1 Technik elektryk 311[08] Zadanie praktyczne Pracujesz w firmie zajmującej się naprawami urządzeń elektrycznych w siedzibie klienta. Otrzymałeś zlecenie z następującym opisem: Stolarz uruchomił pilarkę tarczową za pomocą przycisku S2. Po pewnym czasie, podczas cięcia drewna, maszyna wyłączyła się samoczynnie. Natychmiastowe naciśnięcie przycisku S2 nie spowodowało uruchomienia urządzenia. Jednak po około 10 minutach, pilarkę można było znowu uruchomić. Cykl powtarzał się. Opracuj projekt realizacji prac prowadzących do lokalizacji i usunięcia uszkodzenia w obwodzie elektrycznym pilarki tarczowej. Sporządź dokumentację z wykonania prac. Projekt realizacji prac powinien zawierać: 1. Tytuł pracy egzaminacyjnej, wynikającej z treści zadania. 2. Założenia do opracowania projektu wynikające z treści zadania i załączników. 3. Wykaz prawdopodobnych przyczyn wystąpienia uszkodzenia w obwodzie elektrycznym. 4. Wykaz prac prowadzących do lokalizacji i usunięcia uszkodzenia. 5. Wykaz mierzonych wielkości elektrycznych oraz użytych przyrządów kontrolno pomiarowych. 6. Wskazania eksploatacyjne dotyczące bezpiecznego korzystania z urządzenia Dokumentacja z wykonania prac powinna zawierać: 7. Wnioski wynikające z analizy załączników oraz opisu objawów niepoprawnego działania pilarki tarczowej. (Zaleca się w formie tabeli) 8. Wykaz narzędzi, materiałów oraz części zamiennych potrzebnych do usunięcia uszkodzenia. 9. Opis sposobu usunięcia uszkodzenia w obwodzie elektrycznym. Do wykonania zadania wykorzystaj następujące dokumenty: - Schemat zasilania i sterowania pilarki tarczowej: Załącznik nr 1 - Dokumentacja techniczna przekaźnika termicznego oraz zestawienie parametrów silnika: Załącznik nr 2 - Wyniki przeprowadzonych pomiarów: Załącznik nr 3
2 Załącznik nr 1 Schemat zasilania i sterowania oraz wykaz elementów Wykaz elementów Lp. Oznaczenie Nazwa elementu Ilość [szt.] 1. 3P+N+PE Wtyczka trójfazowa 16A; 230/400V 1 2. F1 Wyłącznik nadprądowy 230/400V; 16A 1 3. K1 Stycznik 230V; 50 Hz; + (styki pomocnicze NO i NC); 16 A 1 4. F2 Wyłącznik nadprądowy 230/400V; 10A 1 5. F3 Przekaźnik termiczny U N = 500V; I Nnast = 4 5,6A; 1 nastawiono I nast = 4,8 A 6. S1 Przycisk sterowniczy 230/400V (NC); 6A 1 7. S2 Przycisk sterowniczy 230/400V (NO); 6A 1 8. S3 Przycisk bezpieczeństwa dłoniowy 230/400V (NC); 6A 1 9. M1 Silnik trójfazowy indukcyjny 2,2 kw; 400/230V; I N = 4,8 A 1 10. Przewody typu DY 2,5 mm 2 oraz DY 1,5 mm 2 ; 330/500V - 11. Przewód zasilający 5 x 2,5 mm 2 ; 300/500V 1
3 Załącznik nr 2 Dokumentacja techniczna przekaźnika termicznego oraz parametry silnika elektrycznego 1. Przekaźnik termiczny, który zabezpiecza obwody silników indukcyjnych przed przeciążeniem, zanikiem fazy lub zwarciem międzyfazowym. Przekaźnik zapewnia stabilność nastaw w zakresie temperatur pracy -5 o C + 40 o C. Po wystygnięciu termobimetalu, przekaźnik jest gotowy do działania. Przekaźnik nie posiada rygla. Dane techniczne: U N = 500V; zakres nastaw prądowych: I nast = 4 5,6A. Nastaw dokonuje się poprzez obrót śruby regulacyjnej przy pomocy wkrętaka. 2. Parametry silnika elektrycznego Moc znamionowa: P N = 2,20 kw Prędkość znamionowa: n N = 1410 obr/min Sprawność: η = 79% Współczynnik mocy: cosφ = 0,78 Prąd przy napięciu znamionowym: I N = 4,80 A Krotność prądu rozruchowego: 5,3 Masa: 16,5 kg
