METALURGIA Metalurgia metali nieżelaznych. Egzamin wstępny na studia stacjonarne II stopnia. Pytania na rok akademicki 2015/2016. Pytania kierunkowe

Podobne dokumenty
METALURGIA (studia II go stopnia) Specjalność - Metalurgia metali nieżelaznych. Pytania (rozmowa kwalifikacyjna)

METALURGIA Metalurgia metali nieżelaznych

Pytania do egzaminu inżynierskiego, PWSZ Głogów, Przeróbka Plastyczna

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH.. - należy podać schemat obliczeń (skąd się biorą konkretne podstawienia do wzorów?)

Technologie Materiałowe II Wykład 2 Technologia wyżarzania stali

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji

Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE

PROCESY PRODUKCYJNE WYTWARZANIA METALI I WYROBÓW METALOWYCH

Materiałoznawstwo. Wzornictwo Przemysłowe I stopień ogólnoakademicki stacjonarne wszystkie Katedra Technik Komputerowych i Uzbrojenia

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Dr inż. Paweł Rokicki Politechnika Rzeszowska Katedra Materiałoznawstwa, Bud. C, pok. 204 Tel: (17) WYCISKANIE

IWP.C6. WZORNICTWO PRZEMYSŁOWE I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Rok akademicki: 2016/2017 Kod: MME n Punkty ECTS: 5. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

2. WPŁYW ODKSZTAŁCENIA PLASTYCZNEGO NA ZIMNO NA ZMIANĘ WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH METALI

Logistyka I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Semestr zimowy Techniki wytwarzania I Nie

Metaloznawstwo I Metal Science I

MATERIAŁY SPIEKANE (SPIEKI)

MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I. dr inż. Hanna Smoleńska

Technologie wytwarzania. Opracował Dr inż. Stanisław Rymkiewicz KIM WM PG

Kierunek: Inżynieria Materiałowa Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. audytoryjne. Wykład Ćwiczenia

Zarządzania i Inżynieria Produkcji I stopień Ogólnoakademicki. Specjalnościowy Obowiązkowy Polski Semestr piąty

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) WIEDZA

Zespół Szkół Samochodowych

Zagadnienia kierunkowe Kierunek mechanika i budowa maszyn, studia pierwszego stopnia

Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1

plastycznej Mechanika i Budowa Maszyn I stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Techniki Wytwarzania I. Mechanika i Budowa Maszyn I stopnień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

DYFUZJA I PRZEMIANY FAZOWE Diffusion and phase transformations. forma studiów: studia stacjonarne. Liczba godzin/tydzień: 2W e, 1L, 1Ćw.

Stopy metali nieżelaznych

Materiałoznawstwo Materials science. Transport I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Materiałoznawstwo Materials science. Automaryka i Robotyka I stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Metaloznawstwo II Metal Science II

Opis przedmiotu: Materiałoznawstwo

STRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Mechanika i budowa maszyn II stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Mechanika i Budowa Maszyn II stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Kalorymetria. 1. I zasada termodynamiki, Prawo Hessa, Prawo Kirchhoffa (graficzna interpretacja), ciepło właściwe, termodynamiczne funkcje stanu.

Rok akademicki: 2016/2017 Kod: MIM SM-n Punkty ECTS: 5. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016/ /20 (skrajne daty)

Technologia obróbki cieplnej. Grzanie i ośrodki grzejne

1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych.

5.11. Przerób z³omu elektronicznego Przerób z³omów niskomiedziowych i odpadów w piecu szybowym Maksymalizacja odzysku

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Metalurgia Metali Nieżelaznych Wykład 4

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia

Mechanika i Budowa Maszyn II stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Odlewnictwo / Marcin Perzyk, Stanisław Waszkiewicz, Mieczysław Kaczorowski, Andrzej Jopkiewicz. wyd. 2, 4 dodr. Warszawa, 2015.

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechatronika Studia pierwszego stopnia. Techniki wytwarzania i systemy montażu Rodzaj przedmiotu:

Technologie Materiałowe II Spajanie materiałów

Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj.

