Normalizacja
Pierwsza postać normalna Jedynymi relacjami dozwolonymi w modelu relacyjnym są relacje spełniające następujący warunek: każda wartość w relacji, tj. każda wartość atrybutu w każdej krotce, jest wartością atomową (wartością nie rozkładalną) (lpn) oznacza, że tabela nie zawiera powtarzających się grup informacji, co znaczy, że każda kolumna jest wartością skalarną (atomową), a nie macierzą lub listą czy też czymkolwiek, co posiada własną strukturę
Relacja nie znormalizowana Pracownik Języki Jan Kowalski angielski słabo, niemiecki - dobrze Adam Kot rosyjski bardzo dobrze
Relacja nie znormalizowana Pracownik Znajomość języków Język Poziom Jan Kowalski angielski słabo niemiecki dobrze Adam Kot rosyjski bardzo dobrze
Relacja nie znormalizowana Relację "przed normalizacją" zdefiniowano na dwóch dziedzinach: Pracownik i Znajomość Języków Elementami dziedziny Znajomość Języków są również relacje (zdefiniowane na dziedzinach Język i Poziom) Relacja jest z punktu widzenia definicji relacją dwuczłonową, ale nie wszystkie jej dziedziny są proste (dziedzina prosta to taka, której wszystkie elementy są atomowe)
Relacja znormalizowana Pracownik Język Poziom Jan Kowalski angielski słabo Jan Kowalski niemiecki dobrze Adam Kot rosyjski bardzo dobrze
Relacja znormalizowana Relacja jest relacją trójczłonową, której wszystkie dziedziny są proste, jest więc znormalizowana Powodem tego jest uproszczenie struktury danych, które z kolei powoduje uproszczenie operatorów w subjęzyku danych Uproszczenia te nie ograniczają w niczym możliwości reprezentowania obiektów
Relacja znormalizowana - nieporozumienia Pracownik Imię dziecka Data ur. dziecka Kowalski Ania 01.01.2000 Jaś 15.03.2001 Kot Patrycja 20.10.2001 Filemon 30.07.2003
Relacja znormalizowana - nieporozumienia Pracownik Imię dziecka1 Data ur. dziecka1 Imię dziecka2 Data ur. dziecka2 Kowalski Ania 01.01.2000 Jaś 15.03.2001 Kot Patrycja 20.10.2001 Filemon 30.07.2003
Pierwsza postać normalna Przedmiot Prowadzący Student Ocena matematyka prof. Lis Jak Kot 2,0 matematyka prof. Lis Ewa Osa 3,0 matematyka prof. Lis Adam Struś 5,0
Pierwsza postać normalna Powtarzająca się grupa danych to podzbiór relacji zawierający co najmniej dwa atrybuty, posiadająca własny klucz prosty, w którym istnieją powtarzające się krotki Powtarzanie się takich samych krotek wymuszone jest faktem, że mamy do czynienia z grupą dla której część atrybutów jest strukturą a nie wartością skalarną
Pierwsza postać normalna Przedmiot Student Ocena matematyka Jak Kot 2,0 matematyka Ewa Osa 3,0 matematyka Adam Struś 5,0 Przedmiot matematyka Prowadzący prof. Lis
Anomalie przy usuwaniu, wstawianiu i aktualizacji baza klientów systemu CRM
Anomalie przy usuwaniu Po usunięciu informacji o firmie P H U Żagiel tracimy informacje o branży Handel (Opis)
Anomalie przy wstawianiu Wstawienie informacji nowym kliencie wymaga wpisania opisu branży mimo, że opis już istnieje
Anomalie przy aktualizacji Zmiana opisu Usług krawieckich musi być dokonana w czterech miejscach
Druga postać normalna Relacja jest w drugiej postaci normalnej, jeśli każdy atrybut tej relacji nie wchodzący w skład żadnego klucza potencjalnego jest w pełni funkcyjnie zależny wyłącznie od wszystkich podrelacji klucza głównego
Ta relacja nie jest w drugiej postaci normalnej
Ta relacja nie jest w drugiej postaci normalnej bo: kluczem w relacji jest podzbiór atrybutów Id Firmy i Nazwa branży bo powtórzenie krotki o dwóch identycznych wartościach tych atrybutów wskazywałoby na powtórne przypisanie tej samej branży tej samej firmie atrybut Nazwa zależy funkcjonalnie od atrybutu Id Firmy a nie zależy od atrybutu Nazwa branży (może być wiele firm w każdej z branż)
Relacja po dekompozycji
