Uczelnia Wydział Kierunek studiów Poziom studiów Profil studiów Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie Nauk Społecznych Pedagogika przedszkolna z wczesnoszkolną II stopień ogólnoakademicki PROGRAM STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH Podstawa prawna odbywania praktyki Do zasadniczych aktów prawnych nakładających na podmioty kształcące nauczycieli wymóg organizowania praktyk, a na studentów i słuchaczy studiów podyplomowych obowiązek ich odbywania, należą: Ustawa z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572 z późn. zm.), Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z dnia 6 lutego 2012 r. poz. 131) Ważne są tu także bo powiązane z uzyskiwanym w toku kształcenia przygotowaniem pedagogicznym przepisy określające wymogi kwalifikacyjne wobec nauczycieli, tj.: Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 694, ze zm.) oraz akt wykonawczy do tej ustawy: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 40, ze zm.). Konieczność realizowania przez studenta/słuchacza praktyki pedagogicznej wynika z oczekiwanych efektów kształcenia, w szczególności zaś, z wymogów prawnych, co do rezultatów kształcenia studenta specjalności nauczycielskiej. Rodzaj i czas trwania (liczba tygodni i godzin) oraz semestr studiów PRAKTYKA UZUPEŁNIAJĄCA DLA STUDENTÓW PEDAGOGIKI (dla studentów studiów II stopnia bez ukończonej specjalności nauczycielskiej) Praktyka obserwacyjna: Na praktykę obserwacyjną 30 godzinną składa się: 10 godzin obserwacji w przedszkolu 10 godzin obserwacji w szkole podstawowej w klasach I - III 10 godzin obserwacji zajęć w świetlicy, w szkole podstawowej. Praktyka metodyczna: Obejmuje łącznie 120 godzin: 60 godzin praktyk w szkole i 60 godzin praktyk w przedszkolu. W czasie 60 godzin praktyk student powinien zrealizować w każdej placówce : 10 godzin obserwacji zajęć/lekcji 30 godzin samodzielne przeprowadzenie zajęć/lekcji, 6 godzin współpracy z pedagogiem/psychologiem 4 godziny własnej aktywności studenta, 10 godzin praktyk, poświęconych na realizację dodatkowych zadań wynikających z potrzeb placówki (np. udział w: szkolnych lub przedszkolnych imprezach, zebraniach z rodzicami, w radzie pedagogicznej. Możliwa jest też współpraca z instytucjami związanymi z placówką, obserwacja ucznia, którego diagnozę opracuje praktykant, przeprowadzenie badań do pracy licencjackiej, itp.). Miejsce odbywania (rodzaj instytucji, działu/działów, w których będą odbywać się praktyki) przedszkola, kluby przedszkolaka, punkty przedszkolne, klasy I-III szkoły podstawowej Cele
(z podziałem na obszary np. wiedza teoretyczna / umiejętności praktyczne / kompetencje społeczne) W obszarze wiedzy teoretycznej uznano, że praktyki zawodowe wypełniają dwa efekty kształcenia W15 ma uporządkowaną wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej, pomocowej i terapeutycznej, pogłębioną w wybranych zakresach W16 ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm etycznych oraz etyki zawodowej 1 3 0 W obszarze umiejętności praktycznych uznano, że praktyki zawodowe wypełniają trzy efekty kształcenia: K2A_U0 posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat zjawisk społecznych rozmaitej natury, przy użyciu różnych źródeł oraz interpretowania ich z punktu widzenia problemów edukacyjnych K2A_U0 potrafi sprawnie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie pedagogiki, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów, korzystając z nowoczesnych rozwiązań technologicznych K2A_U1 potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności pedagogicznej sposób postępowania; potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się zadań zawodowych W obszarze kompetencji społecznych uznano, że praktyki zawodowe wypełniają dwa efekty kształcenia: K2A_K0 ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie 1 potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie pedagogiki K2A_K0 utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce 4 pedagogicznej; odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań pedagogicznych Szczegółowe zadania realizowane przez studentkę/ studenta podczas praktyki podajemy w punkcie Harmonogram i program praktyk Harmonogram i program praktyk dla poszczególnych specjalności (z zadaniami i obowiązkami praktykanta) Praktyka obserwacyjna 1 i 2 semestr Praktyka przedmiotowo metodyczna 3 i 4 semestr Powinności i obowiązki studenta w trakcie praktyk obserwacyjnych: Kształtowanie kompetencji zawodowych poprzez: 1. Zapoznanie się ze specyfiką funkcjonowania przedszkola i szkoły lub placówki, w której student odbywa praktykę 2. Poznanie organizacji pracy w placówce, zadań pracowników, uczestników procesu edukacyjnego 3. Zapoznanie się z podstawami prawa oświatowego, dokumentami statutowymi oraz dokumentacją przebiegu nauczania obowiązującymi w przedszkolu i szkole 4. Prowadzenie obserwacji pedagogicznej oraz analizę i interpretację zjawisk w zakresie: zorganizowanej i podejmowanej spontanicznie aktywności formalnych i nieformalnych grup uczniów,