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Inżynieria materiałowa. 2. KIERUNEK: Mechanika i budowa maszyn. 3. POZIOM STUDIÓW: I stopnia

Rok akademicki: 2015/2016 Kod: NME s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia

PREZENTACJA KATEDRY PRZERÓBKI PLASTYCZNEJ I METALOZNAWSTWA METALI NIEŻELAZNYCH

Inżynieria Bezpieczeństwa I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogóln akademicki / praktyczny)

Budowa stopów. (układy równowagi fazowej)

Edukacja techniczno-informatyczna I stopień studiów. I. Pytania kierunkowe

Termodynamiczne warunki krystalizacji

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Wykaz norm będących w zakresie działalności Komitetu Technicznego KT 301 ds. Odlewnictwa aktualizacja na dzień

Chłodnice CuproBraze to nasza specjalność

Pytana na egzamin dyplomowy. na kierunku wzornictwo przemysłowe. studia stacjonarne I stopnia

pt.: KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROCESÓW OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Stal - definicja Stal

Laboratorium z chemii fizycznej. Zakres zagadnień na kolokwia

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Kierunek i poziom studiów: Chemia budowlana, II stopień Sylabus modułu: Chemia ciała stałego 0310-CH-S2-B-065

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu

Chemia - laboratorium

CIENKOŚCIENNE KONSTRUKCJE METALOWE

Kierunek: Inżynieria Materiałowa Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Transportu Politechniki Warszawskiej, Zakład Podstaw Budowy Urządzeń Transportowych B. Ogólna charakterystyka przedmiotu

1. Przedmiot chemii Orbital, typy orbitali Związki wodoru z innym pierwiastkami

Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Ć W I C Z E N I E 8. Wydajność prądowa w procesie elektrolizy siarczanu cynku

PODSTAWY SKRAWANIA MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH

Z-LOGN1-021 Materials Science Materiałoznastwo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014

MATERIAŁOZNAWSTWO Wydział Mechaniczny, Mechatronika, sem. I. dr inż. Hanna Smoleńska

Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia

Wytrzymałość Konstrukcji I - MEiL część II egzaminu. 1. Omówić wykresy rozciągania typowych materiałów. Podać charakterystyczne punkty wykresów.

a) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii...

Spis treści Przedmowa

PODSTAWY PROCESÓW PRZERÓBKI PLASTYCZNEJ

Rok akademicki: 2015/2016 Kod: NME s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne

Kierunek studiów: Mechanika i Budowa Maszyn semestr II, 2016/2017 Przedmiot: Podstawy Nauki o Materiałach II

Karta modułu/przedmiotu

Nauka o Materiałach. Wykład VIII. Odkształcenie materiałów właściwości sprężyste. Jerzy Lis

Transkrypt:

Osoby przystępujące do egzaminu kwalifikacyjnego na II stopień studiów stacjonarnych na kierunku Metalurgia mają możliwość wyboru jednej z dwóch propozycji pytań dla Metalurgii metali nieżelaznych lub Przeróbki plastycznej: METALURGIA Metalurgia metali nieżelaznych Egzamin wstępny na studia stacjonarne II stopnia Pytania na rok akademicki 2015/2016 Pytania kierunkowe 1. Ogólny podział rud i metod otrzymywania z nich metali. 2. Omów proces kalcynacji węglanów. Wyznaczanie temperatury inwersji. 3. Omów teorie utleniania siarczków metali. 4. Scharakteryzuj układ Zn-S-O. 5. Opisz zachowanie się składników siarczkowego koncentratu cynku w czasie prażenia. 6. Porównaj sposób prażenia w stanie fluidalnym i zawiesinowym. 7. Omówić proces Waeltza. 8. Opisz proces prażenia koncentratów Zn-Pb na taśmie D-L. 9. Opisz równowagę reakcji redukcji i reakcji Boudouarda w przypadku otrzymywania metalu w fazie skondensowanej. 10. Budowa pieca szybowego i reakcje w procesie IS. 11. Opisz procesy w kondensatorze pieca szybowego IS. 12. Podaj reakcje w procesach ługowania prażonki ZnO. 13. Wyjaśnij istotę hydrolitycznego oczyszczania roztworu siarczanu cynku. 14. Wyjaśnij pojęcie cementacji metali z roztworu i opisz oczyszczanie roztworu ZnSO 4 tą metodą. 15. Opisz proces elektrolitycznego wydzielania cynku z roztworu ZnSO 4. 16. Omów rolę nadnapięcia wodoru w procesie otrzymywania cynku i wpływ parametrów elektrolizy na nadnapięcie wodoru i wydajność prądową. 17. Scharakteryzuj urządzenia do rozdziału fazy stałej od ciekłej. 18. Omów podział metod rafinacji metali. 19. Wyjaśnij na czym polega rafinacja strefowa metali. 20. Omów rafinację cynku metodą rektyfikacji w kolumnach New Jersey. 21. Scharakteryzuj układ Cu-Fe-S. 22. Omów proces otrzymywania miedzi w technologii pieca szybowego. 23. Porównaj procesy topienia koncentratów miedzi w piecu zawiesinowym i szybowym 24. Opisz procesy w szybie reakcyjnym i w żużlu w jednostadialnym procesie topienia koncentratów miedzi. 25. Omów proces odmiedziowania żużla zawiesinowego z procesu jednostadialnego. 26. Omów czynniki wpływające na straty miedzi do żużla. 27. Opisz etapy procesu konwertorowania kamienia miedziowego. 28. Omów proces rafinacji elektrolitycznej miedzi, reakcje elektrodowe i parametry procesu. 29. Omów budowę i rolę żużli w procesach metalurgii miedzi. 30. Ogólny podział metod otrzymywania ołowiu. Otrzymywanie ołowiu w piecu Dorschla.