Trzecia postać normalna Relacja jest w trzeciej postaci normalnej, jeśli: jest w drugiej postaci normalnej żaden atrybut nie będący kluczem nie jest funkcjonalnie związany z żadnym innym atrybutem nie będącym również kluczem
Ta relacja nie jest w trzeciej postaci normalnej Pracownik PESEL KodPocztowy Miejscowość Województwo Jan Kowalski 12345678911 32-082 Bolechowice małopolskie Adam Kot 98977796666 30-150 Kraków małopolskie Ewa Lis 76281976372 32-082 Bolechowice małopolskie
Zależność funkcjonalna przechodnia Niech X, Y i Z będą trzema rozłącznymi podzbiorami atrybutów danej relacji Z jest przechodnio funkcjonalnie zależny od X, jeśli Z jest funkcjonalnie zależny od Y i Y jest funkcjonalnie zależny od X natomiast X nie jest zależny od Y i Y nie jest zależny od Z
Forma normalna Boyce-Codd a Jest uzupełnieniem trzeciej postaci normalnej i jest niezbędna w przypadku gdy atrybuty będące kandydatami na klucze są: wielokrotne, złożone, nakładające się na siebie
Forma normalna Boyce a-codd a Relacja jest w postaci Boyce-Codd a jeżeli dla każdej nietrywialnej zależności między podzbiorami relacji zbiór będący wyznacznikiem jest zbiorem identyfikującym tej relacji Zależność X Y jest trywialna jeżeli Y jest podzbiorem X Definicja BCNF zastępuje definicje, pierwszej, drugiej i trzeciej formy normalnej dodatkowo je poszerzając
Forma normalna Boyce-Codd a IdPracownika Zawód Wykształcenie Stawka 1 ślusarz podstawowe 5,20 1 tokarz zawodowe 5,30 2 ślusarz zawodowe 5,50 3 tokarz zawodowe 5,30 4 ślusarz podstawowe 5,20 kluczem w relacji jest podzbiór IdPracownika, Zawód lub IdPracownika, Wykształcenie zależność Zawód, Wykształcenie Stawka jest funkcjonalna i nietrywialna a Zawód, Wykształcenie nie jest zbiorem identyfikującym
Forma normalna Boyce-Codd a IdStudenta Seminarium Opiekun 1 marketing Kowalski 1 kadry Kozłowski 2 kadry Janowski 3 marketing Kowalski 4 informatyka Macioł ponieważ opiekun może mieć tylko jedno seminarium to kluczem w relacji jest podzbiór IdStudenta, Seminarium lub IdStudenta, Opiekun zależność Opiekun Seminarium jest funkcjonalna i nietrywialna a Opiekun nie jest zbiorem identyfikującym
Czwarta forma normalna Relacja jest w czwartej formie normalnej wtedy i tylko wtedy, gdy jest w trzeciej postaci normalnej i nie zawiera wielowartościowej zależności atrybutów
Więzi Więź (ang. relationship) to powiązanie pomiędzy parą tabel. Istnieje ona wtedy, gdy dwie tabele są połączone przez klucz podstawowy i klucz obcy. Każda więź jest opisywana przez typ więzi istniejący między dwoma tabelami, typ uczestnictwa oraz stopień uczestnictwa tych tabel
Typy więzi jeden-do-jednego (jeżeli pojedynczemu rekordowi z pierwszej tabeli przyporządkowany jest najwyżej jeden rekord z drugiej tabeli i na odwrót)
Więź jeden-do-jednego
Typy więzi jeden-do-wielu (jeżeli pojedynczemu rekordowi z pierwszej tabeli może odpowiadać jeden lub więcej rekordów z drugiej, ale pojedynczemu rekordowi z drugiej tabeli odpowiada najwyżej jeden rekord z tabeli pierwszej)
Więź jeden-do-wielu
Więzi identyfikujące Klucz obcy, który jest składnikiem złożonego klucza głównego w relacji zależnej określany jest mianem klucza obcego głównego (Primary Foreign Key) a tak zbudowana więź więziom identyfikującą
Więź jeden-do-wielu (identyfikująca)
Obcy klucz główny (IdPracownika) Rok Miesiac IdPracownika LiczbaGodzin 2005 01 1 160 2005 01 2 150 2005 02 1 140 2005 02 2 160 Taki wiersz nie może się pojawić 2005 01 1 140
Więź wiele-do-wielu (dane) IdAgregatu Agregat Data IdPracownika Nazwisko Godziny 1 Piła 10.03.05 1 Kowalski 4 1 Piła 10.03.05 2 Lis 4 2 Tokarka 10.03.05 1 Kowalski 4 2 Tokarka 10.03.05 3 Kot 8 1 Piła 11.03.05 1 Kowalski 8 2 Tokarka 11.03.05 3 Kot 2 2 Tokarka 11.03.05 2 Lis 6
