Kierunki Rozwoju LOT w kontekście współpracy z portami regionalnymi Materiał na konferencję portów regionalnych Kraków, 1 marca 211 r.
Agenda 1. Linie lotnicze na świecie - trendy 2. Aspiracje i strategia LOT 3. Porty regionalne w strategii LOT 2
18 16 W kategoriach bezwzględnych, ruch jest zbliżony to tego przed kryzysem w 27 r. Miesięczna liczba pasażerów AEA zindeksowana miesięcznie do 27¹, w procentach EUROPA 14 12 1 98 96 94 92 9 88 86 84 Wpływ Eyjafjallajokull 82 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI 28 29 21 1 Z uwzględnieniem raportów przewoźników stowarzyszonych w Association of European Airlines. Zindeksowanie miesięczne do 27 r. ŹRÓDŁO: AEA 3
Mimo iż popyt ze strony pasażerów rośnie, taryfy spadają nieustannie od 1 lat Wzrost ruchu członków AEA Liczba pasażerów w połączeniach międzynarodowych, Europa, W milionach Spadające taryfy US cent/rpk 1 w cenach rzeczywistych +5% p.a. 171 16 172 16 141 15 141 143 135 133 2 15-6% p.a. 1 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Baza dla kursu walut: 29, baza dla CPI: 1991 ŹRÓDŁO: AEA 4
Oczekiwany dalszy wzrost ruchu ze Wschodu (Azja) CAGR wzrost średnioroczny Pasażeromile W miliardach 9.5 9. 8.5 8. 7.5 Pomimo cyklicznych wzlotów i spadków transport lotniczy pozostaje w długiej perspektywie rynkiem wzrostowym, pobudzanym przez rynki takie jak Azja USA 3,7% 7. 6.5 5,6% 6. 5.5 Europa 4,7% 5. 4.5 4. 3.5 3. 2.5 4,9% Azja 7,5% 2. 1.5 1. 5 Inne 6,% 9 95 5 1 15 2 25 3 ŹRÓDŁO: Airline Monitor; Airbus 5
Niskokosztowi przewoźnicy zdobywają coraz większy udziały w rynku europejskim Wewnątrz-europejskie ASK ogółem W miliardach 1 1 8 8 6 6 4 4 2 2 2 21 22 23 24 Średnioroczna stopa wzrostu 2-25 W procentach 25 26 27 28 29 21 Czartery¹ Tanie linie Hybrydy Średnioroczna stopa wzrostu 25-21 W procentach Tradycyjne linie Linie tradycyjne Hybrydy Tanie linie Czartery¹ Ogółem Realny PKB -,8 25,6 45,4 6,3 3,4 1,8 -,1 7,4 12,9 2,9 3,7,8 1 Tylko przewozy rozkładowe linii czarterowych, w tym np. Tuifly, Monarch, Thomas Cook. Część wzrostu w latach 25-21 wynika również z tego, że coraz więcej przewozów czarterowych ma charakter rejsowy (tj. loty przechodzą z czarterowych w rejsowe, po czym pojawiają się w serwisie OAG) ŹRÓDŁO: OAG; Eurostat; analiza zespołu 6
Tanie linie lotnicze generują wzrost przewozów pasażerskich w Europie i zdominowały porty regionalne Procentowy udział miejsc w Europie w ciągu roku Inni przewoźnicy Inne tanie linie Germanwings LH loty regionalne Lufthansa Huby Lotniska bez hubów Frankfurt Dusseldorf Stuttgart Kolonia 1 1 1 1 8 8 8 8 6 6 6 6 4 4 4 4 2 2 2 2 Monachium 1 Hamburg 1 Berlin 1 1 Hanower 1 8 8 8 8 6 6 6 6 4 4 4 4 2 2 2 2 2 4 6 8 1 2 4 6 8 1 2 4 6 8 1 2 4 6 8 1 1 Schoenefeld + Tegel ŹRÓDŁO: APGDat; analiza zespołu 7
W odpowiedzi na rosnącą konkurencję następuje konsolidacja w branży lotniczej Firma przejmująca Firma przejmowana Fuzja 21 23 29 22 29 21 26 1 27 27 27 28 26 Po fuzji powstały linie lotnicze Brussels Airlines 24 25 29 21 28 26 211 28 28 2 Po fuzji powstaną linie lotnicze LATAM 1 Fuzja doszła do skutku w listopadzie 26 r., ale linie Virgin Express zostały przejęte przez właściciela SN Brussels Airlines (SN Airholding) w kwietniu 25 2 Część linii Alitalia i całe linie Air One zostały przejęte przez konsorcjum Compagnia Aerea Italiana ŹRÓDŁO: Prasa; informacje podane przez firmy 8
