Rok akademicki: 2013/2014 Grupa przedmiotów: kierunkowe Numer katalogowy: Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus) Nazwa przedmiotu 1) : Farmakologia weterynaryjna ECTS 2) Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski 3) : Veterinary pharmacology Kierunek studiów 4) : Weterynaria Koordynator przedmiotu 5) : dr n. wet. Wojciech Karlik Prowadzący zajęcia 6) : dr n. wet. Wojciech Karlik, dr. n. wet. Jacek Lewicki, dr. n. wet. Małgorzata Zaremba-Rutkowska Jednostka realizująca 7) Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Katedra Nauk Przedklinicznych, Zakład Farmakologii i : Toksykologii Wydział, dla którego przedmiot jest realizowany 8) : Wydział Medycyny Weterynaryjnej Status przedmiotu 9) : a) przedmiot podstawowy b) stopień I. rok 3 c) stacjonarne / niestacjonarne Cykl dydaktyczny 10) : Jęz. wykładowy 11) : polski angielski Zapoznanie z farmakologią ogólną (mechanizmy działania leków na poziomie molekularnym, komórkowym, narządowym, i całego organizmu, farmakokinetyka, interakcje leków) oraz z farmakologią szczegółową (charakterystyka wybranych leków weterynaryjnych, reprezentujących Założenia i cele przedmiotu 12) poszczególne grupy klasyfikacji anatomiczno-terapeutyczno-chemicznej -ACTVet). Zapoznanie z : klasyfikacją substancji czynnych wykorzystywanych w leczeniu zwierząt. Zapoznanie z podstawami farmakoterapii weterynaryjnej (wskazania, przeciwwskazania, działania niepożądane i podstawowe interakcje w poszczególnych grupach leków, u różnych gatunków zwierząt). Formy dydaktyczne, liczba godzin 13) : Metody dydaktyczne 14) : Pełny opis przedmiotu 15) : Wymagania formalne (przedmioty wprowadzające) 16) : Założenia wstępne 17) : Efekty kształcenia 18) : Wykład liczba godzin 45 Ćwiczenia audytoryjne liczba godzin 30 Ćwiczenia seminaryjne liczba godzin 45 Wykład, prezentacja prowadzona przez studenta, rozwiązywanie problemu, dyskusja, konsultacje Tematyka wykładów: podstawowe pojęcia i definicje z dziedziny farmakologii, farmakologia ogólna, farmakodynamika, farmakokinetyka (wchłanianie, biodostępność, rozmieszczenie w tkankach, biotransformacja, wydalanie, modele farmakokinetyczne, parametry farmakokinetyczne), środki miejscowo znieczulające, narkotyczne leki przeciwbólowe, analeptyki, farmakologia układu mięśniowoszkieletowego, farmakologia odczynów zapalnych i alergicznych, leki wpływające na wydzielanie w żołądku i apetyt, glikozydy nasercowe, leki moczopędne, farmakologia krwi i układu krwiotwórczego, układu oddechowego, leki hormonalne, zasady chemioterapii antybakteryjnej, leki przeciwpasożytnicze, immunosupresyjne, przeciwwirusowe Tematyka ćwiczeń: farmakologia układu autonomicznego, neuroleptyki, anksjolityki, leki uspokajająco-nasenne, przeciwdrgawkowe i przeciwdepresyjne, środki przeczyszczające, leki zapierające, wymiotne i przeciwwymiotne, gastroprokinetyczne, leki przeciwarytmiczne, obniżające ciśnienie, farmakologia wstrząsu, terapia wodno-elektrolitowa, środki odkażające i antyseptyczne, leki przeciwzakaźne (przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze), chemioterapia nowotworów. Fizjologia zwierząt, patofizjologia, biochemia zwierząt, anatomia zwierząt, podstawy mikrobiologii i parazytologii Znajomość na poziomie akademickim fizjologii zwierząt, patofizjologii, biochemii zwierząt, anatomii zwierząt, mikrobiologii i parazytologii. Znajomość na poziomie ogólnym chemii i fizyki 01 - zna definicje i pojęcia z zakresu farmakologii ogólnej, farmakokinetyki i farmakologii doświadczalnej; 02 - zna farmakologię szczegółową w odniesieniu do około 150 substancji czynnych obejmującą: farmakodynamikę, farmakokinetykę, działania niepożądane i przeciwwskazania u głównych gatunków zwierząt domowych; 03 potrafi sklasyfikować około 500 substancji czynnych wraz z przyporządkowaniem ich do odpowiedniej grupy ACTVet do 3 poziomu klasyfikacyjnego włącznie; 04 