31. Wymień etapy rafinacji ołowiu surowego. Omów odmiedziowanie i rafinację metodą Harrisa. 32. Recykling ołowiu z akumulatorów. 33. Odzysk srebra ze szlamu anodowego i piany srebronośnej. 34. Otrzymywanie tlenku glinowego metodą Bayera w układzie Na 2 O-Al 2 O 3 -H 2 O. 35. Otrzymywanie aluminium metodą elektrolizy soli stopionych 36. Wpływ liczby kriolitowej na temperaturę topnienia elektrolitu i rozpuszczalność tlenku glinowego. 37. Wpływ zawartości tlenku glinowego na napięcie elektrolizera do otrzymywania aluminium. 38. Wpływ napięcia elektrolizera oraz wydajności prądowej na zużycie energii elektrycznej w procesie elektrolizy tlenku glinowego. 39. Recykling aluminium z puszek po napojach. 40. Podstawy termodynamiczne otrzymywania magnezu metodą silikotermiczną. 41. Omów pierwszą i drugą zasadę termodynamiki. 42. Wyjaśnij różnicę między potencjałem termodynamicznym Gibbsa, a potencjałem chemicznym (μ). 43. Wyprowadź i omów równanie Clausiusa-Clapeyrona. 44. Omów pojęcia izotermy i izobary Van t Hoffa. 45. Wyjaśnij regułę faz Gibbsa. 46. Równanie Gibbsa-Duhema i jego zastosowanie. 47. Przedstaw prawo Raoulta i prawo Henry ego oraz omów standardy aktywności. 48. Podaj termodynamiczny warunek równowagi reakcji chemicznej. Na przykładzie reakcji Boudouarda określ wpływ ciśnienia i temperatury na równowagę tej reakcji. 49. Omów zachowanie elektrody w warunkach równowagi i w warunkach polaryzacji. 50. Na przykładzie prostego układu eutektycznego omów metodę jego obliczenia. Pytania uzupełniające 1. Rodzaje oddziaływań podstawowych i wiązań międzyatomowych oraz ich konsekwencje dla ciała stałego sprężystość kryształów. 2. Struktura i sieć krystaliczna opis matematyczny elementów i zespołów elementów sieci. 3. Defekty struktury krystalicznej podział, opis i właściwości. 4. Dyfuzja i samodyfuzja w ciele stałym istota, opis i zależności od parametrów termodynamicznych. 5. Krystalizacja mechanizmy, zależności od szybkości zmian temperatury. Tworzenie mono- i polikryształów. 6. Stopy metali definicje i określenia elementów oraz pojęcia i rodzaje faz w stopach z uwzględnieniem układów równowagi faz. 7. Umocnienie metali i stopów i ich związek z procesami strukturalnymi w ciele stałym. 8. Strukturalne skutki deformacji plastycznej mechanizmy deformacji plastycznej. 9. Podział i zasady obróbek cieplnych uplastyczniających w metalach i stopach. 10. Ulepszanie cieplne i utwardzanie wydzieleniowe w metalach i stopach. 11. Definicja naprężenia i stanu naprężenia, aksjator i dewiator stanu naprężenia, przykłady. 12. Kryterium plastyczności Tresci, kryterium Hubera-Misesa. Interpretacja geometryczna. 13. Krzywa umocnienia. Konstrukcja krzywej umocnienia. Praca czystego odkształcenia plastycznego. 14. Prędkość odkształcenia i jej rola w procesach przeróbki plastycznej metali. 15. Modele tarcia w procesach przeróbki plastycznej. Współczynnik tarcia. Czynnik tarcia. 16. Nacisk jednostkowy i jego rozkład na długości łuku styku pod wpływem warunków realizacji procesu walcowania.

