KONKUR HITORYCZNY DL UCZNIÓW ZKÓŁ GIMNZJLNYCH KLUCZ ODOWIEDZI ET ZKOLNY Zadanie 1. max. 6 p. Wielkie odkrycia geograficzne Uzupełnij zdania. a) Bartłomiej Diaz żeglarz w służbie króla ortugalii dotarł jako pierwszy do ( nazwisko ) ( nazwa państwa ) południowych krańców fryki, które nazwano rzylądkiem Dobrej Nadziei. b) W tym samym czasie, gdy Ferdynand Cortes (Kortez) podbijał cywilizację zteków, (nazwisko konkwistadora) (nazwa ludu indiańskiego) wyprawa dowodzona przez Ferdynanda Magellana opłynęła kulę ziemską. ( nazwisko ) Zadanie 2. max. 6 p. Konsekwencje wielkich odkryć geograficznych Wymień sześć konsekwencji wielkich odkryć geograficznych dla mieszkańców Europy i nowo odkrytych lądów m.in. rozwój handlu zagłada cywilizacji m.in. zteków, Inków wyniszczenie ludów tubylczych, ( m.in. w wyniku chorób europejskich ) zmiana szlaków handlowych: Ocean Indyjski i tlantycki w miejsce Morza Śródziemnego napływ kruszców / złota i srebra rozwój gospodarczy i wzrost zamożności mieszkańców Europy wzrost cen towarów (napływ kruszców), większy na produkty rolnicze (rozwój miast) rozwój miast, rzemiosła zwłaszcza w zachodniej Europie rozwój gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej na wschód od Łaby, m.in. w olsce (wzrost zapotrzebowania na żywność i jej cen) rozwój handlu niewolnikami / rozwój niewolnictwa powstanie kolonii / narodziny imperiów kolonialnych m.in. Hiszpanii, ortugalii, pojawienie się w Europie nowych owoców, warzyw, m.in. pomidorów, papryki, kukurydzy rozwój wiedzy o świecie, m.in. potwierdzenie teorii o kulistości ziemi upowszechnienie / dominacja chrześcijaństwa na odkrytych kontynentach: meryce, ustralii dominacja Europejczyków / białej rasy na świecie itd. trona 1 z 5
Zadanie 3. max. 5 p. Narodziny i rozwój reformacji w Europie Zaznacz w tabeli (wpisując w odpowiednią rubrykę literę lub F ), czy poniższe zdania są prawdziwe czy fałszywe. zdanie a) Za początek reformacji uważa się spalenie w 1517 r. przez Marcina Lutra bulli papieskiej. / F F b) Bezpośrednim powodem zerwania przez króla nglii Henryka VIII z Rzymem i narodzin Kościoła anglikańskiego była odmowa papieża unieważnienia małżeństwa króla z Katarzyną ragońską. c) Kalwinizm, którego twórcą był Jan Kalwin, narodził się we Francji. F d) rotestanci (zwolennicy reformacji) za najwyższy autorytet i jedyne źródło wiary, zamiast papieża i Kościoła instytucjonalnego, uznali ismo Święto. e) okój augsburski w 1555 r. zakończył wojny religijne w Cesarstwie Niemieckim. (Do nowego konfliktu zbrojnego, m.in. o podłożu religijnym, doszło dopiero w VII w.) Zadanie 4. max. 5 p. ojęcia / terminy związane z VI w. Wyjaśnij - pełnym zadaniem - pojęcia dotyczące VI w: akt supremacji, symonia, predestynacja, Indeks ksiąg zakazanych, hołd pruski kt supremacji np. ustawa uchwalona przez parlament angielski w 1534 r. / po zerwaniu z papiestwem, przyznająca władcy nglii zwierzchnictwo nad Kościołem anglikańskim Utopia np. miejsce, którego nie ma; wizja idealnego państwa i społeczeństwa, niemająca szans urzeczywistnienia; w dziele Utopia wizję idealnego ustroju przedstawił angielski humanista / pisarz i myśliciel Tomasz Morus ymonia np. (świętokupstwo) - występująca w Kościele katolickim i krytykowana przez zwolenników reformacji praktyka handlu urzędami i godnościami kościelnymi wraz ze związanymi z nimi dobrami materialnymi redestynacja np. koncepcja