URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO WYDZIAŁ OCHRONY ŚRODOWISKA Nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi - obowiązki wynikające ze nowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Gierałtowice, 19 września 2011 r.
Uwarunkowania ogólne - hierarchia Pożądany kierunek działań 2
Gospodarka odpadami komunalnymi w UE-2009 rok
Gospodarka odpadami komunalnymi w UE-2009 rok
Gospodarka odpadami komunalnymi w UE-2009 rok
Gospodarka odpadami komunalnymi w UE-2009 rok
Gospodarka odpadami komunalnymi w UE-2009 rok 7
Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów komunalnych 2009 r. 1,65 mln Mg/rok - 356 kg/m/rok Polska - 12,05 mln Mg - 316 kg/m/rok 8
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach 15 lipca 2011 r. Gminna własność odpadów komunalnych rewolucja śmieciowa - obligatoryjne przejęcie obowiązku zagospodarowania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, Opłata celowa dochód gminy nie przedsiębiorców, Koordynacyjna rola samorządów województw w planowaniu i organizowaniu gospodarki odpadami komunalnymi na szczeblu regionalnym. 9
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Zorganizowanie przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli zamieszkiwanych nieruchomości albo przetargu na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów (sektory?). Odbieranie pozostałych odpadów komunalnych (decyzja RG). SIWZ szczegółowe określenie wymogów dotyczących przekazywania odebranych odpadów do regionalnych instalacji oraz wymagań wobec odbierającego odpady komunalne. Umowa zawierana z odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości sankcje na wypadek nie wywiązywania się wykonawcy z umowy. 10
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Opłata dochód gminy koszty funkcjonowania systemu: odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania, tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, obsługi administracyjnej tego systemu. Rada gminy określi niższe stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli odpady komunalne są zbierane i odbierane w sposób selektywny. 11
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi : 1. Liczba mieszkańców, 2. Ilość zużytej wody, 3. Powierzchnia lokalu mieszkalnego x stawka opłaty. 4. Stawka opłaty od gospodarstwa domowego. 5. Liczba pojemników x stawka za pojemnik o określonej objętości (w przypadku niezamieszkałych nieruchomości na których wytwarzane są odpady komunalne). 12
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Gminy zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych Przetarg (Pzp) lub dokonanie wyboru podmiotu (PPP lub koncesja na roboty budowlane lub usługi). Obejmują systemem gospodarowania odpadami wszystkich właścicieli nieruchomości (Kpgo 2014 do 2015 r.). Szczegółowe określenie wymagań zamawiającego wobec wykonawcy odnośnie planowanych instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 13
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Tworzą punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w tym miejsca zbiórki ZSEiE. Ustanawiają selektywne zbieranie co najmniej: papieru, metali, tworzyw sztucznych, szkła, opakowań wielomateriałowych, odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji. Odpady zebrane najbliżej źródła ich wytwarzania będą jakościowo najlepsze co ułatwi ich zagospodarowanie. 14
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Gminy są obowiązane osiągnąć do 31 grudnia 2020 r.: 1) poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w wysokości co najmniej 50% wagowo; 2) poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych w wysokości co najmniej 70% wagowo. Odpady zebrane najbliżej źródła ich wytwarzania będą jakościowo najlepsze co ułatwi ich zagospodarowanie. 15
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Gminy są obowiązane ograniczyć masę odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania: 1) do dnia 16 lipca 2013 r. do nie więcej niż 50% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, 2) do dnia 16 lipca 2020 r. do nie więcej niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. 16
Wymagana moc przerobowa instalacji ~258 ~434 ~507 2009 r. - 116,6 tys. Mg (MBP) (27,9 tys. Mg) Rys. Dopuszczalne ilości składowanych komunalnych odpadów ulegających biodegradacji w województwie śląskim 17
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Nie osiągnięcie wymaganego poziomu: recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami, ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania powoduje wymierzenie kary pieniężnej!!! Sprawozdawczość: Podmiot odbierający odpady do gminy kwartalne, do końca miesiąca następującego po kwartale, Wójt, burmistrz prezydent miasta do marszałka województwa oraz wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska roczne, do 31 marca następującego roku, Marszałek województwa do ministra właściwego do spraw środowiska roczne, do 15 lipca następującego roku. 18
