NOWOŚCI PRAWNE 1/2006 ZWIĄZKU PRACODAWCÓW GOSPODARKI ODPADAMI Szanowni Państwo, Członkowie ZPGO! Kontynuujemy przygotowywanie Nowości prawnych w kolejnym roku zamieszczając informacje o nowych umowach międzynarodowych, ustawach oraz rozporządzeniach, istotnych dla naszej branży opublikowanych w Dzienniku Ustaw między kolejnymi wydaniami NP. [Redakcja zpgo]. ROZPORZĄDZENIA STANDARDY W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI Dz. U. 2006 Nr 5 Póz. 33 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2005 r., w sprawie szczegółowego sposobu określania wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia. Obowiązuje od 26.01.2006 r. NARODOWY PLAN ROZWOJU Dz. U. 2005 Nr 265 Póz. 2214 - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2005 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie przyjęcia Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006. POMOC DLA PRZEDSIĘBIORSTW Dz. U. 2005 Nr 265 Póz. 2217 - Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 grudnia 2005 r., w sprawie udzielania pomocy de minimis przedsiębiorcom uczestniczącym w targach lub wystawach za granicą. Dz. U. 2005 Nr 265 Póz. 2218 - Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 grudnia 2005 r., w sprawie udzielania pomocy de minimis przedsiębiorcom uczestniczącym w wyjazdowych misjach gospodarczych związanych z udziałem w targach lub wystawach za granicą. SPO ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH Dz. U. 2005 Nr 265 Póz. 2220 - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 grudnia 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006.
2 ZESTAWIENIE ROZPORZĄDZEŃ DO WEEE WYKAZ ZAKŁADÓW Dz. U. 2005 Nr 241 Póz. 2036 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2005 r. w sprawie wzoru wykazu zakładów przetwarzania oraz sposobu jego przekazywania. Wchodzi w życie 01.01.2006 r. ODPADY WEEE Dz. U. 2006 Nr 5 Póz. 34 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 stycznia 2006 r., w sprawie wzorów sprawozdań o odpadach pochodzących ze zużytego sprzętu oraz sposobu ich przekazywania. Wchodzi w życie 01.07.2006 r. SPRAWOZDANIA O ILOŚCI Dz. U. 2006 Nr 6 Póz. 37 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2006 r., w sprawie wzoru sprawozdania o ilości i masie wprowadzonego sprzętu oraz sposobu jego przekazywania. Wchodzi w życie 01.07.2006 r. SPRAWOZDANIA O MASIE Dz. U. 2006 Nr 11 Póz. 60 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2006 r., w sprawie wzoru sprawozdania o masie zebranego i przekazanego do prowadzącego zakład przetwarzania zużytego sprzętu. Wchodzi w życie 01.07.2006 r. POZIOMY ODZYSKU I RECYKLINGU Dz. U. 2006 Nr 12 Póz. 78 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2006 r., w sprawie sposobów obliczania poziomów odzysku i recyklingu zużytego sprzętu. REJESTRY Dz. U. 2006 Nr 6 Póz. 38 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 stycznia 2006 r., w sprawie wzoru wniosku o wpis do rejestru oraz wzoru wniosku o zmianę wpisu do rejestru, a także sposób ich przekazywania. Wchodzi w życie 01.07.2006 r. NUMER REJESTROWY Dz. U. 2006 Nr 6 Póz. 39 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2006 r., w sprawie sposobu ustalania numeru rejestrowego. Wchodzi w życie 01.07.2006 r. NUMER REJESTROWY Dz. U. 2006 Nr 6 Póz. 40 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2006 r., w sprawie wzoru sprawozdań o zużytym sprzęcie, a także sposób ich przekazywania. Wchodzi w życie 01.07.2006 r.
