Zakład Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego ul. Solec 57 00-424 Warszawa tel.: (022) 629 46 65 tel./fax: (022) 622 80 05 www.wum.edu.pl/zakladrehabilitacji e-mail: zakladrehabilitacji@wum.edu.pl p.o. Kierownika Zakładu : dr n. med. Dariusz Białoszewski e-mail: dariusz.bialoszewski@wum.edu.pl Pracownicy Zakładu Rehabilitacji OF IIWL WUM: Samodzielni pracownicy naukowi: prof. dr hab. med. Jerzy Kiwerski, dr hab. med. Krystyna Księżopolska-Orłowska Adiunkci: dr n. o k. f. Jakub Adamczyk, dr n. med. Michał Dwornik, dr n. o k.f. Dariusz Boguszewski, dr n. med. Izabela Korabiewska, dr n. med. Monika Lewandowska, dr n. med. Witold Rongies, dr n. med. Jerzy Smirnow, dr n. o k. f. Edyta Smolis- Bąk Asystenci: mgr Anna Słupik Starsi wykładowcy: mgr Magdalena Czajkowska, mgr Krystyna Kasperska, mgr Anna Ostaszewska, mgr Andrzej Ochal Wykładowcy: mgr Joanna Buchajska, mgr Janina Grzegorzewska, mgr Agnieszka Ignaczak, mgr Maria Kłoda, mgr Hanna Kowal, mgr Ewa Niemczyk, mgr Katarzyna Pec Doktoranci: mgr Monika Sujecka, mgr Weronika Woźniak, mgr Agnieszka Zając Sekretariat Zakładu prowadzi mgr Anna Obszyńska-Litwiniec 1. Zarys historii Zakładu Rehabilitacji OF II WL WUM Powstanie Zakładu Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II Wydziału Lekarskiego, jednej z najmłodszych jednostek Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, było naturalną konsekwencją decyzji Senatu ówczesnej Akademii Medycznej, który na posiedzeniu 25 czerwca 2001 r. uchwalił (Uchwała Senatu nr 22/ 2001) powołanie Oddziału Fizjoterapii w ramach II Wydziału Lekarskiego. Pierwszym Prodziekanem Oddziału Fizjoterapii II Wydziału Lekarskiego została od 01 września 2002 r. prof. nadzw. dr hab. med. Joanna Juskowa, która organizowała od podstaw nauczanie na nowym kierunku i utworzyła pierwszą jego jednostkę - Zakład Rehabilitacji zostając jednocześnie jej Kierownikiem (Ryc.1). Pełniła tę funkcję nieprzerwanie do 2005 r. Początkowo, na prośbę władz AM władze Sejmiku Mazowieckiego użyczyły odpłatnie Zakładowi sale seminaryjne i pracownie specjalistyczne Studium Medycznego Nr 4w Warszawie przy ul. Grenadierów 30a. Warunki pracy tam były z różnych względów niezwykle trudne. Na szczęście i studentów wówczas było niewielu, co pozwoliło jakoś ten okres przetrwać.w 2004 r. z powodu wygaśnięcia umowy najmu Zakład przeniesiono do nowej siedziby przy ul. Solec 57. W pomieszczeniach zajmowanych wcześniej przez Studium Medyczne Nr 6 rozpoczęła się szybka, ponowna organizacja Zakładu Ryc.1. Dr hab. med. Joanna Juskowa, prof. nadzw. WUM. Pierwszy Prodziekan ds. Oddziału Fizjoterapii II WL WUM, twórczyni i pierwszy Kierownik Zakładu Rehabilitacji OF.
