ZARZĄD WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO SPRAWOZDANIE ZE WSPÓŁPRACY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Z ZAGRANICĄ W ROKU 2004 INFORMACJA

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO SPRAWOZDANIE ZE WSPÓŁPRACY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Z ZAGRANICĄ W ROKU 2004 INFORMACJA DLA SEJMIKU WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO OPOLE, LUTY 2005

Sprawozdanie ze Współpracy Województwa Opolskiego z Zagranicą w roku 2004 Spis treści: I. Wprowadzenie. II. Współpraca Samorządu Województwa Opolskiego z zagranicą w roku 2004 III. II.1. Dziedziny współpracy zagranicznej Samorządu Województwa w roku 2004. II.2. Kierunki geograficzne współpracy Samorządu Województwa. Analiza pod kątem dokumentu Priorytety Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego na lata 2003-2006. II.3. Dynamika współpracy zagranicznej Samorządu Województwa w roku 2004. Współpraca zagraniczna gmin i powiatów województwa opolskiego z zagranicą w roku 2004 III. 1. Międzynarodowe umowy partnerskie gmin i powiatów woj. opolskiego III. 2. Dziedziny współpracy zagranicznej gmin i powiatów woj. opolskiego w roku 2004 III. 3. Kierunki geograficzne współpracy zagranicznej gmin i powiatów województwa opolskiego w roku 2004. Analiza zbieżności podejmowanych inicjatyw z dokumentem Priorytety Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego na lata 2003-2006. III. 4. Aktywność zagraniczna gmin i powiatów województwa opolskiego w roku 2004. IV. Współpraca zagraniczna instytucji województwa opolskiego w roku 2004 - dziedziny i kierunki. V. Podsumowanie współpracy zagranicznej województwa opolskiego w roku 2004. Główne kierunki i dziedziny współpracy zagranicznej w roku 2005. VI. Załączniki: Kalendarium inicjatyw zagranicznych Samorządu Województwa w roku 2004 Grafy Materiały źródłowe dotyczące gmin, powiatów i instytucji znajdują się w Departamencie Współpracy z Zagranicą i Promocji Regionu. Dostępne są również w wersji elektronicznej, na załączonej dyskietce. 2

I. WPROWADZENIE Analiza działań prowadzonych w województwie opolskim w roku 2004 przy udziale partnerów zagranicznych dokonana została na trzech poziomach: Samorządu Województwa, samorządów powiatowych i gminnych oraz na poziomie instytucji. Dane niezbędne do przygotowania sprawozdania zebrane zostały na podstawie ankiet, dostarczających informacji o terminie inicjatywy, partnerze zagranicznym, obszarze oraz efektach współpracy. Na ankietę odpowiedziały wszystkie powiaty oraz 63 gminy Województwa Opolskiego. W większości przypadków informacja obejmowała również inicjatywy z partnerami zagranicznymi jednostek podległych gminom i powiatów. W sprawozdaniu przeprowadzono również analizę zbieżności kierunków podejmowanych działań z Priorytetami Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego w latach 2003-2006. Analiza pozwoliła sprawdzić aktualność obowiązującego do końca 2006 roku dokumentu. Informacje zawarte w poszczególnych rozdziałach pozwalają przeanalizować aktualność dotychczasowych tendencji oraz zaobserwować nowe kierunki działań prowadzonych we współpracy z partnerami zagranicznymi. II. WSPÓŁPRACA SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA W ROKU 2004 II. 1. Dziedziny współpracy zagranicznej Samorządu Województwa w roku 2004. Do dziedzin, w których współpraca zagraniczna Samorządu Województwa w roku 2004 rozwijała się najprężniej należą: szeroko rozumiana współpraca międzyregionalna (8 przedsięwzięć), współpraca w zakresie promocji turystycznej (8), współpraca w zakresie kultury (7), integracji europejskiej (7) oraz edukacji (5 wydarzeń). Realizowane były także przedsięwzięcia z zakresu: rozwoju obszarów wiejskich, ochrony zdrowia, a także planowania przestrzennego i sportu. Większość inicjatyw dotyczących współpracy międzyregionalnej ukierunkowanych było na przyszłą realizację projektów o charakterze gospodarczym (wyk. nr. 1). W roku 2004 na szczególną uwagę zasługują wspólne projekty mające na celu kontynuację i umacnianie dotychczasowych kontaktów międzyregionalnych Województwa oraz ustanawianie nowych kontaktów zagranicznych. Szczególnym wydarzeniem w tym zakresie było podpisanie umowy o współpracy gospodarczej z Krajem Związkowym Styrią (Austria) na początku lipca 2004 roku w Graz. Współpraca z tym Landem zapoczątkowana była już znacznie wcześniej na płaszczyźnie samorządów gminnych. Równie istotna była także możliwość wcześniejszego skorzystania z doświadczeń Styrii, które prezentowane były podczas spotkań na temat unijnych projektów styryjskich. Zgodnie z zapisami porozumienia dziedziny współpracy ze Styrią obejmować będą także: współpracę naukowobadawczą, turystykę, agroturystykę, ochronę środowiska, infrastrukturę, kulturę i wymianę doświadczeń w zakresie korzystania z funduszy strukturalnych. Dominująca w porozumieniu dziedzina współpracy gospodarczej jest dla samorządu 3