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Co jeszcze czeka samorządy gmin: utworzenie rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z dniem wejścia ustawy w życie, dostosowanie regulaminów do wojewódzkich planów gospodarki odpadami w terminie 6 miesięcy od dnia uchwalenia wpgo. 19
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Podjęcie uchwał określających (w terminie 12 miesięcy): stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, termin, częstotliwość i tryb uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów Przeprowadzenie kampanii informacyjnych na temat praw i obowiązków właścicieli nieruchomości określonych w powyższych uchwałach.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania samorządu województwa WOJEWÓDZKI PLAN GOSPODARKI ODPADAMI Sejmik województwa jest obowiązany uchwalić, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, zaktualizowany wojewódzki plan gospodarki odpadami. Uchwała w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami. 21
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania samorządu województwa Uchwała w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami jest aktem prawa miejscowego regiony gospodarki odpadami komunalnymi, regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych i instalacje do zastępczej obsługi tych regionów, regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych niespełniające wymagań ochrony środowiska, 22
Zakład zagospodarowania odpadów (120 tysięcy mieszkańców), spełniający wymagania najlepszej dostępnej techniki lub technologii, oraz zapewniający termiczne przekształcanie odpadów lub: a) mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych (obligatoryjne rozporządzenie wymagania dla MBP i stabilizatów), b) przetwarzanie selektywnie zebranych odpadów zielonych i innych bioodpadów oraz wytwarzanie z nich produktu o właściwościach nawozowych lub środków wspomagających uprawę roślin, (ustawa o nawozach i nawożeniu - pozwolenie, rozporządzenie - wymagania), c) składowanie odpadów powstających w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych 23
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Marszałek województwa: sprawuje kontrolę nad prowadzącym regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych w zakresie przyjmowania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadania gmin Zakaz zbierania i przetwarzania: zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, poza regionem gospodarki odpadami komunalnymi, na którym zostały wytworzone.
AKTUALNY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI Przepływy strumieni odpadów balast Zmieszane odpady komunalne (zok) SKŁADOWSKO ODPADÓW - papier, - szkło, - tw. sztuczne, - metale Instalacja odzysku
FP odpady niebezpieczne SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI Przepływy strumieni odpadów Instalacja do produkcji PA Zmieszane odpady komunalne (zok) FN INSTALACJE REGIONALNE (zasada regionalizacji) balast Sortownia balast - metale, - tw. sztuczne, - szkło, - inne B SKŁADOWSKO ODPADÓW - papier, - szkło, Instalacja - tw. sztuczne odzysku - metale, (zasada - inne bliskości) - o.u.biodegradacji (w tym zielone), Instalacja MBP B Stabilizacja biologiczna (tlenowa) (beztlen.+ tlenowa) Kompostownia Biogazownia Kompostownia stabilizat oczyszczony stabilizat odzysk Kompost (nawóz organ. lub środek wspomagający uprawę roślin)
Zakaz składowania od 2013 roku Frakcji kalorycznej odpadów: ciepło spalania powyżej 6MJ/kg, zawartość ogólnego węgla organicznego (TOC) powyżej 5% suchej masy, straty prażenia (LOI) powyżej 8% suchej masy. 28
Wnioski: 1. Osiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania nie będzie możliwe bez rozwoju selektywnej zbiórki odpadów jak najbliżej źródła ich powstawania. 2. Osiągnięcie celów w zakresie ograniczenia ilości odpadów organicznych kierowanych do składowania, wymaga dalszego rozwoju metod biologicznych i mechaniczno-biologicznych oraz wprowadzenia termicznego przekształcania odpadów, jako elementu kompleksowego systemu zagospodarowania odpadów komunalnych. 3. Dla osiągnięcia powyższych celów konieczne jest podjęcie współpracy gmin w ramach regionów gospodarki odpadami komunalnymi celem prowadzenia wspólnej i kompleksowej gospodarki tymi odpadami.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Bogdan Pasko Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Ochrony Środowiska tel. 32 78 35 651 e-mail: bpasko@slaskie.pl