aktywności poszczególnych uczniów, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) dziecko oraz interakcji między dziećmi i młodzieżą (w tym samym i w różnym wieku), procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych, ich prawidłowości i zakłóceń, czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk oraz prowadzonych przez niego zajęć sposobu integrowania przez opiekuna praktyk różnej działalności, w tym opiekuńczowychowawczej, dydaktycznej, pomocowej i terapeutycznej, dynamiki grupy, ról pełnionych przez uczestników grupy, zachowania i postaw dzieci i młodzieży, działań podejmowanych przez opiekuna praktyk na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny w grupie. 5. Współdziałanie z opiekunem praktyk ze szczególnym zwróceniem uwagi na: sprawowanie opieki i nadzoru nad grupą oraz zapewnianie bezpieczeństwa, podejmowanie działań wychowawczych wynikających z zastanych sytuacji, prowadzenie zorganizowanych zajęć wychowawczych, podejmowanie działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 6. Analizę i interpretację zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym: prowadzenie dokumentacji praktyki, konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką ocenę własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczych i wychowawczych (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron) ocenę przebiegu prowadzonych działań oraz realizacji zamierzonych celów konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych sytuacji i przeprowadzanych działań, omawianie zgromadzonych doświadczeń w grupie studentów (słuchaczy). 7. Określenie swoich słabych i mocnych stron. 8. Praktyka metodyczna. Powinności i obowiązki studenta w trakcie praktyk przedmiotowo-metodycznych: Kształtowanie kompetencji opiekuńczo wychowawczych oraz dydaktycznych przez: 1. Zapoznanie się ze specyfiką szkoły lub przedszkola, w którym jest realizowana praktyka, a w szczególności poznanie realizowanych przez nią zadań dydaktycznych, sposobu funkcjonowania, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesu edukacyjnego oraz prowadzonej dokumentacji przebiegu nauczania. 2. Obserwowanie: czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk w toku prowadzonych przez niego lekcji (zajęć) oraz aktywności uczniów, toku metodycznego lekcji (zajęć), stosowanych przez nauczyciela metod i form pracy oraz wykorzystywanych pomocy dydaktycznych, interakcji dorosły (nauczyciel, wychowawca) dziecko oraz interakcji między dziećmi lub młodzieżą w toku lekcji (zajęć), procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w klasie, ich prawidłowości i zakłóceń, sposobów aktywizowania i dyscyplinowania uczniów oraz różnicowania poziomu aktywności poszczególnych uczniów, sposobu oceniania uczniów, sposobu zadawania i kontrolowania pracy domowej, dynamiki i klimatu społecznego klasy, ról pełnionych przez uczniów, zachowania i postaw uczniów, funkcjonowania i aktywności w czasie lekcji (zajęć) poszczególnych uczniów, z uwzględnieniem uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych,
działań podejmowanych przez opiekuna praktyk na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny, organizacji przestrzeni w klasie, sposobu jej zagospodarowania (ustawienie mebli, wyposażenie, dekoracje). 