Tematyka lekcji L. godz. Treści nauczania 1-3. Antyczny rodowód cywilizacji europejskiej Poco Homer? Czyli o kulturowym znaczeniu eposów Homera 3 dwupłaszczyznowość świata przedstawionego patos, inwokacja, styl homerycki epos, poemat bohaterski Cechy stylu Homera Herosi i bogowie czyli świat poezji Homera Homer, Iliada 4. 5. 6. Definiujemy mity na podstawie eseju Eliadego W świecie mitów. Świat bogów i bohaterów starożytnych 3 mit, topos, *archetyp, sacrum i profanum, funkcje mitów: kulturotwórcza, poznawcza, światopoglądowa, mity wyjaśniające pochodzenie kosmosu, bóstw, człowieka mity greckie w opracowaniu J.Parandowskiego, Z. Kubiaka, R. Gravesa (fragmenty): mity genezyjskie, Prometeusz, Syzyf, Tezeusz i topos labiryntu, 7. Teatr w starożytnej Grecji 1 geneza teatru starożytnego, święta ku czci Dionizosa, teatr w Atenach w okresie klasycznym, agony teatralne, wielka trójca tragików greckich, amfiteatr.
8-10. Tragedia i tragizm w dramacie antycznym- Król Edyp Sofoklesa Edyp w Kolonnos Sofoklesa 3 budowa tragedii, rola chóru, trzy jedności, epeisodiony i stasimony, konflikt tragiczny, wina tragiczna (hamartia), rola fatum, katastrofa, tragizm, katharsis, mimesis 11. 12. Nauczyciele mądrości filozofowie starożytnej Grecji Platon, Państwo, Marek Aureliusz, Rozmyślania (fragmenty) 2 przedmiot i główne działy filozofii, Sokrates Platon Arystoteles (powtórzenie wiadomości z gimnazjum, referaty ucz.) poszukiwanie zasady świata, przegląd szkół filozoficznych starożytności: platonizm, stoicyzm, epikureizm, 13. Liryka starożytna i jej miejsce w tradycji kultury Tyrtajosa, Safony, Anakreonta, Symonidesa, Teokryta, Wergiliusza, Owidiusza 1 liryka, natchnienie, plejada, topos Arkadii, poezja tyrtejska, elegia, strofa saficka, hymn, anakreontyk, wiersz biesiadny, erotyk, sielanka, idylla,
14. 15. Horacjańska refleksja o szczęściu i przemijaniu 2 pieśń, stoicyzm i epikureizm w poezji, Dialog z tradycją horacjańską w poezji współczesnej Horacy, pieśni motywy horacjańskie w kulturze współczesnej, np.: Stowarzyszenie umarłych poetów, reż. P. Weir 16. 17. Biblia- księga nad księgami Biblia wiadomości ogólne; Z. Herbert, Książka Cz. Miłosz, Piosenka o końcu świata 2 pochodzenie i budowa Biblii, gatunki biblijne, Stary i Nowy Testament, księgi biblijne, Pięcioksiąg Mojżeszowy, rozdziały i wersety, politeizm i monoteizm 18. 19. Biblijna opowieść o początkach- Księga Rodzaju Księga Rodzaju (stworzenie świata i człowieka, pierwsi rodzice w raju, grzech pierworodny i wygnanie) A. Świderkówna, Hymn o początku; Adam i Ewa w raju 2 opis stworzenia świata jako hymn na cześć Wszechmogącego, Bóg człowiek świat w świetle Księgi Rodzaju, topos raju w kulturze europejskiej, homo viator
20. Interpretacja wybranych symboli Apokalipsy Świętego Jana 1 apokalipsa, symbole Apokalipsy Apokalipsa św. Jana (fragm.) Cz. Miłosz, Piosenka o końcu świata 21. Wielka próba Abrahama 1 cechy stylu biblijnego: wizyjność, symboliczność, hiperbolizacja, paralelizmy składniowe, powtórzenia itp. Księga Rodzaju (fragm.), próba Abrahama; 22. Biblia w naszej kulturze fragmenty Biblii odnoszące się do takich postaci i pojęć, jak np.: wieża Babel, Świątynia Jerozolimska, Kain i Abel, Salomon Dawid, Dekalog, Sodoma i Gomora 1 przykłady funkcjonowania toposów biblijnych w kulturze (np. wieża Babel), symboliczny charakter postaci i pojęć biblijnych
