Religie
Rozmieszczenie religii na świecie
Co to religia? Religia jest to system powiązanych ze sobą wierzeń i praktyk, zachowań, tradycji i form zachowań organizacyjnych które łączą wyznawców w jedną wspólnotę moralną. Religie na świecie można podzielić na: monoteistyczne (wyznające wiarę w jednego Boga) politeistyczne (wyznające wielobóstwo) Szacuje się, że obecnie na świecie istnieje ok. 4,2 tys. Różnych religii i wyznań, a ponad 6 mld ludzi deklaruje przynależność do jednej z nich. Struktura wyznaniowa na świecie w 2009 r. hinduizm 13,6% pozostali 24% prawosławie 12% islam 22,5% chrześcijaństwo 33% protestantyzm 18% katolicyzm 51% judaizm 0,2% buddyzm 6,7% pozostali 19%
Chrześcijaństwo Chrześcijaństwo to religia monoteistyczna powstała w I w. n.e. na bazie judaizmu. Jej fundamentem jest wiara w jednego Boga w trzech Osobach (Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Św.) oraz zbawienie i życie wieczne dzięki zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Świętą Księgą jest Biblia. Do religii chrześcijańskiej zaliczamy : katolicyzm, prawosławie protestantyzm (luteranizm, anglikanizm, kalwinizm) Różnice pomiędzy głównymi odłamami chrześcijaństwa dotyczą między innymi kultu Maryi, świętych i relikwii, organizacji Kościoła (papieża uznają tylko katolicy) i celibatu osób duchownych.
Katolicyzm Na czele Kościoła katolickiego stoi papież. Jego władzy religijnej podlegają duchowni oraz wspólnoty zakonne i ruchy religijne. Charakteryzuje się bogata obrzędowością, a życie kościelne podlega regułom prawa kanonicznego. Społeczność chrześcijan nazywa się Kościołem, a przystępuje się do niego przyjmując sakrament chrztu. Nakazy moralne spisane są w Dekalogu, a najważniejszą księgą jest Biblia. Katolicy przestrzegają postu - zakazane jest wtedy spożywanie mięsa (oprócz ryb) Bazylika św. Piotra w Rzymie
Prawosławie Powstało w 1054 r. po wydzieleniu się Kościoła bizantyjskiego (schizma). Teologia tego wyznania opiera się na Biblii i pismach Ojców Kościoła. Według niego prawda ujawnia się poprzez doświadczeniu wspólnoty. Prawosławie nie uznaje papieża, odrzuca ideę odpustu, czyścica oraz dogmatu o niepokalanym poczęciu i wniebowstąpieniu Maryi. Celibat nie obowiązuje diakonów i prezbiterów (niższego kapłaństwa). Cerkiew Wasyla Błogosławionego na moskiewskim Placu Czerwonym Cerkiew białoruska
Protestantyzm Kościoły ewangelickie powstały w wyniku XVI wiecznej reformacji. Religia ta uznaje Jezusa za jedynego pośrednika między Bogiem a ludźmi. Odrzuca celibat duchownych, kult maryjny i świętych, odpusty i władzę papieską. LUTERANIZM - chrześcijański ruch reformacyjny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku. Luteranie opierają swoją wiarę na czterech zasadach: tylko Pismo, tylko Chrystus, tylko wiara i tylko łaska. ANGLIKANIZM odrzuca władze papieża, kult świętych, relikwii, czyściec i celibat. Biskup wyznaczany przez króla odprawia nabożeństwa. Uczucie i ciężka praca prowadzi do zbawienia. KALWINIZM - jedna z głównych doktryn religijnych protestantyzmu, stworzona i wyłożona w dziełach J. Kalwina. Głosi, że Bóg jednych ludzi przeznaczył na zbawienie, a innych na potępienie. Rozmieszczenie protestantyzmu w Europie: o Luteranizm o Kalwinizm kontynentalny o Anglikanizm
Wpływ chrześcijaństwa na: gospodarkę protestantyzm kult pracy, poszanowanie własności prywatnej oraz dbałość o dobra doczesne służą rozwojowi gospodarczemu społeczeństwo duchownych niektórych wyznań obowiązuje celibat, konflikty miedzy katolikami a anglikanami np. Irlandii Północnej