województwa szczególnie istotna ze względu na możliwości wynikające ze współpracy przy realizacji programu Internacjonalizacji Styrii. Jego zadaniem jest otwarcie rynku styryjskiego na gospodarkę nowych krajów członkowskich UE. Bardzo istotnym przedsięwzięciem dla utrzymania dotychczasowej współpracy międzyregionalnej w zakresie gospodarki w ramach 4-stronnego partnerstwa regionów (Województwo Opolskie - Burgundia - Kraj Środkowoczeski - Nadrenia- Palatynat) był udział w wystawie regionalnej w ramach Targów Konsumpcyjnych w Mainz, która była elementem kampanii promocyjnej pod hasłem Odkryjmy Europę, realizowanej przez Kancelarię Państwową Landu Nadrenia-Palatynat. Bardzo istotnym wymiarem tego przedsięwzięcia była promocja gospodarcza regionu, stąd realizowane było ono również we współpracy z Ministerstwem Gospodarki Landu. Do udziału w wystawie zaproszeni zostali przedstawiciele instytucji zajmujący się wspieraniem przedsiębiorczości w regionie, których zadaniem była prezentacja potencjału gospodarczego województwa. Również na stoisku Województwa prezentowane były materiały na temat możliwości inwestycyjnych i gospodarczych regionu. Dotychczasowe doświadczenia wynikające ze współpracy międzyregionalnej z Autonomiczną Wspólnotą Galicji (Hiszpania) zaowocowały utworzeniem wspólnego Biura Województwa Opolskiego i Autonomicznej Wspólnoty Galicji w Warszawie. Bardzo korzystnie skonstruowana umowa o współpracy z Instytutem Promocji Gospodarczej IGAPE w tym zakresie umożliwi optymalne zarządzanie budżetem wspólnego przedstawicielstwa. Do zadań przedstawiciela Województwa Opolskiego należy m.in.: reprezentowanie Samorządu Województwa wobec instytucji administracji państwowej i publicznej oraz innych organizacji z siedzibą w Warszawie, promocji potencjału inwestycyjno-gospodarczego, turystycznego, kulturalnego i naukowego woj.opolskiego w Warszawie, a także nawiązywanie kontaktów i inicjowanie nowych form współpracy istotnych dla rozwoju województwa. Współpraca z IGAPE (Instytutem Promocji Gospodarczej Galicii) otwiera przed naszymi regionami perspektywy rozwoju kontaktów o charakterze gospodarczym. Także w ramach współpracy międzyregionalnej w ramach prac porozumienia 4-stronnego, w sierpniu w Pradze w odbyło się spotkanie grupy roboczej porozumienia, w trakcie którego rozważano możliwości współpracy regionów przy projektach realizowanych w ramach inicjatywy wspólnotowej INTERREG IIIC. Na zaproszenie władz Kraju Środkowoczeskiego, przedstawiciele województwa opolskiego wzięli także udział w posiedzeniu Klubu Współpracy Regionów, będącego forum wymiany doświadczeń samorządowych regionów partnerskich Kraju Środkowoczeskiego. W zakresie promocji turystycznej regionu poza granicami kraju w roku 2004 Województwo Opolskie prezentowane było w trakcie: Międzynarodowych Targów Turystycznych ITB w Berlinie, Brukseli oraz w Kijowie. Uczestnictwo w dwóch pierwszych imprezach stało się już tradycją w działaniach promocyjnych regionu. Udział w Targach Turystycznych w Kijowie stworzył dla województwa opolskiego możliwość wypromowania jego potencjału turystycznego w naszych wschodnich sąsiadów, którzy coraz częściej wyrażają zainteresowanie turystyką przyjazdową. Bardzo istotne z punktu widzenia promocji walorów turystycznych regionów 4

partnerskich województwa okazały się Targi Turystyczne W stronę Słońca, w trakcie których, na stoisku Województwa zaprezentowały się także: Galicia, Komitat Fejer oraz Kraj Ołomuniecki. Na osobnych stoiskach swój potencjał turystyczny prezentował również Obwód Iwano-Frankiwski oraz Nadrenia-Palatynat. Elementem, który w dużej mierze zdominował działania prowadzone we współpracy z partnerami zagranicznymi w roku 2004 była integracja z Unią Europejską i przystąpienie Polski do UE. Od początku roku 2004 trwały przygotowania do uroczystości Witaj Unio, które odbyły się w dniach 30 kwietnia 1 maja 2004 na Opolskim Rynku. Jednym z elementów programu imprezy były pozdrowienia z regionów partnerskich Opolszczyzny, emitowane po północy. Odbyła się wówczas także uroczysta sesja Sejmiku Województwa, w trakcie której wręczono Odznakę Honorowego Obywatela Opolszczyzny p. Janinie Rassadin, dyrektor Biura ds. koordynacji Towarzystwa Współpracy Nadrenia-Palatynat Województwo Opolskie w Mainz. Równie istotna pod tym względem była także impreza promocyjna województwa na Rynku w Brukseli w dniu 1 maja 2004, podczas której zaprezentował się zespół taneczny PECH i którą uświetnił koncert Filharmonii Opolskiej. Rok 2004 upłynął także pod znakiem przygotowania do pełnego korzystania z funduszy europejskich przeznaczonych dla partnerskich regionów europejskich. Jednym z poważniejszych projektów, który znalazł swoje zakończenie w roku 2004 był projekt RITTS-INBO Innowacje dla Północnych Czech i Opola, który zaowocował powstaniem regionalnych strategii Innowacji dla Województwa Opolskiego i Północnych Czech. We współpracy z Krajem Ołomunieckim prowadzono przygotowania do wdrażania Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA, które obejmowały przygotowanie umów administracyjnych oraz przygotowanie wniosków do pomocy technicznej programu na lata 2004 i 2005. Innym programem realizowanym w ramach inicjatywy wspólnotowej INTERREG IIIC jest utworzenie we współpracy z Hrabstwem Essex sieci PRAXIS, której celem jest wspieranie tworzenia przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Podpisane przez Województwo Opolskie porozumienia o współpracy międzyregionalnej były także realizowane w roku 2004 na innych płaszczyznach: edukacji i kultury. Na szczególną uwagę w tym ostatnim zakresie zasługuje współpraca z nowym partnerem regionalnym Województwa, francuskim Regionem Burgundia. To bardzo młode, bo półtora-roczne partnerstwo zdążyło zaowocować tak istotnymi dla województwa przedsięwzięciami, jak: udział w Forum Edukacyjnym Forcing w Dijon, w trakcie którego prezentowany był kierunek kształcenia dotyczący konserwacji zabytków, a także udziałem w Burgundzkim Konkursie Stypendialnym dla uczniów klas gimnazjalnych. Udział w Forum Edukacyjnym Forcing umożliwia uczniom wymianę doświadczeń z zakresu nauki ciekawych zawodów w Unii Europeiskich, a dla regionów stanowi okazję do wypromowania ich potencjału naukowego. Ponadto, w ramach porozumienia 4-stronnego Opolszczyzna wzięła udział w EURO-QUIZIE, konkursie na temat wiedzy o Unii Europejskiej i o czterech regionach partnerskich, a jego opolscy uczestnicy uzyskali w nim II i III miejsce. Na uwagę zasługuje także fakt, iż nawiązane zostały także kontakty z nowymi władzami regionalnymi Burgundii, od których uzyskaliśmy zapewnienie 5

