi. Dew point Punkt rosy temperatura przy której wilgotność powietrza zmienia się w wodę. Kolor tła współczynnika tarcia dla TWO Index zmienia się zależnie od zmierzonych wartości; podczas zmiany emitowany jest dźwięk ostrzegawczy. Wartości standardowe to: 0.41 i powyżej zielony 0.31-0.40 żółty do 0.30 czerwony Wartości te mogą zostać w ustawieniach zmodyfikowane i adaptowane do specyficznych potrze badania. Tryb pomiaru: Dostępne są trzy różne tryby pomiaru: Measuring pomiar ze stałą siłą nacisku, zazwyczaj 60 kg. Inspection pomiar ze zmienną siłą nacisku zależnie od mierzonego współczynnika tarcia, zazwyczaj 30 lub 60 kg. Zmiana oraz poziomy nacisku na nawierzchnię mogą być modyfikowane w Ustawienia / Settings. Spot pomiar współczynnika tarcia punkt po punkcie z określoną odległością pomiędzy punktami. Miernik zazwyczaj jest podniesiony i opuszczany po wybranym dystansie i mierzy odległość około 50 metrów z tą samą siłą nacisku jak w trybie Inspection.
Photo: Przycisk Photo aktywuje moduł fotografii. Naciskając przycisk można ręcznie wykonać zdjęcie. Ustawienia kamery: Na górnym lewym rogu paska menu można ustawić właściwości oraz rozdzielczość kamery. Automatyczne zdjęcia podczas jazdy: Można ustawić określone pozycje gdzie zdjęcia są wykonywane automatycznie w trakcie mijania pozycji; pozycje są wybierane i wprowadzane jako punkty photo. Patrz oddzielny rozdział. Zapisz tą pozycję / Save this position: W górnym lewym rogu paska menu jest opcja Do wprowadzania pozycji opisu. Pozycja może być później wykorzystana, jako punkty wyzwalania zdjęć. Tutaj wprowadzane są informacje o pozycjach. Koordynaty GPS są wypełniane automatycznie. Select route / Wybierz drogę: Po lewej stronie paska menu jest opcja do wprowadzania opisu badanej drogi.
RAPORT (REPORT) Wszystkie wykonane pomiary są automatycznie zapisywane w menu Reports. Wybierz jeden (lub więcej do porównań) pomiarów i naciśnij przycisk Update graph. Wybór odcinka: Przy pomocy myszki przesuń oba pionowe znaczniki na krzywej współczynnika tarcia. Przyciskając przycisk myszki najbliższy znacznik się porusza. Puszczając przycisk myszki znacznik jest uwalniany. Jeżeli w trakcie pomiarów wykonywane były zdjęcia, pozycja będzie zaznaczana jako trójkąt na dolnej części wykresu tarcia. Przesuwając lewy znacznik (kolor czerwony) zdjęcia będą pokazywane.
Eksport/Import danych pomiarowych: W lewym górnym rogu paska menu, znajduje się opcja służąca do eksportu/importu danych pomiarowych. Dzięki temu dane mogą być wymieniane pomiędzy komputerami. W tym celu należy wyeksportować dane do pliku, skopiować na drugi komputer i uruchomić funkcję importu. Menu raportów zawiera następujące opcje: Standard report generuje drukowalny raport. W raporcie zostaną uwzględnione podświetlone pomiary. Export to Excel generuje arkusz Excel ze wszystkimi danymi pomiarowymi. W arkuszu Excel zawarte zostaną podświetlone pomiary. Deviation report dostępny jest tylko jeżeli zainstalowana jest funkcja road ID (dostępne tylko w Norwegii). Deviation Map generuje raport pomiaru przy pomocy Google Maps. Dla tego raportu potrzebne jest połączenie internetowe. Czerwony kolor tarcia jest dla wartości do 0.30, niebieski dla wartości 0.31 do 0.40, zielony dla 0.41 i powyżej. Google Earth jest podobne do Deviation map, lecz wykorzystuje Google Earth. Statistics to Excel generuje raport statystyczny bazujący na wielu wyborach. Dane zorganizowane są bazując na Description/Opisie. Zatem wszystkie pomiary o tym samym opisie będą zgrupowane razem na arkuszu Excel. Graph/Wykres: W lewym górnym rogu paska menu istnieje opcja modyfikacji widoku wykresu danych. Show friction; pokazuje dane tarcia na wykresie Show speed; pokazuje prędkość pojazdu. Show critical speed (tylko do badań) Show temperature (wymaga opcjonalnego czujnika temperatury) Show altitude Wymaga zainstalowanego modułu Road ID (Tylko Norwegia). Zoom in F5 key przybliża pomiędzy znacznikami Zoom out F6 key oddala pokazując cały wykres.
Rejestracja obrazu: Na górnym pasku menu znajduje się opcja służąca do oglądania zdjęć. Rejestr zawiera wszystkie zdjęcia; jeżeli opis pozycji został wprowadzony zostanie on także pokazany. Automatycznie pokazywane są także data, godzina oraz dystans. Sortowanie obrazów: Istnieje możliwość modyfikowania widoku różnych obrazów/pozycji poprzez klikanie opisów nagłówków kolumn. Można także wybierać różne kryteria sortowania poprzez naciśnięcie przycisku "Ctrl" gdy nagłówek kolumny jest podświetlany w określonej kolejności. EXIT / WYJŚCIE: W celu opuszczenia programu należy nacisnąć "Exit". Struktura danych wynikowych badań właściwości przeciwpoślizgowych została szczegółowo opisana w Załączniku H Formaty danych.