KURS ACCESS 2003 Wiadomości wstępne
Biorąc c udział w kursie uczestnik zapozna się z tematyką baz danych i systemu zarządzania bazami danych jakim jest program Microsoft Access 2003. W trakcie kursu naleŝy y przyswoić podstawowe informacje teoretyczne oraz wykonać ćwiczenia pozwalające posiąść umiejętno tność budowy i obsługi baz danych. W trakcie trwania kursu i kolejnych lekcji wiedza praktyczna jak i teoretyczna sprawdzana będzie b za pomocą róŝnego rodzaju systemów w testujących, wskazujących stopień opanowania tematu. 2
Baza danych jest to zbiór r informacji zapisanych w ściśle określony sposób b w strukturach odpowiadających załoŝonemu onemu modelowi danych. Mówiąc c prościej baza danych obejmuje dane e oraz program komputerowy wyspecjalizowany do gromadzenia i przetwarzania tych danych, nazywany często "Systemem zarządzania bazą danych" (ang. DataBase Management System, DBMS). Wszelkiego typu bazy danych operują głównie na danych tekstowych i liczbowych, obecnie moŝna równier wnieŝ przechowywać dane binarne typu: grafika oraz muzyka. 3
Temporalne Relacyjne 4 BAZY DANYCH PROSTE ZŁOśONE ONE Obiektowe Strumieniowe Kartotekowe Hierarchiczne Sieciowe PODZIAŁ BAZ DANYCH Relacyjno - obiektowe
Podział prostych baz danych Sieciowe bazy danych Pozwalają tylko na związki zki binarne, wiele do jeden. Hierarchiczne bazy danych Przykładem hierarchicznej bazy danych jest opracowana przez IBM baza IMS. Bazy kartotekowe W tego typu bazach danych kaŝda kolejna tablica jest samodzielnym dokumentem i nie współpracuje pracuje z innymi tablicami, z baz tego typu korzystają liczne programy: ksiąŝ ąŝka telefoniczna, spisy ksiąŝ ąŝek. Wspóln lną cechą tych baz jest ich zastosowanie w jednym wybranym celu. 5
ZłoŜone one bazy danych Bazy relacyjne W bazach relacyjnych wiele tablic danych moŝe e współpracowa pracować ze sobą,, gdyŝ są powiązane. Bazy relacyjne posiadają wewnętrzne języki programowania, najczęś ęściej jest to SQL słuŝący do operowania na danych, za pomocą języków w tworzone sąs zaawansowane funkcje obsługi danych. Relacyjne bazy danych oparte sąs na kilku prostych zasadach: 6
a) wszystkie wartości danych oparte sąs na prostych typach danych. Wszystkie dane w bazie relacyjnej przedstawiane sąs w formie dwuwymiarowych tabel tzw. "relacji" relacji". KaŜda tabela zawiera zero lub więcej wierszy - "krotki"" i jedną lub więcej kolumn - "atrybutów". Na kaŝdy wiersz składaj adają się jednakowo ułoŝone u one kolumny wypełnione wartościami, które z kolei w kaŝdym wierszu mogą być inne. Po wprowadzeniu danych do bazy, moŝliwe jest porównywanie wartości z róŝnych r kolumn i z róŝnych r tabel, scalanie wierszy, gdy pochodzące ce z nich wartości sąs zgodne. UmoŜliwia to wiązanie danych i wykonywanie stosunkowo złoŝonych z onych operacji w granicach całej bazy danych. 7
b) wszystkie operacje wykonywane sąs w oparciu o algebrę relacji, bez względu na połoŝenie wiersza tabeli. Wiersze w relacyjnej bazie danych przechowywane sąs w porządku zupełnie dowolnym, nie musi on odzwierciedlać ani kolejności ich wprowadzania, ani kolejności ich przechowywania. c) z braku moŝliwo liwości identyfikacji wiersza przez jego pozycję pojawia się potrzeba obecności ci jednej lub więcej kolumn niepowtarzalnych w granicach całej tabeli, pozwalających odnaleźć konkretny wiersz. Kolumny te określa się jako "klucz podstawowy" (ang. primary key) ) tabeli. 8
Bazy obiektowe W bazach obiektowych dane przechowywane sąs w strukturach obiektowych zdefiniowanych jako klasy. Bazy relacyjno-obiektowe obiektowe Bazy relacyjno-obiektowe obiektowe pozwalają na manipulowanie danymi jako zestawem obiektów, posiadają jednak bazę relacyjną jako wewnętrzny mechanizm przechowywania danych. Strumieniowe bazy danych Strumieniowa baza danych to baza danych,, w której dane sąs przedstawione w postaci zbioru strumieni danych. System zarządzania taką bazą nazywany jest strumieniowym systemem zarządzania danymi 9