kontynuacji dotychczasowych działań. Dotyczy to także współpracy pomiędzy uczelniami obu regionów, którą zainteresowanie potwierdziły władze Uniwersytetu w Dijon, podczas wizyty członka Zarządu Województwa, Edwarda Cybulki oraz Rektora Politechniki Opolskiej, Piotra Wacha. Najistotniejszymi przedsięwzięciami realizowanymi we współpracy z zagranicą w zakresie kultury były w roku 2004: Dni Kultury Nadrenii-Palatynatu w Województwie Opolskim oraz Dni Kultury Województwa Opolskiego w Iwano- Frankiwsku. Przedsięwzięcia te realizowane były we współpracy z władzami Nadrenii- Palatynatu i Obwodu Iwano-Frankiwskiego. W ramach Dni Kultury Nadrenii- Palatynatu zorganizowano m.in. wystawę fotograficzną na temat Doliny Środkowego Renu, występy filharmoników z fundacji muzycznej w Mainz Villa Musica, występy teatralne oraz występ popularnego w Europie zespołu pop Frameless. Wykonano także plakaty i ulotki promocyjne z programem imprez. Prezentacja kulturalna Nadrenii-Palatynatu odbyła się na terenie kilku miejscowości województwa, m.in.: w Opolu, Nysie, Brzegu i Głogówku. Dni Kultury Województwa Opolskiego w Iwano-Frankiwsku cieszyły się dużym zainteresowaniem ukraińskiej publiczności i objęły takie elementy jak: wystawy fotograficzne Opolszczyzna i Dinopark, koncerty Opolskiego Studia Piosenki i Kwintetu Dętego Filharmonii Opolskiej, występy zespołu Pech. W zakresie gospodarki, w roku 2004 na szczególną uwagę zasługują dwa przedsięwzięcia zrealizowane przez Samorząd Województwa we współpracy z Izbą Gospodarczą Śląsk: misja gospodarcza do Dijon, a także udział w Targach Bozener Herbstmesse 2004 w Bolzano. W misji gospodarczej do Dijon, organizowanej przez Radę Regionalną Burgundii wzięli udział opolscy przedsiębiorcy reprezentujący 6 firm. Francuscy uczestnicy misji zwracali uwagę na profesjonalne przygotowanie przedstawicieli województwa opolskiego do rozmów o współpracy gospodarczej. Zarówno organizatorzy francuscy, jak i firmy opolskie oceniły inicjatywę misji bardzo wysoko, przede wszystkim ze względu na nawiązane kontakty gospodarcze. Udział przedstawicieli Izby Gospodarczej Śląsk w targach Bozener Herbstmesse w Bolzano w Południowym Tyrolu zaowocował podpisaniem listu intencyjnego o współpracy międzyregionalnej. Władze tego regionu podkreślają ogromne zainteresowanie dalszą współpracą z Województwem w zakresie rozwoju gospodarczego. Należy również zwrócić uwagę na fakt, iż w przyszłości na rozwój gospodarczy regionu będą miały również wpływ przedsięwzięcia realizowane w ramach inicjatywy INTERREG IIIA. Działania podjęte w ramach współpracy międzyregionalnej w roku 2004 również koncentrowały się na aspekcie współpracy gospodarczej. W zakresie odnowy wsi i rozwoju obszarów wiejskich na szczególną uwagę zasługuje współpraca z Europejskim Stowarzyszeniem Rozwoju Obszarów Wiejskich i Odnowy Wsi ARGE w Wiedniu, która zaowocowała wyróżnieniem wsi Żyrowa w Europejskim Konkursie Europejska Nagroda Odnowa Wsi 2004. W ramach współpracy z Landem Nadrenia-Palatynat odbyła się także kolejna podróż studialna dla uczestników opolskiego programu Odnowy Wsi. 6

Druga połowa roku 2004 upłynęła także pod znakiem przygotowań do przedsięwzięć, które zaplanowane zostały na rok 2005. Trwały między innymi przygotowania do realizacji Roku Polsko-Niemieckiego, który obejmować będzie przedział czasowy od maja 2005 do kwietnia 2006. II.2. Kierunki geograficzne współpracy zagranicznej Samorządu Województwa. Analiza pod kątem dokumentu Priorytety Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego na lata 2003-2006. Do głównych kierunków współpracy, określonych w dokumencie Priorytety Współpracy Zagranicznej Województwa 2003-2006, przyjętych uchwałą Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 18 listopada 2003 należą: a) Republika Czeska (porozumienie o współpracy z Krajem Ołomunieckim podpisane zostało w dniu 9 lipca 2002, Wspólne Oświadczenie o utworzeniu 4-stronnej partnerskiej sieci regionalnej z maja 2003 roku m.in. z Krajem Środkowoczeskimjako jednym z sygnatariuszy) b) landy w Niemczech, ze szczególnym uwzględnieniem Nadrenii Palatynatu (Wspólne oświadczenie o współpracy zostało podpisane w dniu 11.09.2001) c) Obwód Iwano-Frankiwski na Ukrainie (współpracę reguluje umowa o współpracy międzyregionalnej z dnia 5. 10. 2001) d) regiony państw należących do Unii Europejskiej takich jak: Hiszpania, Francja czy Austria (porozumienie o współpracy z Galicją Województwo Opolskie podpisało w dniu 4.03.1999, z Burgundią- Wspólne Oświadczenie o utworzeniu 4-stronnej partnerskiej sieci regionalnej z maja 2003 roku, ze Styrią umowa o współpracy z dnia 3 lipca 2004) e) regiony państw Europy Środkowej i Wschodniej, (porozumienie o współpracy z Komitatem Fejer na Węgrzech podpisano w dniu 21.08.2000) Z danych na temat inicjatyw podjętych przez Samorząd Województwa Opolskiego w roku 2004 wynika, że dwa pierwsze kierunki geograficzne priorytetów współpracy zagranicznej województwa były realizowane zgodnie z założeniami najwięcej inicjatyw odnotowaliśmy we współpracy z Czechami (15), w tym 10 z Krajami: Ołomunieckim i Środkowoczeskim, oraz z Niemcami (13), w tym 11 z Nadrenią- Palatynatem. W roku 2004 zrealizowano także wiele inicjatyw z regionem partnerskim we Francji Burgundią (7). Najwięcej z nich dotyczyło edukacji. Strona francuska najczęściej proponowała nam udział w przedsięwzięciach współfinansowanych ze środków europejskich, co pozwalało nam na bezpłatny udział w tych projektach. Ze względu na ograniczone środki budżetowe fakt ten miał dla naszego regionu istotne znaczenie. Na uwagę zasługuje także intensyfikacja współpracy z hiszpańskim regionem Galicią, która dotyczyła przede wszystkim utworzenia wspólnego Biura Województwa Opolskiego i Autonomicznej Wspólnoty Galicii w Warszawie. Dotychczasowa 7