3. Współdziałanie z opiekunem praktyk w: planowaniu i przeprowadzaniu lekcji (zajęć) organizowaniu pracy w grupach przygotowywaniu pomocy dydaktycznych wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej kontrolowaniu i ocenianiu uczniów podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych organizowaniu przestrzeni klasy podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 4. Pełnienie roli nauczyciela, w szczególności: planowanie lekcji (zajęć), formułowanie celów, dobór metod i form pracy oraz środków dydaktycznych dostosowywanie metod i form pracy do realizowanych treści, etapu edukacyjnego oraz dynamiki grupy uczniowskiej organizację i prowadzenie lekcji (zajęć) w oparciu o samodzielnie opracowywane scenariusze wykorzystywanie w toku lekcji (zajęć) środków multimedialnych i technologii informacyjnej dostosowywanie sposobu komunikacji w toku lekcji (zajęć) do poziomu rozwoju uczniów animowanie aktywności poznawczej i współdziałania uczniów, rozwijanie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy z wykorzystaniem technologii informacyjnej organizowanie pracy uczniów w grupach zadaniowych dostosowywanie podejmowanych działań do możliwości i ograniczeń uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi diagnozowanie poziomu wiedzy i umiejętności uczniów podejmowanie indywidualnej pracy dydaktycznej z uczniami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) podejmowanie działań wychowawczych w toku pracy dydaktycznej, w miarę pojawiających się problemów, w sytuacjach: zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych, nieprzestrzegania ustalonych zasad podejmowanie współpracy z innymi nauczycielami, wychowawcą klasy, pedagogiem szkolnym, psychologiem szkolnym oraz specjalistami pracującymi z uczniami. 5. Analiza i interpretacja zaobserwowanych i doświadczanych sytuacji oraz zdarzeń pedagogicznych, w tym: prowadzenie dokumentacji praktyki, wykorzystanie wiedzy teoretycznej w praktyce pedagogicznej, ocena własnego funkcjonowania w toku wypełniania roli nauczyciela (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron), ocena przebiegu prowadzonych lekcji (zajęć) oraz realizacji zamierzonych celów, konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych i prowadzonych lekcji (zajęć), omawianie zgromadzonych doświadczeń w grupie studentów. Podstawa i warunki zaliczenia praktyki 1. Warunkiem zaliczenia praktyki jest:
a) odbycie praktyki w ustalonym terminie; b) wykonanie zadań przewidzianych w programie praktyki; c) przedłożenie dokumentu potwierdzającego odbycie praktyki: I. zaświadczenia o odbyciu praktyki - w przypadku studentów odbywających praktyki zorganizowane w formie określonej w 5 ust. 2 pkt 1-2 - zgodnego z wzorem stanowiącym Załącznik nr 4 do niniejszego Regulaminu, II. dokumentów wskazanych w stosownej uchwale Senatu WSGE - w przypadku studentów odbywających praktyki zorganizowane w formie określonej w 5 ust, 2 pkt. 3-5 i ust. 3; d) przedłożenie sprawozdania z przebiegu praktyki, w postaci Dzienniczka praktyk lub innej przyjętej na Wydziale formie, opatrzonego pieczęcią Instytucji i podpisane przez przedstawiciela Instytucji; e) akceptacja sprawozdania przez Wydziałowego Opiekuna Praktyk Studenckich. 2. Decyzję o zaliczeniu praktyki studenckiej podejmuje Dziekan w porozumieniu z Wydziałowym Opiekunem Praktyk Studenckich. 3. Wpisu o zaliczeniu praktyki do indeksu dokonuje Dziekan po uzyskaniu opinii Wydziałowego Opiekuna Praktyk Studenckich. 4. Wpisu o zaliczeniu praktyki dokonuje się raz w toku studiów, po okazaniu określonych niniejszym Regulaminem dokumentów poświadczających odbycie praktyk, w terminie do 3 miesięcy od osiągnięcia przez studenta łącznego wymaganego programem kształcenia wymiarem praktyk 5. Praktykom studenckim przypisuje się punkty ECTS. 6. Informacja o miejscu i czasie trwania praktyki odnotowywana jest w suplemencie do dyplomu. Regulacje dotyczące zwolnienia z praktyk, niezaliczenia praktyk, odwołania z praktyk 1. W uzasadnionych przypadkach student może ubiegać się o: a) zmianę terminu odbywania praktyki lub b) przesunięcie jej realizacji na inny rok studiów niż przewiduje to program nauczania. 2. Termin praktyk może być ustalony indywidualnie w przypadku indywidualnej organizacji studiów. 3. W przypadkach wskazanych w ust. 1-2 zgodę wyraża Dziekan, po zasięgnięciu opinii Wydziałowego Opiekuna Praktyk Studenckich. 4. Student może otrzymać zgodę na praktykę w miejscu i terminie przez niego wskazanym, pod warunkiem, że charakter wykonywanej pracy będzie zgodny z programem praktyki właściwym dla jego kierunku studiów, 5. Uczelnia ma prawo zakończyć odbywanie praktyki przez studenta przed terminem, gdy: a) student naruszy dyscyplinę lub porządek przyjęte w Instytucji; b) zachowanie studenta nie jest stosowne do charakteru Instytucji; c) instytucja nie dopuści studenta do odbywania praktyki; d) student nie ubezpieczył się od następstw nieszczęśliwych wypadków w wymaganym zakresie. 6. Przerwanie odbywania praktyki jest równoznaczne z uznaniem, że student nie odbył praktyki, 7. Niezaliczenie praktyki jest jednoznaczne z koniecznością jej powtórzenia i niezaliczeniem semestru.