17. Metody wytwarzania rur z metali nieżelaznych 18. Procesy kształtowania blach otrzymywania wyrobów o powierzchni nierozwijalnej (wymienić, narysować schematy, krótko scharakteryzować). 19. Wyroby kute i metody ich otrzymywania. 20. Przebiegi sił w procesach wyciskania współbieżnego i przeciwbieżnego. Dyplomant udziela pisemnej odpowiedzi na dwa pytania kierunkowe i jedno uzupełniające.

METALURGIA Przeróbka plastyczna Pytania na rok akademicki 2015/2016 Pytania kierunkowe Egzamin wstępny na studia stacjonarne II stopnia 1. Definicja odkształcenia, miary odkształceń, odkształcenie względne i rzeczywiste, relacje miedzy nimi. 2. Prawo stałości objętości, równanie ciągłości strugi. 3. Aksjator i dewiator stanu naprężenia, przykłady. 4. Klasyfikacja stanów naprężenia. Przykłady rzeczywiste. 5. Niezmienniki stanu naprężenia. 6. Równania równowagi wewnętrznej. 7. Układ główny naprężeń, naprężenia główne, równanie wiekowe. 8. Kryteria plastyczności Hubera Misesa, Tresci. 9. Próba jednoosiowego rozciągania, parametry krzywej rozciągania i ich interpretacja, granica plastyczności. 10. Wykresy stanu mechanicznego ze szczególnym uwzględnieniem wykresu Pełczynskiego 11. Krzywa umocnienia. Konstrukcja krzywej umocnienia. 12. Przeróbka plastyczna na gorąco, przeróbka plastyczna na zimno. Przykłady. 13. Prędkość odkształcenia i jej rola w procesach przeróbki plastycznej metali. 14. Rola tarcia i modele tarcia w procesach przeróbki plastycznej. 15. Rodzaje i charakterystyka podstawowych procesów przeróbki plastycznej metali. 16. Wpływ różnych czynników na parametry siłowe procesów przeróbki plastycznej. 17. Stan naprężenia i odkształcenia w procesie płaskiego walcowania blach. 18. Stan naprężenia i odkształcenia w procesie kołowo-symetrycznego ciągnienia i wyciskania. 19. Założenia elementarnej teorii plastyczności 20. Podstawowe metody walcowania i uzyskiwane wyroby finalne. 21. Warunki ograniczające proces walcowania w pojedynczych klatkach oraz w układzie ciągłym. 22. Definicja poszerzenia i wpływ czynników na jego wielkość. 23. Zjawisko wyprzedzenia oraz wpływ różnych parametrów na jego wielkość. 24. Nacisk jednostkowy i jego rozkład na długości łuku styku pod wpływem warunków realizacji procesu walcowania. 25. Siła w klasycznym procesie ciągnienia i metody jej zmniejszenia. 26. Metody ciągnienia rur i uzyskiwane wartości λ; uzasadnij. 27. Budowa geometryczna ciągadła. Optymalny kąt ciągnienia. Materiały na oczka ciągadeł. 28. Metody intensyfikacji procesu ciągnienia. 29. Cięcie blach na nożycach rodzaje nożyc i ich zastosowanie. 30. Cięcie blach za pomocą wykrojników siła wykrawania, wygląd powierzchni rozdzielenia. 31. Metody gięcia w zależności od rodzaju ruchu narzędzia; charakterystyka podstawowych sposobów gięcia na prasach. 32. Podstawowe procesy tłoczenia blach (kształtowania wyrobów o powierzchni nierozwijalnej) nazwy, schematy, krótka charakterystyka.