3 OBOWIĄZUJĄ OD 01.01.2006 ODPADY OPAKOWANIOWE Dz. U. 2005 Nr 236 Póz. 2006 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 listopada 2005 r., w sprawie wzoru sprawozdania o wielkościach wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkościach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych. Wchodzi w życie 01.01.2006 r. OPŁATA PRODUKTOWA Dz. U. Nr 234, Póz. 1996 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 listopada 2005 r., w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej. Wchodzi w życie 01.01.2006 r. OPŁATY ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA Dz. U. 2005 Nr 260 Póz. 2176 - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2005 r., w sprawie opłat za korzystania ze środowiska. Obowiązuje od 01.01.2006 r. EMISJE DO ŚRODOWISKA Dz. U. 2005 Nr 260 Póz. 2181 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r., w sprawie standardów emisyjnych z instalacji. Obowiązuje od 01.01.2006 r. ODPADY MEDYCZNE I WETERYNARYJNE Dz. U. z 2003 r. Nr 8, póz. 104 9 ust 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2002 r. o dopuszczalnych sposobach i warunkach unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych. Przepis ust. 13 załącznika Nr 2 do rozporządzenia tj. Przekształcanie termiczne odpadów ma zapewniać odpowiedni poziom ich przekształcenia, wyrażony jako maksymalna zawartość nieutlenionych związków organicznych, której miernikiem mogą być oznaczane zgodnie z Polskimi Normami: 1) całkowita zawartość węgla organicznego w żużlach i popiołach paleniskowych nieprzekraczająca 3% lub 2) udział części palnych w żużlach i popiołach paleniskowych nieprzekraczający 5%. stosuje się od 01.01.2006 r. - w odniesieniu do instalacji, dla których wydano zezwolenie użytkowania i przystąpiono do użytkowania przed dniem 1 stycznia 2003 r. ODZYSK SPRZĘTU ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO Dz. U. 2005 Nr 180, póz. 1495 ustawa z 29 lipca o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem: 1) art. 18-20, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2006 r.; 2) art. 6-14, art. 24, art. 31, art. 39, art. 40, art. 42, art. 51, art. 56, art. 71, art. 72 pkt 4 i 7, art. 75 pkt 3, art. 76 pkt 3-5, art. 77 pkt 4, art. 78 pkt 3, art. 80, art. 85 i art. 88, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2006 r.; 3) art. 21, art. 33, art. 72 pkt 1 i art. 84, które wchodzą w życie z dniem 01.10.2006 r.;
4 4) art. 28, art. 30 ust. 1, ust. 2 pkt 2 i ust. 3-6, art. 64-69, art. 82, art. 83, art. 87, art. 89 i art. 93, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2008 r.; 5) art. 30 ust. 2 pkt 1, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. OPŁATA PRODUKTOWA Dz. U. 2005 Nr 33, póz. 291 oraz Nr 175, póz. 1458 znowelizowana 21 stycznia oraz 29 lipca ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej. Dz. U. 33 poz. 291 przepisy dotyczących akumulatorów niklowo-żelazowych oraz innych akumulatorów elektrycznych (symbol PKWiU 31.40.23) oraz materiałów reklamowych, katalogów handlowych itp. (symbol PKWiU 22.22.12) wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2006 r. Dz. U. 2005 Nr 103, póz. 872 Rozporządzenie Ministra Środowiska z 24 maja 2005 r. dotyczące rocznych pomiarów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych. Obowiązuje od 01.01.2006 r. Dz. U. 2005 Nr 157, póz. 1325 Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 sierpnia 2005 r. o stawkach opłat produktowych. Obowiązuje od 01.01.2006 r. Dz. U 2005 Nr 234, póz. 1996 Rozporządzenie Ministra Środowiska z 22 listopada 2005 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej. Obowiązuje od 01.01.2006 r. Dz. U. 2005 Nr 236, póz. 2006 Rozporządzenie Ministra Środowiska z 21 listopada 2005 r. w sprawie wzoru sprawozdania o wielkościach wprowadzonych na rynek krajowy opakowań i produktów, osiągniętych wielkościach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz wpływach z opłat produktowych. Obowiązuje od 01.01.2006 r. RECYKLING POJAZDÓW Dz. U. 2005 Nr 25, póz. 202 - Ustawy z 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Art. 