23.Symbolika Księgi Psalmów Księga Psalmów (wybrane psalmy w różnych tłumaczeniach) K. K. Baczyński, Psalm 2. o krzyżu 1 psalm, rodzaje psalmów, autorstwo Księgi Psalmów, przekład, parafraza, symboliczność języka psalmów 24. 25. Poszukiwanie odpowiedzi o sens cierpienia- Księga Hioba 2 Hiob jako postać symboliczna, reinterpretacja opowieści biblijnej w wierszach A. Kamieńskiej i Cz. Miłosza Księga Hioba (fragmenty) A. Kamieńska, Powrót Hioba; Cz. Miłosz, Dlaczego nie przyznać 26. Biblijna pieśń miłosna Pieśń nad pieśniami (fragm.), Hymn do miłości z Pierwszego Listu św. Pawła do Koryntian 1 hymn, różne koncepcje miłości w Biblii 27. 28. Uniwersalny sens przypowieści ewangelicznych wybrane przypowieści biblijne (z Nowego Testamentu), np. o miłosiernym Samarytaninie, o synu marnotrawnym 2 przypowieść (parabola), styl biblijny
29. 30. Reportaż, czyli w poszukiwaniu prawdy faktu W. Tochman, Outside; *wypowiedzi uczniów na temat innych twórców reportażu 2 reportaż, wywiad, sprawozdanie, dokumentaryzm, wybitni twórcy reportażu współczesnego, np. R. Kapuściński, H. Krall 31-33. Praca klasowa z poprawą 3 zasady analizy tekstu literackiego 34. 35. Średniowiecze- czas, przestrzeń, światopogląd epoki Średniowieczne systemy filozoficzne 2 Kult maryjny, motyw Deesis, hierarchiczne myślenie średniowiecza, idea pośrednictwa, idee charakterystyczne dla całej epoki średniowiecza (teocetryzm, uniwersalizm), cechy sztuki romańskiej 36. 37. Motywy maryjne w literaturze polskiego średniowiecza Posłuchajcie, bracia miła... 2 plankt, misteria i widowiska pasyjne jako formy teatru średniowiecznego, apokryf, Pieta, cechy sztuki gotyckiej
38. Ślady dawnej polszczyzny we współczesnym języku polskim 1 39. 40. Portret średniowiecznego ascety Legenda o św. Aleksym 2 asceza, asceta, hagiografia, legenda 41. 42. Wiara radosna, czyli franciszkanizm Kwiatki św. Franciszka, Pochwała stworzenia, Wilk z Gubbio Giotto, Kazanie św. Franciszka do ptaków. 2 Hagiografia, hierarchia, alegoria erystyka, argument Dyskutowanie to sztuka! 43. 44. Różne spojrzenia na postacie świętych w poezji współczesnej 2 analiza i interpretacja utworów współczesnych K. Iłłakowiczówna, Opowieść małżonki świętego Aleksego; S. Grochowiak, Święty Szymon Słupnik;
45. Rycerz jako średniowieczny wzór osobowy M. Ossowska, Średniowieczny, rycerz; utwory poznane w gimnazjum: Pieśń o Rolandzie, Cervantes, Don Kichote, H. Sienkiewicz, Krzyżacy 1 truwerzy, trubadurzy, epika rycerska, romanse rycerskie, pieśń o dziejach, topos błędnego rycerza, alegoria, symboliczność 46. Ideał władcy w Kronice polskiej 1 historiografia, roczniki, kroniki Gall Anonim, Kronika polska 47. 48. Dzieje Tristana i Izoldy jako przykład miłości rycerskiej Dzieje Tristana i Izoldy (fragm.) 2 alegoria, wzorzec miłości rycerskiej 49. Etyka rycerska w poezji XX Wieku Z. Herbert, Przesłanie Pana Cogito 1 etyka lojalności, która ma swe korzenie w etosie rycerskim, poeta jako moralista
