22 marca Światowy Dzień Wody Czysta woda to zdrowa woda i jest najważniejszym elementem dla zdrowia i życia człowieka. Podobnie jak krew w organizmach ludzi spełnia bardzo ważne funkcje. Jakość wody ma bezpośrednie przełożenie na zdrowie ludzkości, a także na równowagę ekosystemów. We wszystkich mądrze zorganizowanych państwach, przy braku czystej wody i trudnościach w jej dostarczeniu, nieodzowne jest by oddzielić wodę pitną od tej, której używa się do innych celów. Arystoteles (384-322 p.n.e.) Dlatego podczas Światowego Dnia Wody pragniemy przypomnieć, że czysta woda jest życiem, a nasze życie zależy od tego jak dbamy o jakość wody, ponieważ każdy człowiek ma prawo do czystej wody. Na terenie Powiatu Grodziskiego woda przeznaczona do zaopatrywania ludności pobierana jest z ujęć podziemnych i jest odpowiednio uzdatniana w Stacjach Uzdatniania Wody. Jakość wody powinna odpowiadać wymaganiom stawianymi przez Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr 203, poz. 1718 z póź. zm.). Badania wody Woda, która ma być użytkowana przez człowieka powinna mieć określone cechy. Wymagania, stawiane wodzie użytkowej, zależą od jej późniejszego przeznaczenia. Najwyższe wymagania stawiamy na ogół wodzie pitnej. Woda przeznaczona do picia powinna odpowiadać warunkom stawianym w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca
2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. nr 61 poz. 417 z póź. zm.). Ogólne wymagania, którym powinna odpowiadać woda do picia, definiują, że woda jest bezpieczna dla zdrowia ludzkiego jeżeli jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych i pasożytów w liczbie stanowiącej potencjalne zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, substancji chemicznych w ilości zagrażających zdrowiu oraz nie ma agresywnych właściwości korozyjnych. Szczegółowe wymagania, jakim powinna odpowiadać woda do spożycia przez ludzi z uwzględnieniem norm przedstawione są w załącznikach do wyżej przywołanego rozporządzenia. Aby określić przydatność wody do spożycia przez ludzi należy znać jej skład, tj. należy zbadać właściwości wody i oznaczyć zawartość charakterystycznych związków w niej zawartych. Celem badania wody jest ustalenie jej składu fizyczno-chemicznego i bakteriologicznego, na tej podstawie określa się przydatność wody do spożycia przez ludzi i potrzeb gospodarczych zgodnie z ustalonymi wymaganiami sanitarnymi. Normy jakości wody to kryteria albo zalecenia posiadające moc prawną. Normy zmieniają się w zależności od bieżącego stanu wiedzy, lokalnej sytuacji ekonomicznej, politycznej i socjalnej. Jakość wód pogarsza się wraz ze zwiększającym się stężeniem substancji szkodliwych w wodzie, zwiększa się także różnorodność tych substancji. Postęp technik analitycznych pozwala wykrywać substancje dotychczas nieoznaczalne. Okazuje się także, że część substancji uznawanych wcześniej za nieszkodliwe stają się niebezpieczne. Skład fizyczno-chemiczny wody jest bardzo złożony i określenie wszystkich składników oraz zanieczyszczeń chemicznych w wodzie naturalnej jest praktycznie niemożliwe, ponieważ w wyniku podwyższenia zanieczyszczenia środowiska rośnie również różnorodność substancji występujących w rozmaitych stężeniach i jest prawie nieograniczona. Ze względu na powyższe w badaniach wody ustala się z góry konkretny zakres badania biorący swój początek z wymagań stawianych wodzie do
spożycia. Zakres badania ma na celu uzyskanie odpowiedzi na pytania czy badana woda nadaje się do spożycia, czy odpowiada wymogom sanitarnohigienicznym, czy nie zawiera składników szkodliwych dla zdrowia. Zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest sprawowanie nadzoru nad zbiorowymi ujęciami wody (wodociągami) poprzez prowadzenie badań obejmujących swym zakresem monitoring kontrolny i przeglądowy. Głównym celem badań w zakresie monitoringu kontrolnego jest stwierdzenie czy woda nie wykazuje cech zanieczyszczenia pod względem fizyczno-chemicznym i bakteriologicznym. Tego rodzaju badania wykonuje się podczas rutynowej kontroli jakości wody do spożycia przez ludzi ze źródeł stale zaopatrujących w wodę mieszkańców tj.: z wodociągów). Badania sanitarne w ramach monitoringu kontrolnego wykonuje się średnio 4 razy w roku w celu określenia ogólnego składu fizykochemicznego i bakteriologicznego wody. Zakres powyższych badań obejmuje badania wskaźnikowe. Badania w zakresie monitoringu przeglądowego wykonuje się 1 raz w roku dla wodociągów, których objętość rozprowadzanej lub produkowanej wody wodociągowej w strefie zaopatrzenia wynosi: >100 1000 [m 3 /24 h] oraz dodatkowy 1 raz na rok na każde 3300 m 3 /24 h i części tej wartości stanowiącej uzupełnienie do całości. Zakres badania do różnych celów ustala się indywidualnie dla każdego ujęcia wody, zależne to jest od wydajności wodociągu i liczby ludności zaopatrywanej przez dany wodociąg oraz od sposobów uzdatniania wody.