pomyślna współpraca z Instytutem Promocji Gospodarczej IGAPE bardzo dobrze rokuje dla przyszłych kontaktów Województwa w tym zakresie. Podobnie jak w przypadku Galicii i wspólnego Biura w Warszawie, współpraca Województwa Opolskiego z Nadrenią-Palatynatem w roku 2004 także zaowocowała utworzeniem siedziby Biura Informacyjnego Województwa w Brukseli przy przedstawicielstwie Nadrenii-Palatynatu. Pozwoli to na wzajemną wymianę doświadczeń, a także pozyskiwanie informacji, które umożliwią wspólną realizację projektów europejskich w obu regionach. Bardzo istotnym kierunkiem podejmowanych przez Samorząd Województwa w roku 2004 działań była Ukraina. W nowej sytuacji politycznej na Ukrainie ten fakt ma szczególne znaczenie dla dalszego rozwoju kontaktów z Obwodem Iwano- Frankiwskim, będącym jednym z priorytetowych kierunków współpracy zagranicznej Województwa. (wyk.nr: 2, 3) Współpraca zagraniczna Samorządu Województwa w roku 2004 zdeterminowana była także przez ważny moment historyczny dla Polski przystąpienie do Unii Europejskiej. Jest to moment szczególnie istotny ze względu na reprezentację interesów Państwa i regionów w Unii Europejskiej. Województwo Opolskie zyskało w instytucjach europejskich trzech przedstawicieli: Europarlamentarzystę, członka Komitetu Regionów oraz zastępcę członka Komitetu Regionów. Dlatego ważnym partnerem działań międzynarodowych Samorządu Województwa były w roku 2004 instytucje europejskie oraz inne organizacje zajmujące się procesem poszerzenia Unii. Zgodnie z zapisami Priorytetów Samorząd Województwa w roku 2004 wspierał także działania samorządów gminnych i powiatowych prowadzone we współpracy z partnerami zagranicznymi. Zarząd Województwa ogłosił II edycję Konkursu Partnerstwo bez granic, którego celem jest wyłonienie najciekawszych inicjatyw o charakterze promocyjnym realizowanych we współpracy z partnerami zagranicznymi. O potrzebie organizacji Konkursu świadczy liczba zgłoszonych w roku 2004 inicjatyw (36), która jest dwa razy większa od liczby z poprzedniej edycji. II.3. Dynamika współpracy zagranicznej Samorządu Województwa Opolskiego w roku 2004. Największa liczba inicjatyw prowadzonych we współpracy z partnerami zagranicznymi w roku 2004 przez Samorząd Województwa miała miejsce we wrześniu, maju i w czerwcu. Najmniej z kolei miało miejsce w styczniu i w lutym. Jest to związane z faktem, iż wiele przedsięwzięć związanych było z historycznym momentem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i wymagało wcześniejszych przygotowań. Podobnie jak w latach ubiegłych, przeprowadzono również badania dotyczące udziału liczby wyjazdów zagranicznych przedstawicieli Samorządu Województwa w ogólnej liczbie podejmowanych inicjatyw. W roku 2004 połowa inicjatyw odbywała się poza granicami kraju (wyk. nr 5). Liczbowo jednak dane dotyczące wyjazdów zagranicznych są porównywalne z latami ubiegłymi. Wynika to głównie z faktu, iż udział w przedsięwzięciach realizowanych poza granicami kraju często możliwy jest 8

dzięki wspólnemu uczestnictwu we wspólnych projektach międzynarodowych, finansowanych ze środków europejskich lub współfinansowanych przez partnerów zagranicznych. 9

III. WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA GMIN I POWIATÓW WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Z ZAGRANICĄ W ROKU 2004 II.1. Międzynarodowe umowy partnerskie gmin i powiatów województwa opolskiego w roku 2004. Na ankietę dotyczącą współpracy z partnerami zagranicznymi w 2004 r. odpowiedziały wszystkie powiaty oraz 63 gminy Województwa Opolskiego. a. Gminy Liczba gmin oraz powiatów współpracujących z partnerami zagranicznymi rośnie systematycznie z roku na rok. Coraz więcej z tych podmiotów formalizuje kontakty podpisując oficjalne porozumienia międzynarodowe. Samorządy gminne województwa opolskiego zawarły w 2004 r. 15 umów o współpracy z partnerami zagranicznymi: 4 z Niemcami, 4 z Ukrainą, 4 - z Czechami, 2 z USA, 1 ze Słowacją. Dane te nie obejmują umów podpisanych pomiędzy szkołami oraz jednostkami ochotniczej straży pożarnej działającymi na terenie gmin. W 2003 podpisano 9 takich umów: 5 z Niemcami, 2 z Ukrainą, 1 z Węgrami, 1 z Rosją. Według stanu na dzień 15 stycznia 2005, opolskie gminy podpisały dotychczas 166 umów o współpracy z partnerami zagranicznymi w tym 75 z partnerami niemieckimi i 53 z czeskimi. (tab. nr 1). Większość gmin posiada formalnego partnera w Niemczech, a ponad połowa utrzymuje kontakty z gminami czeskimi na podstawie oficjalnych umów. Warto również zauważyć, że w 2004 roku kilka z gmin podpisały po raz pierwszy umowy o współpracy z partnerem zagranicznym. Zaliczyć do nich można gminę Cisek, Dąbrowa, Dobrodzień, Kamiennik, Rudniki. Analizując powyższe dane warto zwrócić uwagę na fakt, że dokładnie 10 lat temu (koniec 1994 roku) tylko jedna gmina z terenu województwa miała podpisane porozumienie o współpracy z Czechami, a z partnerami niemieckimi współpracowało wówczas 12 gmin opolskich (wyk nr 7). b. Powiaty Do 2003 roku powiaty w województwie opolskim zawarły 16 umów z partnerami zagranicznymi. Liczba ta zwiększyła się w roku 2004 o umowę o współpracy pomiędzy powiatem Krapkowickim a Związkiem Gmin Okręgu Jablunovskiego w Czechach. Wśród jednostek podległych powiatom odnotowano zawarcie umowy pomiędzy Zespołem Szkół w Skoczowie i Zdzieszowiach (Powiat Krapkowicki) a czeskimi i słowackimi szkołami. Podobna umowa podpisana została pomiędzy I Liceum Ogólnokształcącym w Głubczycach (Powiat Głubczycki) a Campe Gymansium Holzminden w Niemczech. Pełny wykaz partnerów zagranicznych powiatów Województwa Opolskiego, z którymi współpraca przebiega na podstawie podpisanych umów znajduje się w tabeli nr. 2. Zgodnie ze stanem z dnia 15 stycznia 10