Więź wiele-do-wielu Na jednym agregacie mogą pracować różni pracownicy, np. na agregacie Piła 10. marca pracowało dwóch pracowników Jeden pracownik może pracować na wielu agregatach, np. Kowalski pracował 10. marca na Pile i Tokarce)
Więź wiele-do-wielu
Więź wiele-do-wielu (po rekonstrukcji) IdAgregatu Data IdPracownika Godziny 1 10.03.05 1 4 1 10.03.05 2 4 2 10.03.05 1 4 2 10.03.05 3 8 1 11.03.05 1 8 2 11.03.05 3 2 2 11.03.05 2 6
Typy uczestnictwa obowiązkowy (jeśli w pierwszej tabeli muszą znajdować się pewne rekordy zanim zaczniemy wprowadzać rekordy do tabeli drugiej) opcjonalny (jeśli wprowadzanie rekordów do tabeli drugiej nie wymaga istnienia żadnych rekordów w tabeli pierwszej). Stopień uczestnictwa określa minimalną i maksymalną liczbę rekordów w jednej tabeli, które można powiązać z pojedynczym rekordem w tabeli drugiej.
Opcjonalny typ uczestnictwa
Klucz sztuczny Klucz stworzony wyłącznie dla potrzeb więzi w celu zastąpienia złożonego klucza głównego
Klucz złożony...
...zastąpiony kluczem sztucznym
Klucz złożony...
...zastąpiony kluczem sztucznym
Klucz sztuczny Klucz sztuczny może być wykorzystany do kodowania atrybutów tekstowych (w niektórych przypadkach także liczbowych) o powtarzających się wartościach, dla których można utworzyć listę Użycie klucza sztucznego wymaga stworzenia dodatkowej tabeli (słownika) pozwalającego na rozkodowanie klucza
Przykłady normalizacji
Nr faktury Za okres Nabywca Usługa Strefa czasowa od do 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 7 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 8 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 9 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 10 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 11 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 12 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 Kierunek Liczba jednostek (czas połączenia) Wartość netto Stawka VAT Kwota VAT Wartość brutto Abonament 1 70,00 22,00 15,40 85,40 Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Szczyt Era 25,3 50,60 22,00 11,13 61,73 Szczyt Plus GSM 30 33,00 22,00 7,26 40,26 Poza szczytem Plus GSM 15 15,00 22,00 3,30 18,30 SMS 20 10,00 22,00 2,20 12,20 Razem 186,10 0,00 186,10 Abonament 1 70,00 22,00 15,40 85,40 Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Szczyt Era 15 30,00 22,00 6,60 36,60 Szczyt Plus GSM 28 30,80 22,00 6,78 37,58 Poza szczytem Plus GSM 12 12,00 22,00 2,64 14,64 SMS 15 7,50 22,00 1,65 9,15 Razem 156,30 33,07 183,37
Nr faktury Za okres Nabywca Usługa Strefa czasowa od do 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 7 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 8 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 9 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 10 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 11 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 12 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 Kierunek Liczba jednostek (czas połączenia) Wartość netto Stawka VAT Kwota VAT Wartość brutto Abonament 1 70,00 22,00 15,40 85,40 Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Szczyt Era 25,3 50,60 22,00 11,13 61,73 Szczyt Plus GSM 30 33,00 22,00 7,26 40,26 Poza szczytem Plus GSM 15 15,00 22,00 3,30 18,30 SMS 20 10,00 22,00 2,20 12,20 Razem 186,10 0,00 186,10 Abonament 1 70,00 22,00 15,40 85,40 Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Szczyt Era 15 30,00 22,00 6,60 36,60 Szczyt Plus GSM 28 30,80 22,00 6,78 37,58 Poza szczytem Plus GSM 12 12,00 22,00 2,64 14,64 SMS 15 7,50 22,00 1,65 9,15 Razem 156,30 33,07 183,37 Powtarzająca się grupa danych