Islam Islam powstanie datuje się na VII w n.e. U jego podstaw leży wiara w jednego Boga (Allaha), proroków, m.in. Jezusa i Mahometa, aniołów oraz życie pozagrobowe. Muzułmanie zobowiązani są do: publicznego wyznawania wiary, modlitwy, postu (ramadanu), jałmużny oraz odbycia pielgrzymki do Mekki (hadżdżu). Najważniejszą księga zawierającą doktryny wiary jest Koran. Odłamami islamu są: sunnizm i szyizm. Meczet Omara - Jerozolima Meczet w Hurghadzie - Egipt
Wpływ islamu na: gospodarkę zakaz spożywania wieprzowiny małe znaczenie chowu trzody chlewnej w krajach muzułmańskich konflikty na tle religijnym osłabiają gospodarkę społeczeństwo obowiązek odbycia pielgrzymki do Mekki obowiązkowy post ramadan obowiązek jałmużny szariat prawo oparte na Koranie uznające kary cielesne poligamia
Judaizm Judaizm jest najstarszą religią monoteistyczną, powstałą około 2000 r. p.n.e. Opiera się na wierze w jednego Boga Jahwe. Wiara ta odrzuca kult Jezusa, Maryi i relikwii. Świętymi księgami są Pięcioksiąg Mojżeszowy (Tora) oraz jego interpretacja - Talmud, a narodem wybranym Żydzi. Do licznych obowiązków wyznawców judaizmu należą obrzezanie i przestrzeganie szabatu. Według tej religii świętym dniem jest sobota. Synagoga we Włodawie Synagoga w Pilźnie
Wpływ judaizmu na : gospodarkę zakaz spożywania wieprzowiny małe znaczenie chowu trzody chlewnej sumienność i pracowitość sprzyja rozwojowi gospodarki społeczeństwo kult rodziny obowiązek małżeństwa i posiadania dzieci tradycja szabatu obrzezanie chłopców w ósmym dniu życia zakaz spożywania żywności niekoszernej (np. mięsa wielbłądów, trzody chlewnej, a nawet owoców drzew młodszych niż 3-letnie)
Hinduizm Hinduizm to religia politeistyczna opierająca się na wierze w wielu bogów stanowiących wcielenie Brahmy, w reinkarnację oraz karmę (przeznaczenie). Świętymi księgami są między innymi Wedy, Szasty, Upaniszady. Obowiązkiem hindusa jest założenie licznej rodziny, zaś najważniejszym rytuałem jest kąpiel w wodach Gangesu, które mają moc oczyszczania z grzechów. Świątynia Srirangama Śiwa jako medytujący jogin i asceta CIEKAWOSTKA: Według świętych ksiąg jedną z siedmiu matek człowieka jest krowa (symbol karmicielki), dlatego właśnie w Indiach to zwierze jest otoczone opieką. Prawo hinduskie zakazuje zabijania krów i spożywania wołowiny.
Wpływ hinduizmu na: gospodarkę zakaz zabijania krów i spożywania wołowiny, przez co duże pogłowie bydła ma niewielkie znaczenie gospodarcze zakaz zabijania istot żywych, nawet szkodników hamowanie rozwoju produkcji zwierzęcej społeczeństwo obowiązujący nieformalnie system kastowy dyskryminacja ze względu na pochodzenie liczne pielgrzymki, rytuały i posty wegetarianizm spożywanie mięsa, ze względu na wiarę w reinkarnację jest grzechem
Buddyzm Buddyzm jest to religia założona na przełomie VI i V w. p.n.e. przez Siddhartę Guatamę (Buddę). Buddyzm opiera się na Czterech Szlachetnych Prawdach oraz Ośmiorakiej Ścieżce, według których drogą do ustania cierpienia jest wyzbycie się wszelkich pragnień. Można je ograniczyć poprzez samodzielnie doskonalenie się, które dokonuje się w poszczególnych wcieleniach (reinkarnacjach). Celem buddystów jest bowiem osiągnięcie nirwany, czyli stanu oświecenia, całkowitego spokoju i brak cierpień. Wyznawcy tej religii nie uznają bogów. Budda
Wpływ buddyzmu na : gospodarkę zachęca do niewielkiej konsumpcji dóbr nie sprzyja rozwojowi gospodarczemu minimalne wykorzystanie surowców naturalnych społeczeństwo dyskryminacja kobiet rodziny wielodzietnie łagodne obyczaje, poszanowanie prawa
Wykonały : Martina Herdzin Magdalena Nowaczyk Źródła: Oblicza geografii zakres podstawowy R. Uliszak, K. Wiedermann Geografia na czasie cz. II - zakres rozrzeszony B. Lenartowicz, E. Wilczyńska, M.Wójcik