2004 roku, opolskie powiaty prowadzą międzynarodową współpracę na podstawie 11 umów z partnerami niemieckimi, 5 ukraińskimi oraz jednym czeskim (umowa podpisana w 2004 roku). Należy podkreślić, że powiaty współpracują z licznymi partnerami również bez formalnie zawartych porozumień. II.2. Dziedziny współpracy zagranicznej gmin i powiatów województwa opolskiego w roku 2004. a. Gminy W 2004 roku gminy województwa podjęły 808 inicjatyw z partnerami zagranicznymi. W porównaniu do 2002 roku, w którym odnotowano 420 inicjatyw, nastąpił wzrost o 92%. Tak znaczny wzrost wynika po części z faktu, że duża cześć inicjatyw obejmowała jednocześnie kilka dziedzin. W związku z tym pojedyncze inicjatywy podawane były jako 2 lub 3 inicjatywy w wybranych obszarach współpracy. Dominowały kontakty w dziedzinach: wymiany młodzieży 109 inicjatyw (zarówno w zakresie współpracy szkół, jak i wymiany wakacyjnej) wzrost o 24% w stosunku do roku poprzedniego wymiany kulturalnej 106 inicjatyw (organizacja wspólnych imprez i uroczystości z udziałem zespołów, chórów, orkiestr obu stron) wzrost o 41% w stosunku do roku poprzedniego Spotkania oficjalne 102 inicjatywy - wzrost o 20 % w stosunku do roku poprzedniego współzawodnictwa sportowego 67 inicjatyw (turnieje sportowe, wspólne rozgrywki) - wzrost o 110% w stosunku do roku poprzedniego edukacji 77 inicjatyw (szkolenia, seminaria dla nauczycieli, wykorzystanie programów unijnych) - wzrost o 148% w stosunku do roku poprzedniego współpracy pomiędzy jednostkami straży pożarnej 32 inicjatywy wzrost o 23% integracji europejskiej 74 inicjatyw wzrost o 252% Szczegółowe dane znajdują się na wykresie nr 6. Powyższe dane wskazują, że gminy prowadzą intensywne działania z udziałem parterów zagranicznych na poziomie lokalnym, kierując konkretne inicjatywy do wybranych grup osób zamieszkujących gminę. Podobnie jak w roku poprzednim najwięcej inicjatyw odnotowano w zakresie wymiany młodzieży, co jest niezwykle cennym osiągnięciem. Wymiana młodzieży, szczególnie z krajami Unii Europejskiej pomaga w przygotowaniu młodszych pokoleń do życia w warunkach nowej, zjednoczonej Europy. Pozwala jednocześnie przełamywać dawne uprzedzania i buduje nową jakość współpracy międzynarodowej. Z korzyścią dla młodego pokolenia wykorzystywane były międzynarodowe programy, min. Socrates Comenius. Główne korzyści z udziału w programach czerpią uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów. Wart uwagi jest fakt, że coraz częściej również nauczyciele uczestniczą 11

w międzynarodowych seminariach i wymianach gdzie mają możliwość poznania doświadczeń innych krajów w dziedzinie edukacji. Również znaczący wzrost liczby inicjatyw nastąpił w zakresie wymiany kulturalnej. Dzięki temu mieszkańcy opolskich gmin mają zarówno możliwość poznania kultur innych krajów, jak i zaprezentowania własnego dorobku partnerom zagranicznym. W roku 2004 wzrosła liczba spotkań oficjalnych z partnerami zagranicznymi, których odbyło się 100. Wzrost ich liczby nie był jednak tak znaczący jak w roku poprzednim. Były to przede wszystkim wyjazdy oraz wizyty związane z podpisywaniem umów o współpracy, udział w obchodach dni gmin i miast partnerskich. Bardzo często spotkaniom tym towarzyszyła wymiana kulturalna, rozgrywki sportowe i wymiana młodzieży. Generalnie coraz więcej inicjatyw dotyczy merytorycznych obszarów współpracy i nie ma tylko charakteru oficjalnego. Jest to sygnał, że międzynarodowe partnerstwa międzygminne nabierają konkretnych kształtów, a współpraca służy przede wszystkim lokalnej społeczności. Dowodem na powyższe stwierdzenie jest również wzrost ilości inicjatyw w zakresie współzawodnictwa sportowego (o 110%). Nie odnotowano natomiast znacznego wzrostu ilości inicjatyw związanych ze współpracą pomiędzy jednostkami straży pożarnej. Opolskie gminy z roku na rok podejmują coraz większą liczbę inicjatyw w dziedzinie integracji europejskiej. Wśród nich dominuje wykorzystanie wspomnianych programów unijnych w dziedzinie edukacji oraz współpracy transgranicznej. Korzystne zjawisko zapoczątkowane w 2003 roku jest związane wstąpieniem Polski w struktury unijne. Podobnie jak w roku poprzednim, w 2004 odnotowano niewielki wzrost liczby inicjatyw o charakterze gospodarczym (16 inicjatyw wobec 11 w 2003 r.). Wśród inicjatyw gospodarczych dominowały rozmowy przedsiębiorców i przedstawicieli izb gospodarczych w czasie oficjalnych wizyt w zagranicznych gminach partnerskich (udział w targach, wystawach) lub podczas odwiedzin ich przedstawicieli na Opolszczyźnie. Ponadto w kilku przypadkach miały miejsce spotkania w czasie których opolscy przedsiębiorcy mieli możliwość przeprowadzenia bezpośrednich rozmów z przedsiębiorstwami czeskimi i ukraińskimi. W 2004 roku nie odnotowano żadnej inicjatywy gospodarczej z partnerem niemieckim. Wśród inicjatyw o charakterze promocyjnym dla lokalnej i regionalnej gospodarki wymienić należy również cykliczne Targi Rzemiosła i Przedsiębiorczości INTER-REGION w Prudniku. Współpracę transgraniczną (14 inicjatyw) gminy podejmowały głównie w ramach Euroregionu Pradziad. Ponadto w roku 2004 do Euroregionu Pradziad przystąpiło kilka nowych gmin naszego województwa. W 2004 roku nie odnotowano istotnych zmian w ilości inicjatyw związanych z wzajemną pomocą materialną i finansową. Po raz kolejny potwierdza się teza, że gminy i instytucje województwa opolskiego stają się równorzędnym partnerem dla zagranicy, a nie wyłącznie partnerem nastawionym na otrzymywanie pomocy. W roku 2004 odnotowano tylko 16 przypadków (w 2002 roku 13, w 2003 roku - 11) przekazania pomocy finansowej lub materialnej do naszego województwa na poziomie gminnym. Jednocześnie opolskie gminy i powiaty stają się coraz częściej dawcą pomocy (beneficjantami są najczęściej partnerzy na Ukrainie). 12

