Narodziny wolnej Polski
1. Zniesienie stanu wojennego 22 lipca 1983 Zdelegalizowanie Solidarności ; w jej miejsce powołano Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ); na czele Alfred Miodowicz Internowanie Lecha Wałęsy Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski (czerwiec 1983)
a) kryzys gospodarczy Wprowadzenie stanu wojennego spowodowały sankcje Zachodu; USA wprowadziły sankcje gospodarcze (na pasze, żywność, kredyty) Wzrost długu, spadek poziomu życia, kolejki 1987r., rząd Zbigniewa Messnera organizuje referendum w sprawie reform gospodarczych; mimo znacznego bojkotu wprowadzono reformy 1988r. najwyższa od 1982r., podwyżka cen; powoduje to strajki, protesty, inflacje Na miejsce Messnera wybrano premierem Mieczysława Rakowskiego
2. Polska w latach 1983-1988 Opozycja podtrzymuje bierny opór Strajki powodują zbyt duże represje, więc ograniczano się do wydawania nielegalnej prasy, ulotek, malowania napisów na murach Większość społeczeństwa bierna
3. Fala strajków w 1988r. 1 lutego 1988 podniesiono ceny o 50% Strajki w kwietniu, maju spacyfikowano, ale w sierpniu na nowo Komuniści zaczynają rozumieć, że muszą nastąpić zmiany w zgodzie ze społeczeństwem Od 1985r. Michaił Gorbaczow rządzi w ZSRR W sierpniu powstaje Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym Solidarności Lechu Wałęsie; organizacja ta miała być partnerem w rozmowach z rządem
31 sierpnia 1988r., spotkanie Wałęsy z Kiszczakiem (MSW); oprócz nich na spotkaniu był bp. Bronisław Dąbrowski (Episkopat) oraz Stanisław Ciosek (KC PZPR) Następne spotkanie w Magdalence; m.in. wstępna zgoda na reaktywowanie Solidarności
4. Obrady Okrągłego Stołu 6 lutego- 5 kwietnia 1989r. inauguracja obrad 6 lutego 1989r; początek obrad; Stronie rządowej przewodniczył Czesław Kiszczak, opozycyjnej Lech Wałęsa Oprócz tego przy okrągłym stole byli m.in. Leszek Miller, Aleksander Kwaśniewski, Władysław Frasyniuk, Bolesław Geremek, Jacek Kuroń, Tadeusz Mazowiecki, Adam Michnik 3 zespoły rokowań: 1. Pluralizmu związkowego 2. Reform politycznych 3. Gospodarki i polityki społecznej
Główne postanowienia 1. Ponowna rejestracja Solidarności 2. Kwotowe wybory do Sejmu (65% mandatów dla PZPR) 3. W pełni demokratyczne wybory do Senatu 4. Utworzenie urzędu Prezydenta wybieranego przez Zgromadzenie Narodowe na okres 6 lat 5. Dostęp opozycji do mediów (m.in. powstaje Gazeta Wyborcza, Tygodnik Solidarność ) 6. postanowienia okrąłego stołu
5. Wybory 4 czerwca 1989 Proszę państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm Zgoda na częściowo wolne wybory dawała komunistom szansę na utrzymanie władzy (władza liczyła na ok. 35% wolnych mandatów) 4, 18 czerwca wybory; Komitet Obywatelski uzyskał wszystko co mógł 161 mandatów w sejmie i 99 (na 100) w Senacie 19 lipca Wojciech Jaruzelski wybrany został przez ZN na prezydenta
Skutkiem Okrągłego Stołu oraz wyborów z czerwca 1989 r. był powrót Polski do grona państw demokratycznych z możliwością swobodnego wyrażania swoich opinii, z możliwością wybierania swoich władz oraz brakiem zależności od jakiekolwiek innego państwa
6. Powstanie rządu Tadeusza Mazowieckiego
Wasz prezydent, nasz premier 3 lipca artykuł w Gazecie Wyborczej Nieudana próba powołania rządu przez gen. Kiszczaka Koalicjanci PZPR (ZSL i SD) zaczynają prowadzić swoją własną politykę Powołanie koalicji Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego z Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym i Stronnictwem Demokratycznym i wybór na premiera Tadeusza Mazowieckiego Cześć ministerstw (MSW i Min. Obrony) dostali członkowie PZPR
7. Narodziny III RP Polska nadal należała do bloku państw demokracji ludowej Ogromna potrzeba reform i zmian Nowelizacja konstytucji 1. Przywrócono tradycyjna nazwę Rzeczpospolita Polska 2. Przywrócono godło orła w koronie 3. Usunięto odniesienia do ZSRR, ludu pracującego miast i wsi 4. Likwidacja MO (w jej miejsce Policja), 5. Rozwiązanie SB i cenzury 6. Wprowadzono powszechny wybór prezydenta
Wybory prezydenckie 25 listopada 1990 Prezydentem wybrano Lecha Wałęsę (75% głosów) Ryszard Kaczorowski (prezydent na wychodźstwie) przekazał insygnia prezydenckie Lechowi Wałęsie
8. Rozwiązanie PZPR Liczne nowe partie, posierpniowe 27 stycznia 1990 r.. Rozwiązano PZPR i powołano do życia Socjaldemokrację Rzeczpospolitej Polskiej z A. Kwaśniewskim i L. Millerem na czele
9. Plan Balcerowicza udało się poskromić inflację, a inne reformy przestawiły powoli Polskę z rozpadającego się socjalizmu na kapitalizm. Większość gospodarki udało się uratować, a Polska już po 2 latach zaczęła się ponownie rozwijać, w odróżnieniu od innych państw regionu. przemiany najbardziej uderzyły w rolników, zwłaszcza tych z likwidowanych PGR-ów oraz pracowników wielkich zakładów przemysłowych. pojawiła się plaga bezrobocia, z którą nie uporaliśmy się do dziś. Chociaż trzeba zastrzec, że po PRL odziedziczyliśmy na starcie 1,2 mln osób zatrudnionych na fikcyjnych stanowiskach