W kolejnych latach Zakład dojrzewał i zmieniał się. Przybywały kolejne roczniki studentów, co wymuszało konstruowanie coraz aktualniejszych programów nauczania i wyznaczanie nowych zadań dla Zakładu. Poza niezwykłą energią i pracowitością Pani Profesor, nieocenioną pomocą mgr Joanny Gotlib, która prowadziła wówczas zarówno sekretariat Zakładu i wiele innych spraw Pani Dziekan wielkie zasługi w budowaniu Zakładu położyli również jego pracownicy naukowo-dydaktyczni. Wielu z nich wraz z nowymi Koleżankami i Kolegami nadal w nim pracuje (Ryc.2). W 2005 roku, po odejściu prof. Joanny Juskowej na emeryturę, Kierownikiem Zakładu został dr hab. Ludwik Pokora, który z dużym wysiłkiem rozpoczął modernizację zdewastowanych pomieszczeń zajmowanych przez Zakład. We wrześniu 2006 r. Dziekan II Wydziału Lekarskiego prof. Maciej Karolczak powierzył kierowanie Zakładem Rehabilitacji II WL WUM jego wieloletniemu adiunktowi - dr n. med. Dariuszowi Białoszewskiemu, który nadal pełni te obowiązki. Pod jego kierunkiem i z jego inicjatywy powstały nowe, autorskie przedmioty nauczania, a treści dotychczasowych zmodernizowano. Stworzono od podstaw referencyjną, wyposażoną w nową generację urządzeń TerapiMaster, jedną z nielicznych w kraju Pracownię Sling Exercise Therapy (S-E-T). Utworzono również Pracownię Biomechaniki, która posiada nowoczesny sprzęt pomiarowy pozwalający na prowadzenie badań nad nowymi metodami i technikami rehabilitacyjnymi zgodnie z zasadami Evidence-Based Medicine. Ryc. 2. Zespół Zakładu Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, luty 2009r. Od lewej siedzą: dr Jerzy Smirnow, dr Edyta Smolis-Bąk, dr Monika Lewandowska, dr Dariusz Białoszewski Kierownik Zakładu, prof. Jerzy Kiwerski, dr Izabela Korabiewska, dr Witold Rongies; Stoją: mgr Anna Obszyńska-Litwiniec, dr Dariusz Boguszewski, mgr Joanna Buchajska, dr Zenon Jaszczur, mgr Andrzej Ochal, mgr Anna Słupik, mgr Agnieszka Zając, mgr Krystyna Kasperska, dr Jakub Adamczyk, mgr Anna Ostaszewska, mgr Ewa Niemczyk, mgr Maria Kłoda, dr Michał Dwornik, mgr Janina Grzegorzewska, mgr Monika Sujecka, mgr Hanna Kowal, mgr Agnieszka Ignaczak, mgr Magdalena Czajkowska. 2. Działalność dydaktyczna Zakład Rehabilitacji prowadzi zajęcia dydaktyczne dla wszystkich lat studiów i toków nauczania w Oddziale Fizjoterapii II WL. W Zakładzie odbywają się również zajęcia z fizjoterapii ogólnej dla studentów I Wydziału Lekarskiego - na kierunku Stomatologia. Pensum dydaktyczne realizowane przez Zakład w 2008r. to ponad 8 800 godzin dydaktycznych w ramach następujących przedmiotów nauczania: kinezjologia, pedagogika ogólna, fizjoterapia ogólna, kinezyterapia, fizykoterapia, metodyka nauczania ruchu, ćwiczenia w układzie ruchu, masaż leczniczy, terapia manualna, socjologia, medycyna fizykalna i balneoklimatologia, aktywność ruchowa i adaptacyjna, sport niepełnosprawnych, pedagogika specjalna, dydaktyka fizjoterapii, metody specjalne w kinezyterapii, metody specjalne w terapii manualnej, trening interpersonalny i historia rehabilitacji.