b. Powiaty Samorządy powiatowe województwa opolskiego w 2004 roku podjęły 137 inicjatyw z partnerami zagranicznym, a więc o 7 inicjatyw więcej niż w roku poprzednim (130). Dominowały następujące dziedziny współpracy: wymiana młodzieży 28 inicjatywy (współpracy szkół, wymiana wakacyjna) spadek o 25% w stosunku do roku poprzedniego wymiana doświadczeń i specjalistów 21 inicjatyw wzrost o 17% wymiana kulturalna 15 inicjatyw (organizacja wspólnych imprez i uroczystości z udziałem zespołów, chórów, orkiestr obu stron) spadek o 12% edukacja 26 inicjatyw (szkolenia, seminaria dla nauczycieli) wzrost o 86% wymiana doświadczeń samorządowych 3 inicjatywy spadek o 200% gospodarka 6 inicjatyw spadek o 14% współzawodnictwo sportowe 9 inicjatyw wzrost o 50% integracja europejska 7 inicjatywy wzrost o 75% W przypadku opolskich powiatów nie odnotowano tak znacznego wzrostu liczby inicjatyw zagranicznych jak to miało miejsce w przypadku gmin. Nastąpiły jednak znaczące zmiany w ramach poszczególnych dziedzin współpracy. Podobnie jak w roku poprzednim odnotowano wzrost liczby przedsięwzięć z zakresu integracji europejskiej (7), co jest z całą pewnością związane z wejściem naszego kraju do UE. Zapoczątkowany w 2003 roku wzrost liczby inicjatyw prowadzonych z partnerami zagranicznymi w obszarze gospodarki uległ spowolnieniu. W 2004 roku odbyło się tylko 6 takich inicjatyw - w roku poprzednim odnotowano tylko 7. Dobrą tendencją był natomiast fakt, że inicjatywy te były działaniami wspierającymi rozwój współpracy pomiędzy konkretnym firmami lub stanowiły próby pozyskania zagranicznych inwestorów. W 2004 roku odnotowano znaczący wzrost liczby inicjatyw zagranicznych prowadzonych przez powiaty w dziedzinie edukacji (o 86%), rekompensujący spadki liczby inicjatyw w obszarze wymiany młodzieży i wymianie kulturalnej. Pełne zestawienie obszarów współpracy zagranicznej opolskich powiatów przedstawia wyk nr. 9 II.3. Kierunki geograficzne współpracy zagranicznej gmin i powiatów województwa opolskiego w roku 2004. Analiza zbieżności podejmowanych inicjatyw z dokumentem Priorytety Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego na lata 2003-2006. W tej części sprawozdania poddano weryfikacji stopień zbieżności Priorytetów z kierunkami geograficznymi działań podejmowanych przez samorządy gminne i powiatowe. Samorząd Województwa, reprezentujący całościowy interes regionu stara się wspierać samorządy lokalne w ich działaniach prowadzonych we współpracy 13

z partnerami zagranicznymi. Jednak decyzje dotyczące kierunków i dziedzin leżą w gestii bezpośrednio zainteresowanych gmin i powiatów. a. Gminy W 2004 roku opolskie gminy współpracowały z partnerami z 25 krajów. Wśród nich dominującą część stanowili partnerzy niemieccy (223 inicjatywy), czescy (142 inicjatywy) oraz ukraińscy (32 inicjatywy). W stosunku do roku poprzedniego nie zmieniły się proporcje w ilości inicjatyw z partnerami z poszczególnych krajów. (wyk. nr 7). Wymienione trzy główne kierunki współpracy są zbieżne z zapisami Priorytetów Współpracy Województwa Opolskiego z Zagranicą. Należy dodać, że duża część niemieckich gmin partnerskich położonych jest w Landzie Nadrenia-Palatynat, regionie partnerskim Województwa Opolskiego. Wśród innych landów, na których obszarze lezą niemieckie gminy partnerskie należy wymienić Dolną Saksonię i Nadrenię-Westfalię. W przypadku Czech, współpraca prowadzona jest głównie pomiędzy gminami przygranicznymi, w tym z licznymi partnerami z terenu Kraju Ołomunieckiego regionu partnerskiego Województwa Opolskiego. Wiele z opolskich gmin współpracuje jednocześnie z kilkoma czeskimi samorządami. Z roku na rok pogłębia się współpraca w ramach Euroregionu Pradziad, dzięki której możliwe jest szersze wykorzystanie funduszy małych projektów Phare CBC. Opolskie gminy współpracują aktywnie z partnerami z państw należących do tzw. "starej Unii Europejskiej: Francja (15), Włochy (11), Austria (8), Belgią (8). Ponadto wzrosła liczba inicjatyw z nowymi członkami UE z Europy Środkowej i Wschodniej: Litwa (12), Węgry (7), Słowacji (4). Są to kierunki istotne dla Samorządu Województwa, co znajduje odzwierciedlenie w treści Priorytetów współpracy zagranicznej województwa. W porównaniu z latami ubiegłymi zmniejszyła się natomiast liczba kontaktów gmin z państwami Europy Wschodniej (oprócz Ukrainy i Litwy). Gminy współpracowały z partnerami z: Rosji (3), Białorusi (1). Odnotowano 2 inicjatywy z partnerami ze Stanów Zjednoczonych (rok wcześniej 3 inicjatywy), natomiast nie miała miejsca jakakolwiek współpraca z państwami Azji oraz Bliskiego Wschodu. Dane te potwierdzają słuszność decyzji Samorządu Województwa o rezygnacji z nadania tym kierunkom współpracy priorytetowego charakteru w nowych Priorytetach. b. Powiaty Powiaty województwa opolskiego współpracowały z partnerami z 10 krajów (w roku poprzednim było to 14 krajów). Pod względem intensywności działań dominują dwa główne kierunki: Niemcy 78(89 inicjatyw), Czechy 18(11). Podobnie jak w przypadku gmin spadła liczba kontaktów z partnerami francuskimi (3), które w roku poprzednim znacznie przybrały na znaczeniu. Jedynie Samorząd Wojewódzki odnotował 14

rekordową ilość kontaktów z partnerami francuskimi, głównie rozwijając współpracę z nowym regionem we Francji Burgundią, w ramach 4-Stronnego Porozumienia. Nie zmieniła się natomiast liczba inicjatyw z partnerami z Ukrainy. Cztery inicjatywy jakie odnotowano to słaby wynik biorąc pod uwagę fakt, ze opolskie powiaty podpisały dotychczas już 5 umów o współpracy z ukraińskimi partnerami. Szczegóły dotyczące innych kierunków współpracy powiatów przedstawia wyk nr. 10. W 2004 roku nieco spadła ilość inicjatyw z partnerami niemieckimi. Na uwagę zasługuje fakt, że w stosunku do roku poprzedniego wzrosła ilość kontaktów z partnerami czeskimi (o 64%), których znaczny spadek odnotowano w 2003 roku. W tym przypadku powiaty opolskie podobnie jak gminy intensyfikują współpracę z czeskimi partnerami. Ponadto odnotowano współpracę powiatów z kilkoma partnerami (oprócz niemieckich i francuskich) z obszaru krajów należących do starej UE : Wielka Brytania (6), Holandia (4), Włochy (2). W tym przypadku nie nastąpiły istotne zmiany w ilości inicjatyw w stosunku do roku poprzedniego. Nie pojawiły się natomiast żadne inicjatywy z partnerami z Austrii i Irlandii (odnotowane rok wcześniej). Powyższa analiza w większości przypadków świadczy o zbieżności kierunków działań wszystkich samorządów województwa z zapisami Priorytetów Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego na lata 2003 2006. Jednocześnie jest także dowodem na to, że dokument odzwierciedla i uwzględnia nowe potrzeby regionu w związku z poszerzeniem Unii Europejskiej. II.4. Aktywność zagraniczna gmin i powiatów województwa opolskiego w roku 2004 Gminy oraz powiaty cechuje bardzo zróżnicowana aktywność w kontaktach z partnerami zagranicznymi. Gminy podpisują nowe porozumienia, a także realizują już istniejące, inicjują też działania w coraz nowszych dziedzinach. Już tylko kilka z opolskich gmin województwa opolskiego nie prowadzi współpracy z partnerami zagranicznymi. a. Gminy Wśród gmin najwięcej działań z partnerami zagranicznymi w roku 2004 przeprowadziło Gmina Nysa, która podjęła 45 inicjatyw zagranicznych. W roku poprzednim miejsce to zajmowało Opole, które w tym roku odnotowało 37 inicjatyw. Obejmowały one bardzo szerokie obszary współpracy oraz większość kierunków geograficznych wyznaczonych w Priorytetach Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego. Na trzecim miejscu pod względem ilości inicjatyw znajdują się Strzelce Opolskie, które podjęły 29 inicjatyw zagranicznych. Kolejną pozycję zajęły Brzeg i Prudnik przeprowadzając po 25 inicjatyw. Aktywność pozostałych gmin przedstawia wykres nr 8. 15

