Załącznik do Uchwały Nr... Rady Miasta Siedlce z dnia... sierpnia 2016 r. MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA BEZDOMNOŚCI Siedlce, sierpień 2016 r.
Bezdomność jest zjawiskiem od wielu lat obecnym na terenie Miasta Siedlce. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2016 r., poz. 930) jednym z obowiązkowych zadań każdej gminy jest udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym. Miasto Siedlce, we współpracy z organizacjami pozarządowymi, w ramach realizacji zadań zleconych z zakresu pomocy społecznej corocznie wspiera osoby bezdomne i znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej. Dzięki temu mają one zabezpieczone schronienie, dostęp do gorącego posiłku, pomoc rzeczową (np. w postaci odzieży lub sprzętu rehabilitacyjnego) oraz żywnościową. Ponadto Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Siedlcach udziela osobom bezdomnym, spełniającym kryteria dochodowe, wsparcia finansowego w postaci zasiłków stałych, okresowych i celowych. Istnieje wiele form wspierania osób bezdomnych, jednak najważniejszą wydaje się zapewnienie im schronienia. I. Założenia programu: Zgodnie z art. 6 pkt 8 ustawy o pomocy społecznej osoba bezdomna jest osobą niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności, a także osobą niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania. Z danych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Siedlcach wynika, że liczba osób bezdomnych objętych wsparciem w postaci schronienia od 2013 r. spada: w 2013 r. 57 osób; w 2014 r. 51 osób; w 2015 r. 45 osób. Na ten cel Miasto Siedlce w latach 2013 2015 wydatkowało środki finansowe w łącznej wysokości 604.621,51 zł. Miasto, realizując zadania wynikające m. in. z ustawy o pomocy społecznej, powinno w miarę możliwości jakimi dysponuje, wspierać osoby bezdomne. Głównym założeniem Programu jest stworzenie kilkustopniowego systemu, który zabezpieczy potrzeby mieszkalne osób bezdomnych i przy efektywnym wykorzystaniu pozostałych form pomocy pozwoli także w wystarczającym stopniu zaspokoić ich potrzeby bytowe. Pierwszym stopniem jest pobyt w noclegowni/schronisku. Drugim krokiem w kierunku wychodzenia z bezdomności jest zamieszkanie w mieszkaniu wspieranym. W trakcie pobytu dokonuje się dokładnej diagnozy sytuacji osobistej podopiecznego, precyzuje należące do podopiecznego obowiązki i ukierunkowuje jego aktywność. Obejmuje się podopiecznych indywidualnymi i grupowymi oddziaływaniami terapeutycznymi. Pomyślne zakończenie tego etapu warunkuje przejście do następnego kroku w Programie, tj. uzyskania rekomendacji do przydziału mieszkania socjalnego lub innej formy usamodzielnienia (pobyt w mieszkaniu chronionym, skierowanie do domu pomocy społecznej). Korzystanie z wymienionych form wsparcia będzie miało charakter czasowy, aby nie dopuścić u podopiecznych do wytworzenia się lub utrwalania postawy wyuczonej bezradności. Celem jest nie tylko uzyskanie dobrego współczynnika ekonomicznego, lecz przede wszystkim wytworzenie w podopiecznych przeświadczenia, że to oni sami odpowiadają za swoje życie i poprawę sytuacji osobistej zawdzięczają sobie. Takie przeświadczenie przyczyni się do wzrostu poczucia własnej wartości, co powinno chronić ich w samodzielnym życiu przed nawrotami do bezdomności oraz przed rozwojem postawy roszczeniowej w stosunku do instytucji i organizacji pomocowych.