Zmiany w branży wymuszają poszukiwanie nowych modeli biznesowych, takich jak national hybrid Potencjalne modele Opis Przykłady Premium hub airline National hybrid Duży nacisk na stworzenie dobrze rozwiniętego HUB o dużym współczynniku transferu w oparciu o obsługę lokalną Duża różnorodność samolotów odpowiadających zapotrzebowaniom w klasie ekonomicznej i biznes Niskie koszty oraz jakość obsługi aspirująca do najlepszych przewoźników Baza lotów w klasie ekonomicznej Niektóre produkty i połączenia klasy biznes Zorientowanie na połączenia bezpośrednie point to point, ale dużo ruchu transferowego na wybranych trasach Prawdziwy low cost Maksymalizacja wydajności Loty tylko na lotniska regionalne (drugorzędne) Jedna klasa i jeden typ samolotu ŹRÓDŁO: Analiza zespołu 9
Agenda 1. Linie lotnicze na świecie - trendy 2. Aspiracje i strategia LOT 3. Porty regionalne w strategii LOT 1
Cel firmy wizja i cel firmy Cel firmy: Zapewnić zrównoważony, dochodowy i rozwijający się biznes Zrównoważony Stworzenie przewagi konkurencyjnej z wykorzystaniem bazy Service Quality & LOT HUB Dochodowy Osiągnięcie marż operacyjnych na poziomie wyższym od IATA avg; dwucyfrowy wzrost rok do roku (przychody i zyski) Rosnący Zdobycie pozycji najszybciej rozwijającego się wschodnio-europejskiego przewoźnika dzięki zrównoważonej sieci połączeń Wschód-Zachód i Północ-Południe Zdobycie czołowej pozycji jako wschodnio-europejski przewoźnik sieciowy z bazą w Warszawie dzięki zrównoważonej sieci połączeń oraz wysokiej jakości obsłudze pasażera 11
Zabez. przychodów Niskie koszty LOT dziś nie reprezentuje ani modelu nisko-kosztowego ani premium HUB mógłby realizować model hybrydowy Hybrid Wizz Air Lufthansa LOT Model niskokosztowy W wielu aspektach modele podobne Model hybrydowy Fundamentalne różnice koncepcyjne HUB premium Łączny CASK (bez paliwa) Wykorzystanie samolotów Maksymalne Średnie Niskie Lokalizacja lotnisk Wyłącznie drugorzędne lokalizacje Self/web check-in 1% średni poziom W większości główne lokalizacje Centra biznesowe niski Sprzedaż online 1% Wysoki poziom niski Rodzaje samolotów 1 Tylko 1 Flota dość jednolita Gęstość siedzeń Maksymalna Średnia, czasami biznes Wskaźnik transferu pasażerów Istotne zróżnicowanie floty Duża klasa biznes ~% średni wysoki Duże zróżnicowanie floty Programy lojalnościowe/ biznes klasa Brak P. lojalnościowy/k. biznes Atrakcyjny p. lojal./ na wybranych trasach klasyczna k. biznes Przykłady 1 Tylko dla lotów na krótkich i średnich dystansach ŹRÓDŁO: Raporty firm; wycinki prasowe; analiza zespołu Skuteczna hybryda 12