50. 51. Obraz śmierci w średniowieczu Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią motyw tańca śmierci w sztuce (np. drzeworyty H. Holbeina); J. Huizinga, Jesień średniowiecza (frag. Wizerunek śmierci) 2 taniec śmierci, literatura moralistyczna, eschatologia 52. Sztuka umierania Pieśń o Rolandzie 1 symboliczny charakter sztuki średniowiecza 53. Francois Villon poeta miłości i śmierci F. Villona Wielki testament 1 motyw ubi sunt, pytanie retoryczne, wyliczenie, jesień średniowiecza 54. Średniowiecze synteza epoki referaty uczniowskie 1 średniowiecze, teocentryzm, uniwersalizm, hierarchia średniowieczna (drabina bytów), symboliczność, alegoria, hagiografia, historiografia, wzorce osobowe epoki, kultura rycerska, asceza, augustynizm, tomizm
55. świat wykreowany przez Tolkiena cechy literatury fantasy 1 Literatura fantasy Adaptacja filmowa 56-58. Praca klasowa nr 2 z poprawą 3 zasady analizy tekstu literackiego 59. Wprowadzenie do epoki renesansu Jan Kochanowski, Pieśń XIX, ks. II Giovanni Pico della Mirandola Mowa o... 1 godność i wolność człowieka jako temat literatury renesansowej, wolność jako fundament ludzkiej godności, humanizm, pieśń, 60. 61. Renesansowa koncepcja artysty J. Kochanowski, Pieśń XXIV, ks. II, fraszka Do fraszek 2 pieśń, fraszka, wiersz sylabiczny, przerzutnia, horacjanizm 70. Renesansowa biografia poety J. Kochanowski, Do gór i lasów 1 renesansowe bogactwo życia, curriculum vitae, biografia J. Kochanowskiego, Proteusz topos zmienności, 71. 72.Współczesne nawiązania do ideałów humanistycznych Z. Herbert, Pan Cogito a perła; A. Herman, Człowiek 2 parafrazy aforyzmów: Człowiek to brzmi dumnie, Homo homini deus, Homo homini lupus, Per aspera ad astra
73. Cztery pory roku człowieka poczciwego M. Rej, Żywot człowieka... malarstwo Petera Bruegla (sceny z życia wieśniaków) 1 postać Mikołaja Reja w panteonie literatury polskiej, spory i legendy związane z sylwetką pisarza, reformacja, wzorzec osobowy szlachcica ziemianina, typowy dla renesansu obraz natury 74. Antyczna filozofia w renesansowej poezji Kochanowskiego J. Kochanowski, Hymn (Czego chcesz od nas, Panie) 1 klasycyzm renesansowy, Deus artifex (Bóg artysta), hymn, nowa wizja świata w literaturze renesansowej 75. 76. Renesansowa pełnia życia- fraszki Kochanowskiego J. Kochanowski, Pieśń II, ks. I, dwie fraszki Na lipę J. Tuwim, Rzecz Czarnoleska, L. Staff, Lipy 2 pieśń, fraszka, lipa czarnoleska (Czarnolas) jako topos literatury polskiej 77. Franciszek Petrarka Lura i sonet F. Petrarca wybrane sonety: Jeśli nie masz miłości...; Pokoju mieć nie mogę...; J. Kochanowski, Pieśń świętojańska o Sobótce (fragment Panna XI) 1 nowy bohater literatury renesansowej zwykły człowiek i świat jego uczuć, sonet, antyteza, kontrast, oksymoron, paradoks, petrarkizm, ideał urody kobiecej, idealizacja 78. Miłość w cieniu śmierci 1 nowela z sokołem G. Boccaccio, Dekameron Sokół