Nauczyciele akademiccy, zatrudnieni w Zakładzie są promotorami oraz recenzentami prac licencjackich i magisterskich kierunków fizjoterapia i pielęgniarstwo. Pod kierunkiem pracowników Zakładu w latach 2003-2008 zrealizowano 119 prac magisterskich i 225 prac licencjackich. Od 2007r. Zakład organizuje również corocznie 8-10 kursów i szkoleń podyplomowych, które prowadzone są w ramach Centrum Szkolenia Podyplomowego WUM. Pracownicy zakładu aktywnie uczestniczą w licznych kursach doskonalących ich umiejętności zawodowe i dydaktyczne. Są autorami kilku oryginalnych skryptów. Działają również aktywnie w strukturach uczelnianych: w kadencji 2008-2012 r. aż 6 z nich pełni funkcje Przewodniczących Rad Pedagogicznych poszczególnych lat i toków studiów w Oddziale Fizjoterapii, 4 jest członkami Rady II Wydziału Lekarskiego i 1 Senatu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Od 2002r. działa przy Zakładzie Studenckie Koło Naukowe Fizjoterapii. Organizatorem i Opiekunem Koła, które liczy stale około 60 członków i jest jednym z najliczniejszych SKN Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, jest obecny Kierownik Zakładu dr n. med. Dariusz Białoszewski. W tej pracy wspierają go mgr Anna Słupik i dr n. med. Michał Dwornik (Ryc.3). Comiesięczne zebrania Koła odbywają się w Pałacu Adama Grucy w sali wykładowej Jego imienia. Być może Genius loci tego miejsca i popatrująca ze ściany podobizna Profesora sprawiają, że członkowie Koła aktywnie pracują naukowo w sekcjach tematycznych, a wyniki ich pracy w postaci 47 doniesień i 4 plakatów były prezentowane podczas (nie tylko studenckich) 18 konferencji krajowych, w tym 5 o charakterze międzynarodowym. Autorzy tych prezentacji otrzymali wiele wyróżnień i nagród, a 4 doniesienia zostały opublikowane w liczących się krajowych czasopismach naukowych. Ryc. 3. Członkowie i Opiekunowie Studenckiego Koła Naukowego Fizjoterapii - Sala Wykładowa im. Prof. Adama Grucy, luty 2009 r. W pierwszym rzędzie siedzą od lewej: Joanna Jaczewska, Anna Mosiołek Przewodnicząca SKN, Sława Madej. W drugim rzędzie (od lewej): Łukasz Wielgosz, mgr Anna Słupik Doradca Naukowy SKN, dr Dariusz Białoszewski Opiekun SKN, Anna Klepacka, Malwina Gwiazda, Łukasz Grotowski. Stoją od lewej w kolejnych rzędach: Marcin Plenzler Vice-Przewodniczący SKN, Bernadetta Trzebunia, Małgorzata Fryszkowska, Karolina Szafrańska, mgr Joanna Trochimiuk, Marta Kunkowska, Anna Gilbert, Aleksandra Maciejewska, mgr Jakub Stolarski, Magdalena Materek, Izabela Awerczuk, Magdalena Dziak, Anna Łukaszewicz, Edyta Szajwaj, Martyna Kotarska, Anna Stępień, Anna Turska, Marcin Maciejewski, Agnieszka Rymsza, Anna Mianowska, Anna Mierzwińska, Barbara Kajdewicz, Karolina Szymańska, Agnieszka Lewińska, Anna Rak, Katarzyna Wasiak, Paulina Pytlos, Marta Dragan, dr Michał Dwornik Doradca Naukowy SKN, Krystyna Sypek oraz Rafał Szymczak.