Kierunki rozwoju LOT/MWB Zabezpieczenie przychodów Budowa Światowej Klasy Obsługi Klienta stworzenie dogodnej, niezawodnej i profesjonalnej obsługi klienta oraz produktu (w ramach wszystkich punktów styczności z klientem) docenianego i nagradzanego przez klientów Wzrost sprzedaży i marży poprawa fundamentów (Zarządzanie Siatką i Przychodami) poprzez optymalizację obecnej siatki połączeń, ekspansję geograficzną, atrakcyjną politykę cenową, w sposób efektywny kosztowo Niskie koszty Obniżenie kosztów rygorystyczna kontrola kosztów, usunięcie elementów nieefektywnych w całej organizacji, tak aby operować na kosztach jednostkowych porównywalnych z tanimi przewoźnikami (LCC), zachowując zarazem doskonałość operacyjną i zdefiniowane standardy obsługi klienta Wzrost wartości i generowania gotówki aktywna realizacja starannie określonego planu inicjatyw podnoszących wartość naszej działalności i jej zdolności generowania gotówki Pracownicy Rozwój pracowników wdrożenie silnej kultury przywództwa zorientowanej na wyniki, rozwój nie-silosowych interdyscyplinarnych praktyk zarządczych 13
Siatka połączeń: LOT powinien uczynić lotnisko w Warszawie portem transferowym pomiędzy Wschodem i Zachodem Port transferowy Wschód-Zachód LOT powinien uczynić lotnisko w Warszawie portem transferowym pomiędzy Wschodem i Zachodem Strategicznie ważne Loty w kierunku wschodnim są dla LOT strategicznie ważne Tylko dodatkowe loty na wschód (w nocy) mogą zwiększyć godziny blokowe i wspomóc ekonomikę latania na Zachód Na wschodnich połączeniach obserwowany wysoki wzrost ruchu pasażerskiego, przy jednocześnie ograniczonej konkurencji Właściwe aktywa LOT posiada właściwe aktywa do realizacji planu WAW nowy terminal umożliwia dogodne przesiadki (właściwe sloty, infrastruktura) i już znacznie zwiększył ruch przesiadkowy LOT w WAW ma lepszą flotę i 3 godziny blokowe przewagi kosztowej ze względu na położenie geograficzne, żeby obsługiwać loty na wschód Nowa flota długodystansowa (B-787) da możliwość rentownego otwierania połączeń na Daleki Wschód (24 godz. tam z powrotem) Poprawią zyskowność Loty na wschód poprawią zyskowność Ponieważ alternatywą jest brak wykorzystania samolotu, loty na Wschód to często loty nocne lub w środku dnia 14
Agenda 1. Linie lotnicze na świecie - trendy 2. Aspiracje i strategia LOT 3. Porty regionalne w strategii LOT 15
Przykłady europejskich linii lotniczych pokazują że sieciowe linie lotnicze rezygnują z tras regionalnych 2 211 Ewolucja tras europejskich, 2-211 British Airways całkowicie wycofał się z regionów, koncentrując się wyłącznie na Londynie Linie Swiss ograniczyły działalność w Genewie/Bazylei i skoncentrowały się na Zurychu 4.446 2.79 1.147 869 952 868 221 2 Londyn Inne lotniska w Wielkiej Brytanii Zurych Inne lotniska w Szwajcarii ŹRÓDŁO: APGDat; analiza zespołu 16