religijna, zgodnie z którą los człowieka (jego zbawienie lub potępienie) są z góry określone przez Boga; przekonanie charakterystyczne dla kalwinizmu Indeks ksiąg zakazanych np. ogłaszany przez Kościół katolicki oficjalny spis dzieł, których czytanie a nawet posiadanie było katolikom zakazane; umieszczano na indeksie książki uznane za niezgodne z nauką Kościoła bądź niemoralne Hołd pruski np. hołd lenny złożony w 1525 r. (na Rynku w Krakowie) królowi olski (Zygmuntowi taremu) przez dotychczasowego wielkiego mistrza krzyżackiego / obecnie księcia w rusach (lbrechta Hohenzollerna). W jego wyniku Księstwo ruskie stawało się lennem olski. trona 2 z 5
Zadanie 5. max. 5 p. Rzeczpospolita w VI w. ołącz związane ze sobą postacie historyczne Zygmunt tary lbrecht Hohenzollern Zygmunt ugust nna Jagiellonka tefan Batory Iwan IV Groźny Jan Zamoyski Zadanie 6. Rzeczpospolita w VI w max. 6 p. onumeruj w kolejności chronologicznej ( 1 najstarsze wydarzenie ) a) zawarcie unii powstanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1569 3 sekularyzacja aństwa Zakonnego powstanie rus Książęcych 1525 2 śmierć Zygmunta ugusta i pierwsza wolna elekcja 1572, 1573 4 uchwalenie konstytucji Nihil novi 1505 1 b) 0p. lub 3p. ostatnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1519-21 2 śmierć Ludwika Jagiellończyka w bitwie pod Mohaczem 1526 3 zwycięstwo wojsk polsko-litewskich w bitwie z wojskami moskiewskimi pod Orszą 1514 1 zwycięska wojna tefana Batorego z Moskwą o Inflanty 1579-82 4 0p. lub 3p. Uczeń otrzymuje trzy punkty za każdą w pełni poprawnie zaznaczoną kolejność. W przypadku błędu uczeń nie otrzymuje punktów. Łącznie uczeń otrzymuje maksymalnie 6 p. trona 3 z 5
Zadanie 7. max. 4 p. Rzeczpospolita Obojga Narodów w VI w. Zaznacz literą poprawne odpowiedzi. o zawarciu unii Rzeczpospolita Obojga Narodów: obejmowała powierzchnię (tysięcy km 2 ) 400 600 800 liczyła milionów mieszkańców 4 8 16 poza jej granicami znajdowały się omorze Gdańskie omorze Zachodnie Śląsk Mazowsze Zadanie 8. max. 8 p. aństwo polsko-litewskie za Zygmunta tarego, Zygmunta ugusta i Henryka Walezego Określ, za panowania jakiego władcy miały miejsce wymienione wydarzenia wpisz odpowiednią literę: za Zygmunta tarego za Zygmunta ugusta za Henryka Walezego H pierwsze wydanie dzieła O obrotach sfer niebieskich małżeństwo króla z księżniczką Boną forzą hołd pruski oddanie się wielkiego mistrza zakonu inflanckiego pod opiekę króla olski, sekularyzacja Inflant trona 4 z 5
sobór trydencki ogłoszenie przez Lutra 95 tez wynalezienie przez Gutenberga druku (ruchomych czcionek drukarskich) powstanie Kościoła anglikańskiego (obwołanie Henryka VIII głową Kościoła w nglii i ogłoszenie aktu supremacji) Zadanie 9. max. 5 p. Narodziny demokracji szlacheckiej odaj nazwę dokumentu, z którego pochodzi cytat. Kiedy, gdzie, przez kogo został on uchwalony, za panowania jakiego władcy? postanowiliśmy, iż odtąd na potomne czasy nic nowego stanowionym być nie ma przez nas i naszych następców bez wspólnego zezwolenia senatorów i posłów ziemskich, coby było z ujmą i ku uciążeniu Rzeczypospolitej, oraz ze szkodą i krzywdą czyjąkolwiek, tudzież zmierzało ku zmianie prawa ogólnego i wolności publicznej. nazwa dokumentu Konstytucja nihil novi data 1505 gdzie Radom przez kogo ejm (senat, izba poselska, król) za panowania króla leksandra Jagiellończyka UNKTÓW: max. 50 trona 5 z 5