potrafi zastosować lek w celu osiągnięcia pożądanych zmian w funkcjonowaniu organizmu zdrowego z uwzględnieniem dawki i drogi podania; 05 potrafi wybrać odpowiedni lek w celu modyfikacji funkcji organizmu w zadanym stanie patologicznym z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań do stosowania leków u zwierząt; 06 - potrafi dobrać odpowiedni chemioterapeutyk do zdefiniowanego czynnika zakaźnego, wraz z ustaleniem dawki i drogi podania 07 - rozumie interakcje leków i jej znaczenie przy politerapii 08 - zna w zakresie podstawowym prawo farmaceutyczne, w tym w zakresie zapisywania leków na recepcie 09 rozumie problematykę oddziaływania leków na środowisko i pozostałości leków w produktach pochodzenia zwierzęcego. 10- potrafi wyznaczyć okres karencji dla leku
Sposób weryfikacji efektów kształcenia 19) : Forma dokumentacji osiągniętych efektów kształcenia 20) : Elementy i wagi mające wpływ na ocenę końcową 21) : 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09, 10 - kolokwium pisemne na zajęciach ćwiczeniowych 01, 02, 04, 05, 06 - ocena wystąpień i prezentacji w trakcie zajęć 04, 05, 06 - ocena z dyskusji na zajęciach ćwiczeniowych 05, 06 - ocena z rozwiązywania problemu na zajęciach ćwiczeniowych 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09, 10 - egzamin pisemny Pisemne prace studentów przechowywane i udostępnianie w miarę potrzeby Do weryfikacji efektów kształcenia służy: (1) sumaryczna ocena pracy na ćwiczeniach na którą składa się ocena z wystąpień i prezentacji w trakcie zajęć seminaryjnych + ocena z kartkówek + ocena z dyskusji + ocena z rozwiązywania problemu, (2) ocena z każdego kolokwium, (3) ocena z egzaminu. Z każdego z tych elementów można maksymalnie uzyskać do 100 punktów i jednocześnie z każdego z tych elementów trzeba uzyskać co najmniej 50 punktów. Student, który nie uzyskał wymaganej ilości punktów z pracy na ćwiczeniach nie może przystąpić do kolokwium. Student, który nie uzyskał minimalnej ilości punktów z każdego kolokwium nie może przystąpić do egzaminu. Ocena końcowa wystawiana jest po przekroczeniu 50% punktów z egzaminu. Miejsce realizacji zajęć 22) : Sala wykładowa, sala seminaryjna, sala ćwiczeniowa Literatura podstawowa i uzupełniająca 23) : Podstawowa: (1) Z. Roliński. Farmakologia i farmakoterapia weterynaryjna. PWRiL, Warszawa 2012 r. Uzupełniająca: (1) W. Kostowski, P. Kubikowski. Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Tom 1 i 2. PZWL, Warszawa 2007 r. (2) S. Giguere, J.F. Prescott, J.D. Baggot, R.D. Walker, P.M. Dowling. Antimicrobial Therapy in Veterinary Medicine, Blackwell Publishing. (3) Veterinary Pharmacology and Therapeutics. Red. H. Richard Adams, Iowa State University. (4) Handbook of veterinary pharmacology. Red Walter H. Hsu. Wiley-Blackwell 2008 r. UWAGI 24) : Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot 25) : Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia 18) - na tej podstawie należy wypełnić pole ECTS 2 : Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich: Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne, projektowe, itp.: 175 h 7 ECTS 0 ECTS Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia efektami przedmiotu 26) Nr /symbol efektu Wymienione w wierszu efekty kształcenia: Odniesienie do efektów dla programu kształcenia na kierunku 01 zna definicje i pojęcia z zakresu farmakologii ogólnej, farmakokinetyki i farmakologii doświadczalnej; zna farmakologię szczegółową w odniesieniu do około 150 substancji czynnych 02 obejmującą: farmakodynamikę, farmakokinetykę, działania niepożądane i przeciwwskazania u głównych gatunków zwierząt domowych; 03 potrafi sklasyfikować około 500 substancji czynnych wraz z przyporządkowaniem ich do odpowiedniej grupy ACTVet do 3 poziomu klasyfikacyjnego włącznie; 04 potrafi zastosować lek w celu osiągnięcia pożądanych zmian w funkcjonowaniu organizmu zdrowego z