BADANIA W RAMACH MONITORINGU KONTROLNEGO OBEJMUJĄ NASTĘPUJĄCE OZNACZENIA: W zakresie parametrów bakteriologicznych: - Liczbę bakterii grupy coli, - Liczbę Escherichia coli, W zakresie parametrów fizyko-chemicznych: - mętność, - barwę, - zapach, - smak, - odczyn w temp. 18 ºC [ph], - amonowy jon, - przewodność właściwą w temp. 25 ºC. BADANIA W RAMACH MONITORINGU PRZEGLĄDOWEGO OBEJMUJĄ NASTĘPUJĄCE OZNACZENIA: W zakresie parametrów bakteriologicznych: - zakres badań monitoringu kontrolnego, oraz - ogólną liczbę mikroorganizmów w temp. (22 ºC po 72 h), - ogólną liczbę mikroorganizmów w temp. (36 ºC po 48 h), - obecność i liczba enterokoków kałowych, W zakresie parametrów fizyko-chemicznych: - zakres badań monitoringu kontrolnego, oraz: - twardość ogólna (CaCO 3 ), - ChZT z KMnO 4, - Azotyny,
- Azotany, - Chlorki, - Żelazo ogólne, - Mangan, - Fluorki, - Siarczany, - Cyjanki, - Bromiany, - Glin, - Ołów, - Kadm, - Nikiel, - Miedź, - Chrom ogólny, - Rtęć, - Arsen, - Selen, - Antymon, - Sód, - Benzo(b)fluoranten, - Benzo(k)fluoranten, - Benzo(ghi)perylen, - Σ THM, - 1,2 dichloroeten i tetrachloroeten, - Bor, - Benzen, - Pestycydy. Źródła zagrożenia środowiska w powiecie grodziskim Negatywny wpływ na środowisko naturalne może wywierać gospodarka rolna, ze względu na ilość użytków rolnych ok. 80% (w gminie Grodzisk Mazowiecki). Zagrożenia wynikające z tego tytułu podzielić
można na działy dotyczące stosowania i przechowywania nawozów, stosowania i przechowywania środków ochrony roślin, gospodarowania terenami zielonymi (łąki i pastwiska). Głównym zagrożeniem jakości wód oraz gleb w gminie Grodzisk Mazowiecki mogą być: 1. chemizacja rolnictwa - stosowanie nadmiernych dawek nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin oraz niewłaściwe pozbywanie się nadmiaru roztworów pestycydów, 2. niewłaściwe stosowanie nawozów naturalnych w tym gnojowicy, 3. niewielka ilość systemów kanalizacyjnych, 4. nieszczelne zbiorniki ściekowe, nieszczelności w urządzeniach kanalizacyjnych, nielegalne zrzuty ścieków, 5. punktowe ogniska zanieczyszczeń, np. stacje benzynowe, miejsca tankowania paliw w przedsiębiorstwach i gospodarstwach rolnych, 6. Zagrożenie dla wód podziemnych stanowić mogą również ścieki przemysłowe, 7. Lokalne podtopienia związane z roztopami, oraz opadami deszczu. 8. Nielegalne wysypiska odpadów tzw. dzikie wysypiska, 10.Posypywanie powierzchni dróg solami, 11.Transport drogowy emisja zanieczyszczeń ze spalin oraz transport kolejowy. Jakość wody na terenie powiatu grodziskiego Na terenie powiatu grodziskiego znajduje się 13 wodociągów publicznych zaopatrujących ludzi w wodę oraz 17 Stacji Uzdatniania Wody. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr 203, poz. 1718 z póź. zm.) na terenie powiatu grodziskiego wyznaczone są 33 stałe punkty monitoringowe wody. Na początku każdego roku kalendarzowego Inspekcja Sanitarna oraz Właściciele i Zarządcy Wodociągów, opracowują harmonogramy
poboru próbek wody. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Grodzisku Mazowieckim prowadzi monitoring kontrolny średnio 4 razy w roku w każdym wodociągu natomiast monitoring przeglądowy 1 raz w roku. Właściciele i Zarządcy Wodociągów prowadzą monitoring kontrolny i przeglądowy z tą samą częstotliwością, co Inspekcja Sanitarna, a terminy poboru próbek wody są równomiernie rozłożone w czasie. Na podstawie przeprowadzonych kontroli oraz na podstawie wyników analiz badanych próbek wody prowadzonych przez Inspekcję Sanitarną w 2010r., jak również przez Właścicieli i Zarządców Wodociągów w ramach kontroli wewnętrznej, można stwierdzić, że woda dostarczana przez wodociągi, które są objęte nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Grodzisku Mazowieckim, spełniała wymagania obowiązujących przepisów dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia tj.: Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r. Nr 203, poz. 1718 z póź. zm.). Kontrole monitoringowe wykazały nieliczne przypadki przekroczenia dopuszczalnej zawartości ogólnej liczby mikroorganizmów w temp 22 C i 36 C liczby bakterii grupy coli. Podjęte natychmiast działania naprawcze wyeliminowały przyczyny pogorszenia się jakości wody. Powtórne badania przeprowadzone po zastosowaniu działań naprawczych, wykazały przydatność wody do spożycia przez ludzi. Jakość wody produkowanej przez wodociągi najczęściej kwestionowano ze względu na chwilowy, odbiegający od wymagań skład fizykochemiczny, a w szczególności ponadnormatywną zawartość żelaza i manganu oraz związaną z tym podwyższoną mętność i barwę wody. Bezpieczeństwo zdrowotne wody przeznaczonej do spożycia, dostarczanej przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach zbiorowego zaopatrzenia w wodę jest priorytetem działań Inspekcji Sanitarnej. Stały nadzór Inspekcji Sanitarnej nad jakością wody daje gwarancję dostarczenia wody o odpowiedniej jakości wody dla wszystkich odbiorców.