11-17, art. 28, art. 47, art. 55, art. 56, art. 57 pkt 3, art. 58 pkt 1 i 3 w zakresie dotyczącym art. 401 ust. 11 i 12 i art. 415 ust. 5a i 5b, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, i art. 60 wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2006 r. Dz. U. 2005 Nr 109, póz. 917 Rozporządzenie Ministra Środowiska z 8 czerwca 2005 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty za brak sieci zbierania pojazdów. Obowiązuje od 01.01.2006 r. Dz. U. 2005 Nr 201, póz. 1672 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 września 2005 w sprawie rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji. Obowiązuje od 01.01.2006 r. Dz. U. 2005 Nr 212, póz. 1774 Rozporządzenie Ministra Środowiska z 24 października 2005 r. w sprawie obliczania poziomów odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Obowiązuje od 01.01.2006 r. Dz. U. 2005 Nr 225, póz. 1935 Rozporządzenie Ministra Środowiska z 27 października 2005 r. w sprawie sposobu przekazywania informacji o pojazdach wycofanych z eksploatacji oraz wzorów tych informacji. Obowiązuje od 01.01.2006 r. ODPADY Dz. U. 2005 Nr 175, póz 1458 Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r.o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Art. 1 pkt 1, pkt 3 lit. c) - e), pkt 33-38, pkt 46 i pkt 48 ustawy wszedł w życie 28.12.2005 Od tego momentu termiczne przekształcanie odpadów może być prowadzone w spalarniach odpadów lub we współspalarniach odpadów. Spalarnie, o których mowa, powinny być projektowane, budowane, wyposażane i użytkowane w sposób zapewniający osiągnięcie
5 poziomu termicznego przekształcania, przy którym ilość i szkodliwość dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska odpadów i innych emisji powstających wskutek termicznego przekształcania odpadów będzie jak najmniejsza. Zarządzający spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów jest obowiązany, w czasie przyjmowania i termicznego przekształcania odpadów, do podejmowania niezbędnych środków ostrożności mających na celu zapobieżenie lub ograniczenie negatywnych skutków dla środowiska, w szczególności w odniesieniu do zanieczyszczeń powietrza, gleby, wód powierzchniowych i gruntowych, jak również zapachów i hałasu, a także bezpośredniego zagrożenia zdrowia ludzi. Art. 1 pkt 7 lit. a i b, pkt 8 lit. a i b, pkt 9, pkt 25 lit. b i pkt 26 obowiązują od 1 stycznia 2006 r. Od tego momentu zabrania się odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami lub urządzeniami spełniającymi określone wymagania, precyzuje się zapisy w poszczególnych planach gospodarki odpadami i reguluje konieczność zgodności pomiędzy planami. Zaczynają obowiązywać delegacje ustawowe zobowiązujące Ministra Środowiska do przygotowania konkretnych rozporządzeń: rozporządzenie w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalne metody ich odzysku, kierując się właściwościami odpadów oraz możliwościami bezpiecznego ich wykorzystania poza instalacjami i urządzeniami, uwzględniając właściwości tych odpadów, rozporządzenia w sprawie rodzajów odpadów oraz warunków ich odzysku w procesach odzysku R14 i R15, wymienionych w załączniku Nr 5 do ustawy, oraz w procesie unieszkodliwiania D2, wymienionym w załączniku Nr 6 do ustawy. Od 1 stycznia zaczyna również obowiązywać ilościowa i jakościowa ewidencja odpadów. ŚRODOWISKO Dz. U. 2005 Nr 113, póz. 954 Ustawa z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska. Art. 1 pkt. 103, 116, 130 oraz 132 lit. a i c wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2006 r. Dz. U. 2005 Nr 252 Póz. 2128 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2005 r., w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat i sposobu przedstawiania tych informacji i danych. Obowiązuje od 01.01.2006 r. KOMENTARZ Zmieniają się przepisy o termicznym przekształcaniu śmieci. Inaczej niż do tej pory będzie się je ewidencjonować. 