b. Powiaty W roku 2003 największą liczbą inicjatyw zanotował Powiat Opolski. W 2004 roku pierwsze miejsce zajęło Starostwo Krapkowickie, które łącznie z podległymi jednostkami zrealizowało 23 inicjatywy (dokładnie tyle co rok wcześniej). Na drugim miejscu uplasował się Powiat Kędzierzyńsko Kozielski (22 inicjatywy). Na kolejnych miejscach wymienić można Powiat Opolski (13 inicjatyw w 2004 w stosunku do 32 inicjatyw w 2003), Powiat Głubczycki (12 inicjatyw) oraz Powiat Oleski (11 inicjatyw). Aktywność pozostałych powiatów przedstawiona została na wykresie nr. 11. Generalnie nastąpiła zmiana aktywności poszczególnych powiatów w stosunku do roku poprzedniego. Jednocześnie na uwagę zasługuje fakt, że podobnie jak w roku poprzednim powiaty zaprezentowały szczegółowo w ankietach także współprace zagraniczną podległych jednostek, co oznacza tendencję do decentralizacji tych inicjatyw na poziomie lokalnym. Przedstawiona analiza wskazuje na coraz większą aktywność Powiatu Krapkowickiego, który prowadzi wszechstronną współpracę z zagranicą. Powiat ten jako pierwszy w naszym województwie sformalizował również współpracę z czeskimi partnerami podpisując stosowną umowę w 2004 roku. 16

IV. WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA INSTYTUCJI WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W ROKU 2004 - DZIEDZINY I KIERUNKI. Współpraca zagraniczna realizowana przez instytucje z terenu Województwa Opolskiego w roku 2004 obejmowała obszar nauki, gospodarki i kultury. Najwięcej inicjatyw współpracy (ponad 70) odnotowano w dziedzinie edukacji za sprawą wyższych uczelni Opolszczyzny, które poszerzyły zakres współpracy o nowe działania w ramach programów wspólnotowych Socrates- Erasmus i Leonardo da Vinci. W ciągu roku zorganizowano wiele konferencji naukowych i spotkań studyjnych, w których największy udział miał Uniwersytet Opolski. Duże ożywienie w kontaktach zagranicznych zanotowała również Politechnika Opolska, która w 2004 roku podpisała pięć nowych umów międzynarodowych z Uniwersytetami z Francji (2), Włoch, Finlandii i Turcji. Uczelnie wyższe podejmowały również wymianę w obszarze kultury. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie zorganizowała w Niemczech i Czechach dwie konferencje poświęcone kulturze Ziemi Nyskiej. Dużą dynamikę współpracy obserwuje się, podobnie jak w roku ubiegłym, w obszarze gospodarki (wykr nr. 13). Inicjatywy współpracy z podmiotami zagranicznymi w tym zakresie stanowią 40% wszystkich podejmowanych inicjatyw przez instytucje Województwa Opolskiego. Największą aktywność w tej dziedzinie wykazało Stowarzyszenie Współpracy Polska- Wschód- oddział w Opolu. W ciągu roku Stowarzyszenie zorganizowało 33 spotkania mające na celu wspomaganie wymiany ofert biznesowych między opolskimi firmami i przedsiębiorcami a podmiotami działającymi na rynkach wschodnich. Podobny wymiar (32 przedsięwzięcia) miały działania na rzecz rozwoju współpracy gospodarczej z zagranicą realizowane przez Agencję Rozwoju Opolszczyzny. Tu obok nawiązywania współpracy z przedsiębiorcami zagranicznymi, przedsiębiorcy krajowi mieli możliwość skorzystania z doświadczeń firm europejskich w zakresie korzystania z funduszy strukturalnych. Bogatą współpracę zagraniczną prowadziły w roku 2004 samorządowe instytucje kultury. Ich aktywność była szczególnie widoczna przy organizacji międzynarodowych imprez kulturalnych inicjowanych przez Samorząd Województwa. Filharmonia Opolska współorganizowała koncert z udziałem solistów Villa Musica, wpisujący się w cykl imprez z okazji Dni Kultury Nadrenii Palatynatu na Opolszczyźnie. Prezentacja muzyczna Kwintetu Dętego Filharmonii Opolskiej uświetniła również Dni Województwa Opolskiego w Iwano- Frankiwsku. Również opolskie teatry, Ośrodki i Domy Kultury włączyły się w organizację szeregu spektakli podczas Dni Kultury Nadrenii Palatynatu. Ponadto artyści Opolscy zaprezentowali się na Węgrzech, w Czechach (spektakle teatralne), w Brukseli (koncert z okazji przystąpienia do Unii Europejskiej) oraz w Niemczech, Włoszech, Austrii i na Ukrainie (koncerty muzyczne). Wiele inicjatyw mających na celu wymianę doświadczeń z partnerami zagranicznymi podjęła Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Opolu i Muzeum Jeńców Wojennych. 17

Kierunki działań podejmowanych przez instytucje wpisują się w ogół tendencji obserwowanych w obszarze współpracy zagranicznej realizowanej przez Samorząd Województwa Opolskiego. Większość inicjatyw realizowanych jest z partnerami z Niemiec (40 przedsięwzięć) i Ukrainy (32 przedsięwzięcia). Nie bez znaczenia, szczególnie w zakresie współpracy naukowej, są również partnerzy czescy. Coraz większym zainteresowaniem cieszy się współpraca z Hiszpanią, Francją i Rosją. (wyk.nr 12) Jednostkowe działania prowadzone były z takimi krajami jak USA, Australia, Włochy, Bułgaria, Finlandia, Turcja, Słowacja i dotyczyły przede wszystkim wymiany naukowej i kulturalnej. Na polu gospodarczym natomiast pojawiły się nowe kontakty ze Słowacją, Kazachstanem, Gruzją, Włochami, Francją i Holandią. 18