II. Cele programu: 1. Objęcie osób bezdomnych z terenu Miasta Siedlce usługą mieszkania wspieranego. 2. Podejmowanie działań na rzecz poprawy warunków bytowych osób bezdomnych. 3. Zagwarantowanie możliwości interwencyjnego umieszczania osób bezdomnych w placówce noclegowej lub schronisku. 4. Stworzenie osobom bezdomnym, które chcą i są w stanie podjąć kroki w kierunku usamodzielnienia możliwości ubiegania się o lokale socjalne z zasobu Miasta. III. Zadania realizowane w ramach Programu: 1. Utworzenie zasobu mieszkań wspieranych dla osób bezdomnych z terenu Miasta Siedlce, w budynku znajdującym się przy ul. Generała Franciszka Kleeberga 2. 1) Powyższy zasób będzie obejmował 18 odrębnych lokali, z czego 15 przygotowanych będzie do zamieszkania, natomiast 3 zostaną przeznaczone na pomieszczenia użytkowe. Z zasobu Miasta Siedlce wyłącza się następujące lokale: Adres Metraż Liczba (w m 2 ) izb ul. Kleeberga 2/1 29,46 2 ul. Kleeberga 2/2 29,46 2 ul. Kleeberga 2/3 14,73 1 ul. Kleeberga 2/4 42,44 2 ul. Kleeberga 2/6 27,81 2 ul. Kleeberga 2/7 14,73 1 ul. Kleeberga 2/8 14,14 1 ul. Kleeberga 2/9 14,53 1 ul. Kleeberga 2/10 14,64 1 ul. Kleeberga 2/11 14,77 1 ul. Kleeberga 2/12 18,15 1 ul. Kleeberga 2/13 29,42 2 ul. Kleeberga 2/15 29,10 2 ul. Kleeberga 2/17 20,53 2 ul. Kleeberga 2/18 29,38 2 ul. Kleeberga 2/19 29,10 2 ul. Kleeberga 2/20 14,61 1 ul. Kleeberga 2/21 14,81 1 2) Minimalna powierzchnia dla jednej osoby w mieszkaniach wspieranych nie może być mniejsza niż 6,9 m 2. 3) W jednej izbie mogą mieszkać maksymalnie 2 osoby bezdomne, z zastrzeżeniem pkt 2. 4) Maksymalna liczba miejsc w mieszkaniach wspieranych dla osób bezdomnych wynosi 44. 5) w budynku powinny zostać utworzone pomieszczenia użytkowe: kuchnia, świetlica, pralnia, pomieszczenie biurowe. 2. Zlecenie organizacji pozarządowej zadania mającego na celu prowadzenie mieszkań wspieranych.
3. Zapewnienie miejsc interwencyjnych w placówce noclegowej lub schronisku, w przypadku konieczności natychmiastowego zabezpieczenia schronienia osobie bezdomnej. 4. Wydzielenie i prowadzenie zasobu lokali socjalnych, z których mogłyby korzystać osoby bezdomne w dalszym procesie usamodzielniania się. 5. Świadczenie we współpracy z organizacjami pozarządowymi pomocy doraźnej dla osób bezdomnych w postaci: gorącego posiłku, pomocy rzeczowej i żywnościowej. 6. Praca socjalna. 7. Udzielanie przez MOPR w Siedlcach osobom bezdomnym wsparcia finansowego, w sytuacjach określonych w ustawie o pomocy społecznej. Mieszkaniem wspieranym jest lokal służący zabezpieczeniu potrzeby mieszkaniowej osobom bezdomnym wymagającym stałego wsparcia w sytuacji, gdy osoby te nie są w stanie zabezpieczyć jej samodzielnie przy wykorzystaniu własnych uprawnień, zasobów i możliwości. IV. Zasady przyznawania miejsc w mieszkaniach wspieranych: 1. Miejsca w mieszkaniach wspieranych przeznaczone są dla osób bezdomnych, których ostatnim miejscem zameldowania było Miasto Siedlce. 2. Pierwszeństwo w ubieganiu się o miejsce w mieszkaniu wspieranym mają osoby bezdomne, które przebywają w placówce zapewniającej schronienie (noclegowni lub schronisku) nie krócej niż przez okres 2 miesięcy. 3. Osobie, która nie spełnia warunku określonego w ust. 2 można przyznać miejsce w mieszkaniu wspieranym tylko w wyjątkowych sytuacjach (np. brak miejsc w noclegowni lub schronisku, bardzo zły stan zdrowia itp.). Decyzję w takich przypadkach podejmuje Prezydent Miasta Siedlce na wniosek Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Siedlcach. 4. Miejsce w mieszkaniu wspieranym przyznaje się na pisemny wniosek osoby bezdomnej. 5. Wniosek rozpatrywany jest przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Siedlcach. 6. Rozpatrzenie wniosku polega na zbadaniu przez pracownika socjalnego Ośrodka sytuacji bytowej osoby bezdomnej. W tym celu pracownik socjalny przeprowadzi z osobą bezdomną rodzinny wywiad środowiskowy, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej. Ponadto wnioskodawca zobowiązany zostanie do złożenia oświadczenia o stanie majątkowym i o dochodach. 7. O zasadności umieszczenia wnioskodawcy w mieszkaniu wspieranym decyduje Prezydent Miasta Siedlce. 8. Osoba bezdomna umieszczana jest w mieszkaniu wspieranym na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez Prezydenta Miasta Siedlce na wniosek Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Siedlcach, z wyłączeniem zasad określonych w Uchwale Nr XI/127/2007 Rady Miasta Siedlce z dnia 25 maja 2007 roku w sprawie zasad gospodarowania mieszkaniowym zasobem Miasta Siedlce, zmienionej Uchwałą Nr XLVII/695/2009 Rady Miasta Siedlce z dnia 30 października 2009 r. 9. Pierwsza decyzja może być wydana na okres nie dłuższy niż 3 miesiące. 10. Po upływie okresu, o którym mowa w ust. 9 sytuacja bytowa bezdomnego zostanie po raz kolejny zbadana przez pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Siedlcach. W przypadku konieczności przedłużenia pobytu osoby bezdomnej w mieszkaniu wspieranym, decyzja zostanie wydana na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.