28 grudnia 2005 r. i 1 stycznia 2006 r. wchodzą w życie kolejne znowelizowane przepisy ustawy o odpadach. Od 28 grudnia zaczyna obowiązywać wiele zmian dotyczących termicznego przekształcania odpadów. Mają one zharmonizować nasze prawo (i praktykę) z wymaganiami unijnymi (dyrektywą 2000/76/WE z 4 grudnia 2000 r. o spalaniu odpadów). Spalarnie i współspalarnie Dlatego m.in. zmieniły się niektóre definicje. I tak spalarnią jest instalacją wykorzystywaną do termicznego przekształcania odpadów z odzyskiem lub bez odzysku wytwarzanej energii. Z kolei termiczne przekształcanie obejmuje zarówno spalanie odpadów, jak i inne procesy: pirolizę, zgazowanie i proces plazmowy. Nowością są współspalarnie. To takie zakłady (ewentualnie ich części), w których nie chodzi wyłącznie o samo spalanie odpadów. Uzyskuje się w nich także termiczne przekształcenie śmieci, które wiąże się z odzyskiem energii. Musi się to jednak odbywać w dostosowanych do tego instalacjach. Współspalarnie mogą działać np. w cementowniach, dużych elektrowniach czy elektrociepłowniach. Procesy współspalania i spalania muszą być
6 właściwie monitorowane, a obiekt prawidłowo zarządzany. Zarządca przyjmujący odpady do spalania musi m. in. znać ich właściwości, masę i sprawdzić, czy przyjął te odpady, o których mówi dołączona do nich karta przekazania. Żeby uruchomić tego rodzaju instalację, potrzebne jest pozwolenie zintegrowane. Kierownikiem obiektu może być wyłącznie osoba z odpowiednimi kwalifikacjami. Lista wyjątków Przepisy o spalaniu odpadów dotyczą wielu ich rodzajów, m. in. resztek medycznych i weterynaryjnych, co budzi kontrowersje zwłaszcza tych firm czy szpitali, które zainwestowały w inne sposoby unieszkodliwiania tego rodzaju odpadów. Są wyjątki, że przy spalaniu nie stosuje się przepisów o przekształcaniu termicznym. Chodzi m.in. o resztki roślinne z rolnictwa i leśnictwa, resztki roślinne z produkcji celulozy i papieru czy drewna, jeżeli nie są zanieczyszczone impregnatami czy farbami (na tej podstawie można m.in. spalać w domowych piecach zużyte palety drewniane). Pełną listę wyjątków podaje, obowiązujący także od 28 grudnia 2005r., art. 493. Areszt albo grzywna Niestosowanie się do nowych przepisów o spalaniu grozi od 28 grudnia surowymi karami (z aresztem włącznie). Dotyczą one tych, którzy przekształcają termicznie odpady poza spalarniami i współspalarniami. Podobne sankcje grożą zarządcom spalarni, którzy zanim przekażą śmiecie do pieca, nie zważą ich albo nie sprawdzą, czy są zgodne z kartą przekazania odpadu. Ukarany zostanie zarządca, który nie zapozna się z opisem odpadów niebezpiecznych, przyjmując je do spalenia, a także ten, kto nie będzie przechowywał ich próbek. Druga spora grupa przepisów wchodzi w życie 1 stycznia. Od tego dnia zmieniają się ustalenia dotyczące planów gospodarki odpadami: krajowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Nowe przepisy określają, co w tych dokumentach ma się znaleźć i jakie plany muszą się ze sobą zgadzać. I tak plany krajowy, wojewódzki i powiatowy obejmą wszystkie odpady powstające na danym terenie (m.in. pojazdy wycofane z eksploatacji, zużyty sprzęt elektroniczny i elektryczny i azbest), a gminne zajmą się jedynie odpadami komunalnymi. Szczegóły dotyczące sposobów i formy sporządzania planów znajdą się w rozporządzeniu, które jest właśnie przygotowywane. Jak ewidencjonować Także od 1 stycznia funkcjonować będą przepisy o ewidencjonowaniu odpadów. Zmiany nie są radykalne, ale przedsiębiorcy powinni się z nimi zapoznać, żeby uniknąć kłopotów. Dotyczy to przede wszystkim firm zajmujących się transportem śmieci. Muszą one choćby poświadczać swoją usługę na karcie przekazania odpadu. Karty te trzeba sporządzać w kilku egzemplarzach po jednym dla każdego posiadacza i jednym dla transportującego, który w myśl wcześniej znowelizownych przepisów nie jest już posiadaczem odpadów. Ewidencję trzeba udostępniać kontrolerom, przede wszystkim inspektorom ochrony środowiska i marszałkowi województwa, jeśli zwróci się o to. Rozporządzenia dopiero będą Nowe (zmienione) przepisy o odpadach ma uzupełnić kilka rozporządzeń. Na razie jeszcze żadne nie zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw. [Skrót za Rzeczpospolitą Dobra Firma zpgo styczeń 2006]