79.80.81. Obywatelska i patriotyczna refleksja renesansu * P. Skarga, Kazanie o miłości ku ojczyźnie *J. Kochanowski, Odprawa posłów greckich (np. Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie); *J. Kochanowski, Pieśń o spustoszeniu Podola; 82. Norma językowa i jej przemiany 83.84. 85.Złożoność ludzkiej natury w utworach Kochanowskieg0 J. Kochanowski: Pieśń IX, ks. II (Nie porzucaj nadzieje... ), O żywocie Ludzkim. 3 kazanie, oracja, retoryka, środki retoryczne (apostrofa, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, antyteza, anafora, powtórzenie), wzorce antyczne retoryki, pieśń, wzorzec osobowy obywatela patrioty, cnota, ideały stoickie w renesansie dramat renesansowy wobec wzorców tragedii greckiej, rola chóru 1.norma językowa błąd językowy 3 pieśń filozoficzno-refleksyjna, toposy: świat-teatr, człowiek-boże igrzysko, Fortuna, cnota, stoicyzm i epikureizm w poezji renesansowej
86-88. Kryzys renesansowego optymizmu J. Kochanowski, Treny: IX, X, XI, XIX B. Leśmian, Do siostry, W. Broniewski, Firanka 3 tren antyczna konwencja gatunku, epitafium, Treny J. Kochanowskiego jako cykliczny poemat filozoficzny, nowa koncepcja Boga, człowieka i świata polemiczna wobec Pieśni, kryzys światopoglądu 89. 90. Synteza wiadomości o kulturze renesansu eferaty uczniowskie 2 najważniejsze hasła epoki, związki ideałów renesansowych z historią i filozofią, wynalazek druku i jego wpływ na rozwój nowych prądów, literatury w językach narodowych, ideały estetyczne epoki 91. 92. Klasycyzm jako styl i światopogląd Cz. Miłosz, Ars poetica; Z. Herbert, Dlaczego klasycy; 2 klasycyzm, kultura śródziemnomorska i jej korzenie, analiza i interpretacja utworów poezji współczesnej, Z. Herbert: poeta jako moralista, klasycyzm jako styl i system wartości 93. 94. Wprowadzenie do epoki baroku Metafizyczne niepokoje człowieka- poezja M.Sępa 2 kryzys wiary w człowieka, barokowa wizja Boga, człowieka i świata, znikomość i wielkość człowieka,
Szarzyńskiego M. Sęp-Szarzyński: Sonet II i Sonet III; G. Bruno, fragment O niezmierzonym wszechświecie; B. Pascal, Myśli koncepcja bytu ludzkiego jako wiecznej wojny, idea nieskończoności, świat jako teatr, człowiek jako igraszka, (niepokój, nieład, skomplikowanie, niejasność dysharmonia), 95. 96. Tron we krwi, czyli Makbet W. Szekspir, Makbet. 97. 98. Szekspirowski teatr w elżbietowskiej Anglii 2 2 dramat Szekspirowski, jego budowa, bohaterowie, nowa koncepcja tragizmu, tragedia, komedia, kronika historyczna, złamanie zasady decorum, tragizm i komizm, podniosłość i trywialność, władza jako namiętność, koncepcja świata-teatru, kreacje bohaterów Szekspirowskich, Makbet, Lady Makbet. 99. Hamlet i Fortynbras o różnych konsekwencjach pragmatyzmu politycznego Z. Herbert Tren Fortynbrasa 1 język kultury, dwie postawy dwie koncepcje władzy, metafora, podmiot liryczny, adresat, sytuacja liryczna, monolog liryczny 100-102. Praca klasowa nr 3 z poprawą 3 zasady analizy i interpretacji tekstów