4 Załącznik nr 3 Wyniki przeprowadzonych pomiarów Tabela 1 Pomiary rezystancji przewodu zasilającego silnik i obwód sterowania Mierzona wielkość L1 L2 L3 N PE Wartość rezystancji Wtyk 3P+N+PE wyłącznik F1 0 0 0 Wtyk 3P+N+PE zacisk PE obudowy silnika 0 Faza L1 obwód sterowania 0 Przewód N obwód sterowania 0 Tabela 2 Pomiary w obwodzie głównym silnika Mierzona wielkość L1 L2 L3 Wartość rezystancji Zestaw styków roboczych wyłącznika F1 przy wyłączonym F1 F1 styki 1/2 F1 styki 3/4 F1 styki 5/6 Zestaw styków roboczych wyłącznika F1 przy załączonym F1 F1 styki 1/2 0 F1 styki 3/4 0 F1 styki 5/6 0 Zestaw styków roboczych stycznika K1 przy wyłączonym K1 K1 styki 1/2 K1 styki 3/4 K1 styki 5/6 Zestaw styków roboczych stycznika K1 przy symulowanym ręcznym załączeniu K1 K1 styki 1/2 0 K1 styki 3/4 0 K1 styki 5/6 0 Tor prądowy przekaźnika K3 K1 /2 - F3/ U 0 K1 /4 - F3/ V 0 K1 /6 - F3/ W 0 Przewody od przekaźnika F3 do silnika M1 F3 /U M1 /U1 0 F3 /V M1 /V1 0 F3 /W M1 /W1 0
5 Tabela 3 Pomiary w obwodzie sterowania silnika Mierzona wielkość Wartość Rezystancja Przewód od zacisku fazy L1 do F2 /1 0 Zestyk roboczy wyłącznika F2 przy wyłączonym F2 Zestyk roboczy wyłącznika F2 przy załączonym F2 0 Przewód od wyłącznika F2 /2 do przycisku S2 /1 0 Zestyk przycisku sterującego S2 1/2 przy wyłączonym S2 Zestyk przycisku sterującego S2 1/2 przy załączonym S2 0 Zestyk pomocniczy stycznika K1 7/8 przy wyłączonym K1 Zestyk pomocniczy stycznika K1 7/8 przy symulowanym ręcznym załączeniu K1 0 Przewód od przycisku S2 /1 do stycznika K1 /7 0 Przewód od przycisku S2 /2 do stycznika K1 /8 0 Zestyk przycisku sterującego S1 3/4 przy wyłączonym S1 0 Zestyk przycisku sterującego S1 3/4 przy załączonym S1 Przewód od przycisku S2 /2 do przycisku S1 /3 0 Przewód od przycisku S1/4 do przycisku bezpieczeństwa S3 /1 0 Zestyk przycisku bezpieczeństwa S3 1/2 przy wyłączonym S3 0 Zestyk przycisku bezpieczeństwa S3 1/2 przy załączonym S3 Przewód od przycisku bezpieczeństwa S3/2 do przekaźnika termicznego F3/1 0 Zestyk pomocniczy przekaźnika termicznego F3 1/3 0 Przewód od przekaźnika F3 /1 do przycisku bezpieczeństwa S3 /2 0 Przewód od przekaźnika F3 /3 do zacisku K1 / A2 0 Cewka stycznika K1 (pomiędzy zaciskami A1 A2) 900* Przewód od stycznika K1 /A2 do zacisku przewodu N 0 * Wartość katalogowa rezystancji cewki wynosi 900 Tabela 4 Pomiary rezystancji uzwojeń i izolacji silnika Mierzona wielkość Wartość Rezystancja Uzwojenia pomiędzy zaciskami silnika U1 V1 5,2 V1 W1 5,2 W1 U1 5,2 Izolacja pomiędzy uzwojeniami a obudową silnika U1 PE V1 PE W1 PE
6 Uwaga dla ucznia! Zaleca się, aby uczeń przerysował do arkusza z rozwiązaniem niniejszą tabelę i wypełnił ją, korzystając z danych znamionowych urządzeń podanych w załącznikach oraz zamieścił swoje wnioski i uwagi. (Fragmenty tabeli zostały wypełnione za ucznia. Formalnie powinien to zrobić uczeń.) Nazwa elementu Silnik M1 Przek. ter. F3 Wtyk 3P+N+PE Wyłącz. F1 Wyłącz. F2 Stycznik K1 Przyciski S1 i S2 Przewody Dane tech Moc 2,20 kw - - - - - - - Napięcie 400/230V 500V 230/400V 230/400V 230/400V 230V 230/400V 300/500V Prąd znamionowy Zakres prądowy Wartość nastawy Stan elementu jako wniosek Uwagi 4,8 A - 16A 16A 10A 16A 6A - - 4 5,6 - - - - - - A - 4,8 A - - - - - -