33. Zjawiska ograniczające proces wytłaczania blach kryteria i sposoby zapobiegania ich wystąpieniu. 34. Wyroby kute i metody ich otrzymywania. 35. Projektowanie odkuwki matrycowej na tle rysunku wyrobu gotowego. 36. Rola wypływki w procesie kucia matrycowego. 37. Idealna przedkuwka i etapy jej konstruowania. 38. Elementy konstrukcji młota do kucia, energia uderzenia młota. 39. Wyroby wyciskane i sposoby ich otrzymywania. 40. Typy płynięcia metalu w procesach wyciskania. 41. Przebiegi sił w procesach wyciskania współbieżnego oraz przeciwbieżnego. 42. Narzędzia przeznaczone do wyciskania wyrobów pełnych i pustych. 43. Wyciskanie izotermiczne, cel i sposoby jego realizacji. 44. Czynniki decydujące o szybkości rekrystalizacji i końcowej strukturze metali i stopów poddanych wyżarzaniu (po odkształceniu na zimno ). 45. Wpływ zdrowienia dynamicznego na krzywą σ - ε, strukturę i własności odkształconego materiału. 46. Wpływ rekrystalizacji dynamicznej na przebieg krzywej σ - ε i strukturę odkształconego materiału. 47. Obróbka cieplna stopów aluminium serii 6000 (Al-Mg-Si) procesy strukturalne i ich wpływ na własności wyrobów. 48. Zintegrowane procesy przeróbki plastycznej metali nieżelaznych. 49. Proces Contirod produkcji walcówki miedzianej. 50. Proces Continuous Properzi produkcji walcówki aluminiowej. Pytania uzupełniające 1. Omów zachowanie elektrody w warunkach równowagi i w warunkach polaryzacji. 2. Omów pojęcia izotermy i izobary van t Hoffa, przedstaw graficzne. 3. Wyjaśnij regułę faz Gibbsa i regułę przekory Le Chateliera, podaj przykłady na reakcjach. 4. Wymień metody otrzymywania ołowiu i omów szczegółowo jedną z nich. 5. Omów otrzymywanie tlenku glinowego metodą Bayera w układzie Na 2 O-Al 2 O 3 -H 2 O. 6. Omów otrzymywanie aluminium metodą elektrolizy w solach stopionych, narysuj jeden z rodzajów elektrolizerów. 7. Omów teorie prażenia siarczków oraz proces prażenia koncentratów Zn w warstwie fluidalnej. 8. Omów proces otrzymywania cynku metodą IS. 9. Scharakteryzuj proces otrzymywania miedzi w piecu zawiesinowym i szybowym, omów ich różnice. 10. Opisz etapy procesu konwertorowania kamienia miedziowego, narysuj konwertor. 11. Rodzaje oddziaływań podstawowych wiązań międzyatomowych oraz ich konsekwencje dla ciała stałego sprężystość kryształów. 12. Sieć krystaliczna - rodzaje sieci krystalicznych, symetria, rzut stereograficzny sieci. 13. Defekty struktury krystalicznej - podział, opis i właściwości. 14. Dyfuzja i samodyfuzja w ciele stałym - istota, opis i zależności od parametrów termodynamicznych. 15. Krystalizacja - mechanizmy, zależności od szybkości zmian temperatury. Tworzenie mono- i polikryształów, wpływ odchylenia od warunków równowagi na krystalizację.

16. Stopy metali definicje i określenia elementów oraz pojęcia i rodzaje faz w stopach z uwzględnieniem układów równowagi faz. 17. Umocnienie metali i stopów i ich związek z procesami strukturalnymi w ciele stałym. 18. Strukturalne skutki deformacji plastycznej mechanizmy deformacji plastycznej. 19. Podział i zasady obróbek cieplnych uplastyczniających w metalach i stopach. 20. Ulepszanie cieplne i utwardzanie wydzieleniowe w metalach i stopach. Stopy żelaza, stale węglowe i stopowe. Dyplomant udziela pisemnej odpowiedzi na dwa pytania kierunkowe i jedno uzupełniające.