103. 104. Człowiek wobec śmierci i przemijania M. Sęp-Szarzyński, Sonet I; D. Naborowski, Krótkość żywota. 2 topos marności (vanitas), symbolika zwierciadła, styl barokowy: oksymoron, antyteza, inwersja, paradoks, przerzutnia, wyliczenie i nagromadzenie, instrumentacja głoskowa, puenta, epitafium, panegiryk, sylwa, 105. Wszystko jest iluzją... J. A. Morsztyn, Niestatek; Z. Morsztyn, Żywot sen i cień; 1 iluzja, złudzenie jako zasady estetyki barokowej, topos świata-snu, motyw marności świata, relatywność ocen estetycznych: motywy rozkładu i brzydoty, styl barokowy (jw.: inwersja, przerzutnia, kalambur, antyteza, oksymoron, paradoks),koncept barokowy, 106. Wszystko zależy od punktu widzenia... 1 relatywizm, opinia, ocena, manipulacja informacją, przejawy agresji językowej artykuły z prasy współczesnej, recenzje z aktualnego wydarzenia kulturalnego. 107. Poetyckie dialogi z tradycją S. Grochowiak, Lekcja anatomii (Rembrandta) Rembrandt, Lekcja anatomii doktora Tulpa 1 dostrzeganie tych samych idei wyrażanych językiem różnych sztuk, wiersz poety współczesnego jako reinterpretacja obrazu XVII-wiecznego malarza, sytuacja liryczna, kontekst kulturowy
108-110. Dwie miłości ludzi baroku świat i Bóg M. Sęp-Szarzyński, Sonet V; D. Naborowski, Na oczy królewny angielskiej; J. A. Morsztyn, O swej pannie; Do tejże; Do trupa; 3 dramatyczny obraz egzystencji człowieka, bolesne rozdarcie między pragnieniem ziemskich rozkoszy a poczuciem ich nietrwałości, dysonanse i napięcia w sztuce baroku: miłość, cierpienie, śmierć, marinizm, konceptyzm, manieryzm, koncept barokowy, porównanie, przeciwstawienie, paradoks, oksymoron, antyteza, gradacja, wyliczenie, nagromadzenie, kompozycja łańcuchowa, 111. 112. Świętoszek komedia charakterów 2 różne rodzaje komizmu: słowa, postaci, sytuacji komedia charakterów karykatura, wyolbrzymienie, środki tworzące komizm 113. Świętoszek komedia nadal aktualna 1 bigoteria, dewocja, uniwersalizm utworu 114-116. Dwa oblicza sarmatyzmu W. Potocki, Wojna chocimska (fragm.); J. Ch. Pasek, Pamiętniki (fragm.); 3 skrajności sarmatyzmu: od umiłowania wolności do samowoli, od waleczności i tradycji rycerskiej do awanturnictwa i warcholstwa, od gościnności do życia ponad stan, od przywiązania do tradycji - do ksenofobii, od religijności do zabobonu, gatunki literackie związane z nurtem sarmackim: pamiętnik, diariusz, epistolografia, epos barokowy
117. Sarmatyzm jako rodzima formacja kulturowa J. Tazbir, Kultura szlachecka w dawnej Polsce 1 sarmatyzm, Sarmata, zespół wartości i postaw związanych z postacią Sarmaty, kult rycerskości, cnoty sarmackie, wolność, honor, genealogie, tradycja, koncepcja Rzeczypospolitej jako przedmurza chrześcijaństwa, demokracja szlachecka 118. Synteza baroku prezentacje uczniowskie 1 barok, kontrreformacja, kościoły jezuitów, styl barokowy (niepokój ruch, nieład, niejasność, dysharmonia, zmysłowość), Uwaga! 1. Z przyczyn obiektywnych, niezależnych od nauczyciela ( np. trudności z wypożyczaniem ksiązki) kolejność omawiania podanych lektur może ulec zmianie. 2. Z tych samych przyczyn podana lektura może zostać zastąpiona inną, ale utrzymaną w podobnej konwencji literackiej.
Nauczycielski plan dydaktyczny i wynikowy mgr Małgorzata Młyńska Przedmiot język polski Program nauczania nr DKOS 4015 143/02 KLASA I TH Rok szkolny 2011/2012