Temporalna baza danych Temporalna baza danych jest odmianą bazy relacyjnej, w której kaŝdy rekord posiada stempel czasowy, określaj lający czas w jakim wartość jest prawdziwa. Posiada takŝe e operatory algebry relacyjnej, które pozwalają operować na danych temporalnych. 10
MS ACCESS 2003 Microsoft Access to system obsługi relacyjnych baz danych wchodzący cy w skład pakietu biurowego Microsoft Office przeznaczony dla systemu Windows. i jest Dostęp p do baz danych utworzonych w Microsoft Access wymaga posiadania programu Access bądźb teŝ napisania osobnego programu z uŝyciem u zewnętrznych narzędzi. Wyjątkiem jest najbardziej rozbudowana wersja Developer umoŝliwia teŝ tworzenie gotowej aplikacji zawartej w jednym pliku wykonywalnym. 11
Bazy danych Access sąs zapisywane w pojedynczych plikach. Jest to wygodne w przypadku prostych zastosowań,, jednak kosztem wydajności, wielodostępno pności oraz bezpieczeństwa danych. Aby uniknąć takich problemów, Access moŝna podłą łączyć do zewnętrznego źródła a danych (np( np.. serwera Microsoft SQL Server lub PostgreSQL). W takim przypadku Access spełnia rolę graficznego interfejsu dla zewnętrznych źródeł danych, a nie całego systemu obsługi baz danych. Do przykładowych zastosowań moŝna zaliczyć prostsze aplikacje dla małych i średnich firm dotyczące ce analizy oraz przetwarzania danych. 12
Podstawowe dane MS Access w wersji 2003: maksymalny rozmiar bazy danych to 2 GB (w tej przestrzeni muszą się równieŝ zmieści cić obiekty systemowe, np.. indeksy), maksymalna liczba obiektów w w bazie: 32 768, maksymalna liczba jednoczesnych uŝytkowniku ytkowników: w: 255 (w praktyce duŝo o mniej), maksymalna liczba pól p l w tabeli: 255, maksymalny rozmiar tabeli: 2 GB (wraz z obiektami systemowymi) 13
Powstawanie baz danych Proces tworzenia bazy danych dzielimy na dwa etapy: fazę projektowania Baza danych przechowuje określon loną ilość informacji opisujących charakterystyczne cechy zgromadzonych danych, nazywamy je atrybutami cechami danego obiektu. Projektowanie bazy danych to zbiór r danych opisujących poszczególne przedmioty i związki zki - relacje zachodzące ce pomiędzy obiektami. Dobrym przykładem moŝe być uczeń który posiada imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, numer w dzienniku, uczęszcza do określonej szkoły. 14
fazę programowania Po zakończeniu fazy projektowania przechodzimy do etapu uruchomienia bazy danych w programie Access. PoniewaŜ oba etapy sąs ze sobąści ciśle związane zane zakładamy, adamy, Ŝe e projektując c bazę danych tworzymy jednocześnie nie tablice i kwerendy obiekty bazy danych, które musimy powiąza zać ze sobą prawidłowo. Faza programowania umoŝliwia równier wnieŝ późniejszym uŝytkownikomu korzystanie z bazy poprzez jej modyfikację. 15
Podstawowe pojęcia baz danych Jak wspomnieliśmy my wcześniej baza danych to uporządkowany zbiór obiektów w róŝnych r typów w tj. tabel, kwerend oraz tabel uznawanych za wymagany i podstawowy obiekt relacyjnej bazy danych. KaŜda baza danych zawiera przynajmniej jedną tabelę składaj adającą się z pewnej liczby kolumn i wierszy, na przecięciu ciu których znajdują się pola. Informacje opisujące jeden obiekt np.ucznia zapisujemy w wierszu tabeli a dane np.. imię ucznia w kolejnych polach wiersza. NaleŜy y zwróci cić szczególn lną uwagę na fakt, Ŝe e zawsze pojedynczemu wierszowi tabeli odpowiada rekord składaj adający się z pewnej liczby pól. p KONIEC 16