V. PODSUMOWANIE WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W ROKU 2004. GŁÓWNE KIERUNKI I DZIEDZINY WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ W ROKU 2005. W roku 2004 największą liczbę inicjatyw w zakresie współpracy z partnerami zagranicznymi zrealizowały samorządy gminne województwa (808 inicjatyw), instytucje - (168), natomiast samorządy powiatowe 137. Samorząd Województwa zrealizował w 2004 roku 53 inicjatywy zagraniczne. Średnio na jedną gminę w województwie przypada 11, a na powiat 12 działań realizowanych rocznie z partnerami zagranicznymi. W roku 2004 utrzymała się tendencja wzrostowa w zakresie współpracy zagranicznej samorządów gminnych. Dotyczy to zarówno liczby podpisanych umów, jak i podejmowanych przedsięwzięć wspólnie z partnerami zagranicznymi. Tendencja decentralizacji działań prowadzonych we współpracy z zagranicą znalazła również odzwierciedlenie w trakcie II edycji konkursu Partnerstwo bez granic, do której zostało zgłoszonych 36 inicjatyw (w roku 2003 14). Duży wkład w rozwój współpracy z zagranicą Województwa miały również działania podejmowane przez instytucje. Największą aktywność wykazały uczelnie, które korzystając z programów europejskich stwarzają coraz więcej nowych okazji do wymiany młodzieży i kadry naukowej. Wiele inicjatyw podjęły również instytucje kulturalne Opolszczyzny prezentując swój dorobek artystyczny zagranicą oraz zapraszając artystów z innych krajów do naszego regionu. Ich wkład szczególnie jest doceniany przy okazji imprez realizowanych przez Samorząd Województwa tj: Dni Nadrenii Palatynatu oraz Dni Opolszczyzny w Iwano Frankiwsku. Przeprowadzona w sprawozdaniu analiza działań zagranicznych prowadzonych przez Samorząd Województwa, a także przez samorządy lokalne i instytucje potwierdza główne kierunki i cele wytyczone w Priorytetach Współpracy Zagranicznej Województwa Opolskiego na lata 2003-2006. Zgodnie z nimi, większość inicjatyw o charakterze międzynarodowym prowadzonych było w roku 2004 we współpracy z partnerami z Niemiec i Czech. Rok 2005 pozwoli na weryfikację zapisów dokumentu w rzeczywistych działaniach i pozwoli sformułować główne tezy do Priorytetów obowiązujących w kolejnych latach. W działaniach analizowanych podmiotów prowadzonych we współpracy z partnerami zagranicznymi w roku 2004 znalazła odbicie ogólna sytuacja gospodarcza i społeczna regionu i kraju, a także zmienione warunki podejmowanych działań, związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Liderem w tym zakresie okazały się samorządy gminne, które w roku 2004 podjęły aż 74 inicjatywy dotyczące integracji z Unią, a właściwie z procesem przystąpienia do UE. Ogólną tendencją działań prowadzonych przez samorządy w roku 2004 jest zaangażowanie w realizację projektów wielu partnerów zagranicznych jednocześnie. Udział w wielostronnych projektach przygotowuje społeczność regionu do funkcjonowania w ramach europejskich sieci współpracy. Realizacja tego typu projektów służy poszerzaniu i pogłębianiu wiedzy, a także zdobywaniu nowych umiejętności z dziedziny programowania i absorpcji środków unijnych oraz montażu 19

finansowego środków na inwestycje oraz inne przedsięwzięcia realizowane przez województwo. Podpisane dotąd przez Samorząd Województwa oficjalne umowy i porozumienia o współpracy z partnerami zagranicznymi w roku 2005 owocować będą konkretnymi przedsięwzięciami i projektami współpracy. Kontynuowana będzie współpraca z hiszpańskim regionem Galicia w zakresie wspólnej reprezentacji regionów w Biurze w Warszawie. Do głównych zadań przedstawicielstwa należy promocja potencjału gospodarczego, kulturalnego i turystycznego Województwa w Warszawie oraz reprezentacja samorządu województwa wobec instytucji centralnych. Ze względu na fakt, iż galicyjskim partnerem w zakresie prowadzenia wspólnego biura jest Instytut Promocji Gospodarczej IGAPE, przewiduje się, iż większość działań prowadzonych przez przedstawiciela Województwa Opolskiego również będzie dotyczyć obszaru gospodarczego. O obszar gospodarki poszerzyła się również współpraca z francuskim regionem Burgundia. W maju 2004 roku udało się doprowadzić do szeregu bardzo ciekawych i owocnych spotkań biznesowych pomiędzy przedsiębiorcami z Opolszczyzny i Burgundii. W ogólnej ocenie polskich i francuskich przedsiębiorców spotkania były bardzo ciekawe i rokujące duże nadzieje na rozwinięcie w najbliższym czasie owocnych kontaktów gospodarczych. Wspieranie rozwoju gospodarczego Województwa jest także głównym celem umowy o współpracy podpisanej z austriackim partnerem Krajem Związkowym Styrią. W roku 2005 planowana jest realizacja kilku wspólnych projektów w ramach programu Internacjonalizacji Styrii, którego celem jest otwarcie rynku styryjskiego na nowych członków Unii Europejskiej. Nie bez znaczenia w rozwoju międzynarodowej współpracy gospodarczej jest przychylny stosunek do projektów gospodarczych Kraju Środkowo Czeskiego, który w ramach porozumienia czterostronnego pragnie podejmować wspólne działania na rzecz poszerzenia współpracy o kolejne dziedziny. Innym czynnikiem, który będzie miał bezpośredni wpływ na działania prowadzone we współpracy z zagranicą w roku 2005 będzie realizacja projektów w ramach Roku Polsko-Niemieckiego (maj 2005 kwiecień 2006), którego głównym koordynatorem jest Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP. W ramach Roku planowane jest przeprowadzenie Tygodnia Kultury i Nauki w Nadrenii-Palatynacie, który otrzymał wstępną aprobatę MSZ i będzie mógł liczyć na dofinansowanie ze środków rezerwy celowej Skarbu Państwa. W odpowiedzi na inicjatywę Roku Polskiego na Ukrainie, w ramach którego w roku 2004 odbyły się Dni Kultury Województwa Opolskiego w Iwano-Frankiwsku, w roku 2005 planowana jest organizacja Dni Kultury Iwano-Frankiwska w Województwie Opolskim. Współpraca z naszym południowym sąsiadem - Krajem Ołomunieckim odbywać się będzie przede wszystkim w ramach inicjatywy wspólnotowej INTERREG IIIA 20

i dotyczyć będzie zarówno projektów o charakterze infrastrukturalnym, jak i projektów miękkich. Wyrównanie różnic społeczno-gospodarczych pomiędzy regionami Unii Europejskiej będzie także celem projektów realizowanych w ramach porozumienia 4-stronnego o współpracy regionalnej, podpisanego pomiędzy Województwem Opolskim, Nadrenią-Palatynatem, Burgundią i Krajem Środkowoczeskim. 21