Nr faktury Za okres Nabywca Usługa Strefa czasowa od do 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 7 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5 Kierunek Liczba jednostek (czas połączenia) Wartość netto Stawka VAT Kwota VAT Wartość brutto Abonament 1 70,00 22,00 15,40 85,40 Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Szczyt Era 25,3 50,60 22,00 11,13 61,73 Szczyt Plus GSM 30 33,00 22,00 7,26 40,26 Poza szczytem Plus GSM 15 15,00 22,00 3,30 18,30 SMS 20 10,00 22,00 2,20 12,20 Razem 186,10 0,00 186,10 Abonament 1 70,00 22,00 15,40 85,40 Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Połaczenia krajowe Szczyt Era 15 30,00 22,00 6,60 36,60 Szczyt Plus GSM 28 30,80 22,00 6,78 37,58 Poza szczytem Plus GSM 12 12,00 22,00 2,64 14,64 SMS 15 7,50 22,00 1,65 9,15 Razem 156,30 33,07 183,37 Klucz w grupie
Nr faktury od Za okres To nie jest pole elementarne do Nabywca 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 Andrzej Macioł, Kraków ul. Armii Krajowej 7 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 Adam Stawowy, Zabierzów ul. Spokojna 5
to też jest powtarzająca się grupa danych bo za miesiąc będzie tak: Nr faktury Za okres Identyfikator Nabywca od do nabywcy Imię Nazwisko Miejscowość Ulica Nr domu 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 1 Andrzej Macioł Kraków Armii Krajowej 7 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 2 Adam Stawowy Zabierzów Spokojna 5 21218909871 1.12.2007 31.12.2007 1 Andrzej Macioł Kraków Armii Krajowej 8 21218909900 1.12.2007 31.12.2007 2 Adam Stawowy Zabierzów Spokojna 6
Nr faktury Za okres Nabywca od do Imię Nazwisko Miejscowość Ulica Nr domu 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 21218909871 1.12.2007 31.12.2007 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 21218909900 1.12.2007 31.12.2007 Andrzej Macioł Kraków Armii Krajowej 7 Adam Stawowy Zabierzów Spokojna 5 brak dobrego kandydata na klucz grupy i dlatego wprowadzamy klucz sztuczny Nr faktury Za okres Identyfikator Nabywca od do nabywcy Imię Nazwisko Miejscowość Ulica Nr domu 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 1 21218909871 1.12.2007 31.12.2007 1 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 2 21218909900 1.12.2007 31.12.2007 2 Andrzej Macioł Kraków Armii Krajowej 7 Adam Stawowy Zabierzów Spokojna 5
Nr faktury od Za okres do Identyfikator nabywcy 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 1 21218909871 1.12.2007 31.12.2007 1 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 2 21218909900 1.12.2007 31.12.2007 2 wartość netto = liczba jednostek * cena kwota VAT = wartość netto * stawka wartość brutto = wartość netto + kwota Vat tego nie trzeba pamiętać
to też jest powtarzająca się grupa danych, bo tabela może wyglądać tak:
brak dobrego kandydata na klucz grupy i dlatego wprowadzamy klucz sztuczny i wykonujemy dekompozycję
to też jest powtarzająca się grupa danych, w której kluczem jest rodzaj usługi i dlatego trzeba tablicę zdekomponować:
to nie są powtarzające się grupy danych, ale powtarzające się dane, które warto przechowywać w słownikach:
można nie używać sztucznych kluczy ale należy wówczas zadbać o integralność poprzez zapewnienie kaskadowej aktualizacji: on update cascade on delete cascade
Nr faktury Za okres od do Identyfikator nabywcy 21113332437 1.11.2007 30.11.2007 1 21218909871 1.12.2007 31.12.2007 1 21113332442 1.11.2007 30.11.2007 2 21218909900 1.12.2007 31.12.2007 2
kluczem jest podzbiór: nr faktury, usługa, strefa czasowa, kierunek cena zależy funkcyjnie od podzbioru klucza: usługa, strefa czasowa, kierunek stawka VAT zależy funkcyjnie od podzbioru klucza: usługa
kluczem w prawej tabeli jest id usługi tabela nie jest w trzeciej postaci normalnej bo cena zależy funkcyjnie od zbioru: id usługi, strefa czasowa, kierunek
lewa tabela pozornie nie jest w trzeciej postaci normalnej ale zauważmy, że id rodzaju usługi, strefa czasowa i kierunek to też klucz