Uproszczona Technika Uprawy pod Wrocławiem Uproszczona Technika Uprawy (UTU) zyskuje coraz to nowych zwolenników. Jest to sposób uprawy w którym gleba jest możliwie jak najmniej wywracana. Bardzo ważnym elementem są międzyplony i resztki pożniwne oraz płodozmian. Wprowadzać te zasady próbują dwa duże gospodarstwa w okolicach Wrocławia. Poniżej przedstawiamy doświadczenia z UTU wykonane tam. Dzisiaj rolnicy nie tylko wybierają ten sposób uprawy ze względu redukcję kosztów. Przy minimalnej lub zerowej uprawie roli przez rolnika można ulepszać stanowisko długoterminowo w czym pomaga sianie międzyplonów aby przykryć glebę. Dzięki płodozmianowi walczy się z problemami agronomicznymi nie tylko chemią np. można w ten sposób ograniczyć lub wyeliminować rozwój takich chorób jak kiła kapusty czy łamliwość podstawy źdźbła. Ważnym aspektem jest dbałość o środowisko glebowe. Nie każda uprawa bezorkowa poprawia życie glebowe. W systemie uprawy roli UTU tworzy się stabilny agroekosystem nastawiony na możliwie wysoki plon powtarzalny w kolejnych latach. Naszym celem jest aby pole uprawne działało na zasadzie naturalnej łąki, czyli przy minimalnym lub zerowym dopływie składników pokarmowych z zewnątrz było stabilne. W Uproszczonej Technice Uprawy można uzyskać porównywalny lub wyższy plon jak w uprawie tradycyjnej przy jednoczesnym zmniejszonym zapotrzebowaniu na moc ciągnika. W Teodorowie W Teodorowie na Dolnym Śląsku (12 km od Oławy) wykonano kilka doświadczeń. Gospodarze próbują porównać tradycyjny sposób uprawy z Uproszczoną Techniką Uprawy (fot. 1,2,3). Stan roślin po zimie w obu systemach (fot. 1) jest dobry.
Fot. 1 Po lewej stronie zdjęcia zastosowano uprawę pasową Strip-till agregatem Duro-France z jednoczesnym punktowym siewem rzepaku- szerokość międzyrzędzi- 45 cm. Po prawej rzepak zasiano siewnikiem Horsch Pronto w tradycyjnej dla rzepaku rozstawie.
Fot. 2 Rzepak siany siewnikiem tradycyjnym Fot. 3 Rzepak siany ze Strip-till Fot. 3 Korzeń rzepaku uprawianego ze Strip-till. Uprawa bezpośrednio pod rzędem powoduje, że korzeń ma się gdzie rozrastać zarówno w pionie jak i poziomie tworząc dużą liczbę rozgałęzień bocznych Jest uprawiany w mniejszej obsadzie niż tradycyjnie co dodatkowo umożliwia mu rozrost na grubość.