SKN Fizjoterapii razem z Zakładem Rehabilitacji było inicjatorem i jest organizatorem Cyklicznego Studenckiego Ogólnopolskiego Sympozjum Wiosna z Fizjoterapią odbywającego się pod auspicjami Dekady Kości i Stawów WHO, pod stałym Honorowym Patronatem JM Rektora WUM oraz patronatami Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii, Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji i Polskiego towarzystwa Gerontologicznego. W 2009 roku, w stałym kwietniowym terminie odbędzie się już trzecia edycja tego Sympozjum, które stało się uznanym corocznym spotkaniem polskich młodych fizjoterapeutów. SKN Fizjoterapii w osobach swych Przewodniczących, którymi w roku 2008/2009 są: Anna Mosiołek i Marcin Plenzler, jest również I Koordynatorem utworzonego z inicjatywy Kierownika Zakładu i Opiekuna Koła- Ogólnopolskiego Studenckiego Forum Naukowego Badania w rehabilitacji i fzjoterapii. O znacznym prestiżu Koła świadczy fakt wybrania w 2008 r. jego wieloletniego działacza - Łukasza Wielgosza na Prezesa-Elekta Studenckiego Towarzystwa Naukowego WUM oraz 2 innych jego członków do ścisłego zarządu tego stowarzyszenia. SKN Fizjoterapii posiada swoją stale aktualizowaną stronę internetową www.wum.edu.pl/sknfizjo Szczególne osiągnięcia dydaktyczne Zakładu to: - opracowanie programów, wykształcenie kadry i wprowadzenie na stałe do zajęć programowych nowoczesnych metod rehabilitacji takich jak: Nordic Walking, techniki ćwiczeń z przyborem Gymstick, metody Sling Exercise Therapy (S-E-T); - opracowanie i wprowadzenie autorskich programów nauczania: Trening Interpersonalny dla Potrzeb Fizjoterapii, Metody Specjalne w Kinezyterapii, Metody Specjalne w Terapii Manualnej; - zorganizowanie i prowadzenie Cyklicznego Ogólnopolskiego Studenckiego Sympozjum Naukowego Wiosna z Fizjoterapią ; - zainicjowanie i zorganizowanie pod patronatami Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii i Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji Ogólnopolskiego Studenckiego Forum Naukowego Badania w rehabilitacji i fizjoterapii 3. Działalność naukowa W Zakładzie Rehabilitacji prowadzonych jest obecnie kilkanaście projektów badawczych, część z nich przy współpracy z innymi jednostkami WUM lub z jednostkami pozauczelnianymi. Działalność naukowa jest oparta przede wszystkim na pracach badawczych z zakresu fizjoterapii (kinezyterapii, fizykoterapii i terapii manualnej), medycyny sportowej osób zdrowych, sportu niepełnosprawnych oraz zastosowania fizjoterapii w wybranych jednostkach chorobowych. Wyniki badań są na bieżąco przedstawiane na kongresach i konferencjach naukowych, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych oraz publikowane w recenzowanych czasopismach naukowych. Za prezentację tych doniesień pracownicy Zakładu otrzymali liczne nagrody i wyróżnienia. I tak w latach: - 2003-2006 podczas 39 konferencji zaprezentowano 32 doniesienia ustne i 7 plakatów oraz opublikowano 34 artykuły naukowe i 2 rozdziały w monografiach; - 2007-2008 podczas 38 konferencji krajowych zaprezentowano 92 doniesienia ustne i 11 plakatów, na 18 konferencjach zagranicznych wygłoszono 12 referatów i zaprezentowano 8 plakatów oraz opublikowano 60 prac oryginalnych (w tym 6 w czasopismach posiadających IF) i 25 rozdziałów w różnych monografiach. W 2008 roku. Zakład Rehabilitacji OF II WL WUM uplasował się ponownie wysoko w rankigu naukowym. Zajął 8 miejsce wśród 27 jednostek II Wydziału Lekarskiego i 35 miejsce wśród 140 wszystkich jednostek naukowo-badawczych WUM.