11. Pobyt może być każdorazowo przedłużany na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy. 12. Skierowanie osoby bezdomnej do mieszkania wspieranego będzie możliwe po spełnieniu przez nią następujących warunków: 1) zawarciu kontraktu socjalnego, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej; 2) podpisaniu oświadczenia o zobowiązaniu do przestrzegania regulaminu pobytu w mieszkaniu wspieranym; 3) złożeniu pisemnej deklaracji o współpracy z pracownikami MOPR; 4) złożeniu pisemnej deklaracji uczestnictwa w różnych formach aktywizacji zawodowej i społecznej, proponowanych przez pracowników MOPR oraz samodzielnego angażowania się w tego typu projekty. 13. W przypadku niespełnienia któregokolwiek z warunków określonych w ust. 12, nieprzestrzegania regulaminu pobytu w mieszkaniu wspieranym, nieprzestrzegania postanowień kontraktu socjalnego lub złamania zasad współpracy pomiędzy osobą bezdomną a pracownikiem socjalnym MOPR (np. marnotrawienia przyznanych środków finansowych na alkohol itp.) osoba bezdomna, na wniosek Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Siedlcach, może w każdym momencie zostać pozbawiona miejsca w mieszkaniu wspieranym. 14. Pozbawienie miejsca w mieszkaniu wspieranym nastąpi na podstawie decyzji Prezydenta Miasta Siedlce o uchyleniu decyzji przyznającej tego typu pomoc. 15. Pobyt w mieszkaniu wspieranym będzie nieodpłatny. V. Realizacja zadań i finansowanie Programu: Za realizację zadań w ramach Programu odpowiedzialne będą organizacje pozarządowe wymienione w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2016 r. poz. 239, ze zm.). Zadania finansowane będą z budżetu Miasta Siedlce oraz środków własnych organizacji pozarządowych i środków finansowych pozyskanych z innych źródeł. VI. Za realizację Programu odpowiadają: 1. Rada Miasta Siedlce w zakresie: 1) wytyczania założeń polityki społecznej; 2) ustalania dotacji na realizację zadań. 2. Prezydent Miasta Siedlce w zakresie: 1) dysponowania środkami w ramach budżetu; 2) ogłaszania otwartych konkursów ofert na realizację zadań w ramach Programu; 3) akceptacji wyników postępowania konkursowego; 4) decydowania o przyznaniu dotacji; 5) zawierania umów na realizację zadań publicznych w ramach Programu; 6) podejmowania współpracy z podmiotami; 7) wydawania upoważnień do przeprowadzania kontroli realizacji zadań; 8) kierowania bezdomnych do zamieszkania w mieszkaniach wspieranych. 3. Wydział Polityki Społecznej Urzędu Miasta Siedlce w zakresie: 1) kontaktów pomiędzy Urzędem Miasta Siedlce i organizacjami pozarządowymi; 2) przyjmowania wniosków i propozycji zmian treści projektu Programu; 3) nadzoru nad prawidłową realizacją zadań w ramach Programu. 4. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Siedlcach w zakresie:
1) przeprowadzania otwartych konkursów ofert; 2) monitoringu i kontroli realizacji zadań; 3) rozliczania zadań; 4) podejmowania na polecenie Prezydenta Miasta Siedlce innych czynności związanych z realizacją zadań w ramach Programu; 5) wnioskowania do Prezydenta Miasta Siedlce o wydanie decyzji o umieszczeniu osoby bezdomnej w mieszkaniu wspieranym; 6) prowadzenia pracy socjalnej z osobami bezdomnymi. VII. Przewidywane rezultaty realizacji programu: Wprowadzenie i realizacja Programu przyczyni się przede wszystkim do zabezpieczenia różnorodnych form mieszkania dla osób bezdomnych. Zasoby mieszkalne w połączeniu z innymi formami pomocy dla ww. osób pozwolą skuteczniej przeciwdziałać problemowi bezdomności w Siedlcach. Program będzie realizowany w ścisłym związku z rozwiązaniami wynikającymi ze Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Siedlce na lata 2016 2025 oraz współpracy podmiotów publicznych z organizacjami pozarządowymi, działającymi na terenie Miasta w obszarze polityki społecznej. Realizacja Programu przyczyni się do aktywizacji przynajmniej niektórych bezdomnych oraz pozwoli na poprawę jakości ich życia poprzez usamodzielnienie się.