Przewozy regionalne zdominowane przez przewoźników niskokosztowych. Nowe połączenia narażone na silną konkurencję typu low cost Styczeń 211, udział w liczbie destynacji na trasach europejskich 1 Wrocław Poznań Gdańsk Traditional carriers : LH, LCCs : Ryanair, Wizz Air Udział w rynku, % 12 LOT 76 LCC Liczba destynacji, I 211 obsługiwanych przez LCC i LOT 12 Mainline Tradycyjni przewoźnicy: LH, SAS, Job Air Tanie linie: Ryanair, Wizz Air Udział w rynku, % 13 LOT 7 LCC Liczba destynacji, I 211 obsługiwanych przez LCC i LOT 17 Mainline Tradycyjni przewoźnicy: SAS, LH, Tanie linie: Wizz Air, Ryanair, Norwegian Udział w rynku, % 6 LOT 8 LCC Liczba destynacji, I 211 obsługiwanych przez LCC i LOT 14 Mainline 12 7 1 7 9 17 2 2 1 Warszawa Tradycyjni przewoźnicy: Lufthansa, Swiss, Air France, Finnair Udział w rynku, % 54 17 29 Gdańsk Tanie linie: Wizz Air, Norwegian LOT LCC Liczba destynacji, I 211 obsługiwanych przez LCC i LOT Mainline Kraków 17 Tradycyjni przewoźnicy: Hahn Air, LH, Aer Lingus, BA, Czech, Alitalia Tanie linie: easyjet, Ryanair, SkyEurope, Norwe-gian, Jet2.com Udział w rynku, % 1 LOT 72 LCC Liczba destynacji, I 211 obsługiwanych przez LCC i LOT 3 7 18 Mainline 16 Poznań Wrocław Katowice Kraków Warszawa Katowice Tradycyjni przewoźnicy: Lufthansa, Tanie linie: Wizz Air, Ryanair Udział w rynku, % 11 81 LOT LCC Mainline Liczba destynacji, I 211 obsługiwanych przez LCC i LOT 2 3 7 62 18 2 1 Tylko regularne trasy; tylko loty pon. 6 godz. (aby wyeliminować trasy transatlantyckie, na których nie latają tanie linie) ŹRÓDŁO: APG; analiza zespołu 17
Koszty Przychody Ekonomika działania tanich linii uniemożliwia osiągnięcie rentowności przez LOT na trasach regionalnych 21 Opłaty dodatkowe ANALIZA PRZYPADKU KRK-CDG Bilet SZACUNKI Liczba miejsc Przychód z pasażera PLN Load factor W procentach Przychód na rejs W tysiącach PLN Zysk/strata na rejs W tysiącach PLN -3, 7 568 66 634 71 31,5 2,8 156 Liczba miejsc 7 156 279 CASK Gr. 36 19, 315 39,4 1.249 km 81 +26% 39,8 Koszty na rejs W tysiącach PLN 34,4 +8% 37, Wynik LOT na trasie do Paryża jest negatywny Realizując ok. 7 lotów rocznie, LOT traci 1,8 milionów (7 * 3 tys. straty na przewozie pasażerów, dodatkowo ok. 3 tys. PLN przychodu z pozostałych źródeł) Osiągnięcie rentowności przez LOT wymagałoby podniesienia cen o ok. 6 PLN (9%), co przy obecnie wysokim poziomie jest mało prawdopodobne Wysokie koszty CASK powodują, że LOT jest wrażliwy na konkurencję ze strony Easy-jet. W dłuższej perspektywie brak potencjału na osiągnięcie rentowności przez tę trasę Uwaga: Obejmuje wyłącznie przychody z przewozu pasażerów ŹRÓDŁO: PaxIS; LOT; analiza zespołu 18
Podsumowanie Przeloty regionalne w strategii LOT Przeloty regionalne będą rozwijane w miarę możliwości flotowych w ramach współpracy ze Spółką EuroLOT S.A. LOT zapewni dogodne połączenia pomiędzy portami regionalnymi a Warszawą, w tym optymalne możliwości transferowania w hubie warszawskim Doświadczenia z Europy Przeloty regionalne narażone są na konkurencję z tanimi liniami za wyjątkiem zasilania własnego lub partnerskiego portu Przykłady europejskich linii lotniczych pokazują że sieciowe linie lotnicze rezygnują z tras regionalnych albo wprowadzają własnego gracza niskokosztowego Połączenia regionalne mogą działać niskokosztowo lub/i przy pokryciu deficytu Połączenie regionalne LOT mogą być atrakcyjnym modelem biznesowym przy wykorzystaniu modelu nisko-kosztowego i/lub przy pokryciu straty poprzez innego rodzaju dofinansowania (np. od władz lokalnych) 19