Fot. 4 Mocny korzeń dzięki Strip-till. Rośliny uprawiane pasowo w małej obsadzie, gdzie nawóz jest podany pod korzeń wytwarzają takie silne korzenie. Zdjęcie wykonano 13 04 2013r. Na rzepak uprawiany w technologii Strip-till należy nieco inaczej spojrzeć. Nie powinniśmy się przejmować niższą obsadą na metrze kwadratowym, a celować w liczbę łuszczyn na jednostce powierzchni jako jeden z podstawowych elementów składowych plonu. Po zakończeniu wegetacji pokażemy państwu szczegółowe wyliczenia tego parametru. Jak kształtują się one w obsadzie tradycyjnej i obniżonej w Strip-till. Wszystko teraz zależy od pogody w okresie maj-czerwiec. Czy uda się przyrodzie nadrobić stracony czas? Uproszczona Technika Uprawy w Żórawinie W tym gospodarstwie postanowiono sprawdzić jak wypadnie siew rzutowy pszenicy w porównaniu do siewu rzędowego już w sezonie wegetacyjnym 2011/2012. Niestety zima jaka wtedy dotknęła chyba wszystkich rolników sprawiła, że plantacja nadawała się do zaorania a plany z doświadczeniem trzeba było odłożyć na później. Wymarzniętą pszenice przesiano kukurydzą, a po jej zbiorze założono doświadczenie w którym będą porównane plony pszenicy ozimej sianej tradycyjnie siewnikiem rzędowym lub rzutowo (fot. 6). Siew w stanowisku z orką wykonano siewnikiem tradycyjnym. Przygotowanie pola pod siew rzutowy wyglądało następująco: 1 przejazd Compil na kukurydzisku aby wyrównać i rozciągnąć resztki pożniwne, 2 przejazd z zawieszonym na przednim TUZ-ie zbiornikiem nasion belką która w trakcie jazdy traktora rozsiewa ziarno na szerokość pracy Compila (fot. 5). Nasiona spadają na uprawioną wcześniej rolę podczas pierwszego przejazdu. Zaczepiony z ciągnikiem Compil ostatecznie je przykrywa i dociska stwarzając dobre warunki wzrostu. Zaletą tego rodzaju siewu jest to, że rośliny są równomiernie rozłożone na polu, jednakowo oddalone od siebie przez co mają więcej miejsca aby się krzewić.
Fot.5 Schemat siewu rzutowego
Fot. 6 W tym doświadczeniu podjęto próbę porównania tradycyjnej uprawy orkowej z siewem rzędowym pszenicy ozimej (lewa strona fotografii), z uprawą uproszczoną broną łopatkową Compil, siew pszenicy rzutowy (prawa strona zdjęcia). Przedplonem w obu przypadkach była kukurydza. Fot. 7 Pole po siewie rzutowym pszenicy wraz z uprawą Compil 14 04 2013 r.
Fot. 8. Pszenica ozima w fazie kłoszenia w dwóch wariantach siewu. Różnica po siewie wizualnie była bardzo widoczna, a teraz po kłoszeniu już jest brak różnic. Zasady dobrego siewu rzutowego Compilem 1. Pole musi być wyrównane- jeżeli jest nie równo nie ma sensu siać, gdyż wtedy rośliny będą miały różne warunki do wzrostu i aby była taka sama głębokość siewu. 2. Na Compilu zamontować wałek gumowy do docisku nasion, ale jeśli to nie wystarczy pole trzeba zwałować, ponieważ ziarno musi mieć dobry kontakt z glebą. 3. W suchych warunkach zwiększyć normę wysiewu, bo część ziarna może być płytko, a wtedy będzie trudno kiełkować, a przy normalnej wilgotności trzymać się standardowej gęstości siewu. 4. Przy grubym ziarnie (typu: groszek,peluszka, bobik, slonecznik...) teren musi być bardziej miękki, konieczne czasem może być uprawa przed siewem, oraz kilkukrotne wałowanie po siewie, zwiększyć normę wysiewu
Pierwsze doświadczenia z Uproszczoną Techniką Uprawy nie mają szans aby były idealnie ponieważ każdy potrzebuje czas: 1. Rolnik musi ustawić głowę na UTU 2. Wyposażyć gospodarstwo w adekwatny sprzęt w zależności od sposobu finansowania nikt nie będzie kupował sprzętu na próby, ani nikt nie będzie wymieniał dwuletniego sprzętu na nowy. 3. Przyzwyczajenie gleby. Ulepszenie gleby jest widoczne dopiero wtedy, gdy wystąpi anomalia pogodowa, którą ostatnimi czasy mamy częściej niż normalną pogodę. Rezultaty z okolic Wrocławia mogą potwierdzić zalety UTU w kolejnym regionie. Coraz więcej lokalizacji tej metody uprawy może pomóc rolnikom w podjęciu decyzji o przejściu na system UTU. Rolnicy mogą obserwować pola w ich konkretnym regionie. Czekamy na żniwa, kiedy będziemy mogli sprawdzić jak wypadła Uproszczona Technika Uprawy w porównaniu do tradycyjnej uprawy. Adam Zych