uwzględnieniem dawki i drogi podania; WW_NP10, 05 potrafi wybrać odpowiedni lek w celu modyfikacji funkcji organizmu w zadanym stanie patologicznym z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań do stosowania WW_NP10, WW_NP7, leków u zwierząt; 06 potrafi dobrać odpowiedni chemioterapeutyk do zdefiniowanego czynnika zakaźnego, wraz z ustaleniem dawki i drogi podania WW_NP11, 07 rozumie interakcje leków i jej znaczenie przy politerapii WW_NP10, WW_NP11 08 zna w zakresie podstawowym prawo farmaceutyczne, w tym w zakresie zapisywania WW_NP12, W_NK8, leków na recepcie U_PUZ9, U_PUZ10 09 rozumie problematykę oddziaływania leków na środowisko i pozostałości leków w produktach pochodzenia zwierzęcego. 10 potrafi wyznaczyć okres karencji dla leku U_OUZ5 U_OUZ5, WW_NP10, WW_NP11, WW_NP12
Ramowy plan ćwiczeń z farmakologii weterynaryjnej w semestrze zimowym roku akademickiego 2013/2014 L.p. Data Temat ćwiczeń 1. 01.10.2013 Organizacja ćwiczeń z farmakologii. Podstawowe pojęcia dotyczące leków i środków leczniczych. Przepisy prawne (ustawa Prawo farmaceutyczne). 2. 07.-08.10.2013 Budowa recepty lekarskiej/weterynaryjnej. Zasady zapisywania leków gotowych na recepcie. 3. 14.-15.10.2013 Farmakologia układu autonomicznego układ adrenergiczny. 4. 21.-22.10.2013 Farmakologia układu autonomicznego układ cholinergiczny. 5. 28.-29.10.2013 QN05 Psycholeptyki (05A neuroleptyki, 05B anksjolityki). 6. 04.-05.11.2013 QN05 Psycholeptyki (05C leki uspokajająco-nasenne w tym alfa2-agoniści). 7. 11.-12.11.2013 QN03 L. przeciwdrgawkowe, QN06 Psychoanaleptyki (L. przeciwdepresyjne). 8. 18.-19.11.2013 Kolokwium S1K1 9. 25.-26.11.2013 Farmakologia układu pokarmowego. QA04 L. przeciwwymiotne, L. wymiotne. 10. 02.-03.12.2013 QA02 L. wpływające na wydzielanie w żołądku, 11. 09.-10.12.2013 QA03 L. stosowane w czynnościowych zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, QA06 Środki przeczyszczające, QA07 L. zapierające. 12. 16.-17.12.2013 Farmakologia układu krążenia. QC07 L. blokujące receptory beta-adrenergiczne, QC08 L. blokujące kanał wapniowy, QC09 L. działające na układ renina-angiotensyna. 13. 06.-07.01.2014 QC01B L. przeciwarytmiczne, QC02 L. obniżające ciśnienie tętnicze, QC04 L. rozszerzające naczynia obwodowe. QC05 L. ochraniające naczynia 14. 13.-14.01.2014 QH Hormony (za wyjątkiem QH02) 15. 20.-21.01.2014 Kolokwium S1K2
Ramowy plan wykładów z farmakologii weterynaryjnej w semestrze zimowym roku akademickiego 2013/2014 L.p. Data Temat wykładu 1. 01.10.2012 Farmakologia weterynaryjna opis przedmiotu. Farmakodynamika: rodzaje działania leków, teorie receptorowego działania leków, następstwa pobudzenia receptorów, zależność dawka-efekt, interakcje leków, nadwrażliwość i niewrażliwość organizmu na leki, działania uboczne i niepożądane leków. 2. 08.10.2012 Farmakokinetyka: losy leku w ustroju, ADME, parametry farmakokinetyczne, pozostałości leków weterynaryjnych w żywności pochodzenia zwierzęcego. 3. 15.10.2012 Klasyfikacja ATCvet. Farmakologia układu nerwowego wprowadzenie. Leki grupy QN QM03 Środki zwiotczające mięśnie szkieletowe o działaniu obwodowym. QN01B Środki miejscowo znieczulające 4. 22.10.2012 QN01A Środki znieczulenia ogólnego, QN02 L. przeciwbólowe QN06 Psychoanaleptyki (kofeina) + QR07AB Leki stymulujące układ oddechowy 18.-19.11.12 Kolokwium S1K1 5. 29.10.2012 Farmakologia odczynów zapalnych i alergicznych: Leki grupy QM układ mięśniowo-szkieletowy, niesteroidowe leki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwreumatycznym 6. 05.11.2012 Leki grupy QH02 kortykosteroidy 7. 12.11.2012 Farmakologia układu pokarmowego wprowadzenie. Leki grupy QA przewód pokarmowy i metabolizm. QA05 L. regulujące pracę wątroby, QA08 i QA15 L. wpływające na apetyt, Wybrane leki regulujące funkcjonowanie układu pokarmowego zwierząt przeżuwających. 8. 19.11.2012 Farmakologia układu krążenia wprowadzenie. Leki grupy QC L. sercowo-naczyniowe: QC01A Glikozydy nasercowe. QC01C L. pobudzające czynność serca, QC01D L. rozszerzające naczynia w terapii chorób mięśnia sercowego 9. 26.11.2012 QC03 L. moczopędne. Terapia wodno-elektrolitowa. QC10 Leki zmniejszające stężenie lipidów w surowicy Farmakologia krwi i układu krwiotwórczego Leki grupy QB krew i układ krwiotwórczy. 10. 03.12.2012 Leki grupy QR układ oddechowy. 13.-14.01.13 Kolokwium S1K2