Najważniejsze projekty badań długofalowych realizowanych w Zakładzie Rehabilitacji OF II WL WUM: 1. Międzynarodowy Projekt Badawczy Wpływ cykli kształcenia studentów fizjoterapii na kształtowanie się ich postaw zawodowych - realizowany we współpracy z 36 akademickimi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi; 2. Zastosowanie systemów: Gymstick, Nordic Walking, Tai-Chi oraz terapii S-E-T w rehabilitacji i polepszaniu jakości życia osób starszych i niepełnosprawnych - realizowany we współpracy z warszawskimi uniwersytetami III wieku; 3. Zmiany napięcia mięśniowego w czasie leczenia toksyną botulinową a ocena klinimetryczna nasilenia objawów u pacjentów z dystonią szyjną - realizowany przy współpracy z Kliniką Rehabilitacji Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi i Oddziałem Neurologii W.S.S. im. M. Kopernika w Łodzi; 4. Wpływ aplikacji Kinesiology Tapingu na wybrane parametry fizjologiczne układu ruch- realizowany wraz z sekcjami kinezyterapii oraz terapii manualnej i masażu SKN Fizjoterapii WUM i jako badania wieloośrodkowe w ramach Ogólnopolskiego Studenckiego Forum Naukowego Badania w rehabilitacji i fizjoterapii ; 5. Wpływ ćwiczeń sensomotorycznych na sposób utrzymywania równowagi u pacjentów po alloplastykach stawowych 6. Wpływ wybranych ćwiczeń stabilizacyjnych z wykorzystaniem metody S-E-T na aktywację mięśni posturalnych; 7. Badanie sprawności fizycznej, aktywności ruchowej i postaw prozdrowotnych studentów fizjoterapii; 8. Badania oceniające przydatność wybranych metod fizjoterapii w rehabilitacji pacjentów po przeszczepach narządowych; 9. Zastosowanie cyfrowej termowizji, pulsometrii, psychogalwanometrii i skal ocen subiektywnych w badaniu skuteczności technik relaksacyjnych; 10. Ocena skuteczności leczenia falami wstrząsowymi wybranych schorzeń narządu ruchu; 11. Ocena skuteczności klinicznej metod terapii manualnej ze szczególnym uwzględnieniem neuromobilizacji. 12. Ocena skuteczności klinicznej terapii laserami wysokoenergetycznymi. Większość z prezentowanych badań oparta jest, jak już wspominano, o posiadaną Pracownię Biomechaniki, której wyposażenie jest stale udoskonalane i uzupełniane. Pracownicy Zakładu zasiadają w radach naukowych i komitetach redakcyjnych liczących się czasopism naukowych takich jak: Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, Fizjoterapia Polska, Postępy Rehabilitacji. Są również członkami Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji i Zarządu jego Oddziału Warszawskiego. Główne osiągnięcia naukowe to: - opracowanie zasad i wdrożenie kliniczne profilaktyki zakażeń szpitalnych opartych o autorskie techniki ozonoterapii; - opracowanie systemu rehabilitacji pacjentów poddanych leczeniu przeszczepem alogenicznej nerki; - opracowanie, zgodnego z zasadami EBM, systemu oceny skuteczności różnych technik relaksacyjnych; - opracowanie zasad stosowania laseroterapii wysokoenergetycznej HILT w rehabilitacji pacjentów leczonych metodą Ilizarowa.
4. Perspektywy rozwoju W przyszłości, tak jak obecnie, rozwój Zakładu Rehabilitacji OF II WL WUM przebiegać będzie dwutorowo. Z jednej strony będziemy stale dążyć do dalszego rozwijania autorskich programów dydaktycznych, które muszą nadążać za niezwykle dynamicznie rozwijającą się dziedziną jaką jest fizjoterapia. Z drugiej strony rozwijane będą nadal badania nad nowymi technikami fizjoterapii i nowym urządzeniami, które służą do ich stosowania. Liczymy na to, że badania te prowadzone w oparciu o zasady EBM i współpracę z liczącymi się ośrodkami krajowymi i zagranicznymi ugruntują rodzącą się wysoką referencyjność Zakładu. Należy podkreślić, że optymalne, zgodne z zamierzeniami wypełnianie tych obu misji zależeć będzie od zdecydowanej poprawy warunków pracy i doskonalenia wyposażenia Zakładu. Zakładamy, że znaczącą cezurą w tym względzie będzie wybudowanie przez Warszawski Uniwersytet Medyczny długo zapowiadanego Centrum Sportu i Rehabilitacji, w którym Zakład Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II Wydziału Lekarskiego ma mieć docelowo swoją siedzibę.