Regulamin zaliczenia farmakologii weterynaryjnej w semestrze zimowym roku akademickiego 2013/2014 r. [Wstęp] 1. Obowiązuje aktualny regulamin studiów SGGW. Określenia stosowane w niniejszym regulaminie pochodzą z regulaminu SGGW. 2. Zapisy ogólne regulaminu SGGW zostają uszczegółowione w następujący sposób: [Nieobecności] 3. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa. 4. Spóźnienia powyżej 15 minut lub inne nieobecności w trakcie ćwiczeń, trwające powyżej 15 minut, mogą być uznane przez prowadzącego za nieobecność. 5. 20% nieobecności, o których mowa 10 pkt 2 regulaminu SGGW, to 3 nieobecności. [Przygotowanie do ćwiczeń] 6. Student powinien być przygotowany do ćwiczeń, co oznacza, iż powinien znać materiał omawiany na poprzednich ćwiczeniach. 7. W czasie ćwiczeń może być przeprowadzona kartkówka obejmująca materiał przedstawiony na ostatnich ćwiczeniach. Uzyskanie 50% punktów ze wszystkich kartkówek, które odbyły się w czasie ćwiczeń poprzedzających kolokwium, jest warunkiem dopuszczenia do 1 terminu kolokwium. 8. Tylko w przypadku usprawiedliwionej nieobecności na kartkówce student ma prawo do zaliczenia kartkówki i zdobycia punktów. Zaliczenie odbywa się w terminie uzgodnionym z prowadzącym, przed pierwszym terminem kolokwium. Sposób zaliczenia określa prowadzący. [Kolokwia] 9. W semestrze odbędą się dwa kolokwia (S1K1, S1K2) obejmujące zagadnienia przedstawiane na ćwiczeniach i wykładach. Próg zaliczenia kolokwium wynosi 50% maksymalnej liczby punktów. 10. Każde kolokwium ma dwa terminy. Pierwsze terminy kolokwiów odbędą się w godzinach ćwiczeń, zgodnie z ramowym planem. 11. Drugi termin kolokwium odbywa się jednocześnie dla całego roku, nie później niż 2 tygodnie po ogłoszeniu wyników pierwszego terminu. Data drugiego terminu jest ustalana ze starostą roku. Ustalenia poczynione przez starostę są wiążące dla wszystkich studentów. 12. Do drugiego terminu kolokwium może przystąpić każdy student uczęszczający na zajęcia farmakologii weterynaryjnej. Ocena uzyskana na drugim terminie anuluje ocenę z pierwszego terminu. 13. Nieobecność na drugim terminie kolokwium nie powoduje wyznaczenia dodatkowego terminu tego kolokwium. [Zaliczenie semestru] 14. Warunkiem osiągnięcia zamierzonego efektu kształcenia (uzyskania zaliczenia semestru) jest zaliczenie każdego kolokwium w przewidzianych terminach i nie przekroczenie 3 nieobecności na ćwiczeniach. 15. Studenci, którzy nie zaliczyli w wyznaczonych terminach jednego z kolokwiów, mają możliwość zaliczenia semestru w kolokwium dodatkowym, które musi być przeprowadzone przed zakończeniem zimowej sesji egzaminacyjnej. Kolokwium dodatkowe obejmuje cały materiał semestru z wyjątkiem sytuacji, gdy z już zaliczonego kolokwium student uzyskał ponad 75% maksymalnej liczby punktów. W takiej sytuacji, można ubiegać się o zmniejszenie zakresu kolokwium dodatkowego - decyzje w tej sprawie podejmuje prowadzący przedmiot po konsultacji ze starostą roku; kryteria zastosowane przez prowadzącego są przekazywane do wiadomości wszystkich studentów za pośrednictwem starosty. Ocena z kolokwium dodatkowego nie anuluje oceny z poprzednich terminów kolokwium. 14. Końcowa ocena z semestru zimowego w skali ocen od 3,0; 3,5; 4,0; 4,5; 5,0 obliczana jest w następujący sposób: 0,5 + [(średnia z procent pkt. uzyskanych z kolokwiów) x 0,05] + [(średnia z procent pkt. uzyskanych z kartkówek) x 0,005]. Wynik zaokrąglany jest do dołu, do najbliższej oceny ze skali ocen.